WASTE LEGISLATION IN EUROPEAN

Transkript

1 Special Waste Group Council Directive on the disposal of waste oils (75/439/EEC) Council Directive on sewage (86/278/EEC) Council Directive on batteries and accumulators containing certain dangerous substances (91/157/EEC) Council Directive on Packing and Packing Waste (94/62/EC) Disposal of PCBs and PCTs (96/59/EC) Council Directive on the end-of life vehicles (2000/53/EC) Shipments of waste (1013/2006/EC) Directive on waste electrical and electronic equipment (2002/96/EC ve 2002/95/EC) Waste Framework Legislation Council Directive on Waste (75/442/EEC) List of Waste (2000/532) Council Directive on hazardous waste (91/689/EEC) Waste Transportation Basel Convention (Regulasyon 259/93) WASTE LEGISLATION IN EUROPEAN Directive Regarding with Disposal Council Directive on the incineration of waste (2000/76/EC) Council Directive on the landfill of waste (99/31/EC) Integrated pollution prevention and control (IPPC Directive) (2008/1/EC)

2 ÇERÇEVE MEVZUAT ATIK TÜRÜNE GÖRE YÖNETİM İŞLETME VE BERTARAF TAŞINIM WASTE LEGISLATION IN TURKEY - Çevre Kanunu - Büyükşehir Belediyesi Kanunu - Belediye Kanunu - Belediye Gelirleri Kanunu - Özel Çevre Kurumu Kuruluş Kanunu - Türk Ceza Kanunu - Atık Yönetimi Genel Esaslarına iilişkin Yönetmelik - Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği - Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği - Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği -Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği - Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği - Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği - Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği - Hafriyat ve İnşaat Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği - PCB ve PCT li Atıkların Kontrolü Yönetmeliği - Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği - Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik - Atıkların Yakılmasına İlişkin Yönetmelik - Atıksu Altyapı ve Evsel Katı Atık Bertaraf Tesisleri Tarifelerinin Belirlenmesinde Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik Atık Taşıma Tebliği Taslağı -Kullanım Ömrü Dolmuş Araçların Kontrolü Yönetmeliği - Elektrikli ve Elektronik Eşyalarda Bazı Zararlı Maddelerin Kullanımının Sınırlandırılmasına Dair Yönetmelik

3 EU WASTE LEGISTATION AND THE LEGAL FRAMEWORK OF THE EXISTING WASTE MANAGEMET IN TURKEY

4 ÇEVRE KANUNU KANUN NO: Amaç ; Bütün canlıların ortak varlığı olan çevrenin, sürdürülebilir çevre ve sürdürülebilir kalkınma ilkeleri doğrultusunda korunmasını sağlamaktır. 11. Madde- Büyükşehir belediyeleri ve belediyeler evsel katı atık bertaraf tesislerini kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmekle yükümlüdürler. Bu hizmetten yararlanan ve/veya yararlanacaklar, sorumlu yönetimlerin yapacağı yatırım, işletme, bakım, onarım ve ıslah harcamalarına katılmakla yükümlüdür. Bu hizmetten yararlananlardan, belediye meclisince belirlenecek tarifeye göre katı atık toplama, taşıma ve bertaraf ücreti alınır.

5 İlkeler; ÇEVRE KANUNU KANUN NO: 2872 Kirlenme ve bozulmanın önlenmesi, sınırlandırılması, giderilmesi ve çevrenin iyileştirilmesi için yapılan harcamalar kirleten veya bozulmaya neden olan tarafından karşılanır... Yaptırımlar; - İdari Yaptırımlar I- İdari para cezaları II- Faaliyetin durdurulması III- Seyrüseferden men - Adli Nitelikteki Cezalar - Çevre Kanunu - TCK

6 BELEDIYE VE BÜYÜKŞEHIR BELEDIYE KANUNU 5393 Belediye Kanunu Belediyeler: evsel katı ve tıbbi atıkların toplanmasından, taşınmasından, bertarafından sorumludurlar. mücavir alan sınırları mücavir alan sınırları dışında ise mahallin en büyük mülki amiri 5216 Büyükşehir Belediye Kanunu

7 YÖNETMELİK Atık Çerçeve Direktifi (75/442/EEC,15/07/1975) Atık Direktifi (2006/12/EC, 05/04/2006) ATIK YÖNETİMİ GENEL ESASLARINA İLİŞKİN YÖNETMELİK tarih ve sayılı Resmi Gazete Atık Listesinin Oluşturulmasına Dair Komisyon Kararı (2000/532/EC, 03/05/2000)

8 ATIK YÖNETIMI GENEL ESASLARıNA İLİŞKİN YÖNETMELIK Amaç Atıkların oluşumlarından bertaraflarına kadar çevre ve insan sağlığına zarar vermeden yönetimlerinin sağlanmasına yönelik genel esasların belirlenmesi

