T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)

Transkript

1 ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü) Tarih: 01/11/2011 Sayı:B.07.1.GİB [42-11/1]-960 Konu:Yıllara sari iş kapsamında değerlendirilen işin başlangıç tarihinin tespiti ve hak ediş bedelleri üzerinden tevkifat yapılıp yapılamayacağı hk. İlgide kayıtlı özelge talep formu ve eklerinde, Genel Müdürlüğünüzün " Seyircili Spor Salonu İnşaatı Yapım İşi"nin... ve... Ortak Girişimi'ne ihale edildiği, düzenlenen tarihli sözleşmeye göre tarihli işyeri teslim tutanağı ile yer teslimi yapılarak işe başlandığı, ancak söz konusu tutanağın son paragrafına "Bu işyeri havanın fen noktasında çalışmaya uygun olmadığı günlere denk geldiğinden işe başlama tarihinin fen noktasına uygun olduğu zamanda işyerinde çalışmaya başlanılacaktır." notu düşülerek olur alındığı, tarihinde hava koşullarının işe başlamaya uygun olduğuna ilişkin işe başlama tutanağı düzenlendiği belirtilerek işyeri teslim tutanağının 2010 yılında düzenlenmiş olmasına karşın işe başlama tutanağının 2011 yılında düzenlenmiş olması nedeniyle söz konusu işin yıllara sari iş kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği ve hakediş ödemeleri üzerinden Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesi kapsamında tevkifat yapılıp yapılmayacağı hususlarında görüş talep edilmektedir sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 15 inci maddesinin birinci fıkrasında, kamu idare ve kuruluşlarının, iktisadî kamu kuruluşlarının, sair kurumların, ticaret şirketlerinin, iş ortaklıklarının, derneklerin, vakıfların,dernek ve vakıfların iktisadî işletmelerinin, kooperatiflerin, yatırım fonu yönetenlerin, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabının, ziraî kazançlarını bilânço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçilerin; kurumlara avanslar da dahil olmak üzere nakden veya hesaben yaptıkları bu maddede sayılan ödemeler üzerinden istihkak sahiplerinin kurumlar vergisine mahsuben % 15 oranında kesinti yapmak zorunda olduğu, aynı maddenin altıncı fıkrasında ise hesaben ödeme deyiminin kesintiye tabi kazanç ve iratları ödeyenleri hak sahiplerine karşı borçlu durumda gösteren her türlü kayıt ve işlemi ifade ettiği belirtilmiştir. Aynı fıkranın (a) bendinde ise Gelir Vergisi Kanununda belirtilen esaslara göre birden fazla takvim yılına yaygın inşaat ve onarım işleri ile uğraşan kurumlara bu işleri ile ilgili olarak yapılan hak ediş ödemeleri üzerinden vergi kesintisi yapılacağı hükme bağlanmış olup, söz konusu kesinti oranı 2009/14594 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile %3 olarak belirlenmiştir. 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun 42 nci maddesinde; "Birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarma işlerinde kar veya zarar işin bittiği yıl kati olarak tespit edilir ve tamamı o yılın geliri sayılarak, mezkur yıl beyannamesinde gösterilir." hükmüne yer verilmiştir.

2 Bir işin Gelir Vergisi Kanununun 42 nci maddesi kapsamında değerlendirilebilmesi için; -Faaliyet konusunun inşaat ve onarma işi olması, -İnşaat ve onarma işinin birden fazla takvim yılına sirayet etmesi, -İnşaat ve onarma işinin taahhüde bağlı olarak yapılması şartlarının bir arada aranılması gerekmektedir. Diğer taraftan, bir işin yıllara sirayet edip etmediğinin belirlenmesinde işe başlama tarihi olarak sözleşmede bir tarih belirlenmiş ise bu tarih, sözleşmede bu konuda bir hüküm yoksa işyeri teslim tutanağının düzenlendiği tarihin esas alınması gerekir. İlgide kayıtlı özelge talep formu ve eklerinin tetkikinden; "... Merkez 1500 Seyircili Spor Salonu İnşaatı Yapım İşi"ne ait tip sözleşmenin tarihinde imzalandığı ve anılan sözleşmenin 9 uncu maddesiyle sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren 5 (beş) gün içinde yer teslimi yapılarak işe başlanacağı, düzenlenen yer teslim tutanağının imzalanmasıyla yükleniciye yer tesliminin yapılmış olacağı ve işin süresinin işyeri teslim tarihinden itibaren 300 (üçyüz) takvim günü olacağının belirlendiği, yer teslim tutanağının ise İhale Makamınca tarihinde onaylandığı anlaşılmıştır. Buna göre söz konusu inşaat işine ilişkin olarak düzenlenen tarihli sözleşmenin 9 uncu maddesinde yer teslim tutanağı düzenlenerek işe başlanacağı hükme bağlandığından ve yer teslim tutanağının imzalandığı tarihinde anılan işe başlanıldığı kabul edileceğinden, birden fazla takvim yılına sirayet eden söz konusu yapım işinin Gelir Vergisi Kanununun 42 nci maddesi uyarınca yıllara sari inşaat ve onarma işi kapsamında değerlendirilmesi gerekmekte olup, bu işe ilişkin olarak ödenecek istihkak bedellerinden Kurumlar Vergisi Kanununun 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi gereğince %3 oranında vergi kesintisi yapılması gerekmektedir. Bilgi edinilmesini rica ederim.

