Yeni Türk Ticaret Kanunu Geleceği Hazırlayan bir Düzenleme

Transkript

1 VII. Çözüm Ortaklığı Platformu Yeni Türk Ticaret Kanunu Geleceği Hazırlayan bir Düzenleme 25 Aralık 2008 PwC

2 Yeni Türk Ticaret Kanunu Tasarısı Türkiye Büyük Millet Meclisi nde Gökhan Yüksel Ortak Denetim Hizmetleri

3 Tasarıyı Oluşturan Altı Kitap Ticari İşletme (113) Ticaret Şirketleri (521) Kıymetli Evrak (205) Taşıma İşleri (67) Deniz Ticareti (484) Sigorta Hukuku (120)

4 Hazırlanma Aşaması ( ) Her kitap için alt komisyon 1535 madde 516 komisyon toplantısı (alt komisyon toplantıları dahil değil) Sadece DTAK da 188 toplantı Tasarı kabulünden itibaren altı ay içinde çıkarılması gereken 21 adet Tüzük, Yönetmelik, Tebliğ ve Genelgeler Prof. Dr. Ünal Tekinalp (İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilim Dalı Başkanı)

5 Hazırlanma Aşaması PwC nin tasarının hazırlık sürecindeki katkıları Süreç içinde yapılan çalışmalar Çözüm Ortaklığı Platformları Yayınlar (TTK kitap, 10 Soru 10 Cevap) TTK Check-up TTK Eğitimleri Türkiye genelinde seminerler (Dünya Gazetesi ve TKYD işbirliği ile)

6 Yasalaşma Süreci ve Yürürlük 9 yıllık dönem içerisindeki değişiklikler Meclis gündeminde Kasım-Aralık 2008, 80 e yakın maddenin kabulü Yürürlük ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun Tasarısı

7 TTK CHECK-UP MALİ İŞLER VE RAPORLAMA UYUM ANALİZİ (ANA BAŞLIKLAR BAZINDA) Kontrollerin gözetimi ve iç denetim Varlıklar, yükümlülükler ve dönem sonu işlemleri İş süreçleri ve bilgi sistemleri Raporlama Kontrol faaliyetleri Bütçe sistemi Risk yönetimi Kontrol ortamı

8 Tasarıya Hakim Olan Düşünce STANDARTLAR KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİ İYİ YÖNETİM İÇ VE DIŞ DENETİM ŞEFFAFLIK BİLGİ TOPLUMU ORGANLAR ARASINDA İŞLEV AYRIMI PAYSAHİPLERİ DEMOKRASİSİ PROFESYONEL YÖNETİM KURULLARI

9 Dört Temel İlke Şeffaflık Adillik Hesap verebilirlik Sorumluluk

10 Paysahipliği Demokrasisi Paysahiplerinin hak listesi Yönetim-muhalefet oluşumu Genel kurullarda güç boşluğu Paysahipliği haklarının bilinçli kullanılacağı hukuki ortam Kurumsal temsilci Elektronik oy verme Genel kurulların ses ve görüntü olarak aktarımı Elektronik oylamanın sınır aşan oylamalara olanak tanıması

11 Profesyonel Yönetim Kurulu Finans denetimi, finansal planlama, risk yönetimi gibi iç denetim mekanizmalarını işletebilen Bağımsız üyeleri içeren Bilgili, bilinçli ve eğitimli (YK üyelerinin ¼ ü) Menfaat sahiplerinin temsil edildiği bir yer olmayıp, sermayeden bağımsız Piyasa koşullarına göre karar alabilen

12 Denetim Alanındaki Yenilik ve Değişiklikler Murakıp / bağımsız denetçi - Bağımsız Denetim Şirketleri - Küçük ölçekli işletmeler - 1 SMMM veya 1 YMM Uluslararası Denetim Standartları ( UDS ) Özel denetim İşlem denetimi

13 Denetim Alanındaki Yenilik ve Değişiklikler Faaliyet raporunun mali tablolara olan uygunluğunun denetimi Denetim raporu Riskin erken saptanması ve yönetimi Denetimden geçmemiş mali tablolar Denetçi rotasyonu

