MALİ TABLOLAR 1. HAFTA BİLANÇO VE GELİR TABLOSU

Transkript

1 MALİ TABLOLAR 1. HAFTA BİLANÇO VE GELİR TABLOSU

2 MUHASEBE KAVRAMI p Finansal tablo kavramını açıklamadan önce muhasebenin tanımını yapmak gerekmektedir. p Muhasebe; finansal karaktere sahip (para ile ifade edilebilen) olayları sınıflayan, tarih sırası ile kaydeden, raporlayan ve bu raporları yorumlayan bilim dalıdır.

3 MALİ TABLO p Muhasebenin işletmede meydana gelen ve para ile ölçülebilen değer hareketlerini kaydedip niteliklerine göre sınıflandırmak amacıyla ürettiği finansal bilgileri, başta işletme sahipleri ve alacaklılar olmak üzere, işletme ile ilgili grupların yararına, belli aralıklarla, sunduğu raporlara mali tablolar denilmektedir.

4 MALİ TABLO p Mali tablolar; bir işletmenin varlık ve sermaye yapısı, işletme sonuçları, dönem karının oluşumu, kullanımı ve benzeri konularda bilgileri içeren, muhasebe ilkelerine uygun olarak düzenlenen tablolar şeklinde de tanımlanabilmektedir. p Mali tablolar; muhasebe sistemi içinde kaydedilen ve toplanan bilgilerin, belirli zaman aralıklarıyla bu bilgileri kullanacak olanlara iletilmesini sağlayan araçlardır.

5 MALİ TABLOLAR v TEMEL MALİ TABLOLAR: vbilanço vgelir Tablosu v(satışların Maliyeti Tablosu gelir tablosunun ekidir.) v EK MALİ TABLOLAR: vnet İşletme Sermayesi Değişim Tablosu (yok) vnakit Akım Tablosu vkar Dağıtım Tablosu (yok) vözkaynaklar Değişim Tablosu vfon Akım Tabloları (yok)

6 MALİ TABLOLAR ptms 1 e göre: Tam bir finansal tablolar seti aşağıdakileri içerir : 1) Dönem sonu finansal durum tablosu (Bilanço), 2) Döneme ait kapsamlı gelir tablosu, 3) Döneme ait özkaynak değişim tablosu, 4) Döneme ait nakit akış tablosu, 5) Önemli muhasebe politikalarını özetleyen dipnotlar ve diğer açıklayıcı notlar.

7 MALİ TABLOLARIN AMAÇLARI v Mali tabloların amaçları şu şekilde sıralanabilir: 1.Yatırımcılar, kredi verenler ve diğer ilgililer için karar almada yararlı bilgiler sağlamak. 2.Gelecekteki nakit akımlarını değerlendirmede yararlı bilgiler sağlamak. 3.Varlıklar, kaynaklar ve bunlardaki değişiklikler ile işletme faaliyet sonuçları hakkında bilgi sağlamak.

8 MALİ TABLOLARIN AMAÇLARI v Mali tabloların hazırlanma amacı (SPK Madde 11); v Mali tablolar, kullanıcılarının ekonomik kararlarında faydalı olacak şekilde, bir işletmenin mali durumu, performansı ve mali durumundaki değişiklikler hakkında bilgi vermek amacıyla hazırlanır.

9 MALİ TABLOLARDA OLMASI GEKEN ÖZELLİKLER (NİTELİKLER): p 1-Anlaşılabilirlik p 2-İhtiyaca Uygun Olma p 3-Güvenilirlik: Güvenilirlik, bir bilginin olayı doğruluk, kanıtlanabilirlik ve tarafsızlık özelliklerini taşımasıyla söz konusu olur. p 4-Karşılaştırılabilirlik

10 FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN TEMEL İLKELER

11 MALİ TABLOLAR ANALİZİ p Günümüzde işletmelerin sürekli büyüme eğilimi içerisinde olması, sermaye piyasasının gelişmesi, finansal kurumların kredi vermede daha güvenli finansal verilere dayanma eğilimi ve vergi kanunlarının etkin bir şekilde uygulanabilmesi için finansal tabloların gerçekçi bir şekilde hazırlanması ve bu tabloların analizi önem arz etmektedir.

12 MALİ TABLOLAR ANALİZİ p İşletmelerin firma içi kontrolünün yapılarak faaliyetlerini ne düzeyde verimli ve etkin bir şekilde gerçekleştirdiğini, firmanın finansal açıdan ne durumda olduğunu, sunduğu ürün ve hizmetlerin üretiminde kullandığı varlıklar ile bunların finansmanını nasıl sağladığını, yöneticilere, çalışanlara ve ortaklara sunulması açısından finansal analizin etkin bir şekilde yapılması gerekmektedir. p Bununla beraber işletme yöneticileri, finansal analiz tekniklerini kullanarak geçmiş ve şu anki finansal durumu belirleyip geleceğe yönelik olarak gerçekleştirecekleri stratejik planlamada da bu verilerden yararlanmak durumundadırlar.