9 ATIK YÖNETIMI GENEL ESASLARıNA İLİŞKİN YÖNETMELIK ATIK TANIMLARI Muhtelif ATIK tanımları Çevre Kanunu Atık: Herhangi bir faaliyet sonucu oluşan, çevreye atılan veya bırakılan her türlü madde Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Katı atık: Evsel katı atık:. İri katı atık:... Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Tehlikeli atık: Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Tıbbi atık: Vs Vs Vs

10 ATIK YÖNETIMI GENEL ESASLARıNA İLİŞKİN YÖNETMELIK Kirletme yasağı Atıkların izin verilen tesisler dışında geri kazanılması, bertaraf edilmesi ve/veya ettirilmesi; toprağa, denizlere, göllere, akarsulara ve benzeri alıcı ortamlara dökülmesi, dolgu yapılması ve depolanması suretiyle çevrenin kirletilmesi yasaktır. İthalat yasağı Tehlikeli atıkların, serbest bölgeler dahil Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesine girişi yasaktır.

11 ATIK YÖNETIMI GENEL ESASLARıNA İLİŞKİN YÖNETMELIK Yükümlülük Muafiyet Lisans alma Atık bertarafı ve geri kazanımı yapan gerçek ve tüzel kişiler Bakanlıktan lisans almakla yükümlüdürler. Lisans alma atığın üretildiği yerde kendi atıklarının geri kazanımını yapan ve piyasaya sürmemek üzere geri kazanılan ürünlerin tamamını aynı tesis içerisinde tekrar kullanan tesis veya kuruluşlar Taşıma lisansı Taşıma lisansı Atık toplama ve/veya taşıma işlerini yapan kişi, kurum veya kuruluşlar il çevre ve orman müdürlüklerinden taşıma lisansı almakla yükümlüdürler evsel atıklar tehlikesiz atıklar ambalaj atıkları

12 ATIK YÖNETIMI GENEL ESASLARıNA İLİŞKİN YÖNETMELIK Yükümlülük Muafiyet Kayıt tutma Atık üreten tesis ve işletmeler ile bertaraf ve geri kazanım işlemlerini yapan kişi, kurum ve kuruluşlar kayıt tutmakla yükümlüdürler. atık türü, atığın kod numarası, atık miktarı, atığın kaynağı, gönderildiği tesis, taşıma şekli, atığın EK-II A ve EK-II B de belirtilen yöntemlere göre tabi tutulduğu işlemler yok

13 ATIK YÖNETIMI GENEL ESASLARıNA İLİŞKİN YÖNETMELIK Yükümlülük Muafiyet Mali sorumluluk sigortası Tehlikeli atıkların toplanması, taşınması, geçici ve ara depolanması, geri kazanımı, yeniden kullanılması ve bertarafı faaliyetlerinde bulunanlar, faaliyetleri nedeniyle oluşacak bir kaza dolayısıyla üçüncü şahıslara ve çevreye verebilecekleri zararlara karşı tehlikeli atık malî sorumluluk sigortası yaptırmak zorundadırlar Tehlikeli atık dışındaki diğer atık türleri

14 ATIK YÖNETIMI GENEL ESASLARıNA İLİŞKİN YÖNETMELIK EK-IV de verilmektedir. Atık Listesi Atık Listesi atıkların kaynağı, oluşumları ve özelliklerine göre bir sınıflandırmadır. Atıklar 20 bölüm altında toplanarak birbirinden ayrılmıştır. 839 atık türü 405 tehlikeli atık 434 tehlikesiz atık

15 ATIK YÖNETIMI GENEL ESASLARıNA İLİŞKİN YÖNETMELIK ATIK LİSTESİ 839 Atık Muallaklı Atıklar Tehlikeli Atık 434 Tehlikesiz Atık

16 ATIK YÖNETIMI GENEL ESASLARıNA İLİŞKİN YÖNETMELIK

17 ATIK YÖNETIMI GENEL ESASLARıNA İLİŞKİN YÖNETMELIK

18 ATIK YÖNETIMI GENEL ESASLARıNA İLİŞKİN YÖNETMELIK EK-III B TEHLİKELİ ATIK EŞİK KONSANTRASYONLARI

19 ATıKLARıN DÜZENLI DEPOLANMASıNA DAIR YÖNETMELIK Resmi Gazete No: Tarih: 26 Mart 2010 İnert Atıklar için Düzenli Depolama (Landfill for inert waste) Tehlikesiz Atıklar için Düzenli Depolama (Landfill for non-hazardous waste) Tehlikeli Atıklar için Düzenli Depolama (Landfill for hazardous waste) COUNCIL DIRECTIVE 1999/31/EC ON THE LANDFILL OF WASTE İzin Sistemi Atıkların Ön İşleme Tabii Tutulması Zorunludur Teknik Gereksinimler Biyobozunur Atıkların Azaltılması Karar 2003/33/EC Atıkların Düzenli Depolanması için Kabul Kriterleri ve Prosedürleri

