PARDUS İŞLETİM SİSTEMİ. Mehmet Mehdi KARAKOÇ

Transkript

1 PARDUS İŞLETİM SİSTEMİ Mehmet Mehdi KARAKOÇ 1

2 İşletim Sistemi İşletim Sistemi: Donanımın kontrolü, sistem işlemleri ve uygulama yazılımlarının çalıştırılmasından sorumlu sistem yazılımına işletim sistemi denir. 2

3 İşletim Sistemi Katmanları Uygulama Katmanı Kabuk (Shell) Katmanı Çekirdek (Kernel) Katmanı Donanım Katmanı 3

4 Donanım Katmanı Genelde donanım kontrolünü, kaynak yönetimini yapan katmandır. Bilgisayarın makine kısmı ile muhataptır. 4

5 Çekirdek Katmanı İşletim sisteminin donanım ile kabuk katmanı arasında irtibatı sağlayan katmanıdır. Mimariye göre değişse de genelde sürücüler (bir kısmı ya da tamamı) bu katmandadır. İşletim sisteminin esas iş yapan kısmıdır. 5

6 Çekirdek Çeşitleri Monolitik Mikro Hibrit (Melez) 6

7 Monolitik Çekirdek Genelde Unix tarafından kullanılan çekirdektir. Çekirdeğin tamamı tek dosyadır. Tüm sürücüler çekirdeğe gömülüdür. Her yeni sürücü için çekirdek yeniden derlenmelidir bu yüzden tak-çalıştır teknolojisi yoktur. Sağlam ve kararlıdır 7

8 Mikro Çekirdek Çekirdek sadece birimler arası iletişim ve süreçleri sıralama işlerini yapar. Bellek yönetimi, kayıt ortamı yönetimi, sürücüler ve ağ ile ilgili çok sayıda süreç birbirleriyle iletişim kurarak haberleşir. Bu sayede; bir parçadaki hata diğer parçaları etkilemez. 8

9 Yeni sürücü veya bileşenler yüklenince yeniden derleme gerektirmez. Windows un ME sürümünden sonraki dağıtımları mikro kernel kullanır. 9

10 Hibrit Çekirdek Bir çok sürücü ve iletişim birimleri çekirdeğe gömülüdür. Fakat bir güncelleme veya yeni bir bileşen yüklendiğinde yeniden derleme gerektirmez Bu yüzden tak-çalıştır teknolojisini destekler. Bir çok Linux dağıtımı hibrit çekirdek kullanır. 10

11 Kabuk Katmanı İşletim sisteminin kullanıcı ile muhatap katmanıdır. Kullanıcının sisteme verdiği işleri anlayıp yapan (yaptıran) katmandır. Konsol Tabanlı (CLI: command-line interface) olabileceği gibi (Ör: DOS) Grafiksel arayüz (GUI: graphical user interface) de olabilir (Ör: Windows). 11

12 12

13 13

14 Uygulama Katmanı kullanıcıları daha üretken hale getirmek ve/veya onlara kişisel işlerinde yardımcı olması için tasarlanan programlar uygulama yazılımlarıdır. Normalde her işlem donanım ile yapılır. Fakat her kullanıcı donanımı doğrudan kullanamaz. Uygulama programları bu işi kullanıcının yerine yapan yazılımlardır. (Oyun, ofis, ) Uygulama katmanı bu yazılımları çalıştıran katmandır. 14

15 15

16 İŞLETİM SİSTEMLERİ UNIX MAC OS Novell NetWare Solaris Windows Linux 16

17 UNIX UNIX, 1969 yılında, Ken Thompson ve Dennis Ritchie tarafından Bell Laboratuarları nda geliştirilmiş, çok kullanıcılı, çok görevli yapıyı destekleyen bir bilgisayar işletim sistemidir Konsol tabalıdır. Monolitik çekirdek kullandığından çok kararlıdır; bu yüzden sunucu bilgisayarlarda en çok tercih edilen sistemlerdendir. 17

18 18

19 MAC OS X Apple tarafından Macintosh bilgisayarları için tasarlanmış bir işletim sistemidir. Aslen açık kaynak kodlu bir işletim sistemi üzerine (Darvin) kurulu olsa da çoğu bileşeni açık kaynak değildir. Sürümleri: Mac OS X 10.0 (Cheetah), 10.1 (Puma), 10.2 "Jaguar", 10.3 "Panther", 10.4 "Tiger" ve 10.5 "Leopard", 10.6 "Snow Leopard", 10.7 "Lion" dur 19

