Cumhuriye Mh. Cengiz Topel Cd. Intes İş Merkezi K:3 D:5 No:26 ESKİŞEHİR / TÜRKİYE Tel:

Transkript

1 Cumhuriye Mh. Cengiz Topel Cd. Intes İş Merkezi K:3 D:5 No:26 ESKİŞEHİR / TÜRKİYE Tel: funda@alakhagro.com

2 İNUSAP NEDİR? İNUSAP kanatlılarda ve ruminant hayvanlarda büyütme faktörü olarak kullanılan muhteşem bir yem katkı maddesidir. İNUSAP IN BİLEŞİMİ NEDİR? İNUSAP,hindiba kökü ve saponin ailesinden gelen Sapindaceae meyvelerinin tohum ve kabuklarının karışımından oluşan konsantre doğal bir toz yem katkısı,premiksidir.(inulin+saponin). İçerisinde ki inulin doğal hindiba kökünden gelir. Hindiba kökü Sapindaceae, saponaria bitki ailesi

3 SAPONİN İN KULLANILDIĞI PAZARLAR Ana Pazarlar: Yiyecek ve içecekler Tarım Madencilik Fotoğrafçılık Hayvancılık Kozmetik / Kişisel Bakım Aşı(adjuvant bilesen) Nutrasötik HAYVAN BESLEMESİNDE SAPONİN KULLANIMI Koku ve amonyak kontrolü Başkalaşmış rumen fermantasyonu Anti-Protozoal etki Modifiye besin emili Geliştirilmiş bağışıklık tepkileri Üreme etkileri Artrit (Eklem iltihabi) önleme Büyütme faktörü etkisi ve geliştirilmiş hayvan performansı

4 İNULİN NEDİR VE İNUSAP İÇERİSİNDE Kİ İNULİN İN FAYDALARI NELERDİR? INULIN, çesit bitkide depo karbonhidrat olarak doğal sekilde oluşan polidisperse(cok dağılımlı) bir polisakkarittir. Inulinin asıl kaynağı hindiba köküdür. Inulin, fruktoz zincirlerinden oluşur ve insanların/hayvanların üst gastrointestinal sistemlerinde enzimatik hidrolizine dayanıklıdır. Sindirilemeyen inulin kalın bağırsağa ulaştığında,bu inulin belli bir grup bakterinin gelişiminin seçici olarak uyarılmasına neden olan kolonik mikroflora tarafından fermente edilir.bu nedenle, inulin prototipik bir prebiyotiktir. Prebiyotik ise gelişimi seçici bir şekilde uyararak vücudu olumlu yönde etkileyen sindirilemeyen gıda maddeleridir ve/veya kalın bağırsaktaki bir ya da sınırlı sayıda bakterilerin vücut sağlığını olumlu yönde etkileyen aktivitedir olarak tanımlanır. Inulin hayvan yeminde çok faydalı bir bileşendir. Inulin, insan gıdasında ve hayvan yeminde prebiyotik in prekürsörüdür. INUSAP İCERİSİNDE Kİ İNULİN İN TEMEL FAYDALARI İçinde ki prebiyotikler mineral metabolizmasını geliştirir, kan şeker seviyesini optimum düzeyde düzenler.kanatlı hayvanların diyetlerine inulin oligofruktoz gibi prebiyotikleri katmak yumurtacı tavuklarda mineral gelişimini artırır ve yumurta kalitesini güçlendirir, etlik piliçlerde canli ağırlık artışı sağlar, yemden yararlanma oranına olumlu etki eder, ölüm oranlarını azaltır. Ruminantlarda ise, ruminal fermantasyonu uyararak artırır ve özellikle ruminal amonyak konsantrasyonunun azaltılmasinda, zararli bakterilerin yok edilmesinde Bağışıklik sisteminin güçlendirilmesinde etkilidir.

