Kadınlar İşte Projesi-PWE549-IPA- Kadın İstihdamını Güçlendirme Bileşeni Kapsamında-ODTÜ Doç.Dr.Sibel Kalaycıoğlu Proje yürütücüsü

Transkript

1 K A D I N İ S T İ H D A M I N I D E S T E K L E M E H İ B E P R O G R A M I Kadınlar İşte Projesi-PWE549-IPA- Kadın İstihdamını Güçlendirme Bileşeni Kapsamında-ODTÜ Doç.Dr.Sibel Kalaycıoğlu Proje yürütücüsü

2 IPA (Katılım Öncesi Yardım Aracı) içeriği IPA = Instrument for Pre-Accession Avrupa Birliği yıllarına ait bütçe dönemiyle birlikte aday ülkelere sağladığı mali yardım mekanizmasında değişikliğe gitmiştir. Buna göre aday ve potansiyel aday ülkelere yapılan mali yardımlar Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) adı altında birleştirilmiştir.

3 IPA Bileşenleri I. Geçiş Dönemi Desteği ve Kurumsal Yapılanma II. Sınır Ötesi İşbirliği III. Bölgesel Kalkınma IV. İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi (ODTÜ olarak başvuru yaptığımız bileşen) V. Kırsal Kalkınma (IPARD)

4 Merkezi Finans ve İhale Birimi Birimin görevleri, proje kapsamında ihale açılması, ihalelerin sonuçlandırılması ve AB fonlarının proje bazında uygulayıcı kuruluşa aktarılmasını kapsayan "Proje Uygulaması" dönemindeki tüm işlemleri kapsamaktadır. Genelge ile Başbakanlık Proje Uygulama Birimi Merkezi Finans ve İhale Birimi olarak görevlendirilmiştir.

5 Merkezi Finans ve İhale Birimi adresinde sayfanın sağında, ihale arama yapabilirsiniz. İhaleler, 4 çeşittir; 1. Mal alımı (örneğin yürütülecek bir AB projesi için bilgisayar alımı) 2. Yapım işleri (örneğin bir AB projesi için restorasyon çalışması, laboratuar kurulumu vb.)

6 Merkezi Finans ve İhale Birimi 3. Hizmet alımı (örneğin, bir AB programı - Kadın İstihdamını Destek Programı- nın AB mevzuatına uygun olarak uygulanması için danışmanlık hizmeti alımı) 4. Hibe (örneğin Kadın İstihdamını Destek Programı kapsamında açılan hibe programına hibe projesi başvurusu yapmak) Kadınlar İşte projesi ile ODTÜ olarak başvurumuz..

7 Hibe Projeleri Başvuruları Yılın çeşitli zamanlarında, Merkezi Finans ve İhale Birimi web sitesinde hibe çağrıları yayınlar. Bu çağrılarda yayınlanan Hibe Başvuru Rehberine uygun olarak doldurulan Hibe Başvuru Formu ve Bütçe ekleri ile son başvuru tarihini geçirmeden verilen projeleri program değerlendiricileri değerlendirir. Başarılı bulunan projelere uygulama için hibe verilir.

8 BAŞVURULARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE SEÇİMİ Başvurular, Sözleşme Makamı ve bağımsız değerlendiricilerin destekleri ile incelenir ve değerlendirilir. Başvurunun değerlendirmesi sonucunda teklif edilen projenin hibe başvuru formunda belirtilen uygunluk kriterlerini sağlamadığı tespit edilirse, başvuru reddedilecektir. Her bir başvuru öncelikle iki bağımsız değerlendirici tarafından ayrı ayrı değerlendirilir. Her iki değerlendiricinin başvuru hakkındaki kanaati de farklıysa (geçti ya da reddedildi şeklinde) ya da verilen puanlar arasında büyük bir fark varsa başvuru üçüncü bir değerlendirici tarafından da değerlendirilir.