20 20

21 Novell NetWare Novell firması tarafından ilk olarak yerel bilgisayar ağlarında kullanılmak üzere hazırlanmış metin tabanlı bir işletim sistemidir. Bu işletim sisteminde, kullanıcının ilk olarak ana bilgisayara bağlanması gerekir. 21

22 22

23 Solaris Sun Microsystems firması tarafından sunucu bilgisayarlar için geliştirilmiş işletim sistemidir. Açık kaynak kodludur. UNIX tabanlı olup, son sürümü olan Solaris 10 ile aynı anda bünyesinde hem UNIX ve hem de Linux programlarının çalışmasına destek verir. 23

24 24

25 Windows Microsoft firması tarafından ilk olarak 1981 yılında MS-DOS tan farklı olarak çok görevlilik (multi-tasking) özelliği olan ve görsel arayüzler sayesinde klavyeden komut girme gereğini ortadan kaldıran bir işletim sistemidir. Micro-kernel kullanır. 25

26 Windows

27 Windows

28 Windows

29 Windows

30 Windows 95 30

31 Windows 98 31

32 Windows ME 32

33 Windows XP 33

34 Windows Vista 34

35 Windows 7 35

36 GNU Projesi Richard Stallman tarafından 1983 te başlatılan bir projedir. Bir işletim sisteminin hem kaynak kodunun, hem de işletim sistemiyle birlikte verilen yazılımların (derleyiciler, hata ayıklayıcılar, editörler, vs ) bedava dağıtılmasını esas alır. Yazılım ya da eserlerin dağıtımını kolaylaştırmayı amaçlayan GNU/GPL lisansı bu projenin ürünüdür. 36

37 GNU: GNU is Not UNIX Başlangıçta GNU HURD adında bir işletim sistemini de kapsayan bu proje Linux un hızla gelişmesi ile Linux çekirdeği kullanan bir proje halini aldı. 37

38 General Public Licence Genel Kamu Lisansı (GNU/GPL) GPL, açık kaynak kodlu olarak üretilmiş yazılımlar ile beraber, bu yazılımları korumak için verilen bir lisanstır. Alınan bir program ya da eser, kullanıcı tarafından istenirse bedava, istenirse ücret karşılığı dağıtılabilir. 38

39 GNU/GPL Ücret karşılığı dağıtılan bir yazılım ya da eser için programın ilk yazarına her hangi bir ücret vermek zorunluluğu yoktur. Dağıtıcıdan istenen, yazarın isim haklarını muhafaza etmektir. 39

40 GNU/GPL Gpl eseri/yazılımı istenilen şekilde değiştirme ve tercüme ederek dağıtma yetkisi de sunmaktadır. GNU/GPL lisanslı ürünlerde garanti yoktur. Aksi belirtilmedikçe bu yazılımlar garantisiz dağıtılırlar. 40

41 Özgür Yazılım (Free Software) Özgür Yazılım, belirli hakları gözetmek şartıyla herkesin özgürce kullanabildiği, kopyalayabildiği, üzerinde değişiklik yapabildiği ve ücretli/ücretsiz tekrar dağıtabildiği yazılımdır. Her ne kadar Free kelimesi bedava anlamına da gelmekte ise de burada kasıt özgür kelimesidir. 41

42 Özgür Yazılım Copyright, kelimesi hak sahibi veya mal sahibi anlamına gelmektedir. Bir mal sahibi, ürünü geliştirmekten çok pazarlamak isteyebilir. Bu nedenle GNU/GPL lisansına "copyleft" adı verilmektedir. 42

43 LINUX Helsinki Üniversitesi'nde öğrenci olan Linus Benedict Torvalds'ın 1991 yılında Intel'in yeni işlemcisi 80386'nın korumalı kip mimarisini denemek üzere geliştirmeye başladığı Minix tabanlı bir işletim sistemi çekirdeğidir. İnternette yaptığı duyuru sonucunda tüm dünyadan birçok yazılımcının da desteği ile hızla gelişmiş ve halen aynı destek ile gelişmekte olan açık kaynak kodlu, özgür bir yazılımdır. 43