5 SAPONİN NEDİR VE İNUSAP İÇERISİNDE Kİ SAPONİN FAYDALARI NELERDİR? Saponin bazı bitkilerde doğal şekilde bulunan fitositerol bileşenleridir. Saponinler antimikrobiyal, antifungal, anti-enflamatuar ve bağışıklık sistemini güçlendirici özelliklere sahiptirler. İsim olarak saponin, sabun gibi yağları çözen özelliğe sahip bileşenleri içerir.bunu hücresel düzeyde düşündüğümüzde kolestrolü azaltıcı etkiye sahiptir. Mikroorganizmaların hücre duvarları yağ zinciri moleküllerinden oluşur ve saponin bu duvarları parçalama özelliğine sahiptir. Yani saponin bağırsakları temizler ve bağırsakta ki villilerin(bağırsak içi kılımsı çıkıntı) daha sağlıklı gelişmesine neden olur. Bağırsak villileri geliştikçe/yüzeyleri genişledikçe emilim artar ve sonuç olarak yemden yararlanma oranı ve dolayısıyla vücut ağırlığı artış gösterir. Ruminant hayvanların yemlerinde Ton a sadece 500grm kullanmak yeterlidir.500 gramdan fazla kullanıldığında zararlı değildir fakat antinutrisyonel olup gereksiz maddi gidere neden olur.yüksek konsantre yemlerde ve TMR sistemlerde uygulandığında çok daha etkilidir.

6 Figure 1: Gelişmiş bağırsak vilayları UYGULAMADAN 14 GÜN SONRA İNCE BAĞIRSAK KONTROL SAPONİN

7 Ayrıca Saponinler hayvan yeminde amonyak yayılımının kontrolü içinde çok etkilidir. Etki şekli, dışkıda ki ürenin amonyak ve karbon dioksite ayrışmasını sağlayan üreaz enzimlerinin inhibisyonu şeklindedir. Hayvanlar üzerinde ki çalışmalar, çiftliklerde amonyak seviyesi ne kadar az olursa hayvanların solunum sistemlerinde meydana gelen problemlerin de o kadar azaldığını ve hastalıklara karşı daha dirençli olduklarını göstermiştir. İNUSAP İÇERİSİNDE Kİ SAPONİN İN TEMEL FAYDALARI Koku ve amonyak kontrolü, düzenlenmiş rumen fermantasyonu, antiprotozoal, geliştirilmiş besin emilimi, geliştirilmiş bağışıklık sistemi, üremeyi artırıcı, mafsal(eklem)iltihabi önleyici, hayvan performansında ve gelişiminde artış, hücre gelişimini destekleyici,(kök uzaması), antioksidan, emici yüzeyi artırıcı,doğal antibiyotik ikamesi, yemden yararlanmayı artırıcı, amonyak kokusunu azaltıcıdır.

8 INUSAP TANIM: INUSAP, hindiba kökü ve saponin ailesinden gelen Sapindaceae meyvelerinin tohum ve kabuklarının karışımından oluşan konsantre doğal bir tozdur. INUSAP, kanatlı ve benzer hayvanlarda ve ruminantlarda yem katkı maddesi olarak kullanılır KULLANIMI: İçerdigi prebiyotikten dolayı mineral metabolizmasını geliştirir, diyurektiktir, doğal antioksidandır, kan şeker seviyesini optimum düzeyde düzenler,emilim yüzeyini genişletir, antibiyotik ikamesi olup büyütme faktörüdür, yemden yararlanma düzeyini artırır, amonyak kokusunu azaltır. GÖRÜNÜM : Açık kahverengi toz TAT : Hafif inulin tadında. MİKROBİYOLOJİK ÖZELLİKLER Maya : Less than 1000 CFU/g. Küf : Less than 1000 CFU/g. Aerobik Plaka Sayımı : Less than 1000 CFU/g. PAKETLEME : Packed in 1kg / 5 kg / 25kg bags RAF ÖMRÜ : 1 Yıl Kullanma Tarifnamesi : Kanatlılar ve diğer çiftlik hayvanları için: 1 ton yeme 300gram, Ruminantlarda 1 ton yeme 500gram Karides için 1 ton yeme 1kg

9 RUMİNANT BESLEMEDE SAPONİN ÜRÜNLERİNİN BİLİMSEL CALISMALARI VE SONUCLARI INUSAP, Sapindaceae ve Saponaria ailesinden gelen kabuk, tohum ve meyvelerin saponinlerini, polifenoliklerini ve glikobileşenler gibi fitokimyasallarını içerir. Bu fitokimyasallar yem katkısı olarak kullanıldığında çesitli biyolojik olumlu etkilere sahiptir.ruminantlarda, saponinler ve polifenolikler rumen mikroplarının ve rumen fermentasyonunun modifikasyonuna neden olurlar. Önemli etkilerinden bazıları: (a) kirpikli protozaların yok edilmesi (b) seçici bir sekilde yok etme yada rumen bakterilerini güçlendirme (c) protein modifikasyonu ve rumende VFA(uçucu yağ asitleri) modifikasyonu (d) iyonofor ve benzer etkiler (e) mematot(iplik kurdu) ölümlerinde taninler ile olan etkileşimin çesitli etkileri.

