Araş. Gör. Cansu YILMAZ Yrd. Doç. Dr. Pınar ŞAFAK

Transkript

1 Araş. Gör. Cansu YILMAZ Yrd. Doç. Dr. Pınar ŞAFAK

2 Yetersizlik Türleri ZİHİNSEL YETERSİZLİK BEDENSEL YETERSİZLİK GÖRME YETERSİZLİĞİ İŞİTME YETERSİZLİĞİ

3 Zihinsel Yetersizlik Amerikan Zihinsel ve Gelişimsel Yetersizlik Birliği ne (American Association on Intellectual and Developmental Disabilities ( AAIDD) (2002) göre; Zihinsel yetersizlik,zihinsel işlevde bulunma ve kavramsal,sosyal ve pratik uyumsal becerilerde anlamlı sınırlılıklar olarak karakterize edilen yetersizliktir. başlar. Bu yetersizlik 18 yaşından önce

4 Zihinsel Yetersizlik Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği; Zihinsel işlevler bakımından ortalamanın iki standart sapma altında farklılık gösteren, buna bağlı olarak kavramsal, sosyal ve pratik uyum becerilerinde eksiklikleri ya da sınırlılıkları olan, bu özellikleri 18 yaşından önceki gelişim döneminde ortaya çıkan ve özel eğitim ile destek eğitim hizmetlerine ihtiyaç duyan birey.

5 Zihinsel Yetersizliğin Sınıflandırılması Zeka bölümlerine göre sınıflandırma Gereksinim duyulan yardımların yoğunluk düzeyine göre sınıflandırma

6 Zeka Bölümüne Göre Sınıflandırma Binet in önerdiği, zeka yaş ölçütü kullanılarak, geri olarak nitelendirilen çocuklar gruplandırılmıştır. DÜZEY ZEKA BÖLÜMÜ PUANLARI Hafif Gerilik Orta Gerilik den e dan e kadar Ağır Gerilik den a kadar Çok Ağır Gerilik den aşağıya

7 Zeka Bölümü Puanlarına Göre Sınıflandırılmanın Eksileri Zeka geriliği ZB ve uyumsal becerilerdeki sınırlıklarla açıklanırken, sınıflandırmada yalnızca ZB ne yer verilmesi. Aşırı uçlardaki ZB puanlarının ölçümlerinin doğruluğunun ortalamaya daha yakın olanlara göre daha az güvenilir olması. Önemli dezavantajları temsil eden «hafif gerilik» durumunun yanlış adlandırılması. Bireyin sınıflandırmadaki yerine gereğinden fazla önem verilmesi ve bunun sıklıkla olası özel eğitim yerleştirilmelerine ve hizmet türlerine ilişkin algıları etkilemesi.

8 Gereksinim Duyulan Yardımların Yoğunluk Düzeyine Göre Sınıflandırma Aralıklı desteğe gereksinim duyanlar Sınırlı desteğe gereksinim duyanlar Kapsamlı desteğe gereksinim duyanlar Yaygın desteğe gereksinim duyanlar

9 Türkiye de Yapılan Sınıflandırmalar Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği; Hafif düzeyde zihinsel yetersizlik Orta düzeyde zihinsel yetersizlik Ağır düzeyde zihinsel yetersizlik Çok ağır düzeyde zihinsel yetersizlik

10 Zihinsel Yetersizliğin Nedenleri Fetal Alkol Sendromu Kromozom Anormallikleri Metabolizma Bozuklukları Enfeksiyonlar Doğum öncesi veya doğum anında yaşanan travmalar

11 Zihinsel Yetersizlikten Etkilenen Bireylerin Özellikleri Öğrenme ve Hafıza Soyut kavramlar Genelleme Hafıza ile ilgili problemler Dikkat sorunları Kendi kendine Öğretim Kişinin bir görevi yerine getirmek için prova yapma yeteneği veya kişinin kendi davranışını düzenleme yeteneği Uyumsal Beceriler Kolay dikkat dağılması dikkatsizlik Sosyal ipuçlarını algılayamama Düşük benlik algısı Düşünmeden yapılan davranışlar