20 ATıKLARıN DÜZENLI DEPOLANMASıNA DAIR YÖNETMELIK

21 ATıKLARıN DÜZENLI DEPOLANMASıNA DAIR YÖNETMELIK Atıkların Düzenli Depolanmasına İlişkin Yönetmelik Geçici Madde 1 It is essential to reduce biodegradable waste to be removed in landfill as a base; 2015 = % = % = % 65 EU Landfill Directive (1999/31/EC) Article 5 Waste and treatment not acceptable in landfills Reduction of domestic organic waste sent to the landfill in = % = % = % 65

22 ATıKLARıN DÜZENLI DEPOLANMASıNA DAIR YÖNETMELIK Lisans Sorumluluğu 1.Belediyeden alınmış izin ve ruhsat İyileştirme Planının Bakanlığa sunulması 2. Yeni saha yapımı Uygulama projelerinin Bakanlık tarafından onaylanması Saha inşasının denetlenmesi Denetim raporları ve işletme planının onaylanması Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin EK IV ünde verilen atık kodlarına göre liste

23 ATıKLARıN DÜZENLI DEPOLANMASıNA DAIR YÖNETMELIK Düzenli Depolama Tesislerinin İşletilmesi ve Atık Kabul Kriterleri Üç aşamalı kontrol Atığın depolama tesisine kabulünden önce atığın temel özelliklerinin tanımlanması Uygunluk testleri (kritik parametreler) Tesise sevk edilen atıkların doğrulama testleri Taşıma Lisansına sahip araçlar İstisna: Belediye atıkları (Plakası kayıtlı araçlar)

24 ATıKLARıN DÜZENLI DEPOLANMASıNA DAIR YÖNETMELIK SIZINTI SUYU YÖNETİMİ Depolama sahasına yağıştan kaynaklanan yüzeysel suların girmesini engellemek, Sızıntı suyu toplama sistemine yağış suyu girmesini asgari düzeye indirmek, Yüzeysel suların ve/veya yeraltı sularının depolanmış atığa temasını engellemek, Kirlenmiş suları ve sızıntı suyunu toplamak, Depolama sahasında toplanmış kirlenmiş suları ve sızıntı suyunu arıtmak SIZINTI SUYU YÖNETİMİ GERİ DEVİR ARITMA

25 ATıKLARıN DÜZENLI DEPOLANMASıNA DAIR YÖNETMELIK DEPO GAZI YÖNETİMİ Biyobozunur atıkları kabul eden tüm düzenli depolama tesislerinde gazlar toplanıp doğrudan veya işlenerek enerji üretiminde kullanılır. Elde edilen depo gazının, enerji üretiminde kullanılmasının ekonomik olmaması halinde depo gazı meşalelerde yakılır. DEPO GAZI YÖNETMİ FLARE ENERJİ ÜRETİMİ

26 TIBBİ ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ ATıK ÇERÇEVE DIREKTIFI (75/442/EEC)

27 Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği AMAÇ Yönetmelik, EK-1 de belirtilen sağlık kuruluşlarının faaliyetleri sonucu oluşan ve EK-2 de detaylı olarak belirtilen atıklar ile bu atıkların üretildikleri yerlerde ayrı toplanması, geçici depolanması, taşınması ve bertaraf edilmesine ilişkin esasları kapsamaktadır.

28 TIBBI ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMELIĞI -Belediyelerin Yükümlülükleri- III-Tıbbi Atıkların Bertaraf Edilmesi Dikkat! Tıbbi Atık Sterilizasyon Düzenli Depolama??? Yakma??? Evsel Atık Düzenli Depolama

29 TIBBI ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMELIĞI TIBBİ ATIKLARIN YÖNETİMİ -Belediyelerin Yükümlülükleri - Yakma -İki aşamalı yakma ; 900 ºC ve 1100 ºC -tam yanma, -sürekli kayıt, -atık gazların kontrolü ve arıtılması, SAĞLIK KURULUŞLARI TARAFINDAN YAKMA TESİSİ KURULAMAZ!