13 Finansal Tablo ve Ara Finansal Tablo Düzenleme Yükümlülüğü

14 Finansal Tablo ve Ara Finansal Tablo Düzenleme Yükümlülüğü p Menkul kıymetlerini halka arz eden ortaklıklardan, bilanço aktif toplamı TL yi, brüt satış hasılatı TL yi ve çalışan personel sayısı 50 kişiyi aşması kriterlerinden en az ikisine birlikte sahip ortaklıklar ile aracı kurumlar yıllık bilanço ve gelir tablolarının yanı sıra ek mali tablolar (fon akım, nakit akım, satıların maliyeti ve kar dağıtım tabloları) da düzenlemek zorundadır. p Hisse senetlerinin halka arzı nedeniyle Kanun kapsamında olanlar dışında tahvil, finansman bonosu ve benzeri borçlanma senetlerini halka arz etmeleri nedeniyle Kanuna tabi anonim ortaklıklar yıllık bilanço ve gelir tablosu düzenlemekle yükümlüdür.

15 Finansal Tablo ve Ara Finansal Tablo Düzenleme Yükümlülüğü

16 BİLANÇO p Bilanço, belirli bir tarihte bir firmanın varlıkların borçlarını ve özkaynaklarını tasnifli şekilde gösteren bir tablodur. p Bilanço, muhasebe prensiplerine göre tutulan defterlerdeki hesapların, belirli bir tarihte fiilen veya kuramsal olarak kapatılmasıyla saptanan ve gelecek döneme devrolunan borç ve alacak bakiyelerinin bir listesi veya özetidir. p Bilanço, bir işletmenin belli bir tarihte sahip olduğu varlıklar ile bu varlıkların sağlandığı kaynakları gösteren tablodur.

17 BİLANÇO p Diğer yandan Türk Ticaret Kanunu nun 74. maddesi ile Vergi Usul Kanunu nun 192. maddesine göre bilanço; envanterde gösterilen kıymetlerin sınıflandırılmış ve karşılıklı olarak değerleri itibariyle tertiplenmiş özetidir. p Bilanço belirli bir tarihteki durumu saptayan statik bir tablodan ziyade, işletmenin iktisadi ve mali durumunun bir döneme ait sonuçlarını gösteren bir tablodur.

18 BİLANÇO p Bilançodaki temel eşitlik veya ana denklem şu şekilde ifade edilebilir: VARLIKLAR (AKTİFLER) = YÜKÜMLÜLÜKLER (PASİFLER) MEVCUTLAR + BORÇLAR + ÖZ ALACAKLAR = KAYNAKLAR p Denklemde yer alan kavramları kısaca tanımlayacak olursak;

19 AKTİFLER VARLIKLAR p Dönen Varlıklar: Nakit olarak elde tutulan varlıklar ile normal şartlarda en fazla bir yıl veya işletmenin normal faaliyet dönemi içinde paraya çevrilmesi veya tüketilmesi öngörülen varlık kalemleridir. Dönen varlıklar tanımında da görüleceği üzere, işletmeye faaliyet dönemi için tahsis edilen varlıklardan oluşması nedeniyle İşletme-Çalışma Sermayesi olarak da isimlendirilmektedir.

20 AKTİFLER VARLIKLAR p Duran Varlıklar: İşletme faaliyetinin gerçekleşmesi için bir yıldan daha uzun süreli olarak kullanılan ve olağan koşullar altında izleyen hesap döneminde paraya çevrilmesi beklenmeyen varlıklardır.

21 PASİFLER KAYNAKLAR p Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar: Firmanın bir yıl veya normal olarak faaliyet dönemi içerisinde ödenecek borç ve yerine getirilecek yükümlülükleridir. p Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar: Firmanın bilanço tarihinden itibaren vadesi bir yıldan uzun olan borç ve yerine getirilecek yükümlülükleridir. p Özkaynaklar: İşletme sahiplerinin işletme üzerindeki haklarını gösteren bölüm olup, Firmaya ortaklar tarafından kuruluşta veya daha sonra tahsis edilen fonlar ile firmadan çekilmeyen karlar, sermaye yedekleri ile dönem ve geçmiş dönem kar /zararından oluşmaktadır.

22 PASİFLER KAYNAKLAR p Özkaynak temini iki farklı şekilde olmaktadır. Birinci şekilde; ortaklarca konulan para ve ikinci şekilde; firma faaliyetleri sonucu elde edilen karların dağıtılmayarak firmada bırakılması şeklinde özkaynak temini olup otofinansman kaynağı olarak ifade edilmektedir. Bu tür kaynaklar firma içinde yaratılan kaynaklardır. Oto finansman kaynakları genel olarak; sermaye ve kar yedekleri, amortismanlar ve karşılıklardan oluşmaktadır.

23 Değer Düzenleyici Hesaplar p Bazı aktif ve pasif kalemlerini, bilanço günündeki gerçek değerlerine indirgemek amacıyla kullanılan hesaplardır. p Aktif kalemleri düzenlemek amacıyla kullanılan başlıca hesaplar; şüpheli alacaklar karşılığı, stok değer düşüklüğü karşılığı, hisse senedi ve tahviller değer düşüklüğü karşılığı, birikmiş amortismanlar, itfa payları, tükenme payları ve alacak senetleri reeskont hesaplarıdır. Bu değer düzenleyici hesaplar ilgili varlıktan indirilebileceği gibi, söz konusu hesaplar bilançonun pasif tarafında da yer alabilir.

