Adım Adım Öyküye Yolculuk

Transkript

1 Sibel GÜL ÖZDEN Sınıf Öğretmeni Başak Aslı P.ŞENER Türkçe Öğretmeni

2 OKTAY AKBAL Öykü yazmaya ilkokul yıllarında başladı. Çeşitli çocuk dergilerinde öyküleri yayımlandı. 1939'da, henüz lise öğrencisiyken yazdığı bir öykünün İkdam gazetesinde yayımlanmasıyla edebiyat dünyasına girdi.

3 Oktay Akbal ın yazarlık serüvenini anlatan yazıya ait olan bu cümleler ne kadar tanıdık... Yazarların çoğunun da yaşamöykülerinde yer alıyor bu tür tümceler: Öykülerini yazmaya ilkokul yıllarında başladı.

4 Peki nasıl bir başlangıçtı bu? Onları yazmaya iten neydi? Onları bir destekleyen, yol gösteren var mıydı? Yazar Sema Tuncel in de dediği gibi Yazacak birini bulup çıkarmak belki de yazmaktan daha önemli.

5 Peki nasıl başladık adım atmaya yazma yolunda?

6

7

8

9 TERAKKİ VAKFI ÖZEL ŞİŞLİ TERAKKİ İLKÖĞRETİM OKULU ÖĞRETİM YILI 1. DÖNEM 4. SINIF TÜRKÇE DERSİ GÜZEL DİLİMİZ TÜRKÇEMİZ TUTUM ÖLÇEĞİ Ad: Soyad: Sınıf/Nu: TERAKKİ VAKFI ÖZEL ŞİŞLİ TERAKKİ İLKÖĞRETİM OKULU ÖĞRETİM YILI 1. DÖNEM 4. SINIF TÜRKÇE DERSİ GÜZEL DİLİMİZ TÜRKÇEMİZ ÇALIŞMA KAĞIDI Ad: Soyad: Sınıf/Nu: SÖZCÜK: 50 DOĞRU SÖZCÜK: PUAN: ÖLÇÜTLER Dilimi doğru kullanmaya özen gösteririm. Televizyonda ve görsel basında kullanılan yabancı sözcüklerin farkına varırım. Yabancı sözcükler yerine Türkçe karşılığını kullanmaya özen gösteririm. Dilimizi doğru kullanmayanları uyarırım. EVET TERAKKİ VAKFI ÖZEL ŞİŞLİ TERAKKİ İLKÖĞRETİM OKULU ÖĞRETİM YILI 1. DÖNEM 4. SINIF TÜRKÇE DERSİ GÜZEL DİLİMİZ TÜRKÇEMİZ TUTUM ÖLÇEĞİ Ad: Soyad: Sınıf/Nu: ÖLÇÜTLER Dilimi doğru kullanmaya özen gösteririm. Televizyonda ve görsel basında kullanılan yabancı sözcüklerin farkına varırım. Yabancı sözcükler yerine Türkçe karşılığını kullanmaya özen gösteririm. Dilimizi doğru kullanmayanları uyarırım. EVET KISMEN HAYIR KISMEN HAYIR Aşağıda sözcüklerin doğru yazımlarının, kullanımlarının yanına (X) işaretini yazınız. HANGİSİ DOĞRU? HANGİSİ DOĞRU? 1 merhaba 26 mrb nbr n'aber? sarmısak sarımsak 2 korkunç güzel çok güzel 27 espiri espri 3 palyaço palyanço 28 egzos egzoz 4 pardesü pardösü 29 birkaç bir kaç 5 tıraş traş 30 erezyon erozyon 6 fasülye fasulye 31 eşortman eşofman 7 alçak gönüllü alçakgönüllü 32 eğlenmek eylenmek 8 yanlız yalnız 33 antrenman antreman 9 yüze bilir yüzebilir 34 aferim aferin 10 bilmeyeceğiz bilmiycez 35 uydurmasyon uydurma 11 her şey herşey 36 unvan ünvan 12 herkez herkes 37 karnabahar karnıbahar 13 labaratuar laboratuvar 38 dinazor dinozor 14 cambaz canbaz 39 direkt direk 15 makina makine 40 hoşgeldiniz hoş geldiniz 16 meyve meyva 41 silahşor silahşör 17 oysa ki oysaki 42 seyehat seyahat 18 mademki madem ki 43 sohbet sohpet 19 gidicem gideceğim 44 valeybol voleybol 20 sürpriz süpriz 45 hoşça kal hoşçakal 21 fullemek doldurmak 46 fark etmek farketmek 22 aşçı ahçı 47 terketmek terk etmek 23 çukulata çikolata 48 gelmiycem gelmeyeceğim 24 hiçbiri hiç biri 49 maydanoz maydonoz 25 diğer diyer 50 yalnış yanlış