30 TEHLİKELİ ATIKLARININ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ COUNCIL DIRECTIVE ON HAZARDOUS WASTE (91/689/EEC)

31 TEHLİKELİ ATIKLARININ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ Amaç: Tehlikeli atıkların üretiminden nihai bertaraf edilmesine kadar çevreyle uyumlu yönetiminin sağlanması Kapsam: Tehlikeli atıkların; - toplanması, - tesis içinde geçici depolanması, - ara depolanması, - taşınması, - geri kazanılması, - nihai bertarafı, - ithalat ve ihracatına ilişkin yasak sınırlama ve yükümlülükleri, alınacak önlemleri yapılacak denetimleri, tabi olunacak hukuki teknik sorumluluklar

32 TEHLİKELİ ATIKLARININ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ Ara Depolama İhracat Geri Kazanım Ek Yakıt Düzenli Depolama Yakma

33 ATıKLARıN YAKıLMASıNA DAIR YÖNETMELIK Resmi Gazete No: Tarih: 26 Mart 2010 WASTE ıncıneratıon DIRECTIVE 2000/76/EC AMAÇ atıkların yakılması sonucu oluşan emisyonların hava toprak yüzey suları yeraltı sularında meydana getirdiği kirlilik ve bunun insan sağlığı için oluşturabileceği riskleri uygulanabilir yöntemlerle önlemek ve sınırlandırmaktır.

34 TÜRKİYE NİN AB İLE UYUMLU KATI ATIK YÖNETİMİ POLİTİKASI Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından hazırlanan Yüksek Maliyetli Çevre Yatırımlarının Planlaması için Teknik Yardım Çalışmasına göre AB direktiflerine Uyum zaman çizelgesinde İstanbul 1a bölgesinde tanımlanmıştır. Bölge Tanım Ayrı toplama/ kompost (kentsel alan) ATM / MGT / Atık kumbaraları Kentsel alan Kırsal alan Termal Dönüşüm (Yakma) Düzenli Depolama İnşaat ve Hafriyat atıkları geri dönüşümü/ Biyometan tesisi 1a 1b 1c İstanbul, İzmir (büyük şehirler) 2010 (%20) 2008/ / 2015 Diğer büyük şehir belediyeleri Diğer belediyeler (orta/küçük) 2015 (%30) 2010 / (%100) 2015 / / / / / / / / / 2020

35 Atıkların Düzenli Depolanmasına İlişkin Yönetmelik Geçici Madde 1 Düzenli depolama tesislerinde bertaraf edilecek biyobozunur atık miktarının azaltılması esastır yılı baz alınarak; 2015 = % = % = % 65 AB Düzenli Depolama Direktifi (1999/31/EC) Article 5 Waste and treatment not acceptable in landfills 1995 yılında düzenli depolama alanlarına gönderilen evsel biyolojik atıkların azaltılması 2010 = % = % = % 65 AB Yenilenebilir Enerji Direktifi (2001/77/EC) Yenilenebilir Enerji Yasası na göre yenilebilir enerjinin toplam enerjiye oranı; 2010 = % 12, = % = % 50 Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun I Sayılı Cetvel (29/12/2010 tarihli ve 6094 sayılı Kanunun hükmüdür.) Yenilenebilir Enerji Kaynağına Dayalı Üretim Tesis Tipi Uygulanacak Fiyatlar (ABD Doları cent/kwh) a. Hidroelektrik üretim tesisi 7,3 b. Rüzgar enerjisine dayalı üretim tesisi 7,3 c. Jeotermal enerjisine dayalı üretim tesisi 10,5 d. Biyokütleye dayalı üretim tesisi (çöp gazı dahil) 13,3 e. Güneş enerjisine dayalı üretim tesisi 13,3

36 MEVZUATA UYUM İÇİN GEREKEN ATIK BERTARAF KAPASİTESİ Atık Miktarı (ton/gün) Organik Atık (ton/gün) Oluşan Depolanabilir Depolama Fazlası Gerekli Sistem Kapasitesi (ton/gün) * 6.957* % ** % ** % ** * : 2005 Yılı Depolanan Atık Miktarı ** : Beklenen Atık Oluşum Miktarı ***Düzenli Depolama Yönetmeliği ile Uyumlu Bir Atık Yönetimi için gereken sistem kapasitelerini en aza indirmek için, kaynağında ayırma en önemli kriterlerden biridir.

37 ATIK YÖNETİM POLİTİKALARI İstanbul Katı Atık Stratejik Planı (İBB Stratejik Plan, 2005) Pilot Study for Project Formation for Solid Waste Management Project in Turkey (JBIC, 2006) Kaynağında ayrı toplama yapılan nüfus dışındaki il nüfusunun yaklaşık %70 ni oluşturan nüfusun atıkları karışık olarak konteynerlerde toplanarak aktarma istasyonları üzerinden termal dönüşüm (yakma/gazlaştırma) tesislerine iletilerek termal arıtma ve enerji geri kazanımı sağlanacaktır. İlk termal dönüşüm Tesisleri 2013 yılında işletmeye alınacaktır. Yüksek Maliyetli Çevre Yatırımları Planlaması Projesi Katı Atık Sektörü AB Direktifleri ile Uyumlu Ulusal Master Planı (EHCIP,2005) Türkiye de AB Düzenli Depolama Direktifi 2020 yılı hedeflerinin sağlanabilmesi için Büyükşehirlerde kompost (~%20-30) ve termal dönüştürme (~%70-80) uygulanması gerekmektedir.

38 ATIKLARIN YAKILMASINA İLİŞKİN YÖNETMELİK 1.BÖLÜM: Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Genel Kurallar 2.BÖLÜM: Yakma ve Beraber Yakma Tesislerine İzin Verilmesi 3.BÖLÜM: Yakma ve Beraber Yakma Tesislerinin İşletilmesi 4.BÖLÜM: Atık Sular 5.BÖLÜM: Kalıntılar 6.BÖLÜM: Denetim ve İzleme 7.BÖLÜM: Çeşitli ve Son Hükümler Ek 1: Dioksin ve Furanlar için eşdeğerlik faktörleri Ek 2: Atıkların Beraber Yakılması için Hava Emisyon Limit Değerlerinin Saptanması Ek 3: Ölçüm Teknikleri Ek 4: Baca Gazı Emisyonlarının Temizlenmesinden Gelen Atıksuların Deşarjı için Emisyon Limit Değerleri Ek 5: Emisyon Limit Değerleri Ek 6: Standart Oksijen Konsantrasyonu % emisyon konsantrasyonunu hesaplamak için formül Ek 7: Beraber Yakma Tesisleri İçin Deneme Yakması Plan Formatı Ek 8: Yakma Tesisleri için Deneme Yakma Planı Formatı Ek 9:ÇKAGİLHY Hükümlerine İlave Edilecek Diğer Bilgi ve Belgeler

39 GENEL KURALLAR Atığın tehlikeli olup olmadığı ve radyoaktif madde bulunup bulunmadığı belirlenir. Üretilen ısının geri kazanılması esastır. Yakma ve beraber yakma tesisleri atık kabul ünitesi, laboratuar, geçici depolama alanları ve atık besleme sistemine sahip olmak zorundadır Bu birimlerde yapılan tüm işlemler kayıt altına alınır. Atıkların yakıldığı tesisler, tam yanmanın sağlanabileceği şekilde kurulur ve işletilir. Kazalara karşı acil durum ve müdahale planları hazırlanır Atıklar lisans almış kişi ve kuruluşlarca atığın özelliğine uygun araçlarla taşınır. Taşıma esnasında Ulusal Atık Taşıma Formlarının kullanılması zorunludur. Cüruf ve baca gazı partiküllerinin ayrı ayrı toplanması ve bertarafı lisanslı tesislerde yapılacaktır.

40 Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliği Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği belirtilen hükümlerine uyulmalıdır.

41 TESİS YERİ SEÇİMİ Mahalli Çevre Kurulu Kararı Bakanlık uygun görüşü Mülki Amir izni İmar Planına işlettirilir Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik 15.Madde hükümleri yerine getirilmezse İlgili ölçümler düzenli şekilde yapılmaz veya kaydedilmezse Yasal işlem uygulanır

42 DENEME YAKMASı ÇKAGİLHY Hükümleri gereğince düzenlenen Geçici Faaliyet Belgesi kapsamında deneme yakması raporunun olumlu çıkması halinde tesis atık kabulüne ve faaliyetine devam eder Lisans almadan önce; Atık analizi Besleme hızına bağlı olarak oluşan; Emisyon Atıksu Deşarj Standartların sağlandığının ispatı için sürekli ölçüm cihazıyla üç ay süre ile deneme yakması yapılır Deneme yakması planı hazırlanır onaylatılır Kapasite artırımı veya atık tipi değişiminde yeniden deneme yakması yapılır.

43 İŞLETME KOŞULLARI Cüruf ve taban külündeki TOK, <%3 Tutuşma sırasındaki kayıp ağırlıkça <%5 Gerekirse ön işlem uygulanır. Gaz ikinci yanma odasında C de 2 sn kalması zorunludur. Buna göre ikinci yanma odasında brülörler otomatik devreye girmelidir. 1 yedek brülör bulundurulur sıcaklık 850 veya Caltına düşerse devreye alınır Yedek brülör emisyonu artıracak yakıt kullanamaz Otomatik sistem olmalı Başlangıçta min 850 veya C ulaşana İşletmede 850 veya C altına düşüldüğünde Emisyon limit eğerleri aşıldığında Kullanılır İşletme koşullarındaki değişim kalıntı miktarını değiştirmeyecek Tıbbi atıklar diğer atıklarla karıştırılmadan otomatik besleme ile doğrudan fırına verilir Yönetim,ehil yetkili bir gerçek kişinin elinde olur.

44 EMİSYON LİMİT DEĞERLERİ EU Waste Incineration Directive AYİY Parametre Birim Yakma Beraber Yakma Yakma Beraber Yakma Dust (mg/nm 3 ) ) TOC (mg/nm 3 ) ) ) HCI (mg/nm 3 ) HF (mg/nm 3 ) CO (mg/nm 3 ) Gas+Vapor Org Sub (mg/nm 3 ) SO 2 (mg/nm 3 ) ) ) NOx for existing plants (mg/nm 3 ) ) NOx for new plants (mg/nm 3 ) Cd+Tl (mg/nm 3 ) 0,05-0,1 0,05 0,05-0,1 0,05 Hg (mg/nm 3 ) 0,05-0,1 0,05 0,05-0,1 0,05 Sb+As+Pb+Cr+Co+Cu+Mn+Ni+V+S (mg/nm 3 ) n 0,5-0,1 0,5 0,5 0,5 Dioxin - Furan (ng TEQ/Nm 3 ) 0,1 0,1 0,1 0,1

45 KALINTILAR Boşaltma rampası Atık kabul haznesi Yanma ünitesi Gaz arıtma üniteleri Baca TABAN KÜLÜ UÇUCU KÜL GAZ ARITMA ARTIKLARI ATIK SU

46 ATıKSU

47 KÜL ATIKLARIN DÜZENLİ DEPOLANMASINA DAİR YÖNETMELİK III. SINIF II. SINIF I. SINIF Parametre Birim Sınır değer Sınır değer Sınır değer As (Arsenik) mg / lt 0,05 0,2 0,2 Ba (Baryum) mg / lt Cd (Kadmiyum) mg / lt 0,004 0,1 0,1 Cr toplam (Toplam krom) mg / lt 0, Cu (Bakır) mg / lt 0,2 5 5 Hg (Civa) mg / lt 0,001 0,02 0,02 Mo (Molibden) mg / lt 0, Ni (Nikel) mg / lt 0, Pb(Kurşun) mg / lt 0, Sb (Antimon) mg / lt 0,006 0,07 0,07 Se(Selenyum) mg / lt 0,01 0,05 0,05 Zn (Çinko) mg / lt 0,4 5 5 Klorür mg / lt Florür mg / lt Sülfat mg / lt 100 (1) Fenol indeksi mg / lt 0,1 ÇOK(Çözünmüş organik karbon) (2) mg / lt TÇK (Toplam çözünen katı) (3) mg / lt

48 ÇEVRE DENETİMİ YÖNETMELİĞİ (Resmi Gazete Tarihi: Resmi Gazete Sayısı: 27061) ÇEVRE KANUNUNCA ALINMASI GEREKEN İZİN VE LİSANSLAR HAKKINDA YÖNETMELİK (Resmi Gazete Tarihi: Resmi Gazete Sayısı: 27214) ÇEVRE GÖREVLİSİ VE ÇEVRE DANIŞMANLIK FİRMALARI HAKKINDA YÖNETMELİK (Resmi Gazete Tarihi: 12 Kasım 2010 Resmi Gazete No: 27757)

49 ÇEVRE KANUNUNCA ALINMASI GEREKEN İZİN VE LİSANSLAR HAKKINDA YÖNETMELİK Mevcut İzin Sisteminin Dezavantajları Sanayici Açısından Birden fazla yere birden fazla başvuru Her başvuruda aynı evraklar İzin sürelerinin farklı olması Hukuki konularda yaşanan sıkıntılar Endüstri üzerindeki yükün fazlalaşması Yetkili Merci Açısından Sağlıklı izin sisteminin olmaması = sağlıksız denetim sistemi Sağlıklı envanter sistemi oluşmamakta Bilgi alışverişi daha zordur Tesisin çevre açısından bir bütün olarak değerlendirilmesi zordur

50 ÇEVRE KANUNUNCA ALINMASI GEREKEN İZİN VE LİSANSLAR HAKKINDA YÖNETMELİK AMAÇ Olumsuz çevresel etkileri olan faaliyet ve tesisler için, bütüncül yaklaşım çerçevesinde kirliliğin önlenmesi azaltılması kontrolü İçin tek bir çevre izni verilmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

51 ÇEVRE KANUNUNCA ALINMASI GEREKEN İZİN VE LİSANSLAR HAKKINDA YÖNETMELİK İzin ve Lisanslarla İlgili Hükümler İçeren Yönetmelikler Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Atıkların Düzeli Depolanmasına Dair Yönetmelik Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yön. Atıkların Yakılmasına Dair Yönetmelik

52 ÇEVRE İZNİNE VEYA ÇEVRE İZİN VE LİSANSINA TABİ İŞLETMELER VE YETKİLİ MERCİLER Çevre ve Orman Bakanlığı Çevreye kirletici etkisi yüksek düzeyde olan işletmeler (Ek-1 Listesi) İl Çevre ve Orman Müdürlükleri Çevreye kirletici etkisi olan işletmeler (Ek-2 Listesi) Aynı adreste yer alan entegre tesislerin tümü birlikte değerlendirilerek yürütülür ve sonuçlandırılır. Bir işletme içinde EK-1 ve EK-2 listesine tabi faaliyet veya tesislerin birlikte bulunması halinde söz konusu müracaat Bakanlık tarafından değerlendirilir.

