KORONER!ARTER!BYPASS!AMELİYATI!OLAN!HASTALARI!BİLGİLENDİRME!FORMU!

Transkript

1 KORONERARTERBYPASSAMELİYATIOLANHASTALARIBİLGİLENDİRMEFORMU " Öncelikle büyük bir kalp ameliyatı geçirmiş bulunuyorsunuz. Bu yüzden büyük geçmiş olsun dileklerimiziiletmekisteriz. " Bilindiği gibi koroner arterler kalbinizi besleyen atardamarlar olup bu damarlardaki ateroskleroz dediğimizhalkarasındadamarkireçlenmesinebağlıbudamarlardakiciddidaralmaveyatıkanıklığa bağlı koroner arter baypass ameliyatı geçirmiş bulunmaktasınız. Yani baypasın kelime anlamı köprülemeolupkalbinizdekihastalıklıdamarçıkarılıpyerineyenibirdamarkonulmamakta;sadece tıkalı veya daralmış damarın ötesinde vücudunuzun çeşitli yerlerinden aldığınız damarlarla bypass (köprüleme)ameliyatıyapılmıştır.ensıkkullandığımızvücudumuzdakiyedekdamarlariçindeuygun olanhastalardaensıktercihettiğimizgöğüsduvarındakihalkarasındamemearteridenilendamardır. Çok damar hastalığı olan hastalarımızda bypass yapılacak damarın ve hastanın durumuna göre bacaktansafenvenveyakollardanradialarterdediğimizdamarlarkullanılmaktadır. " Yapılan koroner arter baypass ameliyatı ile damar sertliği (ateroskleroz) yani damar tıkanıklığına neden olan faktörler yok edilmemekte, sadece kan akımı yeterli olmayan damara kan akımı sağlanmaktadır. Siz hastalarımız ameliyat sonrası damar sertliğine neden olabilecek etmenlerden korunmazsanız, verdiğimiz ilaç ve önerileri düzenli kullanmassanız hem yapılan baypass damarları hemdemüdahaleedilmemişdiğerdamarlardayenitıkanıklıklaroluşabilecektir. Damarsertliğininilerlemesinenedenolanensıketmenler 1.Sigaraiçiciliği 2.Şişmanlık 3.DiabetesMellutus 4.Hiperkolesterolemi 5.Hipertansiyon 6.Sedanterhayat(Hareketsizlik) 7.Düzensizvesağlıksızbeslenme 8.Aileöyküsü

2 9.Streslibirkişilikyapısınasahipolmakenönemlileriarasındayeralmaktadır. Koronerbaypassameliyatıolanhastalarımızıntaburcuolduktansonradikkatetmesigerekenbirçok konuvardır. Erkendönemdikkatedilmesigerekendurumlar: 1. Evde% nasıl% yatılacak: Göğüs kemiği kesilerek kalp ameliyatı gerçekleştirilmiş olup ameliyat sonrasıkemiğinizçeliktellerlebirarayagetirilmiştir.bukemiğiniyileşmesüresiyaklaşık1,5 2aylıkbirsüreyialmaktadır.Budönemzarfındahastalarımızınhernekadarhoşlanmasalarda, gecelerisırtüstüyatmalarıgerekmektevetektaraflıbirkolunayükbinmemesiveağıryük kaldırmamaları gerekmektedir. Aksi hallerde bu kemikte kırılmalar ve buna bağlı kemikte ayrışma,kaynamamavehattakemikenfeksiyonlarınanedenolabilmektedir.budahastanın geç iyileşmesine hatta ileri durumlarda tekrar operasyona alınarak kemiğin tekrar biraraya getirilmesigerekebilmektedir. 2. Uyku% düzensizliği: Ameliyat sonrası özellikle yoğun bakım ve serviste yattığı dönemde hastalarda uyku düzensizlikleri olabilmekte, genellikle bu durum hastaneden taburcu olduktansonrakidönemdekendiliğindendüzelmektedir.uykudüzensizliğinienazaindirmek için hastalarımızın normal uygu ritmine dikkat etmesi, gündüz vakitlerinde fazla uyumayıp, hareketetmeleri,gecelerinormalvakitlerindeuyumalarıtavsiyeedilmektedir.geçmeyenve hastayı rahatsız eden uyku düzensizliklerinde ilgili uzman hekimlerden destek alınarak tedavisidüzenlenmektedir. 3. Ameliyat%sonrası%ağrı%ve%kesi%yerlerinde%uyuşma,%keçeleşme:%Ameliyatsonrasıkesiyerlerinde özellikle göğüs kafesinde, kollarda ağrı olabilir. Erken dönemde bu ağrılar zamanla geçmektedir.buağrılarınbirkısmıcerrahiişlemebağlı,birkısmıiseözelllikleyaşlıhastalarda hareketsiz kalmaya bağlı olmaktadır. Önerimiz hafif ağrıların tolere edilmesi, tolere edilemeyen durumlarda hekimlerin önereceği hastamıza dokunmayan ağrıkesici ilaçlar kullanılabilir.uzunsüreliağrıkesiciihtiyacıolduğundabizlerleirtibatageçmenizricaolunur. Özellikle göğüs kafesinde sol tarafta ameliyat sonrası keçeleşme, hafif uyuşma olabilir. Bu durum 6 ay "1 yıla kadar uzayabilir. Bu cerrahi kesi ve göğüs duvarından meme arterinin baypassiçinçıkarılmasınabağlıgözlenebilmektedir.% Ameliyatsonrasıağrınedeniylehastalarınöksürmemesi,hareketsizkalmasıveeksersizlerini yapmaması hastanın iyileşmesini geciktirmekte hatta istenmeyen komplikasyonlara neden olabilmektedir.

