HAVACILIK KURALLARI İÇERİK İÇERİK DÜZENLEYİCİ ÇERÇEVE DÜZENLEYİCİ ÇERÇEVE DÜZENLEYİCİ ÇERÇEVE Öğr. Gör. Volkan Yavaş

Transkript

1 İÇERİK HAVACILIK KURALLARI Öğr. Gör. Volkan Yavaş 10.1 Düzenleyici Çerçeve Uluslararası Sivil Havacılık Örgütünün Rolü; Avrupa Komisyonlarının Rolü; EASA'nın Rolü; AB Üye Ülkelerinin ve Ulusal Havacılık Otoritelerinin Rolü; 216/2008 sayılı Regülasyon (EC) ve uygulamala kuralları 1702/2003 (EC) ve 2042/2003 (EC) sayılı Regülasyonlar; Part-21, Part-M, Part-145, Part-66, Part-147 gibi çeşitli Ekler (Part'lar) ve EU-OPS arasındaki ilişki Onaylayıcı Personel - Bakım Part-66'nın detaylı bir şekilde idrak edilmesi Onaylanmış Bakım Kuruluşları Part-145'in ve Part-M Alt Bölüm F'in detaylı bir şekilde idrak edilmesi. İÇERİK 10.4 Hava operasyonları EU-OPS'nin genel olarak idrak edilmesi. Hava İşletici Sertifikaları; Özellikle sürekli uçuşa elverişlilik ve bakım ile ilgili olmak üzere işleticinin sorumlulukları; Hava Aracı Bakım Programı; MEL//CDL; Hava aracı içerisinde taşınması gereken dokümanlar; Hava Aracı plakartları (işaretlemeleri) Hava aracı, parça ve cihaz sertifikasyonu (a) Genel; Part-21'in ve EASA CS-23, 25, 27, 29 sertifikasyon spesifikasyonlarının genel olarak idrak edilmesi. (b) Dokümanlar; Uçuşa Elverişlilik Sertifikası; kısıtlı uçuşa elverişlilik sertifikaları ve uçuş izni; Tescil Sertifikası; Gürültü Sertifikası; Ağırlık Tablosu; Telsiz İstasyonu Lisansı ve Onayı Sürekli Uçuşa Elverişlilik Sürekli uçuşa elverişlilik ile ilgili Part-21 hükümlerinin detaylı bir şekilde idrak edilmesi. Part-M'in detaylı bir şekilde idrak edilmesi. ICAO (INTERNATİONAL CİVİL AVİATİON ORGANİZATİON): Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (International Civil Aviation Organization-ICAO) Chicago Konvansiyonu na (7 Aralık 1944) imza atan 52 ülke tarafından, Birleşmiş Milletler kuruluş kararnamesinin 43. maddesine dayanarak 4 Nisan 1947 tarihinde kurulmuştur. Aynı yılın ekim ayında ise, Birleşmiş Milletlerin yasal havacılık organı olarak kabul edilmiştir. Merkezi Kanada-Montreal dedir ve Bangkok, Kahire, Dakar, Lima, Mexico City, Nairobi, Paris te 7 bölge ofisi bulunmaktadır. Bu örgüte üye olabilmenin en önemli koşulu BM üyesi olmak ve BM den onay almaktır. Günümüzde ICAO nun üye sayısı 191 dir. ICAO nun Stratejik Amaçları EMNİYET- Küresel sivil havacılık emniyetini artırmak, GÜVENLİK- Küresel sivil havacılık güvenliğini artırmak, VERİMLİLİK- Havacılık operasyonlarının verimliliğini artırmak, SÜREKLİLİK- Havacılık operasyonlarının sürekliliğini sağlamak, HUKUK KURALI- Uluslar arası sivil havacılığı yönlendiren hukuku güçlendirmek. Bu nedenle ICAO tüm üye ülkelerde asgari olarak ortak standartları belirlemek, eşgüdümü sağlamak ve tavsiyelerde bulunmak için çeşitli kurallar koymakta ve bunları da Annex adını verdiği Ek dokümanlarda toplamaktadır: ICAO nun Amacı Bu örgütün amacı; uluslararası hava taşımacılığının güvenli, düzenli, verimli çalışması ve gelişimi için üye devletlerin işbirliği içinde çalışmalarını sağlamaktır. 1

