5.YÖN KONTROL VALFLERİ 5.1.Giriş

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "5.YÖN KONTROL VALFLERİ 5.1.Giriş"

Transkript

1 PNÖMATİK SİSTEMLER

2 5.YÖN KONTROL VALFLERİ 5.1.Giriş Pnömatik sistemlerde kullanılan yön kontrol valfleri, çalışma bakımından, hidrolik sistemlerde kullanılan yön kontrol valflerine benzer. Bu valflerin amacı pnömatik sistem içindeki hava akışını bir yerden başka bir yere yönlendirmek suretiyle sistem elemanlarının işlevlerini istenen performansta yapabilmelerini sağlamaktır.

3 Yön kontrol valfleri elle, mekanik, elektrik, hidrolik ve pnömatik olarak kontrol edilebilir. Pnömatik sistemlerde kullanılan yön kontrol valfleri 4 farklı yöntemle tanımlanabilir. -Bağlantı deliklerinin sayısına göre: İki, üç, dört ve beş yollu valf olabilir. Dört yollu valflerin bazılarında beş delik bulunabilmektedir. Bu beşinci delik, ikinci bir çıkış ağzı olup bunun dışında hiçbir görevi yoktur. -Kumanda konumlarının sayısına göre: İki konumlu valflerin çoğu basit açma kapama tertibatlı valflerdir. Üç konumlu valflerde sol-merkez(nötr)- sağ konumları vardır.

4 -Kontrol elemanının tipine göre silindirik valf, piston, ileri geri hareketli disk tipi ve döner tip olabilir. -Çalışma yöntemi tipine göre elle kumandalı, mekanik, elektrik, pnömatik vb. kumandalı valf olarak tanımlanırlar.

5 Aşağıda yön kontrol valf sembolleri ve çizim yöntemleri verilmiştir. 1) Yön kontrol valfi akışkanın önünü açar veya kapatır. Akışkanın farklı yönlere gitmesini sağlar.

6 2) Valfler küçük karelerle gösterilir. Her kare bir konumu ifade eder. İki kare iki konumlu valfi gösterir.

7 3) Üç kare 3 konumlu valfi gösterir. Konumları (1,0,2) veya (a,0,b) şeklinde gösterilir.

8 4) Karelerin içine çizilen çizgiler ve oklar akış hatlarını ve akışın yönünü gösterir.

9 5) Kapalı konum bu şekilde gösterilir.

10 6) Valflerin normal konumları karelerden taşan çizgilerle ifade edilir. Bu çizgiler akış hatlarının bağlandığı konumları gösterir.

11 7) Üç yollu ve iki konumlu valf (3/2). Normalde kapalı çünkü P nin önü kapalı. A dan dönen akışkan T ye dönüyor

12 8) İki yollu ve iki konumlu (2/2) valf, normalde kapalı. valf (a) konumunda

13 9) Normalde açık (3/2) lik valf. Pompadan gelen akışkan P den A ya gidiyor. T kapalı

14 10) Dört yollu ve üç konumlu (4/3) valfin (a) konumu görevde

15 11) İki yollu ve iki konumlu (2/2) lik valfin sızıntı hattı.

16 12) İki yollu ve iki konumlu valfin açık konumunda pompadan gelen akışkan P den geçip A dan silindire gidiyor. İkinci durumda (2/2) lik valf kapalı konumu almış.

17 13) Dört yollu ve iki konumlu valfin çapraz konumu. Bu konumda pompadan gelen akışkan P den B ye gidiyor. Silindirden dönen akışkan A dan T ye gidiyor. Altta ise ikinci konum almış. P den A ya basınçlı akışkan giderken dönen akışkan B den T ye geçiyor.

18 14) Beş yollu ve iki konumlu valfin (a) konumu. P den B ye giden akışkan, A dan R ye dönen akışkan geçiyor

19 15) Valfin genel kumanda ile kontrol edilmesi

20 16) Valfin butonla kontrol edilmesi

21 17) Valfin ilk konuma gelmesi için karşı tarafa yay konulmuştur

22 18) İki yollu ve iki konumlu, normalde kapalı, genel kumandalı ve yay geri dönüşlü valf.

23 19) İki yollu ve iki konumlu valfin (a) ve (b) konumu

24 20) Valflerin burada normal konumları (a) ile gösterilmiştir. Düğmeye basıldığı zaman yay sıkışır ve valfin (b) konumu alması sağlanır. Yaya etki eden kuvvet ortadan kalktığı zaman, valf yine normal konumunu alacaktır.

25 21) Bütün çıkış yolları kapalı

26 22) Akışın yönü okun yönüyle belirtilir.

27 23) Normalde kapalı durumda iki ayrı valf.

28 24) Normalde açık olan iki ayrı valf

29 25) Dört yollu ve iki konumlu valfin (a) konumunda diğer konum dikkate alınmaz. Bu durumda P den A ya basınçlı akışkan, B den T ye görevini tamamlayan akışkan geçer. Altta ise çapraz konuma gelmiş ve diğer konum dikkate alınmaz.

30 3.6.1.İki Yollu ve İki Konumlu Valfler İki yollu ve iki konumlu valfler (2/2), iki bağlantı ağzı olan valflerdir. Bağlantı ağızlarından birisi P olup basınç hattına, diğer ağzı da A olup çalışma hattına bağlanır. Bu valfler normalde açık veya normalde kapalı yapılırlar. Valflerin konumunu değiştirmek için farklı yöntemler kullanılabilir. Şekil 3.31 de elle kumandalı ve yayla geri dönüşlü (2/2) lik bir valfin kesitleri ve sembolik ifadeleri verilmiştir.

31 Şekil 3.31.Normalde kapalı iki yollu ve iki konumlu valf

32 Şekilde görülen valfin normal konumunda akışkan P den A ya geçmemektedir. Sürgüye bir kuvvet uygulandığı zaman valfin konumu değişir ve P den gelen akışkan A ya geçebilir. Sürgüye etki eden kuvvet ortadan kalktığı zaman valf kapalı konumu alır(şekil 3.32)

33 Şekil Normalde kapalı (2/2) lik valfin iki ayrı konumu(1.gövde, 2.Sürgü, 3.yay, 4.Sızdırmazlık elemanı, A:valfin kapalı konumu Pden A ya geçiş yok, B:valfin açık konumu. Yay sıkışmış akışkan P den A ya geçiyor.)

34 Normalde açık olan valflerde, yay serbest durumda iken basınçlı akışkanın önü açıktır. P den akışkan A ya geçmektedir. Sürgüye bir kuvvet uygulandığı zaman yay sıkıştırılır ve gelen basınçlı akışkan P den A ya geçemez. Valfin sürgüsüne etki eden kuvvet ortadan kalkacak olursa, valf tekrar normal konumunu alacak yani açık konuma geçecektir.şekil 3.33)

35 Şekil 3.33.Normalde açık olan (2/2) lik valfin kesiti

36 3.6.2.Üç Yollu ve İki Konumlu Valfler Aşağı yukarı hareket eden tek etkili silindirlerin kontrolünde kullanılan bu valfler normalde açık veya kapalı olarak yapılırlar. Üç bağlantı ağzı vardır. Bunlar basınç hattına bağlanan P, yağ haznesine bağlanan (R veya T) ile silindire veya diğer amaçlar için kullanılan A dır. Şekil 3.34 de normalde kapalı (3/2) lik bir valfin kesiti ve sembolü verilmiştir. Bu tip valflerde basınçlı akışkanın bağlandığı P ağzının olduğu konum nötr veya 0 konumu, basınçlı akışkanın A geçtiği konuma da çalışma konumu (I )denir.

37 Şekil Normalde kapalı (3/2) lik valfin kesiti ve sembolü

38 5.2.Elle Kumandalı Edilen Valfler Elle kumanda edilen valflerin çoğunluğu, pnömatik sistemde havayı yalıtmak sistem içine girmesini sağlamak veya tamamen kesmek için kullanılır. Şekil 5.1 de en yaygın olarak kullanılan çeşitli tip iki yollu elle kumandalı valfler verilmiştir. Sürgülü valf küresel valfe benzer olmakla beraber küresel valfin aksine akış kaybı düşüktür ve türbülanslı akışa neden olma eğilimi de çok azdır. Ancak sürgülü valfin yalnızca kapatma valfi olarak kullanılması gerekir.

39 Küresel valflerin çoğu 900 kpa değerine kadar olan basınçlardaki hava ve su besleme hatlarında kullanılmaya uygundur. Küresel valf akış kayıplarına ve türbülanslı akışa neden olabilirler. Kısmen açılmak suretiyle küçük miktarlardaki hava debisini ayar edebilirse de temelde kısma valfi olarak kullanılmak amacıyla tasarlanmamıştır.. Konik valf genellikle 350 kpa basınçtaki hava hatlarında kullanılmak üzere yapılır. Bu valfin akış kaybı azdır ve kolu çeyrek tur çevirmekle tam açık veya tam kapalı konuma gelmesi sağlanabilir.

40 Bilyalı valfler kpa basınçta hizmet vermeye uygundur. Hassas olarak imal edilmiş bilyalı valf, içindeki akış kayıplarının çok düşük olması nedeniyle konik tapalı valfe benzer. Bununla birlikte, bilyalı valf, yuvarlak olması ve metalik olmayan sızdırmazlık halkalarının konumu dolayısıyla konik tapalı valfe kıyasla daha kolay çalışabilir. Bilyalı valfler esasen açma-kapama valfi olarak kullanılır. İğne uçlu valf yüksek basınçlara uygundur ve kısma ya da debi düşürme cihazı olarak kullanılabilecek mükemmel bir valftir. Bu valfin anma basınç değeri, anma salmastra basıncı ve valf gövdesinin mukavemetine bağlı olarak belirlenir.

41 Şekil 5.1.Elle kumanda edilen iki yollu valf

42 5.3.Otomatik Kumandalı Valfler Otomatik kumandalı valflerin en yaygın çalıştırılma yöntemi elektrik selenoid düzeneği ile sağlanandır. Bunlar direkt ya da pilot kumandalı olabilir. Pnömatik sistemlerde pnömatik veya hidrolik olarak çalıştırılan otomatik kontrol valfleri de kullanılır.

43 İki konumlu ve otomatik çalışan valfler genellikle normalde açık veya normalde kapalı tip olarak tanımlanır. Bu tanım kontrol devresi çalışmıyorken valf elemanını konumunu belirtir. Örneğin normalde açık ve selenoid kumandalı bir valfin silindirik veya pistonlu elemanı açık konumda olup seleneoidde akım yokken akışa izin verir. Bobin devreye girdiğinde valf kapanır ve akışı keser. Üç konumlu valfler genellikle kontrol devrelerinde enerji yokken yayla merkezlenir.bu durumda valf tasarımı piston boş durumda iken (denge durumunda iken) hava akışını da kontrol eder.

44 Şekil 5.2 de doğrudan etkili normalde kapalı ve iki yollu bir selenoid valf verilmiştir. Bu tip valfde dalgıç piston valf içindeki bütün hava akışını kontrol eder. Selenoidin bobininde enerji yokken piston, piston yayı tarafından valf yatağına bastırılarak sabit tutulur. Selenoid bobin enerjilendiği anda pistonun yukarı kalkmasını sağlar ve böylece havanın valf içinden akmasına izin verir

45 Şekil 5.2.Solenoid valfler

46 Selenoid, kaldırma kuvveti ile sınırlı olduğu için, kapama yayının nispeten zayıf olması gerekir. Sınırlı bir yay kuvveti ile yay oldukça küçük bir valf yuvası karşısında çalışmadıkça, daha yüksek basınçlı akışları kesemez. Dolayısıyla verilen bir uygulamada çalışma basıncı ne kadar yüksek ise valf yuvasını boyutu da o kadar küçük olmalıdır. Yüksek basınçlarda ve debilerde pilot kumandalı seleneoid kumandalı valfler kullanılır. Şekildeki valfde bobin küçük pilot pistonu çalıştırır ve bu da sistem basıncı altındaki havanın silindirik valf kafasını veya pistonunu harekete geçirir. Pilot, piston kapalı konuma geldiğinde, basınçlı hava pistondaki kontrol orifisi içinden geçerek, pistonu valf yuvasına bastırmak suretiyle sabit konumda tutar.

