TRANSFÜZYON MERKEZİ GÜVENLİK REHBERİ

Transkript

1 KOD:TRF.RH.01 YAYIN TRH:TEMMUZ REV TRH: REV NO: Sayfa No: 1 /8 TRANSFÜZYON MERKEZİ GÜVENLİK HAZIRLAYAN Transfüzyon Merkezi Sorumlu Hekimi KONTROL EDEN Kalite Yönetim Direktörü ONAYLAYAN Başhekim

2 KOD:TRF.RH.01 İÇİNDEKİLER YAYIN TRH:TEMMUZ REV TRH: REV NO: Sayfa No: 2 /8 1 GİRİŞ 2 TM ÇALIŞANLARININ UYMASI GEREKEN KURALLAR 3 TM GÜVENLİĞİ İLE İLGİLİ RİSK KATEGORİLERİ VE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER 3.1 YANGINA KARŞI ALINMASI GEREKLİ TEDBİRLER 3.2 ELEKTRİK GÜVENLİĞİNİ SAĞLAMAYA YÖNELİK TEDBİRLER KİMYASAL MADDELERLE ÇALIŞIRKEN ALINMASI GEREKEN 3.3 ÖNLEMLER 3.4 BİYOLOJİK GÜVENLİK 4 TEMİZLİK, DEZENFEKSİYON VE STERİLİZASYON KURALLARI 5 KİŞİSEL KORUYUCU EKİPMANLAR 1.GİRİŞ Transfüzyon Merkezi çalışanlarının, biyolojik tehlikeler, kimyasal maddelerle temas, yangın olasılığı, elektrik arızaları vb. durumlarda oluşabilecek riskleri en aza indirmek, klinik örnekler ya da kan ve kan ürünlerinde tespit edilen mikroorganizmaların bertarafını sağlayarak her türlü hayati tehlikelerden korumak amacıyla bu rehber hazırlanmıştır. Transfüzyon Merkezi oluşabilecek tehlikelere karşı hastanemizde uygulanmak üzere çeşitli talimatlar hazırlanmış olup eğitimleri kurumumuz tarafından verilmektedir. 2. TRANSFÜZYON MERKEZİ ÇALIŞANLARININ UYMASI GEREKEN KURALLAR 2.1- TM içine girişler sınırlandırılmalı, sadece yetkili kişilerin girmesine izin verilmelidir. (TM ye yetkili kişilerin dışında herkesin, özellikle çocukların girmesi yasaktır.) 2.2- TM kapı ve pencereleri güvenlik açısından her zaman kapalı tutulmalıdır TM de çalışırken mutlaka kişisel koruyucu ekipman (önlük, eldiven ve gerekli durumlarda maske ve gözlük) kullanılmalıdır. TM dışına TM de kullanılan önlük, eldiven, vb. ile çıkılmamalıdır Eldiven giyilmiş olsa bile hastaların kan, vücut sıvıları, salgıları çıkartıları ve kontamine olma olasılığı olan diğer materyaller ile temas sonrası eller yıkanmalıdır TM uygulamaları arasında bir testten diğerine geçerken kontaminasyonu önlemek için eller yıkanmalı

3 KOD:TRF.RH.01 YAYIN TRH:TEMMUZ REV TRH: REV NO: Sayfa No: 3 /8 ve eldiven değiştirilmelidir TM içinde yemek/içmek, sigara içmek, kozmetik kullanmak, vb. kesinlikle yasaktır Asla ağızla pipetaj yapılmamalı, pipetleme ekipmanları (puar, pipet boy vb.) kullanılmalıdır. 2.8-Cihazlar ve keskin uçlu aletler kullanılmadığı zaman kapatılmalıdır TM atıkları özelliğine uygun olarak ayrıştırılmalıdır. Kâğıt atıklar ve tıbbi atıklar ayrı özel torbalarına, kullanılmış enjektör, iğne, bisturi, vb. materyaller kesici-delici atık kabına atılmalıdır TM içi malzeme ve ekipmanlar asla TM dışına çıkarılmamalıdır TM içi çalışmalarda dikkat ve itina ön planda tutulmalıdır TMde zaman çok önemlidir. Yapılacak işlerin başlangıçta planlanması zamandan tasarruf edilmesine olanak verecektir TMda başkalarının da çalıştığı düşünülerek gürültü yapılmamalıdır. Asla şaka yapılmamalıdır TM de meydana gelen her türlü olay, TM yönetenlere anında haber verilmelidir Ellerde kesik, yara ve benzeri durumlar varsa bunların üzeri ancak su geçirmez bir bantla kapatıldıktan sonra TMda çalışılmalı, aksi takdirde çalışılmamalıdır Her çalışma bitiminde tezgahlar %10 lik sodyum hipoklorit çözeltisi, enfeksiyöz bir materyal dökülmesinden sonra %10 lik sodyum hipoklorit çözeltisi ve her iş günü sonu çalışma alanları %1 lik sodyum hipoklorit çözeltisi ile silinmelidir Bir cihaz kullanmadan önce kullanma talimatı okunmalı, gerekiyorsa TM sorumlusundan yardım istenmelidir TM içinde sadece günlük kullanım için gerekli miktarda kimyasal madde saklanmalıdır. Kimyasal madde stokları özel kimyasal madde depolarında saklanmalıdır Elektrikle uğraşırken eller ve elektrik düğme ve prizleri kuru olmalıdır. Elektrik fişleri kordondan çekilerek çıkarılmamalıdır Her türlü olasılıklara karşı, tek başına çalışan kişi yapacağı işleri bir başkasına önceden anlatmalı ve sürekli haber vermelidir Çeşmeler, gaz muslukları ve elektrik düğmeleri, çalışılmadığı zamanlarda kapalı tutulmalıdırlar Tüpler önlük cebinde taşınmamalı, masa üzerine gelişigüzel konulmamalıdır. Tüpler port tüpte tutulmalıdır.

4 KOD:TRF.RH.01 YAYIN TRH:TEMMUZ REV TRH: REV NO: Sayfa No: 4 /8 3.TM GÜVENLİĞİ İLE İLGİLİ RİSK KATEGORİLERİ VE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLERİ TMda bulunan malzemeler, tetkik için kullanılan kimyasallar ve numune olarak alınan tıbbi materyaller risk grubuna göre dört ana grupta toplanır Yangına Karşı Alınması Gerekli Tedbirler Duman yanık kokusu yada alev ile karşılaşıldığında soğuk kanlı olmak gereklidir. Panik olan kişiler sakinleştirilmelidir Yangının büyümemesi için pencere ve kapılar açılmamalıdır Yangın alarm sistemi kullanılarak, diğer kişiler haberdar edilmelidir Yangının yayılmasını önlemek için elektrik şarterleri indirilmelidir Uygun yangın söndürme cihazı ve hortumu kullanılarak yangına müdahale edilmelidir Yangının sönmemesi halinde en yakın çıkış yolunu kullanarak tahliye olunmalıdır Tahliye sırasında paniğe kapılmamalı soğukkanlı olunmalıdır Tahliye sırasında önemli evrak ve eşyalar unutulmamalıdır Tahliye sırasında asansörler kullanılmamalı, yangın merdiveni yada mümkünse dahili merdivenler kullanılmalıdır Tahliye sırasında karmaşaya sebebiyet vermeden düzenli bir şekilde çıkılmalıdır Binayı tahliye ettikten sonra daha önceden belirlenmiş olan toplanma noktasına gidilmeli ve sorumlu amirin gelmesi beklenmelidir Güvenli bir şekilde tahliye olunduktan sonra 110 numaralı yangın ihbar hattı aranarak; yangın mahallinin açık adresi kısa ve doğru şekilde, yangın çeşidi ve binanın yapı şekli, yangının hangi katta olduğu, yangın yerinde can kaybının olup olmadığı, yangın ihbarında bulunan kişinin adı-soyadı ve telefon numarası mahalli itfaiye santral görevlisine doğru şekilde bildirilmelidir Elektrik Güvenliğini Sağlamaya Yönelik Tedbirler Elektrik kabloları ve bağlantılarının olduğu her yerde elektrik çarpması veya yangın tehlikesinin olduğu asla unutulmamalıdır TM içi tüm elektrik ekipmanları topraklanmalı ve düzenli aralıklarla kontrolleri yapılmalıdır TM de bulunan elektrikli aletlerin çıplak kabloları derhal değiştirilmelidir TM de uzatma kabloları mümkün olduğunca kullanılmamalıdır TM deki elektrik kablolarındaki aşırı voltajı ve yüksek direnci ölçebilen aletler bulundurulmalıdır.

5 KOD:TRF.RH.01 YAYIN TRH:TEMMUZ REV TRH: REV NO: Sayfa No: 5 / Elektrikli cihazlar ve bağlantılar ıslak elle tutulmamalıdır Üzerine sıvı dökülmüş cihazlar kullanılmamalıdır Elektrikle ilgili arızalarda sorumlu birimler haberdar edilmeli ve ilgili personelle irtibat sağlanarak, en kısa zamanda sorun çözülmelidir. 3.3-Kimyasal maddelerle çalışırken alınması gereken önlemler Kimyasal maddeler üzerindeki uyarıcı etiketler okunmalı ve üretici firmanın uyarı ve tavsiyelerine mutlaka uyulmalıdır. Uyarıcı semboller aşağıda verilmiştir Kimyasal maddeler üzerinde uyarıcı etiketler olmalı, çalışılacağı zaman bu etiketler okunmalı ve üretici firmanın uyarı ve tavsiyelerine mutlaka uyulmalıdır Kimyasallarla temas halinde kesinlikle eldiven ve gözlük kullanılmalıdır. Kimyasallar taşınırken iki el kullanılmalı ve bir el kapaktan sıkıca tutarken, diğeri ile şişenin altından kavranılmalıdır. Eğer büyük hacimli bir kap taşınacak ise mutlaka taşıyıcı kullanılmalıdır Kimyasalların etiketlemesi esnasında gerek görünüş ve gerekse yanlışlıklara meydan verilmemesi için çok dikkatli olunması gereklidir. Etiketlerin arkası nemlendirilirken ağıza ve dile asla sürülmemelidir.

6 KOD:TRF.RH.01 YAYIN TRH:TEMMUZ REV TRH: REV NO: Sayfa No: 6 /8 Kimyasal maddelerin hiçbir zaman tadına bakılmamalıdır TM de kullandığımız kimyasalların şişelerinin kapak veya tıpaları birbirleriyle değiştirilmemelidir. Çözeltiler hazırlandıktan sonra şişelere doldurulurken genişleme payının bırakılması unutulmamalıdır Hazırlanan kimyasal maddeler ya da solüsyonlar, etiketsiz bir şişeye veya kaba asla konulmamalıdır. Ayrıca boş kaba kimyasal bir madde koyunca; hemen etiketi üzerine yapıştırılmalıdır. Çalışma sırasında kullanılan bütün şişeler etiketli olmalıdır, Üzerinde etiketi olmayan şişelerdeki kimyasal maddeler, deneylerde kesinlikle kullanılmamalıdır Kimyasallarla çalışmamızı tamamladıktan sonra eller sabunlu su ve gerektiğinde antiseptik bir sıvı ile iyice yıkanmalı ve kurutulmalıdır Zehirli ve irritan çözeltiler, pipetten ağız yolu ile çekilmemelidir. Bu işlem için mutlaka mekanik pipetler ya da puvar kullanılmalıdır Kimyasal maddeler, solüsyonlar, boya artıkları ve organik çözücüler kesinlikle lavaboya dökülmemeli, laboratuvar sorumlusunun bilgisi dahilinde yetkili personel tarafından toplama şişe veya kaplarında muhafaza edilip, usülüne uygun olarak imha edilmelidir Kimyasallarla çalışmamız bittikten sonra laboratuvar araç ve gereçlerinin temizliği ve sterilizasyonu yapılmalı, kullanılan tüm kimyasallar kontrol edildikten sonra güvenlik altına alınmalıdır Tüm asitler ve alkaliler sulandırılırken daima suyun üzerine ve yavaş yavaş dökülmeli, asla su asitlerin üzerine eklenmemelidir Etil alkol gibi yanıcı, tutuşucu maddeler, ateşten uzak tutulmalıdır Ellerde kesik, yara ve benzeri durumlar varsa bunların üzeri ancak su geçirmez bir bantla kapatıldıktan sonra kimyasallarla çalışılmalı, aksi takdirde çalışılmamalıdır Asit, baz gibi aşındırıcı, yakıcı maddelerin deriye damladığı veya sıçradığı durumlarda derhal bol miktarda su ile yıkanmalıdır. Olayla ilgili laboratuvar sorumlusuna bilgi verilmelidir Biyolojik güvenlik önlemleri Biyolojik Riskler: Hastanemiz laboratuvarlarının biyogüvenlik düzeyi; mikroorganizmalarla çalışmada ve mikroorganizmanın patojenitesi (risk grubu) ile laboratuvar teknikleri, güvenlik ekipmanı ve laboratuvar bina dizayn özelliklerine göre BGD2 dir. Tanılarına veya öngörülen enfeksiyon durumuna bakılmaksızın mikroorganizmalarının bulaşma riskini azaltmak için standart önlemler geliştirilmiştir: Ellerin yıkanması Eldiven kullanılması

7 KOD:TRF.RH.01 YAYIN TRH:TEMMUZ REV TRH: REV NO: Sayfa No: 7 /8 Göz koruyucu (gözlük) kullanılması Laboratuvar önlüğü kullanılması Laboratuvarın temiz kullanılmasıdır Konteynerler ve Etiketler: Her atık kabı her zaman etiketlenmeli, kimyasalı ve miktarı belirtilmeli. Atık kabında birbiri ile uyumlu kimyasalların bulunmasına dikkat edilmeli. Madde ekleme ve çıkarılması dışında bu kaplar her zaman kapalı tutulmalı Pipet ve Pipet Uçları: Kontamine olan/olmayan kullanılmış plastik pipetleri ve pipet uçları delici kesici atık toplama kabına atılmalıdır. Atık toplama servisi eğer bu atıklar normal çöpe dökülmüş ise toplama yapmamalıdır Biyolojik Atık Kapları:- Kesici ve delici atıklar için atık kabı bulunmalıdır. Atık torbaları temin edilmelidir. Atıkların toplanması belli bir düzen altında organize edilmelidir 4.TEMİZLİK, DEZENFEKSİYON VE STERİLİZASYON KURALLARI 4.1.Temizliğe ve TM düzenine mutlaka uyulmalı ve kullanılan malzemeler tekrar yerine konmalıdır. 4.2.TMda hijyen şartlarına uyulmalıdır. Özellikle kan ve kan ürünleri ile yapılan çalışmalarda enfeksiyon riskinin yüksek olduğu unutulmamalıdır. 4.3.Derideki küçük çatlaklarda enfeksiyon kapmak mümkündür. Bu yüzden rutin çalışmalarda eldivenli çalışılmalıdır. Şüpheli temas durumunda eller uygun antiseptiklerle yıkanıp gerekirse bir enfeksiyon hastalıkları uzmanına danışılmalıdır. 4.4.TM nin her bölümünde temizlik, dezenfeksiyon işlemleri yazılı talimatlara göre periyodik olarak yapılır, kayıtları tutulur. 4.5.Atılacak katı maddeler çöp kutusuna atılmalıdır. İşi bitmiş içinde sıvı bulunan temizlenecek cam malzemeler lavaboya konulmalı masa üzerinde bırakılmamalıdır TMda önlük kullanılır Hastalara müdahale ederken eldiven giyilir.

8 KOD:TRF.RH.01 YAYIN TRH:TEMMUZ REV TRH: REV NO: Sayfa No: 8 / Enjektörler enjektör kutularına, tıbbi atıklar kırmızı atık torbalarına atılır. Tüm TM atıkları yerinde ayrıştırılarak enfeksiyon komitesinin kabul ettiği şartlara uygun olarak (kırmızı, mavi, siyah) poşetlere konur Yer temizliği için deterjanlı su ile temizlendikten sonra % 1 sulandırılmış sodyum hipoklorit ile tekrar silinir Evyenin temizliğinde % 10 luk sodyum hipoklorit kullanılır Kan alımı esnasında kan bulaşı olması durumunda temizlik personeline haber verilir.dökülen yüzey kuru bir bez veya kâğıt ile kabaca silinir. Silinen yüzeyin üstüne 1:10 sulandırılmış sodyum hipoklorit eklenmiş bir kağıt havlu, pamuk veya bez konur. Zeminde 20 dakika bekletilir ve silinir Kimyasal maddeler kullanılırken eldiven giyilir. Uygun şartlarda kullanılır Tüm TM personeli düzenli olarak yılda bir hepatit, HIV taramaları yaptırır, gerekirse aşı yapılır TM cihazlarının sıvı atık kaplarına her sabah 1:10 oranında çamaşır suyu konur. Gün sonunda bu atık kapları dökülür TM de el yıkama kurumumuzca hazırlanmış el yıkama talimatı uyarınca yapılır TM nin her bölümünde temizlik ve dezenfeksiyon işlemleri LAB.TL.03 TM temizlik, dezenfeksiyon ve sterilizasyon talimatına göre ve LAB.PL.01 TM Temizlik Planı na göre periyodik olarak yapılır, yapılan uygulamalar LAB.FR.25 TM Temizlik Takip Formu na kaydedilir. 5.KİŞİSEL KORUYUCU EKİPMANLAR Önlük Eldiven(non steril) Maske(Cerrahi ) Gözlük Sıvı sabun Kağıt havlu El dezenfektanı