YETİŞTİRİCİLİKTE, ÜRETİM ARTIŞIYLA BİRLİKTE HAYVAN SAĞLIĞININ KORUNMASI KONUSUNDA YENİ ARAYIŞLAR

Transkript

1 SAĞLIKLI VE GÜVENLİ YETİŞTİRİCİLİK

2 YETİŞTİRİCİLİKTE, ÜRETİM ARTIŞIYLA BİRLİKTE HAYVAN SAĞLIĞININ KORUNMASI KONUSUNDA YENİ ARAYIŞLAR Ruminantlar tükettikleri organik besinlerin %50 sinden fazlasını rumende sindirirler. Bitkisel materyaller rumende, bakteri, protozoon ve anaerobik mantarların etkisiyle fermente edilir. Rumendeki mikroorganizma topluluğu, geviş getirenlerin bazı bitki toksinlerine karşı dayanıklılığını artırırken, oluşan fosfor ve sülfür gibi inorganik minerallerin kullanılabilmesini sağlar. Rumende sentezlenen mikrobiyel protein, abomazum ve ince bağırsaklara geçerek burada enzimatik sindirime uğrar. Kalın bağırsakta da az miktarda mikrobiyal sindirimin varlığından söz edilmektedir. Geviş getirenler bu sayede, insanlar tarafından değerlendirilemeyen selülozu et ve süte çevirerek insanlığın yararına sunmaktadır. Gün geçtikçe artan dünya nüfusunun beslenmesinde, hayvansal üretimin önemli rolü vardır. Hayvansal üretimin artırılması araştırmacıların üzerinde çalıştığı önemli bir konu olmuştur. Bu amaçla hormon ve benzeri maddelerin yemlerle kullanımı gündeme gelmiştir. En önemli grubunu iyonofor antibiyotiklerin oluşturduğu, monensin, lasolocid, lysocellin, salinamisin, tetranasin gibi pek çok madde, rumende fermentasyon olaylarını geliştirmek için kullanılmaktadır. İyonofor olmayan antibiyotikler, proteaz ve deaminaz inhibitörü bileşenler de bu amaçla kullanılmaktadır. Araştırmalarda bu maddelerin hayvanlar üzerine olumlu etkileri olduğu ancak et ve süt üzerinde kalıntı bırakması nedeniyle insan sağlığı için sorun teşkil ettiği bildirilmiştir. Bu nedenle, son yıllarda yem endüstrisinin katkı maddesi olarak antibiyotik kullanımını azaltmak için tüketici baskısıyla, antibiyotik büyütme faktörlerinin pek çoğu Avrupa Birliği nce yasaklanmıştır. Böylece hayvancılık endüstrisi, yemde antibiyotiklerin fonksiyonlarını yerine getirebilecek alternatif maddeleri araştırmak zorunda kalmıştır. Bu çerçevede, canlı bakteri, maya ve mantarlar üzerine yapılmış pek çok bilimsel çalışma bulunmaktadır. Probiyotikler; bağırsağın mikrobiyel dengesini geliştirerek konakçı hayvanda yararlı etkiler oluşturan, canlı mikrobiyel yem katkı maddeleridir. Hayvanın direncini ve yemden yararlanmayı artırmak için rumene verilen canlı mikroorganizma kültürleri olan probiyotiklerin bu yararlı etkileri sindirim sistemindeki spesifik mikroorganizmaları stimüle etmelerinden kaynaklanmaktadır. Bu stimüle edici faaliyet sindirimi iyileştirmekte, besin maddelerinin emilimini artırır ve rumendeki fonksiyon bozukluklarını engellemektedir.

3 Yetiştiricilik sürecinde birçok faktör hayvanlarda strese neden olmaktadır. Nakliye, ani yem değişikliği, kaba yeme geçiş, aşırı sıcak ve soğuk, iklim değişiklikleri, doğum vb durumlar hayvanları genel anlamda strese sokmakta ve başta sindirim sistemi olmak üzere hayvanın direncini etkilemektedir. Canlı vücudunda serbest iyonlar-serbest radikaller 1 vardır. Bunlar hücrelerin normal çalışmasını engeller. Normal şartlarda bağışıklık sistemi bu problemin önüne geçer. Ancak stres durumunda bu serbest iyonların salınımı artar ve hücresel düzeyde problemler başlar. Bu durumun yetiştiricilikte oluşturduğu en önemli problem; sindirim kanalından emilimin yeterli olmaması ile verimin düşmesi şeklinde karşımıza çıkar. Bununla birlikte, stres sindirim kanalındaki bakteri populasyonunu düzenleyici mekanizmayı değiştirirken, kortikosteroid salınımını artırır, müsin salınımını azaltır. Bu da enerji kaynağı olarak müsini kullanan anaerobik bakteri sayısının azalmasına ve koliform bakteri sayısının artmasına neden olur. Sonuçta aşırı üreyen zararlı bakteriler sindirim kanalındaki hedef hücrelere tutunarak sayıca artar ve patojenite oluşturur (Karaayvaz, B. K., Alçiçek A. Ruminantlarda probiyotik kullanımının rumen parametrelerine etkisi; Sarıpınar, D., Sulu, N. Ruminantlarda probiyotiklerin kullanımı ve rumene etkileri, 2005) 1 Organizmada oksidasyon reaksiyonları sonucu ortaya çıkan ve hasara sebep olan reaktif oksijen partikülleridir.