44 Linus Torvalds 44

45 LINUX GNU/GPL lisansı ile dağıtılır. Genelde Hibrit çekirdek kullanır. Simgesi karnı tıka basa balık ile dolu, adı Tux olan penguendir. Linux: LINUs+miniX TUX: Tuxedo (Smokin)/(Torwalds+UniX) 45

46 TUX 46

47 Linux Dosya Sistemi Linux, Extended File System (EXT: Genişletilmiş Dosya Sistemi) kullanır. İlk olarak 1992 de kullanılan EXT daha sonra yerini sırayla; EXT2 (1993), EXT3 (1999) ve EXT4 (2006) sürümlerine bırakmıştır. 47

48 Linux Dosya Sistemi EXT3 te 16 tera byte disk, 2 tera byte dosya boyutu, alt dizin sayısını desteklenir. EXT4 dosya sistemi, 1 Exa Byte (1024x1024 tera byte) lık disk birimini ve 16 tera byte lık dosya boyutunu destekler; alt dizini adresleyip kullanabilir. 48

49 Linux Dosya/Dizin Sistematiği Linux ta tek bir dizin ağacı vardır. Tüm dosya ve klasörler kök (root) dizinin dallarıdır. Kök dizin bölü (/) işareti ile gösterilir. Diğer aygıtlar kök dizine bağlanır. (mount) 49

50 Linux Dosya/Dizin Sistematiği Linux ta büyük/küçük harf duyarlılığı vardır. Örneğin ödev.odt ile Ödev.odt aynı klasör içinde bulunabilir. Kurulan bir program tek bir dizin altına kopyalamaz; program dosyaları farklı, yardım dosyaları farklı klasörlere atılır. Bir dosya isminin başına nokta (.) konursa o dosya gizlenmiş olur. 50

51 Linux Virüs Yoktur (sadece 800 saldırı) Deneme veya kısıtlı sürüm program yoktur. Dosyalarının uzantısı olmak zorunda değildir. Linux u kurduktan sonra ayrıca sürücü veya program kurmak zorunlu değildir. Gerekse bile bunlar resmi paket depolarından denenmiş ve güvenli yazılımlardan temin edilir. 51

52 Linux Dosya/Dizin Sistematiği 52

53 Linux Dosya/Dizin Sistematiği /bin : Olması şart komut dosyalarını içerir (mkdir, cp, ls, mv, rm, vb ) /boot : Başlangıç için gerekli dosyaları bulundurur /dev : Linux'ta donanım aygıtları dahil her şey bir dosyadır. (Ör: /dev/dsp; ses aygıtıdır). Bu dosyalar /dev (device) dizininde tutulur. 53

54 Linux Dosya/Dizin Sistematiği /etc: Sistem ayarlarını barındırır (Ör: /etc/resolv.conf: DNS adreslerini tutar) /lib: Kütüphane dosyaları ve kernel modülleri bulunur. /media: Kaldırılabilir aygıtların (CD-Rom, Flash bellek vs...) sisteme eklendiği klasördür. /root: Sistem yöneticisinin kendine ait dosyalarının tutulduğu yerdir. 54

55 Linux Dosya/Dizin Sistematiği /mnt : Kalıcı depolama aygıtlarının bağlandığı dizindir. /opt : Dağıtımdan bağımsız ekstra programların kurulduğu yerdir. /sbin : Sistemi yöneticisiyle ilgili çalıştırabilir dosyaları (komutları) tutar. 55

56 Linux Dosya/Dizin Sistematiği /home : Kullanıcılara ait dosyaları tutmak içindir. /tmp : Geçici dosyaları tutmak içindir /usr : İşletim sistemi aracılığıyla ya da paket yönetim sistemlerini kullanarak yüklenilen programların tutulduğu yerdir. /var : Log dosyaları, ve printer kuyrukları gibi değişken sistem bilgilerini barındırır. 56

57 Popüler Linux Dağıtımları Ubuntu Open SUSE Red Hat/Fedora Debian Mandriva PCLinuxOS MEPIS KNOPPIX Slackware Gentoo 57

58 Slackware 1992'de duyurulmuştur. Halen kullanılan en eski Linux dağıtımıdır. Çok kararlı, yalın, hatasız ve UNIX prensiplerine bağlıdır. (Metin tabanlı) Kurulumda olmasa da kurulum sonrası Türkçe dil paketi yüklenebilir. 58

