III. HAFTA TATĐLĐ ÜCRETLERĐ. A- Tam Zamanlı Çalışmalarda

Transkript

1 III. HAFTA TATĐLĐ ÜCRETLERĐ A- Tam Zamanlı Çalışmalarda 1- Hafta Tatili Ücreti Hafta tatili 1924 yılında çıkarılan Hafta Tatili Yasasında düzenlenmiştir. Buna göre nüfusu on binden fazla olan şehirlerdeki bütün işyerlerinin haftada bir gün tatil yapmaları zorunludur. Ayrıca bu yasaya göre haftada altı günden fazla işçi çalıştırmak yasaktır sayılı Yasa kapsamına giren işyerlerinde, işçilere tatil gününden önce 63 üncü maddeye göre belirlenen iş günlerinde çalışmış olmaları koşulu ile yedi günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az yirmi dört saat dinlenme (hafta tatili) verilir. Çalışılmayan hafta tatili günü için işveren tarafından bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücreti tam olarak işçiye ödenir.(4857/46.md.) Toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmelerine hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatillerde işçilere tanınan haklara, ücretli izinlere ve yüzde usulü ile çalışan işçilerin 4857 sayılı Yasa ile tanınan haklarına aykırı hükümler konulamaz. Bu hususlarda işçilere daha elverişli hak ve menfaatler sağlayan kanun, toplu iş sözleşmesi, iş sözleşmesi veya gelenekten doğan kazanılmış haklar saklıdır (4857/45.md). 2- Hafta Tatili Ücretinin Hesabında Çalışılmış Gibi Sayılan Haller a) Çalışmadığı halde kanunen çalışma süresinden sayılan zamanlar ile günlük ücret ödenen veya ödenmeyen kanundan veya sözleşmeden doğan tatil günleri, b) Evlenmelerde üç güne kadar, ana veya babanın, eşin, kardeş veya çocukların ölümünde üç güne kadar verilmesi gereken izin süreleri, c) Bir haftalık süre içinde kalmak üzere işveren tarafından verilen diğer izinlerle hekim raporuyla verilen hastalık ve dinlenme izinleri, çalışılmış günler gibi hesaba katılır. Zorlayıcı ve ekonomik bir sebep olmadan işyerindeki çalışmanın haftanın bir veya birkaç gününde işveren tarafından tatil edilmesi halinde haftanın çalışılmayan günleri ücretli hafta tatiline hak kazanmak için çalışılmış sayılır. 3- Ücret Şekillerine Göre Hafta Tatili Ücreti Đşçinin tatil günü ücreti çalıştığı günlere göre bir güne düşen ücretidir. Parça başına, akort, götürü veya yüzde usulü ile çalışan işçilerin tatil günü ücreti, ödeme döneminde kazandığı ücretin aynı süre içinde çalıştığı günlere bölünmesi suretiyle hesaplanır. Saat ücreti ile çalışan işçilerin tatil günü ücreti saat ücretinin yedi buçuk katıdır. Hasta, izinli veya sair sebeplerle mazeretli olduğu hallerde dahi aylığı tam olarak ödenen aylık ücretli işçilere 46, 47 ve 48 inci maddenin birinci fıkrası hükümleri uygulanmaz. Ancak bunlardan ulusal bayram ve 1 - Fevzi Şahlanan, Soru Ve Cevaplarla Çalışma Hayatı Ve Đlgili Kanunlar, Bank-Si-Sen Eğitim Ve Kültür Yayınları, No:1, Đstanbul 2000, s.109.

