Journal of Neurological Sciences [Turkish] 23:(4)# 9; , Araştırma Yazısı
|
|
- Direnç Remzi
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Journal of Neurological Sciences [Turkish] 23:(4)# 9; , Araştırma Yazısı Özet Tuberoskleroz Kompleksi ve Otizm İrem Fatma AŞAN 1, Sabiha TÜRE 2, Ahmet GÖKÇAY 3, Hatice KARASOY 3 1 İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Nöroloji Kliniği, İzmir, Türkiye 2 İzmir Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Nöroloji Kliniği, İzmir, Türkiye 3 Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi, Nöroloji Anabilim Dalı, İzmir, Türkiye Giriş: Tuberoskleroz göz, deri, beyin, kalp ve böbrekler gibi çok sayıda organı tutabilen, anormal doku büyümeleri sonucu iyi huylu tümörler, hamartomlar ile seyreden, sıkça görülen, otozomal dominant geçişli kalıtsal bir nörokutanöz hastalıktır. Tuberoskleroz kompleksi (TSC) otizm ile sıklıkla beraberlik gösterir. Amaç: Bu çalışmada TSC nde otizm sıklığı, otizm ile infantil spazm (İS) varlığı ve zeka geriliği arasındaki ilişki araştırılmıştır. Materyel ve Metod: Çalışmaya Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Nöroloji Ana Bilim Dalı Çocuk Nörolojisi Birimi nde yılları arasında takip edilen 5 yaş ve üzerinde, 6 sı kız, 11 i erkek 17 TSC hastası alındı. Hastalar klinik, CARS ve DSM IV kriterleri ile değerlendirildi. Sonuçlar: Hastaların %35.3 ünde (6/17) otizm saptandı. Otizm, İS ve zeka geriliği ile yüksek oranda birliktelik gösterse de istatistiksel olarak anlamlı değildi. Tartışma: Otizm TSC nde sık olarak görülmektedir, çalışmamızın sonuçları da bunu desteklemektedir. İS ve zeka geriliğinin TSC nde otizme neden olduklarına dair kesin kanıt olmasa da güçlü bir birliktelik görülmektedir. Anahtar Kelimeler: Tuberoskleroz, otizm, infantil spazm, zeka geriliği, CARS Tuberous Sclerosis Complex and Autism Abstract Introduction: Tuberous sclerosis is a common autosomal dominant neurocutaneous disorder characterized by abnormal tissue growth resulting in benign tumors, hamartomas, and non growing lesions, hamartias, in numerous organs including skin, brain, eye, heart and kidney. Tuberous sclerosis complex (TSC) is frequently associated with autistic behavior. Objective: The aim of this study was to determine the frequency of autism in patients with TSC and the relationship between autism and infantile spasms (IS) and mental retardation. Material and Methods: The participiants in this study were 17 (6 female, 11 male) patients seen in Child Neurology Unit at the Ege University Hospital Department of Neurology. The assessment of autism was made with clinical evaluation, DSM IV and CARS. Results: Autism was seen in 35.3% (6/17) of patients. IS and mental retardation were strongly associated with autism but there wasn t statistically significance (p>0.05). Conclusion: Autism is seen frequently in patients with TSC and our results supports this data. There is a high occurence of IS and mental retardation in autism in TSC but they are not inevitably concomittant with it. Keywords: Tuberous sclerosis, autism, infantil spasm, mental retardation, CARS GİRİŞ Tuberoskleroz göz, deri, beyin, kalp ve böbrekler gibi çok sayıda organı tutabilen, anormal doku büyümeleri sonucu iyi huylu tümörler, hamartomlar ile seyreden, sıkça görülen, yaygın otozomal dominant geçişli kalıtsal bir nörokutanöz hastalıktır (9). Bu hastalık çok sayıda organ tutulumu 312
2 nedeniyle tuberoskleroz kompleksi (TSC) olarak da adlandırılır (9). TSC prevalansı 1/6000 dir (16). Hastaların %90 ından fazlasında santral sinir sistemi tutulumu vardır; bunlar kortikal tuberler, subepandimal nodüller gibi patognomik lezyonları, nöbetleri ve zeka geriliğini içerebilir. Bunun yanı sıra otizm, dikkat eksikliği hiperaktivite sendromu, saldırganlık, anksiyete gibi davranışsal ve psikiyatrik sorunlara da rastlanır (6,10,11,23,24,26). Otizm DSM IV de yaşamın erken dönemlerinde başlayan ve yaşam boyu süren sosyal ilişkiler iletişim davranış ve bilişsel gelişimde gecikmeye neden olan, stereotipik hareketlerle karakterize, genetik olarak heterojen, gelişimsel bir bozukluk olarak tanımlanır (1). Ortaya çıkan sendromun şiddeti ve problem davranışların bir araya gelme şekli her çocukta farklıdır (1). TSC nde otizm sıklığı değişik çalışmalarda değişik oranlarda bildirilmiş, ayrıca TSC nde görülen otizmin nöbet tipi ve zeka geriliği varlığı ile ilişkili olabileceği düşünülmüştür (13). Bu çalışmanın amacı TSC nde otizm sıklığını belirlemek ve otizm ile infantil spazm (İS) varlığı ve zeka geriliği arasında olası bir ilişkiyi araştırmaktır. GEREÇ VE YÖNTEM Çalışmaya Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Nöroloji Ana Bilim Dalı Çocuk Nörolojisi Birimi nde yılları arasında takip edilen 5 yaş ve üzerinde, yaş ortalaması 13.2±5.1(5-22) olan 17 TSC hastası alındı. Hastaların 6 sı kız yaş ortalaması 13.2±3.2(10-18), 11 i erkek yaş ortalaması 13.4±6.0(5-22) idi. Çalışma için hasta yakınlarından onay alındı. Hastalar Revize Edilmiş Tanısal Kriterlere (20) göre yeniden değerlendirildi ve 17 hastanın tümü kesin TSC tanısı aldı. Hastalardan özgeçmiş ve soygeçmiş bilgileri ve nöbet öyküleri ayrıntılı olarak alındı, fizik ve nörolojik muayeneleri yapıldı. Laboratuar, EEG ve görüntüleme bilgileri dosyalardan elde edildi ve gereken tetkikler tekrarlandı. Tüm hastalara IQ testi yapıldı ve American Association on Mental Retardation (AAMR) (15) tanımına göre aşağıdaki üç kriteri karşılayan hastalarda zeka geriliği varlığı kabul edildi: 1-IQ nun 70 veya altında olması 2-İletişim, özbakım, ev yaşamı, sosyal görevler, toplum kaynaklarının kullanımı, kendini yönetme, akademik başarı, iş yaşamı, boş zamanların kullanımı, sağlık ve güvenlik alanlarından en az ikisinde yaşından beklenenden daha az başarılı olması 3-Bu özelliklerin 18 yaşından önce var olması. Otizm Childhood Autism Rating Scale (CARS)22 e göre tek araştırıcı tarafından belirlendi. CARS in çocukluk çağında otizm için tanı standardı olarak kabul edilebilinecek ve DSM IV ile uyumlu olduğu kanıtlanmış bir testtir (17). Bu skalaya göre hastanın davranışı çevre ile ilişki, taklit, emosyonel cevap, vücut kullanımı, obje kullanımı, değişikliğe uyum, görsel cevap, işitsel cevap, algı cevabı, sözel iletişim, sözel olmayan iletişim, aktivite düzeyi, korku veya anksiyete, entelektüel tutarsızlık ve genel ifade olmak üzere her biri 7 puan üzerinden 15 alanda değerlendirildi. 30 ve altındaki skorlar otizm yokluğu, 30 ve üzerindeki skorlar arası hafif orta şiddette, 37 ve üzeri şiddetli olmak üzere otizm varlığı olarak kabul edildi. Otizm tanısı DSM IV kriterleri ile doğrulandı. Hastalar otizm olan ve olmayan, İS olan ve olmayan ve zeka geriliği olan ve olmayan olmak üzere gruplara ayrılarak karşılaştırma yapıldı. İstatistiksel analiz SPSS programı ile çapraz tablolama ve Pearson Chi Square testi kullanılarak yapıldı. 313