24 Değer Düzenleyici Hesaplar p Pasif kalemleri düzenleyici hesapların tipik örnekleri ise; zarar, ödenmemiş sermaye ve borç senetleri reeskont hesaplarıdır. Bu hesaplar da bilanço düzenlenirken, ilgili pasif kalemlerden indirilebilir veya bilançonun aktifler bölümünde yer alabilir.

25 ÖRNEK BİLANÇO (XYZ) A.Ş.nin.../.../2007 TARİHLİ BİLANÇOSU (YENİ TÜRK LİRASI - YTL) AKTİF Ö D C D PASİF Ö D C D 1.DÖNEN VARLIKLAR A.Hazır Değerler B.Menkul Kıymetler C.Ticari Alacaklar D.Diğer Alacaklar E.Stoklar F.Yıl.Yay.İnş.ve Onarım Mali G.Gel.Ayl.Ait Gid.Gel.Tahakk H.Diğer Dönen Varlıklar DURAN VARLIKLAR A.Ticari Alacaklar B.Diğer Alacaklar C.Mali Duran Varlıklar D.Maddi Duran Varlıklar E.Maddi Olmayan Duran Var F.Özel Tükenmeye Tab.Var G.Gel.Ayl.Ait Gid.Gel.Tahakk H.Diğer Duran Varlıklar AKTİF TOPLAMI 3.KISA VADELİ YAB. KAYN. A.Mali Borçlar B.Ticari Borçlar C.Diğer Borçlar D.Alınan Avanslar E.Yıll.Yay. İnş. ve Onar.Hak F.Ödenecek Vergi ve Yüküm G.Borç ve Gider Karşılıkları H.Gel.Ayl.Ait Gid.Gel.Tahakk H.Diğer Kısa Vadeli Yab.Kayn UZUN VADELİ YAB. KAYN. A.Mali Borçlar B.Ticari Borçlar C.Diğer Borçlar D.Alınan Avanslar E.Borç ve Gider Karşılıkları F.Gel.Yıll.Ait Gid.Gel.Tahakk G.Diğer Uzun Vadeli Yab.Kay ÖZ KAYNAKLAR A.Ödenmiş Sermaye B.Sermaye Yedekleri (YDDAF) C.Kar Yedekleri D.Geçmiş Yıllar Karları E.Geçmiş Yıllar Zararları F.Dönem Net Karı/Zararı PASİF TOPLAMI.

26 AKTİF (VARLIKLAR) PASİF (KAYNAKLAR) I- DÖNEN VARLIKLAR I- KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR A- HAZIR DEĞERLER A- MALİ BORÇLAR 1.Kasa 1. Banka Kredileri 2.Alınan Çekler 2. Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar 3.Bankalar 3. Ertelenmiş Finansal Kiralama Borçlanma Maliyetleri(-) 4. Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri (-) 4. Uzun Vad. Kred. Anap, Taksit ve Faiz. 5. Diğer Hazır Değerler 5. Tahvil Anapara Taksit ve Faizleri B- MENKUL KIYMETLER 6. Çıkarılmış Bonolar ve Senetler 1. Hisse Senetleri 7. Çıkarılmış Diğer Menkul Kıymetler 2. Özel Kesim Tahvil, Sen.ve Bono. 8. Menkul Kıymetler İhraç Farkları (-) 3. Kamu Kesimi Tahvil, Sen.ve Bono. 9. Diğer Mali Borçlar 4. Diğer Menkul Kıymetler B- TİCARİ BORÇLAR 5. Menkul Kıy. Değ. Düş.Karşılığı(-) 1. Satıcılar C- TİCARİ ALACAKLAR 2. Borç Senetleri 1. Alıcılar 3. Borç Senetleri Reeskontu (-) 2. Alacak Senetleri 4.Alınan Depozito ve Teminatlar 3. Alacak Senetleri Rees.(-) 5. Diğer Ticari Borçlar 4. Kazanılmamış Finansal Kiralama Faiz Gelirleri(-) C- DİĞER BORÇLAR 5. Verilen Depozito ve Teminatlar 1. Ortaklara Borçlar 6. Diğer Ticari Alacaklar 2. İştiraklere Borçlar 7.Şüpheli Ticari Alacaklar 3. Bağlı Ortaklıklara Borçlar 8. Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılı.(-) 4. Personele Borçlar D- DİĞER ALACAKLAR 5. Diğer Çeşitli Borçlar 1. Ortaklardan Alacaklar 6. Diğer Borç Senet. Rees.(-) 2. İştiraklerden Alacaklar D- ALINAN AVANSLAR 3.Bağlı Ortak. Alacaklar 1. Alınan Sipariş Avansları 4. Personelden Alacaklar 2. Alınan Diğer Avanslar 5. Diğer Çeşitli Alacaklar D1- YILLARA YAYGIN İNŞAAT VE 6. Diğer Alac. Senet. Rees.(-) ONARIM HAKEDİŞLERİ 7.Şüpheli Diğer Alacaklar 1. Yıllara Yaygın İnş. Ve Ona. Hakediş 8.Şüpheli Diğer Alacaklar Karşılı.(-) E- ÖDENECEK VERGİ VE DİĞER YÜKÜM. E- STOKLAR 1. Ödenecek Vergi ve Fonlar 1. İlk Madde ve Malzeme 2.Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri 2. Yarı Mamuller 3. Vadesi Geçmiş, Ertelenmiş veya 3. Mamuller Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yüküm. 4. Ticari Mallar 4.Ödenecek Diğer Yükümlülükler 5.Diğer Stoklar F- BORÇ VE GİDER KARŞILIKLARI 6. Stok Değer Düşük. Karşı(-) 1. Dönem Karı Vergi ve Diğ. Yas. Yük. Kar. E1- YILLARA YAYGIN İNŞAAT VE 2. Dönem Karının Peşin Ödenen Vergi ve ONARIM MALİYETLERİ Diğer Yükümlülükleri (-) 1. Yıllara Yaygın İnş. Ve Ona. Mali. 3. Kıdem Tazminatı Karşılığı 2. Taşeron. Verilen Avanslar 4. Diğer Borç ve Gider Karşılıkları