2 genel tatil günlerinde çalışanlara ayrıca çalıştığı her gün için bir günlük ücreti ödenir(4857/49.md.). Bize göre Đş Yasasının 49.maddesinde geçen saat ücreti ile çalışan işçilerin hafta tatili ücreti saat ücretinin yedi buçuk katı uygulaması tam zamanlı olarak çalışan işçiler için geçerlidir. Dolayısı ile kısmi süreli çalışan işçileri kapsamamaktadır. Yüzde usulü ile çalışan işçilerin yüzde ücretleri asgari ücretin altında kalıyorsa asgari ücrete tamamlanır. Aradaki fark işveren tarafından ödenir. Bir işyerinde işin bir haftadan fazla bir süre ile tatil edilmesini gerektiren zorlayıcı sebepler ortaya çıktığı zaman, 24 ve 25 inci maddelerin (III) numaralı bentlerinde gösterilen zorlayıcı sebeplerden ötürü çalışılmayan günler için işçilere ödenen yarım ücret hafta tatili günü için de ödenir. Yüzde usulünün uygulandığı işyerlerinde hafta tatili ücreti işverence işçiye ödenir. (4857/46.md.). 4- Hafta tatili Ücretinin Hesaplanmasına Dahil Edilmeyen Kazançlar Hafta tatili ücretinin hesaplanmasında çıplak (asıl) ücret esas alınır. Aşağıda belirtilen kazançlar ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri için verilen ücretlerin tespitinde dikkate alınmaz. Bunlar; a) Fazla çalışma karşılığı olarak alınan ücretler, b) Primler, c) Đşyerinin temelli işçisi olarak normal çalışma saatleri dışında hazırlama, tamamlama, temizleme işlerinde çalışan işçilerin bu işler için aldıkları ücretler ve sosyal yardımlardır. B- Esnek Çalışmalarda Hafta Tatili Ücreti Esnek çalışma uygulaması 4857 sayılı Đş Yasasının yürürlüğe girdiği tarihinde yasal dayanağa kavuşturulmuştur. Esnek çalışma uygulamalarında hafta tatili uygulamasının olup olmadığı veya varsa nasıl uygulanacağı konusunda işçi, işveren ve toplumun birçok kesiminde kuşkular vardır sayılı Yasanın 46. maddesine göre işçilere yedi günlük bir zaman dilimi içerisinde en az 24 saat hafta tatili verileceği belirtilmiştir. Aynı yasanın 13. maddesinde ise kısmi süreli çalışan işçinin ücret ve paraya ilişkin bölünebilir menfaatleri tam süreli emsal işçiye göre çalıştığı süreye orantılı olarak ödenir, hükmü yer almaktadır. Yasada bir işçinin hafta tatiline hak kazanabilmesi için hafta da 45 saatlik çalışmayı tamamlaması gerektiğine ilişkin açık bir hüküm bulunmamaktadır. Bu hükümler ışığında haftanın yedi günü her gün bir saat çalışan işçi hafta tatiline hak kazanır. Ancak hafta tatili ücreti hafta tatilin de de çalıştığı için 2 saatlik ücret olarak ödenir. Eğer işçi haftanın altı günü çalışıyor, yedinci gün çalışmıyor ise yedinci günün ücreti bir saat olarak işçiye herhangi bir iş karşılığı olmaksızın ödenir. Kısmi süreli çalışan işçiler, haftanın beş ve daha az günlerinde çalışıyorlar ise hafta tatiline hak kazanamayacaklardır.