3 BULGULAR Hastaların EEG ve MRG bulguları Tablo 1 ve 2 de, otizm, zeka geriliği ve İS görülen hasta oranları ve bunların cinsiyetler arası dağılımı Tablo 3 de verilmiştir. Otizm, zeka geriliği ve İS varlığı cinsiyetler arasında anlamlı farklılık göstermemektedir (p>0.05). Çalışmamızda 17 hastadan 6 sında CARS e göre otizm saptanmış bu hastaların tümü DSM IV kriterlerine göre de otistik bozukluk tanısı almıştır. Otizm varlığı hem İS olan grupta hem de zeka geriliği olan grupta belirgin oranda daha fazla görülmüş (Şekil 1 ve 2) ancak sonuçlar istatistiksel anlamlılığa ulaşmamıştır (p=0.066). Tablo 1: Hastaların MRG bulguları n % Yaygın tuberler Dev hücreli astrositom ve yaygın tuber Unilateral frontal tuber Bilateral frontal tuber Tablo 2: Hastaların EEG bulguları n % Normal Fokal epileptik aktivite Fokal ve jeneralize epileptik aktivite Multifokal epileptik aktivite Lennoux Gastaut Sendromu ile uyumlu EEG özellikleri Hipsaritmi Tablo 3: Hastalarda otizm, zeka geriliği ve infantil spazm bulunma oranları ve cinsiyete göre dağılımları Kız Erkek Toplam +/- % +/- % +/- % Otizm 2/ / / Zeka geriliği 5/ / / İnfantil spazm 6/ / / Şekil 1: Otizm ve Zeka Geriliği İlişkisi Şekil 2: Otizm ve İnfantil Spazm İlişkisi 314
4 TARTIŞMA TSC nde otistik davranışların varlığı ilk defa 1932 de Critchley ve Earl tarafından 29 hastalık bir grupta bildirilmiştir (5) ve bu davranışlar bundan 11 yıl sonra Kanner ın tanımladığı erken infantil otizm ile örtüşmektedir (14). Rutter ve ark. otizm ile ilişkili hastalıkları araştırmış ve otizm ile en anlamlı ilişki gösteren hastalığın TSC olduğunu ortaya koymuştur (21). Daha sonra yapılan çalışmalarda TSC nde %17-61 arasında değişen otizm oranları bulunmuştur (Tablo 4) (7,19). Çalışmamızda 17 TSC hastasında otizm görülme oranı %35.3 tür. Bu oran literatürde verilen yüzde aralığının orta noktalarına isabet etmekte ve diğer tüm çalışmalarda olduğu gibi TSC ile otizm arasında yüksek bir beraberlik oranı olduğuna dikkat çekmektedir. TSC ndeki yüksek otizm oranı ile ilgili ileri sürülmüş birkaç mekanizma vardır (27). Bunlardan ilki TSC kompleksine neden olan gen ürünlerinin otizm ile ilgili beyin bölgelerini etkileyebilmesidir (27). Daha önceki çalışmalar TSC gen ürünlerinin beynin frontal ve temporal loblar gibi otizm ile ilişkili bölgelerinde ortaya çıktığını göstermiştir (27). İkinci mekanizma, otizmin zeka geriliği, nöbetler ve spesifik beyin bölgelerinde tuber varlığı gibi TSC nin oluşturduğu beyin organizasyon bozukluğu ile ilişkili olabileceğidir (27). Üçüncü ve son mekanizma hem TSC ye neden olan hem de otizme neden olan genlerin 16. kromozomda bulunmaları nedeniyle aralarında direkt bir bağlantı olabileceğidir (27). Hunt ve Dennis 1987 deki çalışmalarında TSC nde İS varlığında otizmin daha sık olduğunu saptamış ancak hastaların %42 sinde İS olduğu halde otizm olmadığından İS ın tek başına otizm nedeni olamayacağı sonucuna varmışlardır (11). Riikonen ve Amnell (18), Riikonen ve Simell (19) ve Curatolo ve ark (6). nın çalışmalarında da İS ın otizme neden olduğu yönünde net bir sonuç elde edilememiştir. Smalley ve ark. normal populasyonda %0.01 olan TSC sıklığını otistik populasyonda %0.4-3 arasında bulmuş ve nöbetleri olan otistik hastalarda bu sıklığın %8-14 e kadar çıktığını ortaya koymuştur (23). Smalley daha sonraki bir çalışmasında da TSC kompleksi olan 13 hastanın 7 sinde otizm olduğunu ve bu 7 hastanın tümünde nöbet olduğunu bildirmiştir (24). İskoç çalışmasında TSC li otistik hastalarda her zaman nöbet olmadığı ve 21 hastadan 4 ünde nöbet olmasına rağmen otizm olmadığı belirtilmiştir (12). İsveç çalışmasında otizm olan 24 TSC hastasının sadece 14 ünde İS bulunmuştur (7). Bizim hastalarımızda da literatürle uyumlu şekilde otizm olan grupta olmayan gruba göre İS belirgin oranda fazla görülmüş ancak bu sonuç istatistiksel anlamlılığa ulaşmamıştır (Şekil 2). Otizm ile ilişkili olabileceği düşünülen bir başka faktör de zeka geriliğidir. Hunt ve Dennis çoğunda zeka geriliği olan 90 TSC hastası ile yaptıkları çalışmada otizm olan hastaların %9 unda zeka geriliği olmaması nedeniyle zeka geriliğinin tek başına otizm nedeni olmadığı sonucuna varmışlardır (11). Riikonen ve Amnell (18), Riikonen ve Simell (19) ve Curatolo ve ark (6). da benzer şekilde TSC ndeki otizm ile zeka geriliği arasında direkt bir bağlantı bulamamışlardır. Smalley ve ark. 13 TSC hastasından 7 sinde otizm bulmuş ve bu 7 çocuğun da 6 sında zeka geriliği olduğunu bildirmiştir (24). İskoç çalışmasında zeka geriliği olan 12 TSC hastasından 5 inde, İsveç çalışmasında zeka geriliği olan 19 TSC hastasından 14 ünde otizm bulunmuştur (7,12). Bu çalışmalarla TSC nde zeka geriliği ile otizm her zaman birlikte olmasalar da aralarında güçlü bir ilişki olduğu sonucuna varılmıştır (7,12,24). Çalışmamızda da benzer şekilde zeka geriliği otizm ile yüksek oranda birliktelik göstermiş ancak otizm olmayan TSC olguları ile kıyaslandığında istatistiksel anlamlılık görülmemiştir (Şekil 1). 315
5 Tablo 4: TSC nde otizm sıklığı ile ilgili çalışmalar Çalışma Yıl n Otizm İçin Uygulanan Test Otizm n % Bizim Çalışmamız CARS, DSM IV ile doğrulama 6 35 Hunt ve Dennis Hunt ve Dennis in geliştirdiği soru formu Riikonen ve Simell Standardize olmayan soru formu 4 17 Curatolo ve ark Hunt ve Dennis in geliştirdiği soru formu 6 26 Smalley ve ark Autism Diagnostic İnterview (ADI) 7 54 Hunt ve Shepherd Hunt ve Dennis in geliştirdiği soru formu, DSM-III-R ile doğrulama 5 24 Smalley ve ark ICD Gillberg ve ark Standardize olmayan soru formu, DSM-III-R ile doğrulama Calderon ve ark DSM-III-R 7 26 Smalley Autism Diagnostic İnterview, Autism Behavior Checklist (ABC) 5 21 Bolton ve Griffiths ICD Baker ve ark Autism Diagnostic İnterview 4 20 Gutierrez ve ark Autism Diagnostic İnterview 8 29 Otizm olan TSC hastalarının Hunt ve Dennis in çalışmasında (11) 24 ü erkek 21 i kız, Smalley ve ark. nın çalışmalarında (23) 5 i erkek 3 ü kız (p=0.002), İskoçya çalışmasında (12) 6 sı kız 3 ü erkek, İsveç çalışmasında (7) 7 si erkek 10 u kız, Calderon ve ark. nın