DENEY 7: Darbe Kod ve Delta Modülasyonları (PCM, DM)

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "DENEY 7: Darbe Kod ve Delta Modülasyonları (PCM, DM)"

Transkript

1 DENEY 7: Darbe Kod ve Delta Modülasyonları (PCM, DM) AMAÇ: Darbe Kod (Pulse Code) ve Delta Modülasyonlarının temel işleyişlerinin MATLAB ortamında incelenmesi. ÖN HAZIRLIK 1) Bit, Bps, BER, Kanal, Kanal kapasitesi nedir? 2) Sistem içi gürültü kaynakları olan ısıl gürültü ve atış gürültüsünü araştırınız. 3) Darbe kod modülasyonu aşamaları nelerdir? Delta Modülasyonu aşamalarını kısaca yazınız. 4) Örnekleme, Kuantalama, Kodlama, Kod etkinliği nedir? 5) Deneyde kullanılacak quantiz, de2bi, stairs, reshape, bi2de hazır fonksiyonlarını inceleyiniz, kullanımlarını öğreniniz. Günümüzde haberleşme teknolojilerinin gelişmesi ile analog modülasyonlu haberleşme sistemleri yerine sayısal haberleşme sistemleri kullanılmaktadır. Dijital haberleşme sistemlerinin analog haberleşme sistemlerine göre üstünlükleri aşağıdaki gibi ifade edilebilir: Darbe modülasyonunda iletilen güç yalnız kısa darbeler içine yoğunlaşmıştır. Analog modülasyonundaki gibi sürekli değildir. Darbeler arasındaki boşluklar başka bir mesaj sinyalinin darbeleri ile doldurulabilir. Böylece tek bir haberleşme sistemi üzerinden birden fazla bilgi sinyali yollanabilir. Tümleşik devre teknolojisinde gelişim çok hızlı olduğundan sayısal haberleşme devrelerini gerçekleştirmek her gün daha kolay hale gelmektedir. Gürültü bağışıklığı çok daha iyidir. İnsanların algıladığı bilgi (ses, resim ) analog biçimdedir. Sayısal haberleşme için yapılması gereken ilk iş bilginin sayısal darbelere çevrilmesidir. Vericiden gönderilen bu darbeler alıcı kısımda tekrar analog bilgi haline getirilir. Analog bilgiyi sayısal iletim ortamına hazırlamak için değişik modülasyon yöntemleri vardır. Her modülasyonunda kendisine uygun demodülasyon sistemi vardır. Yaygın olarak kullanılan sayısal haberleşme sistemleri aşağıdadır. PAM (Darbe Genlik Modülasyonu) PCM (Darbe Kod Modülasyonu) PWM (Darbe Genişlik Modülasyonu) PPM (Darbe Durum Modülasyonu) ASK (Genlik Kaydırmalı Anahtarlama) FSK (Frekans Kaydırmalı Anahtarlama) PSK (Faz Kaydırmalı Anahtarlama) Delta Modülasyonu QPSK (Çeyrek Faz Kaydırmalı Anahtarlama) Bu deneyde PCM ve Delta Modülasyonu ele alınacaktır.

2 7.1 DARBE KOD MODÜLASYONU (Pulse Code Modulation-PCM) Darbe Kod Modulasyonu (DKM), analog işaretlerin belirlenmiş sayısal formda dönüştürülmesini sağlayan bir tekniktir. Bu teknikte analog işaretten- sayısal bilgiye ve sayısal bilgiden analog işarete dönüşüm sırasında oluşan kuantalama kayıplarını oldukça küçüktür. Bu nedenle Darbe Kod Modülasyonu günümüzde kuantalama kayıplarından oldukça etkilenen (konuşma işaretleri) işaretlerin sayısal formda iletilmesini sağlayan bir tekniktir. Sayısal işaretlerin, gürültüden etkilenmemesi ve tüm devre teknolojisinin gelişmesi ile sayısal verinin işlenmesinin (iletilme, sıkıştırma) nispeten daha ucuz olması artık bilgi iletimi, saklanması ve işlenmesi sırasında sayısal formatın analog formata göre tercih edilmesini doğurmuştur. Ancak analog formdaki kaynak bilgisinin sayısal forma dönüştürülmesi sırasında meydana gelen kuantalama ve kodlama hatalarından dolayı alıcıda elde edilen bilgideki bozulma bir problem olarak ortaya çıkmaktadır. Özellikle kaynak verisinin konuşma işaretleri olması alıcıdaki bozulmayı daha da belirgin hale getirmekte ve sayısal formun konuşma bilgisi için kullanılmasını engellemekteydi. Darbe Kod Modülasyonu yukarıda açıklanan problemine bir çözüm önerisi olarak 1970 li yıllarda ortaya çıkmış ve günümüzde bu amaç için en çok kullanılan sayısallaştırma tekniği olmuştur. Darbe Kod Modülasyonu 3 aşamada gerçekleştirilir. Örnekleme Kuantalama Kodlama PCM 'de, darbeler sabit uzunlukta ve sabit genliktedir. Şekil 1 de PCM yapısının şeması verilmiştir ÖRNEKLEME Tüm haberleşme sistemlerinde amaç en hızlı ve sağlıklı veri iletimini sağlamaktır. Analog haberleşmenin bilinen sakıncaları nedeniyle sayısal haberleşme tekniklerine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu amaçla analog işaretlerin sayısal biçime dönüştürülmesi gerekmektedir. Bir analog işaretin sayısal işarete dönüştürülmesinde en önemli nokta, analog işaretin uygun bir örnekleme frekansı ile örneklenmesidir. Bunun için bilgi işareti, teoride ideal bir darbe dizisi ile pratikte ise darbe katarı ile çarpılır. Örnekleme işleminde alıcıda işaretin bozulmadan yeniden elde edilebilmesi için teorik olarak f max: bilgi işaretinin en yüksek frekans değeri olmak üzere f örnekleme=2*f max Nyquist koşulu yeterli olduğu halde, pratikte örnekleme frekansı, alıcı tarafta bulunan alçak geçiren süzgecin ve diğer cihazların ideal olmaması nedeniyle 2*f max frekansından biraz daha büyük seçilir. f örnekleme=2*f max değerine Nyquist frekansı da denir.

3 7.1.2 KUANTALAMA Bir işaretin kuantalanması demek işaretin alabileceği en küçük genlik ile en büyük genlik arasını basamaklara ayırmak ve bu işaretin bu basamaklarla yaklaşığını elde etmektir. Bilgi işareti x(t) nin genliğinin minimum ve maksimum değerleri sırasıyla A min ve A max olsun. Eğer n basamaklı ikili sayılar kullanılacaksa, kuantalama aralığı a; a = olarak bulunur KODLAMA İletilecek sinyalin 0 ve 1 ler ile anlamlandırılmasına kodlama denir. K sayıda karakter, bit olarak kodlanmak istendiğinde gerekli bit sayısı aşağıdaki formülden bulunur. n = Kodlamak için gerekli 2 li bit sayısı K= Karakter sayısı olmak üzere n = log 2 K şeklindedir. Kodlama sonunda gerekli bit ve kullanılan bit arasındaki orana kod etkinliği denir ve bu oran ne kadar yüksek olursa kodlama o kadar etkin yapılmış demektir. Şekil 2 de analog bir işaretin örneklenmesi, kuantalanması ve buna karşılık gelen DKM işaretin elde edilmesi bir örnek üzerinde gösterilmiştir (n=3, a=1). Şekil 2. Analog bir işaretin örneklenmesi ve buna karşı düşen DKM işaretinin gösterilmesi.