3 Đşçi saatlik ücret ile çalışıyorsa bir saatlik ücreti asgari ücretin bir saatlik miktarından az olmamalıdır. Ayrıca taraflar, hafta tatilinde çalışılması durumunda daha yüksek ücret ödeneceğine ilişkin olarak iş sözleşmelerine hüküm koyabilirler sayılı Yasa uygulamaları ile 506 sayılı Yasa uygulamalarını birbirine karıştırmamak gerekmektedir. 506 sayılı Yasa da esnek çalışma düzenlenmemiştir. SSK, işçilerin ay içerisindeki kısmi çalışmalarını toplayarak günlük ortalama çalışma süresi kabul edilen 7,5 saate bölerek günlük kazançlarını tespit etmektedir. SSK bu uygulamayı Yargıtay kararları doğrultusunda yapmaktadır. 2 Çağrı üzerine çalışmalarda işçi haftanın altı günü çalıştırılıyorsa hafta tatili ücretine çalıştığı süre ile orantılı olarak hak kazanır. Örneğin işçi günde 4 saat çalıştırılıyorsa hafta tatili ücreti bir iş karşılığı olmaksızın dört saat üzerinden ödenir. Đşçi hafta tatilinde de çalışıyor ise ücreti sekiz saat üzerinden ödenecektir. Đş sözleşmesinde işçinin hafta ay ve yıl gibi bir zaman dilimi içerisinde ne kadar süre ile çalıştırılacağı belirtilmemişse işçinin haftalık çalışma süresi 20 saat olarak kabul edilir. Đşçi bu süre içerisinde çalıştırılsın veya çalıştırılmasın ücrete hak kazanır. Çağrı üzerine çalışmalarda işçinin iş sözleşmesinde ne kadar süre çalıştırılacağına ilişkin hüküm yoksa ve işçide çalışmamış ise işçinin haftalık 20 saatlik ücreti ödeneceğinden dolayısı ile hafta tatili ücreti de söz konusu olmayacaktır. IV. ULUSAL BAYRAM VE GENEL TATĐL GÜNLERĐ ÜCRETLERĐ 1- Ulusal Bayram Ve Genel Tatil Günleri A- Tam Süreli Çalışmalarda Bir takvim yılı içerisinde 13,5 gün ulusal bayram ve genel tatil günü vardır. Ulusal bayram günü 29 Ekim dir. Ulusal bayram 28 Ekim saat dan itibaren başlar ve 1,5 gün dür. Genel tatil günleri ise, 23 Nisan, 19 Mayıs, 30 Ağustos, 3,5 gün ramazan bayramı, 4,5 gün kurban bayramı ve 1 Ocak olmak üzere toplam 12 gün dür Ulusal Bayram Ve Genel Tatil Günlerinde Çalışma Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işyerlerinde çalışılıp çalışılmayacağı toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmeleri ile kararlaştırılır. Sözleşmelerde hüküm bulunmaması halinde söz konusu günlerde çalışılması için işçinin onayı gereklidir (4857/44.md.). Đşçinin ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışmaya onay vermemesi durumunda işçi anılan günlerde çalıştırılamaz ve işçinin ulusal bayram ve genel tatil günleri ücretleri bir iş karşılığı olmaksızın ödenir. 2 - Bakınız. Yılmaz Topçuk, Kanunen Ücret Alındığı halde Fiilen Çalışılmayan Sürelerde Sigortalılık Durumu, Yaklaşım, Sayı 131, Kasım 2003, s Ayrıntılı bilgi için bkz. Arif TEMĐR, Hafta Tatili, Bayram ve Genel Tatil Günlerinde Çalışma, Yaklaşım, Sayı 117, Eylül 2002, s

4 Uygulamada en sık karşılaşılan sorunlardan birisi de işçilerin ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışıp müteakip gün izin kullandırılarak ücretlerinin zamlı olarak ödenmemesi durumudur. Bu tür uygulamalar yasaya aykırıdır. Yasa koyucu ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışan işçilere bir mükafat olsun diye sadece o günler için ek bir ödeme öngörmüştür Ulusal Bayram Ve Genel Tatil Günleri Ücreti Đş Yasası kapsamına giren işyerlerinde çalışan işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir. Yüzde usulünün uygulandığı işyerlerinde işçilerin ulusal bayram ve