2 ICAO ANNEXLER ICAO ANNEXLER ANNEX 01 Personnel Licensing Personel Lisansları ANNEX 02 Rules of the Air Havacılık Kuralları ANNEX 03 Meteorological Service for International Air Navigation Uluslararası Hava Navigasyonu için Meteorolojik Hizmeti ANNEX 04 Aeronautical Charts Havacılık Haritaları ANNEX 05 ANNEX 06 ANNEX 07 Units of Measurement to be used in Air and Ground Operations Operations Of Aircraft Aircraft Nationality and Registration Marks Hava ve Yer Operasyonları için Ölçüm Birimleri Hava Araçları Operasyonu - Uçaklar Uçaklar için Ulusal ve Tescil İşaretleri ANNEX 08 Airworthiness Of Aircraft Uçağın Uçuşa Elverişliliği ANNEX 09 Facilitation Kolaylıklar ANNEX 10 Aeronautical Telecommunications Havacılık Haberleşmesi - Dijital Veri Haberleşme Sistemleri 7 ANNEX 11 Air Traffic Services Hava Trafik Hizmetleri ANNEX 12 Search and Rescue Arama Kurtarma ANNEX 13 Aircraft Accident Investigation Uçak Kaza ve Olay İnceleme ANNEX 14 Aerodromes Aerodrome Tasarım ve İşletmesi, Heliportlar ANNEX 15 Aeronautical Information Services Hava Bilgi Hizmetleri ANNEX 16 Environment Protection Çevresel Koruma - Uçak Gürültü ANNEX 17 ANNEX 18 Aviation Security The Safe Transport of Dangerous Goods by Air Güvenlik: Kanunsuz Girişimlere Karşı Uluslararası Sivil Havacılığın Korunması Tehlikeli Maddelerin Havayolu ile Güvenli Taşımacılığı ANNEX 19 Safety Management Emniyet Yönetimi 8 ICAO NUN GÖREVLERİ Örgütün görevi, uluslararası hava seyrüseferi prensiplerini ve tekniğini geliştirmek ve uluslararası hava ulaştırmalarının kuruluşunu ve gelişimini kolaylaştırmaktır. Bu amaçla örgüt şu çalışmaları yapmaya çalışmaktadır; Bütün dünya uluslararası sivil havacılığın emniyetle gelişmesini sağlamak, Hava araçlarının yapılış ve işletiliş tekniğini barışçıl maksatlara göre teşvik etmek, Uluslararası sivil havacılık için havayolları, havaalanları ve hava seyrüsefer kolaylıkları kuruluşunu ve gelişimini teşvik etmek, Dünya halkının, muhtaç olduğu emniyetli, yeterli ve ekonomik hava ulaşımını sağlamak, ICAO NUN GÖREVLERİ Dünya halkının, muhtaç olduğu emniyetli, yeterli ve ekonomik hava ulaşımını sağlamak, Makul olmayan bir rekabetin doğurabileceği ekonomik zararları önlemek, Sözleşen devletlerin haklarına tam olarak saygı göstermek ve her birine uluslararası havayolu işletmesinde eşit bir imkan temin etmek, Sözleşen devletler arasında hiçbir fark gözetmemek, Uluslararası hava seyrüseferinde uçuş emniyetini sağlamak, Uluslararası sivil havacılığı bütün konuları ile genel olarak ilerletmek. EASA (EUROPEAN AVİATİON SAFETY AGENCY) Sivil havacılıkta emniyet ve çevresel koruma ile ilgili standartlar oluşturmayı amaçlayan Avrupa Havacılık Emniyeti Ajansı - EASA (The European Aviation Safety Agency) Avrupa Birliği nin bağımsız bir kurumu olarak 2003 yılında faaliyetlerine başlamıştır. 