12 Bireylerin Özellikleri devam Akademik Başarı Okuma-yazma ve matematik alanında anlamlı gecikme Okuduğunu anlama öğrenmenin en zayıf alanıdır. Orta ve ağır zihinsel yetersizliği olanlara fonksyonel matematik ve fonksyonel okuma öğretilebilir. Motivasyon Başarısız olma korkusu Öğrenilmiş çaresizlik

13 Bireylerin Özellikleri devam Dil ve Konuşma Gecikmiş konuşma ve dil gelişimi Telaffuz,ses bozuklukları ve kekemelik Dil ve konuşma bozuklukları zihinsel yetersizliğin nedeni ve ağırlığı ile ilişkilidir. Fiziksel Gelişim Yetersizliğin derecesi Fiziksel Problemler

14 BEDENSEL YETERSİZLİK Doğum öncesi, doğum sırası ve doğum sonrası dönemde herhangi bir nedenle, iskelet, kas ve sinir sistemindeki bozukluklar sonucu, bedensel yeteneklerini çeşitli derecelerde kaybetmesi nedeniyle toplumsal yaşama uyum sağlama ve günlük gereksinimlerini karşılamada güçlükleri olan ve destek hizmete ihtiyaç duran kişiye denir.

15 Bedensel Yetersizlik Türleri Doğuştan Olan Özellikler Doğuştan uzuv eksikleri Doğuştan kalça çıkığı Çarpık ayak Doğuştan kol felci Doğuştan omuriliğin kese şeklinde dışa doğru çıkması Yapışık parmak Doğuştan kas hastalıkları ( kas erimesi)

16 Bedensel Yetersizlik Türleri Beyin Felci (Serebral Palsi-CP) Doğum öncesi,doğum sırası veya doğum sonrasında (0-7 yaş)i beyinde meydana gelen bir hasara bağlı olarak ortaya çıkan yürüme, hareket, duruş bozuklukları ve bazı durumlarda zihinsel yetersizlik ile seyreden bir hastalıktır.

17 Serebral Palsinin Tipleri Spastik Tip; Kast sertliği ile hareketlerin yavaşlaması ve harekette kontrol güçlüğüne neden olur. Kas sertliği çocuk sinirli olduğunda, aşırı çaba gösterdiğinde veya hızlı hareket ettiğinde daha da artar.

18 Serebral Palsinin Tipleri Hipotonik Tip; Kaslar zayıf ve gerginliği azdır. Atetoid Tip; Atetozların (kontrolsüz hareketlerin) bacak,kol, el ya da yüzde sarsıntılı ya da yavaş olmasıdır. Ataksik Tip; Sarsıntılı, değişlen, titrek hareketlerdir. Denge zayıftır. Mikst Tip

19

20 Serebral Palsi ile Birlikte Görülen Rahatsızlıklar Zihinsel Yetersizlikler; Mental Bölgelerin Doğrudan Etkilenmemesi Mental Bölgelerin Doğrudan Etkilenmesi Görme Yetersizlikleri; Görme Merkezinin Doğrudan Etkilenmesi Sonucu Görme Kaybı Görülür. Göz Kaslarındaki zayıflık veya sertlik artışı ile gözlerde kayma ve şaşılık görülür.

21 Birlikte Görülen İşitme Yetersizlikleri; Rahatsızlıklar Konuşma merkezinin doğrudan etkilenmesi ile konuşma problemleri görülür. Konuşmanın gerçekleşmesi için gerekli zihinsel yeterliliğin sağlanamaması durumunda görülür. Konuşmayı sağlayan dil,dudak vb. kasların zafiyeti, bu kaslarda spastisite artışı ya da istemsiz hareketlerin olması nedeni ile konuşma problemleri görülür. İşitme azlığı ya da yokluğu neden ile oluşan konuşma problemleri olabilir.

22 Nöbetler (Sara- Epilepsi) Nöbetler her yaşta başlayabilir. Nöbetlerin kontrol edilmesi olası beyin hasarının önlenmesi için önemlidir. Düzenli ve kurallı ilaç kullanımı ile kontrol altına alınabilir.

23 Nöbetler (Sara- Epilepsi) Nöbetler büyük ve küçük olarak ikiye ayrılır. Küçük Nöbetler; Çocuk gözünü kırpmadan her hangi bir noktaya bakar ve sabitlenir. Dudakların veya ellerin tekrarlı hareketleri gibi hareketler olabilir. Büyük nöbetler; Çocukta bilinç kaybı, kol ve bacaklarda kuvvetli ve kontrol edilemeyen sarsıntılı hareket, ağızdan salya gelmesi, gözlerin yukarı doğru çevrilmesi gibi hareketler gözlenir.

