ARAÇ ÜSTÜ EKİPMAN SEKTÖR NOTU

Transkript

1 ARAÇ ÜSTÜ EKİPMAN SEKTÖR NOTU Küreselleşmenin etkisiyle tüm dünyada ulaştırma sektörü gittikçe daha fazla önem kazanmaktadır. Bununla beraber, Türkiye de de, otomotiv ve beraberinde araç üstü ekipman sektörünün de öneminin artmasına neden olmuştur. Türkiye, taşıtları işlevsel hale getiren araç üstü ekipmanları sektörünü geliştirme çabalarına devam ederken, ülke içinde olduğu gibi, dışardan gelen taleplere de cevap vermektedir. Bu çalışmada araç üstü ekipmanları sektörü olarak 6 lı GTIP tanımları, aşağıda belirtilen kalemlerin toplamı olarak ele alınmıştır. (BM verilerinde 12 li GTİP bazında detay alınamadığından) G.T.İ.P. ÜRÜN TANIMI Vinçli Taşıtlar (Kaldırma Kapasitesi 75 tonu geçmeyenler, diğerleri, sondaj ve delme işlerinde kullanılan seyyar derrickler) İtfaiye Taşıtları Beton Karıştırıcı ile Mücehhez Kamyonlar Tamir Araçları, Beton Pompalama Taşıtları, Arazözler, Kar Küremeye Mahsus Taşıtlar, Merdivenli veya Yükseltilebilen Platformlu Taşıtlar Traktörler ve Özel Amaçlı Motorlu Taşıtlar Karoserilerinin Diğerleri Römorklar ve Yarı Römorkların Diğerleri 1. SEKTÖRÜN DÜNYADAKİ DURUMU 1.1. DÜNYA ARAÇ ÜSTÜ EKİPMAN İHRACATI Birleşmiş Milletler (BM) İstatistik Bölümü verilerine göre, 2009 yılında yaklaşık 18.6 milyar $ olan sektör ihracatı % 7,2 oranında artış göstererek 2010 yılında 20 milyar $ değerine ulaşmıştır. Dünya İhracatı (bin $) Ülke Değişim (%) 1 Almanya ,5 2 A.B.D ,2 3 Çin ,8 4 İtalya ,9 5 Fransa ,9 6 Belçika ,8 7 İsveç ,3 8 Avusturya ,7 9 Kanada ,0 10 Hollanda ,9 21 Türkiye ,9 Diğer ,0 Toplam ,2 1

2 Kaynak: BM İstatistik Bölümü 2009 yılında tüm ülkelere yapılan ihracat değeri bazında, en yakın rakibinin iki katı kadar paya sahip olan Almanya nın 2010 yılı ihracatı %2,5 artarak 5,2 milyar $ seviyesine ulaşmıştır. Bu ülkeyi 2,7 milyar $ ile ABD ve 1,6 milyar $ ile Çin takip etmiştir. Araç Üstü ekipman sektörü ihracatında ilk 10 ülke arasında en fazla ihracat artışını %75,3 ile İsveç göstermiş ve İtalya (%- 6,9), Avusturya (%-7,7) ve Kanada (%-13) dışındaki tüm ülkeler sektördeki ihracat paylarını artırmışlardır. Türkiye 2010 yılında gerçekleştirdiği 158 milyon $ ihracat ile sektörün dünya ihracatından %0,8 pay almış ve sıralamada 21. konuma yerleşmiştir. Ancak Türkiye araç üstü ekipman ihracatı 2010 yılında bir önceki yıla göre, % 18 gerileme göstermiştir. G.T.İ.P. Bazında Dünya Araç Üstü Ekipman İhracatı Araç Üstü Ekipman İhracatı (bin $) G.T.I.P Ürün Değişim (%) Tamir Araçları, Beton Pompalama Taşıtları, Arazözler, Kar Küremeye Mahsus Taşıtlar, Merdivenli veya Yükseltilebilen Platformlu Taşıtlar , Römorklar ve Yarı Römorkların Diğerleri , Vinçli Taşıtlar (Kaldırma Kapasitesi 75 tonu geçmeyenler, diğerleri, sondaj ve delme işlerinde kullanılan seyyar derrickler) , Traktörler ve Özel Amaçlı Motorlu Taşıtlar Karoserilerinin Diğerleri , İtfaiye Taşıtları , Beton Karıştırıcı ile Mücehhez Kamyonlar ,3 Toplam ,2 Kaynak: BM İstatistik Bölümü 2009 ve 2010 yıllarında, G.T.İ.P bazında dünya ihracatında, pozisyonunda tanımlı Tamir Araçları, Beton Pompalama Taşıtları, Arazözler, Kar Küremeye Mahsus Taşıtlar, Merdivenli Veya Yükseltilebilen Platformlu Taşıtlar grubunun ilk sırada yer aldığı görülmektedir. 2