çalışmasında (4) 2 si erkek 3 ü kız, Baker ve ark. nın çalışmasında (2) 3 ü erkek 1 i kızdır. Tüm otistik populasyonda kız erkek oranı 1:4 iken TSC olan otistik populasyonda bu oran yaklaşık 1:1 dir (12). Bu çalışmalar TSC nde otizmin cinsiyet açısından anlamlı farklılık göstermediği sonucuna götürmektedir. Çalışmamızda da literatürle uyumlu şekilde TSC olan hastalarda otizm ile cinsiyet arasında anlamlı bir ilişki görülmemiştir (Tablo 3). SONUÇ TSC nde otizm oranı hem bizim çalışmamızda hem de literatürde yüksek bulunmuştur. TSC hastalarında otizm zeka geriliği ve İS ile güçlü bir birliktelik göstermektedir ancak zeka geriliği ve/veya İS ların otizme neden olduğuna dair bir kanıt yoktur. Otizm TSC nin bağımsız bir semptomu olabilir. Bu nedenle epilepsi, zeka geriliği ve otizm triadı olan çocukta TSC akla gelen ilk tanılardan olmalıdır. İletişim: İrem Fatma Aşan fatmairem@yahoo.com Gönderilme Tarihi: 17 Ocak 2006 Revizyon Tarihi: 23 Nisan 2006 Kabul Tarihi: 30 Haziran 2006 The Online Journal of Neurological Sciences (Turkish) This e-journal is run by Ege University Faculty of Medicine, Dept. of Neurological Surgery, Bornova, Izmir-35100TR as part of the Ege Neurological Surgery World Wide Web service. Comments and feedback: editor@jns.dergisi.org URL: Journal of Neurological Sciences (Turkish) ISSNe
6 KAYNAKLAR 1. American Psychiatric Association. (1994). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (4th ed.). Washington, DC, American Psychiatric Pres, Baker P, Piven J, Sato Y. Autism and tuberous sclerosis complex: prevalance and clinical features. J Autism Dev Disorders. 1999;28(4): Bolton PF, Griffiths PD. Association of tunerous sclerosis of temporal lobes with autism and atypical autism. Lancet. 1997;349: Calderon Gonzalez R, Trevino Welsh J, Calderon Sepulveda A. Autism in tuberous sclerosis. Gac Med Mex. 1994;130(5): Critchley M, Earl CJC. Tuberous sclerosis and allied conditions. Brain. 1932;55: Curatolo P, Cusmai R, Cortesi F, Chiron C, Jambaque I, Dulac O. Neurological and psychiatric aspects of tuberous sclerosis. Ann N Y Acad Sci. 1991;615: Gillberg IC, Gillberg C, Ahlsen G. Autistic behaviour and attention deficits in tuberous sclerosis: a population based study. Dev Med Child Neurol. 1994;36: Gutierrez GC, Smalley SL, Tanguay PE. Autism and Tuberous Sclerosis Complex. J Autism Dev Disorders. 1998;28(2): Gomez MR. Tuberous Sclerosis. Eds (Manuel Rodriguez Gomez). Raven Press New York 1988; Hunt A. Tuberous Sclerosis: A survey of 97 cases: Seizures, pertussis immunization and handicap. Developmental Medicine and Child Neurology. 1983;25: Hunt A, Dennis J. Psychiatric Disorder Among Children With Tuberous Sclerosis. Developmental Medicine and Child Neurology. 1987;29: Hunt A, Shepherd C. A Prevalance Study of Autism in Tuberous Sclerosis. J Autism Dev Disord. 1993;23(2): Hunt A, Psychiatric and Psychological Aspects. In: Tuberous Sclerosis Complex 3th edition. Eds (Manuel Rodriguez Gomez). Oxford University Press New York 1999; Kanner L. Autistic disturbances of affective contact. Nervous child. 1943;2: Luckasson R, Borthwick-Duffy S, Buntinx et al. (2002). Mental retardation: Definition, classification, and systems of supports (10th Ed.). Washington DC: American Association on Mental Retardation. 16. Osborne JP, Fryer A, Webb D. Epidemiology of tuberous sclerosis. Ann N Y Acad Sci. 1991;614: Rellini E, Tortolani D, Trillo S, Carbone S, Montecchi F. Childhood Autism Rating Scale (CARS) and Autism Behavior Checklist (ABC) Correspondence and Conflicts with DSM-IV Criteria in Diagnosis of Autism. J Autism Dev Disord. 2004;34(6): Riikonen R, Amnell G. Psychiatric disorder in children with earlier infantile spasms. Dev Med Child Neurol. 1981;23: Riikonen R, Simell O. Tuberous Sclerosis and infantile spasms. Dev Med Child Neurol. 1990;32: Roach ES, Sparagana SP. Diagnosis of tuberous sclerosis complex. J Child Neurol. 2004;19(9): Rutter M, Bailey A, Bolton P, Le Couteur A. Autism and known medical conditions: myth and substance. J Child Psychol Psychiatry. 1994;35: Schopler EC, Reichler RJ, DeVellis RF, Daly K. Toward objective classification of childhood autism: Childhood Autism Rating Scale (CARS). Journal of Autism and Developmental Disorders. 1980;10: Smalley SL, Tanguay PE, Smith M, Gutierrez G. Autism and tuberous sclerosis. J Autism Dev Disord 1992;22: Smalley SL, Burger F, Smith M. Phenotypic variation of tuberous sclerosis in a single extended kindred. J Med Genet. 1994;31: Smalley SL. Autism and tuberous sclerosis. Psychiatr Genet. 1995;5,S Smalley SL. Autism and Tuberous Sclerosis. J Autism Dev Disord. 1998;28(5): Wiznitzer M. Autism and tuberous sclerosis. J Child Neurol. 2004;19(9):
YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK
YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK GİRİŞ Yaygın anksiyete bozukluğu ( YAB ) birçok konuyla, örneğin parasal, güvenlik, sağlık,
Detaylıhükümet tabibi olarak görev yaptıktan sonra, 1988 yılında Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi nde başladığım
1961 yılında Malatya da doğdum. İlk-orta ve lise öğrenimimi Malatya da tamamladım.1978 yılında girdiğim Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi'ni 1984 yılında bitirdim. 1984-1987 yılları arasında Çanakkale ve
DetaylıNörolojik Hastalıklarda Depresyon ve Sitokinler
46.ULUSAL PSİKİYATRİ KONGRESİ, 2010 Nörolojik Hastalıklarda Depresyon ve Sitokinler Dr.Canan Yücesan Ankara Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Akış Sitokinler ve depresyon Duygudurum bozukluklarının
DetaylıGEKA NİHAİ RAPOR TEKNİK BÖLÜM. 1. Açıklama
GEKA NİHAİ RAPOR TEKNİK BÖLÜM 1. Açıklama 1.1.Proje Ortaklarının Adları: Uzman Klinik Psikolog Özge Yaren YAVUZ ERDAN, Uzman Klinik Psikolog Elvan DEMİRBAĞ, Uzman Klinik Psikolog Nilay KONDUZ 1.2.Nihai
DetaylıAcil Servis Çalışanlarına Karşı Şiddet. Keziban Uçar Karabulut
Acil Servis Çalışanlarına Karşı Şiddet Keziban Uçar Karabulut Şiddet; aşırı duygu durumunu, bir olgunun yoğunluğunu, sertliğini, kaba ve sert davranışı, beden gücünün kötüye kullanılmasını, bireye ve topluma
DetaylıDiyabette Öz-Yönetim Algısı Skalası nın (DÖYAS) Türkçe Versiyonu: Geçerlik ve Güvenirlik Değerlendirme
Diyabette Öz-Yönetim Algısı Skalası nın (DÖYAS) Türkçe Versiyonu: Geçerlik ve Güvenirlik Değerlendirme Yrd. Doç. Dr. Ayfer Bayındır Çevik Doç. Dr. Şeyda Özcan Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu
DetaylıİÇİNDEKİLER. Duygusal ve Davranışsal Bozuklukların Tanımı 2
İÇİNDEKİLER Bölüm 1 Giriş 1 Duygusal ve Davranışsal Bozuklukların Tanımı 2 Normal Dışı Davramışları Belirlemede Öznellik 2 Gelişimsel Değişimlerin Bir Bireyin Davranışsal ve Duygusal Dengesi Üzerindeki
DetaylıTüberoskleroz kompleksi tanılı hastalarda epilepsinin özellikleri ve klinik seyri
Özgün Araştırma Original Article 123 DOI: 10.4274/tpa.116 Tüberoskleroz kompleksi tanılı hastalarda epilepsinin özellikleri ve klinik seyri Characteristics and the clinical course of epilepsy in patients
DetaylıYAZILI YEREL BASININ ÇEVRE KİRLİLİĞİNE TEPKİSİ
YAZILI YEREL BASININ ÇEVRE KİRLİLİĞİNE TEPKİSİ Savaş AYBERK, Bilge ALYÜZ*, Şenay ÇETİN Kocaeli Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü, Kocaeli *İletişim kurulacak yazar bilge.alyuz@kou.edu.tr, Tel: 262
DetaylıGİRİŞ: Açık kalp cerrahisi sonrasında gözlenen komplikasyonlar içinde önemli bir yer teşkil eden cerrahi alan enfeksiyonları, hastalarda görülen morbidite ve mortalitenin önemli bir nedenidir. Açık kalp
DetaylıAraştırma Notu 15/177
Araştırma Notu 15/177 02 Mart 2015 YOKSUL İLE ZENGİN ARASINDAKİ ENFLASYON FARKI REKOR SEVİYEDE Seyfettin Gürsel *, Ayşenur Acar ** Yönetici özeti Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan enflasyon
DetaylıBir Üniversite Hastanesi Psikiyatri Polikliniğine Başvuran Hastaların Sosyodemografik Özellikleri ile Tanı Grupları Arasındaki İlişki
ORİJİNAL MAKALE / ORIGINAL ARTICLE Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2014;4(3): 14-18 ISSN: 2146-443X Düzce Üniversitesi sbedergi@duzce.edu.tr Bir Üniversite Hastanesi Psikiyatri Polikliniğine
DetaylıTürkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1
Sağlık Reformunun Sonuçları İtibariyle Değerlendirilmesi 26-03 - 2009 Tuncay TEKSÖZ Dr. Yalçın KAYA Kerem HELVACIOĞLU Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Türkiye 2004 yılından itibaren sağlık
DetaylıÖZGEÇMİŞ. : Ekim 2014 - Nisan 2015 Hasan Kalyoncu Üniversitesi. : 2010-2012 Ankara Üniversitesi Sosyal Psikoloji Bölümü Akademik Başarı: 3.39/4.
ÖZGEÇMİŞ Ad ve Soyad : Ayşegül COŞKUN EĞİTİM Aile Danışmanlığı Yüksek Lisans Lisans Hazırlık Okulu : Ekim 2014 - Nisan 2015 Hasan Kalyoncu Üniversitesi : 2010-2012 Ankara Üniversitesi Sosyal Psikoloji
DetaylıKULLANILAN MADDE TÜRÜNE GÖRE BAĞIMLILIK PROFİLİ DEĞİŞİKLİK GÖSTERİYOR MU? Kültegin Ögel, Figen Karadağ, Cüneyt Evren, Defne Tamar Gürol
KULLANILAN MADDE TÜRÜNE GÖRE BAĞIMLILIK PROFİLİ DEĞİŞİKLİK GÖSTERİYOR MU? Kültegin Ögel, Figen Karadağ, Cüneyt Evren, Defne Tamar Gürol 1 Acibadem University Medical Faculty 2 Maltepe University Medical
DetaylıDÜNYA EKONOMİK FORUMU KÜRESEL CİNSİYET AYRIMI RAPORU, 2012. Hazırlayanlar. Ricardo Hausmann, Harvard Üniversitesi
DÜNYA EKONOMİK FORUMU KÜRESEL CİNSİYET AYRIMI RAPORU, 2012 Hazırlayanlar Ricardo Hausmann, Harvard Üniversitesi Laura D. Tyson, Kaliforniya Berkeley Üniversitesi Saadia Zahidi, Dünya Ekonomik Forumu Raporun
DetaylıDEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog
DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog KONYA KARAMAN BÖLGESİ BOŞANMA ANALİZİ 22.07.2014 Tarihsel sürece bakıldığında kalkınma,
DetaylıÖz: Bu araştırmanın amacı, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği (BESÖ) Bölümü
Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Belirtilerinin, Akademik Başarı ve Bazı Parametrelerle İlişkisinin İncelenmesi Mustafa ATLI 1, Gökhan YAŞAR
DetaylıOrtaö retim Alan Ö retmenli i Tezsiz Yüksek Lisans Programlar nda Akademik Ba ar n n Çe itli De i kenlere Göre ncelenmesi: Mersin Üniversitesi Örne i
Ortaö retim Alan Ö retmenli i Tezsiz Yüksek Lisans Programlar nda Akademik Ba ar n n Çe itli De i kenlere Göre ncelenmesi: Mersin Üniversitesi Örne i Devrim ÖZDEM R ALICI * Özet Bu ara t rmada 2002-2003
DetaylıGENEL BİYOLOJİ UYGULAMALARINDA AKADEMİK BAŞARI VE KALICILIĞA CİNSİYETİN ETKİSİ
Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi Yıl:2003 (2) Sayı:14 63 GENEL BİYOLOJİ UYGULAMALARINDA AKADEMİK BAŞARI VE KALICILIĞA CİNSİYETİN ETKİSİ Arş.Gör.Esra ÖZAY* Arş.Gör.Dr.İjlal OCAK* Gürbüz OCAK**
DetaylıELLE SÜT SAĞIM FAALİYETİNİN KADINLARIN HAYATINDAKİ YERİ ARAŞTIRMA SONUÇLARI ANALİZ RAPORU
ELLE SÜT SAĞIM FAALİYETİNİN KADINLARIN HAYATINDAKİ YERİ ARAŞTIRMA SONUÇLARI ANALİZ RAPORU Hazırlayan Sosyolog Kenan TURAN Veteriner Hekimi Volkan İSKENDER Ağustos-Eylül 2015 İÇİNDEKİLER Araştırma Konusu
DetaylıKANSER HASTALARINDA PALYATİF BAKIM VE DESTEK SERVİSİNDE NARKOTİK ANALJEZİK KULLANIMI
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ AİLE HEKİMLİĞİ KLİNİĞİ KANSER HASTALARINDA PALYATİF BAKIM VE DESTEK SERVİSİNDE NARKOTİK ANALJEZİK KULLANIMI UZMANLIK
DetaylıLİSE FİZİK I DERS KİTABININ OKUNABİLİRLİĞİ VE HEDEF YAŞ DÜZEYİNE UYGUNLUĞU
Ekim 2006 Cilt:14 No:2 Kastamonu Eğitim Dergisi 441-446 LİSE FİZİK I DERS KİTABININ OKUNABİLİRLİĞİ VE HEDEF YAŞ DÜZEYİNE UYGUNLUĞU Ahmet TEKBIYIK Karadeniz Teknik Üniversitesi, Rize Eğitim Fakültesi, İlköğretim
DetaylıARAŞTIRMA. 3 Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon A.B
Geriatri 5 (2): 59-63, 2002 Turkish Journal of Geriatrics ARAŞTIRMA BİR ÜNİVERSİTE HASTANESİ FİZİKSEL TIP ve REHABİLİTASYON Dr. Coşkun BAKAR 1 Dr. Seçil ÖZKAN 1 Dr. Işıl MARAL 1 Dr. Gülçin Kaymak KARATAŞ
DetaylıOCAK - NİSAN 2016 E-BÜLTEN
OCAK - NİSAN 2016 E-BÜLTEN Sosyal medyada bizi izleyin /ocedorgtr www.oced.org.tr Çocuklarda Oyun Eğitimi Semineri Gerçekleşti Algı Özel Eğitim Merkezi nden Zihin Engelliler Öğretmeni Medine YILDIZ sunumuyla
DetaylıDepremin Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Psikiyatrisi Polikliniği ne başvuru profili üzerine etkisi
Berkem ve Bildik 29 Depremin Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Psikiyatrisi Polikliniği ne başvuru profili üzerine etkisi Meral Berkem, 1 Tezan Bildik 2 ÖZET Amaç: 1998 ve 1999 deprem sonrası aylarda
DetaylıSEREBELLAR VE SUBEPENDİMAL KALSİFİYE NODÜLLERLE KARAKTERİZE TUBEROSKLEROZ: 2 OLGU
Olgu sunumu / Case report İbrahim Şilfeler ve Ark. 43 SEREBELLAR VE SUBEPENDİMAL KALSİFİYE NODÜLLERLE KARAKTERİZE TUBEROSKLEROZ: 2 OLGU İbrahim Şilfeler *, Vefik Arıca *, Murat Tutanç *, Ramazan Davran
DetaylıRomatizmal Ateş ve Streptokok Enfeksiyonu Sonrası Gelişen Reaktif Artrit
www.printo.it/pediatric-rheumatology/tr/intro Romatizmal Ateş ve Streptokok Enfeksiyonu Sonrası Gelişen Reaktif Artrit 2016 un türevi 1. ROMATİZMAL ATEŞ NEDİR? 1.1 Nedir? Romatizmal ateş, streptokok adı
DetaylıOTİZM NEDİR? becerilerinin oluşmasını etkileyen gelişim bozukluğudur.