47 Selenoid bobine akım verildiği anda, selenoid pistonu yukarı kaldırır ve pistonun üst tarafındaki hava basıncını tahliye eder. Bu durumda giriş kanalındaki basınçlı hava pistonu yukarı kaldırır ve hava valf çıkışı içinden akmaya başlar. Burada gösterilen selenoid valf sadece tek akış yönüne imkan sağlayabilmesine rağmen iki yönlü veya ters akışlı valfler de mevcut olup, bu valfler genellikle çek valf tipindedir. Şekil 5.3 de gösterilen çek valfler, iki yollu, otomatik kontrollü ve iki konumlu tiplerdir. Basınçlı havanın valf içinden sadece bir yönde geçmesine izin verir. Genellikle akış yönü valf gövdesinin dış yüzeyinde gösterilir.

48 Şekil 5.3.Çek valfler

49 Kontrol ve dağıtım hatlarında kullanılan çek valflere ilaveten kompresör çıkış hattında bulunan kapama valfinin (akış yönüne göre) büyük bir çek valf de yerleştirilebilir. Şekil 5.4 de gösterilen tipe benzeyen büyük bir çek valfin hava tankının (akış yönüne göre) önüne yerleştirilmesi halinde ise, bu valf, hat içindeki titreşim ve darbeleri azaltıcı bir rol oynar. Ayrıca, kompresör basıncı hat basıncının altına düştüğü sürece basınçlı havanın tekrar kompresörün içine girmesini önler.

50 Şekil 5.4.Ana hat çek valfi

51 Şekil 5.5 de görülen diğer tip otomatik kumandalı valf de çabuk çıkışlı valftir. Bu valf silindirin geri strok etkisini iyileştirebilmek için genellikle silindirin giriş ağzının yakınına yerleştirilir. Valfde basınç varken yay sıkışır ve havanın silindire yönlendirilmesini sağlar. Giriş havası kapatılmış durumda iken ise, yay silindirik kafayı yukarı kaldırarak silindir içindeki havanın çabucak valften dışarı çıkabilmesini mümkün kılar. Silindirin hızlı kısa strok hareketleri yaptığı ve yine hızlı geriye dönmesinin şart olduğu bir etiket makinasında çabuk çıkışlı valf kullanılabilir.

52 Şekil 5.5 de görülen mekik valfler aynı silindiri çalıştırmak üzere çeşitli yerleşim düzeyindeki iki, üç veya dört yollu valflerle birlikte kullanılabilir. Mekik valf, iki giriş ve bir de çıkış hattına sahiptir. Valfin içindeki basınç şartları ne olursa olsun bir giriş ve bir çıkış daima açık durumdadır. Giriş hattındaki hava basıncı diğer girişteki basınçtan 7 kpa kadar daha yüksek bir değerde olduğu takdirde valfin silindirik kafası veya mekiği daha düşük basınçtaki giriş ağzına bastırılarak dayanır. Bu durumda, hava yalnızca, daha yüksek basınçtaki giriş ağzından çıkışa doğru akar. Daha düşük basınçtaki giriş ağzında hava akımı ise tamamen kesilir.

53 Şekil 5.5 de gösterildiği gibi valflerin herhangi biri çalıştırıldığında basınçlı hava mekik hareketli kafayı bir tarafa kaydırarak silindirde basınç meydana gelmesini sağlayacaktır. Silindirde basınç birikimi olduğu sürece mekik eleman diğer valfin silindiri çalıştırmasını önleyecektir. Aslında bu sistem bir silindirin sadece tek bir vasıta ile çalıştırılabilmesine imkan sağladığı için basit bir emniyet devresidir

54 Şekil 5.5.Kendinden hareketli valfler

55 5.4.Yön Kontrol Valf Elemanları Yön kontrol valfleri valf içinden geçen hava akımını kontrol eden elemanın tipine göre tanımlanır. Bu elemanlar; -Piston -Silindirik kafa -İleri-geri hareketli disk -Döner eleman olarak sıralanabilir

56 Bu elemanlar arasında yapı bakımından farklılıklar olsa da döner valf dışındakilerin tümü işlev bakımından aynıdır. Döner valf ileri-geri hareket yerine dönme hareketiyle hava akışını kontrol eder. Bununla birlikte kontrol valflerinin tümünde valf gövdesinin harici veya giriş-çıkış bağlantılarını birbirine birleştiren bir çeşit dahili geçiş veya akış kanalı bulunur.

57 Pistonlu valf elemanı en yaygın kullanılan tiptir. İç kuvvetler birbirini dengelemeye çalıştığı için bu tip valfin yüksek basınçlarda bile çalışması kolaydır. Pistonun birden fazla konuma kaydırılabilmesini mümkün kılacak biçimde yapılabilir. Valf çalışmıyorken pistonun denge durumuna geliştirilebilmesi de mümkündür. Piston kaydırma işlemi elle veya otomatik olarak yapılabilir.döner valfler konik tapalı ve bilyeli valflere benzer. İleri-geri hareketli (pistonlu, silindirik kafalı ve diskli) valfler gibi, bu tip valflerde elle veya otomatik olarak çalıştırılabilir.

58 Döner pistonlu valfler valf gövdesinin yan yüzeyinde mevcut çeşitli giriş-çıkış ağızları veya delikleri ile aynı hizaya gelebilen kanallara sahip bir yuvarlak elemandan yapılmıştır. Eğer bir eleman Şekil 5.6 da gösterildiği gibi bir adet geçiş kanalına sahipse bu iki yollu bir valftir. Eğer iki tane kanalı varsa üç yollu veya dört yollu bir valf olabilir. Konik tapalı valf, döner pistonlu valf olarak düşünülebilir.döner plakalı veya disk tipi valfler dış görünüş bakımından döner pistonlu valflere çok bezemekle birlikte iç yapısı oldukça farklıdır.

59 Şekil 5.6.Döner valf

60 5.5.İki Yollu Yön Kontrol Valfleri İki yollu yön kontrol valfleri normalde açık ya da normal kapalı tip olarak sınıflandırılır. Şekil 5.7 de görülen normalde açık pistonlu valf devre dışı olduğu sürece havanın giriş ağzından girip valf içinden geçerek çıkış ağzına akabilmesini mümkün kılar. Valf devreye girdiği anda hava akımını tamamen keser. Normalde kapalı valf ise bunun karşıtı biçimindedir. Yani valf kapalı iken hava akımı da yoktur.

61 Şekil 5.7.İki yollu iki konumlu (2/2) sürgülü yön kontrol valfi

62 Pistonlu valf çalıştığı sürece valf içinden hava akımı imkanı da sağlanmış olur. Her iki halde de bir yay vasıtasıyla valfin normal çalışma konumunda olması sağlanır. Bu iki tip arasındaki tek fark, giriş-çıkış ağızlarının değişik konumlarda olmasıdır. İki yollu valfler genellikle tek etkili silindiri çalıştırmak için kullanılır. Sadece tek yönde hava akımına ihtiyaç gösteren herhangi bir sistem için çok elverişlidir. Pistonun geri hareket stroku boyunca hava, tekrar valf içinden geçirilmeye gerek olmaksızın silindirden dışarı atılır.

63 5.6.Üç Yollu Yön Kontrol Valfleri Bunlarda valf gövdesinin dış yüzeyinde üç adet ana bağlantı, valf içinde ise üç adet giriş çıkış ağzı mevcuttur(şekil 5.8) Bu valfler yön değiştirici ve seçici valf, akışı sabit tutma valfi ve yön kontrol valfi olarak kullanılabilir. Bu tip valflerin tümü aynı yapıya sahiptir. Aralarındaki farklılık sadece bağlantıların yapılış yöntemi ile ilgilidir. Normalde kapalı ve açık olabilirler.

64 Şekil 5.8.Üç yollu valfler

65 Şekil 5.8 deki üç yollu tip yön değiştirici valf devre dışı durumunda iken kontrol elemanı bir yay vasıtasıyla yerinde sabit tutulur. Bu durumda girişindeki basınçlı hava valf içinden ve 1 nolu çıkış ağzından geçerek A silindirine gelir. Valf çubuğuna etki eden bir dış kuvvet nedeniyle valfin devreye girmesi halinde ise P deki basınçlı hava 2 nolu çıkış ağzından geçerek B silindirine sevk edilir. Valfin devreye girmesine neden olan kuvvet ortadan kaldırıldığında valf tekrar devre dışı konumuna girer. Yön kontrol valfi iki ayrı silindirin dönüşümlü çalışmasını gerektiren bir uygulama için çok yararlıdır(şekil 5.8b).

66 Üç yolu valf, esas itibariyle yükün yükseltilmiş veya indirilmiş konumda sabit tutulabilmesini sağlar. Valfin meydana getirdiği kontrol etkisi çalıştırıldığı yönteme bağlıdır. Şekilde gösterildiği gibi valf devre dışı konumda iken kontrol elemanı bir yayla açık tutulur ve bunun sonucu silindirin güç üreten tarafının valfteki T-çıkış ağzına irtibatlandırılması sağlanmış olur. Valfin devrede olduğu süre içinde ise basınçlı hava valf içinden akar ve silindiri yükseltir(şekil 5.8a).

67 Bazı uygulamalar için üç yollu valfin belli zamanlarda ağızlarının tümünü bloke durumda tutması istenebilir. Bu durumdaki valfe genellikle kapalı veya bloke merkezli valf adı verilir. Şekil 5.8 de görüldüğü gibi valf kontrol elemanı tam orta konumda iken giriş ağzı açık olmasına rağmen her iki çıkışta kapalıdır. Valf pistonu sağa veya sola kaydırıldığında ise, valf içinden hava akımı geçiş yapar. Bu tip valflerin çoğunda pistonun otomatik olarak merkezi konuma gelebilmesini sağlamak üzere her iki tarafında yay mekanizması vardır(şekil 5.8c)..

68 5.7.Dört Yollu Valfler Basınçlı havanın iş çevrimini tamamladıktan sonra tekrar depoya gönderilmesi gerekli olmayıp dışarı atılabilir. Sistemde bulunan bir veya daha fazla sayıdaki hareketlendiriciyi etkin biçimde çalıştırabilmek için bir çift iki yollu valfin aynı anda devreye sokulması gerekebilir. Veya sistemde bir çift iki yollu valf kullanmak suretiyle bir hareketlendiriciye giden hava akışını kontrol eden ve daha karmaşık bir yapıya sahip pilot kumanda tertibatlı üç ya da dört yollu valflerin pilot hatlarını kontrol etme gereği olabilir. Bununla birlikte birçok durumda ayrı görevlere sahip birkaç basit valf kullanmak yerine, aynı anda birkaç görevi birlikte yapabilen tek valf kullanılabilir.

69 Dört yollu valfler pnömatik devreleri basitleştirmek amacıyla kullanılır. Karmaşık görünseler de sistemde bulunan toplam kontrol düzeneklerinin sayısını azaltırlar. Şekil 5.9 da görüldüğü gibi dört yollu valf dört ana bağlantıya veya hat bağlantısına sahip olup, bunlar bir basınç hattı(p), hava çıkış hattı(t), ve iki adet de hareketlendirici bağlantısından ( 1 ve 2 veya A ve B ) ibarettir. Bu valfde iki dahili hava çıkış kanalı olmasına rağmen sadece bir ana çıkış mevcuttur.