3 4. Enfeksiyon% riski: Geçirdiğiniz büyük kalp ameliyatları sonrası en büyük risklerden biride enfeksiyondur.yarayerlerinintemiztutulması,başkainsanlardadirektemasınbellibirsure ertelenmesi büyük bir önem arz etmektedir. Özellikle diyabetik hastalarımızın daha çok dikkat etmesi ve özellikle düzensiz kan şekeri düzeyi olan hastalarda bu risk daha da artmaktadır. Evde hasta ziyaretlerinin kısa olması, hasta odasına ziyaretçi olarak aynı anda çokfazlakişiningelmesi,hastayladışardangeleninsanlarındirekttemasıenfeksiyonriskini artıracaktır. Rutin kontroller dışında yara yerinde şişlik, akıntı, kızarıklık, düşmeyen ateş durumlarınızda bizlerle erken irtibata geçmeniz erken dönemde önlem almamız açısından büyükönemtaşımaktadır. 5. Banyo%durumu:hastalartaburcuolduktansonradoktorunuzaksinisöylemediğisürecehemen banyo yapabilirsiniz. Hasta banyoda oturarak refakatçi eşliğinde çok sıcak veya soğuk olmayansuylavücuttemizliğiniyapabilir.amabanyosırasındakesiyerlerininkeselenmemesi vezorlanmamasıgerekmektedir.banyosonrasıtemizhavluilekurulanmavegerekirsekesi yerleribizimönereceğimizantiseptiksolüsyonlapansumanyapılabilir. 6. Evde% pansuman% ve% dikişlerin% alınması: Eğer doktorunuz aksini söylemiyorsa, enfeksiyona yatkınlık yoksa evde düzenli pansuman yapılmasına gerek yoktur. Bazen hastalarımızda enfeksiyon olmadan mikrobik olmayan yara sızıntıları olabilmektedir. Bu gibi durumlarda pansumanyapılmasıvekesiyerlerininkapalıolmasıyaraiyileşiminiveüzerineherhangibir enfeksiyonuneklenmesiniönleyecektir. Göğsünüzde ve/veya bacak kesi yerlerinde eriyen dikişler kullanıldığından buralardan dikişlerin alınmasına gerek yoktur. Sadece ameliyat sonrası yoğun bakım sürecinde dren denilen hortumların bulunduğu yerdeki 1 veya 2 küçük dikişin 1 hafta sonraki kontrole gelindiğinde poliklinikte değerlendirilerek alınması gerekmektedir. Pansuman ve dikiş alma konusundafarklıdurumlarolduğundatarafımızdanbilgilendirileceksiniz. 7. Mobilizasyon,% eksersiz: Ameliyat sonrası hastalarımızın evde devamlı yatmalarını tavsiye etmiyoruz. Ayrıca özellikle erken dönemde ağır efor gerektiren sporları ve hareketleride tavsiyeetmiyoruz.ameliyatsonrasıbirmiktarhalsizlikvehafifağrılarolabilecektir.bunabağlı hareketsizlikleriyileşmesüresinigeciktirecektir.ayrıcauzunsüresihareketsizolarakyatmak bacaktoplardamarlardapıhtıoluşumunavebunabağlıderinventrombozuveakciğerlere pıhtı atmasına neden olabilecektir. Bu komplikasyon hatta hastanın hayatını bile kaybetmesinenedenolabilir.erkendönemdeeviçindeyormadansaatbaşıküçükyürüyüşler, ilerleyenhaftalardadahauzunsurelimevsiminegöredışarıçıkarakaçıkhavadayürüyüşlerini