3 1.2 DÜNYA ARAÇ ÜSTÜ EKİPMAN İTHALATI Dünya İthalatı ( bin $) Ülke Değişim (%) 1 Almanya ,6 2 A.B.D ,7 3 Hollanda ,5 4 Fransa ,5 5 İngiltere ,2 6 Kanada ,0 7 Belçika ,7 8 Suudi Arabistan ,0 9 B.A.E ,2 10 Brezilya ,5 25 Türkiye ,9 Diğer ,6 Toplam ,8 Kaynak: BM İstatistik Bölümü 2010 yılında Dünya Araç Üstü Ekipman sektör ithalatı, %10 artarak 19 milyar $ a yükselmiştir. Almanya, ithalatını % 26,6 arttırarak, 1,5 milyar $ la dünya sıralamasında birinci ithalatçı konumuna gelmiştir. Almanya yı 1,4 milyar $ la A.B.D, 1,2 milyar $ la Hollanda izlemiştir yılında, araç üstü ekipman ithalatında ilk 10 ülkenin verileri incelendiğinde; % 121 artış ile Suudi Arabistan ın en fazla artış kaydeden ülkeler arasında ilk sırada yer aldığı ve bu ülkeyi Breazilya (%72.5) ile Hollanda nın (% 40,5) takip ettiği görülmektedir. Belçika ve A.B.D ithalatında ise küçük oranlarda da olsa düşüş görülmektedir yılı sektör ithalatında 25. sırada bulunan Türkiye nin, 2009 yılında 154 milyon $ değerinde ithalatı %26,9 oranında artarak 2010 yılında 195 milyon $ seviyelerine ulaşmıştır. Dünya geneli ithalattan %1,03 pay almıştır. 3

4 G.T.İ.P. Bazında Dünya Araç Üstü Ekipman İthalatı G.T.I.P Ürün Değişim (%) Römorklar ve Yarı Römorkların Diğerleri , Tamir Araçları, Beton Pompalama Taşıtları, Arazözler, Kar Küremeye Mahsus Taşıtlar, Merdivenli evya Yükseltilebilen Platformlu Taşıtlar , Traktörler ve Özel Amaçlı Motorlu Taşıtlar Karoserilerinin Diğerleri , Vinçli Taşıtlar (Kaldırma Kapasitesi 75 tonu geçmeyenler, diğerleri, sondaj ve delme işlerinde kullanılan seyyar derrickler) , İtfaiye Taşıtları , Beton Karıştırıcı ile Mücehhez Kamyonlar ,1 Toplam ,8 Kaynak: BM İstatistik Bölümü 2009 ve 2010 yıllarında G.T.İ.P bazında dünya ithalatında pozisyonunda tanımlı Vinçli taşıtlar, diğerleri, sondaj ve delme işlerinde kullanılan seyyar derrickler grubunun ilk sırada yer aldığı görülmekle beraber ithalatında, 2009 ylına göre % 8,8 azalma gerçekleşmiştir yılında, ithalat değeri %34,2 artarak 3,5 milyar $ a ulaşan pozisyonunda tanımlı Traktörler ve Özel Amaçlı Motorlu Taşıtlar Karoserilerinin Diğerleri grubu, dünya geneli ithalatında artış bazında ilk sırada yer almıştır. 2. SEKTÖRÜN TÜRKİYE DEKİ DURUMU 2.1. TÜRKİYE NİN ARAÇ ÜSTÜ EKİPMAN İHRACATI 2010 yılında 159 milyon $ ihracat gerçekleştiren sektör ihracatı, 2011 yılında % 15 oranında artış göstermiş ve 182,7 milyon $ seviyesine yükselmiştir. Türkiye nin 2011 yılındaki sektör ihracatı ürün bazında incelendiğinde, birinci sırada, 45 milyon $ ile Traktörler, özel amaçlı motorlu taşıtların karoserileri kaleminin yer aldığı görülmektedir. 4

5 12 li GTİP Bazında Türkiye nin Araç Üstü Ekipman İhracatı ($) GTİP-12 MADDE ADI Değişim % 2010/ TRAKTÖRLER,ÖZEL AMAÇLI MOTORLU TAŞITLARIN KAROSERİLERİ; DİĞERLERİ (ŞOFÖR MAHALLERİ) 47, ÖZEL TERTİBATLI DİĞER TAŞITLAR , RÖMORK, YARI RÖMORKLARIN DİĞER AKSAM; PARÇALAR 14, BETON POMPALAMA TAŞITLARI , İTFAİYE TAŞITLARI , BETON KARIŞTIRICI İLE MÜCEHHEZ TAŞITLAR , VİNÇLİ TAŞITLAR (KALDIRMA KAPASİTESİ <= TON) 24, RÖMORK, YARI RÖMORKLARIN ŞASİLERİ , VİNÇLİ TAŞITLAR (KALDIRMA KAPASİTESİ > TON) 76, RÖMORK, YARI RÖMORKLARIN AKSLARI , MOTOKÜLTER, DAMPER, ÖZEL AMAÇLI TAŞIT MONTAJ SANAYİ KAROSERLERİ (ŞOFÖR MAHALLERİ ) 8, MERDİVENLİ/YÜKSELTİLEBİLEN PLATFORMLU TAŞITLAR -35, ARAZÖZLER , BAĞIMSIZ SALINIMLI TEK TARAFLI KOMPLE SUSPANSİYON GRUBU 85, RÖMORK, YARI RÖMORKLARIN KAROSERİLER , RÖMORK, YARI RÖMORKLARIN FRENLERİ VB AKSAM; PARÇALARI -24, TAMİR ARAÇLARI , KAR KÜREMEYE MAHSUS TAŞITLAR TOPLAM ,0 Kaynak: TÜİK yıllarında ihracat artış oranı incelendiğinde; en fazla ihracat yapılan ilk 10 ürün arasında Vinçli Taşitlar (Kaldirma Kapasitesi > 75 Ton) (%76,9) ürün gruplarında artışlar göze çarpmaktadır. 5