14

15 Yeni Türk Ticaret Kanunu Tasarısının Şirketlere Getireceği Yenilikler ve Bu Çerçevede Şirket Yönetici ve Ortaklarının Sorumlulukları TTK Tasarısı ile Türk Ticaret Hukukuna Getirilen Değişiklikler Nilgün Serdar Şimşek Direktör Vergi ve Mali Hukuk Hizmetleri

16 I. Şirketler Hukukuna İlişkin Ortak Kurumlar 1. Sermaye şirketlerinin internet sitesi, bilgi toplumu hizmetleri ve erişim hakkı 2. Tek pay sahipli AŞ ve Tek ortaklı LŞ 3. Şirketlerde yapısal değişiklikler 4. Şirkete karşı borçlanma yasağı 5. Şirketlerin denetimi 6. Elektronik ortamda GK ve YK

17 1. Sermaye şirketlerinin internet sitesi, bilgi toplumu hizmetleri ve erişim hakkı Her şirket içeriği kanun ile belirlenen bir internet sitesi açmaya mecbur tutulmuştur.

18 2. Tek pay sahipli AŞ ve Tek ortaklı LŞ Bir şirket tek pay sahipli veya tek ortaklı olarak kurulabilir.

19 3. Şirketlerde yapısal değişiklikler Position for graphic or image 3 tür yapısal değişiklik mevcuttur; Bölünme Birleşme Tür değiştirme

20 4. Şirkete karşı borçlanma yasağı Şirket ortakların şirket kasasını kullanmaları engellenmiş ve kullanım hali cezai yaptırıma bağlanmıştır.

21 5. Şirketlerin denetimi Position for graphic or image Tüm sermaye şirketlerinin denetlenmesi zorunludur. Denetim; Büyük ölçekli sermaye şirketlerinde; Bağımsız denetleme kuruluşuna, Orta veya küçük ölçekli sermaye şirketlerinde; Bağımsız denetleme kuruluşuna yada bağımsız bir veya birden fazla YMM ve/veya SMMM ye bırakılmıştır.

22 6. Elektronik ortamda GK ve YK AŞ lerde GK ve YK, LŞ lerde Ortaklar Kurulu ve GK toplantılarının internet üzerinden yapılabileceği kabul edilmiştir.

23 II. Anonim şirketlere ilişkin değişiklikler 1. AŞ nin kuruluşu 2. AŞ de sermaye ve paylar 3. Bir AŞ nin kendi hisse senetlerini iktisap veya rehin olarak kabul etmesi 4. YK

24 1. A.Ş. nin kuruluşu Kuruluşta denetim zorunluluğu getirilmiştir. Sermayenin ¼ ünün peşin, kalan kısmının iki yıl içinde ödenmesi zorunluluğu getirilmiştir. Position for graphic or image

25 2. A.Ş. de sermaye ve paylar Position for graphic or image Esas sermaye ve kayıtlı sermaye sistemi kabul edilerek, Yönetim Kuruluna sermaye arttırma yetkisi verilmiştir. Sanal ortamlar, domain hakları ve vadesiz alacakların ayni sermaye olarak konulabileceği düzenlenmiştir.

26 3. AŞ nin kendi hisse senetlerini iktisap veya rehin olarak kabul etmesi Kendi hisselerini iktisap veya rehin olarak kabul etme imkanı kanunda sınırlı olarak sayılmıştır.

27 4. Yönetim kurulu Tek üyeli YK olanağı getirilmiştir. YK üyesinin göreve başlayabilmesi için pay sahibi olması şartı kaldırılmıştır. Tüzel kişinin de YK üyesi olma olanağı sağlanmıştır. YK üyelerinin ¼ ünün üniversite mezunu olması şartı getirilmiştir. YK üyelerinden en az birinin Türkiye vatandaşı olması ve Türkiye de mukim olması şartı getirilmiştir.

28 III. Limited şirketlere ilişkin değişiklikler Tek ortaklı LŞ ye olanak tanınmıştır. Sermaye en az YTL dir Nakit olmayan herhangi bir mal sermaye olarak konulabilir. Nakdi sermaye payı bir defada ödenir. Sermaye paylarının devrine ilişkin usuller basitleştirilmiştir. Şirket ortaklarından birinin iflası şirketin iflasına neden olmayacaktır. LŞ lerin de AŞ ler gibi intifa senedi çıkartmasına izin verilmiştir. Müdür atanması zorunluluğu getirilmiştir.

