BELEDİYECİLİKTE COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİNİN KULLANIMI

Transkript

1 TMMOB COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ KONGRESİ Ekim - 04 Kasım 2011, Antalya BELEDİYECİLİKTE COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİNİN KULLANIMI Eylem Kaya 1, M. Erkan Uçaner 2, Sinem Gökyokuş 3 1 Altındağ Belediyesi, Bilgi İşlem Merkezi, Altındağ, Ankara, ekaya@altindag.bel.tr 2 Altındağ Belediyesi, Bilgi İşlem Merkezi, Altındağ, Ankara, eucaner@altindag.bel.tr 3 Altındağ Belediyesi, Bilgi İşlem Merkezi, Altındağ, Ankara, sgokyokus@altindag.bel.tr ÖZET Teknolojinin gelişmesine paralel olarak coğrafi bilgi sitemlerinin de gelişmesi ve yeni teknolojilerle entegre olması ile bu teknolojinin kullanımı daha da yaygınlaşmıştır. Yerel yönetimlerde Coğrafi Bilgi Sistemleri, daha iyi hizmet sunmakta, karar destek mekanizmalarında, vergilendirme, planlama, alt-üst yapı çalışmalarında ve belediyenin görev alanına giren her türlü konuda yardımcı olmak için kullanmaktadır. Altındağ Kent Bilgi Sistemi (ALBİS) Projesine 2010 yılı içerisinde başlanmıştır ve halen devam etmektedir. ALBİS projesi kapsamında çeşitli kurumlardan veriler alınarak sisteme entegre edilmektedir. Tapu Kadastro Genel Müdürlüğünden Tapu Kayıtları, İçişleri Bakanlığı, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri(NVİ) Genel Müdürlüğünden Adres Kayıt Sistemi (AKS) verileri, ASKİ den sözel abone bilgileri ve 1998 yılına ait halihazır harita ve bu çalışmalardan türetilmiş bina katmanı temin edilmiştir. Çalışmalar sonucunda gelinen noktada, bilgilendirme amaçlı, internetten imar durumu sorgulaması yapılabilmektedir. Bunun yanında ilçeye ait coğrafi bilgilere erişim amacıyla 2 Boyutlu ve 3 Boyutlu Kent Rehberi Uygulamaları kurum içinde kullanılmakta, yakın zamanda da internetten vatandaşların kullanımına açılması planlanmaktadır. Bildiride genel olarak Altındağ Belediyesinde yapılan Kent Bilgi Sistemi çalışmalarından ve çalışmalar sırasında izlenilen yol, yaşanılan problemler ve saptamalara yer verilmektedir. Ayrıca Coğrafi Bilgi Sistemlerinin belediyecilik alanında kullanımının gerçek hayattan örneklerine yer verilmektedir. Anahtar Sözcükler: Kent Bilgi Sistemi, Adres/Numarataj, Yerel Yönetimler, Adres Kayıt Sistemi (AKS), Kimlik Paylaşım Sistemi (KPS) ABSTRACT USE OF GEOGRAPHICAL INFORMATION SYSTEMS IN MUNICIPALITY In parallel with the development of technology in Geographic Information Systems in development and new technologies to be integrated with the more widespread use of this technology. Geographic Information Systems in local governments, providing a better service, decision-support mechanisms, taxation, planning, sub-and superstructure work on any subject within the purview of the municipality uses to help. Altındağ Urban Information System (abbreviated ALBİS in Turkish) Project was started in 2010 and is still continuing. Albis project based on the data context, a variety of agencies are integrated into the system. Land Registry General Directorate of Land Records, Ministry of Interior, Population and Citizenship Affairs (abbreviated NVİ in Turkish), General Directorate Address Registration System (abbreviated AKS in Turkish) data, water consumers information from ASKİ, 1998 maps, and the building layer derived from these studies have been supplied. As a result of studies at this point, for informational purposes, can be made questioning the developmental plan from the Internet. In addition, the county in order to access the geographic information in 2 and 3 dimensional city guide applications have been using within organization and will be opened to public access from the internet very soon. Urban Information System works in Altındağ Municipality and experienced problems viewed during the road work are described in this paper. Real-life examples of the use of Geographical Information Systems in the field of local administration are described as well. Keywords: Urban Information System, Address/Numerating, Local Administrations, Address Registration System, Identity Information Sharing System 1. GİRİŞ Coğrafi Bilgi Sistemleri yerel yönetimlerden bakanlıklara birçok kurumda ve tarımdan turizme birçok alanda çeşitli konularda kullanılmaktadır. Yerel Yönetimlerde Coğrafi Bilgi Sistemleri, daha iyi hizmet sunmakta, karar destek mekanizmalarında, vergilendirme, planlama, alt-üst yapı çalışmalarında ve belediyenin görev alanına giren her türlü konuda yardımcı araç olarak kullanılmaktadır. Altındağ Belediyesinde de 2010 yılında başlayan CBS çalışmaları halen devam etmektedir.