4 PROBİYOTİKLER Probiyotikler konakçının doğal bağırsak sisteminde dengeyi sağlayan, zararlı mikroorganizmaların gelişmesini önleyen ve sindirime katkıda bulunan florayı oluşturan yararlı mikroorganizmalardır. Probiyotikler, sağlıklı canlının vücut içinde mutualistik 2 bir ilişki içinde yaşarlar. Probiyotik kelime olarak Yunancada yaşam için gerekli olan anlamına gelir. Halk arasında yoğurtta bulunan faydalı mikroplar olarak bilinen bu canlı ve yararlı mikroorganizmalar son yıllarda insanoğlunun mikrodünyadaki askerleri haline gelmiştir. Probiyotikleri daha iyi tanımak için nerede yaşadıkları, ne işle uğraştıkları, neleri sevdikleri gibi onları kişiselleştirecek noktaları bilmek gerekir. Sindirim sisteminin başından sonuna kadar yüzlerce tür mikroorganizma (en çok bakteri, maya ve mantar) milyarlarca miktarda bulunur. Bunların bir kısmı yararlı bir kısmı zararlıdır. Yararlı olanlar probiyotik olarak isimlendirilirler ve bunların çoğu laktik asit üreten bakterilerdir. Genellikle bağırsak çeperlerine tutunup burada çoğalan laktik asit bakterileri (LAB) çok yönlü işlere sahiptirler. En önemli görevleri patojenlere karşı, kendileri ve yandaşlarının yerleşip çoğalabilecekleri alanlara sahip olmaktır (Patojenlere karşı inhibitör ve öldürücü etkiye sahip maddeler sentezlerler, Var ve ark, 2003). Kısaca yaşam alanları oluşturmak, genişletmek ve aynı zamanda kendi sayılarını da kontrol altında tutmaktır. Aynı zamanda sindirimi desteklemek (kendi yaşam döngülerinde besin olarak kullandıkları bileşikler, canlının sindirim sisteminde ayrışması gereken maddelerdir), canlı için faydası olan bazı metabolitleri sentezlemek (makro hayatta dışkı, mikro hayatta sentez diyebileceğimiz olay ile tüm probiyotikler vücudun sağlıklı ve dirençli olması için çalışırlar) gibi birçok görevleri vardır. Laktik asit bakterileri tüm görevlerini layıkıyla yerine getirirler. Laktik asit bakterilerinin 2 Mutualizm: Her iki organizmanın karşılıklı yarar sağladığı simbiyotik yaşam şeklidir.

5 yandaşları diye nitelendirdiğimiz diğer yararlı bakteriler ve mayalar da yine sindirimin artması ve dolayısıyla bağışıklığın güçlenmesi ve genel sağlık durumunun sürdürülmesinden sorumludurlar. Sindirim sistemindeki probiyotik olan mikroorganizmalara ait tüm türler tanımlı değildir çünkü bazıları kültürlenemez. Ancak bağırsaklarda en çok bulunan mikroorganizmalar, Bacteroides, Clostridium, Fusobacterium, Eubacterium, Ruminococcus, Peptococcus, Peptostreptococcus, Bifidobacterium, Escherichia ve Lactobacillus cinslerine aittir. Probiyotik mikroorganizmalara örnekler Lactobacillus bulgaricus Lactobacillus casei Bifidobacterium spp. Bacillus subtilis Patojen mikroorganizmalar Patojen mikroorganizmalar (bakteri, virus, mantar, parazit, vb), canlılarda ya doğrudan spesifik bir hastalık meydana getirirler, ya da stres durumunda canlının bağışıklık sistemi zayıfladığında, bu fırsatı değerlendirip çoğalarak bulundukları sistemde çeşitli infeksiyonlara neden olurlar. Yetiştiricilikte hastalık olgusu meydana gelmeden, aşı dışında hayvanları koruma amaçlı veya büyümeyi uyarıcı bazı uygulamalar yapılmaktadır. Ancak çoğu kimyasal olan bu uygulamaların yararları yanında zararları göz ardı edilemez. Patojen mikroorganizmaların baskılanması ve yararlı mikroorganizmaların ekolojide daha fazla yer edinmesini sağlayan probiyotik uygulamaları bu nedenle giderek önem kazanmaktadır. Patojen mikroorganizmalara örnekler E. coli Salmonella spp. mikroskopik görüntüsü Microsporum spp. mikroskopik görüntüsü Aspergillus spp.

6 SCD PROBİYOTİKLERİ ve PATOJEN MİKROORGANİZMALARIN KONTROLÜ Probiyotik bakteri ve mayalar, vücut içinde fırsatçı ya da patojen mikroorganizmalarla 2 ana mekanizma ile savaşırlar. 1. Bakteriler Arası İletişim (Quorum Sensing-Yeterli Çoğunluk Algılama); Kelime olarak, Quorum; yeterli-gerekli çoğunluk, üye yeter sayısı / Sensing; hissetmek, algılamak gibi anlamlara gelmektedir. Bakteriler yeterli çoğunluğa sahip olduklarını birbirleri arasında kurdukları iletişimle algılamaktadırlar. Aynı veya farklı türden bakteriler kendi aralarında haberleşmekte ve yaşamsal fonksiyonlarını buna göre değiştirmekte ya da devam ettirmektedirler. Bunun keşfi araştırmacıları çok daha farklı çalışmalara yöneltmiştir. Makro dünyada insanlar iletişim için kelimeleri kullanırken, mikro dünyada bakteriler ortama salgıladıkları kimyasal sinyal moleküllerini kullanmaktadırlar. Sinyaller yakınlarda bulunan komşu bakterilerin uygun reseptörleriyle algılanır. Sinyallerin miktarı artarsa ortamdaki bakteri sayısı da artmış demektir. Ama hangi bakterilerin sayısı artmış? Kendi türünden mi? Ortak çalışabildiği arkadaş türlerden mi? Yoksa düşman türler mi? Bir bakteri gönderdiği farklı yapıdaki sinyallerle ve üzerindeki farklı reseptörlerle bunların hepsini algılayabilir. Buna Quorum Sensing (Yeterli Çoğunluk Algılama) denir. Quorum sensing mekanizması ile bakteriler tek başlarına yapamadıkları ya da elde edemedikleri olgulara sahip olma avantajı kazanırlar. Bu da birer prokaryot olan bu mikro canlıların ökaryotlar gibi hareket ettiğinin bir göstergesidir denebilir. Yeterli çoğunluğa sahip miyiz?

