* Genel Kurul Başkanı ve Üyelerin seçimi gündeme yazılmamış olsa bile yapılır mı? * Genel Kurulda gizli oylama yapılacaksa nasıl davranılmalıdır?

Transkript

1 GENEL KURUL BAŞKANLIK DİVANI KONULARI * Genel Kurul Başkanlık Divanı * Genel Kurul Başkanı ve Üyelerin seçimi gündeme yazılmamış olsa bile yapılır mı? * Genel Kurulda gizli oylama yapılacaksa nasıl davranılmalıdır? * Başkanlık divanına kimler seçilemez? * Genel kurul başkanlık divanı seçimleri nasıl olmalıdır? * Başkanlık kurulunda hiçbir ortak görev almak istemiyorsa ne yapılması gerekir? * Başkanlık divanı seçiminden önce genel kurulun açılışı nasıl gerçekleşir? * Genel Kurul toplantısı öncesinde ve toplantı sırasında güvenlikle ilgili hususta kimler sorumludur? * Görüşmeler nasıl başlar ve yürütülür? * Gündemde olmayan hususlar görüşülebilir mi? Nasıl? * Toplantı tarihinden önce ortaklar tarafından gündeme madde eklemesi nasıl yapılır? * Gündemde seçim yoksa seçim yapılabilir mi? * Gündeme bağlı kalma ilkesinin başkaca istisnası var mıdır? * Gündemde bulunan konuların bir bölümünün karara bağlanmaması veya bu konuların gündemden çıkarılması mümkün müdür? * Genel Kurul istediği şekilde karar alma hakkına sahip midir?

2 Soru: Genel kurul Başkanlık kurulunu (Divan) açıklar mısınız? Genel Kurul Başkanlık Kurulu :Uygulamada bu kurula Başkanlık Kurulu, Başkanlık Divanı, Divan Başkanlığı da denmektedir. Yanlışlıkla Divan Heyeti dendiği de olmaktadır. Oysa Divan ; zaten Büyük meclis, meclis, heyet, kurul anlamına gelmektedir. Genel Kurul Başkanı: Uygulamada buna da Toplantı Başkanı, Başkan, Divan Başkanı dendiği olmaktadır. Genel Kurul Başkanlık Kurulu Üyeleri: Kâtip Üyeler ile Oy Tasnifçisi Üyeler den oluşur. Oy Tasnifçisi Üyeler oy sayımını yapar, ilgili tutanakları da (örneğin; seçim tutanağı) imzalarlar. Soru:Genel Kurul Başkanı ve Üyelerin seçimi, gündeme yazılmamış olsa bile yapılır mı? Genel Kurul Başkanı ve Üyelerin seçimi, gündeme yazılmamış olsa bile yapılır. Bu seçim toplantının yönetimi için zorunludur. Genel Kurul Başkanı ve Üyelerin (Divanın) ne şekilde belirleneceği anasözleşmede gösterilmişse, ona göre seçim yapılır. Genel Kurul un sevk ve idaresi, ortaklar veya üst kuruluş temsilcileri arasından seçilen başkan ve üyeler tarafından sağlanır(1163 S.K.Kanunu m.45/son). Toplantıya katılan ortakların çoğunluğu ile toplantıyı idare edecek bir başkan,bir başkan vekili, iki katip ve iki oy ayırıcısı seçilerek başkanlık divanı oluşturulur ve gündemin diğer maddelerine geçilir( T.K.Kooperatifi örnek anasözleşme madde 60). Soru: Genel Kurulda gizli oylama yapılacaksa nasıl davranılmalıdır? Genel Kurul da gizli oylama yapılacaksa, her gizli oylama sonucu hemen ayrı bir tutanağa bağlanmalı ve sonraki gizli oylamaya ondan sonra geçilmelidir.