27 F- GELECEK AYLARA AİT GİDERLER G- GELECEK AYLARA AİT GELİRLER VE GELİR TAHAKKUKLARI VE GİDER TAHAKKUKLARI 1.Gelecek Aylara Ait Giderler 1.Gelecek Aylara Ait Gelirler 2.Gelir Tahakkukları 2.Gider Tahakkukları G. DİĞER DÖNEN VARLIKLAR H- DİĞER KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 1. Devreden KDV 1. Diğer KDV 2 Peşin Ödenen Ver. ve Fonlar 2. Sayım ve Tesellüm Fazlaları 3. İş Avansları 3. Diğer Çeşitli Yabancı Kaynaklar 4. Sayım ve Tesellüm Noksanları KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR TOPLAMI 5. Diğer Çeşitli Dönen Varlıklar 6. Diğer Dönen Varlıklar Karşılık.(-) II- UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR DÖNEN VARLIKLAR TOPLAMI A- MALİ BORÇLAR II- DURAN VARLIKLAR 1. Banka Kredileri A- TİCARİ ALACAKLAR 2. Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar 1. Alıcılar 3. Ertelenmiş Finansal Kiralama Borçlanma Maliyetleri(-) 2. Alacak Senetleri 4. Çıkarılmış Tahviller 3. Alacak Senetleri Rees.(-) 5. Çıkarılmış Diğer Menkul Kıymetler 4. Kazanılmamış Finansal Kiralama Faiz Gelirleri(-) 6. Menkul Kıymetler İhraç Farkları (-) 5. Verilen Depozito ve Teminatlar 7. Diğer Mali Borçlar 6. Diğer Ticari Alacaklar B- TİCARİ BORÇLAR 7.Şüpheli Ticari Alacaklar 1. Satıcılar 8. Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılı.(-) 2. Borç Senetleri B- DİĞER ALACAKLAR 3. Borç Senetleri Reeskontu (-) 1. Ortaklardan Alacaklar 4.Alınan Depozito ve Teminatlar 2. İştiraklerden Alacaklar 5. Diğer Ticari Borçlar 3.Bağlı Ortak. Alacaklar C- DİĞER BORÇLAR 4. Personelden Alacaklar 1. Ortaklara Borçlar 5. Diğer Çeşitli Alacaklar 2. İştiraklere Borçlar 6. Diğer Alac. Senet. Rees.(-) 3.Bağlı Ortaklıklara Borçlar 7.Şüpheli Diğer Alacaklar 4. Personele Borçlar 8.Şüpheli Diğer Alacaklar Karşılı.(-) 5. Diğer Çeşitli Borçlar C- MALİ DURAN VARLIKLAR 6. Diğer Borç Senet. Rees.(-) 1. Bağlı Menkul Kıymetler 7. Kamuya Olan Ertelenmiş veya 2. Bağlı Menkul Kıy. Değ. Düş.Kar.(-) Taksitlendirilmiş Borçlar 3. İştirakler D- ALINAN AVANSLAR 4. İştirakler Sermaye Taahhüt.(-) 1. Alınan Sipariş Avansları 5. İştirak. Serma. Pay. Değ. Düş. Kar.(-) 2. Alınan Diğer Avanslar 6. Bağlı Ortaklıklar E. BORÇ VE GİDER KARŞILIKLARI 7. Bağlı Ortaklıklar Sermaye Taahhüt.(-) 1. Kıdem Tazminatı Karşılığı 8. Bağ. Ort. Serma. Pay. Değ. Düş. Kar.(-) 2. Diğer Borç ve Gider Karşılıkları 9. Diğer Mali Duran Varlıklar F- GELECEK YILLARA AİT GELİRLER 10. Diğer Mali Duran Var. Değ. Düş.Kar.(-) VE GİDER TAHAKKUKLARI