10 1. Saponinler ve Rumen Protozoaları Kirpikli protozoalar rumen biyokütlesinin yarısına tekabül eder ve sindirim sistemine hem pozitif hem negatif etkisi vardır. Protozoalar rumendeki nitrojen döngüsüne katılarak rumen bakterilerini yer ve sindirirler. Rumendeki amonyağın en büyük kaynağı vücuda alınan bakteriyel proteinin protozoal proteolizidir.(sindirim sırasında proteinlerin parcalanmasıdır). Bakteriyel proteinin amonyağa dönüşümünün azaltılması ve rumenden bakteriyel proteinin dışarı atılması- protozoanın yok edilmesiyle (defaunation) proteinden faydalanmayı artırır..birçok çalışma göstermiştir ki saponinler potansiyel anti-protozoal ajanlardır ve protein kullanımında ki negatif etkileri elimine ederek ruminantların besinsel gelişimini artırır.saponinlerin anti protozoal etkisini açığa çıkaran bir çok çalışmayı gözden geçirmek gerekirse : (a) Lu and Jorgensen (1987) ve arkadaşları (1987) izole edilmiş saponinleri kullanarak saponinin ruminantlar üzerindeki antiprotozoal etkisini ilk ortaya çıkaranlardır. Kaba yemle beslenen hayvanların dietlerine %2 ila %4 oranında saponin kullanıldığında toplam protozoa sayımı %34 ila %46 oranında azalma göstermiştir ve konsantre yemle beslenenlerde ise %33 ila %76 arasında bir azalma görülmüştür. Bu azalma oranları istatistiksel olarak önem arz etmektedir.

11 (b) Wallace ve arkadaşları (1994) rumen protozoalarının saponin kullanımıyla azaldığını göstermiştir. Wallace ve arkadaşları protozoal aktivitenin endeksi olarak 14C olarak etiketlenmiş Selenomonas ruminantiium u kullandılar.0.1% oranında saponin ilavesi, protozoal aktiviteyi %22 oranında azalttı ve %1 oranında ekstrakt kullanımı protozoal aktivitenin tamamen durmasına neden oldu.aynı düzlemde, daha sonra saponinler %27 ila %49 oranında protozoaların azalmasına neden oldu.. Wallace ve arkadaşları (1994) saponin potansiyel olarak güçlü bir anti-protozoal kaynağıdır sonucuna vardı. Bu sonuçlar en az 14 gün sonrasında rumen protozoalarının hızlı bir düşüşe geçtiğini göstermektedir.

12 Wang ve arkadaşları. (1998) rumen similasyon tekniğini(rusitec) kullanarak saponinlerin rumen fermantasyonu üzerindeki etkilerini değerlendirdiler. Saponinler protozoa sayımında (p<0.01) oranında bir azalma gösterdi. Protoazalar tarafından bakteriyel proteolizin azalmasına bağlı olarak amonyak konsantrasyonu(yoğunlugu) da azaltıldı. Protozoaların yok edilmesi protozoal popülasyonun kendisini daha sonra yenilemesinden kaynaklı geçicidir. Thalib ve arkadaşları(1995) koyunlarda rumen mikropları üzerine saponin uygulamasının etkisini araştırdı. Saponin her 3 günde bir uygulandı.bu uygulama, hayvanların saponine adapte olmasına gerek kalmadan protozoaların azalması ve protozoa sayımında iyileşme ile sonuçlandı. Bu rapor, saponinin aralıklı uygulanmasıyla protozoaların sürekli olarak yok edilebileceğine dair iyi bir metot olduğunu kanıtlamıştır. Newbold ve arkadaşları(1997) saponinlerin antiprotozoal etkilerinin geçici olduğunu göstermiştir. Rumen mikropları saponinin varlığına adapte olurlar ve karbonhidrat yan zincirlerinden ayrılarak (deglikosilasyon) onları katalizlerler/metabolize ederler. Saf saponin antiprotozoal aktivitede işlevseldir ; sapojeninler aktif değillerdir. Saponinlerin antiprotozoal etkinliği Teferedegne (2000) tarafından kanıtlanmıştır. Baskılayıcı potozoalarda saponinlerle taninlerin(fenolikler) etkileşim halinde olabilmeleri önerilir.