2 Belediyecilikte Coğrafi Bilgi Sistemlerinin Kullanımı Projede şuan belediye bünyesindeki ve diğer kurumlardaki mevcut verilerin toplanması, temizlenip ilişkilendirilerek akıllandırılması aşamaları gerçekleştirilmektedir. Bu kapsamda çeşitli kurumlardan veriler alınarak sisteme entegre edilmektedir. Tapu Kadastro Genel Müdürlüğünden Tapu Kayıtları, İçişleri Bakanlığı, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri(NVİ) Genel Müdürlüğünden Adres Kayıt Sistemi (AKS) verileri, ASKİ den sözel abone bilgileri ve 1998 yılına ait halihazır harita ve bu çalışmalardan türetilmiş bina katmanı temin edilmiştir. NVİ Genel Müdürlüğü ile yapılan KPS web servisleri protokolü ile AKS verilerine anlık olarak ulaşılabilmektedir. Belediyelerde temel altlık veri ihtiyacı, özellikle imar planları, kadastro, mahalle sınırları, cadde-sokak, bina ve kapı no katmanlarında yoğunlaşmaktadır. Belediyenin ihtiyacına göre bu temel altlık grafik verilerin sözel kolonları artabilmekte, bu katmanlar haricinde onlarca farklı katmana ihtiyaç duyulabilmektedir. 2. ADRES KAYIT SİSTEMİ (AKS) 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununa dayanılarak oluşturulan Adres Kayıt Sistemi ile Türk Vatandaşları ve Türkiye de yaşayan yerleşik yabancıların yerleşim yeri ve diğer adres bilgilerinin elektronik ortamda merkezi bir yapı içerisinde güncel olarak tutulması ve adres konusundaki dağınıklığa son verilmesi öngörülmüştür (URL 1). Bu kapsamda, belediyeler ve il özel idareleri tarafından ülke genelinde numaralama ve levhalama çalışmaları tamamlanarak ulusal adres veri tabanı oluşturulmuştur. Türkiye İstatistik Kurumu tarafından da kişilerin T.C. kimlik numaralarının yerleşim yeri adres bilgileriyle eşleştirilmesi suretiyle alan uygulaması yapılmıştır. Bu veriler TÜİK ten devralındıktan sonra İçişleri Bakanlığınca elektronik ortamda güncel olarak tutulmaya başlanmıştır (URL 1). 3. KİMLİK PAYLAŞIM SİSTEMİ (KPS) KPS, NVİ tarafından MERNİS veri tabanından ayrı olarak elektronik ortamda tutulan ve sınırlandırılmış bilgiler içeren aile kütüğü kayıtlarının (KPS veri tabanı); alıcı kurumlar (kamu kurumları) ve diğer kişiler (diğer tüzel kişilikler) ile ilgili mevzuatta belirlenen esas ve usuller çerçevesinde, güncel ve güvenli bir şekilde, 7 gün 24 saat süreyle, on-line paylaşılmasını sağlayan bir sistemdir. Böylece, kurum ve kuruluşların ihtiyaç duydukları nüfus kayıt örneği ve yerleşim yeri adresi gibi bilgi ve belgeleri nüfus müdürlükleri ile yazışma yapmadan veya vatandaşlardan istemeden doğrudan ve anında KPS den temin ederek hizmet vermeleri mümkün hale gelmiştir (NVİ Genel Müdürlüğü, 2010). 