genel tatil ücretleri işverence işçiye ödenir ( 4857/47.md.). Ulusal bayram ve genel tatil günleri ücretlerinin hesaplanmasında hafta tatili ücretinin hesaplanmasında olduğu gibi hafta tatili ücretine dahil olmayan ödemeler ulusal bayram ve genel tatil günü ücretlerinin hesaplanmasında da dahil edilmez. Toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmelerine ulusal bayram ve genel tatillerde işçilere tanınan haklara aykırı hükümler konulamaz. Bu hususlarda işçilere daha elverişli hak ve menfaatler sağlayan kanun, toplu iş sözleşmesi, iş sözleşmesi veya gelenekten doğan kazanılmış haklar saklıdır (4857/45.md.). B- Esnek Çalışma Düzeninde Çağrı üzerine çalışmalarda ve kısmi çalışmalarda işçinin çalıştığı gün ulusal bayram ve genel tatil günlerine rastlarsa ve bu günler de de işçi işyerinde çalışırsa işçiye iş sözleşmesine göre hak etmiş olduğu ücreti bir kat fazlasıyla ödenir. Örnek: Đşçi A haftanın belirli günlerinde işyerinde çalışacağı ile ilgili işveren ile iş sözleşmesi yapmışsa bu işçinin işyerinde ulusal bayram ve genel tatil günlerindeki ücrete hak kazanma durumları şöyledir: Đşçi iş sözleşmesinde her hafta Pazartesi Çarşamba ve Perşembe günleri işyerinde çalışacağını iş sözleşmesinde belirttiğini ve işverene taahhüt ettiğini varsayalım. Đşçinin sözleşmede çalışacağını belirttiği Perşembe günü ulusal bayram ve genel tatil gününe denk gelmişse ve işçide Perşembe günü çalışmışsa işçiye sözleşmede belirtilen ücreti bir kat fazlasıyla ödenir. Eğer Perşembe günü işveren tarafından işyerinde çalışma yapılmayacağının belirtilmesi ve işçinin de çalışmamış olması durumunda işçiye sözleşmede belirtilen normal ücreti ödenir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta işçi iş sözleşmesinde ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışmayı kabul etmiş ve belirtilen Perşembe günü çalışmamış ise işçiye Perşembe günü için hiçbir ücret ödenmez. Đşçinin iş sözleşmesinde 4 - Arif Temir, a.g.m. s.183.

5 hüküm bulunmaması ve sonradan onay vermesi durumunda iş sözleşmesinde hüküm varmış gibi işveren belirtilen ulusal bayram ve genel tatil günleri işçiyi çalıştırabilir ve çalıştırdığı günlerin ücretini iş sözleşmesinde belirtilen miktarın bir kat fazlasıyla öder. Đşçinin iş sözleşmesinde ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışılıp çalışılmayacağı belirtilmemişse işçi de sonradan ulusal bayram ve genel tatil günleri çalışacağına dair işverene onay vermemişse işçi örneğimizde olduğu gibi Perşembe günü çalışmayabilir. Ancak Perşembe günü ücreti bir iş karşılığı olmaksızın işçiye sözleşmede belirtildiği miktar üzerinden ödenir. Burada işçinin Perşembe günü çalışmamış olmasına karşın ücretinin işverence ödenmesinin nedeni işçinin belirtilen günlerde çalışması için onayının alınacağına ilişkin yasa hükmünün olmasıdır. Örneğimizde ki işçi, saat üzerinden işyerinde çalışıyorsa yapılacak ücret ödemeleri de işçinin çalışıp çalışmamasına göre yine saat üzerinden yukarıda belirtilen esaslar dikkate alınarak yapılacaktır. Görüldüğü üzere esnek çalışma düzeninde de tam süreli çalışmada olduğu gibi koşulların gerçekleşmesi durumunda işçi herhangi bir çalışma karşılığı olmaksızın ücrete hak kazanır. V. SONUÇ Çalışma süreleri bir ülkenin uluslar arası rekabet gücünde siyasi-sosyal ayırt edici, iç ve dış yatırımcılar için çekici bir unsur olarak görülmektedir. Bu açıdan hem çalışma süresinin uzunluğu ve hem de çalışma süresinin esnekliği rekabeti etkileyen faktördür. 