ARAZİ VERİLERİ Grup Koordinatörü: Prof. Dr. Emine Caner Saltık

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ARAZİ VERİLERİ Grup Koordinatörü: Prof. Dr. Emine Caner Saltık"

Duygu Tunç
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 ARAZİ VERİLERİ 2006 Grup Koordinatörü: Prof. Dr. Emine Caner Saltık Malzeme Araştrımaları Grubu Öğr. Gör. Dr. Ayşe Tavukçuoğlu Ar. Gör. Göze Akoğlu Ar. Gör. B. Alp Güney Evin Caner Meltem Cemre Üstünkaya Selçuk Bengin Mehmet Er Malzeme Araştırma Grubunun arazi çalışmaları aşağıdaki konularda yoğunlaşmıştır: a) Taş yüzeylerinde görsel olarak izlenen bozulmaların haritalandırılması b) Taşların yüzey renk özelliklerinin ve değişimlerinin tespiti c) Taşların ultrasonik hız ölçümleri d) Taşların Kızıl Ötesi Termal analizleri e) Taşlardaki bozulmaları temsil eden örneklerin alınması (anıt taşlarının jeolojik eşdeğerlerinden teşhis ve koruma deneyleri için örnekleme). Arazide yapılan bu çalışmaların birlikte değerlendirilmesi ve alınan örneklerin laboratuvar analizleri sonuçları birleştirilerek anıt taşlarındaki bozulma sorunları, bozulmuşluk dereceleri, bozulma derinliği ve gereken koruma müdahaleleri konusunda veriler oluşacaktır. a) Taş yüzeylerinde görsel olarak izlenen bozulmaların haritalandırılması: Bu amaçla, izlenen bozulma çeşitleri sınıflandırılmış, taş yüzeylerinin ölçekli fotoğrafları çekilmiştir. Bu fotoğraflar iki boyutlu olarak ölçeklendirilecektir. Bozulmaların konumu ve dağılımı sayısal olarak da değerlendirilecektir. Bu haritalar gelecekteki arazi çalışmaları ve müdahalelerin yerlerinin tepiti, yapılan müdahalelerin takibi çalışmalarında referans olarak kullanılacaktır. b) Taşların yüzey renk özelliklerinin ve değişimlerinin tespiti: Alınan renk ölçümleri ile heykellerde ve kabartmalardaki renk farklılıklarının tespiti, bozulma süreci ve koruma müdahaleleri için referanslar oluşturulması amaçlanmaktadır. Nemrut Dağı nda batı, doğu terasında ve depoda bulunan kabartma ve heykellerden CIELAB renk düzlemi standardına (1976) göre, KonicaMinolta marka ve Cmd-2600 model spektrofotometreyle renk ölçümleri alınmıştır. Bu amaçla alınan renk ölçümleri ve ilgili fotoğraflar kodlanarak renk verileri dosyası oluşturulmuştur. ARAZİ VERİLERİ /5

2 Resim 1: Renk ölçümü alınan Antiochos heykeli SCI SCE Foto No. L a b L a b ( ) Nemrut Batı Teras taki Antiochos heykelinden alınan renk ölçümleri. c) Taşların ultrasonik hız ölçümleri: Taşların mekanik özelliklerini, bozulmuşluk derecesini ve bozulma derinliğini tespit amaçlı olarak 500 khz lik uçlarla PUNDIT plus marka bir aletle ultrasonik hız ölçümleri alınmıştır. Ölçümler taşların gerek sağlam gerekse farklı bozulma çeşitlerine ve derecelerine sahip yerlerinden alınmıştır. Ölçümler bu alanda genel durum değerlendirme çalışması olarak başlatılmıştır. Alınacak sonuçlara göre heykellerde ve kabartmalarda detaylı taramalar gerekecektir. ARAZİ VERİLERİ /5

3 Resim 2: Ultrasonik hız ölçümü yapılan aslan heykeli Doğu terası, kumtaşı aslan nokta mesafe (cm) zaman (µs) hız (m/s) Ultrasonik Hız Ölçümleri, Doğu terası, kumtaşı aslan d) Taşların Kızıl Ötesi Termal analizleri: Bu amaçla İzocam firmasından bir IR-Thermal kamera kiralanmış ve arazide ölçümlere başlanmıştır. Ancak, çok rüzgarlı şartlarda ölçüm yapılırken aletin hard disk i sarsılarak arızalanmıştır. Bu yüzden ölçümlere devam edilememiştir. IR-Thermal Kamera ile analizlerin ekim sonunda bir hafta süreyle aynı firmayla yapılması kararlaştırılmıştır. ARAZİ VERİLERİ /5

4 Resim 3: Taş yüzeylerindeki kabuklanmaların arkasındaki boşlukların tespiti. Yapıştırma işlemlerinin uygulanması gereken yerler Resim 4: Türevsel Kızıl Ötesi Isıl Görüntü Analizleri: Koyu bölgeler kabuklanmaların arkasındaki boşlukları göstermektedir. ARAZİ VERİLERİ /5

5 Görüntü 292 saniye ara ile aynı bölgeden alınan iki Kızıl Ötesi Isıl görüntünün farkından elde edilmiştir. e) Taşlardaki bozulmaları temsil eden örneklerin alınması (anıt taşlarının jeolojik eşdeğerlerinden teşhis ve koruma deneyleri için örnekleme): Kireçtaşı heykel ve yazıtlarda ve kumtaşı kabartmalardaki bozulmalara benzeyen taş örnekleri, arazideki benzer jeolojik formasyonlardan yeterli sayıda alınmıştır. Bu örnekler bir kamyonla Ankara ya getirilmiştir. Örneklerin bir kısmı standart küpler şeklinde kestirilmiştir. Bu örnekler, taşların karakteristik fiziksel ve mekanik özellikleri, dayanıklılık özellikleri, bozulmaların hangi faktörlerle ve nasıl ilerlediğini inceleme amaçlı deneylerde kullanılacaktır. Ayrıca, koruma müdahaleleri ve bunların uyumluluk ve dayanıklılığı da bu örnekler kullanılarak, müdahalelerin başarısı hem laboratuvar şartlarında hem de arazide sınanacaktır. Resim 5: Anıtta kullanılan kireçtaşına benzer kireçtaşı örnekleri Resim 6: Tuz kristallendirme döngüsünden sonra kireçtaşı örnekleri ARAZİ VERİLERİ /5

Benzer belgeler

ARAZİ VERİLERİ 2006. Grup Koordinatörü: Y. Doç.Dr. Ahmet Türer. Yapısal Durum Araştrımaları Grubu Doç. Dr. Uğurhan Akyüz

ARAZİ VERİLERİ 2006. Grup Koordinatörü: Y. Doç.Dr. Ahmet Türer. Yapısal Durum Araştrımaları Grubu Doç. Dr. Uğurhan Akyüz ARAZİ VERİLERİ 2006 Grup Koordinatörü: Y. Doç.Dr. Ahmet Türer Yapısal Durum Araştrımaları Grubu Doç. Dr. Uğurhan Akyüz Nemrut Tümülüs bölgesine ölçüm aletleri takılması Nemrut Tümülüs bölgesinde bulunan