3.1 KPS Veritabanı KPS veri tabanı, aşağıdaki bilgilerden oluşmakta ve MERNİS veri tabanındaki değişikliklerin anlık olarak buraya aktarılması suretiyle güncellenmektedir. Bu veriler, aile kütüklerindeki kayıtlar gibi Türk vatandaşlığının ispatında ve belgelendirilmesinde esas olduğu kadar kişinin kimliği, medeni hali ve aile bağlarının belirlenmesinde de hukuken geçerli temel resmi bilgilerdir. Ayrıca, mevzuatta yapılan düzenlemeler ve hizmet gereği duyulacak ihtiyaçlar çerçevesinde KPS de yer alacak bilgileri belirlemeye İçisleri Bakanlığı yetkilidir. Kişi bilgileri Nüfus cüzdanı bilgileri Nüfus olay bilgileri (evlenme, boşanma, ölüm gibi) Ulusal Adres Veri Tabanında Yer Alan Bilgiler (Posta kodları, il, ilçe, bucak, köy ve mezra isimleri, mahalle, meydan, bulvar, cadde, sokak isimleri ile sabit tanıtım numarası ve bina numarası gibi adres verileri ile tanımlanan coğrafi konum, kişisel ve kurumsal adres bilgisine ulaşmak için gerekli olan bilgiler) İstatistik Bilgileri (Doğum, ölüm, evlenme, boşanma sayıları gibi) 3.2 KPS ile İlgili Hukuki Düzenlemeler KPS veri tabanındaki bilgiler; 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu, 2008/8 sayılı Başbakanlık Genelgesi ve Kamu Hizmetlerinin Sunumunda Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik hükümleri doğrultusunda, anılan Kanun ve Kimlik Paylaşımı Sistemi Yönetmeliğinde belirlenen usul ve esaslara göre yapılan ikili anlaşmalar çerçevesinde kurum ve kuruluşlar ile paylaşılmaktadır. 4. UYGULAMA Altındağ Belediyesinde yapılan CBS çalışmalarında saha çalışması bulunmamaktadır; veri üretimi, sayısallaştırma, çeşitli kurumlardan alınan verilerin harita verisi ile eşleştirilmesi vb. büro çalışmaları belediye bünyesinde çalışan 1 Harita Yüksek Mühendisi ve 1 Harita Teknikeri ile yürütülmektedir. Yazılım, uygulama geliştirme çalışmaları dışarıdan özel bir firma tarafından yapılmaktadır. CBS çalışmaları için MapInfo 10.0, 3 boyutlu mimari modellerin çizimi için Google Skecthup, 2 Boyutlu Kent Rehberi Haritası için MapXtreme ve 3 Boyutlu Kent Rehberi Haritası için de SpacEyes3D Builder programları kullanılmaktadır.