6 Türkiye nin Ülkelere Göre Araç Üstü Ekipman İhracatı ($) Ülke Değişim (%) 2010/ Irak ,9 2 İtalya ,1 3 Azerbaycan ,3 4 İran ,1 5 Rusya ,0 6 Hollanda ,6 7 Almanya ,3 8 Suriye ,7 9 A.B.D ,6 10 İngiltere ,1 Diğer ,8 Toplam ,0 Araç üstü ekipman sektörü 2011 yılı ihracatımızda Irak ın 27,4 milyon $ ile birinci konumda yer aldığı, bu ülkeyi 18,3 milyon $ ile İtalya ve 16,5 milyon $ ile Azarbaycan nın takip ettiği görülmektedir. Sektörde en büyük ithalatçı konumunda olan Almanya, Türkiye nin sektör ihracatında 7. sırada yer almıştır. İlk 10 ülke arasında ihracat artışı esas alındığında; yaklaşık % 433,1 artış ile İngiltere nin ilk sırada yer aldığı görülmektedir. Bu ülkeyi % 390 artış ile Amerika takip etmiştir. Söz konusu dönemde ihracatımızda en büyük düşüş ise İran da (%15) gerçekleşmiştir. 2.2 TÜRKİYE NİN ARAÇ ÜSTÜ EKİPMAN İTHALATI 2010 yılında 195,3 milyon $ seviyelerinde olan araç üstü ekipman sektörü ithalatı, 2011 Ocak- Kasım döneminde, 255 milyon $ olarak gerçekleşmiştir. Türkiye nin 2011 yılında ithal ettiği araç üstü ekipman sektörü, G.T.İ.P. bazında incelendiğinde; 86,3 milyon $ ile birinci sırada Römork, yarı römorkların aksları kaleminin yer aldığı, bu ürünü, 43 milyon $ ile Vinçli Taşıtlar (kaldırma kapasitesi > 75 ton) ve 35 milyon $ ile Römork, Yarı Römorkların diğer aksam ve parçaları grubunun izlediği görülmektedir. 6

7 12 li GTİP Bazında Türkiye nin Araç Üstü Ekipman İthalatı ($) GTİP-12 MADDE ADI (Ocak-Kasım) RÖMORK, YARI RÖMORKLARIN AKSLARI VİNÇLİ TAŞITLAR (KALDIRMA KAPASİTESİ > 75 TON) RÖMORK, YARI RÖMORKLARIN DİĞER AKSAM; PARÇALAR ÖZEL TERTİBATLI DİĞER TAŞITLAR TRAKTÖRLER,ÖZEL AMAÇLI MOTORLU TAŞITLARIN KAROSERİLERİ;DİĞERLERİ (ŞOFÖR MAHALLERİ RÖMORK, YARI RÖMORKLARIN FRENLERİ VB AKSAM; PARÇALARI İTFAİYE TAŞITLARI BETON POMPALAMA TAŞITLARI MERDİVENLİ/YÜKSELTİLEBİLEN PLATFORMLU TAŞITLAR BETON KARIŞTIRICI İLE MÜCEHHEZ TAŞITLAR RÖMORK, YARI RÖMORKLARIN KAROSERİLER VİNÇLİ TAŞITLAR (KALDIRMA KAPASİTESİ <= TON) BAĞIMSIZ SALINIMLI TEK TARAFLI KOMPLE SUSPANSİYON GRUBU RÖMORK, YARI RÖMORKLARIN ŞASİLERİ KAR KÜREMEYE MAHSUS TAŞITLAR ARAZÖZLER MOTOKÜLTER, DAMPER, ÖZEL AMAÇLI TAŞIT MONTAJ SANAYİ KAROSERLERİ (ŞOFÖR MAHALLERİ TAMİR ARAÇLARI Kaynak: TÜİK 7

8 Türkiye nin Ülkelere Göre Araç Üstü Ekipman İthalatı ($) ÜLKE ADI (Ocak- Kasım) 1 Almanya Fransa İtalya Macaristan Çin A.B.D Hollanda Avusturya Çek Cumhuriyeti Belçika Diğer Toplam yılı (Ocak-Kasım) araç üstü ekipman sektörü ithalatımızda önemli yer tutan ülkeler arasında ilk üç sırayı Almanya (177 milyon $), Fransa (10 milyon $) ve İtalya (9,8 milyon $) almıştır. Almanya tek başına sektör ithalatının %70 ini oluşturmaktadır. 8