24

25 Omurga Eğrilikleri Omurganın yanlara doğru «S» ya da «C» şeklindeki eğriliklerine skolyoz; arkaya doğru eğriliklerine kifoz (kamburluk) denir. Omurgayı meydana getiren omurlardan bir yada birkaçının doğuştan olan şekilsel bozuklukları olarak ortaya çıkabilir.

26

27

28 Travmatik Zedelenmeler Trafik kazası, iş kazası, savaş gibi dış etkenlerle meydana gelen yaralanmaların neticesinde ortaya çıkan zedelenmelerdir. Uzuv Kaybı Kırık Kaynama Yokluğu Yanlış Kaynamış Kırıklar Eklem Sertliği Travmaya Bağlı Felçler

29 Kullanılan Yardımcı Araçlar Protez Doğuştan ya da sonradan olan herhangi bir nedenle bir uzvun tam veya kısmi kaybında, o uzvun fonksiyonlarını yerine getirmek ve görsel olarak vücut bütünlüğünü sağlamak için hazırlanan takma uzuvlardır

30

31 Bedensel Yetersizlikte Kullanılan Yardımcı Araçlar Ortez (Cihaz) Doğuştan veya sonradan olan bir nedenle bir uzuvdaki fonksiyon kaybı, istenmeyen bir hareketi önlemek, vücut parçalarından birini desteklemek ya da korumak gerektiğinde kullanılan metal, plastik, deri ya da kumaş parçalarından üretilen yardımcı desteklere denir.

32

33 Ortezlerin Kullanım Amacı Bir kaza ya da ameliyat sonrası bazı vücut parçalarının hareketsiz tutulmasını sağlamak. Fonksiyonu yapamayan ya da yetersiz olan uzuvların fonksiyonuna yardım etmek. Oluşmakta olan ya da oluşmuş bir şekil bozukluğunu düzeltmek

34 Ortezlerin Kullanım Amacı Ortopedik bir soruna ya da kalıcı bir probleme dönüşebilecek durumları önlemek Ağrılı durumlarda ağrıyı azaltmak ve gidermekte yardımcı olmak. Vücuttaki ortopedik özür nedeniyle kişinin hareketlerini normalden çok fazla enerji harcayarak yapabildiği durumlarda enerji tüketimini azaltmak.

35 Diğer Yardımcı Araçlar Tekerlekli Sandalyeler Çocuğun büyüme hızı, özgüven gelişimi, yaşıtları ile uygun etkileşim için doğru tekerlekli sandalye seçimi çok önemlidir. Nesneleri inceleyebilmek ve çevreyi keşfetmek için, fiziksel teması engellememelidir. Transfer işlemi sırasında ayaklarının kaldırılmış ve frenlerinin kilitli olmasına dikkat edilmelidir.

36

37 Diğer Yardımcı Araçlar Yürüteçler Koltuk Değnekleri Diğer Yürüme Araçları Çocuğun midesi üzerine uzanarak elleri ve ayakları ile kendini iterek hareket etmesine yardımcı araçlar vardır. Üç tekerlekli bisikletler çocuğun yaşına uygun olarak yürümesine yardım edebilir.

38

39 Diğer Yardımcı Araçlar Mekanik araçlara ek olarak günlük hayatta kullanılan masa, sandalye gibi nesnelerin düzeninde yapılacak değişimlerle de çocuğa yardımcı olunabilinir.

40 İŞİTME YETERSİZLİĞİ İşitme Nedir? İşitme, akustik enerjinin kulaktaki yapılar ve işitme sinirleri vasıtası ile beyin tarafından işlenmesi ve algılanmasıdır. Normal işitme, konuşma seslerini doğru bir şekilde işitebilmek ve anlamlandırabilmektir. Konuşma sesleri; ses tellerinin titireşimi ile ortaya çıkan frekanslar bütünüdür.