28 D- MADDİ DURAN VARLIKLAR 1.Gelecek Yıllara Ait Gelirler 1. Arazi ve Arsalar 2.Gider Tahakkukları 2. Yer altı ve Yer üstü Düzenleri G- DİĞER UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 3. Binalar 1. Gelecek Yıllara Ertelen.veya Terkin Edilene KDV 4. Tesis, Makine ve Cihazlar 2. Tesise Katılma Payları 5. Taşıtlar 3. Diğer Çeşitli Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar 6. Demirbaşlar UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR TOPLAMI 7. Diğer Maddi Duran Varlıklar 8. Birikmiş Amortismanlar(-) III- ÖZ KAYNAKLAR 9. Yapılmakta Olan Yatırımlar A- ÖDENMİŞ SERMAYE 10. Verilen Avanslar 1.Sermaye E- MADDİ OLAMAYAN DURAN VARLIKLAR 2. Ödenmemiş Sermaye(-) 1. Haklar 3.Sermaye Düzeltme Olumlu Farkları 2. Şerefiye 4.Sermaye Düzeltme Olumsuz Farkları(-) 3.Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri B- SERMAYE YEDEKLERİ 4. Araştırma ve Geliştirme Giderleri 1. Hisse Senetleri İhraç Primleri 5. Özel Maliyetler 2. Hisse Senetleri İptal Karları 6. Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar 3. MDV Yeniden Değerleme Artışları 7. Birikmiş Amortismanlar(-) 4. İştirakler Yeniden Değerleme Artışları 8. Verilen Avanslar 5. Maliyet Artışları Fonu F- ÖZEL TÜKENMEYE TABİ VARLIKLAR 6. Diğer Sermaye Yedekleri 1. Arama Giderleri C- KAR YEDEKLERİ 2. Hazırlık ve Geliştirme Giderleri 1. Yasal Yedekler 3. Diğer Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar 2. Statü Yedekleri 4. Birikmiş Amortismanlar(-) 3. Olağanüstü Yedekler 5. Verilen Avanslar 4. Diğer Kar Yedekleri G- GELECEK YILL.AİT GİDERLER 5. Özel Fonlar VE GELİR TAHAKKUKLARI D- GEÇMİŞ YILLAR KARLARI 1.Gelecek Yıllara Ait Giderler E- GEÇMİŞ YILLAR Z ARARLARI (-) 2.Gelir Tahakkukları F- DÖNEM NET KARI (ZARARI) H- DİĞER DURAN VARLIKLAR ÖZ KAYNAKLAR TOPLAMI 1. Gelecek Yıllarda İndirilecek KDV 2. Diğer KDV 3. Gelecek Yıllar İhtiyacı Stoklar 4. Elden Çıkar. Stok. Ve Maddi Duran Varlıklar 5. Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar 6. Diğer Çeşitli Duran Varlıklar 7. Stok Değer. Düşüklüğü Karşılığı (-) 8. Birikmiş Amortismanlar(-) DURAN VARLIKLAR TOPLAMI AKTİF TOPLAMI PASİF TOPLAMI

29 ARÇELİK A.Ş. Referanslar ı BİLANÇO (Bin YTL) VARLIKLAR Dönen Varlıklar Nakit ve Nakit Benzerleri Finansal Yatırımlar Ticari Alacaklar Finans Sektörü Faaliyetlerinden Alacaklar 0 Diğer Alacaklar 0 Stoklar Canlı Varlıklar 0 Diğer Dönen Varlıklar (Ara Toplam) Satış Amacıyla Elde Tutulan Duran Varlıklar 0 Duran Varlıklar Ticari Alacaklar Finans Sektörü Faaliyetlerinden Alacaklar 0 Diğer Alacaklar 0 Finansal Yatırımlar Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımlar Canlı Varlıklar 0 Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller Maddi Duran Varlıklar Maddi Olmayan Duran Varlıklar Şerefiye Ertelenmiş Vergi Varlığı Diğer Duran Varlıklar 0 TOPLAM VARLIKLAR

30 KAYNAKLAR Kısa Vadeli Yükümlülükler Finansal Boçlar Diğer Finansal Yükümlülükler Ticari Borçlar Diğer Borçlar Finans Sektörü Faal.den Borçlar 0 Devlet Teşvik ve Yardımları 0 Dönem Karı Vergi Yükümlülüğü Borç Karşılıkları Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler (Ara toplam) Satış Amacıyla Elde Tutulan Duran Varlıklara İlişkin Yükümlülükler 0 Uzun Vadeli Yükümlülükler Finansal Borçlar Diğer Finansal Yükümlülükler 0 Ticari Borçlar Diğer Borçlar 0 Finans Sektörü Faaliyetlerinden Borçlar 0 Devlet Teşvik ve Yardımları 0 Borç Karşılıkları Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Karşılıklar (veya Ertelenmiş Vergi Yükümlülüğü Diğer Uzun Vadeli Yükümlülükler ÖZKAYNAKLAR Ana Ortaklığa Ait Özk aynaklar Ödenmiş Sermaye Sermaye düzeltme f arkları Karşılıklı İştirak Sermaye Düzeltmesi (-) 0 Hisse Senedi İhraç Primleri 96 Değer Artış Fonları Yabancı Para Çevrim Farkları Kardan A yrılan Kısıtlanmış Yedekler Geçmiş Yıllar Kar/Zararları Net Dönem Karı/Zararı Azınlık Payları TOPLAM KAYNAKLAR

31 p KPSS 2006 / 28: Aşağıdaki hesaplardan hangisi hem maddi duran varlıklar hem de maddi olmayan duran varlıklar içinde yer alır? p A) Haklar p B) Verilen Sipariş Avansları p C) Verilen Avanslar p D) Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri p E) Yapılmakta Olan Yatırımlar