13 Boah ve arkadaşları (2002) saponin ekstraktını sığır başına günde 60gram olarak uyguladı ve rumen protozoalarındaki azalmayı gözlemledi (özellikle rumendeki bakteriyel devir üzerinde büyük çapta negative etkisi olan Entodinium daki azalma ) Protozoa sayımları saponin ekstraktıyla beslenen sığırlarda %61 oranında azalma gösterdi. Saponinler, Hristov ve arkadaşları (2003) tarafından antiprotozoal aktiviteye sahip diğer bir çok ürünle karşılaştırıldı. Birçok saponin protozoa sayısında azalma gösterdi. Anti-protozoal Aktivitenin Özeti Yukarıda gösterilenler gibi bir çok rapor, saponinlerin toplu yok etme kapasitesi olduğunu göstermistir. Saponinler protozoal hücre zarındaki kolestrol ile değiştirilemez kompleksler oluşturarak protozoaları öldürür. Aktivite icin bütün bir saponin molekülü gereklidir ; çekirdek(sapojenin) kendi başına işlevsel değildir.saponinlerin etkisi geçicidir ; kısa bir süre sonra (yaklaşık 14 gün )protozoa sayıları kendini yeniler. Bu açık bir şekilde rumendeki mikrobiyal değişimden-saponinleri deglikosilat eden/inaktive eden bakteriyel türlerin artmasından kaynaklıdır. Bunun bir çözümü olarak, protozoaları toplu yok etmek amacıyla kullanılan saponinli ürünlerin her 3 günde bir uygulanması gibi aralıklarla kullanımı önerilir.bu günlük olarak toplam karışım rasyonlarının(tmr) hazırlandığı yemleme durumlarında mümkündür.ruminantlarda protozoaların toplu yok edilmesi genellikle metan üretimindeki azalmaya neden olur. Hess ve arkadaşları (2003) Saponin kaynaklarıyla beslemenin protozoaların olmadığı durumlarda bile metan üretimini azalttığını, metanojenik bakteriler üzerinde saponinin doğrudan etkili olduğunu göstermiştir.

14 2. Rumen Bakterileri Üzerine Saponinlerin Etkisi Wallace ve arkadaşları (1994) saponinin rumen bakterilerinin saf kültürleri üzerine olan etkisini araştırdı.genel olarak, gram-negatif organizmalarda çesitli etkiler görülürken gram-pozitif bakterilerin inhibe edildiği gözlemlendi. Örneğin, Selenomonas ruminantium bu durumdan etkilenmezken Prevotella ruminicolanin gelişimi tetiklenmiştir.. Streptococcus bovis gelişimi önemli ölçüde inhibe edilmiştir. S. bovis, laktik asitin en büyük kaynağıdır ve laktik asidozu içermektedir. Butyrivibrio fibrisolvens gelişimi ise sonlandırıldı. Genel olarak, etkiler bu tür iyonoforlara benzer.. Wang ve arkadaşları (2000) saponine maruz kalmış izole ruminal mikroplar üzerinde benzer calışmalar yaptı. Saponinler Selenomonas ruminantium gelişimini artırıken S. bovis, Prevotella bryantii, ve Ruminobacter amylophilus gelişimini azalttı. Bu türler yüksek konsantre yemlerin kullanımında çok önemlidirler.saponin çesitli sellülolitik türlerin gelişimini inhibe etti. Wang ve arkdaşları steroidal saponinlerin selülolitik ruminal bakterileri ve mantarları inhibe ettiği fakat amilolitik bakteri türleri üzerindeki etkisinin iyonoforların etkileriyle benzer olduğu sonucuna vardı. Saponinin yüksek konsantre yemlerde uygulanmasının faydalı olduğunu ortaya çıkardılar. Özet olarak, saponinlerin gram negative bakteriler üzerinde bir etkisi yokken gram pozitif ruminal bakterileri inhibe ettiği ortaya çıkmıştır. Saponinler rumen mantarlarını tamamiyle inhibe ederler.bu bağlamda, saponinler iyonoforlar gibi rumen mikroorganizmaları üzerinde çok benzer etkilere sahiptirler. Ruminantlarda saponinlerin faydalı etkileri süt sığırları ve besi sığırlarındaki gibi yüksek konsantre yemlerde en iyi şekilde gözlemlenecektir.