4 7.2 DELTA MODÜLASYONU Delta Modülasyonu (DM) basitleştirilmiş bir DKM dur. Bazı işaret türlerinde, komşu örnekler birbirleriyle yüksek korelasyonludur. Buradan hareketle, bir örnek değeri biliniyor ise takip eden örneğin değerinin bilinmesi muhtemeldir. Böylece, DM da her bir örneğin her bir zamanda gerçek değerlerinin gönderilmesi yerine ardışık örneklerin farkları gönderilir. Delta Modülasyonunda iki seviyeli kuantalayıcı ve 1-bit kodlama kullanılır. Taşınan kod darbeleri bilgi işaretinin kendisi hakkında değil mesaj fonksiyonunun farkları hakkında bilgi içermektedir. Delta modülatörünün çıkışında elde edilen bit akışı, giriş bilgi örneğinin bir önceki örneğe göre artış ya da azalış göstermesine belirlenir. Delta Modülasyonu genel olarak 3 aşamada gerçekleştirilir. Giriş işaretinin örneklenmesi Mevcut örnek ile bir önceki örneğin karşılaştırılması İki örnek arasındaki farkın işaretini belirten bir bit verilmesi Delta Modülatörü ve demodülatörü blok diyagramı Şekil 3 de verilmiştir. Şekil 3. Delta Modülatör ve Demodülatör blok diyagramı. Blok diyagramı verilen sistem bir geribesleme formundadır. Örnekleyici çıkışında iki kutuplu (± Δ volt) bir işaret elde edilir. Eğer toplayıcı nın (ya da karşılaştırıcı ) çıkışı pozitif ise DM örneğinin değeri + Δ, diğer durumda ise Δ dir. DM işaretinin şekli Şekil 4 de verilmiştir. Bu işaret bir integral alıcı ve toplayıcı yardımıyla geri beslemeye uğratılır. İntegral alıcı blokunun çıkışında testere dişi dalgaya benzer bir işaret elde edilmektedir (Şekil 4).

5 Şekil 4. İntegral alıcı ve bilgi işaretinin üst üste gösterilmesi (üst). Delta Modülatörü işareti (alt). Şekil 4 de alt kısımda yer alan ikili dalga şekli modülasyonda iletilen işareti göstermektedir. Bu işaretin integrali alınırsa, bilgi işaretine testere dişi formunda benzeyen bir şekil elde edilir. Demodülasyon kısmında alçak geçiren süzgeç kullanılarak testere dişi işaretten bilgi işretinin elde edilmesi gerçekleştirilmiş olur. Bazı olumsuz durumları önlemek için adım uzunluğu Δ nin verilen eşitsizliği sağlaması istenmektedir. Δf s > 2 π f max Burada fs örnekleme frekansını, fx ise bilgi işaretinin en yüksek frekans bileşenini göstermektedir. Deney 7.1 / Sinyal Üretme ve Örnekleme Kodu çalıştırınız. Sinyalin bir periyodundan alınacak örnek sayısı ( n1 ) değerini küçük bir değerden ( örn: 4 ) başlayarak artırınız ve örneklenmiş işarette oluşan farkı gözlemleyiniz. Sonraki adıma geçmeden önce uygun bir n1 değeri belirleyiniz.

6 Deney 7.2 / Kuantalama Aşağıdaki kodu çalıştırmadan önce kuanta seviyesi ( L ) değerinin n e bağlı ifadesini 2. satırdaki yerine yazınız ve ( % ) işaretini kaldırnız. Kodun sonunda eksik bırakılmış olan kuantalanmış sinyale ait çizim işlemini yaptırınız. Eksen ve grafik isimlerini koymayı unutmayınız. Kodda yer alan ilk for döngüsünün ne amaçla kullanıldığını açıklayınız. subplot(3,1,3) ile çizdirdiğiniz kuantalanmış işaret üzerinde data cursor ile gezerek kuanta değerlerini inceleyiniz.

7 Deney 7.3 / Kodlama Kodun sonunda eksik bırakılmış kısımda kodlanmış işareti çizdirmek için stairs komutunu kullanınız. Kodlanmış işaretin daha iyi görülebilmesi için uygun değerlerle axis komutunu ekleyiniz. Eksen ve grafik isimlerini eklemeyi unutmayınız. Deney 7.4 / Demodülasyon Kodun sonunda eksik bırakılmış kısma demodüle edilmiş işareti çizmek için gerekli kodu yazınız. Eksen ve grafik isimlerini koymayı unutmayınız. Çıkan sonucu yorumlayınız.

8 Deney 7.5 Delta Modülasyonu Aşağıda Delta Modülasyonu için kullanılacak fonksiyon verilmiştir. Öncelikle fonksiyonu Matlab Current folder a kaydediniz. Fonksiyonu kaydettikten sonra yeni bir editor sayfası açınız. Genliğini sizin belirleyeceğiniz, bir periyotlu bir sinüzoidal işaret üretiniz ve çizdiriniz. örn: İşareti gözlemledikten sonra fonksiyonu çalıştırınız ( Delta_Modulation ). Farklı adım boyları için deneyiniz. Farklı adım boyları için hatanın nasıl değiştiğini inceleyip yorumlayınız.

1. DARBE MODÜLASYONLARI

1. DARBE MODÜLASYONLARI 1. DARBE MODÜLASYONLARI 1.1 Amaçlar Darbe modülasyonunun temel kavramlarını tanıtmak. Örnekleme teorisini açıklamak. Bilgi iletiminde kullanılan birkaç farklı modülasyon tekniği vardır. Bunlardan bazıları

Detaylı

1. LİNEER PCM KODLAMA

1. LİNEER PCM KODLAMA 1. LİNEER PCM KODLAMA 1.1 Amaçlar 4/12 bitlik lineer PCM kodlayıcısı ve kod çözücüsünü incelemek. Kuantalama hatasını incelemek. Kodlama kullanarak ses iletimini gerçekleştirmek. 1.2 Ön Hazırlık 1. Kuantalama

Detaylı

Bölüm 12 PWM Demodülatörleri

Bölüm 12 PWM Demodülatörleri Bölüm 12 Demodülatörleri 12.1 AMAÇ 1. Darbe Genişlik Demodülatörünün çalışma prensibinin anlaşılması. 2. Çarpım detektörü kullanarak bir darbe genişlik demodülatörünün gerçekleştirilmesi. 12.2 TEMEL KAVRAMLARIN

Detaylı

EEM HABERLEŞME TEORİSİ NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

EEM HABERLEŞME TEORİSİ NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EEM3006 - HABERLEŞME TEORİSİ NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EEM3006 - HABERLEŞME TEORİSİ Dersin Öğretim Elemanı: Yrd. Doç. Dr. Yasin KABALCI Ders Görüşme

Detaylı

BÖLÜM 1 TEMEL KAVRAMLAR

BÖLÜM 1 TEMEL KAVRAMLAR BÖLÜM 1 TEMEL KAVRAMLAR Bölümün Amacı Öğrenci, Analog haberleşmeye kıyasla sayısal iletişimin temel ilkelerini ve sayısal haberleşmede geçen temel kavramları öğrenecek ve örnekleme teoremini anlayabilecektir.