29 III. Limited şirketlere ilişkin değişiklikler Ortağın haklı sebeplerin varlığında mahkeme kararıyla LŞ den çıkarılması olanağı sağlanmıştır. Ortağa çıkma hakkı verilmiştir. Şirket sözleşmesinde öngörülmesi şartıyla - sermaye payının alımı - önalımı - geriye alımı olanakları getirilmiştir Bazı ortaklara veto ve üstün oy hakkı tanınmasının yolu açılmıştır.

30 III. Limited şirketlere ilişkin değişiklikler Ortaklara ağırlaştırılmış rekabet yasağı yükletilebilecektir. Oy hakkının hesaplanmasında ve kara payının dağıtımında kanuni hükümlerden ayrılan düzenlemeler yapılabilecektir. Ortakların sayısı 50 yi aşamaz.

31 IV. Şirket yönetici ve ortaklarının genel sorumluluğu 1. Genel olarak sorumluluk halleri 2. AŞ ler açısından sorumluluk halleri

32 1. Genel olarak sorumluluk halleri AŞ ler kapsamında düzenlenen sorumluluk halleri Hukuki sorumluluk (m. 549 vd) Cezai Sorumluluk (m. 562) LŞ ler kapsamında düzenlenen sorumluluk halleri

33 2. AŞ ler kapsamında düzenlenen sorumluluk halleri (1/3) Hukuki sorumluluk altı ayrı kategori halinde düzenlenmiştir; Belgelerin ve beyanların kanuna aykırı olmasından doğan sorumluluk Sermaye hakkında yanlış beyanlar ve ödeme yetersizliğinin bilinmesi Değer biçilmesinden sorumluluk Halktan para toplanmasından doğan sorumluluk Kurucuların, YK üyelerinin, yöneticilerin ve tasfiye memurlarının sorumluluğu Denetçinin sorumluluğu

34 2. AŞ ler kapsamında düzenlenen sorumluluk halleri (2/3) Cezai sorumluluğa ilişkin olarak ise aşağıdaki haller kapsamında ceza uygulanacağı öngörülmüştür. Ticari defter tutulmasına ve belgelerin ibrazına ilişkin yükümlülüklerin yerine getirilmemesi Türkiye Muhasebe Standartlarına uymama Bağlı şirketler raporlarının düzenlenmemesi Denetimi engellemeye yönelik eylemlerde bulunulması Kurucuların beyan yükümlülüklerine aykırı davranması Denetçilerin işlem denetçisi raporuna ilişkin yükümlülüklerini ihlal etmesi

35 2. AŞ ler kapsamında düzenlenen sorumluluk halleri (2/3) Pay sahipleri bakımından şirkete borçlanma yükümlülüğüne aykırı davranılması YK üyeleri bakımından şirketle işlem yapma yükümlülüğüne aykırı davranılması İlanlara ilişkin yükümlülüklerin yerine getirilmemesi Sır saklama yükümlülüğünün ihlal edilmesi Belgelerin be beyanların kanuna aykırı olması Değer biçilmesinde yolsuzluk yapılması SPK dan izinsiz halktan para toplanması İnternet sitesi oluşturmaya yönelik yükümlülüklerin yerine getirilmemesi

36 Türkiye Muhasebe Standartları TMS ye uyumlu kanuni mali tabloların hazırlanmasındaki yol haritası Burak Özpoyraz Ortak Denetim Hizmetleri

37 TMS ye uyumlu kanuni mali tabloların hazırlanmasındaki yol haritası TMS ye göre raporlamada süreç (Yılsonu raporlama yapan şirket açısından) TMS ye göre Karşılaştırılması Gereken dönemler? (yılsonu ) TMS nin uygulandığı yıl (yılsonu) Bugün İlk uygulama ( Geçiş ) tarihi TMS ye göre hazırlanmış açılış bilançosu (1 Ocak 2010)