7 Her türün QS mekanizmasını kullanma amacı farklıdır. Bu farklılık temelde genetik bilginin farklı olmasına dayanmaktadır. QS mekanizma ile sporulasyon, konjugasyan, biyolüminesans, hücre bölünmesi, Lag fazından çıkma, nodül sayısını sınırlama, biyofilm oluşturma, ekstraselüler enzimlerin salgılanması, virülens faktörlerinin oluşumu, antibiyotik üretimi, kommensal-patojen formlar arasında dönüşüm vb. bir çok türe özgü davranış kontrol edilmektedir. Yararlı ve zararlı bakteriler arasındaki iletişimi bir örnekle anlatmak gerekirse; Tek bir Salmonella türü patojenite meydana getiremez, ama belli bir sayıda Salmonella patojenite meydana getirebilir. Diğer yandan bu belli sayıda Salmonella nın bulunduğu ortamda daha fazla sayıda yararlı (probiyotik) bakteri varsa, bunlar her bir Salmonella bakterisinin çevresinde yerleşir ve Salmonella ların birbirleriyle iletişim kurmalarını önler. Doğal bir süreçte iletişim kuramayan patojenler bir süre sonra kendilerini yok ederler (Autoeliminate/ Bakteriyel Apoptozis 3 ). Ayrıca böyle bir konumlanmada yararlı bakterinin türüne bağlı olarak çevresine yerleştiği zararlı bakteri üzerinde çoğalmasını önleyici ya da inhibitör etkileri de söz konusudur. 2. Yarışmacı / Rekabetçi Dışlama (Competitive Exclusion); Rekabetçi dışlamada probiyotikler, patojenlerin hem besin kaynaklarını kullanır hem de tutunup çoğalabilecekleri yüzeyleri kaplarlar. Böylece patojenlerin yaşam alanlarını kısıtlarlar. Vücut içinde, özellikle bağırsak kanalında tutunamayan patojenler hastalık oluşturmaya fırsat bulamadan direkt olarak kanaldan atılırlar (Şekil 1). Ancak sindirim sisteminde denge bozulduğunda enteropatojen popülasyonu, normal flora karşısında baskın hale gelir ve ishal gibi sindirim sistemi problemleri başlar (Şekil 2). Şekil 1 3 Apoptozis programlı hücre ölümü anlamına gelir. Bakteriyel apoptozis 2 şekilde olabilir. Bir bakteri başka bir bakterinin ölümünü programlayabilir ya da bir bakteri kendi hücre ölümünü programlayabilir. Apoptozis ayrıca vücut hücrelerinde de meydana gelen bir olaydır.

8 Şekil 2 SCD Probiyotik Konsorsiyumunun Rekabetçi Dışlamada Stratejileri: 1- Metabolizma son ürünleri ile patojenler için düşman bir mikro ekoloji oluşturulması Laktik asit bakterilerinin metabolizma son ürünleri olan organik asitler (laktik asit, asetik asit, ketoglutarik, melonik asit) ortamdaki ph yı düşür. Böyle bir ortam Salmonella ve Enterobacter türlerinde depresyona neden olur ve çoğalmalarını engeller. 2- Bakteriyel reseptör alanının işgal edilmesi Patojen bakterilerin bağırsak yüzeyine lokalize olabilmesi için, epitel hücre yüzeyine tutunması gereklidir. Tutunma, epitel hücre üzerindeki reseptörler tarafından sağlanır. Bu reseptörler bakterilerin birbirine ve epitel hücre yüzeyine yapışmasını sağlarken, başka bakterilerin bu yüzeyle birleşmesi engellenmiş olur. Yüzeye tutunan probiyotikler olursa, patojenlerin tutunması bu şekilde engellenir. 3- Bakteriosin adlı antimikrobiyal metabolitlerin üretilmesi (Özellikle Bacillus subtilis, Lactococcus lactis ve Lactobacillus acidophilus) Bakteriosinler, bakteriler tarafından üretilen ve biyolojik olarak aktif protein özelliğine sahip bileşiklerdir. Patojenleri inhibe eden bu bileşikler peptid yapıda ve bakterisidal özelliktedirler. Nisin, lacticin, subtilin, acidophilin, plantaricin, lantiyonin, laktisin probiyotikler tarafından sentezlenen bakteriosinlerden bazılarıdır. 4- Bakteriyel enzimatik akivite Bu alanda yapılan çalışmaların çoğu aktif karsinojenlerin üretiminde etken olan enzimlerle ilişkilidir. Deneme hayvanı olarak kullanılan farelere, L. acidophilus verilmesi ile nitroredüktaz, azoredüktaz ve β-glikoronidaz gibi enzimlerin aktivitesini azaltılmıştır. 5- Bağışıklık sisteminin stimülasyonu Lactobacillus grubu bakterileri bağışıklık sisteminin gelişimi açısından büyük öneme sahiptir. Humoral ve hücresel bağışıklığı uyarırlar, lenfosit aktivitesini yükseltir, antikor üretimini düzenler, fagositleri ve antijen spesifik hücreleri aktive ederler.