OTİZM NEDİR? Otizm, sosyal ve iletişim Otizm, sosyal ve iletişim becerilerinin oluşmasını etkileyen gelişim bozukluğudur. GÖRÜLME SIKLIĞI Son verilere göre 110 çocuktan birini etkilediği kabul edilmektedir
DetaylıNIJERYA DAN GELEN YOLCUDA EBOLAYA RASTLANMADI
Portal Adres NIJERYA DAN GELEN YOLCUDA EBOLAYA RASTLANMADI : www.cayyolu.com.tr İçeriği : Gündem : http://www.cayyolu.com.tr/haber/nijerya-dan-gelen-yolcuda-ebolaya-rastlanmadi/96318 1/3 SAGLIK IÇIN EGZERSIZ
DetaylıÜniversitelerde Yabancı Dil Öğretimi
Üniversitelerde Yabancı Dil Öğretimi özcan DEMİREL 1750 Üniversiteler Yasası nın 2. maddesinde üniversiteler, fakülte, bölüm, kürsü ve benzeri kuruluşlarla hizmet birimlerinden oluşan özerkliğe ve kamu
DetaylıBİT ini Kullanarak Bilgiye Ulaşma ve Biçimlendirme (web tarayıcıları, eklentiler, arama motorları, ansiklopediler, çevrimiçi kütüphaneler ve sanal
BİT ini Kullanarak Bilgiye Ulaşma ve Biçimlendirme (web tarayıcıları, eklentiler, arama motorları, ansiklopediler, çevrimiçi kütüphaneler ve sanal müzeler vb.) Bilgi ve iletişim teknolojileri, bilgiye
DetaylıBEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLÜLÜĞÜ 9
BEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLÜLÜĞÜ 9 Attila Hancıoğlu ve İlknur Yüksel Alyanak Sağlık programlarının izlenmesi, değerlendirilmesi ve ileriye yönelik politikaların belirlenmesi açısından neonatal, post-neonatal
DetaylıSağlık Bakanlığından Muaf Hekimin Ünvanı - Adı Soyadı. Bildiriyi Sunacak Kişi Ünvanı - Adı Soyadı. Bildiriyi Sunacak Kişi Kurumu
Sağlık Bakanlığından Muaf Hekimin Ünvanı - Adı Soyadı Dr. Asım Armağan Aydın Bildiriyi Sunacak Kişi Ünvanı - Adı Soyadı Dr. Asım Armağan Aydın Bildiriyi Sunacak Kişi Kurumu antalya EAH Çalışmaya Katılan
DetaylıTablo 45 - Turizm İşletme Belgeli Tesislerde Konaklama ve Belediye Sayıları
TURİZM Kütahya ya gelen yabancı turistler Merkez ve Tavşanlı ilçelerinde; yerli turistler ise Merkez, Emet, Simav ve Tavşanlı ilçelerinde yoğun olarak konaklamaktadırlar. 2012 yılı içerisinde ildeki işletme
DetaylıVeri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün
Veri Toplama Yöntemleri Prof.Dr.Besti Üstün 1 VERİ (DATA) Belirli amaçlar için toplanan bilgilere veri denir. Araştırmacının belirlediği probleme en uygun çözümü bulabilmesi uygun veri toplama yöntemi
DetaylıDeprem Yönetmeliklerindeki Burulma Düzensizliği Koşulları
Deprem Yönetmeliklerindeki Burulma Düzensizliği Koşulları Prof. Dr. Günay Özmen İTÜ İnşaat Fakültesi (Emekli), İstanbul gunayozmen@hotmail.com 1. Giriş Çağdaş deprem yönetmeliklerinde, en çok göz önüne
Detaylı08.11.2008 VİTAMİN D VE İMMÜN SİSTEM VİTAMİN D
VİTAMİN D VE İMMÜN SİSTEM VİTAMİN D Vitamin D ve İmmün Sistem İnsülin Sekresyonuna Etkisi Besinlerde D Vitamini Makaleler Vitamin D, normal bir kemik gelişimi ve kalsiyum-fosfor homeostazisi için elzem
DetaylıİÇİNDEKİLER. 1 Projenin Amacı... 1. 2 Giriş... 1. 3 Yöntem... 1. 4 Sonuçlar ve Tartışma... 6. 5 Kaynakça... 7
İÇİNDEKİLER 1 Projenin Amacı... 1 2 Giriş... 1 3 Yöntem... 1 4 Sonuçlar ve Tartışma... 6 5 Kaynakça... 7 FARKLI ORTAMLARDA HANGİ RENK IŞIĞIN DAHA FAZLA SOĞURULDUĞUNUN ARAŞTIRILMASI Projenin Amacı : Atmosfer
DetaylıBalkanlar da Refah: Kısa Rapor
The study underlying the results published in this paper was conducted as part of research financed under the Research and Technology Innovation Fund (KTIA_AIK_12-1-2013-0043) called Adaptation and ICT-supported
Detaylıİngilizce İletişim Becerileri II (ENG 102) Ders Detayları
İngilizce İletişim Becerileri II (ENG 102) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS İngilizce İletişim Becerileri II ENG 102 Bahar 2 2 0 3 4 Ön Koşul
DetaylıİŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ UYGULAMALARI
KAMUDA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ PANELİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ UYGULAMALARI Uzm. Yusuf DUMAN İSG Koordinatörü / İş Güvenliği Uzmanı Mayıs/2016 (1/55) 6331 SAYILI İSG KANUNU İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
Detaylıİngilizce Öğretmenlerinin Bilgisayar Beceri, Kullanım ve Pedagojik İçerik Bilgi Özdeğerlendirmeleri: e-inset NET. Betül Arap 1 Fidel Çakmak 2
İngilizce Öğretmenlerinin Bilgisayar Beceri, Kullanım ve Pedagojik İçerik Bilgi Özdeğerlendirmeleri: e-inset NET DOI= 10.17556/jef.54455 Betül Arap 1 Fidel Çakmak 2 Genişletilmiş Özet Giriş Son yıllarda
DetaylıHAYALi ihracatln BOYUTLARI
HAYALi ihracatln BOYUTLARI 103 Müslüme Bal U lkelerin ekonomi politikaları ile dış politikaları,. son yıllarda birbirinden ayrılmaz bir bütün haline gelmiştir. Tüm dünya ülkelerinin ekonomi politikalarında
DetaylıRAHİM TAHLİYESİ UYGULAMALARININ ZEYNEP KAMİL AİLE PLANLAMASI KLİNİGİNDE GÖZLENEN ETKİLERİ GİRİŞ. Dr. Asuman KARAMANı.. ı Dr.