3 İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü Tarih : 09/09/2011 Sayı :B.07.1.GİB Konu :Kat karşılığı inşaat işi yapan firmanın arsa sahipleri için yapmış olduğu harcama tutarından tevkifat yapılıp yapılmayacağı ve kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılamayacağı hakkında İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, kat karşılığı inşaat işi ile iştigal ettiğiniz, yapmış olduğunuz kat karşılığı inşaat sözleşmesine göre; arsa sahipleri ile dükkân sahiplerine yapılacak kira yardımının, yıkılacak binadaki dükkânlar da kiracı olarak bulunanlara dükkânların tahliyesi için yapılacak tazminat ödemesinin ve yapılacak yeni binada dükkân metrajlarının düşmesi nedeniyle dükkân sahiplerine anlaşma gereği ödenecek tutarın kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılıp yapılamayacağı ile tüm bu işlemlerin stopaja tabi olup olmadığı konularında görüş talep edilmektedir sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 6'ncı maddesinde; kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı, safi kurum kazancının tespitinde 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır. Gelir Vergisi Kanunu'nun 40'ıncı maddesinde de safi kazancın tespit edilmesinde indirilecek giderler tadadi olarak sayılmıştır. Gelir Vergisi Kanunu'nun 70'inci maddesinde, maddenin alt bentlerinde yazılı mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratların gayrimenkul sermaye iradı olduğu belirtilmiştir. Aynı Kanunun 82'nci maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendinde, gayrimenkullerin tahliyesi veya kiracılık hakkının devri karşılığında alınan tazminatların arızi kazanç olduğu hükmüne yer verilmiş olup maddenin ikinci fıkrasında da bir takvim yılında elde edilen kazançların 2011 yılı için TL'si gelir vergisinden istisna edilmiştir. Gelir Vergisi Kanunu'nun 94'üncü maddesinin 5/a bendinde de, 70'inci maddede yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemelerden % 20 oranında vergi tevkifatı yapılması gerektiği hüküm altına alınmıştır. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 262 'nci maddesine göre maliyet bedeli, iktisadi bir kıymetin iktisap edilmesi veyahut değerinin arttırılması münasebetiyle yapılan ödemelerle bunlara müteferri bilumum giderlerin toplamını ifade etmektedir.

4 Genellikle kat karşılığı inşaatlarda müteahhit açısından arsa maliyet bedeli (arsa payı karşılığında) arsa sahibine teslim edilen daire ve işyerlerinin yapımı için yapılan harcamaların toplamını oluşturmakta olup, bu bedel inşaat maliyetinin de içerisinde yer almaktadır. Buna göre, arsa karşılığında müteahhit firma tarafından arsa sahibine verilecek daireler ve işyerleri için yapılan harcamalar veya ödenen nakit para anılan müteahhit firma açısından arsa sahibinden alınan arsa payının maliyet bedeli olacaktır. Müteahhit açısından kendisine kalan dairelerin maliyeti ise, hem kendi daireleri hem de bu dairelere isabet eden arsa payı için ödediği bedelin (arsa sahibine bıraktığı dairelerin, işyerlerinin maliyet bedeli veya nakit paranın) toplamı olmaktadır. Bu hüküm ve açıklamalara göre, kat karşılığı inşaatın arsa maliyet bedeli, firmanız tarafından arsa karşılığında arsa sahiplerine teslim edilecek gayrimenkulün inşaatı için yapılan harcamaların toplamından oluşmaktadır. Dolayısıyla, söz konusu harcamalar (inşaat süresince arsa ve dükkân sahiplerine yapılan kira yardımları ile ödenen tazminatlar ile yeni binada dükkân metrajlarının düşmesi nedeniyle dükkân sahiplerine ödenecek tutar) maliyet unsuru olarak dikkate alınabilecektir. Firmanızca gayrimenkul kiralama işlemine konu bir ödemede bulunulmaması, sadece mülk sahiplerine kira yardımı mahiyetinde ödemede bulunulması nedeniyle bu tür ödemeler üzerinden vergi tevkifatı yapılmaması gerekmektedir. Diğer taraftan, dükkânların tahliyesi için kiracılara ödenecek tutarın ise istisna haddini aşan kısmının kiracılar tarafından arızi kazanç olarak beyan edileceği tabiidir. Bilgi edinilmesini rica ederim.