3 Kaya vd. 4.1 Pilot Çalışma Altındağ ilçesinde yapılan CBS çalışmalarında ilk önce; karşılaşılacak sıkıntıları görmek, süreç ve personel planlaması yapabilmek ve en uygun yöntemi belirleyebilmek amacıyla iki mahallede pilot çalışma yapılmıştır. ASKİ tarafından 1998 yılı halihazır verileri kullanılarak 2000 yıllarında türetilen ve kısmen numarataj bilgisi içeren bina katmanı ile yine ASKİ bünyesindeki bir pilot çalışmadan, bu mahallelerde çekilen bina fotoğrafları ve binalara ait bazı öznitelik bilgileri de temin edilmiştir. Gecekonduların bulunmadığı, diğer mahallelere göre numaratajı daha doğru ve eksiksiz olduğu düşünülen Aydınlıkevler ve Ahiler Mahalleleri pilot bölge olarak seçilmiştir. Ancak çalışmalar sırasında bu mahallelerde bile birçok eksiğin olduğu görülmüştür. Bina katmanındaki çeşitli topolojik hatalar (üst üste çizim, iç içe çizim vb) MapInfo Professional 10.0 CBS yazılımındaki araçlar ile sorgulanıp, tematik hale getirilip sonrasında düzeltilmiştir. ASKİ nin yaptığı pilot çalışma, Altındağ ilçesinin bir kısmını içermektedir. Aydınlıkevler ve Ahiler Mahallesinde ASKİ noktaları ile eşleştirme sonucunda güncel, farklı bir veriden yararlanma imkanı olmuştur. Ankara Büyükşehir Belediyesi Numarataj Şubesinden alınan yol orta çizgilerinden de faydalanılarak numarataj oluşturulmaya çalışılmıştır. AKS verileri ile binaların eşleştirilmesi için mahalle adı, cadde/sokak adı ve kapı numarası bilgilerinin doğru ve eksiksiz olarak oluşturulması gerekmektedir. Bu nedenle verilerin eksik olduğu alanlarda var olan verilerden ve genel numarataj kurallarından faydalanılarak eksik bilgiler tamamlanmıştır. Mahalle adı, cadde/sokak adı ve kapı numarası verilerine göre binalarla AKS verileri genel olarak eşleştirilmiştir. Eşleşmeyen kayıtlar tespit edilerek, gerekli incelemeler sonucu düzeltmeler yapılmıştır. İncelemelerde; Uydu görüntüsünden binanın olup olmadığına, ASKİ verilerinden binanın fotoğrafına, Numaratajın sıralı olarak gidip gitmediğine, AKS verilerinin doğruluğuna, Tapu sicil kayıtlarına bakılarak, en doğru sonuca ulaşılmaya çalışılmıştır. Bu çalışmaların yanında saha çalışmasının da yapılması tespit edilemeyen muhtemel hataların önüne geçecektir. İleriki aşamada Altındağ ilçesinde yapılacak çalışmada, mevcut verilerle anlaşılamayan alanlarda, saha çalışması ihtiyacı değerlendirilecek ve ortaya çıkan duruma göre planlanacaktır. Resim 1: Eşleştirmede karşılaşılan problemler

4 Belediyecilikte Coğrafi Bilgi Sistemlerinin Kullanımı Resim 1 de görüldüğü gibi Şehit Mustafa Baş Caddesi 50 ve 52 numaralı binalar, halihazır haritada tek bina olarak çizilmiştir ve uydu görüntüsünden yapılan görsel yorumlamada da aynı şekilde tek bina olarak algılanmaktadır. Ancak AKS verilerinde iki binadır ve parsel sınırları da iki bina olduğunu göstermektedir. Ayrıca yapılan pilot çalışmada AKS verilerinde birtakım hatalar da tespit edilmiştir. Bu hataların sebebi AKS nin grafikten bağımsız olması ve yalnızca sözel verilerden oluşmasıdır. Grafikle ilişkisi olmayan adres verisinin doğruluğunu tespit etmek mümkün değildir. Örneğin iki cadde/sokağın birleştiği noktada bulunan bir bina her iki cadde/sokaktan da numara almış gibi yani farklı iki bina gibi gösterilebilir ve bu hata, sözel veriler grafikle ilişkilendirilmediği sürece ortaya çıkartılamaz. Özellikle emlak vergisi değer tespitinde bağımsız bölümün hangi caddesokaktan numara aldığı önem arz etmektedir. Bu nedenle AKS nin mutlaka grafikle ilişkili bir sistem olması gerekmektedir. Resim 2: Pilot çalışma sonrası bina AKS eşleşmesi Resim 3: Pilot çalışma sonrası durum