9 1. AŞAMA: AÇILIŞ OTURUMU VE İDARİ KONTROL Başvuru sahiplerince sunulan tüm projeler aşağıdaki aşama ve kriterlere göre değerlendirilir: 1. Sözleşme Makamı tüm başvuru sahiplerine, başvurularının son teslim tarihinden önce teslim edilip edilmediğine, Kontrol Listesinde belirtilen bütün kriterleri karşılayıp karşılamadığına, başvurularına verilen referans numarasına ve başvuru formlarının değerlendirme için önerilip önerilmediğine dair bir mektup gönderir.

10 2. AŞAMA: PROJE ÖN TEKLİFİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Proje konu ile ilgililiği, esası ve etkililiği ile uygulanabilirliği ve sürdürülebilirliği açısından değerlendirmeye tabi tutulur. Sözleşme Makamı, gerekli görülmesi durumunda (örneğin, beklenilen teklif sayısından daha az teklifin alınması durumunda), Proje Ön Teklif değerlendirilmesini atlama ve ilgili tekliflerin tamamının değerlendirilmesine devam edilmesi hakkını saklı tutar.

11 2. AŞAMA: PROJE ÖN TEKLİFİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Proje Ön Teklifine aşağıda verilen Değerlendirme Tablosunda yer alan açılıma uygun olarak toplam 50 üzerinden puan verilir. Değerlendirme, ayrıca, Hibe Başvuru Formunun Ek A sını oluşturan Proje Ön Teklifi Hazırlama Kılavuzu nda verilen talimatlara uygunluğu da teyit edecektir. Değerlendirme kriterleri, bölümlere ve alt bölümlere ayrılmıştır. Her alt bölüme aşağıdaki esaslara göre 1 ile 5 arasında bir puan verilir: 1 = çok zayıf; 2 = zayıf; 3 = yeterli; 4 = iyi; 5 = çok iyi

12 Proje Ön Teklifi Değerlendirme Formu Puanlar 1. Projenin ilgililiği Alt puan Projenin, genelde hedef bölgenin özelde ise hedef grup ve nihai yararlanıcıların ihtiyaçları ve sorunlarıyla ilgililiği Projenin, rehberde belirtilen öncelik ve hedeflerle ilgililiği 5(x2)* 2. Projenin etkililiği ve uygulanabilirliği Alt puan Sorunun tanımlanması ve analizinin değerlendirilmesi Teklif edilen faaliyetlerin değerlendirilmesi (hedef, amaç ve beklenen sonuçlar açısından uygulanabilirliği ve tutarlılığı). 2.3 Tüm paydaşların ve eğer varsa, teklif edilen ortakların rolünün ve projeye katılım düzeyinin değerlendirilmesi. 5(x2)* 5(x2)* 3. Projenin sürdürülebilirliği Alt puan Projenin başlangıç tarihinden önce ve uygulama dönemindeki temel varsayımlar ve risklere ilişkin tanımlamaların değerlendirilmesi. 3.2 Projenin hedef gruplar ve nihai yararlanıcılar üzerindeki, uzun dönemli sürdürülebilir etkisine ilişkin tanımlamaların değerlendirilmesi. TOPLAM PUAN * Bu puanlar önemlerinden ötürü 2 ile çarpılmaktadır

13 2. AŞAMA: PROJE ÖN TEKLİFİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Ön Teklifleri değerlendirildikten sonra, teklif edilen projelerin aldıkları toplam puanlara göre sıralandığı bir liste hazırlanır. İlk olarak, İlgililik başlığı altında en az 12 puan alan ve aynı zamanda toplamda en az 30 puan alan proje teklifleri ön seçimde dikkate alınır. İkinci olarak, proje ön teklif listesi, puan sıralamasına uygun olarak talep edilen hibe miktarı toplamı, bu teklif çağrısı kapsamında mevcut olan hibe miktarının iki katı oluncaya kadar azaltılır. Bunu müteakip Değerlendirme Komitesi, ön seçimi geçen başvuruları değerlendirmeye başlar.

14 3.AŞAMA: BAŞVURU FORMUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ Teklif edilen bütçe dâhil olmak üzere, başvuruların kalitesinin ve başvuru sahibinin ve ortaklarının kapasitesinin değerlendirilmesi geçerli Değerlendirme Tablosundaki kriterlere göre yapılır. İki tür değerlendirme kriteri bulunmaktadır: seçim kriterleri ve hibe verme kriterleri.

15 3.AŞAMA: BAŞVURU FORMUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ Seçim kriterleri, aşağıda belirtilen hususları yerine getirmede, başvuru sahiplerinin mali ve operasyonel kapasitelerinin değerlendirilmesine yardımcı olmak için kullanılmaktadır: projenin yürütüldüğü süre içerisinde faaliyetlerini sürdürmek ve gerektiğinde projenin finansmanına katkıda bulunmak için istikrarlı ve yeterli finansman kaynaklarına sahip olmak; teklif edilen projeyi başarı ile tamamlamak için gerekli yönetim kapasitesine, profesyonel yeterliliğe ve niteliğe sahip olmak. Bu husus başvuru sahibinin tüm ortakları için de geçerlidir.

16 3.AŞAMA: BAŞVURU FORMUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ Hibe verme kriterleri, sunulan başvurularının kalitesinin, belirlenen hedefler ve öncelikler bakımından değerlendirilmesine ve hibelerin, teklif çağrısının genel etkililiğini azami düzeye çıkartan projelere verilmesine imkan sağlamaktır. Bu kriterler, Sözleşme Makamının hedef ve önceliklerine uygun ve Topluluk finansmanının görünürlüğünü sağlayan projelerin seçilmesine imkân tanır. Bu kriterler; Projenin ilgililiği, teklif çağrısı hedefleriyle uyumu, kalitesi, beklenen etkisi, sürdürülebilirlik ve maliyet etkinliği gibi hususları içerir.

17 Değerlendirme Değerlendirme Tablosundaki : 1. Mali ve Operasyonel Kapasite 2. İlgililik 3. Yöntem 4. Sürdürülebilirlik 5. Bütçe ve maliyet etkinliği başlıklarından sadece 65 ya da daha fazla puan alan projeler, mevcut mali kaynak miktarı ve uygunluk kontrolü çerçevesinde, finansman sağlanması için Şartlı Kabul olarak önerilir. Değerlendirmeyi takiben; mevcut mali paket göz önünde bulundurularak; aldıkları puanlara göre sıralı olarak listeleyen bir tablo ile aynı kriterlere göre bir yedek liste tablosu oluşturulur. Not: Bu aşamada verilen puanlar, önceki aşamada Proje Ön Teklifine verilen puanlardan tamamen bağımsızdır.

18 4. AŞAMA: BAŞVURU SAHİBİ VE ORTAKLARIN UYGUNLUĞUNUN TEYİDİ Sözleşme Makamı tarafından istenilen destekleyici belgelere dayanan Uygunluk Kontrolü, mevcut mali çerçeve içinde, aldıkları puana göre sadece şartlı olarak kabul edilmiş olan projeler için yapılacaktır. Başvuru Sahibinin Beyanı, Başvuru Sahibi tarafından sağlanan destekleyici belgeler ile karşılıklı olarak kontrol edilir. Destekleyici belgelerdeki bir eksiklik veya Başvuru Sahibinin Beyanı ile destekleyici belgeler arasındaki tutarsızlık durumunda, başvuru bu esasa bağlı olarak otomatik olarak reddedilir. Başvuru sahibinin, ortaklarının ve projenin uygunluğu hibe başvuru formunda belirtilen kriterlere göre incelenir ve doğrulanır. Yukarıda belirtilen analizi takiben ve gerekli görüldüğü durumda reddedilen projenin yerini, mevcut mali çerçeve içerisinde, yedek listede en iyi dereceye sahip olan proje alacaktır. Bu yeni proje daha sonra başvuru sahibi ve ortaklarının uygunluğu bakımından incelenecektir.

19 Değerlendirmenin sonlanması Hibe verilmesi kararını takiben, Yararlanıcıya Sözleşme Makamının standart hibe sözleşmesini esas alan bir sözleşme teklif edilecektir. Başvuru Formunun imzalanması ile birlikte, başvuru sahibi, hibe almaya hak kazandığı takdirde hibe sözleşmesinde yer alan hükümleri kabul ettiğini beyan eder.

20 Kadınlar İş te Projesi Yürütücü ve Ortaklar ODTÜ Proje Yürütücüsü : Orta Doğu Teknik Üniversitesi Proje Ortağı Proje Ortağı Proje Ortağı Proje Ortağı : Çankırı Belediyesi : Sinop Belediyesi : Tokat El Sanatları Derneği : Tokat Ticaret ve Sanayi Odası

21 Projenin Gerekçesi Türkiye de kadın istihdamı oranları ve kadının işgücüne katılımı düşüktür. Genç kadın işsizliği Türkiye genelinde %29.5 dur. Projenin uygulandığı üç ilde de kadın istihdamı düşüktür. Çankırı da ekonomik olarak istihdam edilebilir işgücünün %16 sı, Sinop ta % 23.8 i ve Tokat ta %21 i kadın işgücünden oluşmaktadır. Öte yandan, bu 3 ilde kadınların işgücüne katılımı %24.9 ile Türkiye ortalamasının altındadır. Bu rakamların düşüklüğü kadın işgücünün düşük eğitim, bilgi ve beceri düzeylerine sahip olmasıdır. Ayrıca çocuk sayısı, göç, sosyo-kültürel faktörler, kadınlara açık işlerin enformel sektörde ve düşük statülü, düşük ücretli olması gibi birçok parametre Türkiye de kadının işgücüne katılımındaki büyük eksikliğin farklı boyutları olarak tartışılmaktadır. Bu konuda alınması gereken tedbirlerin ve uygulamaların başında kadının işgücü piyasasının gereksinimleri ve talepleri doğrultusunda eğitim ve öğretim almasıdır. Bu anlamda acil uygulamalara ve destek politikalarına gereksinim vardır

22 Kadınlar İş te Projesi Projenin Amaçları-1 ODTÜ Çankırı, Sinop ve Tokat illerinde toplam 270 uzun süreli işsiz kadının mesleki beceri ve yeteneklerini geliştirmek,

23 Kadınlar İş te Projesi Projenin Amaçları-2 ODTÜ Geliştirilecek mesleki beceri ve yeteneklerin, İŞKUR tarafından istihdam vaat eden alanlar olarak, profesyonel çocuk ve yaşlı bakımı, yöreye özgü desenleri yaratan, özgün ve profesyonel el işi ürünlerinin üretilmesi, pazarlama ve halkla ilişkiler alanlarına odaklanması,

24 Kadınlar İş te Projesi Projenin Amaçları-3 ODTÜ Katılımcı işsiz kadınların iş bulmalarına ve iş geliştirmelerine destek ve danışmanlık vermektir.

25 Kadınlar İş te Projesi Faaliyetler - 1 ODTÜ 1. Çankırı, Sinop ve Tokat ta Kadın İstihdamı Destekleme Merkezi kurulması; 2. Eğitimlere katılım için duyurular yapılması; 3. Eğiticilerin eğitimi için duyurular yapılması; 4. Eğitim malzemeleri hazırlanması;

26 Kadınlar İş te Projesi Faaliyetler - 2 ODTÜ 5. Çankırı, Sinop ve Tokat ta katılımcı işsiz kadınların seçiminin yapılması 6. Çankırı, Sinop ve Tokat ta Eğitici Eğitimi yapılması;

27 Kadınlar İş te Projesi Faaliyetler - 3 ODTÜ 7. Çankırı, Sinop ve Tokat ta işsiz kadınların eğitimine başlanması ve tamamlanması; 8. Katılımcı iş arayan kadınlar, potansiyel işverenlere tanıtılması;

28 Kadınlar İş te Projesi Faaliyetler - 3 ODTÜ 9. Kadın İstihdamı için Faaliyet Planı hazırlanması; 10. Katılımcı kadınların Ankara daki 4 AVM de ürünlerini sergilemesi; 11. Proje kapanış ve değerlendirme toplantısı ve Kadın İstihdamı Semineri yapılmasıdır.

29 Kadınlar İş te Projesi Proje Sonuçları - 1 ODTÜ Proje Sonuçları Çankırı, Sinop ve Tokat ta Kadın İstihdamı Destekleme Merkezleri kurulmuştur. Eğitici eğitimi toplam 28 kişiye verilmiştir.

30 Kadınlar İş te Projesi Proje Sonuçları - 2 ODTÜ Çankırı, Sinop ve Tokat ta toplam 249 uzun süreli işsiz kadın eğitim almıştır. Bunlardan, 82 katılımcı Sinop ta, 89 u Çankırı da, 78 i Tokat ta olmak üzere eğitimlerini tamamlamıştır.

31 Kadınlar İş te Projesi Proje Sonuçları - 3 ODTÜ Toplam 17 katılımcı değişik işlerde iş bulduğu belirtilmiştir. 3 ilde toplam 82 katılımcı 30 katılımcı Çankırı, 25 katılımcı Sinop, 27 katılımcı Tokat olmak üzeregirişimcilik kursunu başarıyla tamamlamıştır.

32 Kadınlar İş te Projesi Proje Sonuçları - 4 ODTÜ Üç ildeki toplam 249 katılımcıya kurslar süresince kadın hakları konusunda bilgilendirmeler yapılmıştır. Ankara da 4 AVM de (Acity, Antares, Forum Outlet, Optimum) ürün sergisi yapılmış ve bu sergiler için illerden toplam 26 katılımcı ürünlerini sergilemiştir.

33 Projenin yerel düzeydeki katkıları-1 eğitim alan ve uzun süre işsiz olan kadınların İŞKUR kayıtlarının yapılması, sigorta ödemeleri ve projeden sağlanan cep harçlıkları önemli bir getiri olmuştur. kadınların ilk defa ev dışına çıkmaları, kendileri gibi diğer işsiz genç kadınlarla tanışmaları, beraber eğitim almaları, güç birliği yaparak kurs süresince birbirlerine destek olmaları, ekip çalışmasını öğrenmeleri, projenin açılış ve kapanış toplantıları ve AVM lerdeki sergiler gibi sosyal etkinliklere katılmaları, onlara sosyal ve kültürel engelleri aşabilecek bir deneyim kazandırmıştır.

34 Projenin yerel düzeydeki katkıları-2 Kadınlara iş fikri geliştirme, piyasa analizi yapabilme, fizibilite hesabı yapabilme konusunda seminer verilmiş ve kadınlara sadece iş fikrine sahip olmanın yeterli olmadığı örnekler ile anlatılmıştır. 3 ilde kurulan ve projenin yerel ortakları tarafından üstlenilen KIDEM ler proje bittikten sonra da Halk Eğitim, KOSGEB ve İŞKUR ile beraber yeni eğitimler sürdürmüşlerdir. Bu projenin sonuçları açısından önemli bir kurumsallaşmadır. Her projenin sürdürülebilmesi için kurumsallaşma modeli olması önemlidir.

35 Projenin yerel düzeydeki katkıları-3 Projenin diğer önemli bir katkısı ise kadınlara yapabilirlik fikrini öğretmesi ve kadınların kendilerine olan güveni arttırması olmuştur. Yerel düzeyde ise projeye katılamayan diğer kadınlara da güzel bir örnek olmuş ve istenirse kadının hem kendini, hem ailesini hem de toplumu değiştirebileceği fikri oluşmuştur. Yerel düzeyde çeşitli kurumlarda (belediye, ISKUR, Halk eğitim, Valilik) kadın istihdamına yönelik duyarlılık artmıştır. Özellikle proje desteklerine başvurma ve kadınlar için gelir getirici işler yaratma fikri yerelde destek bulmuştur.

36 Projenin yerel düzeydeki katkıları-4 Projeden eğitim alan kadınlardan kendi işini kuran (Tokat ta el baskısı ve yazmacılık) ve iş bulan (Sinop ta yaşlı bakımı) kadınlar olmuş ve bu tür uygulamaların amacı bir anlamda gerçekleşmiştir. Ayrıca Tokat ta 600 senelik bir geçmişe sahip olduğu halde ilde önemini kaybetmekte olan el baskısı sanatını öğrenen 30 kadın bu zenaatin yeni ustaları olmuşlar ve il dışına pazarlama konusunda girişimlerde bulunmuşlardır. Bu kadınlar el baskısı ürünlerini fuarlara taşıyarak tanıtımlar yapmakta ve yavaş yavaş kendilerini geliştirmektedirler.

37 Projenin yerel katkısını sınırlayan faktörler Türkiye de ve yerel düzeyde kredi kurumlarının yeterince gelişmemiş olması, kadın girişimciliğe verilen finansal desteklerin çok kısıtlı ve ön şartlara bağlı oluşu projenin olumlu sonuçlarını sınırlandırmıştır. Yerelde hali hazırda benzer konularda ticaret sürdürmekte olan esnafın kadın girişimcilere karşı olumsuz tavırları görülmüştür. Yereldeki özel sektörde faaliyet gösteren girişimciler kadınlara mentorluk yapma konusunda isteksiz olmuşlardır.

38 Kadınlar İş te Projesi Önerilerimiz-1 ODTÜ Çalışma Hayatında Yer Almak İsteyen Kadınlar için Mentorluk Sisteminin Geliştirilmesi;özellikle Kadınlara yönelik ve devlet desteğini içeren bir kredi mekanizması ve bir mentorluk / iş ve meslek rehberliği kurumu oluşturulması gereklidir.

39 Kadınlar İş te Projesi Önerilerimiz-2 ODTÜ Yarı Zamanlı ancak çalışma hakları yasalar ile denetlenen çalışma biçimlerinin yaygınlaştırılması ile kadınların talep ettikleri ev ve işi beraber götürebilecekleri işlerde istihdamı kolaylaşacaktır. Bu konuda kreş ve okul öncesi gibi hizmetlerin de geliştirilmesi önemlidir.

40 Kadınlar iş te projesinde eğitimler

41 Kadınlar İş te Projesi Önerilerimiz-3 Kadın Girişimciliğine Özel Finansman Kaynağı yaratılmalıdır. Genelde başlangıç sermayesinin sağlanmaması ve edindikleri beceriye uygun çalışma olanaklarının olmaması da kadınlar tarafından değinilen güçlüklerdendir. Çeşitli illerde Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları ile verilen mikrokrediler katılımcı kadınlar arasında bilenen bir olgu olsa da, çoğu kadın paranın çok kısa vadelerle (haftalık) geri alınıyor olmasından çekinmektedir. Mikrokredi sisteminin kadınlarla birebir iletişim halinde olan bir sistem olması tercih edilmektedir.

42 Kadınlar İş te Projesi Önerilerimiz-4 Kadın Üreticileri Koruyacak Adil Ticaret, kadınların hem emeğini koruyacak hemde onlara daha yüksek gelir sağlayabilecek bir destek mekanizması oluşturmak önemlidir. Bu konuda yerelde Ticaret Odaları ile ticaret potansiyelinin geliştirilmesi yönünde çalışmalar yapılması çok önemlidir. Ayrıca TOBB,KOSGEB, İŞKUR gibi kurumların destekleri önemlidir.

43 Kadınlar İş te Projesi ODTÜ İlginiz ve Dinlediğiniz için Çok Teşekkür Ederim.. Doç. Dr. Sibel Kalaycıoğlu