5 KAYSERİ VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü) Tarih : 05/09/2011 Sayı :B.07.1.GİB KV Konu :Kurumun aktifine kayıtlı taşınmazın satışında kurumlar vergisi ve KDV uygulaması İlgide kayıtlı özelge talep formu ile ana sözleşmesinde iştigal konuları arasında taşınmaz ticareti bulunmakla beraber bu işi fiilen yapmayan şirketiniz adına tarihinde tescili yapılan ve bilançonun aktif kısmında duran varlıklar arasında kayıtlı bulunan taşınmazın satışının katma değer vergisi (KDV) Kanununun 17/4-r maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanununun 5/e maddesi kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği hususunda görüş talep edilmiştir. KURUMLAR VERGİSİ YÖNÜNDEN 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca; kurumların, en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazlar ve iştirak hisseleri ile aynı süreyle sahip oldukları kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklarının satışından doğan kazançların %75'lik kısmı maddede belirtilen şartlar çerçevesinde kurumlar vergisinden istisna edilmiştir. Diğer taraftan, 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin " Menkul kıymet veya taşınmaz ticareti ile uğraşılmaması" başlıklı bölümünde, taşınmaz ticareti ile uğraşan mükelleflerin faaliyetlerinin yürütülmesine tahsis ettikleri taşınmazların satışından elde ettikleri kazançlara istisna uygulanabileceği; taşınmaz ticaretine konu edilen veya kiralama ya da başka surette değerlendirilen taşınmazların satış kazancının ise istisnaya konu edilmeyeceği hüküm altına alınmıştır. Bu açıklamalar çerçevesinde, şirketiniz her ne kadar taşınmaz ticaretini fiilen yapmasa da, şirketin ana sözleşmesinde iştigal konuları arasında taşınmaz ticareti bulunması dolayısıyla, bilançoda duran varlıklar arasında kayıtlı olan ve tarihinde tescil edilen taşınmazın satışından elde edilen kazancın 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde yer alan istisnadan faydalanması mümkün bulunmamaktadır. KATMA DEĞER VERGİSİ YÖNÜNDEN 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 17/4-r maddesi ile kurumların aktifinde veya belediyeler ile il özel idarelerinin mülkiyetinde, en az iki tam yıl süreyle bulunan iştirak hisseleri ile taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimler katma değer vergisinden istisna edilmiş, aynı hükmün alt bendinde, söz konusu kıymetlerin ticaretini yapan kurumların, bu amaçla aktiflerinde bulundurdukları taşınmaz ve iştirak hissesi teslimlerinin istisna kapsamı dışında olduğu hükme bağlanmıştır.

6 Bu çerçevede, Katma Değer Vergisi Kanununun 17/4-r maddesinin uygulanmasında, istisna kapsamındaki kıymetlerin ticaretini yapan kurumların, bu amaçla aktiflerinde bulundurdukları taşınmaz teslimleri ile mülkiyetlerindeki taşınmazları ticari bir organizasyon içinde satan belediyeler ve il özel idarelerinin bu istisnadan faydalanmaları mümkün değildir. Bununla beraber, ana sözleşmesindeki faaliyet konuları arasında taşınmaz mal alım-satımı bulunan mükelleflerin envanterine kayıtlı olan taşınmaz satışlarının (iki yıl aktiflerinde yer alsa dahi) Katma Değer Vergisi Kanununun 17/4-r maddesinde düzenlenen istisnadan yararlanması mümkün bulunmamaktadır.

7 ANTALYA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri Gelir Grup Müdürlüğü Tarih : 26/08/2011 Sayı :B.07.1.GİB KVK.ÖZ Konu :Taşınmaz devir işleminin Kısmi bölünme kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği. İlgide kayıtlı özelge talep formunda;... Vergi Dairesi Müdürlüğünün... vergi kimlik numaralı mükellefi olduğunuzu, - Emlak alım-satım işi ile iştigal ettiğinizi, satmak üzere aldığınız ve halen şirketinizin "153- Ticari Mallar" hesabında bulunan taşınmazlardan bir kısmını aynı vergi dairesinin... vergi kimlik numaralı mükellefi... devir etmek istediğinizi, -Söz konusu devir işleminin, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 19/3-b maddesindeki "Kısmi Bölünme" kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği ile bu devir işleminin kurumlar vergisi, katma değer vergisi ve tapu harcı karşısındaki durumu hakkında özelge talep ettiğiniz anlaşılmıştır. KURUMLAR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN: 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 19 uncu maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendinde; "Kısmi bölünme: Tam mükellef bir sermaye şirketinin veya sermaye şirketi niteliğindeki bir yabancı kurumun Türkiye'deki iş yeri veya daimi temsilcisinin bilançosunda yer alan taşınmazlar ile en az iki tam yıl süreyle elde tutulan iştirak hisseleri ya da sahip oldukları üretim veya hizmet işletmelerinin bir veya bir kaçını kayıtlı değerleri üzerinden ayni sermaye olarak mevcut veya yeni kurulacak tam mükellef bir sermaye şirketine devretmesi, bu Kanunun uygulanmasında kısmi bölünme hükmündedir. Ancak, üretim veya hizmet işletmelerinin devrinde, işletme bütünlüğü korunacak şekilde faaliyetin devamı için gerekli aktif ve pasif kalemlerin tümünün devredilmesi zorunludur. Kısmi bölünmede devredilen varlıklara karşılık edinilen devralan şirket hisseleri, devreden şirkette kalabileceği gibi doğrudan bu şirketin ortaklarına da verilebilir. Taşınmaz ve iştirak hisselerinin bu bent kapsamında devrinde, devralan şirketin hisselerinin devreden şirketin ortaklarına verilmesi halinde, devredilen taşınmaz ve iştirak hisselerine ilişkin borçların da devri zorunludur." hükmüne yer verilmiştir. Kurumlar Vergisi Kanununun 19 uncu maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendine göre, bilançoda yer alan taşınmazlar, en az iki tam yıl süreyle elde tutulan iştirak hisseleri ile üretim veya hizmet işletmelerinin mevcut veya yeni kurulacak tam mükellef bir sermaye şirketine kayıtlı değerleri üzerinden ayni sermaye olarak konulabilmesi mümkün bulunmaktadır.