5 Kaya vd. 4.2 Mahalle ve Cadde/Sokaklar ile AKS Verilerinin Eşleştirilmesi AKS de yer alan mahalle kodları mahalle adına göre eşleştirilmiştir. Cadde/sokakların kodları ise mahalle adı ve cadde sokak adına göre eşleştirilmiştir. AKS de birden fazla mahalleden geçen yolun kodu her mahallede farklıdır. Tablo 1: AKS kayıtları Cadde/SokakAd SokakTip Kod SabitTanitimNumarasi MahalleKod MahalleAd CELAL ESAT ARSEVEN Cadde ALİ ERSOY CELAL ESAT ARSEVEN Cadde GÜLPINAR CELAL ESAT ARSEVEN Cadde GÜNEŞEVLER CELAL ESAT ARSEVEN Cadde YILDIZTEPE CELAL ESAT ARSEVEN Cadde YUNUSEMRE Resim 4 de görüldüğü gibi yollarda yaklaşık % 86 oranında eşleşme sağlanmıştır. Altındağ ın kuzeyinde görülen eşleşmeyen alanda Ankara Büyükşehir Belediyesinden alınan sayısal veride de yol isimleri AKS verileri ile eşleşmemektedir. Bazı yolların AKS verileri ile eşleşmemelerinin sebepleri şunlardır; Üzerinde yapı, konut, kayıtlı kişi olmayan çevre yolu, devlet yolu, köy yolu gibi yollardan dolayı, Henüz açılmamış imar yollarından dolayı, Eskiden var olan ancak kentsel dönüşüm çalışmaları, imar planı uygulamaları sonucu iptal edilen kapatılan yollardan dolayı, Adı değişen yollardan dolayı. Ayıca yol adları aynen AKS de olduğu gibi yazılmalı ki eşleşme oranı yüksek olsun. Eşleşmeyen kayıtlarda yazımdan kaynaklı bir hata ya da farklılık olup olmadığı kontrol edilerek yanlış yol adları düzeltilmiştir. Resim 4: Yollar AKS eşleşmesi

6 Belediyecilikte Coğrafi Bilgi Sistemlerinin Kullanımı 4.3 Binalar ile AKS Verilerinin Eşleştirilmesi Cadde/sokak verileri AKS ile eşleştirildikten sonra binaların AKS ile eşleştirilmesine başlanmıştır. En çok zaman alan aşama binalarla bina kodlarının eşleştirilmesi aşamasıdır. Yüksek oranda eşleşme sağlamak için güncel ve doğru bina ve numarataj verisine ihtiyaç duyulmaktadır. Binaya bağlı öznitelik bilgileri arasında mahalle adı, cadde/sokak adı ve kapı numarası bilgilerinin olması gerekmektedir. Altındağ ilçesinin çoğunluğu gecekondulardan oluşmaktadır, ayrıca son yıllarda yapılan çalışmalarla hızlı bir değişim geçirmektedir. Yaklaşık 15 bin gecekondu yıkılmıştır ve yeni binalar yapılmakta, yeni yollar açılmakta, parklar, tesisler yapılmaktadır. Halihazır harita verisi ise 1998 yılına aittir. Oldukça eski olan halihazır/bina verisinin güncellenmesi işi yersel yöntemlerle çok uzun zaman alacağı ve maliyetli olacağı için bina verisinin güncellenmesinde yüksek çözünürlüklü güncel uydu görüntüsünden faydalanılmıştır. Mevcut bina katmanında kapı numarası bilgisi tüm binalarda bulunmamaktadır ve bazı binalarda yanlış kapı numarası bilgisi bulunmaktadır. Sahadan numara verisi toplamak uzun zaman alacak ve projenin başlangıcında planlanmayan bir iş olduğu için belediye bünyesindeki veriler ve çeşitli kurumlardan temin edilen veriler değerlendirilmektedir. Bu kapsamda temin edilen ASKİ den alınan nokta verilerinde bulunan adres bilgileri ve bina fotoğrafları değerlendirilmiştir. Ayrıca temin edilen su abonesi kayıtlarındaki parsel numarası bulunan kayıtlardan da parselin konumu bilindiği için o parselde bulunan binanın adresine ulaşılmaktadır. AKS deki parsel numarası olan kayıtlardan da aynı şekilde adres bilgisine ulaşılmaktadır. Belediye tarafından AKS ne girilen iskan ve ruhsat verilerindeki adres ve parsel numarası bilgileri değerlendirilerek parselden binanın adresine ulaşılmaktadır. Bunun yanı sıra yine belediye bünyesinde bulunan vergi mükelleflerinin vergi bildiriminde bulunan adresleri de değerlendirilmektedir. Tüm bu veriler derlenerek binalardaki yol adı ve kapı numarası bilgileri güncellenmektedir. Aralarda kapı numarası eksik olan binalar mevcut numarataj ve numarataj kurallarına göre tamamlanmaktadır. Daha sonra mahalle adı yol adı bina no bilgilerine göre binaların AKS kodları güncellenmektedir. Yapılan bu genel eşleştirmeden sonra, bina kodu olmayan binalar tek tek incelenerek gerekli düzeltmeler yapılmakta ve notlar tutulmaktadır. Resim 5: Binalar AKS eşleşmesi Resim 5 te AKS verileri ile eşleşen ve eşleşmeyen bina verileri gösterilmektedir. AKS ile eşleşen binaların oranı % 54 tür. Daha detaylı bir çalışma ile bu oranın arttırılması hedeflenmektedir.