Detaylı

Bölüm 17 Manchester CVSD

Bölüm 17 Manchester CVSD Bölüm 17 Manchester CVSD 17.1 AMAÇ 1. Bit senkronizasyonunda Manchester datasının görevinin incelenmesi. 2. Manchester kodlayıcısı ve dekodlayıcısının çalışma prensiplerinin incelenmesi. 3. Manchester

Detaylı

DENEY 8: SAYISAL MODÜLASYON VE DEMODÜLASYON

DENEY 8: SAYISAL MODÜLASYON VE DEMODÜLASYON DENEY 8: SAYISAL MODÜLASYON VE DEMODÜLASYON AMAÇ: Sayısal haberleşmenin temel prensiplerini, haberleşme sistemlerinde kullanılan modülasyon çeşitlerini ve sistemlerin nasıl çalıştığını deney ortamında

Detaylı

ELK 318 İLETİŞİM KURAMI-II

ELK 318 İLETİŞİM KURAMI-II ELK 318 İLETİŞİM KURAMI-II Nihat KABAOĞLU Kısım 5 DERSİN İÇERİĞİ Sayısal Haberleşmeye Giriş Giriş Sayısal Haberleşmenin Temelleri Temel Ödünleşimler Örnekleme ve Darbe Modülasyonu Örnekleme İşlemi İdeal

Detaylı

Bölüm 5 DSB-SC ve SSB Modülatörleri

Bölüm 5 DSB-SC ve SSB Modülatörleri Bölüm 5 DSB-SC ve SSB Modülatörleri 5.1 AMAÇ 1. Çift yan band bastırılmış taşıyıcı ve tek yan band modüleli işaretlerin nasıl üretildiğinin öğrenilmesi. 2. Çift yan band bastırılmış taşıyıcı ve tek yan

Detaylı

Sakarya Üniversitesi Bilgisayar ve Bilişim Bilimleri Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü

Sakarya Üniversitesi Bilgisayar ve Bilişim Bilimleri Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Sakarya Üniversitesi Bilgisayar ve Bilişim Bilimleri Fakültesi Bilgisayar Mühisliği Bölümü KABLOSUZ AĞ TEKNOLOJİLERİ VE UYGULAMALARI LABORATUAR FÖYÜ Sayısal Haberleşme Uygulamaları Deney No:1 Konu: Örnekleme

Detaylı

KODLAMA SİSTEMLERİNİN TANIMI :

KODLAMA SİSTEMLERİNİN TANIMI : KODLAMA SİSTEMLERİ KODLAMA SİSTEMLERİNİN TANIMI : Kodlama, iki küme elemanları arasında karşılıklı kesin olarak belirtilen kurallar bütünüdür diye tanımlanabilir. Diğer bir deyişle, görünebilen, okunabilen

Detaylı

DENEY NO : 6 DENEY ADI

DENEY NO : 6 DENEY ADI DENEY NO : 6 DENEY ADI : Faz Kaydırmalı Anahtarlama (PSK) DENEYİN AMACI : Faz Kaydırmalı Anahtarlama (Phase Shift Keying, PSK) yöntemlerinin ve 90 o den küçük faz kayma değerleri için verinin yeniden elde

Detaylı

DİCLE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EEM309 SAYISAL ELEKTRONİK LABORATUARI

DİCLE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EEM309 SAYISAL ELEKTRONİK LABORATUARI DİCLE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EEM39 SAYISAL ELEKTRONİK LABORATUARI Deney No Deneyin Adı Deney Grubu Deneyi Yapanın Numarası Adı Soyadı İmzası Deneyin

Detaylı

Mobil ve Kablosuz Ağlar (Mobile and Wireless Networks)

Mobil ve Kablosuz Ağlar (Mobile and Wireless Networks) Mobil ve Kablosuz Ağlar (Mobile and Wireless Networks) Hazırlayan: M. Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Ders konuları 2 1 Kodlama ve modülasyon yöntemleri İletim ortamının özelliğine

Detaylı

1. DARBE MODÜLASYONLARI

1. DARBE MODÜLASYONLARI 1. DARBE MODÜLASYONLARI 1.1 Amaçlar Darbe modülasyonunun temel kavramlarını tanıtmak. Örnekleme teorisini açıklamak. Bilgi iletiminde kullanılan birkaç farklı modülasyon tekniği vardır. Bunlardan bazıları

Detaylı

KABLOSUZ İLETİŞİM

KABLOSUZ İLETİŞİM KABLOSUZ İLETİŞİM 805540 MODÜLASYON TEKNİKLERİ SAYISAL MODÜLASYON İçerik 3 Sayısal modülasyon Sayısal modülasyon çeşitleri Sayısal modülasyon başarımı Sayısal Modülasyon 4 Analog yerine sayısal modülasyon

Detaylı

1. Darbe Genlik Modülasyonunu anlar ve bunun uygulamasını

1. Darbe Genlik Modülasyonunu anlar ve bunun uygulamasını BÖLÜM 2 DARBE MODÜLASYONU Bölümün Amacı Öğrenci, Darbe modülasyonlar türlerine ilişkin blok şemaları çizerek, modülasyonve demodülasyon işlevlerini bir giriş sinyali üzerinde uygulayarak anlayabilecektir.

Detaylı

ELH 203 Telefon İletim ve Anahtarlama Sistemleri 4. HABERLEŞME SİSTEMLERİNDE TEMEL KAVRAMLAR-4

ELH 203 Telefon İletim ve Anahtarlama Sistemleri 4. HABERLEŞME SİSTEMLERİNDE TEMEL KAVRAMLAR-4 BÖLÜM 4 4. HABERLEŞME SİSTEMLERİNDE TEMEL KAVRAMLAR-4 4.1. DARBE MODÜLASYONU (PULSE MODULATION) Sayısal iletim, bir iletişim sisteminde iki nokta arasında sayısal darbelerin iletimidir. Başlangıçtaki kaynak

Detaylı

RC Osilatörler. Şekil 3.26 - Temel Osilatör Blok Diyagramı

RC Osilatörler. Şekil 3.26 - Temel Osilatör Blok Diyagramı RC Osilatörler Kendi kendine sinyal üreten devrelere "osilatör" denir. Böyle devrelere dışarıdan herhangi bir sinyal uygulanmaz. Çıkışlarında sinüsoidal, kare, dikdörtgen, testere dişi gibi sinyaller meydana

Detaylı

3. Bölüm. DA-DA Çevirici Devreler (DC Konvertörler) Doç. Dr. Ersan KABALCI AEK-207 GÜNEŞ ENERJİSİ İLE ELEKTRİK ÜRETİMİ

3. Bölüm. DA-DA Çevirici Devreler (DC Konvertörler) Doç. Dr. Ersan KABALCI AEK-207 GÜNEŞ ENERJİSİ İLE ELEKTRİK ÜRETİMİ 3. Bölüm DA-DA Çevirici Devreler (D Konvertörler) Doç. Dr. Ersan KABA AEK-207 GÜNEŞ ENERJİSİ İE EEKTRİK ÜRETİMİ Dönüştürücü Devreler Gücün DA-DA dönüştürülmesi anahtarlamalı tip güç konvertörleri ile yapılır.