8 Konuyla ilgili olarak 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin " Kısmi bölünme" başlıklı bölümde; "Üretim veya hizmet işletmelerinin devrinde, işletme bütünlüğü korunacak şekilde faaliyetin devamı için gerekli aktif ve pasif kalemlerin tümünün devredilmesi zorunludur. Kısmi bölünme sonucu hem bölünen işletmenin hem de bölünme sonucunda varlıkları devralan işletmenin faaliyetine devam etmesi esastır. Bu kapsamda, söz konusu işletmelerin devrinde, işletme bütünlüğü korunacak şekilde faaliyetin devamı için gerekli taşınmaz, her türlü tesis, makine ve teçhizat, alet, edevat, taşıtlar, gayrimaddi haklar ile hammadde, mamul, yarı mamul mallar gibi aktif kıymetler ile ilgili pasif kıymetlerin tümünün devredilmesi zorunludur." açıklamalarına yer verilmiştir Buna göre, kısmi bölünmeye konu edilebilecek taşınmazlar işletmenin aktifinde duran varlıklar bölümünde kayıtlı bulanan taşınmazlar olup, ticari amaçla satmak üzere alınan ve "153-Ticari Mallar" hesabında kayıtlı bulunan emtia niteliğindeki taşınmazların ise ancak, üretim veya hizmet işletmelerinin işletme bütünlüğünün korunması çerçevesinde devri mümkündür. Dolayısıyla, şirketinizin ticari amaçla satmak üzere aldığı ve "153-Ticari Mallar" hesabında bulunan taşınmazların bir kısmını başka bir şirkete devretmesinin, Kurumlar Vergisi Kanununun 19 uncu maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendi çerçevesinde kısmi bölünme kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır. KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN: 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1/1 inci maddesi ile ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler vergiye tabi tutulmuştur. Yine aynı Kanunun "Diğer İstisnalar" başlıklı 17 inci maddenin 4/c bendinde, Gelir Vergisi Kanununun 81 inci maddesinde belirtilen işlemler ile Kurumlar Vergisi Kanununa göre yapılan devir ve bölünme işlemleri katma değer vergisinden istisna edilmiştir. Aynı maddenin, 4/r bendinde; Kurumların aktifinde veya belediyeler ile il özel idarelerinin mülkiyetinde, en az iki tam yıl süreyle bulunan iştirak hisseleri ile taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimleri katma değer vergisinden istisna edilmiş olup istisna kapsamındaki kıymetlerin ticaretini yapan kurumların, bu amaçla aktiflerinde bulundurdukları taşınmaz ve iştirak hisselerinin teslimleri istisna kapsamı dışında tutulmuştur. Buna göre, şirketinizin satmak üzere aldığı ve halen "153-Ticari Mallar" hesabında bulunan emtia niteliğindeki taşınmazların devri 3065 sayılı Kanunun 4/c ve 4/r maddeleri kapsamında değerlendirilemeyeceğinden söz konusu satış işleminin ait olduğu oranda katma değer vergisine tabi tutulması gerekmektedir. HARÇLAR KANUNU YÖNÜNDEN : 492 sayılı Harçlar Kanununun 57 inci maddesinde; "Tapu ve kadastro işlemlerinden bu Kanuna bağlı (4) sayılı tarifede yazılı olanları, tapu ve kadastro harçlarına tabidir." denilmektedir.

9 Kanuna ekli (4) sayılı tarifenin I-20/a maddesinde de; gayrimenkullerin ivaz karşılığında veya ölünceye kadar bakma akdine dayanarak yahut trampa hükümlerine göre devir ve iktisabında gayrimenkulün beyan edilen devir ve iktisap bedelinden az olmamak üzere emlak vergisi değeri üzerinden (Cebri icra ve şüyuun izalesi hallerinde satış bedeli, istimlaklerde takdir edilen bedel üzerinden) devir eden ve devir alan için ayrı ayrı binde 16,5 oranında tapu harcı aranılacağı hükme bağlanmıştır. Buna göre, şirket adına kayıtlı taşınmazların satışında, Harçlar Kanununa bağlı (4) sayılı tarifenin I-20/a maddesi uyarınca devir eden ve devir alandan ayrı ayrı binde 16,5 oranında tapu harcı aranılması gerekmektedir. Bilgi edinilmesini rica ederim.

10 ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü Tarih : 22/08/2011 Sayı : B.07.1.GİB GVK Konu : Peşin tahsil edilen intifa hakkı bedelinin vergilendirilmesi. İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda; akaryakıt istasyonu faaliyetiyle uğraşan şirketinizin aktifine kayıtlı taşınmazı üzerine... Anonim Şirketi lehine 5 yıl süre ile intifa hakkı tescil edildiğini belirterek, peşin tahsil edilen intifa hakkı bedelinin nasıl vergilendirileceği hususunda Başkanlığımızdan görüş talep etmektesiniz sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 6'ncı maddesinde; kurumlar vergisinin mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı, safi kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanunu'nun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır. Ticari kazancın tespitinde iki temel ilke geçerlidir. Bunlar "dönemsellik" ve "tahakkuk esası" ilkeleridir.tahakkuk esası ilkesinde, gelir veya giderin miktar ve mahiyet itibariyle kesinleşmiş olması, yani geliri veya gideri doğuran işlemin tekemmül etmesinin yanı sıra, bu işlemin miktarının ve işlemden kaynaklanan alacağın veya borcun ödeme şartlarının da belirlenmiş olması gereklidir. Dönemsellik ilkesi ise, bu gelir veya giderin ilgili olduğu döneme intikalinin sağlanmasıdır. Dönemsellik, tahakkuk etmiş bir gelir için söz konusudur. Bu esaslar dikkate alındığında, bir gelir unsurunun, özel bir düzenleme olmadığı sürece mahiyet veya tutar itibariyle kesinleştiği dönem kazancının tespitinde dikkate alınması gerekmektedir. Diğer taraftan; 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun "İntifa Hakkı ve Diğer İrtifak Hakları" başlıklı bölümünde intifa hakkının taşınırlar, taşınmazlar, haklar veya bir mal varlığı üzerinde kurulabileceği, intifa hakkının sahibinin hakkın konusu olan malı zilyetliğinde bulundurma, yönetme, kullanma ve ondan yararlanma yetkilerine sahip olduğu belirtilmektedir. Buna göre, üçüncü kişi lehine intifa hakkı kuran gayrimenkul malikinin mülkiyet hakkının devam etmesi (bu kapsamda gayrimenkulü devredebilmesi, rehin edebilmesi veya satabilmesi); malikin yükümlülüğünün sadece, intifa hakkı sahibinin söz konusu gayrimenkulden, bu hakkın tanındığı süreler dahilinde yönetme, kullanma ve yararlanmasına rıza göstermekten ibaret olması hususları dikkate alındığında, intifa hakkı suretiyle taşınmazın kullandırılması işleminin kiralama olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Diğer bir deyişle, intifa hakkı tesisinde satım akdinin en önemli unsuru olan "mülkiyetin nakli" söz konusu olmamakta sadece ilgili gayrimenkulü zilyetliğinde bulundurma, yönetme, kullanma ve ondan yararlanma yetkileri belli süreyle sınırlı olarak kiracıya devredilmektedir.