15 3. Saponinlerin Rumen Fermantasyonu Üzerindeki Etkileri Saponinin rumen fermanstasyonu üzerindeki etkilerini protein ve nitrojen metabolizması, VFA üzerine etkileri ve rumenden besinlerin akış hızı/oranı diye ayırabiliriz. Saponinle beslenen ruminantların karakteristik tepkisi rumen amonyağının azalmasıdır. Wallace ve arkadaşları(1994) bunu üresel bakteriyel proteinin protolizini azaltmaya bağladı.rumen amonyağının en büyük kaynağı protozoalar tarafından bakteriyel proteinin sindirilmesidir. Protozoaların yok edilmesi sonuç olarak amonyağın serbest bıraktığı protozoaların azalmasıdır. Bakterilerin azaltılmış protozoal predasyonu, proteinlerin rumenden duodenuma akışını artırır (Klita ve arkadaşları., 1994). Rumen fermantasyonunda üretilen çoğu VFA nın oranı hayvandaki metabolik verimlilik için çok önemlidir. Rumen fermantasyonunda besinsel karbonhidratın propiyonik asite (C3) dönüşmesi hayvana asetik asitin(c2) ürettiğinden daha fazla metabolik enerji sağlar.iyonoforların etki şekli, propiyonatin bağıl oranını arttırmak amacıyla rumen mikrop popülasyonunu modifiye etmesidir.. Birçok çalışma bu tür ürünlere olan tepkinin propiyonattaki artış ve asetat/propiyonat(c2/c3) oranındaki düşüş şeklinde olduğunu göstermiştir. Hristov ve arkadaşları(1999)düvelere günlük 20 ve 60 gram saponin tozu uyguladı. Propiyonatin molar oranı önemli derecede artış gösterdi ve Asetik asit/propiyonat oranında da önemli derecede bir azalma oldu. Klita ve arkadaşları(1994) koyunlarda A/P oranında ciddi düşüşler olduğunu raporladı. Lu ve arkadaşları(1987) rumen bakteri kültürüne sürekli olarak saponin eklenmesiyle propiyonatın molar oranının önemli derecede arttığını belirtti. Wang ve arkadaşları (2000) in vitro testlerde saponin eklemenin A/P oranını azalttığını gözlemledi.

16 Daha öncede belirtildiği gibi, saponinler Selenomonas ruminantium büyümesini kamçılar. Bu organizma sığırların yüksek konsantre yemlerinde toplam rumen bakterisinin yarıdan fazlasının düzenlenmesini sağlar.bu organizmayı kamçılayarak, saponin süt ve besi sığırlarında kullanılan dane bazlı yemlerin faydalı bir şekilde kullanımını da artırır.artan propiyanat üretimi metabolik verimliliğin güçlenmesine neden olur. Özet Saponin ürünleri ve içerdikleri saponin ruminant beslemesinde çok faydalı bir rol oynar.etkileri, rumen mikroplarının modifikasyonuyla sonuçlanır. Saponinler rumen protozoaları için toksiktir.protozoaların yok edilmesi nitrojenin korunmasını destekleyen rumen amonyağının azalmasıyla sonuçlanır. Azalmış protozoa popülasyonları bakteriyel proteinlerin rumenden akışını/geçişini artırır.bunlar asetat/propiyonat oranında pozitif değişimler oluşturan amilolitik bakterileri desteklerler. Saponin tozları ruminant beslemede iyonofor antibiyotiklerin organik ikameleridir.bu ürünler yüksek konsantre yemlerde, kaba yemlerde ve TMR sistemlerinde etkili bir sekilde kullanılır.

17 Sonuç 1. Saponinler rumen protozoaları için toksiktir. 2. Saponin kaynaklı yemler/dietler temel olarak protozoaları yok ederek rumen amoyağını azaltır 3. Besinsel saponin, gram pozitif bakterilerin seçici inhibisyonuyla rumen fermantasyonunu değiştirir ve Selenomonas ruminantium gibi nişasta sindiricilerin uyarılmasını sağlar. 4. Besinsel saponin rumen propiyonatinda artis uretir ve asetat/propiyonat oraninda azalma saglar.bu da metabolik verimliligi gelistirir. 5. Saponin urunleri konsantre yemlerde, Kaba yemlerde, TMR sistemlerinde kullanim miktarina gore cesitli yonlerden etkili olup onerilen kullanim miktari 500gram/ton dur yada 6 gram/gun/hayvan seklindedir, beslenme uzmanı önerisi dahilinde daha fazla da kullanılabilinir hayvanın genel durumuna göre.

18 TEŞEKKÜRLER