59 Debian 1993'te ortaya çıkmıştır. Şimdiye kadar "işbirliği" ile meydana gelmiş en büyük yazılım projesidir. En iyi test edilen ve en hatasız dağıtımlardandır; fakat test aşaması uzun olduğundan yazılımlar genellikle güncel değildir. Kurulumdan itibaren Türkçe dir 59

60 Open SUSE 1992 de Almanlar tarafından duyurulmuştur te Novell firması tarafından satın alınmış ve GPL lisansı ile dağıtılmaya başlanmıştır da Microsoft ile işbirliği anlaşması imzalaması üzerine Microsoft Linux kodları üzerinde fikri mülkiyet hakkı iddia etmiştir. Kurulumdan itibaren Türkçedir. En geniş sürücü yelpazesi sunan dağıtım olarak bilinir. 60

61 UBUNTU 2004 yılında piyasaya sürülmüştür. Debian tabalıdır. Kurulabilir çalışan CD sürümü vardır. İşletme sürümü için 5 yıl destek garantisi vermektedir. Kurulumdan itibaren Türkçe desteği sağlar DEB paketlerini kullanan Advanced Package Tool (APT) paket yönetimi vardır 61

62 Red Hat/Fedora İlk sürüm 1995 te yayınlanmıştır. RPM paket yönetim sistemini duyurmuştur dan sonra ticari sürüm Red Hat, bireysel kullanım için Fedora sürümü dağıtılmaya başlanmıştır. Red Hat, kurumsal bazda en çok güvenilen Linux dağıtımıdır. 62

63 Mandriva 1998'de Mandrake Linux adıyla duyurulmuştur. Brezilyalı Connectiva şirketi ile birleşerek adını Mandriva (MANDRake-connectIVA) olarak değiştirmiştir. Kurulumdan itibaren Türkçedir. 63

64 PCLinuxOS 2003 te piyasaya sürülmüştür. Windows'tan Linux'a geçen kullanıcıların eksikliğini hissettiği teknolojileri hâlihazırda sunması ile ünlenmiştir. Yeni sürüm geliştirme süreci uzundur. İngilizce dışındaki dilleri kurulum sırasında desteklememekte (Türkçe ve diğer dillerin desteği sonradan eklenebiliyor) 64

65 MEPIS 2003 te duyurulmuştur. Kurulabilir çalışan CD yi ilk piyasaya süren dağıtımdır. Hem 32 bit hem de 64 bit sürümleri vardır. Türkçe desteği sonradan yüklenebilmektedir. 65

66 KNOPPIX İlk sürümü 2003'ün başlarında yayınlanmıştır. Elle yapılandırma gerektirmeyen ilk çalışan CD dağıtımıdır. Otomatik donanım tanıma ve yapılandırma; veri kurtarma özellikleri vardır. Türkçe desteği olsa da sorunlu çalışmaktadır. 66

67 Gentoo 2002 yılında ilk sürüm yayınlanmıştır. Dağıtımın hedefi, kullanıcıların Linux çekirdeğini ve uygulamaları kaynak kodlarından kendi bilgisayarlarında derleyerek kendi PC'Ieri için optimize edilmiş ve güncel bir sistem ortaya çıkarmalarıdır. Türkçe dil paketi sonradan yüklenebilmektedir 67

68 Türkiye de Linux 1996 da Türkiye de Internet Konferansı na Linux seminerleri girmiş ve bir Linux laboratuarı açılmıştır. web sitesi açılmış 1998 de ilk Türkçe Linux (Turkuaz) yayınlanmış de LKD kurulmuştur te Linux Gezegeni açılmıştır. 68

69 Türkiye de Linux Şubat 2005 te LKD tarafından Penguence isimli bir elektronik dergi basılmıştır yılından itibaren Ulusal Dağıtım Projesi Adı altında Pardus İşletim Sistemi geliştirilmeye başlanmıştır. 69