11 Dolayısıyla; kira akdi, kiralayanın kiracının ödediği veya ödeyeceği bir bedel mukabilinde bir şeyin veya bir hakkın kullanılmasını belli bir süre için kiracıya terk etmeyi taahhüt ve iltizam etmesi olarak tarif edilebileceğinden intifa hakkı tesisi işleminin de kiralama niteliğinde olduğunun kabulü gerekmektedir. Bu çerçevede, şirketinizin aktifine kayıtlı taşınmazın üzerine intifa hakkı tesis ettirilmesi suretiyle 5 yıllığına... Anonim Şirketi'ne kullandırılması işleminin kiralama olarak değerlendirilmesi, söz konusu intifa hakkı tesisi işlemi karşılığında peşin olarak tahsil edilen bedellerin ise tahakkuk ve dönemsellik ilkeleri çerçevesinde kira süresine bölünmek suretiyle kurum kazancının tespitinde dikkate alınması gerekmektedir. Bilgi edinilmesini rica ederim.

12 İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü Tarih : 05/09/2011 Sayı : B.07.1.GİB Konu : Sözleşmenin feshinden doğan tazminata ilişkin fatura düzenlenip düzenlenmeyeceği ve bu tazminatın KDV'ye tabi olup olmayacağı hk. İlgide kayıtlı dilekçenizde, mümessillik anlaşmasını feshetmek istediğiniz, sözleşmenin feshinden dolayı diğer firmanın tazminat olarak tarafınıza USD (Amerikan Doları) ödeyeceği belirtilmekte olup, yapılan bu ödemeye ilişkin fatura tanzim edip etmeyeceğiniz ve bu ödemenin katma değer vergisine (KDV) tabi olup olmayacağı sorulmaktadır. 1- VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN : 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 232 nci maddesinde, "Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler: 1. Birinci ve ikinci sınıf tüccarlara; 2. Serbest meslek erbabına; 3. Kazançları basit usulde tespit olunan tüccarlara; 4. Defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilere; 5. Vergiden muaf esnafa. sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek ve bunlar da fatura istemek ve almak mecburiyetindedirler." hükmü yer almaktadır. Buna göre, sözleşmenin feshinden dolayı doğan cezai şartlardan tahsil edilen ve tazminat mahiyetindeki ödeme için fatura düzenlemeniz gerekmektedir. 2- KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN : KDV Kanununun; 1/1 inci maddesinde, Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV ye tabi olduğu,

13 4/1 inci maddesinde, hizmetin, teslim ve teslim sayılan haller ile mal ithalatı dışında kalan işlemler olduğu, bu işlemlerin bir şeyi yapmak, işlemek, meydana getirmek, imal etmek, onarmak, temizlemek, muhafaza etmek, hazırlamak, değerlendirmek, kiralamak, bir şeyi yapmamayı taahhüt etmek gibi şekillerde gerçekleşebileceği, 10 uncu maddesinde, mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde malın teslimi veya hizmetin yapılması anında vergiyi doğuran olayın meydana geleceği, 20 inci maddesinde, teslim ve hizmet işlemlerinde matrahın bu işlemlerin karşılığını teşkil eden bedel olduğu, bedel deyiminin ise malı teslim alan veya kendisine hizmet yapılan veyahut bunlar adına hareket edenlerden bu işlemler karşılığında her ne suretle olursa olsun alınan veya bunlarca borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamını ifade ettiği hüküm altına alınmıştır. Cezai şart olarak alınan tazminatlar, bir teslimin veya hizmetin karşılığını teşkil etmediğinden, bu ödemeler KDV ye tabi olmayacaktır. Bilgi edinilmesini rica ederim.