3 Gizli oylama tutanağı (oy tasnif tutanağı) mutlaka oy tasnifçileri, divan başkanı, divan başkan vekili, kâtip üyeler ve Bakanlık Temsilcileri tarafından hemen imzalanmalıdır. Soru: Başkanlık divanına kimler seçilemez? Genel kurulun yönetimi (sevk ve idaresi), sadece ortaklar veya üst kuruluş temsilcileri arasından seçilen başkan ve üyeler tarafından sağlanır.( KK.m.45/son) Bu nedenle, toplantı başkanlığına üst kuruluş temsilcileri dışında ortak olmayanlar seçilemez. Soru: Genel kurul başkanlık divanı seçimleri nasıl olmalıdır? Başkanlık kurulunun seçimi titizlikle yapılmalı ve seçimi olumsuz etkileyecek davranışlardan kaçınılmalıdır. Seçim önemli tartışmalara yol açıyorsa, ana sözleşmede aksine hüküm olmamak kaydıyla gizli oy açık tasnif yolu uygulanabilir. Ancak bu durumda seçimin gizli oyla yapılıp yapılmayacağına genel kurul karar verecektir. Başkanın toplantıyı kanun ve ana sözleşmeye göre yönetecek, katiplerin de kararları usulüne uygun şekilde yazacak yetenekte olması gerekir. Bakanlık Temsilci, gerekirse seçimden önce bu konuda ortakları uygun bir dille uyarır. Soru: Başkanlık kurulunda hiçbir ortak görev almak istemiyorsa ne yapılması gerekir? Genel kurulun sevk ve idaresi, sadece ortaklar (veya üst kuruluş temsilcileri) arasından seçilen başkan ve üyeler tarafından sağlanır(kk. md.45/5). Dolayısıyla kimse görevi kabul etmiyorsa durum bir tutanakla saptanır. Toplantı yapılamaz.

4 Soru: Başkanlık divanı seçiminden önce genel kurulun açılışı nasıl gerçekleşir? Başkanlık divanının seçimden önce genel kurulun açılması, toplantı nisabının mevcut olup olmadığının araştırılması, başkan seçiminin temini işlemleri de yönetim kurulu başkanı veya görevlendirdiği bir kişi tarafından yapılır. Genel kurul, yönetim kurulu dışında yetkili olanlar tarafından toplantıya çağırılmışsa, söz konusu işler çağrıyı yapan merci veya kişilerin görevlendirdiği kişiler tarafından yapılır. Başkanlık divanı seçildikten sonra, toplantı ile ilgili işlerin idaresi başkanlık divanına aittir. Yönetim kurulu kendilerine yardım edici bir tutum içerisine girer. (Orhan Nuri Çevik.s.348) Soru: Genel Kurul toplantısı öncesinde ve toplantı sırasında güvenlikle ilgili hususta kimler sorumludur? Toplantılara, toplantı öncesinden polis veya jandarma çağırarak güvenlik önlemlerinin alınması kooperatif yönetim kurulu yetki ve sorumluluğundadır. Toplantı sırasında alınacak güvenlik önlemlerinden ise genel kurul başkanı sorumludur. İlke olarak, Bakanlık Temsilcisi nin ve İl Müdürlüğü nün bu konuda bir görevi yoktur. Soru: Görüşmeler nasıl başlar ve yürütülür? Gündem görüşmelerine, başkanlık kurulu yerini aldıktan sonra başlanmalıdır. Başkan, kendiliğinden gündem sırasını değiştiremez. Gündemden madde çıkaramaz. Gündem maddelerine geçilirken başkanın, söz almak isteyenlerin not edip o sıra ile söz vermesi toplantıda disiplini sağlayabilir. Ancak bu konularda, başkanın katı olmaması da gerekir. Aksi halde toplantı sertleşebilir.

