ADI: DÜNYA ĠKLĠMLERĠ

Transkript

1 ADI: DÜNYA ĠKLĠMLERĠ DERS : SOSYAL BĠLGĠLER SINIF : 6 YAKLAġIK SÜRE : 2 DERS SAATĠ ÖĞRENME ALANI : ĠNSANLAR YERLER VE ÇEVRELER ÜNĠTE : YERYÜZÜNDE YAġAM KAZANIMLAR : 3.Dünyanın farklı doğal ortamlarındaki insan yaģantılarından yola çıkarak iklim özellikleri hakkında çıkarımlarda bulunur.

2 DÜNYA ĠKLĠMLERĠ Ben bu kadar üşürken aşağıdaki adam nasıl oluyor da bu kadar ince giyinebiliyor?... Ben bu aşağıdaki adamdan korktum. Baksana yüzü gözü kapalı acaba neden?... Çin in nasıl bir iklimi var acaba? Şu Çinliye mi sorsam? Aman boş ver çok meşgul görünüyor. Eskimo arkadaşımın yanına tatile mi gitsem acaba. Aman canım azıcık üşürüm alt tarafı değil mi?.

3 A B C Konut tipleri A B C Ekonomik faaliyetler Tercih edilen Edilen giysiler Bitki örtüleri Yetiştirilen ürünler iklim koşulları Coğrafi konumları BĠLGĠ NOTLARI

4 Ġklim tiplerini üç bölümde inceleyebiliriz: A) Sıcak iklimler B) Ilıman iklimler C) Soğuk iklimler A) SICAK ĠKLĠMLER: 1- Tropikal İklim (Savan) * İsmini sıcak iklimlerde yetişen çayırlardan almaktadır. * Sıcaklıklar bütün mevsimlere yayılır. * Sıcak bir günde yağış görülebilmektedir. * Sudan platosu, Doğu, Güney ve Merkez Afrika'da sıklıkla görülmektedir. 2- Muson İklimi: * Bu iklim tipinde yaz mevsimi yağışlı, kış mevsimi kurak geçmektedir. * Sıcaklık ortalamaları 10 C'nin altına hiç düşmemektedir. * Genellikle Güney, Güneydoğu Asya ve Doğu Asya'da etkilidir. * Akarsu rejimleri düzensizdir. * Yağışsız dönemde yaprağını döken ormanlar doğal bitki örtüsünü oluşturul^ * Pirinç, çay, kahve, pamuk, muz, ananas, turunçgiller, zeytin önemli tarım ürünleridir. Koyun, keçi ve manda yetiştirilen evcil hayvanlardır. 3- Ekvatoral İklim: * Bu iklim tipi günlük ve yıllık sıcaklık farklılıklarının en az olduğu iklimdir. * Bitki örtüsü ekvatoral ormanlardır. * Amazon ve Kongo havzaları, Malezya, Filipinler ve Papua Yeni Gine'de görülmektedir. * Ormanların çok gür olması nedeniyle çok sayıda maymun ve kuş türü yaşar.. * Yıl boyunca yüksek sıcaklık ve bol yağış nedeniyle bütün yıl yeşil kalan m uzunluğundaki ağaçlardan oluşan tropikal yağmur ormanları doğal bitki örtüsüdür. * Kahve, kakao, kauçuk, ananas, şeker kamışı, soya fasulyesi, turunçgiller, Hindistan cevizi, mısır ve pirinç yetiştirilir. 4- Çöl İklimi: * Bu iklim tipinde sıcaklıklar oldukça yüksek, yağışlar ise son derece azdır. * Arabistan yarımadası. Büyük Sahra Çölü, Avustralya'nın iç kısımları, Meksika Çölleri, Peru Çölleri, Kızılkum, Karakum ve Taklamakan Çölleri bu iklimin görüldüğü yerlerdir. * Çöller, bitki örtüsü bakımından oldukça fakirdir. Çoğunlukla dikenli çalılar ve gövdelerinde su tutma özelliği olan kaktüsler, görülür. * Çöl ikliminin simgesi hurmadır. Yeraltı suyunun yüzeye çıktığı yerler olan vahalarda sulama ile pamuk, yer fıstığı, tahıl ve üzüm yetiştirilir. Koyun ve deve en çok yetiştirilen evcil hayvandır. B) ILIMAN ĠKLĠMLER:

