Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2014 Sayfa 1

Transkript

1 Ek-1 ÇOBAN (SEVİYE 3) ULUSAL MESLEK STANDARDI Meslek: ÇOBAN Seviye: 3 1 Referans Ku: 14UMS Stanarı Hazırlayan Kuruluş(lar): Türkiye Damızlık Kyun Keçi Yetiştiricileri Merkez Birliği (TÜDKİYEB) Stanarı Dğrulayan Sektör Kmitesi: MYK Tarım, Avcılık ve Balıkçılık Sektör Kmitesi MYK Yönetim Kurulu Onay Tarihi/ Sayı: Tarih ve 2014/15 Sayılı Karar Resmî Gazete Tarih/Sayı: 18/4/ (Mükerrer) Revizyn N: 00 1Mesleğin yeterlilik seviyesi, sekizli (8) seviye matrisine seviye üç (3) larak belirlenmiştir Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2014 Sayfa 1

2 Çban (Seviye 3) 14UMS / / 00 Ulusal Meslek Stanarı Referans Ku / Onay Tarihi / Rev N AĞIL: Küçükbaş hayvan barınağını, TERİMLER, SİMGELER VE KISALTMALAR AĞIZ SÜTÜ (KOLOSTRUM): Dğuman hemen snra başlayıp saat byunca annenin meme bezlerinen salgılanmaya evam een sarımsı renkte kyu kıvamlı ve bileşimi iğer sütleren farklı lan sütü, AHIR: Büyükbaş hayvanların barınığı kapalı yeri, hayvan amını, BAĞIRCAK İPİ: Bir ucu çbanın ayağına, bir ucu a bir kyunun ayağına bağlanan kenir, yularan biraz ince ipi, BOĞA: Sığır türü içerisine 24 ay veya üstü yaşta erkek hayvanlara verilen genel aı, ÇOBAN KÖPEĞİ: Sürüyü kruyan, sevk ve iaresine çbana yarımcı lan eğitimli köpeği, DEZENFEKTE: Bir yerin zararlı mikrrganizmalaran temizlenmiş halini, DIŞ PARAZİT: Canlı bir rganizmanın üzerine rganizmanın zararına yaşayan bitki veya hayvanın asalağı, FLORA: Bir bölgee yetişen bitki örtüsünü, GEBELİK: Memeli hayvanların işilerinin, öllenmesinen yavrunun ğumuna kaar geçirikleri süreci, GEVİŞ GETİRME (RUMİNASYON): Sığır, kyun ve keçi gibi ruminant hayvanların yutmuş luğu yemi rumeninen ağzına çıkarıp yenien çiğnemesini, GÖBEK KORDONU: Anne karnına anneyle yavrunun irtibatını ve beslenmesini sağlayan ğum snrasına keniliğinen kpan ve ezenfekte eilmesi gerekli yapıyı, GÜBRE: Verimini artırmak için tprağa ökülen her türlü hayvan ışkısını, kimyasal veya bitkisel maeyi, HABİTAT: Bir bitki veya hayvanın ğal ve nrmal şekile yaşayabiliği, büyüyebiliği, üreye biliği yani kısacası tüm yaşam kşulları için uygun lan rtamı, çevreyi, HAYVANSAL LİF/YAPAĞI: Hayvanlaran kırkılmak suretiyle ele eilen elyafı, ISCO: Uluslararası Stanart Meslek Sınıflamasını, İÇ PARAZİT: Canlı bir rganizmanın içerisine rganizmanın zararına yaşayan bitki veya hayvanı, asalağı, İSG: İş Sağlığı ve Güvenliğini, KESİF YEM: Sinirilebilir besin maelerince zengin ham selülz bakımınan fakir lan yemleri, KIRKIM: Kyun ve keçi üzerinen lifin makas, kırklık veya makine ile alınması işlemini, KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD): Çalışanı, yürütülen işten kaynaklanan, sağlık ve güvenliği etkileyen bir veya biren fazla riske karşı kruyan, çalışan tarafınan giyilen, Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2014 Sayfa 2

3 Çban (Seviye 3) 14UMS / / 00 Ulusal Meslek Stanarı Referans Ku / Onay Tarihi / Rev N takılan veya tutulan, bu amaca uygun larak tasarımı yapılmış tüm alet, araç, gereç ve cihazları, SİLİKON: Dğramanın uvar ile pencere arasınaki sızırmazlığını sağlayan kimyasalı, SU TERAZİSİ: Dğramanın gönyesine mntajının kntrlünü sağlayan aleti, KOÇ: Dişilerle çiftleşebilme yeteneğine lan, kastre eilmemiş, 24 aylıktan büyük kyunun erkeğini, KURU OT: Çayır-mera tları ile iğer kültürü yapılan bitkilerinin hasat eilikten snra kurutulmuş urumunu, MERA: Bir veya birkaç köye veya beleye hayvanlarını tlatmaları ve tunan yararlanmaları için tahsis eilen veya öteen beri bu amaçla kullanılan arazileri, OTLAK: Sulak yerlere keniliğinen yetişen tsu bitkilerin luşturuğu ve tlatılmaya elverişli bitki tpluluğunu, OTLATMA: Genellikle kyun ve keçilerin, mera üzerine sürü hâline, birbirlerine çk yakın bir biçime çbanlar tarafınan tlatılmasını, RİSK DEĞERLENDİRMESİ: İş yerine var lan yaa ışarıan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske önüşmesine yl açan faktörler ile tehlikeleren kaynaklanan risklerin analiz eilerek erecelenirilmesi ve kntrl tebirlerinin kararlaştırılması amacıyla yapılması gereken çalışmaları, RİSK: Tehlikeli bir layın meyana gelme lasılığı ile snuçlarının bileşimini, RUMEN: Geviş getiren hayvanların birinci mie bölümünü, RUMİNANT: Geviş getiren havyanı, SAĞIM MAKİNASI: Sağmal hayvanların sütünü sağmaya yarayan ve emme sistemi ile çalışan aleti, SAĞIM: Sütün memeen elle veya makine ile alınma işlemini, SÜRÜ: Özellikle bir çban tarafınan gezirilen küçükbaş ve büyükbaş tpluluğunu, TAZE YEM: Çk kısa bir süre önce üretilmiş veya tplanmış fakat eplanmamış, kurutulmamış veya knserve eilmemiş yemi, TEKE: Erkek keçiyi, TEKNİK ELEMAN: Veteriner hekim, zteknist gibi meslek üyelerini, TIRNAK BAKIMI: Belirli aralıklarla uzayan tırnakları kesme ve üzeltme işlemi, VAHŞİ HAYVAN: Ehlileştirilmemiş hayvanı, VETERİNER HEKİM: Hayvan hastalıklarını önleyen, teşhis kyan, teavi een; hayvan yemi larak kullanılan maelerin sağlık açısınan kntrlünü yapan; hayvansal gıaların hijyenik ve kaliteli üretimi için çalışan, znzlarla mücaele eerek halk sağlığını kruyan 6343 sayılı Kanuna göre veteriner hekim unvanı kazanmış kişiyi, Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2014 Sayfa 3