Detaylı

5. ÜNİTE ÜÇ FAZLI ALTERNATİF AKIMLAR

5. ÜNİTE ÜÇ FAZLI ALTERNATİF AKIMLAR 5. ÜNİTE ÜÇ FAZLI ALTERNATİF AKIMLAR KONULAR 1. Üç Fazlı Alternatif Akımların Tanımı Ve Elde Edilmeleri 2. Yıldız Ve Üçgen Bağlama, Her İki Bağlamada Çekilen Akımlar Ve Güçlerin Karşılaştırılması 3. Bir

Detaylı

İletişim Ağları Communication Networks

İletişim Ağları Communication Networks İletişim Ağları Communication Networks Hazırlayan: M. Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Bu dersin sunumları, Behrouz A. Forouzan, Data Communications and Networking 4/E, McGraw-Hill,

Detaylı

Sayısal İşaret İşleme Dersi Laboratuvarı

Sayısal İşaret İşleme Dersi Laboratuvarı 1. Örnekleme Öncelikle boş bir m dosyası oluşturarak aşağıdaki kodları bu boş m dosyasının içine yazılacaktır. Periyodik bir sinyal olan x(t) = Acos ( 2π T 0 t) = 6cos (2000πt) sinyali incelenmek üzere

Detaylı

Bölüm 16 CVSD Sistemi

Bölüm 16 CVSD Sistemi Bölüm 16 CVSD Sistemi 16.1 AMAÇ 1. DM sisteminin çalışma prensibinin incelenmesi. 2. CVSD sisteminin çalışma prensibinin incelenmesi. 3. CVSD modülatör ve demodülatör yapılarının gerçeklenmesi. 16.2 TEMEL

Detaylı

Bölüm 11 PWM Modülatörleri

Bölüm 11 PWM Modülatörleri Bölüm PWM Modülatörleri. AMAÇ. µa7 kullanarak bir darbe genişlik modülatörünün gerçekleştirilmesi.. LM555 in karakteristiklerinin ve temel devrelerinin incelenmesi. 3. LM555 kullanarak bir darbe genişlik

Detaylı

SÜPER HETERODİN (HETERODYNE) ALICI PRENSİBİ (FREKANS DEĞİŞTİRMELİ ALICI)

SÜPER HETERODİN (HETERODYNE) ALICI PRENSİBİ (FREKANS DEĞİŞTİRMELİ ALICI) SÜPER HETERODİN (HETERODYNE) ALICI PRENSİBİ (FREKANS DEĞİŞTİRMELİ ALICI) AM alııların hemen hemen tamamı süper heterodin alııdır. Yüksek kaliteli ve ekonomiktir. Süper heterodin alıı iki ana fonksiyonu

Detaylı

ELK 318 İLETİŞİM KURAMI-II

ELK 318 İLETİŞİM KURAMI-II ELK 318 İLETİŞİM KURAMI-II Nihat KABAOĞLU Kısım 4 DERSİN İÇERİĞİ Sayısal Haberleşmeye Giriş Giriş Sayısal Haberleşmenin Temelleri Temel Ödünleşimler Örnekleme ve Darbe Modülasyonu Örnekleme İşlemi İdeal

Detaylı

DENEY 5: GENLİK KAYDIRMALI ANAHTARLAMA (ASK) TEMELLERİNİN İNCELENMESİ

DENEY 5: GENLİK KAYDIRMALI ANAHTARLAMA (ASK) TEMELLERİNİN İNCELENMESİ DENEY 5: GENLİK KAYDIRMALI ANAHTARLAMA (ASK) TEMELLERİNİN İNCELENMESİ Deneyin Amacı: Bilgisayar ortamında Genlik Kaydırmalı Anahtarlama modülasyonu ve demodülasyonu için ilgili kodların incelenmesi ve

Detaylı

DENEYİN AMACI: Bu deneyde MOS kuvvetlendiricilerden ortak kaynaklı ve ortak akaçlı devreler incelenecektir.

DENEYİN AMACI: Bu deneyde MOS kuvvetlendiricilerden ortak kaynaklı ve ortak akaçlı devreler incelenecektir. DENEY NO: 9 MOSFET Lİ KUVVETLENDİRİCİLER DENEYİN AMACI: Bu deneyde MOS kuvvetlendiricilerden ortak kaynaklı ve ortak akaçlı devreler incelenecektir. DENEY MALZEMELERİ MOSFET: 1x4007 Kondansatör: 3x1 µf,

Detaylı

ANALOG HABERLEŞME. Taşıyıcı işaretin genliği bilgi işaretine göre değiştirilirse genlik modülasyonu elde edilir.

ANALOG HABERLEŞME. Taşıyıcı işaretin genliği bilgi işaretine göre değiştirilirse genlik modülasyonu elde edilir. BÖLÜM 3 GENLİK MODÜLASYONU 3.1 Çift Yan Bant Genlik Modülasyonu Tanımı Taşıyıı işaretin genliği bilgi işaretine göre değiştirilirse genlik modülasyonu elde edilir. 3.1.1 Çift Yan Bant Genlik Modülasyonu

Detaylı

BM 403 Veri İletişimi

BM 403 Veri İletişimi BM 403 Veri İletişimi (Data Communications) Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Ders konuları Analog sayısal çevirme İletişim modları 2/36 1 Bilginin iki nokta arasında

Detaylı

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Sayısal Haberleşme Sistemleri EEE492 8 3+2 4 5

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Sayısal Haberleşme Sistemleri EEE492 8 3+2 4 5 DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS Sayısal Haberleşme Sistemleri EEE492 8 3+2 4 5 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü İngilizce Lisans Seçmeli / Yüz

Detaylı

+ 1. ) transfer edilir. Seri. Isı T h T c sıcaklık farkı nedeniyle üç direnç boyunca ( dirençler için Q ısı transfer miktarı aşağıdaki gibidir.

+ 1. ) transfer edilir. Seri. Isı T h T c sıcaklık farkı nedeniyle üç direnç boyunca ( dirençler için Q ısı transfer miktarı aşağıdaki gibidir. GİRİŞ Isı değiştiricileri (eşanjör) değişik tiplerde olup farklı sıcaklıktaki iki akışkan arasında ısı alışverişini temin ederler. Isı değiştiricileri başlıca yüzeyli ısı değiştiricileri, karışımlı ısı

Detaylı

HABERLEŞMENIN AMACI. Haberleşme sistemleri istenilen haberleşme türüne göre tasarlanır.

HABERLEŞMENIN AMACI. Haberleşme sistemleri istenilen haberleşme türüne göre tasarlanır. 2 HABERLEŞMENIN AMACI Herhangi bir biçimdeki bilginin zaman ve uzay içinde, KAYNAK adı verilen bir noktadan KULLANICI olarak adlandırılan bir başka noktaya aktarılmasıdır. Haberleşme sistemleri istenilen

Detaylı

Şekil 3-1 Ses ve PWM işaretleri arasındaki ilişki

Şekil 3-1 Ses ve PWM işaretleri arasındaki ilişki DARBE GENİŞLİK MÖDÜLATÖRLERİ (PWM) (3.DENEY) DENEY NO : 3 DENEY ADI : Darbe Genişlik Modülatörleri (PWM) DENEYİN AMACI : µa741 kullanarak bir darbe genişlik modülatörünün gerçekleştirilmesi.lm555 in karakteristiklerinin

Detaylı

İletişim en genel tanımı ile; bir mesaj alışverişidir. Ancak iletişim yapı gereği bir sistemdir. İletişim sisteminin bileşenleri:

İletişim en genel tanımı ile; bir mesaj alışverişidir. Ancak iletişim yapı gereği bir sistemdir. İletişim sisteminin bileşenleri: İletişim en genel tanımı ile; bir mesaj alışverişidir. Ancak iletişim yapı gereği bir sistemdir. İletişim sisteminin bileşenleri: - Kaynak - Mesaj - İletim Hattı - - Gürültü Kaynak Mesaj İ L E T İ M H