70 Şekil 5.9.Dört yollu valf

71 Kullanılan hava doğrudan doğruya dış ortama atıldığı için pek çok dört yollu valf bir dahili kanal yerine dış ortama açılan veya çıkış ağızlı iki valften oluşur. Ancak bu tip valfler yine de dört yollu valf adıyla bilinir. Dört yollu valf genellikle basınçlı havanın kapalı bölme içinden geçirilerek bir pnömatik silindirin bir tarafına beslenmesini sağlar ve bu arada silindirin diğer tarafındaki havanın da dışarı atılabilmesini mümkün kılar. Valf konumu tersine çevrildiğinde havanın akış yönü de ters olur. Diğer otomatik valflerde olduğu gibi pilot kumanda hatları da ana hat olarak dikkate alınmaz ve kendi bağlantılarıyla ayrı olarak gösterilir.

72 Dört yollu valflerin çoğu iki veya üç konumludur. Üç konumlularda merkezi konum boşta çalışma veya sıfır hareket konumudur. İki konumlu valflerde ise uç konumlarından biri boşta çalışma veya sıfır hareket noktası olur. İki konumlu ve dört yollu bir valf şeması, şematik sembolü ile birlikte Şekil 5.10 da verilmiştir.

73 Şekil 5.10.İki konumlu dört yollu valf

74 Valf pistonu hareketsiz konumda yani sola kaymış durumda iken, (P) basınç hattındaki hava akımı 1 nolu çıkış ağzı kanalıyla silindirin piston tarafına yönlendirilir. Aynı zamanda silindir başlığı tarafı da 2 nolu ağız vasıtasıyla valfin eksoz ağzı hattına irtibatlandırılır. Valf pistonu sağ konuma hareket ettirildiğinde valf içinden geçerek silindire giden hava akımının yönü tersine çevrilir. Bu iki konumlu valfe kapalı geçitli valf adı verilir. Çünkü kontrol elemanı orta konumda geçmekte iken giriş çıkış ağızları kapalıdır. İki konumlu pnömatik valflerin çoğu, kapalı geçitli tiptir. Bazı valfler kontrol elemanı orta konumdan geçmekte iken tüm girişçıkış ağızlarının birbirlerine geçiş imkanı sağlayacak biçimde tasarlanır ve açık geçitli valf adını alır.

75 Şekil 5.11 de gösterilen üç konumlu dört yollu bir valf kontrol elemanı sağa veya sola hareket ettiğinde iki konumlu dört yollu bir valf ile aynı dahili akış bağlantılarına yani giriş-çıkış kanallarına sahiptir. Aradaki tek fark üç konumlu valfde kontrol elemanlarının ilave olarak bir de orta konumunun mevcut olmasıdır. Esasen üç konumlu dört yollu valflerin hemen hemen hepsi sağ veya sol konuma hareket etmiş konumda iken aynı dahili akış bağlantılarına sahiptir. Bu özel tip valfin kontrol elemanı orta konumda iken giriş çıkış ağızlarının tümü kapalı durumdadır. Kontrol elemanlarının merkezi konumda tutulması genellikle elemanın her iki ucuna yerleştirilmiş yaylar vasıtasıyla sağlanır

76 Şekil Üç konumlu dört yollu valf

77 Merkezi konumda kapalı bir valf kullanmak suretiyle hareketlendirici kendi konumunda sıkıca tutulur. Valf kaydırıldığında hareketlendirici harekete geçirilir. Valf merkez konumda olduğu sürece P deki hava basıncı hareketlendirici ve atmosfere kapalıdır. Yay kuvvetiyle merkezlenen merkezi konumda kapalı olan valf, selenoid kumandalı kontrol tertibatıyla ziyadesiyle uyum içinde çalışır.

78 Merkezi konumda tam açık veya kısmen açık tipte üç konumlu, dört yollu valflerde imal edilmektedir. Bu tip valfin dış görünüşü merkezi konumda kapalı bir valf ile genellikle aynı olmakla birlikte, dahili giriş-çıkışları ve kontrol elemanı oldukça farklıdır. Bu valflerin elle çalıştırılan tipleri de oldukça yaygın biçimde kullanılmakta ise de çoğu yaylı olarak merkezlenen ve pilot kumanda tertibatlı tiplerdir. Bu tip valflerin çalışması Şekil 5.11 de gösterilmektedir.

79 5.8.Beş Yollu Valfler Beş yollu valf temelde beş dış bağlantısı olan dört yollu valften ibarettir. Birçok dört yollu valf iki dış eksoz çıkışına sahip olmasına rağmen yine de dört yollu valf olarak sınıflandırılır. Havayı dışarı atan bu iki eksoz çıkış kanalının basınçlı hava kanallarına dönüştürülmesi halinde, söz konusu valf fiilen beş yollu bir valf olur.

80 Şekil 5.12 de şematik olarak gösterildiği gibi iki eksoz kanalı (E), basınçlı hava (P) kanallarına dönüştürülmüş(hp yüksek basınç, LP ise alçak basınç demektir), evvelce basınçlı hava kanalı olan ise (P), eksoz (E) kanalı haline gelmiştir. Bu düzenleme iki değişik basınç değerindeki havanın hareketlendiriciyi çalıştırabilmesini mümkün kılar. Bu sistem, bir silindirde hızlı ilerlemeyi sabit tutma imkanı veya bir motor uygulamasında yüksek-düşük devirde çalışabilme imkanı sağlar. Yön kontrol valfi kumanda şekilleri Şekil 5.13 de görülmektedir.

81 Şekil 5.12.Beş Yollu Valf

82 Şekil 5.13.Valf kumanda cihaz sembolleri

83 6.BASINÇ KONTROL VALFLERİ 6.1.Giriş Hidrolik sistemden farklı olarak pnömatik sistemdeki hava, kullanıldıkça sistemin yeniden doldurulması gerekir. Yeniden doldurma işlemi süresi içinde basınç önceden ayarlanmış seviyeye yükseltilir. Belli bir değere kadar hidrolik sistemde de aynı tür basınç artışı söz konusudur. Ancak hidrolik akışkanın sıkıştırılamaz özellikte olması nedeniyle, aşırı basınç birimi genellikle sistem kaçakları biçiminde derhal dikkat çeker.

84 Herhangi bir ayar düzenine sahip olmayan pnömatik sistemde, kompresör çalıştığı sürece hava sıkıştırılmaya devam eder. Sistemde herhangi bir kontrol yoksa bu durum boruların ve sistem aksamının patlamasına neden olabilir. Bu tür bir hasarı önlemek için basınç tahliye ve emniyet valflerine ihtiyaç vardır. Tahliye ve emniyet valfleri değişik çalışma yöntemlerine sahip olmalarına rağmen aynı koruyucu görevi yerine getirirler. Tahliye valflerinin, sistemi genel hasarlara karşı korumasına karşın, diğer valfler, sistemin değişik parçalarındaki basıncı ayarlar. Ayar edilen basınç değeri daima sistem basıncının altındaki bir seviyededir. Bu valflerin tümü basınç kontrol veya basınç ayarlama valfleri sınıfına dahildir.

85 6.2.Basınç Kontrolü Hava tankına yerleştirilmiş basınç kontrol üniteleri, tank ve dağıtım hatları içindeki hava basıncının sınırlandırılması amacıyla kullanılır. Genellikle 200 kpa basınç farkı değerine göre çalışan bu tür bir basınç kontrol düzeni kompresörün devreye girme ve devreden çıkma noktalarını belirler. Bir basınç kontrol vasıtasıyla kompresör çıkış basıncının sınırlandırılması iki yöntemle gerçekleştirilir. -Kompresörü çalıştırma ve durdurma -Kompresör giriş ve çıkış valf yüklerinin boşaltılması

86 Yük boşaltma işlemi, kompresör iç basıncının tahliye edilmesini ifade eder. Bu durumda yük boşaltma, valf giriş çıkış ağızlarını tamamen bloke etmek veya açık tutmak suretiyle yapılır. Bu işlem normal olarak herhangi bir yöne doğru akacak olan havanın sistemde hiçbir iş yapılmadan yönünü ters çevirmek suretiyle tekrar valf içinden geçebilmesini sağlar.

87 Basınç ayar valfleri sistemdeki basınçlı havanın basıncını elemanın emniyetli çalışabilmesini sağlayacak seviyeye düşürerek kontrol eder. Örneğin, ana hat basıncı 1700 kpa, hattın beslediği eleman ise sadece 600 kpa basınç için tasarlanmış ise, ana hat basıncının düşürülmesi gerekir. Basınç ayarlayıcıları genellikle hava istasyonlarına ya da çıkış noktalarına ya da pnömatik elemanın bağımsız parçaları üzerine yerleştirilir. Bunlar, çıkış noktasındaki hava basıncının yakın tolerans sınırları içinde kontrol edilebilmesini sağlamak için tasarlanmış hassas cihazlardır ve çalışmakta iken, tahliye valflerinin yaptığı gibi basınçlı havayı atmosfere atmaz, fakat basıncı kontrol eder veya düşürür.

88 6.3.Hava Tahliyesi Aşırı Basıncın Düşürülmesi Yöntemiyle Pnömatik sistemde maksimum veya emniyetli basınç değeri emniyet valfleri ya da tahliye valfleri yardımıyla kontrol edilir. Bu valfler, maksimum basınç noktasına ulaşıldığında fazla hava basıncını atmosfere atmak suretiyle sistemin tümünde veya bir kısmında mevcut maksimum basınçları sınırlandırır. Bunlar esas olarak sistem hatlarını ve cihazı aşırı hava basıncının neden olabileceği hasarlara karşı koruyan emniyet cihazlarıdır.

89 Emniyet valflerinin pnömatik sistemlerde kullanımı oldukça sınırlıdır. Birçok kompresör ve tankta emniyet valfi görünümünde çeşitli valfler konmasına rağmen bunlar genellikle tahliye valfleridir. Bu iki tip valf arasındaki fark, çalışma yönteminin değişik oluşundan kaynaklanır. Bir emniyet valfi önceden ayarlanmış basınçta açar ve basınç ayar değerinin altına düşene kadar havayı dışarı atar. Sonra da valf kapanır. Valfin açık durumda kalabilmesi için fazla basıncın mutlaka denge durumunda (sabit değerde) olması gerekir. Eğer basınç ani olarak düşerse valf kapanır.

90 Tahliye valfleri, emniyet valflerinden farklı olarak çalışır. Sistemin maksimum çalışma basıncına ulaşıldığında, kompresör kontrol düzenekleri kompresörün devreden çıkmasını sağlamadığı takdirde, hava basıncı tahliye valfinin ayar değerine ulaşıncaya kadar yükselmeye devam eder. Bu noktada tahliye valfi açılır ve fazla havayı dışarı atar. Şayet hava basıncı artmaya devam ederse tahliye valfi daha da çok açılarak daha fazla miktarda havanın dışarı atılabilmesini sağlayacak yeterli kapasiteye sahip olmalıdır.

91 Tahliye valfleri genellikle pnömatik sistemin kompresör çıkışına veya hava tankına yerleştirilir. Bazı pnömatik sistemlerde dağıtım hatlarına yerleştirilmiş ilave tahliye valfleri de vardır. Tahliye valflerinin basınç ayar değerleri, basınç kontrol valflerinin ayar değerlerinden daha yüksektir. Bazı durumlarda tahliye valfleri hava hattının basınç ayarlayıcısı ile ayrı bir cihaz parçası arasında kalan kısmını da yerleştirilmiş olabilir. Bu, ayarlayıcının arıza yapması halinde cihazı tüm çıkış hattı basıncına karşı korur.

92 Bu ise basınç ayar valfinin bir tahliye valfi ile donatılmış olması suretiyle gerçekleştirilebilir. Bu tahliye valfleri basınç kontrol valfinin debi kapasitesine kıyasla daha düşük debi kapasitelerine sahip oldukları için kapasite bakımından sınırlıdır. Sistemin neresine yerleştirilmiş olursa olsun tahliye valfleri genellikle ayar basıncından 3,5 kpa kadar yüksek bir değere ayarlanır. İki tip basınç tahliye valfi mevcut olup bunlar, -Silindirik kafalı -Diyafram valfleridir.