RAHİM TAHLİYESİ UYGULAMALARININ ZEYNEP KAMİL AİLE PLANLAMASI KLİNİGİNDE GÖZLENEN ETKİLERİ Dr. Vahit GEDiKOÔLU 1 ı Dr. Silhendan TÜRKMEN< 01 Dr. M. Tahir DEG1Ş 101 Dr. Ertuğrul BAYIRLI' tııu'*) Dr. Asuman
DetaylıENERJĠ DAĞITIMI-I. Dersin Kredisi 4 + 0 + 0
ENERJĠ DAĞITIMI-I Dersin Kredisi 4 + 0 + 0 Açma-Kapama Cihazları Elektrik enerjisinin açılması, ayrılması, kesilmesi veya kapatılması işlevlerini yapan cihazlardır. Alçak Gerilim Ayırıcı Nitelikli Orta
DetaylıKADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. Tarımda Kadınların Finansmana Erişimi Esra ÇADIR
KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Tarımda Kadınların Finansmana Erişimi Esra ÇADIR Sektörlere Göre Dağılım 60 %52 50 %39 %46 Tarım 40 Sanayi 30 % 14 %19 %21 İnşaat 20 %8 10 % 1 Hizmetler 0 KADIN ERKEK 2
DetaylıKAVRAMLAR. Büyüme ve Gelişme. Büyüme. Büyüme ile Gelişme birbirlerinden farklı kavramlardır.
KAVRAMLAR Büyüme ve Gelişme Büyüme ile Gelişme birbirlerinden farklı kavramlardır. Büyüme Büyüme, bedende gerçekleşen ve boy uzamasında olduğu gibi sayısal (nicel) değişikliklerle ifade edilebilecek yapısal
DetaylıÇOCUK PSİKYATRİSİ KONSÜLTASYON VE STAJ PROGRAMI
ÇOCUK PSİKYATRİSİ KONSÜLTASYON VE STAJ PROGRAMI Programın Amacı: Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Konsültasyon ve Staj Programı nın amacı, asli olarak bilimsel bilgi ve mesleki etik kuralları gözeterek ruh
DetaylıTÜBİTAK BİDEB YİBO ÖĞRETMENLERİ
TÜBİTAK BİDEB YİBO ÖĞRETMENLERİ ( FEN ve TEKNOLOJİ FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ ve MATEMATİK ) PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYLARI YİBO 5 ( Çalıştay 2011 ) TÜSSİDE / GEBZE 30 Ocak 06 Şubat 2011 GRUP BEN
DetaylıTam yağlı süt ürünleri tüketen erkeklere kötü haber
Tam yağlı süt ürünleri tüketen erkeklere kötü haber Sağlıklı, güçlü kuvvetli bir erkeksiniz ama çocuğunuz olmuyorsa bu önemli sorunun sebebi yediklerinizle ilgili olabilir. Erkekler üzerinde yapılan bilimsel
DetaylıGENEL MATEMATİK DERSİNDEKİ ÖĞRENCİ BAŞARISI İLE ÖSS BAŞARISI ARASINDAKİ İLİŞKİ
Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt: 7 Sayı:11 Bahar 006 s. 37-46 GENEL MATEMATİK DERSİNDEKİ ÖĞRENCİ BAŞARISI İLE ÖSS BAŞARISI ARASINDAKİ İLİŞKİ Nezahat ÇETİN Nevin MAHİR ÖZET Bu çalışmanın amacı, fen ve mühendislik
DetaylıYÜKSEK HIZLI DEMİRYOLU YOLCULUKLARININ ÖZELLİKLERİ
YÜKSEK HIZLI DEMİRYOLU YOLCULUKLARININ ÖZELLİKLERİ Hazırlayan: Doç.Dr. Hakan Güler Sakarya Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Karlsruhe Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Almanya
Detaylı25 Nisan 2016 (Saat 17:00 a kadar) Pazartesi de, postaya veya kargoya o gün verilmiş olan ya da online yapılan başvurular kabul edilecektir.
Sıkça Sorulan Sorular Başvuru Başvuru ne zaman bitiyor? 25 Nisan 2016 (Saat 17:00 a kadar) Pazartesi de, postaya veya kargoya o gün verilmiş olan ya da online yapılan başvurular kabul edilecektir. Bursluluğun
Detaylı1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ
1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ 1. GİRİŞ Odamızca, 2009 yılında 63 fuara katılan 435 üyemize 423 bin TL yurtiçi fuar teşviki ödenmiştir. Ödenen teşvik rakamı, 2008 yılına
DetaylıYeni Anket Verisi Girişi
Yeni Anket Verisi Girişi lara ait kimlik verileri kesinlikle başka bir alanda paylaşılmayacaktır. ya ait özel veriler, sadece bilimsel çalışma merkezinin kendisi tarafından görüntülenebilecektir. proje
DetaylıKADINLARDA MASTEKTOM N N PS KOSOSYAL ETK LER
Uluslararası nsan Bilimleri Dergisi ISSN: 1303-5134 www.insanbilimleri.com 17.09.2004 KADINLARDA MASTEKTOM N N PS KOSOSYAL ETK LER Dr. Ay e Okanlı Özet: Kadının sa lı ını tehdit eden, a rılı vücut de i
DetaylıAlt Daimi Orta Kesici Dişlerin Süt Dişlerinin Lingualinden Sürmesi: Klinik Değerlendirme
ARAŞTIRMA (Research) Hacettepe Dişhekimliği Fakültesi Dergisi Cilt: 3, Sayı:, Sayfa: 89-94, Alt Daimi Orta Kesici Dişlerin Süt Dişlerinin Lingualinden Sürmesi: Klinik Değerlendirme Lingual Eruption of
DetaylıBALIK YAĞI MI BALIK MI?
BALIK YAĞI MI BALIK MI? Son yıllarda balık yağı ile ilgili kalp damar hastalıklarından tutun da romatizma, şizofreni, AIDS gibi hastalıklarda balık yağının kullanılmasının yararları üzerine çok sayıda
Detaylıİçindekiler Şekiller Listesi
1 İçindekiler 1.GĠRĠġ 3 2. Mekânsal Sentez ve Analiz ÇalıĢmaları... 4 3. Konsept....5 4. Stratejiler.....6 5.1/1000 Koruma Amaçlı Ġmar Planı.....7 6.1/500 Vaziyet Planı Sokak Tasarımı....7 7.1/200 Özel
DetaylıKORELASYON VE REGRESYON ANALİZİ
KORELASON VE REGRESON ANALİZİ rd. Doç. Dr. S. Kenan KÖSE İki ya da daha çok değişken arasında ilişki olup olmadığını, ilişki varsa yönünü ve gücünü inceleyen korelasyon analizi ile değişkenlerden birisi
DetaylıPrimer Enürezis Noktürna Tanılı Çocuk ve Ergenlerde Anksiyete ve Depresyon Belirti Şiddetinin Değerlendirilmesi
Ankara Med J, 2014, 14(3): 85-90 Araştırma / Research Primer Enürezis Noktürna Tanılı Çocuk ve Ergenlerde Anksiyete ve Depresyon Belirti Şiddetinin Değerlendirilmesi Evaluation of Anxiety and Depression
DetaylıTekrar ve Düzeltmenin Erişiye Etkisi Fusun G. Alacapınar
Journal of Language and Linguistic Studies Vol.2, No.2, October 2006 Tekrar ve Düzeltmenin Erişiye Etkisi Fusun G. Alacapınar Öz Problem durumu:tekrar, düzeltme ile başarı ve erişi arasında anlamlı bir
DetaylıAra rma, Dokuz Eylül Üniversitesi Strateji Geli tirme Daire Ba kanl na ba
1.1 Ara rman n Amac Ara rmada, Dokuz Eylül Üniversitesi Strateji Geli tirme Daire Ba kanl na ba olarak hizmet vermekte olan; 1. Bütçe ve Performans Program ube Müdürlü ü 2. Stratejik Yönetim ve Planlama
DetaylıBir Ana Çocuk Sağlığı Aile Planlaması Merkezi ne Başvuran Hastaların Değerlendirilmesi
ORİJİNAL MAKALE / ORIGINAL ARTICLE Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2012;2(3): 14-19 ISSN: 2146-443X Düzce Üniversitesi sbedergi@duzce.edu.tr Bir Ana Çocuk Sağlığı Aile Planlaması
DetaylıSERMAYE PİYASASI KURULU İKİNCİ BAŞKANI SAYIN DOÇ. DR. TURAN EROL UN. GYODER ZİRVESİ nde YAPTIĞI KONUŞMA METNİ 26 NİSAN 2007 İSTANBUL
SERMAYE PİYASASI KURULU İKİNCİ BAŞKANI SAYIN DOÇ. DR. TURAN EROL UN GYODER ZİRVESİ nde YAPTIĞI KONUŞMA METNİ 26 NİSAN 2007 İSTANBUL Sözlerime gayrimenkul ve finans sektörlerinin temsilcilerini bir araya
DetaylıThis information on (4) Breast cancer and genetics is in Turkish Göğüs kanseri ve genetiği (İngilizce'si Breast cancer and genetics)
Kanser ve genler This information on (4) Breast cancer and genetics is in Turkish Göğüs kanseri ve genetiği (İngilizce'si Breast cancer and genetics) Vücudumuz milyonlarca hücreden (cells) meydana gelir.