4 Çban (Seviye 3) 14UMS / / 00 Ulusal Meslek Stanarı Referans Ku / Onay Tarihi / Rev N YAPAĞI: Kyunlaran kırkılmak suretiyle gömlek haline çıkarılan kirli lif örtüsünü, YAVRU: Küçükbaş hayvanlara kyun yavrusu lan kuzuyu, keçinin yavrusu lan ğlağı, büyükbaş hayvanlara inek yavrusuna buzağıya verilen aı, YEM: Yapısına rganik ve inrganik besin maelerini bulunuran, belli ranlara veriliğine yetiştiriciliği yapılan canlının sağlık, gelişme, üreme, verim gibi özellikleri üzerine lumlu etki yapan maeleri, YÜN: Yapağının yıkanmış ve temizlenmiş halini, ZEHİRLİ OT: Organizmaya giriğine kimyasal etkisiyle fizyljik görevleri bzan ve miktarına göre canlıyı ölürebilen t çeşitlerini, ZOOTEKNİST: Tarım işletmelerineki hayvansal üretim üzeylerini eknmik kşulların elveriği ölçülere yükseltmeyi heef alan yetiştirme ve ıslah uzmanını, ifae eer Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2014 Sayfa 4

5 Çban (Seviye 3) 14UMS / / 00 Ulusal Meslek Stanarı Referans Ku / Onay Tarihi / Rev N 1 GİRİŞ Çban (Seviye 3) ulusal meslek stanarı 5544 sayılı Meslekî Yeterlilik Kurumu (MYK) Kanunu ile anılan Kanun uyarınca çıkartılan 5/10/2007 tarihli ve sayılı Resmî Gazete e yayımlanan Ulusal Meslek Stanartlarının Hazırlanması Hakkına Yönetmelik ve 27/11/2007 tarihli ve sayılı Resmi Gazete e yayımlanan Mesleki Yeterlilik Kurumu Sektör Kmitelerinin Kuruluş, Görev, Çalışma Usul ve Esasları Hakkına Yönetmelik hükümlerine göre MYK nın görevleniriği Türkiye Damızlık Kyun Keçi Yetiştiricileri Merkez Birliği (TÜDKİYEB) tarafınan hazırlanmıştır Çban (Seviye 3) ulusal meslek stanarı, sektöreki ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak eğerlenirilmiş, MYK Tarım, Avcılık ve Balıkçılık Sektör Kmitesi tarafınan incelenikten snra MYK Yönetim Kurulunca naylanmıştır Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2014 Sayfa 5

6 Çban (Seviye 3) 14UMS / / 00 Ulusal Meslek Stanarı Referans Ku / Onay Tarihi / Rev N 2 MESLEK TANITIMI 21 Meslek Tanımı Çban (Seviye 3), iş sağlığı ve güvenliği ile çevreye ilişkin önlemleri alarak; kışın ağıl/ahıra, yazın meraa sürüsünün beslenmesini sağlayan, sağlığını kruyan, bakım işlemlerini yürüten, sürüyü yönleniren ve mesleki gelişim faaliyetlerine katılan nitelikli kişiir 22 Mesleğin Uluslararası Sınıflanırma Sistemlerineki Yeri ISCO 08: 6121 (Çiftlik ve süt hayvanları yetiştiricileri) 23 Sağlık, Güvenlik ve Çevre ile ilgili Düzenlemeler 2872 sayılı Çevre Kanunu ve ilgili yönetmelikler 4081 sayılı Çiftçi Mallarının Krunması Hakkına Kanun 4857 sayılı İş Kanunu 5199 sayılı Hayvanları Kruma Kanunu 5488 sayılı Tarım Kanunu 5510 sayılı Ssyal Sigrtalar ve Genel Sağlık Sigrtası Kanunu 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıa ve Yem Kanunu 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ilgili Yönetmelikler Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Yönetmeliği İlkyarım Yönetmeliği Yurt İçine Canlı Hayvan ve Hayvansal Ürünlerin Nakilleri Hakkına Yönetmelik Ayrıca iş sağlığı ve güvenliği ve çevre ile ilgili yürürlükte lan kanun, tüzük, yönetmelik ve iğer mevzuata uyulması ve knu ile ilgili risk eğerlenirmesi yapılması esastır 24 Meslek ile İlgili Diğer Mevzuat 6098 sayılı Türk Brçları Kanunu (Genel Hizmet Sözleşmesi ile ilgili maeleri) Ayrıca, meslek ile ilgili yürürlükte lan kanun, tüzük, yönetmelik ve iğer mevzuata uyulması esastır 25Çalışma Ortamı ve Kşulları Çban (Seviye 3) ın çalışma rtamı, mevsimsel larak açık veya kapalı alanlarır Hava kşullarına göre kapalı alan larak ağıl/ahırlar, açık alan larak a mera/tlaklar kullanılır Sürünün tür/ırk özelliklerine uygun larak bu mekânları kullanma süreleri farklılık gösterir Çban (Seviye 3), sürekli hareket haline lup uzun süre ayakta çalışır Özellikle sürü meraa iken tüm gününü sürüyle birlikte geçirir Bu süreçte çban köpeklerinen ve/veya binek hayvanlaran fayalanır Mesleğin icrası esnasına hayvanan insana geçen bulaşıcı hastalık riski ve arazi kşullarınan kaynaklanan yaralanma riskleri bulunmaktaır Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2014 Sayfa 6