53 1.Enerji Endüstrisi 2. Madencilik ve Yapı Malzemeleri Endüstrisi 3. Metal Endüstrisi 4. Kimya ve Petrokimya Endüstrisi 5.Yüzey Kaplama Endüstrisi 6. Ağaç ve Kağıt Endüstrisi 7. Gıda Endüstrisi, Tarım ve Hayvancılık 8. Atık Yönetimi ÇEVREYE KİRLETİCİ ETKİSİ YÜKSEK OLAN FAALİYET VEYA TESİSLER 8.1 Atık ara depolama, geri kazanım ve bertaraf tesisleri (Bu maddeye Çevre izninde gürültü konusunda getirilen muafiyet atik pil ve akümülatör ve ömrünü tamamlamış lastik geri kazanım tesisleri için geçerli değildir). * 8.2 Hurdaların veya ömrünü tamamlamış araçların depolama alanları ve/veya işleme tesisleri (Hurda parçalama tesisleri dahil).* 8.3 Gemilerin ürettiği atıklar ile yük artıklarının toplandığı atık kabul tesisleri. 9. Maddelerin Depolanması, Doldurma ve Boşaltılması 10. Diğer Tesisler /11/2005 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliği (76/464/AB) Ek-1 inde yer alan maddeleri üreten, kullanan, depolayan diğer tesisler.* 10.4 Nüfusu kişi ve üzeri olan kentsel ve/veya evsel nitelikli atık su arıtma tesisleri.*

54 ÇEVREYE KİRLETİCİ ETKİSİ OLAN FAALİYET VEYA TESİSLER 1.Enerji Endüstrisi 2. Madencilik ve Yapı Malzemeleri Endüstrisi 3. Metal Endüstrisi 4. Kimya ve Petrokimya Endüstrisi 5.Yüzey Kaplama Endüstrisi 6. Ağaç ve Kağıt Endüstrisi 7. Gıda Endüstrisi, Tarım ve Hayvancılık 8. Atık Yönetimi 8.1 Ambalaj atığı toplama, ayırma ve geri dönüşüm tesisleri.* 9. Maddelerin Depolanması, Doldurma ve Boşaltılması 10.Diğer Tesisler Nüfusu kişinin altında olan kentsel ve/veya evsel nitelikli atık su arıtma tesisleri.* 10.9 Kentlerin dışında yer alan tatil köyleri ve otel kompleksleri ve entegre tesisleri.* Karışık Endüstriler (OSB ve sektör belirlemesi yapılamayan diğer sanayiler).* Hastane ve sağlık kuruluşları (yatak kapasitesi 20 ve üzeri olanlar).*

55 Sector (Million ) AB ÇEVRE MEVZUATINA UYUM MALİYETİ Personnel TA Cost 1,3 Investment Cost 1,2 Cost Total Implementation Cost Legislation n.a. 43 Air ,746 2,894 Waste ,338 13,703 Water ,1 37,629 37,646 Nature ,314.6 n.a. 1,735 Industry ,260 14,308 Chemicals n.a. 152 Nuclear n.a. 10 Noise TOTAL 1, , ,000 70,569 1 Costs assessed during the Carl Bro project, see MoEF Costs have been calculated over a 20 year period and discounted 3 These TA cost include only TA costs for transposition and some institutional strengthening. Cost of investment project related TA part of the investment costs. *Gürdoğar Sarıgül, EU Funds and Environment in Turkey, December 2005

56 yılları arasında çevre yatırımlarının sektörlere dağılımı (UÇES, 2006) SEKTÖRLER YATIRIM İHTİYACI Milyon YTL* Milyon Avro Oran (%) Su Sektörü Toplamı Katı Atık Sektörü Toplamı Hava Sektörü Toplamı Gürültü Sektörü Toplamı Kimyasallar Sektörü Toplamı EKK Sektörü Toplamı Doğa Koruma Sektörü Toplamı Genel Toplam ATIK YÖNETİM MALİYETİNİN KARŞILANMASI Finans kaynaklarının karşılanma oranı (UÇES, 2006) Milyon YTL Milyon Avro Oran (%) 1. Merkezi İdare %13 2. Yerel İdare %37 Belediye özkaynakları %22 İller Bankası %12 Dış Krediler %2 Kamu-Özel Sektör İşbirliği %1 3. Özel Sektör %26 4. KİT %2 5. Fonlar (AB+Diğer Hibeler) %22 Genel Toplam %100