9 SCD Probiotics Konsorsiyum Teknolojisi SCD konsorsiyumu, özel olarak seçilmiş ve birarada yaşamak için eğitilmiş farklı yararlı bakteri türlerinden oluşan populasyonların dengeli bir şekilde oluşturdukları ekosistemdir. Bu bakteri türleri, uygulandığı ortamlarda metabolizmalarını dengeli bir şekilde değiştirebildikleri ve bu sayede çeşitli ortam ve şartlarda gelişim gösterebildikleri için seçilmişlerdir. Konsorsiyumun birinci maddesi budur. Bu nedenle SCD ürünleri içindeki bakteri toplulukları geniş ph ve sıcaklık aralığına dayanıklıdır. Teorikte maya glukozu besin maddesi olarak kullanır ve metabolizmasında sakkaridleri ayrıştırırken prüvik asit üretir. Prüvik asit, fakültatif anaerob olan laktik asit bakterilerinin besin maddesidir. Laktik asit bakterileri mayanın metaboliti olan prüvik asiti besin olarak kullanıp çoğalırken, ürettikleri laktik asit de fotosentetik bakterilerin besinini oluşturur ve bu sayede fotosentetik bakteriler de çoğalır. Fotosentetik bakterilerin metaboliti olan sakkaridler mayanın besinini oluşturur ve maya tekrar ürerken SCD konsorsiyum besin döngüsü yeniden başlar. Bu besin konsorsiyumu sayesinde SCD Probiotics ürünleri içinde yer alan yararlı mikroorganizmalar çevresel şartlarda canlılığını korur ve güçlü bir etki gösterir.

10 Laktik asit bakterilerinin (LAB) ürettikleri laktik asit, karbonhidrat fermentasyonunun başlıca metabolik son ürünüdür. Bununla birlikte bu bakterilerin bir diğer karakteristik özelliği düşük ph aralığına tolerans göstermeleridir. Bu sayede laktik asit bakterileri, doğal fermentasyonda organik asit üretiminden kaynaklanan asiditenin yükselmesine dayanıklılık gösterirler ve bu onları diğer bakterilere karşı rekabette üstün kılar. Ayrıca LAB nin metabolizması sırasında karbondioksit (CO2) meydana gelir. Bu da konsorsiyum içindeki diğer bakterilerin (fototrofik bakteriler) metabolizması için bir enerji kaynağı olarak kullanılır. Bu kültürler birbirleri arasındaki bu güçlü sinerji ile rekabetçi dışlamada patojenlerin üreme ve gelişmelerini engellerler. Buna ek olarak, konsorsiyumdaki yararlı mikroorganizmaların ürettikleri diğer metabolitler, antimikrobiyal özellik göstermeleri ve toksik maddeleri nötralize etmeleri yanında vücut içinde birçok faydalı etkilerde bulunurlar. Ürünlerde kullanılan türler; Bacillus subtilis var natto, Bifidobacterium animalis, B. bifidum, B. longum, Lactobacillus acidophilus, L. casei, L. delbrueckii subsp bulgaricus, L. fermentum, L. plantarum, Lactococcus lactis, Rhodopseudomonas palustris, R. sphaeroides, Streptococcus thermophilus ve Saccharomyces cerevisiae dır. Anahtar suşların seçim kriterleri aşağıdaki gibidir; Bacillus subtilis var natto: Probiyotik faydaları yanında diğer mikrobik suşların üremelerini teşvik edici etkiye sahiptir. Ayrıca yararlı enzimler üretir. Bifidobacterium spp: Kolon yerleşik bakteri miktarını değiştirici probiyotik etkiye sahiptir. β-galaktosidaz aktivitesini artırır ve laktoz intoleransını azaltır. Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus casei, Lactobacillus delbruekii sups bulgaricus, Lactobacillus fermentum, Lactobacillus plantarum, Streptococcus thermophilus: Probiyotik yararları, bağırsaklarda yangı giderici ve immunolojik değerlere pozitif yönde etki göstermeleri şeklinde ortaya çıkar. Lactococcus lactis, Lactobacillus delbrukeii sups bulgaricus: Fototrofik bakterilerin gelişimini destekler. Rhodopseudomonas spp: probiyotik yararları, organik bileşikleri indirgemeleri, çevresel rehabilitasyon ve atık su yönetiminde etkili olan bazı metabolitleri üretmeleri şeklinde ortaya çıkar. Bu fototrofik bakteriler, bakteriyel enzimler, klorofil, karotenoid, Q10 üretirler ve çok yönlü besin kullanımına sahiptirler. Amonyağı (NH 3 ) oksitler ve CO 2 yi karbon, güneş ışığını enerji olarak kaynağı olarak kullanırlar. Saccharomyces cerevisiae: Laktik asit bakterileri ve fototrofik bakterilerin gelişimini destekler.