7 Çban (Seviye 3) 14UMS / / 00 Ulusal Meslek Stanarı Referans Ku / Onay Tarihi / Rev N Sürü mevcuu ve iş yğunluğuna göre yarımcı elemanlarla çalışabilir 26Mesleğe İlişkin Diğer Gereklilikler Mesleğe ilişkin iğer gereklilik bulunmamaktaır Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2014 Sayfa 7

8 Çban (Seviye 3) 14UMS / / 00 Ulusal Meslek Stanarı Referans Ku / Onay Tarihi / Rev N 3 MESLEK PROFİLİ 31 Görevler, İşlemler ve Başarım Ölçütleri 4 Görevler 5 İşlemler 6 Başarım Ölçütleri 7 K 8 Aı 9 K 10 Aı 11 K 18 A Açıklama 19 Hayvan tlatılan arazinin fiziki yapı, ğal yaşam, iklim, vb urumuna göre lası tehlike ve riskleri belirler 24 A Sürüen kaynaklanabilecek çevre kruma ve insan/hayvan sağlığı açısınan risk luşturabilecek urumları gözlemleyerek belirler 13 A İSG, çevre güvenliği ve kalite önlemleri almak 15 (evamı var) 16 A 1 52 A 2 17 Çevresel risk ve tehlikeleri takip etmek 53 Çalışılan arazilere ve ağıl/ahıra İSG ve acil urum önlemleri almak (evamı var) 30 A A A A A A A A A Hayvanların meraa tlatılığı ve gece inlenirileceği yerin vahşi hayvan salırısı riski, hastalık vb urumlarını takip eer 37 Sürüsüne labilecek beklenmeik urumlar karşısına iletişim araçlarını kullanarak sürü sahibi ya a güvenlik güçlerine haber verir 43 Otlatılan arazieki tehlike ve risklere karşı alınması gereken önlemleri belirler 49 İlgili tüm süreçlere arazieki iğer çbanlar ve gerekli taraflarla arazi, çevre kşulları ve lası vahşi hayvanlar ile ilgili bilgi paylaşımına bulunur 55 Sürü güvenliği ve arazieki riskler knusuna sürü sahibi, janarma ve iğer çbanlara bilgi verir 61 Vahşi hayvan ve hırsızlık salırılarına karşı köpekleri yönlenirir 67 Arazi, mevsim ve mera urumunu ikkate alarak sürüyü riskli bölgeleren uzak tutar 73 Bulunuğu bölgenin iklim özelliklerini takip eerek ağıl/ahır içi sıcaklık, rüzgâr ve nemin sürü sağlığını bzmayacak şekile lmasını sağlar 79 Acil urumlara hayvanlaraki açık yaralara veteriner hekimin yönlenirmesine göre ilk müahaleyi gerçekleştirir Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2014 Sayfa 8

9 Çban (Seviye 3) 14UMS / / 00 Ulusal Meslek Stanarı Referans Ku / Onay Tarihi / Rev N 81 Görevler 82 İşlemler 83 Başarım Ölçütleri 84 K 90 A 85 Aı 91 İSG, çevre güvenliği ve kalite önlemleri almak 92 (evamı var) 86 K 93 A A 3 123A 4 135A 5 87 Aı 94 Çalışılan arazilere ve ağıl/ahıra İSG ve acil urum önlemleri almak 112Kişisel kruyucu nanım (KKD) kullanmak 124Çevre kruma önlemleri almak 136Mera kullanımına çevre kruma ve verimlilik sağlamak 88 K 95 A A A A A A A A A A Açıklama 96 Aşı uygulamasına veteriner hekim ya a ilgili sağlık persneline yarımcı lur 102Hayvanan insana ya a açık arazien insana gelebilecek tehitleri önceen tahmin eerek gerekli önlemleri alır 108Ağıl/ahıra çalışırken İSG, çevre kruma ve luşabilecek yangın, vb acil urumlara karşı önceen belirlenmiş önlemleri alır 114Çalıştığı arazi/alan kşullarına ve işe uygun gerekli KKD leri belirler 120Çalışma esnasına; eliven, kepenek, eğnek gibi araziye, kşullara ve işe uygun KKD leri kullanır 126Mera/tlağa çıktığına inrganik atıkları ğaya bırakmaan, hayvanların yemesini önleyecek şekile muhafaza eer 132Sürünün ve sürü hareketinin ğal habitata/çevre flrasına zarar vermesini önleyerek sürüyü genç fianlık, yasaklanmış ve ekili alanlaran uzak tutar 138Sürünün gieceği meraları kullanıma göre sıralamaya kyar 144Mera/tlağın sürürülebilirliğini sağlamak için sürünün tlama planını ilgili teknik elemanan temin eer 150Meraları belirli aralıklarla kullanarak sürünün hep aynı yere tlamasını engeller A Meraların kullanım urumunu eğerlenirerek, tlama planına yapılması gereken eğişiklikleri teknik elemanan talep eer Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2014 Sayfa 9

10 Çban (Seviye 3) 14UMS / / 00 Ulusal Meslek Stanarı Referans Ku / Onay Tarihi / Rev N 160Görevler 161İşlemler 162Başarım Ölçütleri 163K 169A 164Aı 170İSG, çevre güvenliği ve kalite önlemleri almak 165K 171A 6 166Aı 172Yaptığı çalışmaların kalitesini enetlemek 167K 173A A A Açıklama 174Yemleme snrası hayvanların açlık-tkluk urumunu takip eer 180Hayvanların yetiştirilme amacına göre birim başınan beklenen verimine ulaşıp ulaşmaığını yetkiliye veya sürü sahibine bilirir 186Hayvanan beklenen verimin alınamaması urumuna; hayvanın bakım ve beslenmesine yönelik ek önlem önerilerini teknik elemana bilirir Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2014 Sayfa 10