32 üyesi vardır. Kurum, üyeler arasında standartların uygulanıp uygulanmadığını izler, gerekli teknik desteği, eğitim ve araştırmayı sağlar. Amacı, AB içinde, her türlü hava aracı, uçuş, üretim, denetleme ile ilgili mevzuatlarının oluşturulması ve uygulanmasını kontrol edip uçuş ve yer güvenliğini sağlamaktır. EASA ile SHGM arasında protokoller ile ülkemizde standardizasyon denetimleri yapılmaktadır. AB uyum politikası paralelinde sivil havacılık mevzuatında EASA kuralları sıkı şekilde takip edilmektedir. EASA ya tam uyum açısından Twinning projesi başlatılmış olup, bu proje sonucunda EASA ile tam uyum anlaşması imzalanması planlanmaktadır. 2

3 Twinning Projesi SHGM NİN kapasitesinin geliştirilmesi, mevzuatta EASA ya uyum sağlanmasına yönelik olarak mevzuat, güvenlik, seyrüsefer konularında bir eşleştirme projesi başlatılmıştır. SHGM nin İdari ve Kurumsal Yapısının Güçlendirilmesi ile ilgili AB Ülkeleri ile Eşleştirme Projesi için Fransız Sivil Havacılık Otoritesi nin Konsorsiyumu seçilmiştir. İdari ve Kurumsal Yapısının Güçlendirilmesi ne ilişkin 2,5 Milyon Euro maliyetli ve 2 yıllık dönemi içeren proje kapsamında AB ülkelerinden seçilecek aday ülkenin konuyla ilgili uzmanlarının ülkemize gelerek, müktesebatın uyumlaştırılması çalışmalarına katkı sağlaması planlanmaktadır. Projenin, SHGM nin mevzuat kapasitesinin, kurumsal yapısının, emniyet & güvenlik alanındaki yapısının daha da güçlendirilmesi ve Emisyon Ticaret Sistemine uyumlu hale getirilmesi olmak üzere dört temel hedefi bulunmaktadır. Projenin hayata geçirilmesi ile denetimlerin sayı ve etkinliğinde artış, denetimdeki bulguların azaltılması, kurumsal iş tanımlarının yeniden düzenlenmesi, personele yönelik staj ve çalışma ziyaretleri ile Emisyon ve Çevre konusunda yeni birimlerin oluşturulması amaçlanmaktadır. EASA nın Temel Görevleri Avrupa Birliği nin sivil havacılık güvenliği çerçevesinde oluşturduğu ve 2010 itibariyle JAA nın yerini alan girişimidir. Güvenlik konusunda kurallar koymak, AB üye ülkelere ve Avrupa Komisyonu na teknik destek sağlamak, Avrupa havacılık güvenliği kuralları uygulamalarının standart biçimde olmasını sağlamak amacıyla denetim, eğitim ve standardizasyon programları geliştirmek, Uçak, motor ve diğer yapısal parçaların güvenlik açısından ve çevresel standartlara uygunluğunu belgeleyen sertifikalar vermek, Dünya çapındaki diğer üreticileri ve bakım faaliyetlerinde bulunanları incelemeye almak ve uygun bulunursa faaliyetlerini onaylamak, Havacılık güvenliğini geliştirmek için gerekli bilgileri toplamak, analiz etmek. AB ÜYE ÜLKELERİNİN VE ULUSAL HAVACILIK OTORİTELERİNİN ROLÜ; AB Üye Ülkelerinin Rolü AB üyesi olan 28 ülke ve EASA üyesi olan 32 ülkenin her biri kendi ulusal havacılık otoritesine sahiptir. Aşağıda listeleri verilmiş üye ülkelerin birçoğunun havacılık otoritesi EASA ile yakın çalışma içerisindedir. AB ve EASA Üyesi Ülkeler: Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Hırvatistan, Kıbrıs, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İrlanda, İtalya, Letonya, Lituanya, Lüksemburg, Malta, Hollanda, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya, İspanya, İsveç