14 ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü) Tarih : 18/11/2011 Sayı :B.07.1.GİB KVK Konu :Davadan vazgeçme bedelinin indirim konusu yapılıp yapılamayacağı hk. İlgide kayıtlı özelge talep formunda,... Vergi Dairesi Müdürlüğünün... numaralı vergi mükellefi olduğunuzu,... Ltd. Şti. tarafından firmanız aleyhinde açılan dava dosyasındaki hak ve taleplerden vazgeçilmesine ilişkin olarak tarihli anlaşma ve ibranamenin düzenlendiği belirtilerek anılan şirkete davadan vazgeçme bedeli olarak ödenen tutarın, kurum kazancının tespitinde gider olarak indirim konusu yapılıp yapılmayacağı hususunda görüş talep edilmektedir sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 6 ncı maddesinde; kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı ve safi kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesinde de ticari kazancın tespitinde indirilebilecek giderler sayılmış olup anılan maddenin birinci fıkrasının (3) numaralı bendinde de işle ilgili olmak şartıyla, mukavelenameye veya ilama veya kanun emrine istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatların gider olarak yazılabileceği belirtilmiştir. Buna göre, mukaveleye dayanarak ödenen zarar, ziyan ve tazminatın gider kaydedilebilmesi için söz konusu zarar, ziyan ve tazminat ödemesinin iş ile ilgili olduğunun başlangıçta yapılan mukavelede öngörülmüş olması gerekmektedir. Diğer yandan, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinde, sözleşmede ceza şartı olarak konulan tazminatlar hariç olmak üzere kurumun kendisinin, ortaklarının, yöneticilerinin ve çalışanlarının suçlarından doğan maddi ve manevi zarar tazminat giderlerinin gider olarak kabul edilmeyeceği hüküm altına alınmıştır. İlgide kayıtlı özelge talep formu ve eklerinin tetkikinden.. Ltd. Şti. tarafından düzenlenen anlaşma ve ibraname ile; anılan şirketin tarihleri arasında geçerliliği olan tarihli satış protokolünden, tarihli kiralama anlaşmasından ve tarihli satış protokolünden doğan hak ve talepler ile Asliye Ticaret Mahkemesinde açılan esas numaralı davadan, belirlenen bedel karşılığında vazgeçildiği anlaşılmıştır. Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, firmanız tarafından... Ltd. Şti.'ne sulhname niteliğindeki ibraname ve anlaşmaya istinaden ödenmesine karar verilen ve özelge talep formunda davadan vazgeçme bedeli olarak adlandırılan tutarın, düzenlenen mukaveleye istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminat niteliğinde olmaması nedeniyle kurum kazancının tespitinde gider olarak indirilmesi mümkün değildir. Bilgi edinilmesini rica ederim.

15 İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü Tarih: 25/10/2011 Sayı :B.07.1.GİB Konu : Kullanma İzni Sözleşmesi süresinin 29 yıldan 49 yıla çıkarılması sebebiyle düzenlenen yeni sözleşme için yeniden damga vergisi ve harç ödenip ödenmeyeceği hk. İlgi :... tarihli özelge talep formu.... İlgi'de kayıtlı özelge talep formunun incelenmesinden;... A.Ş. tüzel kişiliği adı altında sürdürülen liman işletmeciliği faaliyetinizi, kısmi bölünme sözleşmesi gereği 01/01/2010 tarihinden itibaren... A.Ş. tüzel kişiliği adı altında sürdürdüğünüzü belirterek, Milli Emlak Genel Müdürlüğü ile düzenlenen kullanma izni sözleşmelerinin süresinin 319 Sıra No.lu Milli Emlak Genel Tebliği uyarınca 29 yıldan 49 yıla çıkarılması sebebiyle yeni düzenlenen sözleşmelerin noterlerce tasdiki esnasında ne şekilde damga vergisi ve harca tabi tutulması gerektiği hususunda görüş sorulduğu anlaşılmaktadır. 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun 1'inci maddesinde, bu Kanun'a ekli (1) sayılı tabloda yazılı kâğıtların damga vergisine tabi olduğu; 2'nci maddesinde, vergiye tabi kâğıtlar mahiyetinde bulunan veya onların yerini alan mektup ve şerhlerle, bu kâğıtların hükümlerinin yenilenmesine, uzatılmasına, değiştirilmesine, devrine veya bozulmasına ilişkin mektup ve şerhlerin de damga vergisine tabi olduğu; 4' üncü maddesinde, bir kâğıdın tabi olacağı verginin tayini için o kâğıdın mahiyetine bakılacağı ve buna göre tabloda yazılı vergisinin bulunacağı; 10'uncu maddesinde, damga vergisinin nispi veya maktu olarak alınacağı, nispi vergide, kağıtların nev'i ve mahiyetlerine göre, bu kağıtlarda yazılı belli paranın esas alınacağı, belli para teriminin ise kağıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceği parayı ifade edeceği; 14'üncü maddesinin ikinci fıkrasında, belli parayı ihtiva eden mukavelenamelerin değiştirilmesi halinde artan miktarın aynı nispette vergiye tabi olacağı, üçüncü fıkrasında mukavelenamelerin müddetinin uzatılması halinde aynı miktar veya nispette vergi alınacağı hükümleri yer almaktadır. Mezkur Kanun'a ekli (1) sayılı tablonun "I. Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün A/2 fıkrasında, kira mukavelenamelerinin mukavele süresine göre kira bedeli üzerinden damga vergisine tabi tutulacağı hüküm altına alınmıştır. 2009/15725 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 01/01/2010 tarihinden geçerli olmak üzere Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I/A-2 fıkrasındaki kağıtlara ilişkin damga vergisi oranı binde 1,65 olarak belirlenmiştir. Diğer taraftan, 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 38'inci maddesinin 1'inci fıkrasında, "Noter işlemlerinden bu kanuna bağlı (2) sayılı tarifede yazılı olanları noter harçlarına tabidir." denilmiş, 41'inci maddesinde, "Noter harçları (2) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer veya ağırlık ölçüsüne göre nispi, işlemin nevi ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır"