11 Çban (Seviye 3) 14UMS / / 00 Ulusal Meslek Stanarı Referans Ku / Onay Tarihi / Rev N 198Görevler 199İşlemler 200Başarım Ölçütleri 201K 207B 202Aı 208İş rganizasynu yapmak 209(evamı var) 203K 210B 1 234B 2 270B 3 204Aı 211İş planlaması yapmak 235Ağılın/ahırın temizlik ve üzenini sağlamak* 271Sürüyü araziye/meraya çıkarmak için hazırlık yapmak 205K 212B B B B B B B B2 260B B B B B B Açıklama 213Sürünün bakım, besleme, yönlenirme, kruyucu hekimlik ve sağlık faaliyetlerinin zamanlamasını, bu faaliyetlerin özelliklerine uygun şekile teknik elemanla birlikte planlayarak takip eer 219Sürü ile ilgili yürüttüğü işlemleri kayıt altına alır 225Sürünün özelliğine göre yemleme, sulama ve inlenme yerlerini ve zamanlarını belirler 231Sürünün meraya çıkarılacağı zaman, meraa kalma süresini, güzergâhı ve knaklama yeri planlamasını yapar 237Ağıla/ahıra sürünün bakım ve besleme, sevk ve iaresi ile sağlık uygulamaları için çeşitli bölmeler yapar 243Ağıla/ahıra sürünün bakım ve besleme, sevk ve iaresi ile sağlık uygulamalarının etkili yapılması için yer tahsisi yapar 249Hayvanların atıklarını üzenli larak ağılan/ahıran ışarıya çıkarır 255Ağılın/ahırın temizlik, kireç atma, vb gibi uygulamalarla bakımını yapar 261Ağılı/ahırı ış parazitlerle mücaele için uygun maelerle ezenfekte eer 267Ağıl/ahır ışınaki avlua bulunan yemlik ve sulukların bakımını yapar 273Mevsim ve hava kşullarına göre gerekli kişisel hazırlığını yapar 279Meraa kalma süresine göre kenisi ve yarımcısı(ları) ile köpek(ler) için yiyecek tearik eer 285Meraa kalma süresine göre barınma ve knaklama yeri malzemelerini temin eer 291Meraa kalma süresine ve malzemelere göre binek hayvanları veya araçları yla hazırlar 296B Meraa kalma süresince iletişim ve güvenlik araçlarının aktif ve işlevsel bulunurulmasına ilişkin teknik tearikleri yapar Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2014 Sayfa 11

12 Çban (Seviye 3) 14UMS / / 00 Ulusal Meslek Stanarı Referans Ku / Onay Tarihi / Rev N 298 * Sürü sahipleri için geçerliir 299Görevler 300İşlemler 301Başarım Ölçütleri 302K 303Aı 304K 305Aı 306K 312B Açıklama 313Göreveyken kullanığı iletişim/haberleşme araçlarının işlevsel, kullanıma hazır ve çalışır hale bulunmasını sağlar 308B 309İş rganizasynu yapmak 310B 4 311Sürü hareketlerine ve araziye ilişkin bilgi akışı sağlamak 318B B Meraa kalma süresi, güzergâh ve knaklama yeri planlaması hakkına sürü sahibini ve iğer ilgilileri bilgilenirir 325Sürünün ve kenisinin kalacağı günlere göre arazieki urumu, knaklama yeri, gözlemleiği risk ve tehlike urumları vb bilgileri üzenli larak sürü sahibine, klluk görevlilerine ve iğer ilgililere bilirir Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2014 Sayfa 12

13 Çban (Seviye 3) 14UMS / / 00 Ulusal Meslek Stanarı Referans Ku / Onay Tarihi / Rev N Görevler 339İşlemler 340Başarım Ölçütleri 341K 347C 342Aı 348Sürüyü yönlenirmek (evamı var) 343K 349C 1 361C 2 344Aı 350Sürüeki hayvan sayısını takip etmek 362Sürünün ulaşımını sağlamak 345K 351C C C C C C C Açıklama 352Sürüeki hayvanların üzenli larak sayımını yapar 358Sürüeki hayvanların sayısınaki eksikliklerin neenini belirleyerek kayıt altına alır 364Sürünün kullanacağı yl güzergâhını yl ve arazi özelliklerine göre belirler 370Sürünün kullanacağı güzergâhtaki hava ve yl kşullarına göre sürünün yürüyüş hızını ve güzergâhını ayarlar 376Meraya ve su kaynaklarına erişimi zrlaştıran urumları belirleyerek önlem alır 382Sürü ağılıp bölünüğüne sürüyü, varsa yarımcıları ve köpekleri yönlenirerek sürüyü bir araya getirir 388Sürünün tarım arazilerinen geçirilmesinin zrunlu luğu urumlara, belirlenmiş kurallara ve verilen izinlere göre hareketini sağlar C 3 392Sürüyü meraa knaklatmak 393C C C C Yaptığı kamp ve mera planlamasına göre sürünün knaklayacağı yere sürünün tplanması, güvenliği, inlenme ve uyku ihtiyaçlarının gierilmesine yönelik gerekli üzenlemeleri yapar 400Kenisi, varsa yarımcıları ve köpekler için knaklamaya uygun şekile kamp kurar 406Knaklama esnasına sürünün, kenisinin ve varsa yarımcı/larının güvenliğini sağlamaya yönelik önlemleri alır 412Hayvanların inlenme ve geviş getirme ihtiyaçlarına göre knaklama süresini ayarlar Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2014 Sayfa 13