ve İngiltere (UK) Yalnızca EASA Üyesi Ülkeler: İzlanda, Liechtenstein, Norveç ve İsviçre Türkiye, EASA ve AB üyesi değildir. Ancak EASA ile, önceki konularda belirtilen Twinning Projesi kapsamında çalışmalar yürütülmektedir. Ayrıca EASA ve Türkiye arasında SAFA programı kapsamında Working Arrangement İş Akdi yapılmıştır. İlgili dökümanlara aşağıdaki adreslerden ulaşılabilir; ey.pdf 3

4 Diğer Otoritelerle İlişkiler EASA, diğer otoritelerin de görüşlerinin dikkate almakta ve o otoritelerin temsilcileriyle ortak çalışmalar yürütmektedir. Örnekler; EASA dışındaki diğer Avrupa Havacılık otoriteleri, EASA nın kural koyucu, sertifikalandırıcı ve standartları belirleyici konumuna destek olma açısından büyük rol oynamaktadırlar. JAA (Müşterek Havacılık Otoriteleri), EUROCONTROL (Avrupa Hava Seyrüsefer Güvenlik Örgütü) ve ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), uluslararası havacılık standartlarını belirlemek ve geliştirmek için EASA birlikte çalışmaktadır. FAA (Federal Havacılık İdaresi), Transport Canada, DAC/CTA (Brezilya) ve Interstate Aviation Committee (Rusya) gibi uluslararası sivil havacılık otoriteleri de havacılık ürünlerinin ticaretinin kolaylaştırılması ve uluslar arası standartlara uyumunun sağlanması konusunda EASA ile birlikte çalışmaktadırlar. 216/2008 Sayılı Regülasyon (EC) 1. Bu düzenleme şunları kapsamaktadır; (a) Havacılıkla ilgili ürün, parça ve alet tasarımı, üretimi, bakımı, operasyonları ve bu süreç içerisine yer alan personel ve organizasyonları; (b) Havaaracı operasyonlarında yer alan personel ve organizasyonları; (c) Hava alanlarında tasarım, bakım ve işletme, yanı sıra burada yer alan personel ve kuruluşlar ve çevre ve arazi kullanım planlaması ile ilgili topluluk ve ulusal mevzuata halel getirmeksizin havaalanlarında çevresinin korunması (d) Havaaracı donanım tasarımı, üretimi ve bakımı ile bu süreç içerisinde yer alan personel ve organizasyonları, (e) Hava Trafik Yönetimi ve Hava Seyrüsefer Sistemleri (ATM/ANS) ile ilgili sistem ve bileşenlerin tasarımı, üretimi ve bakımı ile bu süreç içerisinde yer alan personel ve organizasyonları, (f) ATM/ANS personel ve organizasyonları 2. Bu düzenleme şunları kapsamamaktadır; (a) Paragraf 1. (a) ve (b) de bahsedilen ancak askeri, gümrüklü, polis, arama kurtarma, yangınla mücadele, sahil güvenlik ve benzeri aktivite ya da servisleri içeren, (b) Paragraf 1. (c) ve (d) de bahsedilen kontrolü ve operasyonu askeriyenin emrinde olan, (c) Paragraf 1. (e) ve (f) de bahsedilen sistemlerin askeriyenin sağladığı ya da yaptığı durumlarda. 3. Üye ülkeler, mümkün olabilindiğince Paragraf 2. (b) ve (c) de belirtilen ve halka açık olarak yapılan aktivite / servislerin Annex 5a ve 5b de tanımlanan ana gereklilikler içeren emniyet seviyelerini sağlamalıdır. 1702/2003 (EC) Sayılı Regülasyon 1702/2003, Part-21 havaaracı ve çevresel standartları sertifikalandırıcı uygulama kurallarını içermektedir. Üreticilere, bu regülasyonla genişletilmesi sağlanan Sertifika Spesifikasyonları (CS) konusu hakkında detaylı destek sağlamaktadır. Hâlihazırda bunlar; CS-22 Planör ve Motorlu Planör CS-23 Normal, Akrobasi, Genel Maksat, Komuter Uçaklar CS-25 Büyük Uçaklar CS-27 Döner Kanatlı Küçük Hava Araçları CS-29 Döner Kanatlı Büyük Hava Araçları 4