16 hükmüne yer verilmiştir. Harçlar Kanunu'na bağlı (2) sayılı tarifenin "Noter Harçları" başlıklı I/1 fıkrasında, muayyen bir meblağı ihtiva eden her nevi senet, mukavelename ve kâğıtlardan beher imza için harç alınacağı hüküm altına alınmıştır. Söz konusu harç oranı 29/12/2009 tarih ve 2009/15725 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 01/01/2010 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere binde 0,99 olarak yeniden tespit edilmiş, ayrıca 63 Seri No.lu Harçlar Kanunu Genel Tebliği ile anılan fıkraya ilişkin olarak bütün imzalar için 2011 yılında alınacak harcın toplam miktarının 38,20 TL'den az ,00 TL'den çok olamayacağı belirlenmiştir. Aynı Kanun'un 47'nci maddesinde yer alan "Sürenin uzatılması ve vadenin yenilenmesi halinde asıl senet, mukavele ve kağıtlardan alınmış olan harcın yarısı alınır." hükmünden de anlaşılacağı üzere, daha önce düzenlenmiş olan kağıtlarda sonradan süre uzatılması veya vade yenilenmesi hallerinde asıl kağıtlardan alınmış olan harcın yarısının alınması gerekmektedir. Ancak dilekçeniz eki "Kullanma İzin Sözleşmesi" başlıklı kağıtlar ile daha önce düzenlenen sözleşmelerin, sadece sürelerinin uzatılmadığı içeriklerinde de (unvanda ve diğer şartlarında) değişikliklere yer verildiği, ayrıca 4'üncü maddelerinde, bu sözleşmeler ile daha önce imzalanan sözleşmelerin yenilendiğinin ifade edildiği hususları dikkate alındığında, yeniden düzenlendiği anlaşılan söz konusu sözleşmelerin noterde tasdiki sırasında 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 47'nci madde hükmünün uygulanmasına imkan bulunmamaktadır. Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, Milli Emlak Genel Müdürlüğü ile... A.Ş. arasında yeniden düzenlendiği anlaşılan kullanma izin sözleşmelerinin, daha önceki sözleşmelerden ayrı olarak değerlendirilerek, ilk yıl kullanma izin bedelleri ile kullanma izin sürelerinin (49 yıl) çarpılması suretiyle bulunacak değer üzerinden binde 1,65 oranında damga vergisine ve binde 0,99 oranında harca tabi tutulması gerekmektedir. Bilgi edinilmesini rica ederim.

17 BÜYÜK MÜKELLEFLER VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü Tarih : 11/11/2011 Sayı :B.07.1.GİB KVK/ Konu :Kurum bünyesinde yer alan "gayrimenkul geliştirme" ve "inşaat taahhüt" faaliyetlerinin kısmi bölünmeye konu edilip edilemeyeceği. İlgide kayıtlı özelge talep formunda, firmanız bünyesinde yer alan "inşaat taahhüt" ve "gayrimenkul geliştirme" faaliyetlerinin birbirinden ayrılarak gayrimenkul geliştirme faaliyetinin yeni kurulacak olan bir anonim şirkete devrinin planlandığı belirtilerek söz konusu devir işleminin Kurumlar Vergisi Kanununun 19 uncu maddesi kapsamında kısmi bölünme olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceği hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun "Devir, bölünme ve hisse değişimi" başlıklı 19 uncu maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendinde; "Kısmî bölünme: Tam mükellef bir sermaye şirketinin veya sermaye şirketi niteliğindeki bir yabancı kurumun Türkiye'deki iş yeri veya daimî temsilcisinin bilânçosunda yer alan taşınmazlar ile en az iki tam yıl süreyle elde tutulan iştirak hisseleri ya da sahip oldukları üretim veya hizmet işletmelerinin bir veya birkaçını kayıtlı değerleri üzerinden aynî sermaye olarak mevcut veya yeni kurulacak tam mükellef bir sermaye şirketine devretmesi, bu Kanunun uygulanmasında kısmî bölünme hükmündedir. Ancak, üretim veya hizmet işletmelerinin devrinde, işletme bütünlüğü korunacak şekilde faaliyetin devamı için gerekli aktif ve pasif kalemlerin tümünün devredilmesi zorunludur. Kısmî bölünmede devredilen varlıklara karşılık edinilen devralan şirket hisseleri, devreden şirkette kalabileceği gibi doğrudan bu şirketin ortaklarına da verilebilir. Taşınmaz ve iştirak hisselerinin bu bent kapsamında devrinde, devralan şirketin hisselerinin devreden şirketin ortaklarına verilmesi halinde, devredilen taşınmaz ve iştirak hisselerine ilişkin borçların da devri zorunludur." hükmü yer almaktadır. Diğer taraftan; 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin " Üretim ve hizmet işletmelerinin ayni sermaye olarak konulması" başlıklı bölümünde; üretim veya hizmet işletmelerinin devrinde, işletme bütünlüğü korunacak şekilde faaliyetin devamı için gerekli aktif ve pasif kalemlerin tümünün devredilmesi zorunludur. Kısmi bölünme sonucu hem bölünen işletmenin hem de bölünme sonucunda varlıkları devralan işletmenin faaliyetine devam etmesi esastır. Bu kapsamda, söz konusu işletmelerin devrinde, işletme bütünlüğü korunacak şekilde faaliyetin devamı için gerekli taşınmaz, her türlü tesis, makine ve teçhizat, alet, edevat, taşıtlar, gayrimaddi haklar ile hammadde, mamul, yarı mamul mallar gibi aktif kıymetler ile ilgili pasif kıymetlerin tümünün devredilmesi zorunludur...." şeklinde açıklamalara yer verilmiştir.