7 Kaya vd. Çalışma esnasında, binaların AKS verileri ile eşleşmeme sebeplerinden aşağıdaki maddeler tespit edilmiştir; Cadde/sokak adının yanlış olması, kapı girişinin olduğu sokak değil de başka bir sokaktan numara alıyor gibi gözükmesi, Kapı numarasının olmaması ya da yanlış olması, Bitişik iki farklı binanın tek bina gibi çizilmesi, AKS de binanın mahalle adının hatalı girilmesi, AKS de bir binanın iki farklı sokakta da gözükmesi, CBS ve AKS de veri girişi sırasında yapılan operatör hatalarından kaynaklı eşleşmeme, Yıkılan binaların (gecekondu vb) AKS den silinmemiş olması. Resim 5 te de görüldüğü gibi özellikle güney kısımda çok sayıda AKS verileri ile eşleşmeyen binalar bulunmaktadır. Bunun nedeni bu bölge için elimizde yalnızca kapı numarası bilgisinin olması, cadde ve sokak isminin bilinmemesidir. Ayrıca bazı bölgelerde numaralandırma cadde ya da sokağa bağlı değil, küme evler şeklinde yani belirli bir düzende 1,2,3. şeklinde verilmiştir. Aynı mahallede 1 den fazla küme ev olduğu için verilen numaranın hangi küme eve ait olduğu bilinememektedir. Ayrıca Emlak İstimlak Müdürlüğünün yaptığı tespitlerde (saha çalıması) kapı numaraları çelişkilidir. Kapının üzerindeki plakada yazan numara ile belediyedeki kayıtlar ve altyapı aboneliklerindeki kayıtlar farklılık göstermektedir. Bazen de kapı numarası plakaları vatandaş tarafından, kötü niyetle, değiştirildiği için saha çalışması yapılsa bile doğru adrese ulaşmak oldukça zordur. 5. CBS ÇALIŞMASININ ÖNEMİ VE SONUÇLAR Coğrafi Bilgi Sistemleri birçok alanda kullanılmakta ve birçok fayda sağlamaktadır. CBS ile veriler sorgulanabilmekte, analizler yapılabilmekte ve çok çeşitli tematik haritalar üretilebilmektedir. Altındağ Belediyesinde yapılan çalışmalarda grafik veriler ile AKS verileri, tapu kayıtları, iskan ve ruhsat verileri gibi birçok sözel veri eşleştirilmiştir. Bu sayede sadece çizimden ibaret olan parsel, bina gibi veriler akıllandırılarak sorgulanabilir, analiz edilebilir hale getirilmişlerdir. AKS ile CBS entegrasyonu neticesinde TC kimlik numarası bilinen kişiler coğrafya ile ilişkilendirilmiş olmaktadır. Belediyelerde birçok işlemde kişi-adres bilgileri kullanılmaktadır, entegrasyon ile kişi bilgisi içeren her türlü iş ve işlemle ilgili coğrafi analiz ve tespit yapmak mümkün hale gelmektedir. Örneğin, belediye gelirlerinde önemli bir yeri olan emlak vergisi kayıp ve kaçaklarının tespitinde, yatırımların doğru yönlendirilmesinde, istek-şikayetler ile sosyal yardımların, çağrı merkezine gelen bir çağrının harita üzerinde gösterilmesinde vb. konularda kullanılabilinecektir. Belediyede işlemleri haricinde ilçede bulunan kurum ve kuruluşların yapacağı kişi ve coğrafyayla ilgili haritalama, analiz