Detaylı

DENEY NO:1 SAYISAL MODÜLASYON VE DEMODÜLASYON

DENEY NO:1 SAYISAL MODÜLASYON VE DEMODÜLASYON DENEY NO:1 SAYISAL MODÜLASYON VE DEMODÜLASYON 1. Amaç Sayısal Modülasyonlu sistemleri tanımak ve sistemlerin nasıl çalıştığını deney ortamında görmektir. Bu Deneyde Genlik Kaydırmalı Anahtarlama (ASK),

Detaylı

2015 2016 BAHAR YARIYILI İKTİSADİ MATEMATİK VİZE SORU VE CEVAPLARI 1) Bir mala ait arz ve talep fonksiyonları aşağıdaki gibidir:

2015 2016 BAHAR YARIYILI İKTİSADİ MATEMATİK VİZE SORU VE CEVAPLARI 1) Bir mala ait arz ve talep fonksiyonları aşağıdaki gibidir: 2015 2016 BAHAR YARIYILI İKTİSADİ MATEMATİK VİZE SORU VE CEVAPLARI 1) Bir mala ait arz ve talep fonksiyonları aşağıdaki gibidir: a) Bu malın arz ve talep denklemlerinin grafiklerini çiziniz (5 puan) (DÖÇ.1-).

Detaylı

DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DERS TANIM VE UYGULAMA BİLGİLERİ

DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DERS TANIM VE UYGULAMA BİLGİLERİ DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DERS TANIM VE UYGULAMA BİLGİLERİ Dersin Adı Kodu Yarıyılı T+U Saat Kredisi AKTS SAYISAL HABERLEŞME (T.SEÇ.V) 131517600

Detaylı

Demodülasyon Algoritmaları İçin En İyilenmiş Windows İşletim Sistemi Uygulamaları

Demodülasyon Algoritmaları İçin En İyilenmiş Windows İşletim Sistemi Uygulamaları Demodülasyon Algoritmaları İçin En İyilenmiş Windows İşletim Sistemi Uygulamaları Alparslan Fişne afisne@aselsan.com.tr 1/46 1 İçerik Giriş Demodülasyon Algoritmaları Optimizasyon JNI Kullanımı Sonuçlar

Detaylı

Data Communications. Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü. 4. Sayısal veri iletimi

Data Communications. Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü. 4. Sayısal veri iletimi Veri İletişimi Data Communications Suat ÖZDEMİR Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 4. Sayısal veri iletimi Sayısal sayısal çevirme Bilginin iki nokta arasında iletilmesi için analog veya

Detaylı

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ HABERLEŞME TEKNİKLERİ Ankara, 2013 Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve Öğretim Programlarında yer alan yeterlikleri

Detaylı

MIT 8.02, Bahar 2002 Ödev # 7 Çözümler

MIT 8.02, Bahar 2002 Ödev # 7 Çözümler Adam S. Bolton bolton@mit.edu MIT 8.02, Bahar 2002 Ödev # 7 Çözümler 17 Nisan 2002 Problem 7.1 İdeal transformatör. (Giancoli 29-42) Transformatörün birincil (giriş) sargısına bağlanmış bir voltmetrenin

Detaylı

MÜHENDİSLİK ve MİMARLIK FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUVARI DENEY FÖYÜ 4

MÜHENDİSLİK ve MİMARLIK FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUVARI DENEY FÖYÜ 4 MÜHENDİSLİK ve MİMARLIK FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUVARI DENEY FÖYÜ 4 LABORATUVARDA UYULMASI GEREKEN KURALLAR Laboratuvara kesinlikle YİYECEK VE İÇECEK getirilmemelidir.

Detaylı

TOPLAMADA KISAYOLLAR

TOPLAMADA KISAYOLLAR ARDIŞIK SAYILARIN TOPLANMASI TOPLAMADA KISAYOLLAR 1 Kural: Gruptaki en küçük sayı ile en büyük sayıyı topla, sonucu gruptaki sayıların miktarıyla çarp ve sonucu 2 ye böl. Örneğin 33 den 41 e kadar olan

Detaylı

KORELASYON VE TEKLİ REGRESYON ANALİZİ-EN KÜÇÜK KARELER YÖNTEMİ

KORELASYON VE TEKLİ REGRESYON ANALİZİ-EN KÜÇÜK KARELER YÖNTEMİ KORELASYON VE TEKLİ REGRESYON ANALİZİ-EN KÜÇÜK KARELER YÖNTEMİ 1 KORELASYON ANALİZİ İki değişken arasındaki doğrusal ilişkinin gücünü(derecesini) ve yönünü belirlemek için hesaplanan bir sayıdır. Belirli

Detaylı

Mantık Sinyal Voltaj Düzeyleri

Mantık Sinyal Voltaj Düzeyleri Mantık Sinyal Voltaj Düzeyleri Mantık geçit devreleri sadece iki tip sinyal giriş ve çıkışı için dizayn edilmiştir: "yüksek" (1) ve "düşük" (0) gibi değişken gerilim tarafından temsil edilir: "yüksek"

Detaylı

EEM HABERLEŞME TEORİSİ NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

EEM HABERLEŞME TEORİSİ NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EEM3006 - HABERLEŞME TEORİSİ NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EEM3006 - HABERLEŞME TEORİSİ Dersin Öğretim Elemanı: Yrd. Doç. Dr. Yasin KABALCI Ders Görüşme

Detaylı

PROGRAMLAMA TEMELLERİ-ÜNİTE 2 SAYI SİSTEMLERİ, OPERATÖRLER VE İŞLEMLER

PROGRAMLAMA TEMELLERİ-ÜNİTE 2 SAYI SİSTEMLERİ, OPERATÖRLER VE İŞLEMLER PROGRAMLAMA TEMELLERİ-ÜNİTE 2 SAYI SİSTEMLERİ, OPERATÖRLER VE İŞLEMLER GİRİŞ İnsanoğlunun bilgiyi belirtmede kullandığı sembollerin bilgisayarda da ifade edilmesi gerekir. Bilgisayarın 0 ve 1 e karşılık

Detaylı

MİKROİŞLEMCİ İLE A/D DÖNÜŞÜMÜ

MİKROİŞLEMCİ İLE A/D DÖNÜŞÜMÜ KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR ORGANİZASYONU LABORATUVARI MİKROİŞLEMCİ İLE A/D DÖNÜŞÜMÜ 1. GİRİŞ Analog işaretleri sayısal işaretlere dönüştüren elektronik devrelere

Detaylı

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ TEMEL HABERLEŞME SİSTEMLERİ TEORİK VE UYGULAMA LABORATUVARI 1.

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ TEMEL HABERLEŞME SİSTEMLERİ TEORİK VE UYGULAMA LABORATUVARI 1. DÜZCE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ TEMEL HABERLEŞME SİSTEMLERİ TEORİK VE UYGULAMA LABORATUVARI 1. DENEY GENLİK MODÜLASYONUNUN İNCELENMESİ-1 Arş. Gör. Osman

Detaylı

1. SAYISAL SİSTEMLERE GİRİŞ

1. SAYISAL SİSTEMLERE GİRİŞ 1. SAYISAL SİSTEMLERE GİRİŞ Lojik devre temelleri dersinde, kısaca sayısal elektronik devrelerin analizi ve tasarımının temel kavram ve yöntemlerinin öğretilmesini amaçlamıştır. Konu ayrıca lojik tasarımı,

Detaylı

ELN3304 ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUVARI II DENEY 4 REGÜLE DEVRELERİ (GERİLİM REGÜLATÖRLERİ)

ELN3304 ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUVARI II DENEY 4 REGÜLE DEVRELERİ (GERİLİM REGÜLATÖRLERİ) T.C. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK - ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELN3304 ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUVARI II DENEY 4 REGÜLE DEVRELERİ (GERİLİM REGÜLATÖRLERİ) Deneyi Yapanlar Grubu

Detaylı

SK 1200 Seviye Alarm Kontrolörü Montaj ve Kullanım Kitapçığı

SK 1200 Seviye Alarm Kontrolörü Montaj ve Kullanım Kitapçığı SK 1200 Seviye Alarm Kontrolörü Montaj ve Kullanım Kitapçığı SK 1200 MKK v10.02-tr 1 İÇİNDEKİLER 1. ÖNEMLİ NOTLAR... 3 2. TANIMLAMA... 4 3. TEKNİK ÖZELLİKLER... 5 4. MONTAJ ve KABLOLAMA... 5 4.1. Montaj...