4 % % tavsiyeediyoruz.yattığıdönemlerdedeözelliklebacaktandamaralınanhastalarınbacaklarını uzunsurekatlamamalarıveyatakbaşıeksersizyapmalarıtavsiyeedilir. 8. Antiemboli% veya% varis% çorabı% kullanımı: Özellikle bacaktan damar çıkarılan hastalarda bu çorabın kullanılması önerilmekte. Sakınca yoksa her iki bacağa da antiemboli/varis çorabı giyilmesi önerilmektedir. Gece yatarken çıkarılması sabah kalkındığında tekrar giyilmesi tavsiye edilmektedir. Aksi hallere bacaklarda daha çok şişme şikayetleri ile karşılaşılabilmektedir. Çorabın ne kadar kullanılacağı ile ilgili olarak hastanın kontrollere geldiğindekimuayenebulgularınagörekararverilmektedir.aksibirdurumyoksaenaz1ay buçoraplarıngiyilmesitavsiyeedilmektedir. 9. İlaç% kullanımı: Koroner baypass sonrası rutin olarak verdiğimiz ilaçlar mevcuttur. Hastanın şekerhastalığı(diabetesmellutus) gibiyandaşhastalıklarınabağlıolaraktedaviseçenekleri her hastada değişebilmektedir. Hastalarımızın bir çoğu gerek kalp gerekse yandaş hastalıklarındandolayıameliyatöncesiçeşitliilaçlarkullanmaktadır.ameliyatsonrasıbizlerin yazdığı ilaçların bir kısmı bu ilaçlarla aynı olabilir yada benzerleri olabilir. Kalp dışı rahatsızlıklardandolayıkullandığınızilaçlarılütfenbizlerehatırlatınız.lütfenbizimyazdığımız ilaçlarlabenzerolaneskiilaçlarınızıbiraradakullanmayınız.taburculuksırasıbizleresormanız önemleönerilir.kontrolegelenekadaryazılanilaçlartarifedildiğigibikullanılmalı,kontrole gelindiğindegereklimuayenevetahlilleryapılarakkullanılanilaçlardüzenlenmekte,kesmesi gerekenvedevametmesigerekenilaçlarhastalarımızayazılmaktadır.erkendönemdeilaçlar azaltılabileceği için ilaç raporlarını 2 aylık takipten sonraki kontrollerde çıkartmayı tercih ediyoruz. 10. Ameliyat% sonrası% kişilik% değişikliği% ve% ruhsal% durum:% Büyük bir kalp ameliyatı geçirmiş bulunmaktasınız.birçokhastamızkalpkrizi,koroneranjiyo,kalpameliyatıveyoğunbakım sürecinde psikolojik olarak etkilenmekte olup, klinik ciddi bulgu vermeden kendiliğinden düzelmektedir. Nadiren bazı hastalarımızda ameliyat sonrası agresiflik, çabuk sinirlenme, kişilik değişikliği görülebilmekte, bu hastalarda ilgili uzmanlarla görüşülerek tedavileri düzenlenmekte,dahasonrakidönemdebutablodüzelmekteolupgeçicibirdurumdur.% 11. Beslenme% durumu: Ameliyat sonrası özellikle yoğun bakım ve serviste yattığı dönemde hastalarımızda iştahsızlık olabilmektedir. Bu aşamada hastalarımızın fazla yemelerini beklememekleberaberazdaolsasıvıvebesinmaddelerininalınmasıverdiğimizilaçlarkadar önem arz etmektedir. Genellikle bu durum geçici olmakta daha sonra düzelmektedir. Ameliyatsonraki2aylıkdönemdehastalarımızasıkıbirperhizönerilmemektedir.Buherşeyi