5 Ülkemizde kısmi çalışma 4857 sayılı Đş Yasası ile yasal dayanağa kavuşturulmuştur. Anılan yasa da kısmi çalışma ile ilgili birçok konu net bir şekilde düzenlenmediği için uygulamada bazı karışıklıkların olması kaçınılmazdır. Ancak bu karışıklıkların yargı kararları ile zaman içinde çözülerek, uygulamaya yön verileceği kanısındayım. Kısmi çalışmada işçiler ücret ve paraya ilişkin bölünebilir haklardan çalışma sürelerine uygun olarak yararlanacaklardır. Bu nedenle işçilerin çalışma süreleri önem kazanmaktadır. Đşçi ve işverenlerin çalışma süreleri ile ilgili uyuşmazlıklarında mağdur olmamaları için ayrıca idari ve adli merciler önünde delil olması bakımından iş sözleşmelerini yazılı yapmaları gerekmektedir. Tam zamanlı ve kısmi çalışma düzeninde, çalışma günlerinin ulusal bayram ve genel tatil günlerine rastlaması durumunda anılan günlerde çalışılıp çalışılmayacağı hususu iş sözleşmelerinde açıkça belirtilmelidir. 5 - Münir Ekonomi, Çalışma Hayatında Esneklik, Yaşar Eğitim ve Kültür Vakfı Yayını, Đzmir 1994, s.59.

6 Yıllık Ücretli Đzine Hak Kazanma - Yıllık ücretli izin hakkı Đş Kanununa tabi olarak çalışan işçilere uygulanır. Bunun için işçinin iş sözleşmesine dayanarak bir işte ücret karşılığı çalışması gerekir. - Yıllık izne hak kazanabilmesi için işçinin işe girdiği tarihten başlayarak deneme süresi de dâhil olmak üzere 1 yıl çalışması gerekmektedir. - Đzne hak kazanmak için gerekli sürenin hesabında işçinin aynı işverene ait işyerlerinde çalıştığı süreler birleştirilir. Yıllık Ücretli Đznin Uygulanması Yıllık ücretli izin işveren tarafından bölünemez. Đzin süreleri, tarafların anlaşması ile bir bölümü on günden aşağı olmamak üzere en çok üçe bölünebilir. Đşveren tarafından yıl içinde verilmiş bulunan diğer ücretli ve ücretsiz izinler veya dinlenme ve hastalık izinleri yıllık izne mahsup edilemez. Yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmaz. Diğer bir ifadeyle yıllık izin iş günü olarak verilir. Yıllık ücretli izinleri işyerinin kurulu bulunduğu yerden başka bir yerde geçirecek olanlara talepte bulunmaları ve bu hususu belgelemeleri koşulu ile gidiş ve dönüşlerinde yolda geçecek süreleri karşılamak üzere işveren toplam dört güne kadar ücretsiz yol izni vermek zorundadır. Đşveren tarafından iş sözleşmesinin feshedilmesi halinde bildirim süresi ile işçiye verilmesi zorunlu yeni iş arama izinleri, yıllık ücretli izin süreleri ile iç içe giremez. Đşçinin yıllık ücretli izin kullandığını işveren kanıtlamak zorundadır. Bu nedenle işverenler, işçilerin yıllık ücretli izinlerini gösterir izin kayıt belgesi düzenlemelidir. Đzin Süresinin Tespiti Đşçinin izin süresi, iznini hak ettiği tarihteki hizmet süresine ve Đş Kanunu hükümlerine göre belirlenir. Đşyerinde işe başladığı günden itibaren deneme süresi de içinde olmak üzere en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir. Đşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi; - Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dâhil) olanlara on dört günden, - Beş yıldan fazla on beş yıldan az olanlara yirmi günden, - On beş yıl (dâhil) ve daha fazla olanlara yirmi altı günden, az olamaz. Ancak, on sekiz ve daha küçük yaştaki işçilerle elli ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi günden az olamaz.