10 Terakki Vakfı Okulları Öğrenci Reklamları

11 BETİMLEME

12 Sınıftan içeri yeni bir öğrenci girdi.

13 Sınıftan içeri giren bu yeni öğrenci nasıl birisi olabilir?

14 Bu cümleyi kurduğumda öğrencinin görüntüsü hakkında herkes farklı şeyler düşünmüştür. Çoğunuzun aklından farklı çocuk tipleri geçmiştir.

15 Oysaki içeri giren öğrencinin özelliklerini şu şekilde verseydim, onun hakkında, zihninizdeki görüntü netleşebilirdi. Sevimli tatlı bir yüz, sarı saçları alnına düşmüş ve meraklı siyah gözleriyle etrafı süzen gözler Önüne kitabını çıkartmış, öğretmenin gelmesini heyecan içerisinde bekleyen bir öğrenci.

16 Konu: Sınıfa yeni gelen bir öğrencinin fiziki ve ruhsal portresi

17 Betimleme, sözcüklerle resim yapma sanatıdır.

18 Betimleme, duyu organlarımız aracılığıyla dış dünyadan aldığımız izlenimleri aktarmaktadır.

19

20 Bu tekniği uygulayan yazarın amacı; okuyucunun görmediği bir görüntüyü, olayı, yeri, okuyucunun kafasında canlandırmaktır.

21 Betimleme, özellikle yaratıcılık gerektiren yapıtlarda okuru olayların içine çekmeye, okuru olayların içinde yaşatmaya, kahramanların her türlü özelliğini belirlemeye yarar.

22 Vanya ve Nina, sabah birbirlerine bakıyorlardı.

23 Anton Çehov- Önemli Bir Olay adlı öyküsünden Sabahtı daha. Pencerelerin camlarını örten buz dantelden, parlak bir güneş ışığı süzülüyordu çocuk odasına. Vanya yla altı yaşında, saçları kısa kesilmiş, burnu düğme kadar bir erkek çocuktu Vanya- kız kardeşi Nina -o da saçları kıvır kıvır, tombul, yaşına göre kısa boylu, dört yaşında bir kız çocuğuydu- evet, Vanya yla kız kardeşi Nina uyanmışlar, karyolalarının parmaklıklarının arasından öfkeli öfkeli bakıyorlardı birbirlerine.

24 İnsanların betimlenmesine portre denir. Bu betimlemeler, fiziksel ya da ruhsal olarak yapılabilir.

25 a.ruhsal Betimleme b. Fiziksel Betimleme: İnsanların iç dünyasıyla tanıtıldığı, tavır ve davranışlarının ele alındığı betimleme türüdür. Görsellikten çok, izlenim ve sezginin ağır bastığı bu betimlemeler insanlara özgüdür. Gözle görülenin anlatıldığı betimlemelerdir. Kişinin dış görünüşüyle betimlenmesi ya da dış dünyanın anlatılması bu türdendir. "İçli, çok duygulu bir adamdı; konuşurken hem ağlar hem ağlatırdı..." İri yarı, uzun boylu, sarışın, çakır gözlü biriydi

26

27 Bir sonraki derse giriş etkinliği olarak Albert Lamorisse in yönetmiş olduğu Kırmızı Balon adlı filmden sekiz dakikalık bir bölüm izletildi.

28 KIRMIZI BALON FİLMİNDE BİR KESİT

29

30 «Öyküler Seni Bekliyor»

31

32 Köpekbalığı

33 Öğrencilerden yazdıkları öyküleri okuyarak arkadaşlarıyla paylaşmaları istenir. Okumalara gönüllü öğrencilerden başlanır. Öyküyü okuyan öğrenci, herhangi bir arkadaşından belirlenen kriterlere uygun olarak kendisini değerlendirmesini ister.

