GENSED SUNUMU

Transkript

1 İSTANBUL ANADOLU YAKASI ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş. GENSED SUNUMU

2 SEKTÖRÜN GEÇMİŞİ TEİAŞ TEAŞ EÜAŞ TETAŞ TEK ( ) TEDAŞ BEDAŞ GEDİZ ULUDAĞ 21 DAĞITIM ŞİRKETİ 1) 2002 YILINDAN İTİBAREN ENERJİ PİYASASI MEVZUATINA TABİİ OLMUŞTUR 2) YILINDA ÖZELLEŞTİRME (4046 Sayılı Yasa) KAPSAMINA ALINMIŞTIR 3) TARİHİNDEN İTİBAREN DAĞITIM VE PARAKENDE SATIŞ LİSANSINI ALMIŞTIR 2

3 Dağıtım Şirketleri (TEDAŞ & Özel Sektör) Dicle Elektrik Dağıtım A.Ş (1.Bölge) Vangölü Elektrik Dağıtım A.Ş (2.Bölge) Aras Elektrik Dağıtım A.Ş (3.Bölge) Çoruh Elektrik Dağıtım A.Ş (4.Bölge) Fırat Elektrik Dağıtım A.Ş (5.Bölge) Çamlıbel Elektrik Dağıtım A.Ş (6.Bölge) Toroslar Elektrik Dağıtım A.Ş. (7.Bölge) Meram Elektrik Dağıtım A.Ş (8.Bölge) Başkent Elektrik Dağıtım A.Ş. (9.Bölge) Akdeniz Elektrik Dağıtım A.Ş (10.Bölge) Gediz Elektrik Dağıtım A.Ş (11.Bölge) Uludağ Elektrik Dağıtım A.Ş (12.Bölge) Trakya Elektrik Dağıtım A.Ş (13.Bölge) İst. Anadolu Yak. Elk.Dağ. A.Ş (14.Bölge) Sakarya Elektrik Dağıtım A.Ş (15.Bölge) Osmangazi Elektrik Dağıtım A.Ş (16.Bölge) Boğaziçi Elektrik Dağıtım A.Ş (17.Bölge) Kayseri ve Civarı Elektrik T.A.Ş. (18. Bölge) Menderes Elektrik Dağıtım A.Ş. (19.Bölge) Göksu Elektrik Dağıtım A.Ş (20.Bölge) Yeşilırmak Elektrik Dağıtım A.Ş (21.Bölge) 3

4 Dağıtım Şirketleri Özelleştirme Haritası TEDAŞ a Bağlı Dağıtım Şirketlerinin tarihi itibariyle Özelleştirme İşlemi Tamamlanan Dağıtım Şirketleri İhale Süreci Devam Eden Dağıtım Şirketleri 4

5 DAĞITIM ŞİRKETLERİ TEDAŞ DAĞITIM ŞRK. Dicle EDAŞ Vangölü EDAŞ Aras EDAŞ Toroslar EDAŞ Akdeniz EDAŞ Gediz EDAŞ Boğaziçi EDAŞ ÖZEL DAĞITIM ŞRK. Kayseri ve Civarı TAŞ AYDEM EDAŞ Başkent EDAŞ Sakarya EDAŞ Meram EDAŞ Osmangazi EDAŞ Uludağ EDAŞ Çamlıbel EDAŞ Çoruh EDAŞ Yeşilırmak EDAŞ Fırat EDAŞ AKEDAŞ Trakya EDAŞ 5

6 1.945 km 2 alanda, 16 noktadan hizmet verilmektedir TÜRKİYE DEKİ PAYIMIZ YÜZÖLÇÜM %0,23 ABONE SAYISI %6,81 TÜKETİM ORANI %4,6 6

7 ŞİRKETİN FAALİYET BÜYÜKLÜKLERİ ŞUBAT Abone Sayısı Şirket Personel Sayısı Hizmet Alım Personel Sayısı Toplam Personel Sayısı Şirket Pers. Başına Düşen Abone Sayısı Toplam Pers. Başına Düşen Abone Sayısı Şirkete Ait Trafo Sayısı Şahıs Trafo Sayısı Toplam Trafo Sayısı Şirkete Ait Kurulu Güç (MW) Puant Gücü (MW) Direk Sayısı Armatür ve Lamba Sayısı O.G Hat Uzunluğu (km) A.G Hat Uzunluğu (km) Toplam Hat Uzunluğu (km) Yatırım Gerçekleşme Oranı (%) 97% 97% 97% Vezne Sayısı Araç Sayısı