7 Altıncı Yıl Đzninin Kullandırılması Đş Kanunu işçi hesaplanacak her hizmet yılına karşılık, yıllık iznini gelecek hizmet yılı içinde kullanır... hükmü gereği yıllık ücretli izni bir sonraki çalışma yılı içerisinde kullanabilecektir. Örnek: Bayan A, unvanlı işyerinde tarihinde çalışmaya başlamıştır. - 1.yıl iznini tarihleri arasında, - 2.yıl iznini tarihleri arasında, - 3.yıl iznini tarihleri arasında, - 4.yıl iznini tarihleri arasında, - 5.yıl iznini tarihleri arasında, - 6.yıl iznini tarihleri arasında kullanabilecektir. - Bayan A 6.yıl iznini hak ettiği tarihinden itibaren 20 işgünü izin kullanacaktır. Ücretin Ödenmesi Đzin ücretinin belirlenmesinde; fazla çalışma karşılığı alınacak ücretler, primler, sosyal yardımlar hesaba katılmaz. Đşveren veya işveren vekili, yıllık ücretli iznini kullanan her işçiye izin dönemine ilişkin ücreti ile ödenmesi bu döneme rastlayan diğer ücret ve ücret niteliğindeki haklarını izine başlamadan önce peşin olarak vermek veya avans olarak ödemek zorundadır. Sözleşmenin Sona Ermesinde Đzin Ücreti: Đş sözleşmesinin, herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücreti, sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödenir. Bu ücrete ilişkin zamanaşımı iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren başlar. Cumartesi Günleri Çalışmayan Đşyerlerinde Cumartesi Gününün Đzin Süresinden Sayılması Cumartesi günü çalışılmayıp iki gün hafta tatili uygulanan işyerlerinde Cumartesi günü de hafta tatili olarak yıllık izin sürelerine eklenecek mi? sorusuna uygulamada farklı cevaplar verilebilmektedir. Đş Kanunu,46 ve 63.maddesi birlikte yorumlandığında işçi-işveren arasında sözleşmeye dayalı özel bir düzenleme yoksa kanaatimce hafta tatili 1 gündür. Cumartesi iş günüdür. Bu nedenle Cumartesi günleri hafta tatili olarak yıllık izin süresine eklenmez. Đşveren, Đşçilerin Birikmiş Yıllık Đzinlerini Kullandırmak Zorundadır Đş Kanunun da kullandırılmayan izinlerin yanacağına dair bir hüküm yoktur. Aksine, kullandırılmayan izinlerin iş sözleşmesinin herhangi bir nedenle son bulması halinde ücretinin ödeneceği, hatta işçinin son ücreti üzerinden ödeneceği hükmü vardır.

8 Đş Kanunu, izin kullandırmayan işverenliğe yaptırım getirdiği gibi, işçi lehine izin hakkını saklı tutmuştur. Đş sözleşmesinin sona ermesinden itibaren zamanaşımı süresi 5 yıldır. Đş sözleşmesi feshedilen işçi 5 yıllık zamanaşımı süresi içinde dava açmak şartıyla kullanmadığı yıllık izinlerin tümünün karşılığını alacaktır. Đşverenlerin geçmiş yıllara ait işçilerin birikmiş izinlerini iç yönetmelik, genelge vb. işlemlerle kaldırmaya yönelik eylemleri yasal uygulamaya aykırıdır. Đşçi Đzine Đhtiyacım Yok, Kullanmak Đstemiyorum Diyemez Đşçide, işverende yıllık izin hakkından feragat edemez. Kamu ağırlıklı şirketlerde Belediye/Belediye Şirketlerinde işçilerin gün arasında izin alacakları olduğu uygulamada görülmektedir. Đşçi emekli olduğunda veya iş sözleşmesi son bulduğunda yasa hükmü gereği izin alacağı ücrete dönüşmektedir. Ödeme son ücret üzerinden yapılacağından işçinin eline çok yüksek bir miktar geçebilmektedir. Bu uygulama