14 Çban (Seviye 3) 14UMS / / 00 Ulusal Meslek Stanarı Referans Ku / Onay Tarihi / Rev N Görevler 416İşlemler 417Başarım Ölçütleri 418K 419Aı 420K 427C 4 421Aı 428Sürünün su ihtiyacını karşılamak 422K 429C C Açıklama 430Sürünün gieceği su kaynağının yerini güvenlik ve çevre kruma urumuna göre belirler 436Su kaynağınan sürüeki tüm hayvanların su içip içmeiğini gözlemleyerek tüm hayvanların yeterince su içmesini sağlar 424C 425Sürüyü yönlenirmek 426(evamı var) 439C 5 457C 6 440Sürünün arazie takibini yapmak 458Sürüyü ağıl/ahıra yönlenirmek 441C C C C C62 471C Arazie sürünün yeterince beslenmesini sağlayacak sürü ağılımını sağlar 448Belirleiği alanlara sürünün yayılımını sağlayarak gerektiğine çevirme ve yönlenirme yapar 454Yaşlı, gebe ve hasta hayvanların sürünün gerisine ve savunmasız kalma gibi urumlarını gözlemleyerek önlem alır 460Sürünün özelliğine ve hava kşullarına göre ağıla/ahıra bakım ve beslemesini yapar * 466Sürüyü aşırı sğuk ve yağışlı havalara ağıl/ahır a tutar 472Yavruları kşullara bağlı larak annelerinin yanına tutarak belirlenen emzirme prgramını takip eer 469C 7 470Yavruları (kuzu/ğlak/buzağı) sürüye katmak 477C C C Yavruların rumen gelişimini sağlamak üzere hazırlanan alıştırma yemleme prgramını uygular 484Kuzu ve ğlakları yeme alıştırarak belli bir ağırlığa getirince meraya anneleri ile birlikte götürür 490Sürü meraa iken ğum gerçekleşmiş ise yavru/yavruların ve annenin güvenliğini sağlar 495C Sürü hareket halineyken sürüye katılan yavruların güvenliğini, beslenmelerini ve sağlıklarını izler 497 * Sürü sahipleri için geçerliir Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2014 Sayfa 14

15 Çban (Seviye 3) 14UMS / / 00 Ulusal Meslek Stanarı Referans Ku / Onay Tarihi / Rev N Görevler 501İşlemler 502Başarım Ölçütleri 503K 504Aı 509C 510Sürüyü yönlenirmek K 511C 8 506Aı 512Sürü köpeklerinin eğitim ve yönlenirilmesini sağlamak 507K 513C C C Açıklama 514Yavru köpekleri özelliklerine göre sürüye alıştırmak, heeflenen sürü yönlenirmesi avranışlarını geliştirmek için, uygun yöntemle eğitir 520Sürünün heeflenen hareketlerine göre köpeklerin ğru yönlenirme avranışlarını yapmalarını sağlar 526Sürüe köpeklerin üzenli larak beslenmesi ve aşılanmasını sağlar Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2014 Sayfa 15

16 Çban (Seviye 3) 14UMS / / 00 Ulusal Meslek Stanarı Referans Ku / Onay Tarihi / Rev N Görevler 541İşlemler 542Başarım Ölçütleri 543K 544Aı 545K 546Aı 552D1 553Sürüye uygun mera/tlak araştırmak 547K 554D D D D D Açıklama 555Merayı sürünün bulunuğu çevre, bitki kmpzisynu, önceki kullanım urumu, su kaynakları ve ulaşım yönünen eğerlenirir 561Mera larak kullanılacak alanları gerekliliklere uygun larak belirler 567Belirleiği mera alanlarının yasal larak kullanıma uygunluğu hakkına bilgi tplar 573Hayvanların kış yemlemesinen mera yemlemesine geçiş önemine yapılması gereken sağlık kruma uygulamalarını yapar/yaptırır* 579Hayvanların meraaki bitki çeşitlerinin ağılımına, su kaynaklarına, (varsa) arazieki tarlalaraki hasattan kalan artık ürünlerin türlerine ve lası etkilerine göre günlük tlatma planlamasını yapar 549D 550Sürünün beslenmesini sağlamak 551(evamı var) 570D2 571Sürüyü mera/tlakta yeşil tla beslemek 584D D D D Hayvanların meraaki bitkiler ve arazieki hasattan arta kalan taze yemle, sağlık ve verimlerini estekleyecek çeşitlilikte beslenmelerini sağlar 591Hayvanların meraa yeikleri taze bitkilerin lası etkilerini izleyerek meraan kaynaklanan rahatsızlık urumlarına ilgili önlemlerin alınmasına yarımcı lur 597Sürünün meraa bulunan zehirli tlaran uzak tutulmasını sağlar 603Sürü zehirli tların bulunuğu güzergâhı kullanmak zruna ise uruma ilişkin gerekli önlemleri alır 606D3 607Sürüyü kuru tla/ane yemle beslemek* (evamı var) 608D D D Mera urumuna, hayvanların beslenme özellikleri ve verimine göre ek yemleme yapılmasını sağlar 615Hayvanların meraan kış yemlemesine geçiş önemine yapılması gereken sağlık kruma uygulamalarını yapar/yaptırır 621Hayvanların kesif yeme alışmasını sağlamak için kesif yemi kaemeli artırarak verir Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2014 Sayfa 16

17 Çban (Seviye 3) 14UMS / / 00 Ulusal Meslek Stanarı Referans Ku / Onay Tarihi / Rev N 622 * Sürü sahipleri için geçerliir Görevler 625İşlemler 626Başarım Ölçütleri 627K 633D 628Aı 629K 630Aı 634Sürünün beslenmesini sağlamak 635D3 636Sürüyü kuru tla/ane yemle beslemek 631K 637D D D D Açıklama 638Hayvanları yaşlarına ve verim urumlarına göre gruplanırarak verilecek günlük yem miktarını ayarlar 644Hayvan sayısına göre yeterli yemlik ve suluk temin eilmesini sağlar 650Hayvanların yemlenmesine, gaz, hazımsızlık, ishal gibi srunlar luşmamasına ikkat eerek, sağlık ve verimlerini estekleyecek çeşitlilikte beslenmelerini sağlar 656Hayvanları yemleme süresince gözlemleyerek yemen kaynaklanan srunları, hasta ya a iştahsız hayvanları tespit eerek gerekli önlemleri alır 661D Yaş ve gelişim urumlarına göre anne sütünen yeme geçiş yapacak yavrulara yetkilien alığı yemleme prgramını uygular 659D4 660Yavruları beslemek 667D Yavruları için yeteri kaar yemlik ve suluk temin eer 673D Yavruların kaba ve kesif yeme alıştırma ve tüketiminin gelişmesini sağlayacak yemleme prgramını uygular Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2014 Sayfa 17