8 ŞİRKETİN FAALİYET BÜYÜKLÜKLERİ ŞUBAT Kaçak Taraması Yapılan Abone Sayısı Kaçak Zabıt Sayısı Kaçak Elektrik Tahakkuku (kwh) Kayıp-Kaçak Oranı (%) 6,92 6,91 7,89 Alınan Enerji (kwh) Nakledilen Enerji (kwh) Toplam Alınan Enerji (kwh) Satılan Enerji (kwh) Nakledilen Enerji (kwh) Toplam Satılan Enerji (kwh) Tahsilat Oranı (%) 101,6 101,34 100,79 8

9 2011 YATIRIMLAR 2011 Yılında TL Yatırım Harcaması Yapılmıştır Yılı Yatırım gerçekleşme oranı ; % 97,23-66 adet Yeni Dağıtım Trafosu tesis edilmiştir. -34 adet 10 kv Dağıtım trafosu 35 kv a dönüştürülmüştür metre yüksek gerilim yeraltı elektrik kablosu ve metre Alçak Gerilim yeraltı elektrik kablosu tesis edilmiştir ü galvanizli aydınlatma direği olmak üzere toplam Direk, adet Armatür ve adet Ampul tesis edilmiştir. 9

10 2012 YATIRIM HEDEFLERİ 2012 Yılı Şirketimize Tahsis Edilen Ödenek: TL 2012 Yılı Yatırım Hedefleri; 55 adet yeni Dağıtım Trafosu tesis etmek, 38 adet 10 kv Dağıtım Trafosunu 35 kv Trafo ya dönüştürmek, 160 km AG hat tesis etmek, 97 km OG hat tesis etmek. 10

11 YILLARA GÖRE ENERJİ İTHALATI Yıllar Enerji İthalatı (Milyar Dolar) , , , , , , , , , , (Ocak-Şubat) 9,2 11

12 ENERJİDE DIŞA BAĞIMLIYIZ 2011 Yılı Türkiye nin Enerji İthalatı : 54 Milyar Dolar 2012 Yılı nın ilk iki ay Enerji İthalatı : 9,2 Milyar Dolar (TÜİK) 2012 Yıl sonu tahmini Enerji İthalatı : 68 Milyar Dolar (Uluslararası Enerji Ajansı) Önümüzde ki 20 yılda sektörde asgari 210 ile 250 Milyar Dolar civarında yeni ilave yatırıma ihtiyaç vardır. 12

13 Türkiye Elektrik Enerjisi Talep Büyümesi ( ) Enerji Talebi (Milyar kwh);

14 Türkiye Elektrik Enerjisi Talep Büyümesi ( ) Enerji Talebi (Milyar kwh);

15 HİZMET BÖLGEMİZDEKİ LİSANSLI ELEKTRİK ÜRETİCİLERİ KURULU GÜCÜ (MW) ÜRETİM KAYNAĞI ABONE ÜNVANI 1 15,6 KOJENERASYON BERK ENERJİ 2 5,66 BİOGAZ (ÇÖP) ORTA DOĞU KOJENERASYON KOJENERASYON ARÇELİK İ.S.G HAVAALANI TOPLAM KURULU GÜÇ: 29,26 MW 15

16 TÜRKİYEDE ENERJİ Uluslararası enerji ajansı öngörüsü: Türkiye nin 2012 yılı enerji ithalat faturasının 68 milyar dolar olacağı tahmin edilmektedir. Bu geçmiş yıllarda sürekli artan bir trend takip etmiş ve bundan sonrada artarak devam edeceği ön görülmektedir. Ülkemizde enerji kaynakları bakımından % 73 dışa bağımlıdır. Elektriğin % 46 sı doğalgazdan üretilmektedir. Enerji konusunda dışa bağımlılığı azaltmada en çok yarar sağlayacak, yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarıdır. Türkiye Dünya da Çin ve Hindistan dan sonra en fazla enerji talebi artan üçüncü ülke durumundadır. Türkiye de yıllık enerji talebine artış, ortalama olarak yaklaşık % 7-8 civarında seyretmektedir. Önümüzdeki 20 yılda Enerji sektöründe 210 ile 250 milyar dolar ilave yatırım yapılmasına ihtiyaç vardır. 16

17 TÜRKİYE GÜNEŞ HARİTASI 17

18 GÜNEŞ ENERJİSİ Güneş enerjisi veya Güneş erkesi, Güneş ışığından enerji elde edilmesine dayalı teknolojidir. Güneşin yaydığı ve Dünya'mıza da ulaşan enerjinin küçük bir bölümü dahi, insanlığın mevcut enerji tüketiminden kat kat fazladır. Güneş enerjisinden yararlanma konusundaki çalışmalar özellikle 1970'lerden sonra hız kazanmış, Güneş enerjisi sistemleri teknolojik olarak ilerleme ve maliyet bakımından düşme göstermiş, Güneş enerjisi çevresel olarak temiz bir enerji kaynağı olarak kendini kabul ettirmiştir. 18