11 PROBİYOTİK TEKNOLOJİSİNDE LİDER

12 Sindirim Sistemi Uzmanı SCD BIOLIVESTOCK 1. Sindirim Sistemindeki Dengenin Korunması 2. İshal Problemleri ve Diri Atmaların Önlenmesi 3. Verim Artışı SCD Bio Livestock, SCD Probiotics uzmanları tarafından özel olarak seçilmiş yararlı mikroorganizmalar içeren sıvı formülasyonda su katkı maddesidir. SCD Bio Livestock içerdiği, canlı ve yararlı 11 bakteri ve 1 maya ile sindirim sisteminde meydana gelebilecek problemlere çözüm olan bir üründür. SCD Bio Livestock tür içeriği; Lactobacillus acidophilus, L. delbrukeii subsp. bulgaricus, L.fermentum, L. casei, L. plantarum, Bifidobacterium longum, B. animalis, B. bifidum, Streptococcus thermophilus, Lactococcus lactis, Bacillus subtilis ve Saccharomyces cerevisiae. Çok az miktarlarda sürekli kullanıldığı takdirde sindirim sisteminin olumsuz şartlarda dirençli olmasını, sindirimin artmasını ve sağlıklı bir şekilde devamlılığını sağlar. Sindirim sisteminde bir problem yaşanırken verilmesi gereken bakteri miktarını artırmak gereklidir. Çünkü o anda sindirim sisteminde minimum düzeye düşmüş olan ve bu nedenle yeterli etkiyi gösteremeyen bağırsak probiyotiklerinin sayılarını çoğaltmak, ayrıca florayı ele geçirmiş patojen popülasyona daha çabuk müdahale etmek gerekir. TÜR KULLANIM YERİ DOZ UYGULAMA SÜRESİ UYGULAMA ŞEKLİ İshal tedavisi 30 ml 5 gün Oral Buzağı 60 gün İshal koruma programı / immün destek 2-4 ml (doğumdan sonra 0-60.günler ) Oral (su/süt/mama) İshal tedavisi 15 ml 5 gün Oral Kuzu 60 gün Oğlak İshal koruma programı / immün destek 1 ml Oral (su/süt/mama) (doğumdan sonra 0-60.günler) Düve İnek Koyun Keçi İshal tedavisi 80 ml 5 gün Oral Verim artışı / immün destek 6-10 ml 120 gün (doğum öncesi ve sonrası 2 ay) Oral (su/yem) İshal tedavisi 40 ml 5 gün Oral Verim artışı / immün destek 2 ml 60 gün (doğum öncesi ve sonrası 1 ay) Oral (su/yem) SCD BioLivestock Konsorsiyum Teknolojisi ile Üretilmiştir

13 Çevresel Patojen Kontrolünde SCD BIO KLEAN Gezinti Alanları, Yataklık ve Buzağı Kulübelerinde Patojen seviyesinin Düşürülmesi SCD Bio Klean, SCD Probiotics uzmanları tarafından özel olarak seçilmiş tamamı doğal ve çevre dostu olan yararlı ve aktif mikroorganizmalar içeren sıvı formülasyonda konsantre probiyotikli temizlik ürünüdür. SCD Bio Klean içerdiği, canlı ve yararlı 13 bakteri ve 1 maya ile gezinti alanları, yataklık ve buzağı kulübelerinde hayvanlarda hastalıklara neden olabilecek patojenleri baskılar. Hayvanların daha sağlıklı bir ortamda yaşamalarını sağlar. SCD Bio Klean tür içeriği; Rhodopseudomonas palustris, R. sphaeroides, Lactobacillus acidophilus, L. delbrukeii subsp. bulgaricus, L.fermentum, L. casei, L. plantarum, Bifidobacterium longum, B. animalis, B. bifidum, Streptococcus thermophilus, Lactococcus lactis, Bacillus subtilis ve Saccharomyces cerevisiae. Bio Klean, havaya püskürterek uygulandığında, hayvanlarınızı çevresel kaynaklı enfeksiyonlardan korur. Bileşiminde kimyasal hiçbir madde bulunmayan Bio Klean bu işlevini içeriğindeki yararlı mikroorganizmalar ile gerçekleştirir. Çoğu probiyotik bakterilerden oluşan bu yararlı mikroorganizmalar çevresel kaynaklı patojenlere karşı inhibitör etkiye sahiptir. Bio Klean içeriğindeki yararlı mikroorganizmaların, E. coli, Salmonella, başta olmak üzere Staphylococcus aureus, Listeria monocytogenes, Clostridium perfringens vb. birçok patojene karşı inhibisyon etkisine dair ayrı ayrı yapılmış akademik ve saha çalışmaları bulunmaktadır. Etki mekanizmaları bağırsaklardaki Rekabetçi Dışlama ve Quorum Sensing ile aynıdır. Bio Klean mikroorganizmaları, rekabetçi dışlamada bir yandan patojenlere karşı inhibitör etkili maddeler üretirken bir yandan da patojenlerin kendi aralarında iletişimini keserler. Bütün amaçları, ortamda yeterli çoğunluğu sağlamak ve bunu korumaktır. KULLANIM YERİ DOZ UYGULAMA SÜRESİ UYGULAMA ŞEKLİ Gübre, gezinti alanları, yataklık, buzağı kulübesi vb alanlarda spray tarzında uygulanır. Gübre, gezinti alanları, yataklık, buzağı kulübesi vb alanlarda sisleme / ULV tarzında uygulanır. Ayak banyosu 1 /50-1/100 sulandırma oranı 1/500 sulandırma oranı 1/20 sulandırma oranı Haftada 2 uygulama Haftada 2 uygulama Günlük uygulama Spray Sisleme / ULV Ayak banyosu SCD Bio Klean Konsorsiyum Teknolojisi ile Üretilmiştir