93 6.4.Tahliye Valfinin Yapısı Silindirik kafalı valf (doğrudan etkili) Şekil 6.1 de verilmiştir. İlk bakışta çek valfe benzese de çek valften farklıdır. Giriş ağzı, doğrudan hava tankına veya hat borusuna vidalanarak tesbit edilebilen diş çekilmiş bir taban parçası veya gövde içine yerleştirilmiştir. Çıkış ağzı ise valfin diğer ucundadır. Silindirik kafa ayarlanabilir bir yay kuvveti vasıtasıyla Valf yuvasına bastırılarak sabit konumda tutulur.

94 Şekil 6.1.Silindirik kafalı tahliye valfleri

95 Tam bir sızdırmazlık sağlamak için silindirik kafaya bir elastik parça takılmıştır. Silindirik kafanın altındaki hava basıncına ulaştığı zaman kafa yukarı kalkarak yuvasından ayrılır ve bir miktar havanın çıkış ağzı yolu ile dışarı atılmasını sağlar. Valfin açılma basıncı yay kuvveti ayarlanarak yapılır eğer valf kafasının altındaki hava basıncı artmaya devam ederse, kafa daha da çok açılarak tahliye debisi sınır değerine ulaşılıncaya kadar daha fazla miktardaki havanın dışarı atılabilmesini mümkün kılar. Küçük bir yapıya ve sınırlı debi değerine sahip olmalarına rağmen çok önemli işlevi yerine getirirler. 0,17 m3/min lik bir debi kapasitesinde 2000 kpa a kadar anma basınç değerlerine sahiptir.

96 Şekil 6.1.B de görülen bilyeli tahliye valfi, basınç ve debi yönünden silindirik kafalı valfe benzer ancak yapı itibariyle farklıdır. Bilye, ayarlanabilir yaylı bir pim vasıtasıyla sürekli olarak yuva ile temas halinde tutulur. Giriş ağzı valf gövdesinin tabanındadır. Çıkış noktaları ise başlığın yan yüzeyine yerleştirilmiştir. Uzun pim test amacıyla valf elemanının yuvasından elle kaldırılabilmesini veya sistem basıncının tahliye edilebilmesini sağlar. Bu valfler boyut ve debi kapasitesi bakımından küçük oldukları için kullanımı yaklaşık 0,3 m3/min lik uygulamalarla sınırlıdır. Diyaframlı valfler daha büyük debi ve daha düzgün tahliye kontrolü gerektiren uygulamalarda kullanılır(şekil 6.2).

97 Şekil 6.2.Ayarlanabilir basınçlı diyaframlı tahliye valfleri

98 Artan hava basıncına tepki göstererek çalışan diyaframlı tahliye valfi, silindirik kafalı valften çok daha hızlı açar. Bunun nedeni basınçlı havanın, silindirik valflerdeki duruma kıyasla basınca duyarlı daha geniş bir alan üzerine etki etmesidir. Bu diyaframlı valf olmasına rağmen küçük (1/4 inç) çaplı borular için ölçülendirilmiştir. Sonuç olarak bu valf 700 kpa basınçta açmaya başlamak üzere ayarlandığı takdirde 860 kpa da yalnızca 0,34 m 3 /min kadar hava tahliye imkanı sağlayabilir. Diş çekilmiş giriş ve çıkış bağlantılarına sahiptir. Valfin üst yüzeyinde bulunan ayar düğmesi diyafram üzerindeki yay baskısını ayarlar

99 Normal şartlarda basınçlı hava giriş ağzından içeri girer ve valf gövdesi içinden geçerek diyaframın altındaki boşluğa sevk edilir. Ayarlanabilir yay diyafram grubunu üstten bastırmak suretiyle valfin sızdırmazlık elemanını kapalı konumda tutar. Bu durumda diyafram grubuna bağlı olan sızdırmazlık elemanı da yuvasından yukarı kalkmak suretiyle havanın valf içinden geçerek eksoz çıkışına sevk edilebilmesini sağlar. Eğer diyaframın altındaki basınç artmaya devam ederse sızdırmazlık elemanı daha çok açılır ve daha fazla havanın dışarı atılabilmesine izin verir.

100 Bu tip valfde ayar düğmesi yerine ayar vidası ve kilit somunu bulunur. Bu tahliye valfleri ayar değerlerinde sık sık değişiklik yapılmasını gerektirmeyen tesisatlar için kullanılmaya elverişlidir. Çalışma prensibi küçük boyutlu olanlarla aynıdır. İkisi arasındaki büyük fark büyük boyutlu valflerin performans ve kapasitesidir.

101 Pnömatik sistemlerdeki tahliye valflerinin basınç ayar değerleri itibariyle çok hassas olmalarına gerek yoktur. Bunun nedeni, genelde bu valflerin sistemin tümü veya herhangi bir kısmının çalışma basınç aralığını ayarlamak amacıyla kullanılmamasıdır. Bu valflerin temel görevi basınç kontrol elemanlarının arıza nedeniyle sistem çalışma basıncını önerilen aralık dahilinde sürekli olarak sabit tutmamaları durumunda gerek sistemi ve sistem aksamını muhtemel hasarlara karşı korumaktır.

102 6.5.Basınç Ayarlayıcıları(Regülatörler) Basınç ayarlayıcıları diyaframlı tahliye valflerine benzerlik göstermekte ise de tamamen zıt bir şekilde çalışırlar. Çünkü bir tahliye valfi belli bir basınç artışı halinde açılır; ayarlayıcı ise, çıkış basıncı arttığı zaman kapanır. Bir diyafram tipi basınç ayar valfinin çalışması ile ilgili olarak aşağıda verilen açıklama, şekil 6.3 ün incelenmesi ile daha açık biçimde anlaşılabilir. Dağıtıcı (kollektör) basınç hattı, valfin giriş ağzına bağlıdır.

103 Çıkış (veya ayar) hattı ise, çıkış ağzına bağlanmıştır. Ayar vidası ve yay üzerinde etki eden hiçbir kuvvet mevcut olmaması halinde (0 basınç durumunda), ayarlayıcı içinde hiç akış yoktur. Bu durumda sızdırmazlık elemanı; valfin hemen altında bulunan küçük bir yay ve giriş hattındaki basınç vasıtası ile yuvasına bastırılarak kapalı konumda tutulur.

104 Ayar vidası içeri doğru sıkıldığında, yayın sıkıştırılarak diyaframa daha fazla baskı yapması ve böylece diyaframı aşağı doğru iterek sızdırmazlık elemanını açması sağlanır. Sızdırmazlık elemanı, valf iğnesi vasıtasıyla diyaframa bağlı olduğu ve diyaframın herhangi bir hareketi elemana iletildiği için; diyafram hareketi, elemanı açık konumda olmaya zorlar. Sızdırmazlık elemanı, yay kuvvetinin etkisi ile açık konumda olduğu sürece; havanın valf içinden geçerek çıkışa doğru akabilmesi sağlanır.

105 Şekil 6.3.Diyaframlı basınç ayarlayıcısı

5.BÖLÜM. Valf Konumları

5.BÖLÜM. Valf Konumları HİDROLİK-PNÖMATİK 5.BÖLÜM ENDÜSTRİYEL HİDROLİK DEVRE ELEMANLARI VALFLER 5.1 YÖN DENETİM VALFLERİ VALF: İçinde akan sıvıyı yeniden yönlendirme, serbest bırakma, durdurma gibi işlevleri, dışarıdan mekanik,

Detaylı

PRES ĐŞLERĐNDE HĐDROPNÖMATĐK OLARAK ÇALIŞAN YÜKSEK GÜÇ ARTIRICI ÜNĐTELER

PRES ĐŞLERĐNDE HĐDROPNÖMATĐK OLARAK ÇALIŞAN YÜKSEK GÜÇ ARTIRICI ÜNĐTELER atölyeden PRES ĐŞLERĐNDE HĐDROPNÖMATĐK OLARAK ÇALIŞAN YÜKSEK GÜÇ ARTIRICI ÜNĐTELER A. Turan GÜNEŞ Pres işlerinde zaman zaman yüksek güçlü ve kısa kurslu alt ve üst baskı düzenlerine ihtiyaç duyulur. Đki

Detaylı

ZTM 431 HİDROLİK VE PNÖMATİK SİSTEMLER Prof. Dr. Metin Güner

ZTM 431 HİDROLİK VE PNÖMATİK SİSTEMLER Prof. Dr. Metin Güner ZTM 431 HİDROLİK VE PNÖMATİK SİSTEMLER Prof. Dr. Metin Güner HİDROLİK SİSTEMLER 12. HİDROLİK DEVRELER ve TASARIMI 12.1. Giriş Hidrolik sistemi meydana getiren elemanların standart sembolleri kullanılarak

Detaylı

CMK-202 / CMT204 Hidrolik - Pnömatik. Prof. Dr. Rıza GÜRBÜZ

CMK-202 / CMT204 Hidrolik - Pnömatik. Prof. Dr. Rıza GÜRBÜZ CMK-202 / CMT204 Hidrolik - Pnömatik Prof. Dr. Rıza GÜRBÜZ Hafta 4 Pnömatik Sistemler Çankırı Karatekin Üniversitesi 2 Bu Derste İşlenecek Konular Pnömatiğin Tanımı Ve Özellikleri Pnömatik İş Elemanlarının

Detaylı

9. PNÖMATİK SEMBOLLER

9. PNÖMATİK SEMBOLLER PNÖMATİK SİSTEMLER 9. PNÖMATİK SEMBOLLER 9.1. Enerji Dönüştürme Elemanları Kompresör Vakum pompası Tek yönlü, sabit debili pnömatik motor Çift yönlü, sabit debili pnömatik motor Tek yönlü, değişken debili

Detaylı

ZTM 431 HİDROLİK VE PNÖMATİK SİSTEMLER Prof. Dr. Metin Güner

ZTM 431 HİDROLİK VE PNÖMATİK SİSTEMLER Prof. Dr. Metin Güner ZTM 431 HİDROLİK VE PNÖMATİK SİSTEMLER Prof. Dr. Metin Güner HİDROLİK SİSTEMLER HİDROLİK SEMBOLLER 11.1.Giriş Hidrolik sistemde kullanılan elemanlar fonksiyonlarına uygun olarak standart sembollerle gösterilir.

Detaylı

3.1. Proje Okuma Bilgisi 3.1.1. Tek Etkili Silindirin Kumandası

3.1. Proje Okuma Bilgisi 3.1.1. Tek Etkili Silindirin Kumandası HİDROLİK SİSTEM KURMAK VE ÇALIŞTIRMAK 3.1. Proje Okuma Bilgisi 3.1.1. Tek Etkili Silindirin Kumandası Basınç hattından gelen hidrolik akışkan, 3/2 yön kontrol valfine basılınca valften geçer. Silindiri

Detaylı

ELPC 222 HİDROLİK VE PNÖMATİK SİSTEMLERİ

ELPC 222 HİDROLİK VE PNÖMATİK SİSTEMLERİ ELPC 222 HİDROLİK VE PNÖMATİK SİSTEMLERİ Perşembe Perşembe Ders Kodu Dersin Adı Z/S Te Uy. Krd. D.S. AKTS ELPC 222 HİDROLİK VE PNÖMATİK SİSTEMLER S 3 1 4 4 4 28.02.2017 Yrd. Doç. Dr. Seyfi ŞEVİK 1 *Yön

Detaylı

Eksenel pistonlu üniteler kendinden emişlidir. Bununla beraber bazı özel durumlarda emiş tarafı alçak basınçla beslenir.

Eksenel pistonlu üniteler kendinden emişlidir. Bununla beraber bazı özel durumlarda emiş tarafı alçak basınçla beslenir. Hidrolik devreler Hidrolikte 3 değişik devre vardır. o o o Açık hidrolik devreler Kapalı hidrolik devreler Yarı kapalı hidrolik devreler Açık ve kapalı çevrimli devreler aşağıda detaylı olarak anlatılacaktır.