32 p 27: Aşağıdaki hesaplardan hangisi bilançoda yer almaz? p A) Gelecek Aylara Ait Gelirler p B) Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı p C) Gelir Tahakkukları (gelec.yıl.ait giderl.geli.tahak.) p D) Sayım ve Tesellüm Noksanları p E) İştiraklerden Temettü Gelirleri

33 BİLANÇO p Bilançolar biçimine ve kapsamına göre gruplandırılmaktadır. Bilançolar biçim bakımından hesap tipi ve rapor tipi olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. p Hesap tipi bilançolar T sembolü ile gösterebileceğimiz şekilde hazırlanır ve sol tarafta aktifler, sağ tarafta borçlar ve özsermaye (pasifler) yer alır. p Rapor tipi bilanço ise aktif ve pasif kalemlerin alt alta yazılması ile oluşturulur. Rapor tipi bilanço, bir işletmenin birden fazla yılına ait bilanço rakamlarını yan yana yazarak karşılaştırma fırsatı verdiğinden, finansal analiz amacıyla kullanılmaya daha uygundur.

34 HESAP TİPİ BİLANÇO İşletmesinin../../. Tarihli Bilançosu AKTİF PASİF K.V.Yab. Kaynaklar Dönen Varlıklar Mali Borçlar Hazır Değerler Ticari Borçlar Menkul Değerler Öde. Ver. ve Yük Ticari Alacaklar Borç ve Gider Karş Stoklar U.V. Yab. Kaynaklar Diğer Dön. Var Mali Borçlar Duran Varlıklar Mali Duran Var Özkaynaklar Maddi Duran Var Ödenmiş Sermaye Bir. Amortismanlar(-) Sermaye Yedekleri Kar Yedekleri Dönem Net Karı Aktif (Varlıklar) Toplamı Pasif (Kaynaklar) Toplamı

35 HESAP TİPİ BİLANÇO AKTİFLER PASİFLER DÖNEN VARLIKLAR KISA VADELİ BORÇLAR NET ÇALIŞMA SERMAYESİ DURAN VARLIKLAR ORTA VE UZUN VADELİ BORÇLAR ÖZ SERMAYE D E V A M L I S E R M A Y E

36 RAPOR TİPİ BİLANÇO. İşletmesinin../../. Tarihli Bilançosu AKTİF Dönen Varlıklar Hazır Değerler Menkul Değerler Ticari Alacaklar Stoklar Diğer Dön. Var Duran Varlıklar Mali Duran Var Maddi Duran Var Bir. Amortismanlar(-) Aktif (Varlıklar) Toplamı PASİF K.V.Yab. Kaynaklar Mali Borçlar Ticari Borçlar Öde. Ver. ve Yük Borç ve Gider Karş U.V. Yab. Kaynaklar Mali Borçlar Özkaynaklar Ödenmiş Sermaye Sermaye Yedekleri Kar Yedekleri Dönem Net Karı Pasif (Kaynaklar) Toplamı

37 ÖRNEK p (B) A.Ş.nin tarihli bilançosuna ait bazı bilgiler aşağıdaki gibidir: Kasa 400,000 Alınan Sipar.Avans. 100,000 Stoklar 800,000 Hisse Senetleri 250,000 Alacak Senetleri 150,000 Banka Kredileri 300,000 Bankalar 300,000 Uzun V. Alacak Senetl. 50,000 Diğer Çeşit. Alac. 100,000 Borç Senetleri 100,000 Uzun V. Borç. Sen. 200,000 Uzun V. Satıcılar 200,000 Satıcılar 300,000 Uzun V. Alıcılar 350,000 Ödenmemiş Serma. 400,000 Kar Yedekleri 500,000

38 v p ÖRNEK (B) A.Ş.nin Sermayesi kaç YTL dir? A) B) C) D) E) Kasa 400,000 Banka Kredileri 300,000 Bankalar 300,000 Satıcılar 300,000 Hisse Senetleri 250,000 Borç Senetleri 100,000 Alacak Senetleri 150,000 Alınan Sipar.Avans. 100,000 Diğer Çeşit. Alac. 100,000 Kısa Vadeli Yab.Kayn.Toplamı 800,000 Stoklar 800,000 Uzun V. Borç. Sen. 200,000 Dönen Varlık Toplamı 2,000,000 Uzun V. Satıcılar 200,000 Uzun V. Alacak Senetl. 50,000 Uzun Vade.Yab. Kayn.Toplamı 400,000 Uzun V. Alıcılar 350,000 Sermaye 1,100,000 Duran Varlık Toplamı 400,000 Ödenmemiş Sermaye (-) 400,000 AKTİF TOPLAMI 2,400,000 Kar Yedekleri 500,000 Öz Kaynaklar Toplamı 1,200,000 PASİF TOPLAMI 2,400,000 p Öz Kaynaklar Topl.= ( )= p Ödenmiş Sermaye = = p Sermaye= Öden.Ser.+Ödenme.Ser.= =

39 GELİR TABLOSU pgelir tablosu, bir işletmenin belirli bir hesap döneminde elde ettiği gelirlerle, bu gelirleri elde etmek için katlandığı tüm maliyetleri ve giderleri düzenli şekilde gösteren ve dönem faaliyetlerinin net sonucunu, kar veya zarar olarak özetleyen mali tablodur.