19 TÜRKİYE DE GÜNEŞ ENERJİSİ POTANSİYELİ Ülkemiz, coğrafi konumu nedeniyle sahip olduğu güneş enerjisi potansiyeli açısından birçok ülkeye göre şanslı durumdadır. Güneşten dünyaya saniyede yaklaşık olarak 170 milyon MW enerji gelmektedir. 19

20 Bağlantı Görüşü Süreci Tüzel Kişi Başvurusu EPDK TEİAŞ Bölgesel Dağıtım Şirketi İl Müdürlüğü Yatırım Alanı İncelemesi 20

21 DÜS lerin Sisteme Bağlantı Noktaları EPDK tarafından lisanslı olarak elektrik sistemine bağlanacak üretim santralleri için; Santral toplam kurulu gücü <10 MW altında olanlar,36 KV luk ENH larına; MW olanla müstakil ENH ile TEİAŞ Trafo merkezlerine Kurulu gücü 50 MW nın üzerinde olması halinde ise TEİAŞ a bağlantı görüşü sorulmaktadır. 21

22 Bağlantı Prosedürü Dağıtım Şirketlerine intikal eden talepler,aşağıdaki kriterler çerçevesinde değerlendirilerek bağlantı görüşü oluşturulur. Bağlantı yapılan hat ile ilgili karakteristikler, Bağlantı yapılacak DM-KÖK bilgileri, 154/33 kv TM deki trafo güçleri ve fider durumu, 154/33 kv TM ye bağlı/bağlanacak üretim tesisleri, Mevcut yapının uygun olmaması halinde alternatif bağlantı şekli. 22

23 Değerlendirme Kriterleri Üretim santralının dağıtım sistemine bağlantısında; Mevcut dağıtım hattının gerilim düşümü ve güç kaybı yönünden teknik olarak uygun olması, E.P. Şebeke Yönetmeliğinin 5. maddesinde yer alan 50 MW kısıtının aşılmaması, Sistem kısa devre arıza akım limiti olan 16 ka in aşılmaması (TEİAŞ tarafından hesaplanmakta), Rüzgar santralleri için; bağlanacak toplam RES kapasitesinin, bağlantı noktasının minimum kısa devre gücünün en çok yüzde beşi (%5) i kadar olması ve bu gücü aşmaması, şartlarının sağlanması halinde bağlantı görüşü verilmektedir. 23

24 Değerlendirme Kriterleri Üretim santrallerinin dağıtım gerilimi seviyesinden bağlantılarında, dağıtım hattımızdaki; Kesinti sayısı ve süresi, Hattın minimum ve maksimum yükleri, 3/0 AWG ve/veya eşdeğer yer altı kablosundan düşük kesitte olmamak üzere hat karakteristiği,göz önüne alınmakta İşletme güvenliği ile can ve mal emniyeti için fiderlerin otoprodüktör fider kriterlerine göre donatılarak gerekli koruma tedbirleri alınması, şartlarıyla bağlantı izni verilmektedir. 24

25 Elektrik Sistemine Bağlantı Yapılan Noktaların Çeşitleri Müşteriler 154 kv (34,5-15,8-10,5-6,3 kv) Güç Santralleri 0,4 kv 380 kv Rüzgar çiftlikleri 1 Sisteme Bağlantı Noktaları: 1- Gerilim düşümü ve güç kaybı hesaplarına göre hattın kapasitesine bağlı olarak dağıtım şebekesine gömülü olarak bağlanan santraller, 2-Kurulu gücü 10 MW ile 50 MW altında olan üretim tesisleri, müstakil hat ve fiderle TM lere direk bağlı santraller, 3-Birkaç rüzgar çiftliği birleştirilip 154 kv hatta bağlanabilir.(ortak TM üzerinden) 4- Kurulu gücü 50 MW nın üzerinde olan üretim tesisleri, 154 kv gerilim seviyesinden direk olarak bağlanır. 25