41 Konuşma sesleri ünlüler ve ünsüzler olarak ikiye ayrılır. Ünlüler; konuşma seslerinin içinde yüksek şiddete ve düşük frekansa sahiptir. -km-k lmya- g-tt-m =? Ünsüz sesler konuşma sesleri içinde düşük şiddete ve yüksek frekansa sahiptir. Konuşmanın anlaşılabilirliğine katkı sağlarlar. -a a-a -i i- =?

42 İşitmenin Gerçekleşebilmesi İçin;

43 İşitmenin Gerçekleşebilmesi İçin Sesin olması Sesin kulağa ulaşması O sesin insan kulağının alabileceği frekans ve şiddet sınırları içinde olması Sesin kulaktaki dış,orta ve iç bölümleri aşması Sesin işitme merkezine ulaşması ve merkezce algılanması gerekmektedir.

44 Kulağın Yapısı ve İşlevi

45 Nasıl İşitiyoruz? Dış kulak Kulak kepçesi ses dalgalarını toplar ve kulak kanalına yöneltir, kulak zarı titreşimlerin orta kulağa aktarılmasını sağlar Orta kulak Orta kulak, kulak zarının arkasında kalan hava dolu bir alan ve üç küçük kemikçik (çekiç, örs ve özengi) zincirinden oluşur Kulak zarının titreşimleri, orta kulak boşluğu içindeki kemikçik zincirinin titreşmesi ile oval pencereye aktarılır İç kulak Orta kulak ile iç kulak arasındaki bağlantı, özengi kemiği ve oval pencere arasındaki bağlantı ile sağlanır. İç kulak, içi sıvı dolu karmaşık tüplerden oluşmaktadır

46 İşitme Yetersizliği Nedir? Özel Eğitim Hizmetleri Yönergesinde( 2006) işitme yetersizliği olan birey, işitme duyarlılığının kısmen veya tamamen kaybından dolayı konuşmayı edinmede, dili kullanma ve iletişimde yaşadığı güçlükler nedeniyle özel eğitim ve destek eğitim hizmetlerine ihtiyacı olan birey olarak tanımlanmıştır.

47 İşitme Yetersizliği Nedir? İşitme yetersizliği, işitme testleri sonucunda kabul edilen normal işitme değerlerinden, belirli derecede farklı olması durumudur. İşitme kalıntısı; işitme eşiğinin altında kalan ve uyarıldığında sesleri beyne iletebilen duyu alanıdır.

48 İşitme Yetersizliğinin Sınıflandırılması İşitme yetersizliğinin derecesine göre sınıflandırılması İşitme yetersizliğinin oluş zamanına göre sınıflandırılması İşitme yetersizliğinin oluş yerine göre sınıflandırılması

49 İşitme Yetersizliğinin Derecesine Göre Sınıflandırılması -10 db -15 db Normal İşitmede bir problem yoktur 16 db- 25 db Hafif Bazı sesleri duymada (yaprak hışırtsı gibi) güçlüğü vardır. 26 db-30db Hafif- Orta Konuşma seslerinin bazılarını duymada güçlüğü vardır. Fısıltı ile konuşanları duyamaz. 31 db-50 db Orta Karşılıklı konuşmaları anlamada güçlük çeker.

50 İşitme Yetersizliğinin Derecesine Göre Sınıflandırılması 51 db- 70 db Orta İleri İşitme cihazı olmadan konuşmaları anlayamaz ve tepki veremez. 71 db- 90 db İleri Konuşma seslerini duyamaz. Sadece çevredeki şiddetli sesleri duyabilir. 91 db ve sonrası Çok İleri Konuşma seslerini duyamaz. Çok yüksek şiddetteki sesleri duyabilir.

51 İşitme Yetersizliğinin Oluş Zamanına Göre Sınıflandırılması Lisanın kurallarını ve kullanımını öğrenmeden önce meydana gelen işitme kayıpları lisan edinim öncesi (prelingual) olarak değerlendirilmektedir. İşitme kaybı doğuştan mevcut olabileceği gibi ilk 2-3 yaş içerisinde de meydana gelebilir. Lisanın özelliklerini öğrenirken meydana gelen kayıplar lisan edinim dönemi (perilingual) olarak değerlendirilir. Bu yaş grubu 2-6 yaş arası olarak kabul edilebilir. 6 yaşından sonra çocuk ve yetişkinlerde meydana gelen işitme kayıpları lisan edinim sonrası (postlingual )olarak değerlendirilir.