14 Çevresel Koku Problemine Çözüm SCD ODOR AWAY 1. Hayvancılık İşletmelerinden Yayılan Kötü Kokuların Önlenmesi 2. Kokusuz ve Daha Kısa Sürede Fermente Gübre SCD Odor Away, SCD Probiotics uzmanları tarafından özel olarak seçilmiş tamamı doğal ve çevre dostu olan yararlı ve aktif mikroorganizmalardan oluşmuş, organik, koku giderici ve gübredeki fermentasyon süresini kısaltan bir üründür. SCD Odor Away içerdiği mikroorganizmaların seçiminde, ortak sinerji sonucu, uygulama alanına göre elde edilecek en yüksek etkinlik göz önünde bulundurulmuştur. Bu yararlı mikroorganizmalar (13 bakteri 1 maya), üzerinde yapılan ve yıllar süren çalışmalarla geliştirilmiş özel bir fermentasyon yöntemi kullanılarak bir araya getirilmiştir. Odor Away in emsalsiz kültür karışımındaki mikroorganizmalar, hemen her ortamda, doğal bir süreçte, ortama yerleşmek ve kokuya neden olan bileşikleri tüketmek amacıyla ürün içinde canlı olarak hazır bulunurlar. SCD Odor Away tür içeriği; Rhodopseudomonas palustris, R. sphaeroides, Lactobacillus acidophilus, L. delbrukeii subsp. bulgaricus, L.fermentum, L. casei, L. plantarum, Bifidobacterium longum, B. animalis, B. bifidum, Streptococcus thermophilus, Lactococcus lactis, Bacillus subtilis ve Saccharomyces cerevisiae. Odor Away, yetiştiricilikte, ortamdaki zararlı gazların ve sahip oldukları kötü kokuların önlenmesini de sağlar. Bunu iki şekilde gerçekleştirir. Birincisi, Odor Away içindeki tüm bakteriler için katı ve sıvı atıklardaki zararlı gazlar besin niteliğindedir ve bu bakterilerce zararsız bileşenlerine ayrıştırılır. İkincisi, Odor Away içindeki mikroorganizmalar kokuya neden olan çürükçül mikroorganizmaları baskılar. Kokusuz ve daha kısa sürede fermente gübre; Hayvansal atıklardan elde edilen gübreler tarımsal faaliyetlerde oldukça değerlidir. Ancak bekleme süresinin uzun olması ve bu sürede depolama sıkıntısı yanında en önemli problem yayılan kötü kokulardır. Yüksek miktardaki organik madde, çevreyi güvensiz kılacak hastalıklara yol açabilecek olan kirleticilerin yanında çürüme sonucu oluşan bozunma kokularına da sebep olabilir. SCD Odor Away Konsorsiyum Teknolojisi ile Üretilmiştir

15 SCD BioLivestock içindeki Maya ve Bakterilerin Özellikleri ve Etkileri Laktik asit bakterileri; laktik asit üreten bakteriler olup, mukozadan salgılanan mukoz madde içerisinde çoğalırlar ve mukoz maddesi içinde bulunan musini enerji kaynağı olarak kullanırlar. Probiyotik bakterileri olarak en çok kullanılan Lactobacilluslar, türe ve suşa bağlı olarak genellikle mide ph sına dayanıklıdırlar ve sindirim kanallarından geçişlerinde canlı kalırlar. Lactobacillus plantarum: Salmonella ve E.coli üzerinde baskılayıcı rolü vardır. Ksiloz, sükroz, rafinoz, sorbitol, oligosakkarit ve şekerleri parçalayarak soya küspesi ve tahılların sindirilebilirliğini yükseltir. Özellikle proteinlerin parçalanmasında önemli etkisi olduğu düşünülmektedir. Bağırsaklardaki sindirim ve emilim işlemleri esnasında oluşan artıkların kana geçmesini engelleyici özellikleri nedeniyle bağışıklık sistemi üzerine olumlu etkisi vardır. Bağırsak boşluğunda çepere sıkıca tutunarak laktik asit üretir ve doğal antibiyotik (acidophilin, plantaricin) işlevi görür. Lactobacillus acidophilus: Bilinen en yararlı bakterilerden biri olup, ince bağırsakta sağlıklı ve dengeli bir mikroorganizma populasyonu için gereklidir. Süt şekeri laktozun sindirimini kolaylaştırır. Laktik asit üreterek patojen bakterilerin faaliyetini baskılar. Candida gibi mayaların çoğalmasını kontrol altına alır. Oğlak, kuzu, buzağı, civciv gibi yavru hayvanları Salmonella, Staphylococcus aureus ve E.coli gibi hastalık etkenlerine karşı korur. Lactobacillus fermentum: Diğer Lactobacillerden farklı olarak glutatyon (glutathione) sentezler. Glutatyon endojen sülfidril grubunun en önemli bileşenidir ve mukozal bütünlüğün korunmasını sağlayan endojen bir antioksidandır. Bağırsaklarda tek başına bile antiinflamatuar etkiye sahiptir. Aynı zamanda diğer Lactobacillus ve Bifidobacterium türlerinin de bağırsak yüzeyine tutunmasını kolaylaştırır, sayıların artmasına yardımcı olur. Kolestrol düşürücü etkisi vardır.