57 2010 yılına ait ÇTV yıllık tutarları (TL) Bina Grupları Derece Derece Derece Derece Derece 1. Grup Grup Grup Grup Grup Grup Grup Çevre Temizlik Vergisi Dağılımı (2010) Vergi geliri (ÇTV) Büyükşehir Belediyesi Payı ( ) (TL/yıl) Çevre Orman Bakanlığı Payı ( )(TL/ yıl) İlçe Belediyelerine aktarılan gelir ( )(TL/yıl) ATIK YÖNETİMİNDE EKONOMİK ARAÇLAR Çevre Temizlik Vergisi Atık Depolama Vergisi (Atıksu Altyapı ve Evsel Katı Atık Bertaraf Tesisleri Tarifelerinin Belirlenmesinde Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik) Yenilebilir Enerji Teşviki (Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun) Atık Borsası ÇTV nin atık hizmetinin ihtiyacı olan düzeyin altında olduğu ve AB ile uyumlu atık yönetim tarifelerinin ancak % unu karşılayabilmektedir. Karşılaşılan Zorluklar Yerel Yönetimler gelirlerinin en az % 40 ını atık toplama ve bertaraf hizmetinde kullanması Atık Depolama Vergisinin uygulanmasındaki sıkıntılar Atık Borsasının etkin olmaması Teşvik mekanizmasının yeterince rol almaması

58 Resmi Gazete Sayısı : Resmi Gazete Tarih :

59 TOPLAM SİSTEM MALİYETİ Satış Toplama Taşıma Yatırımın finansal maliyeti, Sistemin işletilmesi ve bakımı, Sabit varlıkların amortisman maliyetleri, Yönetim ve izleme giderleri, Vergiler, harçlar ve diğer zorunlu ödemeler, Kamulaştırma, Sistemin finansal sürdürülebilirliğini sağlayacak özkaynak getirisi Bertaraf Geri Kazanım (Kompost, Yakma vb) Aktarma

60 EVSEL KATI ATIK TARİFESİ Değişken Ücretlerden Oluşan Tarife ATIK ÜRETİCİSİNİN ÜRETTİĞİ ATIK MİKTARI Atık ağırlığı, Konteyner sayısı, konteyner hacmi, konteyner doluluk oranı ve atık toplama sıklığı, Atık toplama aracı sayısı, araç hacmi, araç doluluk oranı ve atık toplama sıklığı, Atık üreticilerinin hanehalkı büyüklüğü, hastanelerde yatak sayısı, okullarda öğrenci sayısı gibi belirli özelliklerine göre belirlenebilecek sabit atık üretim değerleri.. Üretilen atık miktarına bağlı olarak değişken ve atık üreticisinin doğrudan etkileyebildiği tarife Sabit Tarife Atık üreticilerinin belirli özelliklerine göre (hanehalkı sayısı, bina büyüklüğü, çalışan personel sayısı vb.) göre tespit ettiği sabit atık miktarı ile hesaplanan ücret

61 Toplam Sistem Maliyeti Direkt ve Dolaylı Maliyet Finansman Maliyeti Kurumlar Vergisi Özkaynak Getirisi Değişken Tarife Sabit Tarife Tarife Yapısı Ekonomik verimlilik Tam maliyet geri kazanımı Uygulanabilir olma Anlaşılabilir olma Karşılanabilir olma Gelirlerin devamlılığı

62 AMBALAJ ATIKLARININ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ ATIK TANIMINDA DEĞİŞİLİK COUNCIL DIRECTIVE ON PACKING AND PACKING WASTE (94/62/EC)

63 AMBALAJ ATIK GRUPLARI AMBALAJ ATIKLARININ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ

64 Mevcut Toplama Sistemi

65 AMBALAJ ATIKLARININ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ Toplama Sistemi Diğer Atıklar Ambalaj Atıkları

66 AMBALAJ ATIKLARININ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ Piyasaya Sürenlerin Yükümlülükleri Yıllar Cam Plastik Metal Kâğıt/Karton Ahşap

67 Terminaller, OSB, Sanayi Siteleri, Serbest Bölge Apartmanlar ve Site Yönetimleri (Konutlar) Oteller lokantalar ve büfeler Marketler, satış noktaları, fabrikalar, iş ve alışveriş merkezleri Okullar Kamu kurum ve kuruluşları Plan Dışında Kalan Bölge Belediyenin Ambalaj Atıkları Toplama Planı İçerisinde Kalan Bölge Toplama Ayırma Tesisi 2 Toplama Ayırma Tesisi 1 Ambalaj Atıkları Toplama Aracı Geri Dönüşüm Tesisi

68