52 İşitme Yetersizliğinin Oluş Yerine Göre Sınıflandırılması İletimsel işitme kaybı Okul çağı çocuklarında en yaygın olarak görülen işitme kaybı tipidir. Kulak kepçesi, dış kulak yolu, kulak zarı, orta kulak kemikçikleri ve kaslarında meydana gelen hastalıklar iletim tipi işitme kaybına neden olmaktadır. Sorun iletim yollarında ise, örneğin dış kulak ya da orta kulakta ise, bu durumda oluşan işitme kaybı iletimsel işitme kaybı olarak adlandırılır.

53 İletimsel işitme kayıpları sıklıkla ameliyat, ilaç tedavisi, ses yükselticiler (işitme cihazları) ile iyileştirilebilir. Tedavilerden sonuç alınamadığında işitme cihazı kullanımı gerekebilir.

54 Duyusal-sinirsel İşitme Kaybı Duyusal-işitsel işitme kaybına iç kulakta, salyangozda veya beyne giden işitme sinirlerindeki bir sorun neden olur. Sonuç olarak, iç kulağa ve beyne seslerin tamamı gitmez. Kalıcı hasarlardır, ilaç ya da ameliyat ile tedavileri yoktur. Hafif dereceden çok ileri dereceye kadar değişik derecelerde görülebilir. Tanı alır almaz işitme cihazının kullanılmaya başlanması gerekir.

55 Mixt (Karışık) Tip İşitme Kaybı Karışık işitme kaybı hem iletimsel hem de duyusal-sinirsel işitme kaybını içerir. Bu tür kaybı olan çocuklar okulda çok sorun yaşarlar. Doktorlar sadece iletim sorununa yol açan problem üzerinde yoğunlaşıp işitme cihazı önerisi gecikebilir.

56 Merkezi İşitsel İşlev Bozukluğu Merkezi işitsel işlev bozukluğu beyne işitsel sinyalleri götüren mekanizmanın yetersizliğinden kaynaklanmaz. Beyindeki işitme merkezinin hasar görmesi sonucu oluşur. Bu tip bozukluk olan kişilerde sesleri algılama, sesler arasında ayırım yapma ve dil gelişiminde problemler olabilir. Merkezi işitsel işlev problemleri; yaralanmalar, sinir sistemi içerisindeki tümör, işitsel sinyallerin islenmesine hizmet eden beynin ve sinir sisteminin bu kısımlarının doğrudan zarar görmesi sonucu ortaya çıkabilmektedir (Werts, Culatta ve Tompkins, 2006). Merkezi işitsel işlev bozukluğu olan çocukların öğrenme sorunları vardır ve sıklıkla öğrenme güçlüğü olarak ele alınırlar.

57 Fonksiyonel işitme kaybı Bilinçli Bilinçsiz

58 İşitme Kaybında Erken Tanı Dil ve konuşma gelişimi için hayatın ilk 6 ayı kritik dönemdir. Bebeklerde yeni doğan taramaları ile işitme kaybının tanısı ilk 3 ay içinde konulmalıdır. Ülkemizde 2004 yılından itibaren başlatılan «Ulusal Yeni Doğan İşitme Taraması Kampanyası» ile tüm bebekler objektif testlerle taranmaktadırlar.

59 Testleri Oto akustik emisyonlar, kokleada üretilen ve dış kulak yolunda ölçülebilen düşük şiddetli ses enerjileridir. İç kulağın içerisinde yer alan titrek tüylü hücrelerin oluşturduğu yapıda ortaya çıkan gevşeme ve kasılma hareketleri sırasında, düşük frekanslı bir ses oluşur. Bu sese kendiliğinden oluşan akustik yayılım adı verilir. Kendiliğinden oluşan OAE seslerinin mevcut olup olmadığının belirlenmesi, yeni doğan döneminde uygulanan işitme testlerinin temelini oluşturur.