Detaylı

Temel Semboller. Sürekli Çizgi - Akış hattını gösterir. Kesik Çizgi - Pilot veya drenaj hattını gösterir

Temel Semboller. Sürekli Çizgi - Akış hattını gösterir. Kesik Çizgi - Pilot veya drenaj hattını gösterir Çizgi Temel Semboller Sürekli Çizgi - Akış hattını gösterir Kesik Çizgi - Pilot veya drenaj hattını gösterir Bir ünitedeki iki veya daha fazla fonksiyonu gösterir Daire - Yarımdaire Daire - Enerji çevrim

Detaylı

Hidrolik devre sembolleri Hidrolik Devre Kontrol ve Ekipman Sembolleri

Hidrolik devre sembolleri Hidrolik Devre Kontrol ve Ekipman Sembolleri Hidrolik devre sembolleri Hidrolik Devre Kontrol ve Ekipman Sembolleri Çizgi Temel Semboller Sürekli Çizgi - Akış hattını gösterir Daire - Yarımdaire Kare - Dikdörtgen Dörtgen Çeşitli Semboller Üçgen Pompa

Detaylı

Hidrolik Devre Kontrol ve Ekipman Sembolleri Çizgi Temel Semboller Sürekli Çizgi - Akış hattını gösterir Kesik Çizgi - Pilot veya drenaj hattını gösterir Daire - Yarımdaire Bir ünitedeki iki veya daha

Detaylı

HİDROLİK-PNÖMATİK Prof.Dr.İrfan AY BÖLÜM 8

HİDROLİK-PNÖMATİK Prof.Dr.İrfan AY BÖLÜM 8 HİDROLİK-PNÖMATİK BÖLÜM 8 HİDROLİK DEVRELER Bir hidrolik devre şeması, HİDROLİK DEVRE nin nasıl oluştuğunu gösterir.devrenin her bir elamanı simgelerle gösterilir ve birbirine bağlanır.boru bağlantıları

Detaylı

MAK-LAB017 HİDROLİK SERVO MEKANİZMALAR DENEYİ 1. DENEYİN AMACI 2. HİDROLİK SİSTEMLERDE KULLANILAN ENERJİ TÜRÜ

MAK-LAB017 HİDROLİK SERVO MEKANİZMALAR DENEYİ 1. DENEYİN AMACI 2. HİDROLİK SİSTEMLERDE KULLANILAN ENERJİ TÜRÜ MAK-LAB017 HİDROLİK SERVO MEKANİZMALAR DENEYİ 1. DENEYİN AMACI Bu deneyin amacı temel ilkelerden hareket ederek, hidrolik sistemlerde kullanılan elemanların çalışma ilkeleri ve hidrolik devre kavramlarının

Detaylı

Hidrolik-Pnömatik. Hazırlayan: Öğr. Gör. Aydın ÖZBEY

Hidrolik-Pnömatik. Hazırlayan: Öğr. Gör. Aydın ÖZBEY Hidrolik-Pnömatik Basınçlandırılmış akışkanın, mekanik özelliklerini, davranışlarını, kuvvet iletiminde kullanılmasını, akışkanın hareket ve kontrolünü inceleyen bilime hidrolik ya da pnömatik denir. Hidrolikte

Detaylı

SEMBOL OKUMA TEKNİĞİ

SEMBOL OKUMA TEKNİĞİ Hidrolik ve Pnömatik sistem devre şemalarında Basınç ve dönüş hattını ifade eder. Uyarı ( Sinyal ) hattını ifade eder. Hidrolik sistemler için sızıntı hattını ifade eder. 2 Hidrolik ve Pnömatik sistemlerde

Detaylı

10.PNÖMATİK DEVRELERİN ÇİZİLMESİ

10.PNÖMATİK DEVRELERİN ÇİZİLMESİ PNÖMATİK SİSTEMLER 10.PNÖMATİK DEVRELERİN ÇİZİLMESİ Pnömatik devreler standartlara uygun olarak çizilmeli, standart semboller kullanılmalıdır. Amaca ulaşmak için en uygun ve en az eleman kullanılmalı ve

Detaylı

OREN3005 HİDROLİK VE PNÖMATİK SİSTEMLER

OREN3005 HİDROLİK VE PNÖMATİK SİSTEMLER ÖRNEK PROBLEMLER Boru çapı hesabı: Q: Debi litre/dak. A: Boru kesit alanı cm2 V: Ortalama akış hızı m/sn d: Boru iç çapı Örnek Problem: Pompa debisi 3 lt/sn olan bir hidrolik sistemde akışkan hızı ortalama

Detaylı

T.C. GÜMÜŞHANE ÜNĐVERSĐTESĐ MÜHENDĐSLĐK FAKÜLTESĐ MAKĐNE MÜHENDĐSLĐĞĐ BÖLÜMÜ ÖĞRENCĐ NO: ADI-SOYADI:

T.C. GÜMÜŞHANE ÜNĐVERSĐTESĐ MÜHENDĐSLĐK FAKÜLTESĐ MAKĐNE MÜHENDĐSLĐĞĐ BÖLÜMÜ ÖĞRENCĐ NO: ADI-SOYADI: T.C. GÜMÜŞHANE ÜNĐVERSĐTESĐ MÜHENDĐSLĐK FAKÜLTESĐ MAKĐNE MÜHENDĐSLĐĞĐ BÖLÜMÜ MAKĐNE MÜHENDĐSLĐĞĐ DENEYLER 2 PNÖMATĐK SĐSTEM DENEYĐ ÖĞRENCĐ NO: ADI-SOYADI: DENEY SORUMLUSU: ÖĞR. GRV. MĐTHAT YANIKÖREN DEĞERLENDĐRME:

Detaylı

Hidroliğin Tanımı. Hidrolik, akışkanlar aracılığıyla kuvvet ve hareketlerin iletimi ve kumandası anlamında kullanılmaktadır.

Hidroliğin Tanımı. Hidrolik, akışkanlar aracılığıyla kuvvet ve hareketlerin iletimi ve kumandası anlamında kullanılmaktadır. HİDROLİK SİSTEMLER Hidroliğin Tanımı Hidrolik, akışkanlar aracılığıyla kuvvet ve hareketlerin iletimi ve kumandası anlamında kullanılmaktadır. Enerji Türleri ve Karşılaştırılmaları Temel Fizik Kanunları

Detaylı

www.ogenmakina.com HİDROLİK EĞİTİM SETİ ÖRNEK DEVRE UYGULAMALARI

www.ogenmakina.com HİDROLİK EĞİTİM SETİ ÖRNEK DEVRE UYGULAMALARI HİDROLİK EĞİTİM SETİ ÖRNEK DEVRE UYGULAMALARI www.ogenmakina.com Ogen-2010 HİDROLİK VE ELEKTRO-HİDROLİK DEVRE UYGULAMALARI TEMEL VE ORTA SEVİYE UYGULAMA 1 KİLİTLİ ÇİFT ETKİLİ SİLİNDİR KONTROLÜ 1 adet 4/2

Detaylı

Karadeniz Teknik Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü. MM 401 Makina Mühendisliği Deneyler - I. Hidrolik Servo Mekanizmalar Deneyi

Karadeniz Teknik Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü. MM 401 Makina Mühendisliği Deneyler - I. Hidrolik Servo Mekanizmalar Deneyi Karadeniz Teknik Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü MM 401 Makina Mühendisliği Deneyler - I İçindekiler Hidrolik Servo Mekanizmalar Deneyi 1 DENEYİN AMACI... 1 2 HİDROLİK SİSTEMLERDE KULLANILAN ENERJİ

Detaylı

SİSTEM PROJELENDİRME

SİSTEM PROJELENDİRME SİSTEM PROJELENDİRME Mekaniğin (Pnömatik sistem Tasarımı ) temellerini öğreneceksiniz. PNÖMATİK SİSTEM TASARIMI Herhangi bir sistem tasarımı üç aşamada gerçekleştirilir. Bu aşamalar Senaryo çalışması Tasarım

Detaylı

LOJİK VALF TEKNİĞİ VE UYGULAMALARI

LOJİK VALF TEKNİĞİ VE UYGULAMALARI 283 LOJİK VALF TEKNİĞİ VE UYGULAMALARI İsmail OBUT ÖZET Günümüzde Endüstriyel ve Mobil hidrolik sektörlerinde kendine önemli bir yer edinen 2/2 Lojik valfler, özellikle yüksek debili uygulamalarda sıkça

Detaylı

eko10000 SERİSİ HİDROLİK KONTROL VANALARI

eko10000 SERİSİ HİDROLİK KONTROL VANALARI eko10000 SERİSİ HİDROLİK KONTROL VANALARI eko10001 MANUEL HİDROLİK Manuel hidrolik kontrol vanaları, hat basıncı ile çalışan, 3 yollu bir selektör vana ile açma-kapama sağlayan hidrolik kontrol vanalarıdır.

Detaylı

DA 516, DAF 516. Fark basınç kontrol vanaları Ayarlanabilir ayar noktası

DA 516, DAF 516. Fark basınç kontrol vanaları Ayarlanabilir ayar noktası DA 516, DAF 516 Fark basınç kontrol vanaları Ayarlanabilir ayar noktası IMI TA / Fark basınç kontrol vanaları / DA 516, DAF 516 DA 516, DAF 516 Bu kompakt fark basınç kontrol vanaları, ısıtma ve soğutma

Detaylı

BÖLÜM VIII ÇEK VALFLER. Deneyin bu kısmında çek valfin sadece bir yönde akışa izin verip, diğer yönde izin vermediği gözleneçektir.

BÖLÜM VIII ÇEK VALFLER. Deneyin bu kısmında çek valfin sadece bir yönde akışa izin verip, diğer yönde izin vermediği gözleneçektir. BÖLÜM VIII ÇEK VALFLER Bu deney üç kısma ayrılır. 8.1. Çek Valfin Temel Çalışma İşlevi 8.2. Akışa Bağlı Olarak Basınç Düşümü 8.3. Çek Valf Uygulamaları 8.1. ÇEK VALFİN TEMEL ÇALIŞMA PRENSİBİ Deneyin bu

Detaylı

YTÜ Makine Mühendisliği Bölümü Hidromekanik ve Hidrolik Makinalar Anabilim Dalı Özel Laboratuvar Dersi Kompresör Deneyi Çalışma Notu

YTÜ Makine Mühendisliği Bölümü Hidromekanik ve Hidrolik Makinalar Anabilim Dalı Özel Laboratuvar Dersi Kompresör Deneyi Çalışma Notu YTÜ Makine Mühendisliği Bölümü Hidromekanik ve Hidrolik Makinalar Anabilim Dalı Özel Laboratuvar Dersi Kompresör Deneyi Çalışma Notu Laboratuar Yeri: E1 Blok Hidromekanik ve Hidrolik Makinalar Laboratuvarı

Detaylı

DEN 322. Boru Donanımları ve Pompalar

DEN 322. Boru Donanımları ve Pompalar DEN 322 Boru Donanımları ve Pompalar Boru Donanımları Gemi makina dairesinde her an büyük miktarda akışkanlar hareket halindedir. Çeşitli sistemler birçok makinanın soğutma, ısıtma, temizleme ve yağlama

Detaylı

Hidrolik Devre Elemanları. Hidrolik Silindirler

Hidrolik Devre Elemanları. Hidrolik Silindirler Hidrolik Devre Elemanları Hidrolik Silindirler Hidrolik Silindirlerin Tanımı Hidrolik enerjiyi mekanik enerjiye dönüştüren ve doğrusal hareket elde etmek amacıyla kullanılan devre elemanlarına silindir

Detaylı

Teknik Dokümanlar ve Kullanım Talimatları Ön Arıtma Sistemi

Teknik Dokümanlar ve Kullanım Talimatları Ön Arıtma Sistemi Teknik Dokümanlar ve Kullanım Talimatları Ön Arıtma Sistemi 4.17 Fosfatlama Bölgesi İçin Kimyasalları Dozajlama Kostik Soda İçindekiler 1 Dozaj Sistemi... 2 1.1 Açıklama... 2 1.2 Seviye İzleme Aygıtı LSA

Detaylı

www.muhendisiz.net Basınç Ayar Supabının Çalışması :

www.muhendisiz.net Basınç Ayar Supabının Çalışması : DPA TİP YAKIT POMPALARI Distiribitör yakıt pompalarının en büyük özeliği ;yakıtı bir Distiribitör gibi motor ateşleme sırasına göre ve eşit miktarlarda enjökterlere gönderilmesidir. Teknik avantajı da

Detaylı

BASINÇLI HAVANIN ENERJİSİNDEN FAYDALANILARAK GÜÇ İLETEN VE BU GÜCÜ KONTROL EDEN SİSTEMDİR.