5 2042/2003 (EC) Sayılı Regülasyon 4 Ek ten (Annex) oluşmaktadır: Annex I Part M Sürekli Uçuşa Elverişlilik Annex II Part 145 Onaylı Hava Aracı Bakım Kuruluşları Annex III Part 66 Hava Aracı Bakım Personeli Lisansı Annex IV Part Hava Aracı Bakım Eğitimi Kuruluşları Organizasyonların ve bireylerin bu regulasyona uyum sağlaması için, annex paragrafıyla ilgili ve uygulanabilir AMC ve GM sağlanmıştır. AMC: EASA tarafından yayınlanan ve sağlanması zorunlu olan gerekliliklerin kabul edilebilir uygulama usul ve esaslarını, GM: EASA tarafından Part-21 konusunda yayımlanan kurallar için rehber dokümanı, ifade eder. PART-21, PART-M, PART-145, PART-66, PART-147 GİBİ ÇEŞİTLİ EKLER (PART'LAR) VE EU-OPS ARASINDAKİ İLİŞKİ. Havaaracı sahibi olan ya da kiralayan kişiler, kendi uçaklarının uçuşa elverişliliğini yönetebilmek için Part-M Subpart G onaylı bir yönetim organizasyonuna sahip olmak zorundadırlar. Part-M organizasyonları, sözleşme yaptıkları ve denetimlere tabi oldukları havaaraçlarının ve onun parçalarının bakımını uygulayan Part-145 ya da Part-M Subpart G onaylı bir yönetim organizasyonlarına karşı sorumludurlar. Part-145 organizasyonları, servis faaliyetlerini hizmete vermek için lisanslı bir mühendise ihtiyaç duymaktadır. Bu mühendisler Part-66 tarafından lisanslandırılmaktadır. Part-66 mühendislerinin sağlaması gereken standartlara ulaşabilmek için, Part-147 onaylı bir eğitim kuruluşunda, çeşitli standartlara sahip olan kurslara katılmak zorundadırlar. Part-145 ve Part-M organizasyonları, CS-25 (Büyük Uçaklar) sertifikasına uygun olarak onaylanmış onarımlara izin verebilmek için Part-21 Tasarım organizasyonları ile işbirliği yapmaya ihtiyaç duymaktadırlar. Son olarak, uçuş ekipleri Part-M fonksiyonlarından biri olan uçuş öncesi hazırlıkları tatbik etmek üzere eğitildikleri için Part-M altındaki uçuşa elverişlilik sorumluluğuna sahiptirler. Eğer sahip/sahipler ticari hava taşımacılığı alanında iş aktivitelerini sürdürmek isterlerse EU OPS (Ayrıca Air Operator Certificate AOC olarak da bilinir) onayına sahip olmak durumundadırlar. Part-M altında herhangi bir bağlantılı onayın (Part-145 gibi) kaybı, Part-M ve AOC onaylarının da kaybedilmesine yol açabilir. Bu durumda kesinlikle etkili bir gerekçedir. Yukarıdaki maddelerden de görülebileceği üzere, bu düzenlemenin amacı uçuşa elverişliliğinin sağlanması ve aksi bir durum yaşandığı takdirde de ilgili organizasyonların bu hassasiyeti sürdürebilmek adına cezalandırılması ile ilgilidir. Öğr. Gör. Volkan Yavaş volkanyavas.edu@gmail.com volkan.yavas@ege.edu.tr volkanyavas.jimdo.com 5