40 GELİR TABLOSU p Gelir Tablosu; bir işletmenin belirli bir hesap döneminde elde ettiği gelirlerle, yaptığı giderleri, tasnifli bir şekilde gösteren ve bir dönemin faaliyet sonucunu kar veya zarar olarak özetleyen tablodur. p 1 seri numaralı Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği ise Gelir Tablosunu; işletmenin belirli bir dönemde elde ettiği tüm gelirler ile aynı dönemde katlandığı tüm maliyet ve giderleri ve bunların sonucunda işletmenin dönem net kârını veya dönem net zararını kapsar biçiminde tanımlamıştır.

41 GELİR TABLOSU

42 ÖRNEK AYRINTILI GELİR TABLOSU (XYZ) A.Ş.nin.../.../200x TARİHLİ GELİR TABLOSU (YTL) A. BRÜT SATIŞLAR Yurtiçi Satışlar 2.Yurtdışı Satışlar 3.Diğer Gelirler B. SATIŞ İNDİRİMLERİ (-) Satıştan İadeler (-) 2.Satış İskontoları (-) 3.)Diğer İndirimler (-) NET SATIŞLAR C. SATIŞLARIN MALİYETİ (-) Satılan Mamullerin Maliyet (-) 2.Satılan Ticari Mallar Maliyeti (-) 3.Satılan Hizmet Maliyeti (-) 4.Diğer Satışların Maliyeti (-) BRÜT SATIŞ KARI VEYA ZARARI D. FAALİYET GİDERLERİ (-) Araştırma ve Geliştirme Giderleri (-) Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri (-) Genel Yönetim Giderleri (-) 632 FAALİYET KARI VEYA ZARARI E. DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GELİR VE KARLAR İştiraklerden Temettü Gelirleri Bağlı Ortaklıklardan Temettü Gelirleri Faiz Gelirleri Komisyon Gelirleri Konusu Kalmayan Karşılıklar 6.Menkul Kıymet Satış Karları 7.Kambiyo Karları 8.Reeskont Faiz Gelirleri 9.Borsa Değer Artış Karları 10.Diğer Olağan Gelir ve Karlar F. DİĞER FAALİYELERDEN OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR (-) Komisyon Giderleri (-) Karşılık Giderleri (-) Menkul Kıymet Satış zararı (-) Kambiyo Zararları (-) Reeskont Faiz Giderleri (-) 6.Borsa Değer Azalış Zararları (-) 7.Diğer Olağan Gider ve Zararlar (-) G. FİNANSMAN GİDERLERİ (-) Kısa Vadeli Borçlanma Giderleri (-) 2.Uzun Vadeli Borçlanma Giderleri (-) OLAĞAN KAR VE ZARAR H. OLAĞANDIŞI GELİRLER VE KARLAR Önceki Dönem Gelir ve Karlar 2.Diğer Olağandışı Gelir ve Karlar I. OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLAR (-) Çalışmayan Kısım Gider ve Zararları (-) 2.Önceki dönem Gider ve Zararları (-) 3.Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar (-) DÖNEM KARI VEYA ZARARI K. DÖNEM KARI, VERGİ VE DİĞER YASAL YÜKÜM. KARŞILIKLARI (-) 691 DÖNEM NET KARI veya ZARARI 692 Not: Gelir tablosu kalemlerinin karşısında yazılı olan rakamlar, hesap numaralarını göstermektedir.

43 ÖRNEK SATIŞLARIN MALİYETİ TABLOSU (XYZ) A.Ş.././1998 TARİHLİ SATIŞLARIN MALİYETİ TABLOSU (TL) ÜRETİM MALİYETİ A. Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri 71 B. Direkt İşçilik Giderleri 72 C. Genel Üretim Giderleri 77 D. Yarı Mamul Kullanımı 1.Dönem Başı Stok 2.Dönem Sonu Stok (-) ÜRETİLEN MAMUL MALİYETİ E. Mamul Stoklarında Değişim 1.Dönem Başı Stok 2.Dönem Sonu Stok (-) I.SATILAN MAMUL MALİYETİ II.SATILAN TİCARİ MALLAR MALİYETİ A. Dönem Başı Ticari Mal Stoku B. Dönem İçi Ticari Mal Alışı Net C. Dönem Sonu Ticari Mal Stoku (-) III.SATILAN HİZMETİN MALİYETİ SATIŞLARIN MALİYETİ (I. + II. + III.)