BASINÇLI HAVANIN ENERJİSİNDEN FAYDALANILARAK GÜÇ İLETEN VE BU GÜCÜ KONTROL EDEN SİSTEMDİR. Pnömatik Nedir? BASINÇLI HAVANIN ENERJİSİNDEN FAYDALANILARAK GÜÇ İLETEN VE BU GÜCÜ KONTROL EDEN SİSTEMDİR. Tüm Endüstriyel tesisler herhangi bir tip akışkan ihtiva eden bir güç sistemi kullanır. Bu sistemde

Detaylı

TEMEL HİDROLİK BİLGİLER ŞEMSETTİN IŞIL

TEMEL HİDROLİK BİLGİLER ŞEMSETTİN IŞIL TEMEL HİDROLİK BİLGİLER ŞEMSETTİN IŞIL ROTA TEKNİK A.Ş. Basit bir hidrolik devre tasarımı Yandaki resimde basınç yükü karşılayacak seviyeye kadar yükselebilir. Silindir haraket yön kontrolü (yön valfi)

Detaylı

SOLENOİD KONTROL VANASI

SOLENOİD KONTROL VANASI SOLENOİD KONTROL VANASI TARIMSAL SULAMA ENDÜSTRİYEL ALANLAR İÇME SUYU Su Sistemleri Su Sistemleri İzmir de 2004 Yılında Tayfun Yazaroğlu tarafından kurulan Tayfur Su Sistemleri, 207 yılından itibaren Tayfur

Detaylı

Deney No: 1. Tek ve Çift Etkili Silindir Uygulamaları - 1. Deneyin Amacı. Uygulama 1 Tek Etkili Silindirin Doğrudan Kumandası

Deney No: 1. Tek ve Çift Etkili Silindir Uygulamaları - 1. Deneyin Amacı. Uygulama 1 Tek Etkili Silindirin Doğrudan Kumandası Deney No: 1 Tek ve Çift Etkili Silindir Uygulamaları - 1 Deneyin Amacı 1. Tek etkili ve çift etkili silindiri tanımak ve kullanımını görmek. 2. Tek etkili silindirin doğrudan ve dolaylı kumanda edilmesini

Detaylı

Hidrostatik Güç İletimi. Vedat Temiz

Hidrostatik Güç İletimi. Vedat Temiz Hidrostatik Güç İletimi Vedat Temiz Tanım Hidrolik pompa ve motor kullanarak bir sıvı yardımıyla gücün aktarılmasıdır. Hidrolik Pompa: Pompa milinin her turunda (dönmesinde) sabit bir miktar sıvı hareketi

Detaylı

DENEY 12 SCR ile İki yönlü DC Motor Kontrolü

DENEY 12 SCR ile İki yönlü DC Motor Kontrolü DENEY 12 SCR ile İki yönlü DC Motor Kontrolü DENEYİN AMACI 1. Elektromanyetik rölelerin çalışmasını ve yapısını öğrenmek 2. SCR kesime görüme yöntemlerini öğrenmek 3. Bir dc motorun dönme yönünü kontrol

Detaylı

ELPC 222 HİDROLİK VE PNÖMATİK SİSTEMLERİ

ELPC 222 HİDROLİK VE PNÖMATİK SİSTEMLERİ ELPC 222 HİDROLİK VE PNÖMATİK SİSTEMLERİ Perşembe Perşembe Ders Kodu Dersin Adı Z/S Te Uy. Krd. D.S. AKTS ELPC 222 HİDROLİK VE PNÖMATİK SİSTEMLER S 3 1 4 4 4 28.02.2017 Yrd. Doç. Dr. Seyfi ŞEVİK 1 *Silindirler

Detaylı

Pnömatik HIZI+ Hidroliğin GÜCÜ = HIZLI ve GÜÇLÜ dkpower

Pnömatik HIZI+ Hidroliğin GÜCÜ = HIZLI ve GÜÇLÜ dkpower Günümüzde zaman kavramı imalatlarda en önemli kriterlerden birisi haline gelmiştir. Zamandan tasarruf etmek daha düşük maliyetlere ulaşma ve pazarda daha rekabetçi olma yolunda büyük önem taşır. Çabuk

Detaylı

HTG HDROLK ELEMANLARIN SEMBOLLER

HTG HDROLK ELEMANLARIN SEMBOLLER HTG HDROLK ELEMANLARIN SEMBOLLER Sembollerin çizimi Daire Elektrik Motoru Hidrolik Pompa Hidrolik Motor Ölçüm Aletleri Daire Elektrik Motoru Hidrolik Pompa Hidrolik Motor Ölçüm Aletleri Daire Elektrik

Detaylı

H04 Mekatronik Sistemler. Yrd. Doç. Dr. Aytaç Gören

H04 Mekatronik Sistemler. Yrd. Doç. Dr. Aytaç Gören H04 Mekatronik Sistemler MAK 3026 - Ders Kapsamı H01 İçerik ve Otomatik kontrol kavramı H02 Otomatik kontrol kavramı ve devreler H03 Kontrol devrelerinde geri beslemenin önemi H04 Aktüatörler ve ölçme

Detaylı

BÖLÜM I HİDROLİK DEVREDE ÖLÇÜM CİHAZLARININ KULLANIMI Akış Ölçme Cihazının Doğruluğunun Kontrolü.

BÖLÜM I HİDROLİK DEVREDE ÖLÇÜM CİHAZLARININ KULLANIMI Akış Ölçme Cihazının Doğruluğunun Kontrolü. BÖLÜM I HİDROLİK DEVREDE ÖLÇÜM CİHAZLARININ KULLANIMI Birinci Bölüm 3 kısma ayrılır: 1.1- Pompanın Akış Debisinin Ölçülmesi. 1.2- Akış Ölçme Cihazının Doğruluğunun Kontrolü. 1.3- Hidrolik Pompa Akışı,

Detaylı

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR www.teknolojikarastirmalar.com ISSN:1304-4141 Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi 2005 (2) 79-83 TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR Teknik Not Problemlerin Farklı Endüstriyel Otomasyon Yöntemleri ile Çözümlenerek

Detaylı

8. PNÖMATİK MOTORLAR

8. PNÖMATİK MOTORLAR PNÖMATİK SİSTEMLER 8. PNÖMATİK MOTORLAR 8.1.Giriş Pnömatik motorlar, basınçlı hava akımının hareketini (kinetik enerjisini) ve basıncını (potansiyel enerjisini) devamlı bir döndürme kuvvetine veya dönme

Detaylı

Basınç Düşürücü Vanalar

Basınç Düşürücü Vanalar Basınç Düşürücü Vana Tipleri : Buhar, gazlar ve sıvılar son kullanım noktalarına genellikle yüksek basınçlarda iletilirler. Bu noktalarda, bir basınç düşürücü vana, emniyet ve verimlilik açısından ve uygulamanın

Detaylı

Yararlanılan Kaynaklar: 1. Kurt, H., Ders Notları 2. Genceli, O.F., Isı Değiştiricileri, Birsen Yayınevi, Dağsöz, A. K.

Yararlanılan Kaynaklar: 1. Kurt, H., Ders Notları 2. Genceli, O.F., Isı Değiştiricileri, Birsen Yayınevi, Dağsöz, A. K. Yararlanılan Kaynaklar: 1. Kurt, H., Ders Notları 2. Genceli, O.F., Isı Değiştiricileri, Birsen Yayınevi, 1999. 3. Dağsöz, A. K., Isı Değiştiricileri, 1985. 4. Kakaç, S.,andLiu, H., Selection,RatingandThermal

Detaylı

T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MEKATRONİK LABORATUVARI - II HİDROLİK FREN SİSTEMLERİ

T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MEKATRONİK LABORATUVARI - II HİDROLİK FREN SİSTEMLERİ T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MEKATRONİK LABORATUVARI - II HİDROLİK FREN SİSTEMLERİ DENEY SORUMLUSU Arş. Gör. Şaban ULUS Ocak 2013 KAYSERİ HİDROLİK FREN

Detaylı

BÖLÜM XIV BASINÇ DÜŞÜRME VALFLERİ. Deneyin bu kısmında basınç düşürme valfinin temel çalışma prensibi anlatılacaktır.

BÖLÜM XIV BASINÇ DÜŞÜRME VALFLERİ. Deneyin bu kısmında basınç düşürme valfinin temel çalışma prensibi anlatılacaktır. BÖLÜM XIV BASINÇ DÜŞÜRME VALFLERİ Bu deney iki kısma ayrılır. 14.1. Basınç Düşürme Valfinin Çalışması 14.2. Düşürülmüş Basınç İle Sıkma Devresi 14.1. BASINÇ DÜŞÜRME VALFİNİN ÇALIŞMASI Deneyin bu kısmında

Detaylı

T.C. ONDOKUZ MAYIS ÜNĠVERSĠTESĠ MÜHENDĠSLĠK FAKÜLTESĠ MAKĠNA MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ SANTRĠFÜJ POMPA DENEY FÖYÜ HAZIRLAYANLAR. Prof. Dr.

T.C. ONDOKUZ MAYIS ÜNĠVERSĠTESĠ MÜHENDĠSLĠK FAKÜLTESĠ MAKĠNA MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ SANTRĠFÜJ POMPA DENEY FÖYÜ HAZIRLAYANLAR. Prof. Dr. T.C. ONDOKUZ MAYIS ÜNĠVERSĠTESĠ MÜHENDĠSLĠK FAKÜLTESĠ MAKĠNA MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ SANTRĠFÜJ POMPA DENEY FÖYÜ HAZIRLAYANLAR Prof. Dr. Aydın DURMUŞ EYLÜL 2011 SAMSUN SANTRĠFÜJ POMPA DENEYĠ 1. GĠRĠġ Pompa,

Detaylı

Şekil 4.1. Döner, santrifüj ve alternatif hareketli pompaların basınç ve verdilerinin değişimi (Karassik vd. 1985)

Şekil 4.1. Döner, santrifüj ve alternatif hareketli pompaların basınç ve verdilerinin değişimi (Karassik vd. 1985) 4. POMPALAR 4.1. Giriş Pompalar imalat şekilleri ve çalışma prensiplerine göre genel olarak pozitif (hacimsel-volumetrik-yer değiştirmeli) pompalar ve roto dinamik (santrifüj) pompalar olarak ayrılırlar.