18 Çban (Seviye 3) 14UMS / / 00 Ulusal Meslek Stanarı Referans Ku / Onay Tarihi / Rev N Görevler 682İşlemler 683Başarım Ölçütleri 684K 685Aı 686K 693E 1 687Aı 694Hayvanların fiziksel bakımını yapmak 688K 695E E Açıklama 696Meraa hava urumunu takip eerek hayvanların aşırı rüzgar, sğuk ve sıcağa maruz kalmasını önler 702Hayvanların tırnaklarını kntrl eerek, gerektiği kşullara tırnak bakımını yapar 690E 691Sürünün bakım işlerini yürütmek 692(evamı var) 705E 2 706Hayvanları sağmak* 707E E E E E Sağım sistemi lmayan yerlere sağım için uygun yeri planlayarak gerekli temizliği yapar 714Hayvanların sağım öncesi ve snrası gerekli meme temizliğini yapar 720Sağım makinelerinin sağım öncesi ve snrası ezenfeksiynunu yapar 726Elle/ sağım makineleri ile hayvanların sağılmalarını sağlar 732Sağılan sütlerin uygun muhafaza kşullarına saklanmasını sağlar 737E Sağım yaparken her sağıma bir iğer hayvana geçmeen sağım başlıklarını temizler 743E Sürüeki gebe hayvanların engebeli arazi veya balçık yllara fazla yrulmamalarını, üşümemelerini sağlayacak önlemleri alır 741E 3 742Gebe hayvanlara bakmak 749E E Gebelik byunca rtaya çıkması lası srunları takip eerek gerektiğine önlem alınmasını sağlar 756Gebeliğin sn önemineki hayvanların bakım ve besleme prgramlarını takip eer 763 * Sürü sahipleri için geçerliir E Dğumu yaklaşan gebe hayvanları sürüen ayırarak meraya çıkarmak yerine ağıl/ahır yakınına bulunurur Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2014 Sayfa 18

19 Çban (Seviye 3) 14UMS / / 00 Ulusal Meslek Stanarı Referans Ku / Onay Tarihi / Rev N 765Görevler 766İşlemler 767Başarım Ölçütleri 768K 774E 769Aı 775Sürünün bakım işlerini yürütmek (evamı var) 770K 776E 4 812E 5 771Aı 847 * *Küçükbaş hayvan çbanları için geçerliir Yeni ğan yavruların bakımını yapmak 813Hayvanlaraki yapağı/kıl/tiftiği kırkmak** 772K 778E E E E E E E E E E E E Açıklama 779Yeni ğan yavrular ve anneleri sürüen ayırarak yavruların ağız sütünü yeterince almalarını sağlar 785Yeni ğan yavrulara hiptermi (vücut ısısına üşme) lmaması için gerekli kşullar sağlar 791Yavruları ve anneleri ile bir araya getirerek süt emmelerini sağlar 797Annesi ölmüş öksüz yavruları ve sütsüz annelerin yavrularını başka annelere alıştırır veya elen besler 803Yavruların sağlık urumlarını ve lası sağlık srunlarını takip eerek sağlık önlemlerinin alınmasını sağlar 809Yeni ğan yavruların ğum tarihi, anne kulak numarası, ğum tipi ve cinsiyeti gibi bilgilerini geçici kayıt efterine yazar 815Kırkım yerini hayvanların giriş çıkışını engellemeyecek şekile üzenler 821Yapağısı/kılı/tiftiği kırkılacak hayvanları gruplar haline kırkım yerine alır 827Yapağısı/kılı/tiftiği kırkılacak hayvanın ürkmesi ve zarar görmesinin önleneceği şekile tutulmasını sağlar 833Hayvanları uygun şekile kırkım makası veya kırkım makinesi ile kırkar 839Kırkılan hayvansal lifleri/yapağıları kalite özelliğine göre ayırarak satışa kaar uygun şekile eplar 845Kırkım malzemelerinin kırkıman önce ve snra bakımını ve ezenfeksiynunu yapar 846 Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2014 Sayfa 19

20 Çban (Seviye 3) 14UMS / / 00 Ulusal Meslek Stanarı Referans Ku / Onay Tarihi / Rev N 850Görevler 851İşlemler 852Başarım Ölçütleri 853K 854Aı 855K 856Aı 857K 858Açıklama 863E Çban köpeklerinin aşı prgramını ve sağlık urumunu takip eerek hastalıklara ve iç-ış parazitlere karşı gerekli önlemlerin alınmasını sağlar Sürünün bakım işlerini E yürütmek 861E 6 862Çban köpeklerinin bakımını yapmak 869E E Çban köpeklerinin hastalanması urumuna veteriner hekim tarafınan önerilen teavinin uygulanmasını sağlar 876Çban köpeklerinin uygun aralıklarla ve uygun yiyeceklerle yeterli miktara beslenmesini sağlar 881E Çban köpeklerinin sürü için uygun zamana ve uygun aralıklarla inlenmesini sağlar Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2014 Sayfa 20