18 Aynı Tebliğin " Üretim ve hizmet işletmelerine bağlı taşınmazların durumu" başlıklı bölümünde ise; üretim ve hizmet işletmeleri ile fiziki veya teknik bütünlük arz eden ve bu işletmelerden ayrılması mümkün olmayan binalar, arsa ve arazilerin de bu işletmelere dahil taşınmazlar olarak kabul edileceği ifade edilmiştir. Anılan düzenlemelerle getirilen kısmi bölünme müessesesinin temel amacı, şirketlerin yeniden yapılanma yoluyla verimlilik ve kârlılıklarını artırmalarına imkan sağlamak olup kısmi bölünme bir üretim tesisinin veya hizmet işletmesinin parça parça elden çıkarılması sonucunu doğurmaması gerekmektedir. Dolayısıyla üretim tesisi ve hizmet işletmelerinin devrinde, işletme bütünlüğü korunacak şekilde faaliyetin devamı için gerekli aktif ve pasif kalemlerin tümünün devredilmesi zorunludur. Dilekçenizin incelenmesinden, inşaat sektöründe faaliyet gösteren şirketinizin "inşaat taahhüt" ve "gayrimenkul geliştirme" olarak iki ayrı faaliyet gerçekleştirmekte olduğu, inşaat taahhüt faaliyeti çerçevesinde, kendi nam ve hesabına gerçek ve tüzel kişilere karşı, sözleşmeli veya sözleşmesiz olarak bir işin yapılmasını veya bir malın teslimini üstlenmek suretiyle "yap-sat" şekli de dahil olmak üzere inşaat işleri yaptığı, gayrimenkul geliştirme faaliyeti çerçevesinde ise inşaat faaliyeti yapılmaksızın inşaat aşamasına kadar gayrimenkul projesini kavram olarak ortaya çıkarma, bu konsepte uygun arsa ya da araziyi araştırma, projeyi oluşturma, bu projenin en iyi şekilde inşaasını sağlayacak inşaat firmasını bulma, projeyi başından sonuna kadar yönetme, tüm süreci finanse etme ve nihayet ortaya çıkan gayrimenkulü pazarlama faaliyetlerinin icra edildiği anlaşılmaktadır. Bu hüküm ve açıklamalara göre, kanun koyucunun bu düzenleme ile korumak istediği menfaatler dikkate alındığında şirketinizin "inşaat taahhüt" ve "gayrimenkul geliştirme" faaliyetlerine ilişkin işletmelerin birbirinden ayrı olarak ve işletme bütünlüğü korunacak şekilde faaliyetin devamı için gerekli aktif ve pasif kalemlerin tümüyle devredilebilmesi halinde, kısmi bölünmeye konu edilmesi mümkün bulunmaktadır. Ancak, söz konusu işletmelerin birbirinden ayrı olarak veya işletme bütünlüğü korunacak şekilde devrinin mümkün olmaması halinde, yapılan işlemin kısmi bölünme kapsamında değerlendirilmeyeceği tabiidir. Bilgi edinilmesini rica ederim.

19 İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü) Tarih : 16/03/2012 Sayı : B.07.1.GİB GVK Konu : Sermayeye ilave edilen kurum kazancından tevkifat yapılıp yapılmayacağı ile sermayeye ilave edilen tutarların gerçek kişi ortaklar tarafından beyan edilip edilmemesi hk. İlgide kayıtlı özelge talep formu ile ek dilekçenizde kurum kazancınızın ortaklara dağıtılmadığını ve sermayeye ilave edileceğini belirterek sermayeye ilave edilecek olan kurum kazancınızın tevkifata tabi olup olmadığı ile bu tutarlar için gerçek kişi ortaklarınızın menkul sermaye iradı beyanında bulunmasının gerekip gerekmediği hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir. Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde de ticaret şirketlerinin vergi sorumlusu sıfatıyla madde bentlerinde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir ve kurumlar vergilerine mahsuben tevkifat yapmaları gerektiği hüküm altına alınmış olup, aynı maddenin birinci fıkrasının (6) numaralı bendinin (b/i) alt bendinde tam mükellef kurumlar tarafından, tam mükellef gerçek kişilere, gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olmayanlara ve bu vergilerden muaf olanlara dağıtılan, 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde yazılı kâr paylarından (kârın sermayeye eklenmesi kâr dağıtımı sayılmaz.) %15 oranında (2009/14592 sayılı B.K.K. ile 03/02/2009 tarihinden geçerli olmak üzere) vergi tevkifatı yapılacağı hükme bağlanmıştır. Bu hükme göre, vergilendirilmiş kurum kazancınızın sermayeye ilave edilmesi işleminin kar dağıtımı olarak değerlendirilmesi söz konusu olmadığı gibi, sermayeye ilave edilen bu tutarların Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesi kapsamında tevkifata tabi tutulması ya da şirketinizin gerçek kişi ortakları tarafından beyan edilmesi gerekmemektedir. Bilgi edinilmesini rica ederim.