Detaylı

HİDROLİK VALF. Montaj ve Kullanma Kılavuzu AH-KUT-129 UYARI

HİDROLİK VALF. Montaj ve Kullanma Kılavuzu AH-KUT-129 UYARI HİDROLİK VALF Montaj ve Kullanma Kılavuzu AH-KUT-129 UYARI AKON HIDROLIK tarafından üretilen ürünlerin size en iyi performansı sunması amacıyla valfinizi monte etmeden önce kılavuzun tamamını dikkatle

Detaylı

HİDROLİK/ELEKTROHİDROLİK DEĞERLENDİRME SORULARI LÜTFEN TEST ÜZERİNDE İŞARETLEME YAPMAYINIZ

HİDROLİK/ELEKTROHİDROLİK DEĞERLENDİRME SORULARI LÜTFEN TEST ÜZERİNDE İŞARETLEME YAPMAYINIZ HİDROLİK/ELEKROHİDROLİK DEĞERLENDİRME SORULRI LÜFEN ES ÜZERİNDE İŞRELEME YMYINIZ Lütfen soruları yanıtlamaya başlamadan önce cevap kâğıdının üstündeki ilgili boşluklara adınızı, soyadınızı, seminer kodunu

Detaylı

Yerden Isıtma Dağıtıcısı FHF

Yerden Isıtma Dağıtıcısı FHF Yerden Isıtma Dağıtıcısı FHF Uygulama FHF Dağıtıcısı yerden ısıtma sistemlerinde su akışını kontrol etmek için kullanılır. Yerden ısıtma sisteminin tüm tüpleri dağıtıcıya bağlanır ve binadaki her odaya

Detaylı

YABANCI KUVVETLİ FREN SİSTEMLERİ

YABANCI KUVVETLİ FREN SİSTEMLERİ YABANCI KUVVETLİ FREN SİSTEMLERİ MEKANİK ve HAVALI FRENLER Prof. Dr. N. Sefa KURALAY 1 YABANCI KUVVETLİ FREN SİSTEMLERİ 1. Çarpmalı Mekanik Frenler ve Tasarım Esasları Çarpmalı fren sistemleri ağırlıklı

Detaylı

Sıvı soğutma takımları Grasso FX GC PP Soğutma gücü kw. Bakım kitabı (Orijinal metnin Çeviri) L_202523_1

Sıvı soğutma takımları Grasso FX GC PP Soğutma gücü kw. Bakım kitabı (Orijinal metnin Çeviri) L_202523_1 Soğutma gücü 260-1800 kw Bakım kitabı (Orijinal metnin Çeviri) L_202523_1 COPYRIGHT Tüm hakları saklıdır. Bu dokümantasyonun hiçbir bölümü, GEA Refrigeration Germany GmbH (bundan böyle Üretici olarak anılacak)

Detaylı

Silindirik iç ve dış yüzeyler üzerine açılan helisel girinti ve çıkıntılara vida denir.

Silindirik iç ve dış yüzeyler üzerine açılan helisel girinti ve çıkıntılara vida denir. 9. VİDALAR Silindirik iç ve dış yüzeyler üzerine açılan helisel girinti ve çıkıntılara vida denir. Vida Helisi Vida Adımı Bir kenarı silindirin çapına eşit dik bir üçgen, silindirin üzerine sarıldığında

Detaylı

MAK Makina Dinamiği - Ders Notları -1- MAKİNA DİNAMİĞİ

MAK Makina Dinamiği - Ders Notları -1- MAKİNA DİNAMİĞİ MAK 0 - Makina Dinamiği - Ders Notları -- MAKİNA DİNAMİĞİ. GİRİŞ.. Konunun Amaç ve Kapsamı Makina Dinamiği, uygulamalı mekaniğin bir bölümünü meydana getirir. Burada makina parçalarının hareket kanunları,

Detaylı

MEKATRONİĞİN TEMELLERİ HİDROLİK/PNÖMATİK SİSTEMLER

MEKATRONİĞİN TEMELLERİ HİDROLİK/PNÖMATİK SİSTEMLER MEKATRONİĞİN TEMELLERİ HİDROLİK/PNÖMATİK SİSTEMLER Enerji Kaynakları Hidroliğin Tanımı Sıkıştırılamaz özellikteki akışkanların kullanıldığı, akışkanın basıncının, debisinin ve yönünün kontrol edilebildiği

Detaylı

GEMİ SİSTEMİ VE DEVRELERİ. Prof.Dr.Adnan Parlak

GEMİ SİSTEMİ VE DEVRELERİ. Prof.Dr.Adnan Parlak GEMİ SİSTEMİ VE DEVRELERİ Prof.Dr.Adnan Parlak GEMİ SİSTEMİ VE DEVRELERİ Tatlı Su Devresi (F/W) Deniz Suyu Devresi(S/W) Yağlama Yağı Devresi (L/O) Yakıt Devresi (F/O ve D/O) Balast-Yangın Devresi Hidrofor

Detaylı

VUVG solenoid valfler

VUVG solenoid valfler VUVG solenoid valfler Üniversal valf Anavalfileelektrikbağlantı pleytin kombinasyonu ile Genișlik10mmve14mm VUVG-L ve VUVG-S hat tipi valfler VUVG-B bağlantı pleytli valfler VUVG-L ve VUVG-S de dahili

Detaylı

MOTOR KORUMA RÖLELERİ. Motorların şebekeden aşırı akım çekme nedenleri

MOTOR KORUMA RÖLELERİ. Motorların şebekeden aşırı akım çekme nedenleri MOTOR KORUMA RÖLELERİ Motorlar herhangi bir nedenle normal değerlerinin üzerinde akım çektiğinde sargılarının ve devre elemanlarının zarar görmemesi için en kısa sürede enerjilerinin kesilmesi gerekir.

Detaylı

HAVA TAHRİKLİ YÜKSEK BASINÇ SİSTEMLERİ

HAVA TAHRİKLİ YÜKSEK BASINÇ SİSTEMLERİ Bu bir MMO yayınıdır HAVA TAHRİKLİ YÜKSEK BASINÇ SİSTEMLERİ Yılmaz Dindar 1 Olcay Abay 1 1 Maximator Yüksek Basınç Sistemleri Mak. San. ve Tic. Ltd. Şti. 595 HAVA TAHRİKLİ YÜKSEK BASINÇ SİSTEMLERİ Yılmaz

Detaylı

ASENKRON MOTORLARI FRENLEME METODLARI

ASENKRON MOTORLARI FRENLEME METODLARI DENEY-7 ASENKRON MOTORLARI FRENLEME METODLARI Frenlemenin tanımı ve çeşitleri Motorların enerjisi kesildikten sonra rotorun kendi ataletinden dolayı bir süre daha dönüşünü sürdürür. Yani motorun durması

Detaylı

KLİMA İÇ TESİSAT YIKAMA MAKİNASI SERVİS BÜLTENİ

KLİMA İÇ TESİSAT YIKAMA MAKİNASI SERVİS BÜLTENİ KLİMA İÇ TESİSAT YIKAMA MAKİNASI SERVİS BÜLTENİ Satış Sonrası Hizmetler Yöneticiliği 1 / 13 02.2008 Rev 0 01/2008 02.2008 İÇİNDEKİLER 1. ÜRÜN TANITIMI... 3 2. MONTAJ ŞEMASI... 3 3. MONTAJ ŞEMASINDA BELİRTİLEN

Detaylı

MF-7900-E22,23 KULLANIM KILAVUZU

MF-7900-E22,23 KULLANIM KILAVUZU MF-7900-E22,23 KULLANIM KILAVUZU İÇİNDEKİLER I. TEKNİK ÖZELLİKLER...1 II. E22 KULLANILDIĞINDA...1 1. Montaj prosedürü... 1 2. Ayarlama prosedürü... 5 III. E23 KULLANILDIĞINDA...6 1. Montaj prosedürü...

Detaylı

HİDROLİK VE PNÖMATİK KARŞILAŞTIRMA

HİDROLİK VE PNÖMATİK KARŞILAŞTIRMA PNÖMATİK SİSTEMLERİN KULLANIM ALANLARI Pnömatik sistemler, Hızlı fakat küçük kuvvetlerin uygulanması istenen yerlerde; temizlik ve emniyet istenen tasarımlarda da kullanılır. Pnömatik sistemler aşağıda

Detaylı

7. PNÖMATİK SİLİNDİRLER

7. PNÖMATİK SİLİNDİRLER PNÖMATİK SİSTEMLER 7. PNÖMATİK SİLİNDİRLER 7.1. Giriş Pnömatik silindirler, basınçlı havanın basıncını ve hareketini doğrusal bir mekanik kuvvete (eksenel baskı kuvveti de denir) ve harekete donüştüren

Detaylı

ELPC 222 HİDROLİK VE PNÖMATİK SİSTEMLERİ

ELPC 222 HİDROLİK VE PNÖMATİK SİSTEMLERİ ELPC HİDROLİK VE PNÖMATİK SİSTEMLERİ Pazartesi Pazartesi Salı 10:30-13:15 1:15-15:00 (C110) 17:15-1:00 (C110) 19:15-:00 Yönlendirilmiş Çalışma Ders Kodu Dersin Adı Z/S Te Uy. Krd. D.S. AKTS ELPC HİDROLİK

Detaylı

AA Motorlarında Yol Verme, Motor Seçimi Yrd. Doç. Dr. Aytaç Gören

AA Motorlarında Yol Verme, Motor Seçimi Yrd. Doç. Dr. Aytaç Gören 04.12.2011 AA Motorlarında Yol Verme, Motor Seçimi Yrd. Doç. Dr. Aytaç Gören İçerik AA Motorlarının Kumanda Teknikleri Kumanda Elemanları na Yol Verme Uygulama Soruları 25.11.2011 2 http://people.deu.edu.tr/aytac.goren

Detaylı

Silindir Taban Kalınlığı Hesabı: . kabul edildi. Taban et kalınlığı ise şöyle hesaplanır. alındı Alt Tesir İçin Hesaplama. St için.

Silindir Taban Kalınlığı Hesabı: . kabul edildi. Taban et kalınlığı ise şöyle hesaplanır. alındı Alt Tesir İçin Hesaplama. St için. 6.1.10. Silindir Taban Kalınlığı Hesabı: d a 84mm S S (1.6,...,5) AK 3daN / mm 35 St için. P 315Bar. R 0,8.d a r 0,15.d a R 0,8.84 r 0,15. 84 R 7mm r 36mm. kabul edildi. Taban et kalınlığı ise şöyle hesaplanır.

Detaylı

DİYAFRAMLI EMNİYET VENTİLİ (DEV)

DİYAFRAMLI EMNİYET VENTİLİ (DEV) DİYAFRAMLI EMNİYET VENTİLİ (DEV) SABİT AYARLI Aralık 01 TANITIM Diyaframlı emniyet ventilleri kapalı devre ısıtma sistemlerinde oluşan basıncı tahliye ederek, önceden belirlenmiş bir değere sınırlamak

Detaylı

010 SİSTEMİ. TEKNOSİSTEM MÜHENDİSLİK - Gazcılar Cad. Anafarta Sok. No:1/A BURSA, Tel:(224)272 37 34 Faks:272 40 19

010 SİSTEMİ. TEKNOSİSTEM MÜHENDİSLİK - Gazcılar Cad. Anafarta Sok. No:1/A BURSA, Tel:(224)272 37 34 Faks:272 40 19 010 SİSTEMİ 1 VOLUMETRİK DAĞITICILAR US ve USM Serisi volumetrik yağlama blokları endirek yağlama için tasarlanmıştır. Pompa basıncının düşmesinden sonra yağlama bloklarına gönderilen yağ yaylar vasıtasıyla

Detaylı

OZ-300 OZON JENERATÖRÜ PLC KONTROL SİSTEMİ ARIZA VE UYARI MESAJLARI EL KİTABI

OZ-300 OZON JENERATÖRÜ PLC KONTROL SİSTEMİ ARIZA VE UYARI MESAJLARI EL KİTABI OZ-300 OZON JENERATÖRÜ PLC KONTROL SİSTEMİ ARIZA VE UYARI MESAJLARI EL KİTABI Sayfa: 1/15 FİHRİST Dewpoint Dewpoint değeri düşük F4 trafo termik arızası Trafo bobin arızası Cihaz kapakları açık Soğutma

Detaylı

HİDROLİK PNÖMATİK DERSİ ÇALIŞMA SORULARI

HİDROLİK PNÖMATİK DERSİ ÇALIŞMA SORULARI 1. Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? HİDROLİK PNÖMATİK DERSİ ÇALIŞMA SORULARI a. Can güvenliği tehlikesi hidrolik sistemlerde daha fazladır. b. Hidrolikte çalışma hızı yüksek, pnömatikte hız yavaştır.

Detaylı

Santrifüj Pompalar: MEKANİK ENERJİYİ, AKIŞKANDA KİNETİK ENERJİYE ÇEVİREN VE AKIŞKANLARI TRANSFER EDEN MAKİNALARDIR.

Santrifüj Pompalar: MEKANİK ENERJİYİ, AKIŞKANDA KİNETİK ENERJİYE ÇEVİREN VE AKIŞKANLARI TRANSFER EDEN MAKİNALARDIR. KSB DÜNYASINA D HOŞGELD GELDİNİZ SANTRİFÜJ J POMPALAR Santrifüj Pompalar: MEKANİK ENERJİYİ, AKIŞKANDA KİNETİK ENERJİYE ÇEVİREN VE AKIŞKANLARI TRANSFER EDEN MAKİNALARDIR. POMPA KESİT T RESMİ POMPA ANA PARÇALARI

Detaylı

Mehmet ZĐLE Mersin Üniversitesi, Çiftlikköy Kampüsü, Mersin e-posta:

Mehmet ZĐLE Mersin Üniversitesi, Çiftlikköy Kampüsü, Mersin e-posta: ELEKTRO-HĐDROLĐK VE GERĐLĐM-FREKANS AYARLI ASANSÖR KONTROL SĐSTEM TASARIMI VE SĐMÜLASYONU Mehmet ZĐLE Mersin Üniversitesi, Çiftlikköy Kampüsü, Mersin e-posta: mehmetzile@yahoo.com.tr ÖZET Modern hidrolik

Detaylı

Fark basınç tahliye kontrolörü (PN 16,25,40) AFPA / VFG 2(1) (PN 16,25,40)

Fark basınç tahliye kontrolörü (PN 16,25,40) AFPA / VFG 2(1) (PN 16,25,40) Teknik föy Fark basınç tahliye kontrolörü (PN 16,25,40) AFPA / VFG 2(1) (PN 16,25,40) Açıklama ve artan fark basınç karşısında açılır. Kontrolör bir kontrol vanasına, bir kontrol diyaframlı aktüatöre ve

Detaylı

TEKNİK DOSYA SB KANATLI MAKAS - GÜVENLİK ETİKETLERİ - SEMBOL ANLAMI BULUNDUĞU YER. Sıcak yüzey. Dokunmayınız. Koruyucu giysi giyiniz.

TEKNİK DOSYA SB KANATLI MAKAS - GÜVENLİK ETİKETLERİ - SEMBOL ANLAMI BULUNDUĞU YER. Sıcak yüzey. Dokunmayınız. Koruyucu giysi giyiniz. Sıcak yüzey. Dokunmayınız. Radyatör, hidrolik yağ tankı ve boru hatları Koruyucu giysi giyiniz. paneli bölgesinde Çizme, bot vb. koruyucu ayakkabı kullanınız. paneli bölgesi Dikkat! Tehlike! Elektrik panosu,

Detaylı

HAT TİPİ TEKLİ YÜK TUTMA VALFLERİ (AÇIK MERKEZ KONTROL)

HAT TİPİ TEKLİ YÜK TUTMA VALFLERİ (AÇIK MERKEZ KONTROL) HAT TİPİ TEKLİ YÜK TUTMA VALFLERİ (AÇIK MERKEZ KONTROL) DİREKT UYARILI A0603611100 AM 3/8" 10-45 80-350 2,7 : 1 A0603611200 * AM 3/8" 10-45 100-350 4,3 : 1 A0603611300 AM 3/8" 10-45 100-350 8,8 : 1 A0604610100

Detaylı

Fark basınç tahliye kontrolörü (PN 16,25,40) AFPA / VFG 2(1)

Fark basınç tahliye kontrolörü (PN 16,25,40) AFPA / VFG 2(1) Teknik föy Fark basınç tahliye kontrolörü (,25,40) AFPA / VFG 2() Açıklama Kontrolör bir kontrol vanasına, bir kontrol diyaframlı aktüatöre ve fark basınç ayarı için yaya sahiptir. Ayrıca iki vana versiyonu

Detaylı

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR www.teknolojikarastirmalar.com ISSN:1304-4141 Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi 2005 (3) 65-70 TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR Teknik Not Problemlerin Farklı Endüstriyel Otomasyon Yöntemleri ile Çözümlenerek

Detaylı

SANTRİFÜJ POMPA DENEYİ

SANTRİFÜJ POMPA DENEYİ 1 SANTRİFÜJ POMPA DENEYİ 1. Giriş Deney düzeneği tank, su dolaşımını sağlayan boru sistemi ve küçük ölçekli bir santrifüj pompadan oluşmaktadır. Düzenek, üzerinde ölçümlerin yapılabilmesi için elektronik

Detaylı

DİYAFRAMLI SU BASINÇ REGÜLATÖRÜ (DSBR)

DİYAFRAMLI SU BASINÇ REGÜLATÖRÜ (DSBR) DİYAFRAMLI SU BASINÇ REGÜLATÖRÜ (DSBR) DEĞİŞTİRİLEBİLİR KARTUŞ VE FİLTRELİ Aralık 2016 Ürün Kodu 341915 342015 342115 342215 341920 342020 342120 342220 341925 342025 342125 342225 Bağlantı Ölçüsü Ürün

Detaylı

6. ENVERSÖR PAKET ŞALTER

6. ENVERSÖR PAKET ŞALTER 6. ENVERSÖR PAKET ŞALTER Küçük güçlü motorlarda devir yönü değiştirme genellikle, buton ve kontaktör yerine paket şalterle veya kollu şalterle yapılmaktadır. Daha çok ekonomik olmaları nedeniyle tercih

Detaylı

TAKIM TEZGAHLARI MAK 4462 SUNUM Bu sunumun hazırlanmasında ulusal ve uluslararası çeşitli yayınlardan faydalanılmıştır

TAKIM TEZGAHLARI MAK 4462 SUNUM Bu sunumun hazırlanmasında ulusal ve uluslararası çeşitli yayınlardan faydalanılmıştır TAKIM TEZGAHLARI MAK 4462 SUNUM 4 Bu sunumun hazırlanmasında ulusal ve uluslararası çeşitli yayınlardan faydalanılmıştır 1 Kademesiz devir mekanizmaları Devir sayılarının kademesiz olarak ayarlanmasıyla;..,..,..,,.

Detaylı

MAK-204. Üretim Yöntemleri. Frezeleme Đşlemleri. (11.Hafta) Kubilay ASLANTAŞ Afyon Kocatepe Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğt.

MAK-204. Üretim Yöntemleri. Frezeleme Đşlemleri. (11.Hafta) Kubilay ASLANTAŞ Afyon Kocatepe Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğt. MAK-204 Üretim Yöntemleri Freze Tezgahı Frezeleme Đşlemleri (11.Hafta) Kubilay ASLANTAŞ Afyon Kocatepe Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğt. Bölümü Freze tezgahının Tanımı: Frezeleme işleminde

Detaylı

Elektrik. Alternatif Akım Motorlarının Kumanda Teknikleri Kumanda Elemanları

Elektrik. Alternatif Akım Motorlarının Kumanda Teknikleri Kumanda Elemanları Elektrik Alternatif Akım Motorlarının Kumanda Teknikleri Kumanda Elemanları 24.12.2013 Dr. Levent Çetin 2 24.12.2013 Dr. Levent Çetin 3 Buton/Anahtar / Limit Anahtarı Kalıcı butona basıldığında, buton

Detaylı

For Comfort and Savings

For Comfort and Savings TERMOSTATİK RADYATÖR VANALARI KULLANMA KLAVUZU Algılayıcı Temas Yüzeyi Algılayıcı Ayar Seçici Bağlantı Somunu Manuel Plastik Kapak Gövde Somunu Gövde Masura MODEL: W-TRV-LC01 TS EN 215 DIN EN ISO 9001:2008

Detaylı

DEN 322. Pompa Sistemleri Hesapları

DEN 322. Pompa Sistemleri Hesapları DEN 3 Pompa Sistemleri Hesapları Sistem karakteristiği B h S P P B Gözönüne alınan pompalama sisteminde, ve B noktalarına Genişletilmiş Bernoulli denklemi uygulanırsa: L f B B B h h z g v g P h z g v g

Detaylı

MACH_FLAP

MACH_FLAP www.machinno.com.tr MACH_FLAP İÇİNDEKİLER MACH_BUTTERFLY Kelebek Klape MACH_DIVERTER Pantolon Klape MACH_SLIDING Sürgülü Klape MACH_BUTTERFLY Kelebek Klape Kelebek klapeler (vanalar) endüstriyel uygulamalarda

Detaylı

BORU SUMP GEÇİŞ SIZDIRMAZLIK KÖRÜĞÜ

BORU SUMP GEÇİŞ SIZDIRMAZLIK KÖRÜĞÜ BORU SUMP GEÇİŞ SIZDIRMAZLIK KÖRÜĞÜ 94003-P 2 ESNEK KÖRÜKLÜ SIZDIRMAZLIK ELEMANI VE BAĞLANTI FLANŞI Yeraltı ve yerüstü boru hatlarında ve tesisatlarda bulunan vana ve pompa sumplarına, giren ve çıkan her

Detaylı

SYSTEM X-BLOCK ADIM ADIM KURULUM REHBERİ

SYSTEM X-BLOCK ADIM ADIM KURULUM REHBERİ 1 SYSTEM X-BLOCK ADIM ADIM KURULUM REHBERİ GİRİŞ SYSTEM X-BLOCK kendisi arasındaki küçük bir hava tankı ve buna bağlı aynı basınçta çalışan çok sayıda pnömatik silindir devreleri kapalı bir devre içinde

Detaylı

8. Silindirlerin Düzenleniş Şekline Göre

8. Silindirlerin Düzenleniş Şekline Göre 8. Silindirlerin Düzenleniş Şekline Göre 1/40 Sıra Motor 2/40 V- Motor 3/40 Ferrari V12 65 o motoru 375 kw (7000 devir/dakikada) D/H 86/75 mm 5474 cc 4/40 Boksör Motor 5/40 Yıldız Tip Motor 6/40 Karşı

Detaylı

FRANCİS TÜRBİNİ DENEY SİMÜLASYONU

FRANCİS TÜRBİNİ DENEY SİMÜLASYONU 1 COK-0430T 2 COK-0430T FRANCİS TÜRBİN DENEYİ DENEYİN AMACI: Francis türbinin çalışma prensibini uygulamalı olarak öğrenmek ve performans karakteristiklerinin deneysel olarak ölçülmesi ile performans karakteristik

Detaylı

MAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Ders 4

MAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Ders 4 Akışkanlar ile ilgili temel kavramlar MAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Ders 4 Yrd. Doç. Dr. Yüksel HACIOĞLU Su,, gaz, buhar gibi kolayca şekillerini değiştirebilen ve dış etkilerin etkisi altında kolayca hareket

Detaylı

Pompalar tipleri ve Elemanları

Pompalar tipleri ve Elemanları Pompalar tipleri ve Elemanları Basma Santrifüj Pompalar İmpeller (çark): Akışkanın kinetik enerjisini artırır. Salyangoz : Akışkanın hızını yavaşlatarak kinetik Enerjiyi basınç enerjisine çevirir. Tek

Detaylı

PROGRESİV(KADEMELİ) SİSTEMLER

PROGRESİV(KADEMELİ) SİSTEMLER PROGRESİV(KADEMELİ) SİSTEMLER PROGRESİV(KADEMELİ) SİSTEMLER Progresiv bir sistem çalışmaya başladığı zaman blok içerisinde bulunan pistonlar sırayla hareket etmeye başlar ve birbirlerini sırayla tahrik

Detaylı

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR www.teknolojikarastirmalar.com ISSN:304-44 Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi 005 () 55-60 TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR Teknik Not Problemlerin Farklı Endüstriyel Otomasyon Yöntemleri ile Çözümlenerek

Detaylı

A210 Yeni Nesil Pnömatik Aktüatörler

A210 Yeni Nesil Pnömatik Aktüatörler A210 Yeni Nesil Pnömatik Aktüatörler Yeni nesil ProAir 210 Serisi Proval pnömatik aktüatörler kremayer dişli tip tasarıma sahip olup çift ve tek etkili tipte üretilmektedir. Yeni nesil aktüatörler mil

Detaylı