Detaylı

GEBZE TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

GEBZE TEKNİK ÜNİVERSİTESİ GEBZE TEKNİK ÜNİVERSİTESİ ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELM222 DEVRE TEORİSİ II LABORATUVARI DENEY 1: KONDANSATÖR KARAKTERİSTİĞİNİN İNCELENMESİ Öğrencinin Numarası : Adı Soyadı : Deney Arkadaşının Numarası

Detaylı

TRANSİSTÖRLÜ YÜKSELTEÇLERDE GERİBESLEME

TRANSİSTÖRLÜ YÜKSELTEÇLERDE GERİBESLEME TRANSİSTÖRLÜ YÜKSELTEÇLERDE GERİBESLEME Amaç Elektronikte geniş uygulama alanı bulan geribesleme, sistemin çıkış büyüklüğünden elde edilen ve giriş büyüklüğü ile aynı nitelikte bir işaretin girişe gelmesi

Detaylı

EEM HABERLEŞME TEORİSİ NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

EEM HABERLEŞME TEORİSİ NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EEM3006 - HABERLEŞME TEORİSİ NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EEM3006 - HABERLEŞME TEORİSİ Dersin Öğretim Elemanı: Yrd. Doç. Dr. Yasin KABALCI Ders Görüşme

Detaylı

ELK273 Elektrik ve Elektronik Mühendisliğinin Temelleri Ders 6- Kondansatör

ELK273 Elektrik ve Elektronik Mühendisliğinin Temelleri Ders 6- Kondansatör ELK273 Elektrik ve Elektronik Mühendisliğinin Temelleri Ders 6- Kondansatör Yard.Doç.Dr. Ahmet Özkurt Ahmet.ozkurt@deu.edu.tr http://ahmetozkurt.net http://www.mee.tcd.ie/~ledoyle/teaching/1e6/capacitorstransientsandapplications.ppt

Detaylı

MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)

MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) RAYLI SİSTEMLER TEKNOLOJİSİ ALANI ANKARA 2007 ÖĞRENME FAALİYETİ -35 RAYLI SİSTEMLER TEKNOLOJİSİ AMAÇ Bu

Detaylı

Türev Kavramı ÜNİTE. Amaçlar. İçindekiler. Yazar Prof.Dr. Vakıf CAFEROV

Türev Kavramı ÜNİTE. Amaçlar. İçindekiler. Yazar Prof.Dr. Vakıf CAFEROV Türev Kavramı Yazar Prof.Dr. Vakıf CAFEROV ÜNİTE 9 Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra; türev kavramını anlayacak, türev alma kurallarını öğrenecek, türevin geometrik ve fiziksel anlamını kavrayacak,

Detaylı

3. İLETİM SİSTEMLERİNİN GÖSTERİLİMLERİ. 3.1. Şemalar

3. İLETİM SİSTEMLERİNİN GÖSTERİLİMLERİ. 3.1. Şemalar 5 3. İLETİM İTEMLERİNİN GÖTERİLİMLERİ 3.. Şemalar İletim sistemleri üç fazlı sistemler olup, sistemin dengeli olduğu kabul edildiğinden, gösterilimlerde üç kutuplu şema yerine, simetriden faydalanılarak

Detaylı

ADC Devrelerinde Pratik Düşünceler

ADC Devrelerinde Pratik Düşünceler ADC Devrelerinde Pratik Düşünceler ADC nin belki de en önemli örneği çözünürlüğüdür. Çözünürlük dönüştürücü tarafından elde edilen ikili bitlerin sayısıdır. Çünkü ADC devreleri birçok kesikli adımdan birinin

Detaylı

SİNYALLER VE SİSTEMLERİN MATLAB YARDIMIYLA BENZETİMİ

SİNYALLER VE SİSTEMLERİN MATLAB YARDIMIYLA BENZETİMİ SİNYALLER VE SİSTEMLERİN MATLAB YARDIMIYLA BENZETİMİ 2.1. Sinyal Üretimi Bu laboratuarda analog sinyaller ve sistemlerin sayısal bir ortamda benzetimini yapacağımız için örneklenmiş sinyaller üzerinde

Detaylı

İletişim Ağları Communication Networks

İletişim Ağları Communication Networks İletişim Ağları Communication Networks Hazırlayan: M. Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Bu dersin sunumları, Behrouz A. Forouzan, Data Communications and Networking 4/E, McGraw-Hill,

Detaylı

ENM 5210 İSTATİSTİK VE YAZILIMLA UYGULAMALARI. Nokta Grafikleri. Ders 2 Minitab da Grafiksel Analiz-II. Nokta Grafikleri İçin Koşullar

ENM 5210 İSTATİSTİK VE YAZILIMLA UYGULAMALARI. Nokta Grafikleri. Ders 2 Minitab da Grafiksel Analiz-II. Nokta Grafikleri İçin Koşullar ENM 5210 İSTATİSTİK VE YAZILIMLA UYGULAMALARI Nokta Grafikleri Nokta grafikleri örnek veri dağılımlarını değerlendirmek ve karşılaştırmak için kullanılır. Bir nokta grafiği örneklem verilerini gruplandırır

Detaylı

ÇOKLU ERİŞİM TEKNİKLERİ

ÇOKLU ERİŞİM TEKNİKLERİ ÇOKLU ERİŞİM TEKNİKLERİ 1. GİRİŞ Çoklu erişim teknikleri hakkında bilgi vermeden önce, çoklama/çoğullama hakkında bir kaç şey söylemekte fayda var. Bilginin, aynı iletim ortamı kullanılarak birden çok

Detaylı

Malzeme Gereksinim Planlaması (MRP)

Malzeme Gereksinim Planlaması (MRP) Malzeme Gereksinim Planlaması (MRP) Son ürün talebi bağımsız ve oldukça kararlıdır. Fakat aynı anda birden fazla değişik ürün üretilmesi söz konusu olabilir. Bu nedenle ihtiyaç duyulan malzeme miktarları

Detaylı

6.6. Korelasyon Analizi. : Kitle korelasyon katsayısı

6.6. Korelasyon Analizi. : Kitle korelasyon katsayısı 6.6. Korelasyon Analizi : Kitle korelasyon katsayısı İki ya da daha çok değişken arasındaki ilişkiyi gösterir. Korelasyon çözümlemesinin amacı değişkenler arasındaki ilişkinin derecesini ve yönünü belirlemektir.