44 ARÇELİK A.Ş. GELİR TABLOSU (Bin YTL) SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER Dipnot Referansı Satış Gelirleri Satışların Maliyeti (-) 24 ( ) Ticari Faaliye tle rde n Brüt Kar (Zar ar) Faiz, Ücret, Prim, Komisyon ve Diğer Gelirler 0 Faiz, Ücret, Prim, Komisyon ve Diğer Giderler (-) 0 Finans Sektörü Faaliyetlerinden brüt kar (zarar) 0 BRÜT KAR/ZARAR Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri (-) 25 ( ) Genel Yönetim Giderleri (-) 25 ( ) Araştırma ve Geliştirme Giderleri (-) 25 (54.517) Diğer Faaliyet Gelirleri Diğer Faaliyet Giderleri (-) 27 (44.972) FAALİYET KARI/ZARARI Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Kar/Zarar (Esas Faaliyet Dışı) Finansal Gelirler (Esas Faaliyet Dışı) Finansal Giderler (-) 29 ( ) SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER V ERGİ ÖNCESİ KARI/ZARARI Sürdürülen Faaliyetler Vergi Gelir/Gideri - Dönem Vergi Gelir/Gideri 30 (29.693) - Ertelenmiş Vergi Gelir/Gideri SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER DÖNEM KARI/ZARARI DURDURULAN FAALİYETLER 0 Durdurulan Faaliyetler Vergi Sonrası Dönem Karı/Zararı 0 DÖNEM KARI/ZARARI Dönem Kar/Zararının Dağılımı 0 Azınlık Payları (33.238) Ana Ortaklık Payları His s e Baş ına Kazanç 31 0,0995 Seyreltilmiş Hisse Başına Kazanç 0 Sürdürülen Faaliyetlerden Hisse Başına Kazanç 0 Sürdürülen Faaliyetlerden Seyreltilmiş Hisse Başına Kazanç 0

45 No 1 2 GELİR TABLOSU Örnek = İşletmelerin Gelir tablolarında meydana gelebilecek bir takım gelişmeler ile bu gelişmelerin muhtemel nedenleri aşağıda sıralanmıştır. Bu gelişmeler ile nedenleri eşleştiriniz Gelişmeler Brüt satışlar net satışlardan daha hızlı bir oranla artmaktadır. Net satışlar brüt satış karından daha hızlı bir oranda artmaktadır. Brüt satış karı artmakta, faaliyet karı azalmaktadır. Firma faaliyet zararı elde etmesine rağmen net kar göstermektedir. Net kar faaliyet karından daha hızlı bir oranda artmaktadır. Doğru Eşleme B A C E D Nedenler Mamulün birim maliyeti artıyor olabilir. Firma artan bir oranda bozuk mal satıyor olabilir. Genel satış ve yönetim giderleri, brüt kardan daha hızlı bir şekilde artmaktadır. Diğer gelirler, diğer giderlerden daha fazladır ve oluşan fark faaliyet karından daha hızlı artmaktadır. Diğer gelirler, diğer giderlerden daha fazladır ve oluşan fark faaliyet zararından daha hızlı artmaktadır Şık A B C D E

46 Gelir Tablosu p Gelir Tablosunun, tek düzen hesap planına ve SPK ya göre aşağıdaki beş bölümden oluşması gerekir:

47 Gelir Tablosu

48 Gelir Tablosu

49 Gelir Tablosu

50 Gelir Tablosu

51 Gelir Tablosu p Dönem Net Karı veya Zararı Bu grup, işletmenin dönem karının oluşmasında ve karın netleştirilmesinde yararlanılan hesaplardan oluşur. Bu grupta aşağıdaki hesaplar bulunur: -Dönem Karı veya Zararı -Dönem Karı Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülükler Karşılıkları -Dönem Net Karı veya Zararı

52 Gelir Tablosu p Örnek: Aşağıda bazı gelir tablosu verileri verilen bir firmanın gelir tablosunu düzenleyiniz ve firmanın net karını hesaplayınız. p Brüt Satış Hasılatı:1150 p İadeler, indirimler ve iskontolar:50 p Satışların Maliyeti:880 p Satış Giderleri:55 p Genel Yönetim Gid:70 p AR-GE Gid.:25 p Diğ.Fal. Ol.Gel. Ve Kar:100 p Diğ.Fal.Ol.Gid.ve Zarar:20 p Finansman Gid:60 p Olağan Dışı Gel. Ve Kar:110 p Olağan Dışı Gid. Ve Zarar:40 p Ödenecek Vergi Miktarı: Dönem karının %40 ı

53 Gelir Tablosu GELİR TABLOSU (TL) Brüt Satış Hasılatı 1150 İade, iskonto ve indirimler 50 Net Satış Hasılatı Satışların Maliyeti 880 Brüt Satış Karı Faaliyet Giderleri Genel Yön. Gid. 70 Satış Gid. 55 AR-GE Gid. 25 Faaliyet Karı Diğ. Faal. Olağan Gel ve Kar. 100 Diğ. Faal. Olağan Gid. ve Zarar. 20 Finansman Gid. 60 Olağan Kar Olağandışı Gelir ve Karlar 10 Olağandışı Gider ve Zararlar 40 Dönem Karı Ödenecek Vergi ve Diğ. Yasal Yük. (%40) Net Dönem Karı

54 Gelir Tablosu GELİR TABLOSU (TL) Brüt Satış Hasılatı 1150 İade, iskonto ve indirimler(-) 50 Net Satış Hasılatı 1100 Satışların Maliyeti(-) 880 Brüt Satış Karı 220 Faaliyet Giderleri (-) 150 Genel Yön. Gid. 70 Satış Gid. 55 AR-GE Gid. 25 Faaliyet Karı 70 Diğ. Faal. Olağan Gel ve Kar. 100 Diğ. Faal. Olağan Gid. ve Zarar.(-) 20 Finansman Gid.(-) 60 Olağan Kar 90 Olağandışı Gelir ve Karlar 10 Olağandışı Gider ve Zararlar(-) 40 Dönem Karı 60 Ödenecek Vergi ve Diğ. Yasal Yük. (%40) 24 Net Dönem Karı 36

55