26 Bağlantı Görüşünde Hangi Bilgilere İhtiyaç Duyulur? 154 kv E.İ.H 154 kv E.İ.H 154 kv E.İ.H 154 kv 154 kv TR-A TR-B TR-A TR-B 34,5 kv 34,5 kv TR-A : 50 MVA Çayeli HES : 5,2 MW Kuzey RES : 7,0 MW Hayat Kimya Otop : 12,0 MW Derin HES : 15,5 MW TR-A : 50 MVA Çay DM Fideri Minimum yük Maksimum yük TR-B : 16 MVA Kozlu HES Serçe RES Akça tekstil Otop : 1,0 MW : 6,5 MW : 1,2 MW : 6,7 MW : 2,0 MW 2x477 MCM 21 km DN : 73 Çay DM ( KÖK ) 2x477 MCM 34 km TR-A : 25 MVA Filyos HES : 1,2 MW Tepe RES : 9,8 MW Saray Örme Otop : 6,5 MW TR-B : 25 MVA Akarca Tekstil Otop : 3,6 MW İpek Tekstil Otop : 10,5 MW Zümrüt Tekstil Otop : 7,8 MW ~7 km 34,5 kv 6,3 kv ~ Aslan HES 12,6 MW ÖNEMLİ NOT : 1)- Santralın bağlanacağı ENH çift devre ise paralel çalışıp çalışmadığı ve DM nin bağlı olduğu devrenin veya devrelerin bağlantı şekli, 2)- TEİAŞ a ait TM deki trafoların paralel çalışıp çalışmadığı, 3)- Santralın bağlanması öngörülen ENH nın üzerine daha önce bağlantı görüşü verilen santral isimleri ve güçlerinin işlenmesi, 4)- Santralın bağlandığı ENH nın, iki veya daha fazla 154/OG TM den beslenmesi durumunda DM nin beslendiği ENH nın her TM deki fider yükleri, mutlaka bilinmesi gerekmektedir. 26

27 154 kv E.İ.H 154 kv E.İ.H 154 kv E.İ.H 154 kv 154 kv TR-A TR-B TR-A TR-B 34,5 kv 34,5 kv TR-A : 50 MVA Çayeli HES : 5,2 MW Kuzey RES : 7,0 MW Hayat Kimya Otop : 12,0 MW Derin HES : 15,5 MW TR-B : 16 MVA Kozlu HES : 1,2 MW Serçe RES : 6,7 MW Akça tekstil Otop : 2,0 MW 2x477 MCM 21 km DN : 73 Çay DM ( KÖK ) 2x477 MCM 34 km ~19 km 34,5 kv ~ 6,3 kv Aslan HES 12,6 MW ÖNEMLİ NOT : 1)- TEİAŞ a ait TM deki trafoların paralel çalışıp çalışmadığı, 2)- Santralın, bağlanması öngörülen 154/OG TM ye yaklaşık uzaklığı(km) nın mutlaka bilinmesi gerekmektedir. 27

28 Dağıtım Sistemine Bağlantı Esasları 154 kv TR 50 MVA 34,5 kv 3x3/0 AWG 3x3/0 AWG 11,3 km DM M GES (Üretim Lisanslı) 2,1 MW Gevşek Bağ 3x3/0 AWG 2,5 MVA OTOP FİDERİ 34,5 kv OTOP FİDERİ 28

29 Dağıtım Sistemine Bağlantı Esasları 154 kv TR 50 MVA 34,5 kv 3x3/0 AWG 3x3/0 AWG 11,3 km DM 477 MCM ~12 km 34,5 kv 25 MVA 6,3 kv ~ Doğankaya HES 21 MW 29

30 ELEKTRİK PİYASASINDA LİSANSSIZ ELEKTRİK ÜRETİMİ 5784 SAYILI KANUN 26/07/2008 gün ve sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 5784 sayılı Kanun ile yapılan değişiklikler doğrultusunda; 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunun 3. maddesi, Yalnızca kendi ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla, Bakanlık tarafından yürürlüğe konulacak yönetmelikle tanımlanan değerin üzerinde verimi olan kojenerasyon tesisi kuran gerçek ve tüzel kişilerden lisans alma ve şirket kurma yükümlülüğünden muaf tutulacaklar, ilgili yönetmelikte düzenlenir. Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı, kurulu gücü azami 500 kilovatlık üretim tesisi ile mikrokojenerasyon tesisi kuran gerçek ve tüzel kişiler, lisans alma ve şirket kurma yükümlülüğünden muaftır. Bu tüzel kişilerin ihtiyaçlarının üzerinde ürettikleri elektrik enerjisinin sisteme verilmesi halinde uygulanacak teknik ve mali usul ve esaslar Kurum tarafından çıkartılacak bir yönetmelikle belirlenir. hükmünü içermektedir. 30