16 Lactobacillus delbrukeii subsp. bulgaricus: Diğer LAB leri gibi laktozun parçalanmasını sağlar, laktik asit fermentasyonu yapar. Ekzopolisakkaritler 4 (EPS) salgılar. EPS ile kendisinin ve çevresindeki mikroorganizmaların olumsuz şartlardan (antibiyotik, dezenfektan vb.) korunmasını sağlar. Aynı zamanda bağırsak yüzeyindeki mukozal tabakanın korunmasında da etkilidir. Yağların metabolize edilmesinde etkilidir. Anjiyotensin 1 dönüştürücü enzim (ACE) inhibitör 1 peptitlerini üretir. Rhodopseudomonas cinsine bağlı türlerin gelişimini destekler. Lactobacillus casei: Lactobacillus suşları içerisinde en prolifik (hızlı çoğalan) ve etkili olan bakteridir. Laktik asit üretir ve karbonhidratları parçalar. Ürettikleri enzimler içinde aktivitesi en yüksek olan enzimlerden biri beta-galaktosidazdır. Onun için soya, buğday ve arpada bulunan oligosakkaritlerin sindirimini artırıcı özelliği nedeniyle yemden yararlanmayı iyileştirir. Yararlı bakterilerden Bifidobacterium türlerinin gelişimini teşvik ederken, E.coli, Enterobacter aerogenes, Staphylococus aureus, Shigella dysenteria, Salmonella typhosa, Bacillus cereus ve Micrococcus flavus gibi insan ve hayvanlarda patojen olan mikroorganizmalara karşı antagonistik etki yapar. Proteolitik enzimlere ve 121 C sıcaklığa 20 dk kadar dayanıklıdır. L. casei nin ürettiği IMPC Tov 3-4 ve NCIB 4114 Clostridum tyrobutyricum a karşı inhibe edici etkiye sahiptir. Pestisid, herbisit gibi kimyasallara ve tetracycline, chloromfenicol gibi antibiyotiklere karşı hassas olup gelişmeleri durur. L. casei nin muhtelif non-spesifik bağışıklık sistemi aktivatörü inteferon ve interlökin gibi faktörlerin üretimini artırdığı bildirilmektedir. Streptococcus thermophilus: Lactobacillus bulgaricus ile birlikte yoğurt yapımında kullanılan starter suşlardan biridir C gibi yüksek sıcaklıklarda kolonize olur. Laktaz enzimi üretir ve laktozun indirgenmesini sağlar. L. bulgaricus gibi ekzopolisakkarit üretir. Kazeini yıkımlar. Nitratların kansere neden olan nitritlere dönüşmesini önler. Bağırsak dokularında var olan problemlerin (distress) önemli derecede azalmasına ve etkilenen bölgelerde sağlıklı hücre fonksiyonlarında normale dönüşünde etkilidir. 4 Ekzopolisakkaritler, organizmaların ekstraselüler polimerik biyosentezidir. Biyofilm olarak isimlendirilir. Bu, bakterilerin koloniler olarak büyümelerini ve besin teşkil ederek sert yüzeylere tutunmalarını sağlar.

17 Bifidobacterium: Gram pozitif spor oluşturmayan anaerobik bakterilerdir. Farklı türleri, insan dışkısı, tavuk, buzağı ve rumen sıvısında bulunur. Çıkardığı enzimlerle rafinoz, fruktoz, galaktoz, laktoz, inulin ve maltozu parçalar. Asetik asit, laktik asit, formik asit ve subsinik asit ile etanol üretir. Asetik ve formik asitler bağırsak ph sını düşürerek patojen bakterilerin gelişimini baskılarlar. Bunlar safra tuzlarını dekonjuge ederek serbest hale getirir, istenmeyen bakterilere karşı biocidal etki yapmalarına yol açar. Bifidobacterium longum: Gram pozitif, hareketsiz anaerob bir bakteridir. Nişasta, ksilan, araban, rafinoz, mannoz, früktoz ve laktoz ile zamklı maddeleri parçalar. Amonyağı asimile eden glutamat dehidrogenaz ve glutamin sentetaz enzimlerini üretir. Bağışıklık sistemini güçlendirir ve bağırsakta yer aldığında dominat bir karakter gösterir. Bazı yem katkı maddelerinde Bifidobacterium grubu bakteriler mide asitliği ve yem üretim koşullarından etkilenmeden kullanılabilmelerini sağlamak amacıyla jelatin veya bitkisel zamklardan oluşan maddeler kullanılarak mikro-enkapsülasyon tekniği ile üretilirler. Bacillus subtilis: Bacillus türleri bağırsak kanalında büyük bir çoğalma göstermez. Spor oluşturur (bağırsaklarda olumsuz şartlar söz konusu olduğunda ve dış ortamlarda). Bağırsak boşluğunda faydalı türlerin gelişmesi için ortam hazırlarlar. Glikozu laktik aside parçalayarak ph yı düşürür ve asit ortam yaratır. Salgıladığı enzimlerle kompleks karbonhidratların, yağların ve proteinlerin parçalanmasına katkıda bulunurlar. Önemli bir bacteriosin olan subtilin üretir. Subtilin, birçok Gram + bakterilerle, patojenik küflere karşı etkili olan basitracin benzeri antibiyotiktir.