70 Türkiye Menşeli Linux Dağıtımları Gelecek Linux Turkuaz Linux Truva Linux Turkix Pardus 70

71 Gelecek Linux Türkiye nin ilk Linux dağıtım ve destek şirketi olan Gelecek A.Ş. tarafından hazırlanan, Red Hat Linux tabanlı, Türkçe, ticari amaçlı bir Linux dağıtımıdır. İlk kez tam Türkçe desteği sağlayan ve ofis paketlerinde Türkçe yazma ve çıktı alma imkanı sunan dağıtımdır 71

72 Turkuaz Linux İTÜ ve Yeditepe Üniversitesi öğrencilerinin, "Türkçeleştirilişmiş bir işletim sistemimiz, yazılımlarımız olsun!" düşüncesi ile bir araya gelerek oluşturdukları Red Hat Linux tabanlı bir dağıtımıdır. İlk sürüm 1997 de çıkmıştır. Son kararlı sürümü 1.0.2, Nisan 1998'de yayınlanmıştır. 72

73 Truva Linux 2004 te başlamış bir projedir. Amacı Türk kullanıcılarının ihtiyaçlarına göre tasarlanan, %100 Türkçe bir sistem ile kullanıcıların yaşayacağı sorunları en aza indirgemektir. Slackware Linux tabanlıdır. Şu an piyasada 3.0. kararlı kurulabilen CD si mevcuttur. 73

74 Turkix Türkçe ve Azerice dillerini destekleyecek şekilde yapılandırılmıştır. Mandrake tabanlıdır. Canlı (Çalışabilir) CD desteğiyle gelen ilk Türkçe Linux dağıtımıdır 74

75 Ulusal Dağıtım Projesi ve Pardus Türkiye, ekonomik, stratejik ve güvenli işletim sistemi ihtiyacını karşılamak amacıyla, 2003 yılında TÜBİTAK Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsü nü (UEKAE), ulusal bir işletim sisteminin olabilirliğini araştırmak üzere görevlendirmesi ile başlayan proje Ulusal Dağıtım projesi olarak adlandırılmaktadır. 75

76 Pardus Pardus adı; Latince Panthera Pardus Tulliana (Anadolu parsı) adlı kedigillerden gelmektedir. Son pars 1974 yılında Ankara Beypazarı nda vurulmuştur. Çeşitli zamanlarda yaşadığına dair bulgular olduğu söylense de ıspatlayabilen olmamıştır. 76

77 Pardus isimlendirme politikası gereği daha sonraki sürümlerine de Anadolu da yaşayıp nesli tükenme riski olan canlıların Latince adlarını vermektedir 77

78 78

79 Pardus İşletim Sistemi Pardus açık kaynak kodlu, özgürce dağıtılan, GPL (Genel Kamu Lisansı) ile lisanslanmış; kullanışlılık, donanım uyumluluğu, kararlılık ve güvenlik konularında geniş olanaklar sunan, son kullanıcının tüm ihtiyacını kullanışlı olarak karşılamayı amaçlayan bir GNU/Linux dağıtımıdır. Halen TÜBİTAK'a bağlı Bilişim ve Bilgi Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırmalar Merkezi (BİLGEM) bünyesinde geliştirilmektedir. 79

80 80

81 Çekirdek hariç kök dosya sistemi, paket yönetimi (PiSi), yapılandırma yöneticisi (Çomar), Masaüstü yönetimi (Kaptan), aygıt yöneticisi (tasma) ve birçok uygulama sıfırdan geliştirilmiştir Kullanıcı programlarının bir kısmı özel bir ekip tarafından geliştirilmiş, büyük kısmı ise (firefox, openoffice, konqueror, media programları, vs..) açık kaynak kodlu yazılımlardan sağlanmıştır 81

82 Pardus İşletim Sistemi 2005 yılında ilk kararlı sürüm Pardus 1.0 yayınlandı Aralık 2007 de Pardus 1.1 çalışan CD duyurulmuştur. Hemen ardından Pardus 2007 kurulan ve çalışan CD ler internette dağıtılmaya başlanmıştır. 82

83 Pardus de: Pardus 2007 duyurulmuş Felis Chaus (Sazlık Kedisi) Caracal Caracal (Karakulak) Lynx Lynx (Bayağı Vaşak) Güncelleme sürümleri yayınlanmıştır 83

84 Pardus de: Pardus 2008 duyurulmuş Hyaena hyaena (Çizgili Sırtlan) Canis aureus (Altın Çakal) Güncelleme sürümleri yayınlanmıştır. 84