yasal değildir. Đşçi kullanmadığı izinlerin ücretini son ücret üzerinden alacağından izin kullanmaktan feragat edebilmektedir. Ancak kurum veya birim yetkililerin buna izin vermemesi, Anayasal bir hak olan izni işçilere kullandırması gerekir. Yıllık izini kullandırma zamanını belirlemek işverenin yönetim yetkisi kapsamındadır. Đşçi bu zaman buna uygun değil, ben izin kullanmak istemiyorum diyemez. Ancak işverenin de bu yetkisini eşitlik ilkesini gözeterek kullanması şarttır. Birikmiş izin alacaklarının ücrete dönüşmesi halinde Kurum zararına sebebiyet verilmektedir. Kanaatimce oluşacak bu zarar kurum yetkililerinden tazmin edilebilir. Đşverenlik Đş Kanunu yıllık izinlerine ilişkin hükümlerine muhalefetten ayrıca idari Para cezasına muhatap olabilecektir. Sonuç: Yıllık izin hakkı bir dinlenme iznidir. Bir yıl boyunca çalışıp izne hak kazanan işçinin bu hakkını kullanması ruh ve sağlık durumu açısından önem taşır. Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez ve tek taraflı olarak feragat edilemez. Deniz Đş Kanununda: Yıllık ücretli izin: Aynı işveren emrinde veya aynı gemide bir takvim yılı içinde bir veya birkaç hizmet akdine dayanarak en az altı ay çalışmış olan gemi adamı, yıllık ücretli izine hak kazanır. Đzin süresi, altı aydan bir yıla kadar hizmeti olan gemi adamları için 15 günden ve bir yıl ve daha fazla hizmeti olanlar için yılda bir aydan az olamaz. Đzin işverenin uygun göreceği bir zamanda kullanılır. Bu haktan feragat edilemez. Bir aylık izin, tarafların rızasıyla aynı yıl içinde kullanılmak suretiyle ikiye bölünebilir.

9 Gemi adamı, yıllık ücretli iznini yabancı bir memleket limanında veya hizmet akdinin yapılmış bulunduğu mahalden gayri bir yerde kullanmaya zorlanamaz. Gemi adamı, dilerse, işveren veya işveren vekilinden ücretli izne ilişkin olarak 7 güne kadar ücretsiz yol izni de isteyebilir. Gemi adamının hak ettiği yıllık ücretli izni kullanmadan hizmet akdi 14 üncü maddenin II, III ve IV üncü bentlerine göre bozulursa, işveren veya işveren vekili izin süresine ait ücreti, gemi adamına ödemek zorundadır.6 Basın Đş Kanununda Yıllık ücretli izin: Günlük bir mevkutede çalışan bir gazeteciye, en az bir yıl çalışmış olmak şartiyle, yılda dört hafta tam ücretli izin verilir. Gazetecilik mesleğindeki hizmeti on yıldan yukarı olan bir gazeteciye, altı hafta ücretli izin verilir. Gazetecinin kıdemi aynı gazetedeki hizmetine göre değil, meslekteki hizmet süresine göre hesaplanır. Günlük olmayan mevkutelerde çalışan gazetecilere her altı aylık çalışma devresi için iki hafta ücretli izin verilir. Yıllık ücretli izinlerin hesabında bu Kanunun 1 inci maddesindeki "Gazeteci" tabirine girenlerin kıdemleri, iş akdinin devam etmiş veya fasılalarla yeniden inikat etmiş olmasına bakılmaksızın, gazetecilik mesleğinde geçirdikleri hizmet süresi nazara alınmak suretiyle tespit edilir. Đzin hakkından feragat edilemez Bakınız: Deniz Đş Kanunu Tarih: Sayı: Resmi Gazete 7- Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştırılan Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkındaki Kanun R.Gazete: Tarih: Sayı: 8140