5 1- Okyanus İklimi: * Genellikle karaların batı kıyılarında hüküm süren bu iklim tipinde yazlar serin, kışlar ise ılık geçmektedir. * Bitki örtüsü ormanlardır. * Görüldüğü yerler: Şili'nin güney kıyıları. Batı Avrupa ve Yeni Zelanda vb. 2- Akdeniz İklimi: * Ülkemizde de görülen bir iklim tipidir. * Yazlar sıcak ve kurak kışlar ılık ve yağışlı geçmektedir. * Bitki örtüsü makilerdir. * Akdeniz'e kıyısı olan ülkelerin büyük çoğunluğu ile Orta Şili ve California kıyılarında görülmektedir. * Akdeniz ikliminin etkili olduğu yörelerde küçükbaş hayvancılık yapılır. Özellikle keçi en çok yetiştirilen hayvandır. * Buğday, arpa, zeytin, turunçgiller, üzüm, pamuk, şekerpancarı yetiştirilir. 3- Karasal İklim: * Yazlar sıcak, kışlar ise çok soğuk ve yağışlı geçer. Yağışlar genelde karşeklindedir. * Denizden uzak karaların iç kesimlerinde görülmektedir. * Yıllık sıcaklık farklılıkları oldukça fazladır. Bitki örtüsü bozkır (step) dır. * Buğday, arpa, çavdar, yulaf, mısır, patates, çeşitli baklagiller, üzüm, elma, armut, şekerpancarı, keten ve tütün yetiştirilen başlıca ürünlerdir. * Karasal iklimin doğal bitki örtüsü yağışlı mevsimde yeşeren, kurak mevsimde sararan ot topluluklarından oluşan bozkırlardır. * Karasal iklimin görüldüğü alanlarda küçükbaş hayvancılık yapılır. Koyun en çok yetiştirilen küçükbaş hayvandır. C) SOĞUK ĠKLĠMLER: 1- Tundra iklimi: * Sıcaklıklar son derece düşüktür. * Yılın büyük bir bölümü soğuk geçer. Yazlar kısa ve serin, kışlar ise uzun ve serttir. * Bitki örtüsü tundradır. * Sibirya'nın kuzeyi, Grönland kıyıları ve Kanada'nın kuzeyi görüldüğü yerlerdir. * Tundra ikliminde yılın büyük bir bölümü donmuştur. Kısa yaz mevsiminde karların erimesiyle toprağın üst kısmı çözülür ve bataklığa dönüşür. Bu bataklıklarda bodur çalı, çayır ve yosunlardan oluşan tundra bitkileri yetişir. * Tundra ikliminin görüldüğü yerlerde ren geyiği, misk öküzü ve bizon gibi hayvanlar görülür. yoktur. 2- Kutup İklimi: * İklim tipleri içerisinde en soğuk olanıdır. Yılın büyük kısmında güneş ışınları görülmez. Hakim bir bitki örtüsü * Görüldüğü yerlere Antartika, Grönland'ın iç kesimleri ve kuzey kutbunu örnek verebiliriz. AġAĞIDA VERĠLEN DEĞERLENDĠRME SORULARINI ÖĞRENCĠLERĠNĠZE UYGULAYINIZ.

6 ÖLÇME -DEĞERLENDĠRME 1. Ben Igoo. Sanırım yaşadığım yeri haritada bulamıyorum. Benim yaşadığım yerde yılın büyük bölümünde güneş yüzünü göremeyiz. Bitki örtüsü yoktur. Sürekli kalın giysiler giymek zorunda kalırız. Balık temel gıdamızdır. Acaba bana yaşadığım yeri haritada siz gösterebilirmisiniz? Buna göre Igoo nun yaşadığı yer haritada kaç numara ile gösterilmiştir? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 S.2.)Türkiye de hangi iklim tipleri hiç görülmez? S.3.)Dünya nüfusunun büyük bir kısmı ılıman kuşak üzerindeki yerlerde yaşamaktadır. Neden? S.4.)Nüfus yoğunlu ile ilim arasındaki ilişkiyi nasıl açıklarsınız? S.5.)Siz hangi iklim kuşağında yaşamayı tercih ederdiniz? Neden?