18 Lactococcus lactis: Doğal olarak sığırlarda bulunmaktadır. Süt teknolojisinde kullanılan starter kültürlerden biridir. Laktozu fermente eder, proteinaz aktivitesine sahiptir. Sitratın metabolize edilmesi, bakteriofaj dirençliliği, bakteriyosin ve EPS oluşturması genel metabozlima aktivitelerindendir. Normal olarak derece aralığında normal aktivitelerini devam ettirir. Nisin gibi en önemli bakteriyosinlerden birini sentezler. Gram + bakterilere, özellikle spor oluşturanlara karşı inhibitör etkiye sahiptir. Listeria monocytogenes, Micrococcus flavus, Clostridium spp. gibi. Yapılmış çalışmalarda, nisinin, Cl. botulinum tip A, B ve E üzerinde farklı sürelerde inhibisyon etkili olduğu bildirilmiştir. L. monocytogenes ve S. aureus üzerinde ise 2 dakika içinde başlayan güçlü bir inhibisyona sahip olduğu da bildirilmiştir. Genel olarak bakteriler tarafından üretilen bakteriosinler Lantibiyotikler olarak da ifade edilmektedir. Saccharomyces cerevisiae: rumendeki mikrobiyal ekosistemin olumlu yönde değişmesi için en çok kullanılan maya preparatlarından biridir. Saccharomyces cerevisiae rumen florasının normal bir üyesi olmadığından rumende sürekli olarak kolonize olamaz. Bu nedenle maya preparatlarının ruminant rasyonlarına günlük olarak ilave edilmesi gerekmektedir. S. cerevisiae ruminal bakterilerin aktivite ve üremesini (özellikle selülolitik ve laktolitik bakteriler) uyarır. Günlük rasyona S. cerevisiae ilave edilerek yapılmış çalışmalar da; Süt ineklerinde toplam anaerob rumen bakterilerinin sayısında %60, selülolitik bakterilerin sayısında ise %82 oranında artış. Erkek sığırlarda rumen selülolitik bakterilerinin sayısında 40 kat artış. Süt ineklerinde rumenden duodenuma geçen mikrobiyal protein miktarında artış ve bu proteinin amino asit katımında değişiklik gibi sonuçlar bildirilmiştir. S. cerevisiae nın rumen mikroorganizmaları üzerinde yarattığı bu uyarıcı etkinin sebebi tam olarak belirlenememiş olmakla birlikte, mayaların içerdiği özel besin maddelerinin (vitaminler, dikarbonik asitler, kısa zincirli yağ asitleri ve peptidler, amino asitler ve tanımlanamamış büyüme faktörleri) burada etkili olabileceği tahmin edilmektedir.

19 SCD Probiyotikleri Hayvan Sağlığı Uygulama Alanları Besi ve Süt Hayvanları Sağlığı Çevresel Patojen Kontrolü Koku Kontrolü Silaj yapımı ve korunması

20 1. GI Sistem Enfeksiyonları (ishal-enterit) Tedavisi Patojenleri baskı altında tutar Bağırsak ph sını düşürür (laktik asit, asetik asit, formik asit) Ürettiği H 2 O 2 ile antibakteriyel etki Doğal antibiyotik (subtilin) sentezi E.coli ye karşı antienterotoksin sentezi S. aureus inhibitör etki 2. Sindirim faaliyetlerini düzenler, yemden yararlanımı artırır. 3. İmmün sistemi güçlendirir 4. Mantar ve maya kökenli deri enfeksiyonları Deri sıyrık, yara iyileşmesi ve deri üzerindeki florayı kaplayarak mantar ve mayaların yerleşmesini önler.

21 1. Çevresel Patojen Kontrolü İşletmelerde çevresel patojen yoğunluğunun yüksek olduğu; buzağı kulübeleri, altlıklar, yataklıklar, gezinti alanları, sağımhane ve klinik bölümlere haftada 2 defa Bio Klean sisleme/ ULV/spray uygulaması çevresel patojenlerin eliminasyonu ve çevresel patojenlere bağlı şekillenen enfeksiyonların insidansını azaltır. İshal - SCC sayısı ve klinik/subklinik mastitis - Ayak hastalıkları (ID nekrobasilloz vb) metritis - klostridiyal enfeksiyonların insidansı azalır. Sisleme uygulaması sıcaklık stresini azaltır.

22 1. Koku Kontrolü Düzenli olarak gübre çukurları, gezinti alanları ve altlıklara Odor Away uygulamak, kokuşma bakterilerini kontrol eder, kokuyu ve oluşturduğu riskleri önler. Odor Away içeriğindeki probiyotik bakteriler idrar üzerinden beslenerek hem altlığı yeniler hem de, amonyak kokusunu yok ederler.

23 Odor Away Bio Klean BioLivestock ÜRÜN TÜR KULLANIM YERİ DOZ UYGULAMA SÜRESİ Buzağı Kuzu - Oğlak Düve - İnek UYGULAMA ŞEKLİ İshal tedavisi 30 ml 5 gün Oral - İshal koruma programı / immün destek 2-4 ml 60 gün (doğumdan sonra 0-60.günler ) Oral (su/süt/mama) İshal tedavisi 15 ml 5 gün Oral - İshal koruma programı / immün destek 1 ml 60 gün (doğumdan sonra 0-60.günler) Oral (su/süt/mama) İshal tedavisi 80 ml 5 gün Oral - Verim artışı / immün destek 6-10 ml 120 gün (doğum öncesi ve sonrası 2 ay) Oral (su/yem) - UYARILAR - - Koyun - Keçi İshal tedavisi 40 ml 5 gün Oral - Verim artışı / immün destek 2 ml 60 gün (doğum öncesi ve sonrası 1 ay) Oral (su/yem) - Çevresel patojen kontrolü amacıyla; gübre, gezinti alanları, yataklık, buzağı kulübesi vb alanlarda spray tarzında uygulanır 1 /50-1/100 sulandırma oranı Haftada 2 uygulama Spray Hayvanların üzerine uygulanmamalıdır Ruminant Çevresel patojen kontrolü amacıyla; gübre, gezinti alanları, yataklık, buzağı kulübesi vb alanlarda sisleme / ULV tarzında uygulanır Ayak banyosu 1/500 sulandırma oranı 1/20 sulandırma oranı Haftada 2 uygulama Sisleme / ULV - Günlük uygulama Ayak banyosu - Ruminant Koku kontrolü amacıyla; gübre çukurları, gezinti alanları, yerler vb alanlarda spray tarzında uygulanır Koku kontrolü amacıyla; gübre çukurları, gezinti alanları, yerler vb alanlarda sisleme / ULV tarzında uygulanır 1 /50-1/100 sulandırma oranı 1/500 sulandırma oranı Haftada 2 uygulama Spray Hayvanların üzerine uygulanmamalıdır Haftada 2 uygulama Sisleme / ULV -