38 TMS ye uyumlu kanuni mali tabloların hazırlanmasındaki yol haritası Sadece bir muhasebe uygulaması mı? Birçok işletme TMS ye göre raporlamanın sadece sayıları değiştirdiğine inanmakta Sayıları değiştirmesi bir gerçek olmakla birlikte, bu tam olarak doğru bir yaklaşım değil! Neden? İşlem ve bakiyelerin değerlemesi ve sınıflandırması Dipnotlarda daha fazla açıklama daha fazla bilgi ihtiyacı Finansal ve İşletme faaliyetlerine etkisi

39 TMS ye uyumlu kanuni mali tabloların hazırlanmasındaki yol haritası Sadece bir Muhasebe Uygulaması mı? TMS ye geçişin finansal sonuçları Gelir tablosu Bilanço Finansal bilgilerin sunumu ve dipnotlar EBITDA Borç/özsermaye Sözleşmedeki taahhütler Dağıtılabilir kar Marjlar Diğer KPI leri Finansal oranlar ve göstergeler İkramiye ve primler Ücret ödeme planı Analistler ve beklentileri

40 TMS ye uyumlu kanuni mali tabloların hazırlanmasındaki yol haritası Sadece bir Muhasebe Uygulaması mı? TMS ye geçişin işletme sonuçları SÜREÇ SİSTEM İNSAN Üst yönetime sağlanan fayda ve hizmet stratejisi Hedge stratejileri Yönetsel raporlama Bütçeleme süreci İşletme kararları Muhasebe rehberleri ve raporlama paketleri Yeni değerlemeler JV & iştiraklerde farklı politikalar Konsolidasyon ve muhasebe sistemlerindeki değişiklikler Değerleme gibi gerekli olan yeni sistem ve kavramlar İletişim stratejisi Eğitim stratejisi Launch & buy-in aktiviteleri Değişimin yönetilebilmesi için gerekli olan kaynak ve yetenekler Kurumsal yönetim Bu anlayış içinde var olan bilgiler yeni politika ve süreçler

41 TMS ye uyumlu kanuni mali tabloların hazırlanmasındaki yol haritası Karşılaşılabilecek başlıca sorunlar Proje Yönetimi - Geçiş sürecinin başladığı andan itibaren etkin bir proje yönetimine ihtiyaç duyulması Kaynak Yönetimi - Kaynak sorunu ertelendikçe büyüyen bir sorun İç ve Dış İletişim -Eğitim ve iletişim konularında uzmanlara ihtiyaç Veri ve Sistemler - Sürdürülebilir bir raporlama için, sistemde değişiklikler gereklidir - Yönetsel raporlama ve bütçelemenin gözden geçirilmesi gereklidir

42 TMS ye uyumlu kanuni mali tabloların hazırlanmasındaki yol haritası TMS ye geçiş değişim metodolojisi - üç adım 1. Aşama 2. Aşama 3. Aşama Ön hazırlık çalışması Proje kurulumu ve başlangıç Finansal tabloların bölümlerinin değerlendirilmesi ve operasyon analizi İlk muhasebe değişimi Değişimi sisteme katma Proje yönetimi, risk yönetimi, değişim kontrolü Hissedarların yönetimi, iletişim, takım kurulması, bilgi ve becerilerin transferi Sayıların değişimi, işin değişimi, değişimin yönetilmesi.

43 TMS ye uyumlu kanuni mali tabloların hazırlanmasındaki yol haritası Başarı için anahtar faktörler Değişimin yararlı ve erişilebilir olduğunun anlaşılmasına yardım etmek için gerçekçi beklentiler ve net bir vizyon ortaya koymak; TMS / UFRS ye geçiş için denenmiş ve test edilmiş bir metodoloji kullanarak projenin bütün ana unsurlarının (stratejik planlama, çalışanların kapasitesi, sistemler, süreçler ve kontroller) düzgün bir şekilde ele alınmasını, sorumlulukların açıkça anlaşılır olmasını ve sürprizlere yer bırakılmamasını sağlamak; Üst yönetimden aktif destek, farklı iş birimlerinin de katılımı; Önemli tarafların da (iç ve dış) içinde olacağı ve değişimlerin önemini açıklayacak etkin bir iletişim programı