Detaylı

NESNEYE DAYALI PROGRAMLAMA VE C++

NESNEYE DAYALI PROGRAMLAMA VE C++ NESNEYE DAYALI PROGRAMLAMA VE C++ İstanbul Teknik Üniversitesi 1.1 Dersin Amacı: GİRİŞ Nesneye Dayalı Programlama (Object-Oriented Programming) ve Üretken Programlama (Generic Programming) yöntemlerini

Detaylı

SAYI VE KODLAMA SİSTEMLERİ. Teknoloji Fakültesi/Bilgisayar Mühendisliği

SAYI VE KODLAMA SİSTEMLERİ. Teknoloji Fakültesi/Bilgisayar Mühendisliği SAYI VE KODLAMA SİSTEMLERİ Teknoloji Fakültesi/Bilgisayar Mühendisliği Neler Var? Sayısal Kodlar BCD Kodu (Binary Coded Decimal Code) - 8421 Kodu Gray Kodu Artı 3 (Excess 3) Kodu 5 de 2 Kodu Eşitlik (Parity)

Detaylı

Uzaktan Algılama Teknolojileri

Uzaktan Algılama Teknolojileri Uzaktan Algılama Teknolojileri Ders 1 - Giriş Alp Ertürk alp.erturk@kocaeli.edu.tr Öğretim Üyesi Bilgileri İsim: Alp ERTÜRK E-mail: alp.erturk@kocaeli.edu.tr Görüşme Saatleri: Belirlenecek (Ders ile ilgili

Detaylı

Kontrol Sistemleri Oransal-Türevsel (PD) Denetim Yöntemi

Kontrol Sistemleri Oransal-Türevsel (PD) Denetim Yöntemi Oransal-Türevsel (PD) Denetim Yöntemi Türev denetim yöntemi hata sinyalinin değişim hızıyla orantılı olarak kontrolör çıkışını değiştirir. Bu değişim set noktası, ölçülen değişken ya da her ikisinin birden

Detaylı

MİKROİŞLEMCİ İLE A/D DÖNÜŞÜMÜ

MİKROİŞLEMCİ İLE A/D DÖNÜŞÜMÜ K TÜ Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Mikroişlemciler Laboratuarı MİKROİŞLEMCİ İLE A/D DÖNÜŞÜMÜ 1) GİRİŞ Analog işaretler analog donanım kullanılarak işlenebilir. Bunun yanında analog

Detaylı

TAM SAYILARLA İŞLEMLER

TAM SAYILARLA İŞLEMLER TAM SAYILARLA İŞLEMLER 5 4 3 2 1 1 TAM SAYILARLA TOPLAMA İŞLEMİ Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü, bilimsel ve teknolojik gelişmeler ışığında meteorolojik gözlemler, hava tahminleri ve iklim değişiklikleri

Detaylı

Prof. Dr. Selim ÇETİNKAYA

Prof. Dr. Selim ÇETİNKAYA Prof. Dr. Selim ÇETİNKAYA ÇİZİM KAĞITLARI Ve ANTETLER Çizim kağıdı A0 ~ A4 arası kesilmiş kağıt boyutları Standard kağıt ölçüsü (ISO) A4 210 x 297 A3 297 x 420 A2 420 x 594 A1 594 x 841 A0 841 x 1189 (Ölçüler

Detaylı

MALZEME BİLGİSİ. Atomların Yapısı

MALZEME BİLGİSİ. Atomların Yapısı MALZEME BİLGİSİ Dr.- Ing. Rahmi ÜNAL Konu: Atomların Yapısı 1 Atomların Yapıları Atomlar başlıca üç temel atom altı parçacıktan oluşur; Protonlar (+ yüklü) Nötronlar (yüksüz) Elektronlar (- yüklü) Basit

Detaylı

Emisyon Ölçümlerinin Planlanması

Emisyon Ölçümlerinin Planlanması Emisyon Ölçümlerinin Planlanması Prof.Dr.Abdurrahman BAYRAM Dokuz Eylül Üniversitesi, Çevre Mühendisliği Bölümü Tınaztepe Yerleşkesi 35397 Buca-İzmir Tel: 0232 3017113 Faks: 0232 3017280 E-posta: abdurrahman.bayram@deu.edu.tr

Detaylı

ANALOG İLETİŞİM. 3. Kanal ayrımı sağlar. Yani modülasyon sayesinde aynı iletim hattında birden çok bilgi yollama olanağı sağlar.

ANALOG İLETİŞİM. 3. Kanal ayrımı sağlar. Yani modülasyon sayesinde aynı iletim hattında birden çok bilgi yollama olanağı sağlar. ANALOG İLETİŞİM Modülasyon: Çeşitli kaynaklar tarafından üretilen temel bant sinyalleri kanalda doğrudan iletim için uygun değildir. Bu nedenle, gönderileek bilgi işareti, iletim kanalına uygun bir biçime

Detaylı

EET349 Analog Haberleşme Güz Dönemi. Yrd. Doç. Dr. Furkan Akar

EET349 Analog Haberleşme Güz Dönemi. Yrd. Doç. Dr. Furkan Akar EET349 Analog Haberleşme 2015-2016 Güz Dönemi Yrd. Doç. Dr. Furkan Akar 1 Notlandırma Ara Sınav : %40 Final : %60 Kaynaklar Introduction to Analog and Digital Communications Simon Haykin, Michael Moher

Detaylı

MAK 305 MAKİNE ELEMANLARI-1

MAK 305 MAKİNE ELEMANLARI-1 MAK 305 MAKİNE ELEMANLARI-1 BURKULMA HESABI Doç.Dr. Ali Rıza YILDIZ MAK 305 Makine Elemanları-Doç. Dr. Ali Rıza YILDIZ 1 BU SLAYTTAN EDİNİLMESİ BEKLENEN BİLGİLER Burkulmanın tanımı Burkulmanın hangi durumlarda

Detaylı

KABLOSUZ İLETİŞİM

KABLOSUZ İLETİŞİM KABLOSUZ İLETİŞİM 805540 DENKLEŞTİRME, ÇEŞİTLEME VE KANAL KODLAMASI İçerik 3 Denkleştirme Çeşitleme Kanal kodlaması Giriş 4 Denkleştirme Semboller arası girişim etkilerini azaltmak için Çeşitleme Sönümleme

Detaylı

18.3.2016. Damlama Ana bitkinin belirlenmesi. Yoğun bitkilendirmede: 1. Su isteği en az olan 2. Zemini kaplayan: yerörtücü veya çalı

18.3.2016. Damlama Ana bitkinin belirlenmesi. Yoğun bitkilendirmede: 1. Su isteği en az olan 2. Zemini kaplayan: yerörtücü veya çalı Damlama Sulama seksiyonları 5 bodur ibreli 6 bodur ibreli 7 yerörtücü + orta boylu çalı 8 1,5 m aralı büyük çalı 9 sebze bahçesi 10 eve yakın aralıklı bitkiler Damlama Ana bitkinin belirlenmesi Yoğun bitkilendirmede:

Detaylı

MĐKROĐŞLEMCĐLĐ FONKSĐYON ÜRETECĐ

MĐKROĐŞLEMCĐLĐ FONKSĐYON ÜRETECĐ K TÜ Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Mikroişlemciler Laboratuarı MĐKROĐŞLEMCĐLĐ FONKSĐYON ÜRETECĐ Mikrobilgisayarların kullanım alanlarından biri de değişik biçimli periyodik işaretlerin

Detaylı

Fatih Üniversitesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü EEM 316 Haberleşme I LAB SINAVI DARBE GENLİK MODÜLASYONU (PWM)