vb. çalışmalarda altlık oluşturulmuş olacaktır. Okul, kreş kayıtlarının dağılımı, yeni yapılacak okulların yer seçimi, çeşitli hastalıkların coğrafi dağılımı vb. analizler kolaylıkla yapılır hale gelecektir. Yukarıda bahsi geçen faydaların dışında ayrıca, AKS ile CBS verilerinin eşleştirilmesi adres verisinin sürekli güncel tutulmasını büyük ölçüde kolaylaştıracağı için yerel yönetimler için oldukça önemlidir. Ayrıca AKS ile eşleştirilen bina verisinden binadaki bağımsız bölümlere yani; dolu konut, boş konut, kamu ve özel işyeri bilgilerine ulaşılmaktadır. Bağımsız bölümlerden de binada oturan kişilere ulaşılmaktadır. Kişilerin TC kimlik numaraları bilindiği için belediyede çeşitli birimlerde tutulan kişi kayıtlarını da harita ile eşleştirme imkanı doğmaktadır. Örneğin; belediyenin şikayet masasına gelen başvurular, başvuran kişilerin TC kimlik numaraları bilindiği için harita üzerinde gösterilebilmektedir. Aynı şekilde 22 adet Kadınlar Eğitim ve Kültür Merkezine ait üyenin coğrafi dağılımı izlenerek yeni planlanacak merkezlerin yer seçimine yardımcı olmaktadır. TC kimlik numarası bilinen ve ilçe sınırlarında oturan kişilere ilişkin her türlü bilgiyi harita üzerinde gösterme imkanı olmaktadır. Bunun yanısıra ilçe bünyesinde kişi bazlı yapılacak haritalı analizlerde sağlık, milli eğitim gibi diğer kurumlara altlık sağlayacaktır. Ayrıca AKS verilerinin sözel verilerden oluşması ve grafik veri ile ilişkisinin olmamasından kaynaklı çeşitli hatalar tespit edilmiştir. Örneğin; iki mahallede yer alan bir caddedeki 1-55, 2-60 numaralı binaları A mahallesinde; ve numaralı binaları da B mahallesinde iken, AKS verileri grafikten bağımsız tablo veri olduğu için A mahallesindeki bazı binalar B mahallesinde kaydedilmiştir. CBS ile ilişkili bir veride bu tür hatalar çok rahat tespit edilebilmektedir. Bir başka örnek ise; iki sokağın kesişiminde bulunan bir bina her iki sokaktan da numara verilerek kaydedilmiştir. Yani bu bina iki farklı bina gibi girilmiş ve her iki kayıtta da bağımsız bölümler (konut, işyeri) kayıtlıdır. Olması gereken numarataj hangi sokaktansa (bina girişinin bulunduğu sokak), o sokakta kaydının olması, diğer sokaktan tahsis numarası almasıdır. Yani grafikle ilişkili olmadığında örnekteki binanın aynı bina olduğunun anlaşılması imkansızdır. Bu sebeplerle AKS verileri mutlaka grafik verilerle (mahalle, yol ve bina) ilişkili olmalıdır. Altındağ ilçesinde CBS verisi ile AKS verilerinin eşleştirilmesi çalışmalarında halihazır/bina verisinin güncel olmayışı, numarataj verisinin eksik olması ve saha çalışmasının olmamasından dolayı sıkıntılar yaşanmıştır. Yüksek oranda eşleşme sağlayabilmek için güncel, doğru bina ve numarataj verisine ihtiyaç vardır.