34 Serim Bölümü Değerlendirilen öğrenci: Değerlendiren öğrenci: ÖLÇÜTLER Öykünün geçtiği yer belirtilmiş. Öykünün geçtiği zaman belirtilmiş. Öyküde kişilere yer verilmiş. Öyküde ana olaya giriş yapılmış. Öyküde sorun belirlenmiş. Düğüm bölümünde öykü bütün yönleriyle anlatılmış. Öyküde çözüm bölümünde olay sonlandırılmış. Öyküde anlamlı ve kurallı cümleler kurulmuş. Konu mantıksal bütünlük içinde anlatılmış.

35 Bir sonraki hafta yine Lev Tolstoy un Sıçrayış adlı öyküsü okunur. Öğrencilerden; öykünün serim, düğüm ve çözüm bölümlerini bulmaları beklenir.

36 BİR ÖYKÜ YAZALIM

37 ÖYKÜ YAZARKEN NELERE DİKKAT ETMELİYİZ? Öncelikle, Öykümüzün konusu ne olacak ya da öykümüzde ne anlatacağız? sorularını düşünüp karar vermemiz gerekiyor.

38 Öykümüzün nerede başlayacağını belirlememiz gerekiyor. Bunu bir tiyatro ya da film gibi düşünelim. Sahne açıldığında biz ilk nereyi göreceğiz?

39 Şimdi hep birlikte gözlerimizi kapatalım, hayal edelim yazacağımız öykümüzde ilk neyi görebiliriz? Bir düşünelim bakalım. Nerede ve nasıl göreceğiz? Hayalini kurduğumuz ve olayların geçmesine karar verdiğimiz mekânı anlatmaya başlayalım.

40 O mekânda başka hangi varlıklar var? Sahnemiz ve dekorumuz neresi olacak? Hava güneşli mi, bulutlu mu? Günün hangi saatindeyiz? (Tüm bunları düşünüp belirleyelim.)

41 Ortam, mekân, hava ile ilgili genel bilgileri belirledik. Şimdi de karakterimizi öykümüze alalım.

42 Şimdi de öykümüze aldığımız karakter bir sorun/olay yaşasın. Karakterimizin yaşadığı sorunu/olayı belirleyelim. Bu sorunu/olayı nasıl çözebileceği ile ilgili çözüm yolları geliştirelim.

43

44 Soğuk bir kış günü ormanda yaşayan Moço, üşüdüğünü fark edince sıcak bir ülkenin hayalini kurmaya başladı. Moço, hayal kurmayı çok severdi. Çilleri ve sevecenliğiyle arkadaşları arasında da çok sevilirdi. Arkadaşları mı? Arkadaşları ormanda yaşayan Sincap Pofuduk, Bayan Baykuş, Kartal Kakava, Fil Kocakulak, Kurt Popi, KoalaLeo, Vaşak Mırmır, Aslan Minnoş tu. Moço nun ve arkadaşlarının tek derdi şu soğuk kış günleriydi. Kartal Kakava nın uzaklardan getirdiği haberlere göre dünya gittikçe soğuyordu. Birçok ülke buzul çağına girmişti. Peki ya onlar ne yapacaktı? Keşke dünyada değil de Güneş e yakın yaşasalar, hep sıcak günler geçirselerdi

45 Sevgili çocuklar, şimdi sizden aşağıdaki başlıklarla ilgili düşünmenizi ve girişini yaptığımız öykümüzü tamamlamanızı isteyeceğiz. Karakterimizin başına ne gelmiş? Karakterimize bu olayı çözmesi için yardımcı olan başka karakterler var mıdır? Karakterimizin yaşadıkları ile ilgili duygu ve düşünceleri nelerdir? Olayların gelişimi nasıl bir sonuca bağlanacak?

46

47 Bir öykü var sakladığın, Bir öykü var ardında duran, Bırak onu uyansın. Özdemir ASAF

48 KAYNAKÇA «Bir Öykü Yazalım mı?» Cemil KAVUKÇU «Erik Çekirdeği» Lev Tolstoy 5WA&feature=related

49