DetaylıHipofiz adenomu; Prolaktin salgılayan hipofiz adenomu;
PROLAKTİNOMA Hipofiz adenomu; Prolaktin salgılayan hipofiz adenomu; Prolaktinoma beyinde yer alan hipofiz bezinin prolaktin salgılayan tümörüdür. Kanserleşmez ancak hormonal dengeyi bozar. Prolaktin hormonu
DetaylıPatoloji Arşivindeki 10 Yıllık Kanser (1991-2000) Olgularının Genel Değerlendirilmesi
Dicle Tıp Dergisi, 2007 Cilt: 34, Sayı:3, (164-169) Patoloji Arşivindeki 10 Yıllık Kanser (1991-2000) Olgularının Genel Değerlendirilmesi Selver Özekinci ÖZET Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji
DetaylıDr. Mustafa Melih Çulha
Dr. Mustafa Melih Çulha ED li hastanın değerlendirilmesinde hem organik hem de psikojenik etkenlerin ayrıntılı olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Hastanın etyolojisini hızlı ve etkin bir şekilde ortaya
DetaylıTKY de Karar Almaya Katılımın ve Örgütsel Bağlılığın Kişisel Performansa Etkisi
TKY de Karar Almaya Katılımın ve Örgütsel Bağlılığın Kişisel Performansa Etkisi Yard.Doç.Dr. Hakan KİTAPCI Özet: Bu çalışmanın temel amacı, örgütsel bağlılık ve karar almaya katılımın kişisel performansa
DetaylıÇUKUROVA'DA OKALİPTÜS YETİŞTİRİCİLİĞİ VE İDARE SÜRELERİNİN HESAPLANMASI
ÇUKUROVA'DA OKALİPTÜS YETİŞTİRİCİLİĞİ VE İDARE SÜRELERİNİN HESAPLANMASI Ali ÖZKURT Orman Yüksek Mühendis Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü PK.18 33401 TARSUS 1.GİRİŞ Türkiye'de orman varlığının
DetaylıOlasılık ve İstatistik Dersinin Öğretiminde Deney ve Simülasyon
Olasılık ve İstatistik Dersinin Öğretiminde Deney ve Simülasyon Levent ÖZBEK Fikri ÖZTÜRK Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi İstatistik Bölümü Sistem Modelleme ve Simülasyon Laboratuvarı 61 Tandoğan/Ankara
DetaylıBİREYSEL SES EĞİTİMİ ALAN ÖĞRENCİLERİN GELENEKSEL MÜZİKLERİMİZİN DERSTEKİ KULLANIMINA İLİŞKİN GÖRÜŞ VE BEKLENTİLERİ
BİREYSEL SES EĞİTİMİ ALAN ÖĞRENCİLERİN GELENEKSEL MÜZİKLERİMİZİN DERSTEKİ KULLANIMINA İLİŞKİN GÖRÜŞ VE BEKLENTİLERİ Dr. Ayhan HELVACI Giriş Müzik öğretmeni yetiştiren kurumlarda yapılan eğitim birçok disiplinlerden
DetaylıKİM OLDUĞUMUZ. Bireyin kendi doğasını sorgulaması, inançlar ve değerler, kişisel, fiziksel, zihinsel, sosyal ve ruhsal sağlık, aileleri,
3. SINIFLAR PYP VELİ BÜLTENİ (09 Eylül 2013 25 Ekim 2013 ) Sayın Velimiz, Sizlerle daha önce paylaştığımız gibi okulumuzda PYP çalışmaları yürütülmektedir. Bu kapsamda; PYP disiplinler üstü temaları ile
DetaylıEmine Sevinç Tok. İzmir Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü. Gürsel Aksel Bulvarı No: 14 35350 Üçkuyular İzmir
Emine Sevinç Tok İzmir Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü Gürsel Aksel Bulvarı No: 14 35350 Üçkuyular İzmir sevinc.tok@izmir.edu.tr EĞİTİM 2009-devam Klinik Psikoloji Doktora Programı
DetaylıÖzet Metin Ekonomik Büyümenin Anlaşılması: Makro Düzeyde, Sektör Düzeyinde ve Firma Düzeyinde Bir Bakış Açısı
Özet Metin Ekonomik Büyümenin Anlaşılması: Makro Düzeyde, Sektör Düzeyinde ve Firma Düzeyinde Bir Bakış Açısı Overview Understanding Economic Growth: A Macro-level, Industrylevel, and Firm-level Perspective
DetaylıEkstrapulmoner Tüberkülozlu Olgularımız #
Ekstrapulmoner Tüberkülozlu Olgularımız # Nilgün TAVUSBAY, Nimet AKSEL, Aydan ÇAKAN, Güzin GÜLERÇE, Şevket DERELİ, Ayşe ÖZSÖZ İzmir Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İZMİR
DetaylıGüç Artık İnternette! Power is now on the Internet!
ISSN 2148-7286 eissn 2149-1305 DOI 10.15805/addicta.2015.2.2.R036 Copyright 2015 Türkiye Yeşilay Cemiyeti addicta.com.tr Addicta: The Turkish Journal on Addictions Güz 2015 2(2) 149-153 Review Başvuru
DetaylıGİRİŞ İki uçlu bozukluk: Manik episod Depresif episod Ötimi (iyilik hali) Kronik gidişli Kesin ilaç tedavisi gerektirir (akut episod ve koruyucu
ÖTİMİK BİPOLAR HASTALARDA ve AİLELERİNDE YAŞAM KALİTESİ: DİYABETİK HASTALAR ve NORMAL KONTROLERLE KAŞILAŞTIRMALI BİR ÇALIŞMA A. Özerdem a, B. Çakaloz a, Ş.Topkaya a, A. Koçyiğit b, M.Yılmaztürk b, B.B.
Detaylıİstanbul Beyin Merkezleri
İstanbul Beyin Merkezleri BEYİN CHECK-UP I NEDİR? NASIL YAPILIR? NE ZAMAN YAPTIRILSIN? Beyin Check-up incelemeleri nelerdir? *Beynin fiziki yapısı (=morfolojik) MRI ve CT scan ile, *Kimyası PET scan ve
DetaylıAraştırma Notu 11/113
Araştırma Notu 11/113 29 Nisan 2011 MİLLETVEKİLİ DAĞILIM SENARYOLARI VE YENİ ANAYASA Seyfettin Gürsel 1 Yönetici Özeti 12 Haziran milletvekili seçimlerinden çıkacak yeni TBMM nin bileşimi sadece iktidarı
DetaylıBOLU KAMU HASTANELERİ BİRLİĞİ GENEL SEKRETERLİĞİ YALIN HASTANE UYGULAMALARI (DENEYİMİ)
BOLU KAMU HASTANELERİ BİRLİĞİ GENEL SEKRETERLİĞİ YALIN HASTANE UYGULAMALARI (DENEYİMİ) Uzm.Dr.Abdullah DANIŞMAN Bolu Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği Tıbbi Hizmetler Başkanı Sunum Planı Yalın
DetaylıHemşirelik Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Eğilimleri ve Bunu Etkileyen Faktörler*
İ.Ü.F.N. Hem. Derg (2012) Cilt 20 - Sayı 3: 219-226 ISSN 1304-4869 Araştırma Yazısı Hemşirelik Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Eğilimleri ve Bunu Etkileyen Faktörler* Critical Thinking Tendency of Nursing
DetaylıDüzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi
Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 4 (2016) 634-639 Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi Araştırma Makalesi Fotovoltaik Paneller İçin Güneş Takip Edebilen Basit Ve Ekonomik Bir Sistem
DetaylıAyşe YÜCE Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD.
TÜRKİYE DE TÜBERKÜLOZUN DURUMU Ayşe YÜCE Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. DSÖ Küresel Tüberküloz Kontrolü 2010 Raporu Dünya için 3 büyük tehlikeden
DetaylıBilişim Sistemleri. Modelleme, Analiz ve Tasarım. Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU
Bilişim Sistemleri Modelleme, Analiz ve Tasarım Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU Ders Akışı Hafta 5. İhtiyaç Analizi ve Modelleme I Haftanın Amacı Bilişim sistemleri ihtiyaç analizinin modeli oluşturulmasında,
DetaylıÜNİTE 5 KESİKLİ RASSAL DEĞİŞKENLER VE OLASILIK DAĞILIMLARI
ÜNİTE 5 KESİKLİ RASSAL DEĞİŞKENLER VE OLASILIK DAĞILIMLARI 1 Rassal Değişken Bir deney ya da gözlemin şansa bağlı sonucu bir değişkenin aldığı değer olarak düşünülürse, olasılık ve istatistikte böyle bir
DetaylıAMASYA ÜNĠVERSĠTESĠ AVRUPA KREDĠ TRANSFER SĠSTEMĠ (ECTS/AKTS) UYGULAMA YÖNERGESĠ. BĠRĠNCĠ BÖLÜM Amaç-Kapsam-Dayanak-Tanımlar
AMASYA ÜNĠVERSĠTESĠ AVRUPA KREDĠ TRANSFER SĠSTEMĠ (ECTS/AKTS) UYGULAMA YÖNERGESĠ BĠRĠNCĠ BÖLÜM Amaç-Kapsam-Dayanak-Tanımlar AMAÇ Madde 1-(1) Bu Yönergenin amacı; Avrupa Birliğine üye ve aday ülkeler arasında
DetaylıRekabet Kurumu Başkanlığından, REKABET KURULU KARARI
Rekabet Kurumu Başkanlığından, REKABET KURULU KARARI Dosya Sayısı : 2015-1-69 (Önaraştırma) Karar Sayısı : 16-02/30-9 Karar Tarihi : 14.01.2016 A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER Başkan Üyeler : Prof. Dr. Ömer
DetaylıHALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI İş Sağlığı Programı
HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI İş Sağlığı Programı Programa Kabul Koşulları: Yüksek Lisans: Sağlık alanında lisans düzeyinde bir Yükseköğretim kurumundan mezun olmak, Psikoloji, Sosyoloji, İşletme,İktisat
DetaylıARAŞTIRMA. Anahtar Kelimeler: Sağlık çalışanları, bel ağrısı, Oswestry Sorgulama Formu.
ARAŞTIRMA F.Ü.Sağ.Bil.Tıp Derg. 2012; 26 (2): 65-72 http://www.fusabil.org Müjgan SOLAK KABATAŞ Meryem KOCUK Öznur KÜÇÜKLER Ege Üniversitesi, Ödemiş Sağlık Yüksekokulu, İzmir, TÜRKİYE Sağlık Çalışanlarında
DetaylıHEMŞİRELİK BÖLÜMÜ İNTÖRN PROGRAMI UYGULAMA ESASLARI BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ İNTÖRN PROGRAMI UYGULAMA ESASLARI BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde 1- Bu uygulama esaslarının amacı Şifa Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü
DetaylıPsikolojiye Giriş. Gözden geçirme oturumları. Evrim ve Akılcılık Ders 10. Pazartesi, 26/02, 16.00-18.00 Salı, 27/02, 18.00-20.00
Gelecek Çarşamba Yapılacak Sınav (olası dağılım) Psikolojiye Giriş Evrim ve Akılcılık Ders 10 Giriş: 4 Beyin: 9 Freud: 9 Skinner: 9 Bilişsel Gelişim: 9 Dil: 9 Algı/Dikkat: 9 Bellek: 9 Aşk: 7 Evrim: 4 Akılcılık:
DetaylıÜniversiteye Yeni Başlayan Öğrencilerin İnternete İlişkin Görüşleri (Akdeniz Üniversitesi Örneği)
528 Üniversiteye Yeni Başlayan Öğrencilerin İnternete İlişkin Görüşleri (Akdeniz Üniversitesi Örneği) Turgut Fatih KASALAK, Akdeniz Üniversitesi Enformatik Bölümü, tfatih@akdeniz.edu.tr Evren SEZGİN, Akdeniz
DetaylıBiyoteknoloji Yükselen Sektör. Dr.Nezih Hekim Dr.Pakize İ.Tarzi Laboratuarları İstanbul
Biyoteknoloji Yükselen Sektör Dr.Nezih Hekim Dr.Pakize İ.Tarzi Laboratuarları İstanbul Dr.Pakize İ.Tarzi Sağlık Kurumları Kimdir? Dr.Pakize İ.Tarzi Sağlık Kurumları 1949 yılında Kadın ve Çocuk Hastanesi
Detaylı2008 YILI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ ÖN DEĞERLENDİRME NOTU
2008 YILI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ ÖN DEĞERLENDİRME NOTU I- 2008 Mali Yılı Bütçe Sonuçları: Mali Disiplin Sağlandı mı? Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan 2008 mali yılı geçici bütçe uygulama sonuçlarına
DetaylıSait GEZGİN, Nesim DURSUN, Fatma GÖKMEN YILMAZ
FARKLI ŞEKİL VE DOZLARDA UYGULANAN TKİ HÜMAS IN EKMEKLİK BUĞDAYIN BAYRAK YAPRAK BESİN ELEMENTİ KONSANTRASYONU, VERİM VE TANE PROTEİN KAPSAMINA ETKİLERİ Sait GEZGİN, Nesim DURSUN, Fatma GÖKMEN YILMAZ Bu
DetaylıBİLGİSAYAR PROGRAMLARI YARDIMIYLA ŞEV DURAYLILIK ANALİZLERİ * Software Aided Slope Stability Analysis*
BİLGİSAYAR PROGRAMLARI YARDIMIYLA ŞEV DURAYLILIK ANALİZLERİ * Software Aided Slope Stability Analysis* Mustafa Özgür KESKİN Maden Mühendisliği Anabilim Dalı Ahmet M. KILIÇ Maden Mühendisliği Anabilim Dalı
DetaylıMALZEMENİ SÖYLE TARİFİNİ AL : BİR MOBİL UYGULAMA
XVI. Akademik Bilişim Konferansı 5-7 Şubat 2014 Mersin Akademik Bilişim Mersin Üniversitesi MALZEMENİ SÖYLE TARİFİNİ AL : BİR MOBİL UYGULAMA N. Tuğbagül Altan Akın Enise Başaran Nilüfer Ceylan Ayşe Güler
Detaylı