21 Çban (Seviye 3) 14UMS / / 00 Ulusal Meslek Stanarı Referans Ku / Onay Tarihi / Rev N 893Görevler 894İşlemler 895Başarım Ölçütleri 896K 902F 897Aı 903Sürünün sağlığını krumak 904(evamı var) 957 * Sürü sahipleri için geçerliir 898K 905F 1 935F 2 947F 3 899Aı 906Sürüeki hayvanların sağlığını izlemek 936Hastalanan hayvanları belirlemek 948Hastalanan hayvanların teavisini esteklemek 900K 907 F F F13 925F F15 937F F F F32 901Açıklama 908Sürü içerisine hayvanlara (tpallık, yapağı/kıl/tüy ökülmeleri, aşırı burun akıntısı, göze çapaklanmalar vb) fiziksel farklılık lup lmaığını takip eer 914Sürü içerisine hayvanların nrmal lmayan avranışlar (sürüen ayrı urma, iştahsızlık ve hareketsizlik vb) gösterip göstermeiğini takip eer 920Sürü içerisine hayvanların bulaşıcı hastalık belirtileri gösterip göstermeiğini takip eer 926Sürüye yeni katılan hayvanları sürüye katmaan önce hastalık yönünen takip eer * 932Bulaşıcı hastalık lması urumuna sürüye yeni katılacak hayvanları karantina süresi lana kaar sürü ışına tutar 938Sürü içerisineki hayvanlara farklılıkları gözlemleyerek hastalık belirtilerini tespit eer 944Hastalık belirtileri gösteren hayvanları sürüen ayırarak, urumlarını sürü sahibine ve veteriner hekime bilirir 950Hastalanan hayvanlara tıbbi işlem gerektirmeyen basit uygulamalarını yapar 956Teavisi tamamlanan hayvanların sürüye katılmasını sağlar * Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2014 Sayfa 21

22 Çban (Seviye 3) 14UMS / / 00 Ulusal Meslek Stanarı Referans Ku / Onay Tarihi / Rev N 963Görevler 964İşlemler 965Başarım Ölçütleri 966K 972F 967Aı 973Sürünün sağlığını krumak 974(evamı var) 968K 975F 4 999F 5 969Aı 976Salgın hastalık urumuna sürüyü kruyucu önlemler almak 1000 Parazitlere karşı önlem almak 970K 977 F41 983F F F F F F F54 971Açıklama 978Hayvanlaraki hastalıklar hakkına varsa sürü sahibi ve iğer sürüleri uyarır 984Hasta hayvanları sürüen ayırarak meraan uzak tutar 990Salgın hastalık urumuna sürüsünün aşılatılmasını sağlar * 996Meraan kaynaklanan bir hastalık ya a zehirli t varsa hayvanları meraan uzak tutar 1002 Hayvanlara parazit (iç-ış) lup lmaığına air kntrlleri rutin larak yapar/yaptırır 1008 Hayvanlara ış parazite karşı periyik ilaçlamaları yapar * 1014 Hayvanlara iç parazite karşı yapılacak uygulamaların takibini yapar * 1020 Ağıl/ahır içi ve çevresinin parazite karşı temizliğini yapar * 1045 * Sürü sahipleri için geçerliir F Hayvanların aşılarını takip etmek* 1025 F F F F Sürüye uygulanan sağlık kruma takvimini takip eer * 1032 Önceki aşılanma urumlarına göre bir snraki öneme aşılanacak hayvanları belirleyerek kayeer 1038 Sağlık kruma takvimine göre uygulanacak aşı zamanı hakkına hekimi bilgilenirir 1044 Aşılar yapılırken görevliye yarım eer Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2014 Sayfa 22

23 Çban (Seviye 3) 14UMS / / 00 Ulusal Meslek Stanarı Referans Ku / Onay Tarihi / Rev N 1047 Görevler 1048 İşlemler 1049 Başarım Ölçütleri 1050 K 1056 F Aı Sürünün sağlığını krumak 1052 K 1059 F F F Aı 1060 Hayvanların ğumuna estek lmak 1090 Yavruların bakımını esteklemek 1120 Hayvanları çiftleştirmek 1054 K 1061 F F F F F F F F F F F F F Açıklama 1062 Dğumu yaklaşan hayvanları sürüen ayırır 1068 Dğumun gerçekleşeceği alanının ısısını, temizliğini ve üzenini sağlar 1074 Nrmal ğum gerçekleştiren hayvanı gözlemleyerek gerektiğine basit müahalelere bulunur 1080 Dğum sırasına karşılaşılan anrmal urumları ilgiliye bilirir 1086 Mera alanına gerçekleşen ğumları üzenli şekile kayını tutar 1092 Yeni ğan yavruların sağlıklı nefes alıp almaığını kntrl eer 1098 Yavruların göbek krnunu ezenfekte eer 1104 Yeni ğan yavruların kurulanmasına yarımcı lur 1110 Yeni ğan yavruların ağız sütünü almasını sağlar 1116 Anne sütü yetersiz, zayıf lan veya öksüz yavruların beslenmesini sağlar 1122 Geçmiş yıllaraki veriler ve gözlemler ışığına amızlıkta kullanılacak erkek ve işilerin seçimini gerçekleştirerek ilgiliye bilirir 1132 Kç/teke/bğa katım önemi öncesine teknik eleman tarafınan belirlenen vücut knisynu bakımınan yetersiz lan hayvanlara ek yemleme uygulamasını yapar 1139 Sürüe işi amızlıklar için yeterli sayıa amızlık erkek bulunmasını sağlar Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2014 Sayfa 23

24 Çban (Seviye 3) 14UMS / / 00 Ulusal Meslek Stanarı Referans Ku / Onay Tarihi / Rev N 1143 Görevler 1144 İşlemler 1145 Başarım Ölçütleri 1146 K 1152 G Aı 1153 Mesleki gelişim faaliyetlerine bulunmak 1148 K 1154 G G Aı 1155 Mesleki bilgi ve becerileri geliştirmek 1167 Çban yarımcılarını (çöne/çramık) yetiştirmek 1150 K 1156 G G G G G Açıklama 1157 Meslek ve sektöreki gelişimleri ilgili kaynaklaran takip eer 1163 Einilen bilgileri ve kümanları iğer çbanlar ve sürü sahibiyle paylaşır 1169 Çban yarımcılarının bilgi, beceri eksikliklerini tespit eer 1175 Sürüe hayvan sağlığı, beslenmesi, bakım ve yönlenirmesi knularına bilgi ve eneyimlerini, iş süreçleri âhiline aktarır 1181 Çban yarımcılarını tüm süreçlere gözlemleyerek ve pratik yetiştirme işlerini yaptırarak öğreniklerini pekiştirmesine yarımcı lur Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2014 Sayfa 24