5 Genel kurul başkanı, toplantıyı keyfi tutum ve davranışlarla yönetemez. Ortakların kararını etkileyecek sözler sarf edemez. Başkan toplantıyı mevzuata uygun olarak yönetmek ve tarafsız kalmak zorundadır. Görevi sadece, tarafsız olarak toplantıyı sevk ve idaredir. (K.K.m. 45/5). Yönetim ve denetim kurulu seçimlerinde başkanın tarafsız davranmasına özellikle dikkat edilmelidir. Bakanlık temsilcisi bu tür durumlarda, başkanı uygun bir dille uyarmalıdır. Olumsuz tutumunu sürdüren başkan, Bakanlık temsilcisi tarafından açık ve yüksek sesle uyarılmalı, durumun tutanakta olduğu gibi belirtileceği de söylenmelidir. Bakanlık Temsilcisi; genel kurulun akışını bozan, gündemde olan konuların konuşulmasını kendi çıkarları doğrultusunda yönlendirmek isteyen kişi ve grupları da uyarmalı, bu konularda toplantı başkanlığının da dikkatini çekmelidir. Görüşmeler gündem sırasına göre yapılır. Ancak, Denetim Kurulu raporu okunmadan Genel Kurul bilânço ve dolayısıyla ibralar hakkında bir karar veremez (TKK örnek ana sözleşme Md. 95). Bu durumda gündem sırasının değiştirilmesi gerekir. Ancak seçimler de ibradan önce yapılmamalıdır. Aksi durum iyi niyet kurallarına ve yasa hükümlerinin özüne aykırı olur (KK.md.53 ilk fıkra, TKK.md.369/2 ve 4) 2002 tarihli örnek ana sözleşmelerde, bu tür seçimler de engellenmiş olup ibra edilmeyen yönetim ve denetim kurulu üyeleri, bu organlara aynı genel kurullarda tekrar seçilemezler. hükmü getirilmiştir(tkk örnek ana sözleşme Md. 69) Aksine durumlarda bakanlık temsilcisi, konuların uygun sıralarında görüşülmesi için başkanı uyarmalıdır. Diğer gündem maddelerinin sırası ise, gerekirse genel kurulca değiştirilebilir. Olağanüstü genel kurullarda, toplanmaya neden olan ve ilan olunan gündem maddelerinin görüşülmesinin dolaylı yollarla engellenmemesi, toplantının amacından saptırılmaması gerekir. Gündemde olmayan hususlar görüşülemez (KK. md. 46/3). Olağanüstü genel kurulu toplantıya kimler çağırmışsa, toplantıyı onların açmasına dikkat edilir. Bakanlık temsilcisi olağanüstü genel kurul toplantısında görüşmelerin genel kurulu toplantıya çağıranların düzenledikleri gündeme göre devam edip etmediği hususlarını incelemekle görevlidir (Tüzük md. 6/f).

6 Soru: Gündemde olmayan hususlar görüşülebilir mi? Nasıl? Gündemde olmayan hususlar görüşülemez (KK.md. 46/3). Bakanlık Temsilcisi; gündemde olmayıp dolaylı olarak gündeme alınmak istenen konularda toplantı başkanını uyarmalıdır. Ancak, kooperatife kayıtlı ortaklarının en az 1/10 unun, gündem maddelerinin görüşülmesine geçilmeden önce yazılı teklifte bulunmaları halinde Genel kurula katılanların yarıdan bir fazlasının kabulü ile şu hususlar ( istisnalar ) gündeme alınabilir (KK.md. 46/3): 1.Hesap tetkik komisyonun seçilmesi 2.Bilanço incelemesinin ve ibranın geriye bırakılması 3. Çıkan veya çıkarılan ortaklar hakkında karar alınması. 4. Genel kurulun yeni bir toplantıya çağırılması. 5.Kanun, ana sözleşme ve iyi niyet esasları ile genel kurul kararlarına aykırı olduğu ileri sürülen yönetim kurulu kararlarının iptali. 6.Yönetim Kurulu üyeleri ile denetçilerin azli ve yerlerine yenilerinin seçilmesi. Bu hükme göre, genel kurul başkanı ve üyeleri seçilmeden hemen önce ya da hemen sonra teklifler verilebilecektir. Ancak; açılış, saygı duruşu gibi divanın teşekkülünden önceki gündem maddeleri sırasında tekliflerin henüz oluşmamış bir Divan Başkanlığı na verilmesi düşünülemez. Esasen Divan seçiminden önce tekliflerin verileceği bir mekan da yoktur. Bu konularda tartışma çıkıyorsa Genel Kurul Başkanı nın sevk ve idaresine (KK.m. 45/5) göre işlem yapılmalıdır. Temsilci, görüşünü tutanağa yazacaktır. Soru: Toplantı tarihinden önce ortaklar tarafından gündeme madde eklemesi nasıl yapılır? Dörtten az olmamak üzere, ortakların en az 1/10 u tarafından, genel kurul toplantısından en az 20 gün önce yazılı olarak bildirilecek hususların gündeme konulması zorunludur(kk. md. 46/2). Ana sözleşmede bu konuda başkaca hüküm yoksa; bu hususlar da gündeme eklenir. Gündem ilan edildikten sonra başvuru yapılmışsa ek hususların da ilan edilmesi yararlı olacaktır. Ancak bu ek ilan yapılmamışsa, KK md. 46/3 de öngörülen

7 zorunluluk karşısında konunun yine de gündeme eklenmesi gerekecektir. Bu yasal zorunluluğa yönetim kurulu uymamışsa, toplantı başkanı konuyu gündeme almalıdır. Ancak söz konusu 1/10 ortağın yasal baş vurusunu zamanında yaptığını toplantı başkanına ispat etmesi gerekir. Soru: Gündemde seçim yoksa seçim yapılabilir mi? Gündemde olmasa bile genel kurul seçim yapabilir. Süresi bitmeyen yöneticilerin yerine seçim yapılması azil niteliğindedir(yargıtay 11.Hukuk Dairesi: /E K.4916). Ancak KK. md. 46 daki en az 1/10 ortağın yazılı teklifi, genel kurula katılanların yarıdan bir fazlasının kabulü şartlarına da uyulması gerekecektir. Gündeme madde eklenmesi tekliflerinin, gündem maddelerinin görüşülmesine geçilmeden önce yapılması gerekir. 1/10 azınlık, bu yolla gündeme madde konulmasını sağlayamıyorsa; a)bu konuda alınan karara karşı bozma davası açabilir. (KK.m 53 ) b)yine 1/10 ortak olarak genel kurulu bu konuları görüşmek için yeni bir toplantıya çağırabilir.( KK.md. 44) c)konu acele değilse, yapılacak ilk genel kurul gündemine bu konularda konulmasını isteyebilir. (KK. m. 46/2 ) Soru: Gündeme bağlı kalma ilkesinin başkaca istisnası var mıdır? Gündeme bağlılık ilkesinin bir istisnası da kooperatifin bütün ortaklarının toplantıda hazır bulunduğu durumdur(kk. md. 47). Bütün ortakların hazır bulunduğu bir toplantıda, genel kurul toplantılarına dair olan diğer hükümler saklı kalmak şartıyla, toplantıya çağrı hakkındaki hükümlere uyulmamış olsa dahi kararlar alınabilir. Bu durumda gündemin ilk haline, yani gündem sıralamasına uyulmasına gerek kalmamaktadır.

8 Soru: Gündemde bulunan konuların bir bölümünün karara bağlanmaması veya bu konuların gündemden çıkarılması mümkün müdür? Genel Kurul toplantısı gündeminde bulunan konuların bir bölümünün karara bağlanmaması veya bu konuların gündemden çıkarılması mümkündür. Bu durum söz konusu toplantının iptali için neden olamaz(yargıtay 11. HD /E.1631 K. 1923). Ancak gündeme alınmış konuların bir bölümünün karara bağlanmaması ya da gündemden çıkarılması ilke olarak Genel Kurulca kararlaştırılmış olmalıdır. Soru: Genel Kurul istediği şekilde karar alma hakkına sahip midir? Genel Kurul bile, kanun ve ana sözleşmeye aykırı karar alamaz. Anas özleşmeyi usulüne göre değiştirene kadar, Genel Kurul da, ana sözleşmeye aynen uymak zorundadır.