31 YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ ENERJİ ÜRETİMİ AMAÇLI KULLANIMINA İLİŞKİN KANUN 5346 SAYILI KANUN Yenilenebilir enerji kaynaklarının elektrik enerjisi üretimi amaçlı kullanımının yaygınlaştırılması, bu kaynakların güvenilir, ekonomik ve kaliteli biçimde ekonomiye kazandırılması, kaynak çeşitliliğinin artırılması, sera gazı emisyonlarının azaltılması, atıkların değerlendirilmesi, çevrenin korunması ve bu amaçların gerçekleştirilmesinde ihtiyaç duyulan imalat sektörünün geliştirilmesi amacıyla tarih sayılı resmi gazetede 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Enerji Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun yayınlanmıştır. 31

32 DÜS lerin Güç Akışı TEİAŞ 380 kv veya 154 kv Şebeke TEİAŞ TM 154/31,5 kv PV (Üretim) P 3/0AWG (Pigeon) Kojenerasyon RES (Üretim) Yük Avantajlar Dağıtım ve iletim kayıplarını azaltırlar, Genelde yenilenebilir kaynaklara dayalı, sera gazı emisyonu yaratmamaları ve çevre ile uyumlu olmaları, İnşaat sürelerinin kısa oluşu ve kolay geliştirilmeleri, İşletme bakım giderlerinin düşük olması. Dezavantajlar Kısa devre gücünün artması ve çift yönlü yük akışı için koruma ve işletme sorunları, Güç kalitesi parametrelerini etkilemesi, Enerji üretimi, meteorolojik ve mevsimsel koşullara bağlıdır, Bağlı bulunduğu güç trafoları arasında yük aktarılması yapılamamakta. 32

33 DAHA AKILLI BİR ŞEBEKE İÇİN ; Genel Müdürlüğü olarak yeni dönemde; elektrik dağıtım şebekesinin, enerji üretim kaynakları ile sorunsuz bir şekilde entegre olmasını sağlamak amacıyla TUBİTAK ile 15 ay sürecek ortak bir çalışma başlattı. 33

34 Lisanssız elektrik üretimi 36 kv ve altındaki Dağıtım sistemine bağlanabilir Tüketim ve Üretim tesisleri aynı dağıtım bölgesi içersinde farklı noktalarda olabilir. Üretim santralleri Bağlantısı OG ve AG yapılabilir. den AG bağlantılarında trafolar için kapasite kısıtı var. Özel trafolar için kapasite kısıtı yok. Bir transformatör merkezine rüzgar veya güneş enerjisinden yönlendirilen toplam güç 2MW a kadar bağlanabilir 34

35 Lisanssız elektrik üretimi Hidroelektrik kaynaklardan, üretim için il özel idarelerine Diğer kaynaklar açısından ise dağıtım şirketlerine başvuru yapılacaktır. Üretim santralı yerinin kullanılmasına izin verildiğine dair belgeler: Kojenerasyon tesisleri için verimlilik belgesi Rüzgar, güneş haricindeki üretim kaynaklarının, kullanım hakkının elde edildiğine dair belge Tüketim tesisinin son bir yıl içinde enerji tüketimi. 35

36 Lisanssız elektrik üretimi Hidrolik Üretim tesisleri yapıldığı tarihten itibaren,su kullanım anlaşmasının Diğer Üretim tesisler dağıtımm şirketine ilgili belgeleri sunmaları halinde 30 gün içinde bağlantı ve sistem kullanma anlaşmalarını yapabilirler. Anlaşma tarihinden itibaren OG den bağlanacak hidrolik üretim tesisleri 3 yıl OG den bağlanacak diğer üretim tesisleri 2 yıl AG den bağlanacak üretim tesislerinin 1 yıl içinde yapılıp bitirilmesi zorunludur. Yerli Üretim yararlanabilir. teçhizatı kullananlara teşvikden Lisanssız üretimde üreticilerin kendi ihtiyaçları için üretim yapmaları esastır. 36

37 Lisanssız elektrik üretimi Lisanssız üreticiler ikili anlaşmalar yapamazlar. Kurulacak üretim tesislerinde kullanılacak teçhizatlar en fazla 5 yaşında olmalıdır. 37

38 SONUÇ Sonuç olarak: Ülkemizin Fosil enerji kaynakları bakımından yeterli düzeyde olmaması, enerji kaynakları bakımından dış ülkelere bağımlı olmamız, her yıl enerji artış talebimizin çok fazla olması nedeniyle, enerji kaynaklarımızı çeşitlendirmemiz, yerli, yenilenebilir ve yeni enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üretimini desteklememiz gerekmektedir. 38

39 İSTANBUL ANADOLU YAKASI ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş. TEŞEKKÜR EDERİZ SAMİ KOVANCI GENEL MÜDÜRÜ 12-NİSAN-2012 İSTANBUL 39