Fatih Üniversitesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü EEM 316 Haberleşme I LAB SINAVI DARBE GENLİK MODÜLASYONU (PWM) Fatih Üniversitesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü EEM 316 Haberleşme I LAB SINAVI DARBE GENLİK MODÜLASYONU (PWM) 9.1 Amaçlar 1. µa741 ile PWM modülatör kurulması. 2. LM555 in çalışma prensiplerinin

Detaylı

NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ History in Pictures - On January 5th, 1940, Edwin H. Armstrong transmitted thefirstfmradiosignalfromyonkers, NY to Alpine, NJ to Meriden, CT to Paxton, MA to Mount Washington. 5 January is National FM

Detaylı

ROM ve PLD lerle ARDIŞIL DEVRE TASARIMI

ROM ve PLD lerle ARDIŞIL DEVRE TASARIMI Karadeniz Teknik Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Bilgisayar Mühendisli gi Bölümü Sayısal Tasarım Laboratuvarı ROM ve PLD lerle ARDIŞIL DEVRE TASARIMI Ardışıl devreler ROM (Read Only Memory)

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Ön Söz...2. Tam Sayılarda Bölünebilme...3. Kongrüanslar...13. Primitif (İlkel) Kökler ve İndeksler...26. Genel Tarama Sınavı...

İÇİNDEKİLER. Ön Söz...2. Tam Sayılarda Bölünebilme...3. Kongrüanslar...13. Primitif (İlkel) Kökler ve İndeksler...26. Genel Tarama Sınavı... İÇİNDEKİLER Ön Söz... Tam Sayılarda Bölünebilme...3 Kongrüanslar...13 Primitif (İlkel) Kökler ve İndeksler...6 Genel Tarama Sınavı...34 Primitif (İlkel) Kökler ve İndeksler Tanım: a, m Z, m > 1 ve (a,

Detaylı

... ... ... ... 2... ... ... 13... ... ... Ders: Konu: TEOG. Yaprak No: Copyright: MİKRO ANLATIM. Kazanım: Üslü sayılar ile ilgili kuralları hatırlar.

... ... ... ... 2... ... ... 13... ... ... Ders: Konu: TEOG. Yaprak No: Copyright: MİKRO ANLATIM. Kazanım: Üslü sayılar ile ilgili kuralları hatırlar. Ders: Konu: TEOG Yaprak No: Copyright: MİKRO ANLATIM Matematik Üslü Sayılar- ÇALIŞMA DEFTERİ Bilal KICIROĞLU Kazanım: Üslü sayılar ile ilgili kuralları hatırlar. ÜSLÜ SAYILAR- Bu içerikte öncelikle üslü

Detaylı

Proje Teslimi: 2013-2014 güz yarıyılı ikinci ders haftasında teslim edilecektir.

Proje Teslimi: 2013-2014 güz yarıyılı ikinci ders haftasında teslim edilecektir. ELEKTRONĐK YAZ PROJESĐ-2 (v1.1) Yıldız Teknik Üniversitesi Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği Bölümünde okuyan 1. ve 2. sınıf öğrencilerine; mesleği sevdirerek öğretmek amacıyla, isteğe bağlı olarak

Detaylı

BİLGİSAYAR MİMARİSİ. Mimariye Giriş. Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü

BİLGİSAYAR MİMARİSİ. Mimariye Giriş. Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü BİLGİSAYAR MİMARİSİ Mimariye Giriş Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü Ders Bilgileri Not Değerlendirmesi: Pop-up Quiz/Ödev : % 20 Ara Sınav : % 30 Final : % 50 Ders İçeriği Temel Bilgisayar Mimarisi

Detaylı

Regresyon ve İnterpolasyon. Rıdvan YAKUT

Regresyon ve İnterpolasyon. Rıdvan YAKUT Regresyon ve İnterpolasyon Rıdvan YAKUT Eğri Uydurma Yöntemleri Regresyon En Küçük Kareler Yöntemi Doğru Uydurma Polinom Uydurma Üstel Fonksiyonlara Eğri Uydurma İnterpolasyon Lagrange İnterpolasyonu (Polinomal

Detaylı

ANALOG HABERLEŞME Alper

ANALOG HABERLEŞME Alper 0 BÖLÜM 1 ANALOG HABERLEŞME GİRİŞ KONULARI 1 Temel Kavramlar 1.1 Haberleşme Anlamlı bir bilginin değiş tokuş edilmesine haberleşme denir. (Exchanging Information). Günümüzde internet haberleşmesinin ve

Detaylı

Şeklinde ifade edilir. Çift yan bant modülasyonlu işaret ise aşağıdaki biçimdedir. ile çarpılırsa frekans alanında bu sinyal w o kadar kayar.

Şeklinde ifade edilir. Çift yan bant modülasyonlu işaret ise aşağıdaki biçimdedir. ile çarpılırsa frekans alanında bu sinyal w o kadar kayar. GENLİK MODÜLASYONU Mesaj sinyali m(t) nin taşıyıcı sinyal olan c(t) nin genliğini modüle etmesine genlik modülasyonu (GM) denir. Çeşitli genlik modülasyonu türleri vardır, bunlar: Çift yan bant modülasyonu,

Detaylı

Bilgisayar Programlama MATLAB

Bilgisayar Programlama MATLAB What is a computer??? Bilgisayar Programlama MATLAB M-dosya yapısı Kontrol yapıları Prof. Dr. İrfan KAYMAZ What M-dosya is a computer??? yapısı Bir senaryo dosyası (script file) özel bir görevi yerine

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) ELEKTRİK ELEKTRONİK TEKNOLOJİSİ

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) ELEKTRİK ELEKTRONİK TEKNOLOJİSİ T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) ELEKTRİK ELEKTRONİK TEKNOLOJİSİ ANALOG VE SAYISAL HABERLEŞME ANKARA 2007 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından

Detaylı

EEM HABERLEŞME TEORİSİ NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

EEM HABERLEŞME TEORİSİ NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EEM3006 - HABERLEŞME TEORİSİ NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EEM3006 - HABERLEŞME TEORİSİ Dersin Öğretim Elemanı: Yrd. Doç. Dr. Yasin KABALCI Ders Görüşme

Detaylı

Örnek...3 : 8 x (mod5) denkliğini sağlayan en küçük pozitif doğal sayısı ile en büyük negatif tam sa yısının çarpım ı kaçtır?

Örnek...3 : 8 x (mod5) denkliğini sağlayan en küçük pozitif doğal sayısı ile en büyük negatif tam sa yısının çarpım ı kaçtır? MOD KAVRAMI (DENKLİK) a ve b tam sayıları arasındaki fark bir m pozitif tam sayısına tam bölünebiliyorsa bu sayılara m modülüne göre denktir denir ve a b(modm) yazılır. Yani m Z +,m (a b) a b (mod m) dir

Detaylı

Toplam Olasılık Kuralı

Toplam Olasılık Kuralı Toplam Olasılık Kuralı Farklı farklı olaylara bağlı olarak başka bir olayın olasılığını hesaplamaya yarar: P (B) = P (A 1 B) + P (A 2 B) +... + P (A n B) = P (B/A 1 )P (A 1 ) + P (B/A 2 )P (A 2 ) +...

Detaylı

KONTROL ORGANI VE S STEMLER :

KONTROL ORGANI VE S STEMLER : KONTROL ORGANI VE S STEMLER : Open and Closed Loop Control(Aç k ve kapal Çevrim) KONTROL STEMLER : 1) Aç k çevrim Kontrol sistemleri 2) Kapal Çevrim Kontrol Sistemleri Kontrol Sistemlerin kullan lmas ve

Detaylı