25 Çban (Seviye 3) 14UMS / / 00 Ulusal Meslek Stanarı Referans Ku / Onay Tarihi / Rev N 31 Kullanılan Araç, Gereç ve Ekipman 1 Bağırcak ipi 2 Bıçak 3 Bibern 4 Düük 5 Fener ve el feneri 6 Haberleşme araçları (cep telefnu, telsiz vb) 7 İlk yarım çantası 8 Kamp malzemeleri (çaır, battaniye, kap-kacak vb) 9 Kırkım makinesi 10 Kişisel kruyucu nanım (kepenek/aba, eliven, şemsiye, yağmurluk vb) 11 Spa /eğnek 12 Süt sağım makinesi 13 Temizlik araç ve gereçleri 14 Termmetre 15 Yangın tüpü 16 Yılan veya böcek skmasına ve yabancı t zehirlenmesine kullanmak üzere veteriner hekimin veriği antit ve enjektör Bilgi ve Beceriler 1 Arazi yapısı ve kşulları hakkına temel bilgi 2 Basit ilkyarım bilgisi 3 Bitki çeşitleri ve hayvan beslenmesineki etkileri hakkına temel bilgi 4 Bulaşıcı hastalıkları tanılama bilgi ve becerisi 5 Çevreeki risk faktörlerini belirleme becerisi 6 El ve göz krinasynu becerisi 7 Hastalık urumuna hayvanlara uygun teaviyi takip etme becerisi 8 Hava kşulları/ iklim bilgisi 9 Hayvan aşıları ve aşılama bilgisi 10 Hayvan besleme/yemleme bilgisi 11 Hayvan avranışları ve refahı bilgisi 12 Hayvan sağlığı ve hastalıkları bilgisi 13 Hayvan yemlerine kullanılan hammae ve yarımcı maeler ve stanartlarına air bilgi 14 Hayvanlara yönelik kruyucu bakım uygulamaları bilgi ve becerisi 15 Hayvanları fiziki larak eğerlenirme becerisi 16 Hayvanları numaralama ve kayıt altına alma bilgi ve becerisi 17 Hayvanları tanıma bilgi ve becerisi 18 Hayvanların fiziksel bakımını yapma bilgi ve becerisi 19 Hijyen kuralları bilgisi 20 İş sağlığı ve güvenliği bilgisi 21 KKD kullanma bilgi ve becerisi 22 Köpek bakımı ve yönlenirme bilgi becerisi 23 Mera/tlak alanlarını işlevsel kullanma bilgi ve becerisi 24 Mesleki terimler bilgisi 25 Nakliye bilgisi 26 Prblem çözme becerisi 27 Sözlü ve yazılı iletişim becerisi Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 25

26 Çban (Seviye 3) 14UMS / / 00 Ulusal Meslek Stanarı Referans Ku / Onay Tarihi / Rev N 28 Sürü yönetimine çevre kruma yöntemleri temel bilgisi 29 Sürü yönlenirme bilgi ve becerisi 30 Süt sağma bilgi ve becerisi 31 Temel iş rganizasynu becerisi 32 Zamanı iyi kullanma becerisi Tutum ve Davranışlar 1 Acil ve stresli urumlara sğukkanlı ve sakin lmak 2 Açık arazi kşullarına ve beensel güç gerektiren işlere karşı ayanıklı lmak 3 Açık arazie ve çalışma rtamına çevre kruma kurallarına uygun avranmak 4 Açık arazie ve çalışma rtamına İSG kurallarına uygun avranmak 5 Açık arazie ve çalışma rtamına kenisinin, sürüsünün, yarımcıları ve köpeklerinin emniyetini gözetmek 6 Ağılın ve kamp alanının tertip, üzen ve temizliğine önem vermek 7 Araç, gereç ve ekipman kullanımına özen göstermek 8 Dğayı ikkatli gözlemlemek ve ğa laylarına karşı öngörülü lmak 9 Hayvan bakımına etaylara özen göstermek 10 Hayvan refahına gerekli önemi vermek 11 Hayvanlara karşı sevecen ve kruyucu lmak 12 Hayvanları ikkatli gözlemlemek 13 İş sürecineki prblemlerin çözümüne yapılan yönlenirmelere uymak 14 Kaynak kullanımına verimliliğe özen göstermek 15 Mesleğine ilişkin knulara paylaşımcı lmak 16 Meslekte yeniliklere ve yeni fikirlere açık lmak 17 Risklere karşı öngörülü ve uyarlı lmak 18 Sürüye ilişkin bilgi paylaşımına önem vermek Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 26

27 Çban (Seviye 3) 14UMS / / 00 Ulusal Meslek Stanarı Referans Ku / Onay Tarihi / Rev N ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE BELGELENDİRME 1203 Çban (Seviye 3), meslek stanarını esas alan ulusal yeterliliklere göre belgelenirme amacıyla yapılacak ölçme ve eğerlenirme, gerekli çalışma şartların sağlanığı ölçme ve eğerlenirme merkezlerine yazılı ve/veya sözlü terik ve uygulamalı larak gerçekleştirilecektir 1204 Ölçme ve eğerlenirme yöntemi ile uygulama esasları bu meslek stanarına göre hazırlanacak ulusal yeterliliklere etaylanırılır Ölçme ve eğerlenirme ile belgelenirmeye ilişkin işlemler 30/12/2008 tarihli ve sayılı Resmî Gazete e yayımlanan Mesleki Yeterlilik, Sınav ve Belgelenirme Yönetmeliği çerçevesine yürütülür Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2013 Sayfa 27