85 Pardus da: Pardus 2009 duyurulmuştur 2010 da: Anthropoides virgo (Telli Turna) Geronticus eremita (Kelaynak) Güncelleme sürümleri yayınlanmıştır. 85

86 Pardus de: Pardus 2011 duyurulmuştur : Dama dama (Alageyik) : Cervus elaphus (Kızıl Geyik) Güncelleme sürümleri yayınlanmıştır. 86

87 Temel Pardus Kavramları ve Pardus a Özgü Bileşenler Müdür Kaptan Pisi Yalı Çomar Zemberek Knazar Göç Aracı Tasma Hemenkur 87

88 Müdür Pardus a özel olarak geliştirilmiş bir açılış çerçeve programıdır. Açılışı oldukça hızlandırdığı için diğer Linux dağıtımlarına da ilham kaynağı olmuştur 88

89 Kaptan Kaptan Masaüstü, Pardus kurulumu sonrasında Pardus hakkında genel bilgiler verirken kullanıcının fare ayarlarını (sağ/sol el, teker ayarları vs.), duvar kâğıdı, panel ve stil ayarlarını kolaylıkla yapmasını sağlayan bir "ilk kullanım sihirbazı"dır. 89

90 PİSİ (Packages Installed Successfully as Intended) Pardus için özel olarak geliştirilmiş paket yöneticisidir. Paket; bir programın kurulurken çalıştırılabilmesi için gerekli tüm bilgileri, kütüphaneleri ve eklentileri de içine alan arşiv biçimidir. Winrar, ark veya 7zip gibi arşiv programları ile oluşturulabilir veya içeriği görüntülenebilir 90

91 YALI (Yet Another Linux Installer) (Bir Linux Yükleyicisi Daha) Pardus a özgü kurulum arayüzüdür. Windows dâhil birçok işletim sistemine göre daha kolay kullanılan bir arayüzü vardır. Sadece 6 fare tıklaması ile Pardus u kurmayı olanaklı hale getirir. Tüm ayar ve bilgileri kurulumdan önce sorar. Kurulum başladıktan sonra yaklaşık 15 dakikada tamamlanmaktadır 91

92 ÇOMAR (COnfiguration MAnageR) (Yapılandırma Yöneticisi) Yapılandırma yöneticisidir. Kurulan programları elle ayarlamak, sistemin zaten bildiği ve kendi başına bulabileceği bilgileri elle girmekten kullanıcıyı kurtaran bir yazılımdır. Diğer Linux dağıtımlarından farklı olarak kurulum (PISI) ve yapılandırma (Çomar) araçları Pardus ta birbirinden ayrılmış 92

93 Zemberek Open Office için Türkçe dil eklenti paketine verilen addır. Türkçeye %100 destek verir, Türkçe imla denetimi yapar Belgede daha önce tekrar etmiş ya da sözlüğe eklenmiş kelimeleri otomatik tamamlama özelliğine sahiptir 93

94 Knazar Pardus üzerinde çalışan bir güvenlik duvarı uygulamasıdır. İlk kurulduğunda kapalı olarak gelir. Kullanıcıya istediği tüm protokolleri için izin yetkisi verebilir. Pardus üzerinde başka güvenlik duvarı uygulamaları da vardır 94

95 Göç Aracı Bilgisayarda kurulu diğer işletim sistemlerinde bulunan ayar ve dosyaları Pardus'a aktararak kullanıcıların zaman kazanmasını sağlamaktadır. Başka işletim sistemlerindeki belgelerim dizininin kısa yolunu masaüstünü atarak kolaylık sağlar. 95

96 Tasma (Denetim Masası) Pardus için tasarlanmış yönetim panelidir. Bölgesel ayarlar, aygıt yöneticisi, görünüm ve temalar, ağ yapılandırma ayarları, kullanıcı hesapları, masaüstü ve pencere ayarları, PISI erişimi, servis ve aygıt yönetimi buradan yapılır 96

97 Hemen Kur Diğer paketlerin Pardus a kurulabilmelerine olanak sağlayan bir yazılımdır. (rpm, deb, vb ) Gönüllüler tarafından desteklenen HemenKur hâlen alpha dağıtımı düzeyindedir 97