5 kontrolsüzyenebiliranlamınagelmemektedir.yaraiyileşimivevücuttoparlamasıaçısından aşırıya kaçmamak şartıyla beslenme kısıtlaması yoktur. Ama diabetik hastaların, mide problemi olan hastalarının, böbrek hastalarının kendilerine dokunacak besinlere dikkat etmesiönerilmektedir.2aylıktakipperiodundansonrabeslenmeyleilgiliönerivetavsiyeler polikliniğimizdenverilmektedir. Ameliyat sonrası hastalarımızın bir kısmı erken dönemde hareketsizlik ve yeterli besinleri alamamasınabağlıkabızlıkproblemilekarşılaşabilmektedir.böyledurumlardahastalarımızın bolbolyürüyüşyapmasını,posalılifliyiyeceklerlebeslenmesinitavsiyeederiz.buönerilere rağmenkabızlıkşikayetigeçmediğindedoktorunuzadanışarakgereklimedikaltedavidesteği alabilirsiniz. 12. Cep% telefonu% kullanımı: Henüz ispatlanmış bir zararlı durum bilimsel olarak gösterilmesede koroner baypas cerrahisi geçiren hastaların erken dönemde fazla kullanmamasını tavsiye ediyoruz. 13. Araba% kullanımı: Taburculuk sonrası hastalarımız arabaya binebilmekte, ama şöför olarak değilyolcuolarak.2aylıkdönemdehastalarımızındireksiyonbaşınageçiptaşıtsürmesinive trafiğe çıkmasını önermiyoruz. 2 aylık kontrol sonrası değerlendirildikten sonra taşıt kullanımınaizinverilebilir. 14. Erken%dönemde%seyahat:Eğeraksibirdurumyoksahastalarımızıntaburculuksonrasıilkhafta kontrollerini hastanemizde kendimiz tarafından yapılmasını, mümkünse erken dönemde Malatyaiçindeikametetmelerini,erkendönemdebirsıkıntıolduğundakolaycahastanemize gelebilmelerinitercihediyoruz.amaaksidurumlardahastalarımızınerkendönemdeseyahat etmelerigerekiyorsa tarafımızdan değerlendirilerek sıkıntılı bir durum yoksa uçakdahilher türlüaraçlaseyahatetmelerindesakıncayoktur. 15. İstirahat% raporu: Çalışan bir hasta ise ameliyat sonrası kurumuna verilmek üzere rapor düzenlenmektedir. Lütfen taburcu olurken çalışan olduğunuzu ve rapor gerektiğini sekreterimizebildirmenizricaolunur. Ameliyatsonrasıerkendönemdemalülenemeklilikraporlarıyasalolarakdüzenlenememekte olup, iyileşme sürecinde 2 aylık takipten sonra bu talepler değerlendirilip, gerekli tetkikler yapılarakdüzenlenebilmektedir.

6 Uzundönemdedikkatedilmesigerekenler: Uzun dönemde hastalarımızı bekleyen en büyük risk ve hastalarımızında en çok merak ettiği yapılanbaypasslarnekadaraçıkkalır,tekrartıkanıklıkkalpkriziolabilirmi. Busorununcevabıevettekrartıkanabilir.Dahaöncedebahsettiğimizgibidamarsertliğidevam edenbirhastalık.yapılanmüdahaleilebizhastalığıyoketmiyoruz.sadecekangitmeyendamara kan akımını sağlıyoruz. Bu yüzden hastalarımızın uzun dönemde kendi kendilerinin doktoru olmalarıvebizhekimlerinverdiğiönerivetedavileriuymalarıbüyükönemarzetmektedir. Dikkatedilmesigerekenler: 1. Sigaraiçiciliğivarsaterkedilmeli 2. Obezhastalarınmümkünsedoktorkontrolündedüzenlikilovermeleri 3. Diyabeti olan hastalarımızın düzenli endokrin takibinin olması ve kan şekerlerinin düzenli ayarlanmasıveverilenilaçlarındüzenlikullanmalarıgerekir. 4. Hiperkolesterolemi,hipertansiyongibidurumlarındüzenlitedaviedilmesivetakibi 5. Düzenliyürüyüşveeksersizlerinyapılması 6. Streslibirhayattanolabildiğinceuzakdurulması 7. Düzenlivedengelibeslenme. 8. Doktorunuza danışmadan kalbe iyi geldiği düşünülerek bazı besin maddelerinin normalden fazlaaşırışekildetüketilmesitavsiyeedilmemektedir.vebubesinlerdensağlıklıveyeterli olarakdoğalolanlarınıntüketilmesitavsiyeedilmektedir. 9. Bizlerin verdiği medikal ilaçların düzenli kullanılması, hekimlerin önereceği periodda kontrolleregelinmesi 10. Koronerbypassameliyatıolanhastalarımızınnekendilerinikalphastasıyımdeyipherşeyden soyutlamasını ne de kalbi yeniledim diyerek bana birşey olmaz edasıyla hiç bir şeye dikkat etmedenağıreforyapılmasınıönermemekteyiz. 11. Unutmayınız ki hedefimiz göğüs ağrısı olmadan, kalp krizi riskini minimalize ederek sağlıklı kalitelibiryaşamsağlamaktır.

7 GEÇMİŞOLSUNDİLEKLERİMİZLE Danışmatelefonlarımız: İnönüÜniversitesiTurgutÖzalTıpMerkeziKalpDamarCerrahisiAnabilimDalı,Malatya Prof.Dr.NevzatErdil(tel: "3909) Sekretertel: "3912 Webadres: