TEMEL ÇĐZĐM VE OBJE OLUŞTURMA ĐŞLEMLERĐ

Transkript

1 TEMEL ÇĐZĐM VE OBJE OLUŞTURMA ĐŞLEMLERĐ Nokta At Đşlemleri Yeni bir Netcad projesi açarak Çiz/Nokta At\Değiştir komutunu verin. Bu komutu verdiğinizde ekranın altındaki komut satırında NOKTAYI GÖSTER cümlesi görünür ve sizden oluşturulacak yeni noktanın fare ile gösterilmesini bekler. Fare sol tuş ile bir yerde tıkladığınızda, henüz oluşturduğunuz bu nokta ile ilgili bilgiler girmenize olanak sağlayan küçük pencere açılır (Şekil1). Şekil1. Nokta Bilgisi Penceresi Nokta Bilgisi penceresi ile Nokta adı ve koordinatlar bilgilerinin girilmesi sağlanır. Pencere kapatıldıktan sonra işlem fare sağ tuş ile sonlandırılmaz ise Netcad sizden bir sonraki noktayı göstermenizi isteyecektir. Đşlemi sonlandırmak işin fare sağ tuş komutunu uygulayın. Ekranda hızlı bir şekilde birbiri ardına nokta oluşturmak için ise ardışıl nokta at komutu kullanılır. Çiz/Ardışıl Nokta At komutunu verin. Noktaların başlangıç adı ya da numarası ile z değerinin girilebileceği bir küçük komut penceresi oluşacaktır. Yakalanan z değeri ise önceden oluşturulmuş bir projede araziye ait z değerleri (yükseklik değerleri) girilmiş ise o arazide oluşturulacak yeni noktaların z değerini arazinin kendisinden almanıza yarayan bir işlemdir. Şimdilik bir bilgi girmeden sadece Tamam tuşuna basın (Şekil2). Şekil2. Ardışıl Nokta At komut penceresi Ekranda istediğiniz kadar noktayı fare sol tuş ile tıklayarak oluşturabilirsiniz. Noktaları görmek için ekranın alt kısmında yer alan Tabaka Modları (Sarı Üçgen) menüsünü açarak Nokta Adları seçeneğini aktif hale getirin (Şekil3).

2 Şekil3. Tabaka Modları (Sarı üçgen) Bu işlemden sonra Tamam dediğinizde ekrandaki noktalar görünür hale gelecektir (Şekil4). Şekil4. Tabaka Modlarından nokta adları aktif olunca noktalar görünür oldu. Çizgi Çiz Đşlemleri Netcad de çizgi çizme işlemi için birden fazla yol bulunmaktadır. Bunlardan birincisi menü kullanılarak Çiz/Çizgi Çiz komutu dur. Aynı komut menü simgeleri üzerinde ya da klavye kısa yolu olarak Ctrl+L komutu ile de verilebilir. (L: Line çizgi demektir). Bu yollardan hangisini seçerseniz seçin, kullanıcıya yardımcı olan komut satırında hemen Đlk Noktayı Göster cümlesi belirir. Çizginin başlangıç noktasını fare ile tıkladığınızda aynı yerde 2.noktayı göster yardım cümlesi ortaya çıkar. Đkinci noktayı da fare sol tuş ile gösterdiğimizde çizgimiz çizilmiş olur, komuttan çıkmak için her zamanki gibi fare sağ tuş yeterli olur.

3 Çoklu Doğru Đşlemleri Çiz/çizgi çiz komutu ile çizilen çizgiler birbirinden bağımsız her biri ayrı parçadan oluşan doğrulardır. Birçok doğrudan oluşan tek bir cisim çizmek için çoklu doğru aracını kullanmak gerekir. Bu komutu vermek için de birden fazla alternatif vardır.menüde Çiz/Çoklu doğru çiz komutunu verelim ve projede bir yere çoklu doğrulardan oluşan bir cisim çizelim. Aynı komut menü simgeleri üzerinde ya da klavye kısa yolu olarak Ctrl+C komutu ile de verilebilir. Çoklu doğru işlemi fare sağ tuş ile bitirildiğinde çizilen şekle ait çevre, alan ve ad bilgilerini içeren mini bir pencere açılır (Şekil5). Tamam komutu vermez iseniz çoklu doğrunuz kaybolur. Şekil5. Çoklu doğru çiz işlemi Çizgi çiz komutu ile çoklu doğru çiz komutlarının her ikisi ile de Şekil5 dekine benzer şekiller çizilebilir. Aralarındaki fark ise önemlidir; Çizgi çiz ile çizilen şekillere ait her çizgi ayrı bir parça olarak değerlendirilir. Oysa çoklu doğru çiz komutu ile çizilen şekil tek bir parça olarak değerlendirilir. Bu farklı görmek için önce çizgi çiz komutunu ardından çoklu doğru çiz komutunu kullanarak benzer iki şekil çizelim (Şekil6). Şekil6. Çizgi çiz ve çoklu doğru çiz komutları

4 Görüntüde ikisi de aynı gibi görünse de aslında farklılar. Şimdi Sorgu/Obje özelliklerini sor menü komutu ya da komutu ya da Ctrl+O klavye kısayolu ile Obje özelliklerini sor komutunu verelim. Ardından sağdaki çoklu doğru çiz komutu ile çizilen şekle fare ile tıklayalım (Şekil7). Şekil7. Çoklu doğru çiz ile çizilen şeklin sorgulanması Şekilde görüldüğü gibi şeklin tamamı seçilerek maviye boyandı ve açılan pencerede şeklin çoklu doğru olduğu yazıyor. Şeklin diğer özellikleri yine aynı küçük pencerede yazmaktadır. Oysa aynı sorgulamayı çiz/çizgi çiz komutu ile yaptığımız soldaki şekle uyguladığımızda şeklin hangi parçasına fare ile klikler isek o parçasına ait bir obje sorgulama penceresi açılıp bunun bir çizgi olduğu yazılmaktadır (Şekil8). Şekil8. Çizgi çiz ile çizilen şeklin sorgulanması Çoklu doğru çiz komutunun bir diğer özelliği; çizilen şeklin içi de istenilen renge boyanabilmektedir. Şekil kapalı bir şekil olursa eğer alanı da hesaplanarak küçük pencere ile verilmektedir (Şekil9).

5 Şekil9. Kapalı alan ve obje sorgulama ile özelliklerinin değiştirilmesi Noktadan Geçen Eğri Çiz Bu komut ile ekranda eğrisel işlemler oluşturulabilir. Noktadan geçen eğri komutu ile çizilen eğriler çoklu doğru özeliği taşırlar. Elimizdeki bir harita ya da paftayı projemize altlık olarak yüklediğimizde Netcad ekranında altta harita görünür. Harita üzerindeki eş yükselti eğrilerini noktadan geçen eğri çiz komutu ile çizerek haritayı sayısallaştırabiliriz. Önce boş bir projede noktadan geçen eğri çizelim (Şekil10). Şekil10. Noktadan geçen eğri çizimi Obje sorgula komutu ile bu çizimi sorguladığımızda tek parça bir çoklu doğru olduğunu görebiliriz. Şimdi projemize bir paftayı altlık olarak alıyorum. Bunun için Menüden Raster Yöneticisi komutunu kullanarak daha önceden bilgisayarıma yüklenmiş olan bir paftayı Netcad e gösterdim. Netcad paftayı proje içinde altlık olarak açtı (Şekil11).

6 Şekil11. Bir Paftanın Raster olarak açılması Şimdi bu pafta üzerindeki bir eş yükselti eğrisini sayısallaştırmak için noktadan geçen eğri çiz komutunu kullanalım; Şekil12. Paftanın sayısallaştırılması Pafta üzerindeki eş yükselti eğrileri üzerinde noktadan geçen eğri çiz komutu yardımı ile aynılarını projemizde çizdikten sonra fare sol tuş ile işlemden çıkalım. Daha sonra obje sorgula komutu ile yeni çizdiğimiz bu eğri için sorgu penceresini açıp orada bulunan Nokta sayısı satırındaki [ ] düğmesini tıklayalım. Açılan pencere yardımı ile eğri olarak çizdiğimiz bu çizgiye kot değeri atayarak (Diyarbakır haritasından bu değer 1115 idi) eğriye kot değeri eklemiş oluruz.

7 Şekil13. Kota getirme işlemi Yeterince zaman ayırarak tüm paftadaki eğriler için aynısını yaparak kağıt üstündeki paftayı sayısallaştırabiliriz. Bir kez sayısallaştırdığımız pafta ile üç boyutlu görseller hazırlayabiliriz, kesitler alabiliriz hatta hacim ve alan hesaplarını da birkaç tuş ile yapabiliriz. (Bu konu ayrıca bir ders notu olarak hazırlanmıştır) Yumuşatılmış Eğri Çiz Yumuşatılmış eğri çiz işlemi ile noktadan geçen eğri çiz işlemi birbirine çok benzer, ancak yumuşatılmış eğri çiz işlemi ile özellikle yukarıda anlatılan pafta sayısallaştırma işlemleri daha sağlıklı olarak yapılabilmektedir. Bu komut ile eğriler daha yumuşak hatlı olarak çizilebilmektedir. Daire Đşlemleri Netcad ile farklı şekillerde daireler oluşturulabilir. Çiz/Daire komutunu verdiğimizde açılan menüde bu farklı daire çizme alternatifleri görülmektedir (Şekil14). Şekil14. Daire Çizim Menüsü Madencilik faaliyetlerinde çok kullanılmayan, daha çok mimari projelerde kullanılan bir çizim biçimi olduğu için burada menüdeki tüm özellikler anlatılmayacak sadece birkaç örnek verilecektir. Bu

8 örnekler iyi anlaşıldığında diğer daire çizme özellikleri kendi kendine çalışma sürecinde kolaylıkla öğrenilebilir. Üç noktadan geçen daire; Öncelikle Çiz/ardışıl nokta at komutu yardımı ile 3 adet nokta atıp fare sağ tuş ile işlemi sonlandıralım. Noktaların adları, z değerleri ve konumları şimdilik önemli değil (Şekil15). Şekil15. Üç nokta oluşturuldu Şimdi Çiz/Daire/üç noktadan geçen komutunu veriyoruz. Yardım satırında 1. noktayı göster yazıyor. Birinci noktayı tıklıyoruz, yardım satırında bu sefer 2.noktayı göster yazısı görünür. Đkinci noktayı da tıkladığımız anda fare hareket ettiğinde bir daire oluşur ve çember 3. nokta üzerine geldiğinde tıklayarak çemberimizi çizmiş oluruz. (Not: Dairenin noktalarımızın tam olarak üzerinde olması için yakalama modlarından Nokta yakala modu açık olursa daha sağlıklı sonuç elde edilir). Şekil16. Üç noktadan geçen daire

9 3 Objeye teğet daire; Projede daha önceden çizilmiş üç ayrı objeye teğet bir daire çizmek isteyebiliriz. Objeler bir bütünün parçaları olabileceği gibi üç farklı obje de olabilir. Her iki duruma da örnek olması için önce birbirinden bağımsız üç çizgi ile ardından üç kenarı olan bir obje ile daire çizdirme işlemini yapacağım. Bunun için bir projede bir yere üç çizgi, yanına da üç kenarlı bir obje çizdim. Çizgiler için Çizim için Çiz/Çizgi çiz komutunu, üç kenarlı obje için ise Çiz/çoklu doğru çiz komutunu kullanmanız gerektiğini artık biliyorsunuz. Biçimleri çok önemli değil (Şekil17). Şekil17. Objemiz oluştu. Objeyi oluşturduktan sonra Çiz/Daire/3 Objeye teğet komutunu verelim. Yardım satırında Teğet doğruyu göster yazısı görünür. Üç çizgiyi de fare ile seçerek gösterirsek Netcad alternatif daireler oluşturup seçim yapmamızı ister. Birini seçip işlemden fare sağ tuş ile çıkarız (Şekil18). Şekil18. Birinci daire oluştu.

10 Yeniden Çiz/Daire/3 objeye teğet komutunu verip bu sefer teğetler olarak bir objenin üç kolunu gösterirsek Netcad alternatif daireleri çizer ve seçim yapmamız ister. Seçim yapıp fare sağ tuş ile işlemden çıkarsak dairemiz çizilmiş olur (Şekil19). Şekil19. 3 Objeye teğet iki daire Çiz/Daire çiz komutu altında benzer birkaç çizim aracı daha bulunmaktadır. Daire çapı girilerek çizim yapılabilir, merkezi gösterilerek çizim yapılabilir Aynı menüde kullanılarak elips de çizilebilir. Proje alanına 3 ayrı nokta, iki doğru ve bir obje çizerek diğer tüm Çiz/daire çiz komutlarını deneyebilirsiniz.