98 Pardus Kullanan Kurum/Kuruluşlar Ankara Üniversitesi Adıyaman Üniversitesi Ankara Emniyet Müdürlüğü Antalya İl Sağlık Müdürlüğü Batman Üniversitesi Bergama Belediyesi 98

99 Pardus Kullanan Kurum/Kuruluşlar Bilkent Üniversitesi Boğaziçi Üniversitesi Ceyhan Belediyesi *Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Devlet Planlama Teşkilatı Dışişleri Bakanlığı (kısmen) 99

100 Pardus Kullanan Kurum/Kuruluşlar Emniyet Teşkilatı (kısmen) Enerji Parkı Müzesi EPDK- Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Evet Sigorta Galatasaray Üniversitesi İSKİ İstanbul Teknik Üniversitesi İstanbul Ticaret Üniversitesi 100

101 Pardus Kullanan Kurum/Kuruluşlar İstanbul Üniversitesi İşler Dental Diş Hekimliği Ürünleri Kastamonu Üniversitesi Keçiören Eğitim ve Araştırma Hastanesi Manisa İl Sağlık Müdürlüğü Marmara Üniversitesi * Maliye Bakanlığı (Kısmen) Mersin Üniversitesi 101

102 Pardus Kullanan Kurum/Kuruluşlar * Neziroğlu Otomotiv Okan Üniversitesi Orta Doğu Teknik Üniversitesi * Petrol-İş Sendikası * Radyo Televizyon Üst Kurumu Sosyal Güvenlik Kurumu * Türk Silahlı Kuvvetleri (ASAL) * TÜBİTAK. 102

103 SONUÇ ve ÖNERİLER TÜBİTAK, MEB, MSB VE Başbakanlık işbirliği ile başlatılan Ulusal Dağıtım Projesi ile Pardus İşletim Sistemi geliştirilmiştir. İlk Sürümü (1.0) 2005 te piyasaya sürülmüştür. Daha sonra 4 temel sürüm ve 9 güncelleme sürümü duyurulmuştur. 103

104 SONUÇ ve ÖNERİLER Pardus, dünyada isminden bahsettiren ve Linux dünyasında tüketici olmaktan çıkarak Linux a yeni bileşenler kazandırmayı başarmıştır. Türkiye de kurumsal anlamda Pardus kullanımı 2005 ten buyana giderek artmaktadır. 104

105 SONUÇ ve ÖNERİLER Pardus İşletim Sistemi profesyonel bilgisayar kullanıcıları hariç hâlen yeterince tanınmamaktadır. DVD dağıtımlarına geçildikten sonra Pardus un desteklediği donanım çeşitliliği artmıştır 105

106 SONUÇ ve ÖNERİLER Pardus, hâlen daha internet üzerinden dağıtılmakta, büyük çapta DVD dağıtımı yapılmamaktadır. Pardus u internet dışında farklı kaynaklardan edinme kolaylaştırılmalıdır. Pardus un internet ve görsel medya aracılığıyla yapılan tanıtımı arttırılmalıdır. Daha fazla konferans düzenlenmelidir. 106

107 SONUÇ ve ÖNERİLER Pardus un, bilgisayarı oyun oynamak için kullanan kullanıcıları kazanmak için oyun çeşitliliği arttırılmalıdır. Pardus un paket depolarındaki program sayısı arttırılmalıdır. Gerekirse Türkçeleştirilmeden de bu depolara bazı program eklenmelidir. 107

108 SONUÇ ve ÖNERİLER Yardım dosyalarının ve açık kaynak kodlu diğer yazılımların Türkçeleştirme çalışmalarının arttırılması gerekmektedir. Okullarda ve kamu kurumlarında Pardus kullanımının arttırılması için Pardus eğitimi arttırılmalıdır. 108

109 SONUÇ ve ÖNERİLER Pardus un sadece masaüstü değil sunucu olarak da kullanılabilmesi için eksiklikler tespit edilip bu konuda çalışmalar yapılabilir. Kurumsal 2 sürümünün tanıtımı arttırılmalıdır. Pardus ile ilgili tanıtımlarda Pardus ta diğer dağıtımların paketlerinin neden kullanılmadığı anlatılmalıdır. Pardus için daha fazla çoklu ortam süzgeci geliştirilmelidir. 109

110 SUNUM BİTTİ TEŞEKKÜR EDERİZ 110