8 Belediyecilikte Coğrafi Bilgi Sistemlerinin Kullanımı Çalışmalar sonucunda gelinen noktada, bilgilendirme amaçlı, internetten imar durumu sorgulaması yapılabilmektedir. Böylece İmar Müdürlüğüne bilgilenme amaçlı yapılan başvuruların azaltılması ve vatandaşların belediyeye gelmeden internetten imar durumunu sorgulamaları amaçlanmaktadır. Bunun yanında ilçeye ait coğrafi bilgilere erişim amacıyla 2 Boyutlu ve 3 Boyutlu Kent Rehberi Uygulamaları da çok yakında internetten vatandaşların kullanımına açılacaktır. Bu uygulamalarla adrese ya da parsele göre arama yapılabilmekte, önemli yerler sorgulanabilmekte, imar durumu sorgulaması yapılmakta, binaya ve parsele ilişkin birçok bilgi gösterilmektedir. 3 boyutlu uygulamada, Altındağ da sanal gezinti yapılabilmektedir. Ayrıca bunlara ek olarak yetkiler dahilinde, kurum içinde müdürlüklerce kullanılacak ek yetenekler bulunmaktadır. Bunlar, parsele ve binaya ilişkin tapu, ruhsat, iskan vb. verilere erişim; ruhsatlı binalara ilişkin tematik harita yapılması; harita üzerinde seçilen bir noktadaki taranmış paftaların görüntülenmesi ve bilgisayara indirilmesi gibi çeşitli yeteneklerdir. Bu uygulamalar (2 boyutlu kent rehberi) ve (3 boyutlu kent rehberi) adreslerinde test olarak sunulmaktadır. Tablo 2: Belediye birimlerinin CBS ile ilgili konuları ve kullanım amaçları Müdürlük Adı Kullanım Amaçları İmar Müdürlüğü Plan verisine ilişkin sorgulamalar ve tematik haritaların üretilmesi Planlama çalışmalarında eğim ve bakı sorgulaması İmar Durumu belgesi verme Emlak İstimlak Müdürlüğü Gecekondu arazi tespitlerinin harita ile ilişkilendirilmesi ve sorgulanması Belediyenin gayrimenkullerinin sorgulanması Kamulaştırma yapılacak alanlarda değer tespiti Mali Hizmetler Müdürlüğü Emlak vergisi beyanındaki cadde/sokaklarının tespiti Emlak vergisi ve ilan reklam vergisindeki kayıp ve kaçakların tespit edilmesi Binalara ilişkin sözel verilere, fotoğraflara erişim Fen İşleri Müdürlüğü Asfalt dökümü yapılan ve yapılacak alanların tespiti Yıkılacak binaların tespiti Altyapı çalışmaları Temizlik İşleri Müdürlüğü Çalışılacak güzargahın planlanması, çalışılan güzergahların haritada gösterilmesi Plastik, cam vb. geri dönüşüm çalışmalarında geri dönüşüm kumbarasının yerinin tespiti Katı atık depolama yer seçimi Zabıta Müdürlüğü İşyeri dağılımlarının harita üzerinde incelenmesi Pazar yerleri takibi Sosyal Yardım İşleri Müdürlüğü Yapılan yardımların harita ile ilişkilendirilmesi ve sorgulanması, tematik haritalar üretilmesi Yoksulluk haritalarının çıkarılması Halkla İlişkiler Müdürlüğü İstek ve şikayetlerin harita ile ilişkilendirilmesi ve sorgulanması, tematik haritalar üretilmesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü Kadınlar Eğitim ve Kültür Merkezleri ve Gençlik Merkezlerine üyelerin binalar ile eşleştirilmesi, sorgulanması ve tematik haritalar üretilmesi Genel Adres tespiti, adres-parsel ilişkisi Uydu görüntülerinden faydalanma Araç takip sistemleri için altlık Bilgiye kolay ve hızlı erişim, sorgulama Tematik haritalarla etkili sunum Üst Yönetim Karar destek uygulamaları (ihtiyaç duyulan katmanların tematiklendirilmesi, analizlerin yapılması) Sosyal doku analizlerinin grafik ortamda yapılması KAYNAKLAR URL 1, NVİ İnternet sitesi, Adres Kayıt Sistemi Nedir ve Nasıl Uygulanmaktadır?, 25 Şubat NVİ Genel Müdürlüğü, 2010, Kimlik Paylaşım Sistemi, 2-4.