60

61 İŞİTME CİHAZLARI İşitme cihazı, işitmeyi kolaylaştırmayı amaçlayan, belirli seslerin şiddetini yükseltmek için insanlar tarafından yapılmış elektronik ya da akustik aygıtlara verilen bir addır. Sesleri yükseltmek için düzenlenmiş olan işitme cihazları, mikrofon aracılığıyla çevreden gelen sesleri toplar, yükseltir ve bu yükseltilmiş sesleri kullanıcının kulağına bir alıcı ile iletirler. İşitme cihazı sesi yükseltir ama işitme kaybını düzeltmez. Var olan işitme kalıntısının en etkili bir biçimde kullanılmasına yardım eder. Odyolojik değerlendirmeler tamamlandıktan sonra, birey için en uygun olan işitme cihazı seçilir.

62 Tüm işitme cihazları mikrofon, yükseltici ve alıcı olmak üzere üç ana kısımdan oluşur ve pille çalışır. İşitme Cihazları; Sesleri anlaşılabilir seviyeye getirerek iletişim kurmayı sinyalleri ve müzik gibi çevresel sesleri hastanın daha rahat duymasını sağlar Eğitim ve zihinsel gelişime katkıda bulunurlar. İşitme problemli çocukların dil ve konuşma gelişiminde işitme cihazlarının önemi büyüktür.

63 İşitme Cihazlarını Oluşturan Bölümler Ve Görevleri Cihazların sesi yükseltebilmek için çevreden topladığı sesleri elektrik sinyaline, dönüştürmesi ve yükseltilen bu elektrik sinyallerini tekrar akustik enerjiye bir başka değişle ses dalgalarına dönüştürmesi gerekir. işitme cihazının sesin yükseltebilmesi için; Mikrofon, amplifikatör ( Sesi yükselten bölüm), Kontrol düğmeleri Pil Kordon (Kulak arkası cihazlarda bulunmamaktadır) Kulak arkası cihazlarda boynuz ve hortum bulunmaktadır Hoparlör (Kulak arkası cihazlarda gövdenin içindedir) Kulak kalıbı gibi parçaları vardır.

64 Ses Seviyesi Kontrol Düğmesi İşitme cihazından çıkan sesin işitme engelli bireyin uygun şiddette yükseltilebilmesini ayarlamayı sağlayan anahtardır. Pil Her elektronik cihazda olduğu gibi, işitme cihazının çalışabilmesi için gerekli elektrik enerjisini sağlayan ya da depolayan bölümdür. Boynuz ve Hortum Kulak arkası işitme cihazlarında hoparlörde sese dönüştürülen yükseltilmiş ses dalgalarını, hortum yardımı ile kulak kalıbına ileten bölümlerdir.

65 Hoparlör Cep tipi işitme cihazlarında kordondan yükseltilmiş elektrik sinyallerini yeniden ses dalgalarına dönüştürür ve kulak kalıbına iletir. Kulak arkası, işitme cihazlarında ise hoparlör cihazın gövdesi içinde bulunmaktadır ve yükseltilmiş ses dalgaların, boynuz ve hortum yardımı ile kulak kalıbına iletilir. Kulak Kalıbı Kendine iletilen yükseltilmiş ses dalgalarını kulak kanalı içine en uygun bir biçimde ulaşmasını sağlamaktadır. Kulak kalıplan sesin işitme engelli bireye kaliteli bir biçimde iletilebilmesinde çok önemli bir rol

66 Geleneksel işitme Cihazları Ses enerjisinin gücünü artıran ve bunu en az bozulma ile kulağa ileten bir yükselticidir. Sesin akustik enerjisi doğrudan yükseltilemeyeceği için bunun bir elektrik sinyaline dönüştürülmesi gerekmektedir. Bu sinyal yükseltir ve sonra tekrar akustik enerjiye dönüştürülür.

67 Koklear İmplant İşitme cihazından yararlanamayacak derecede ileri işitme kaybında koklear implant ameliyatı uygulanır. Sesi elektrik uyarana dönüştürerek işitme sinirini uyaran bir çeşit işitme cihazıdır. Cihaz iç kulağa cerrahi operasyonla yerleştirilir. Koklear implant ameliyatı sonrası lisan ve konuşma eğitimi gereklidir.

68 Koklear İmplant Uygulanacak Hastaların Seçimi Her iki kulakta ileri ve çok ileri derecede sensörinöral (sinirsel) tip işitme kaybı Hastanın işitme cihazından çok az veya hiç yararlanamaması ( en az 6 ay izlenmesi gerekir) Daha önce işitme cihazı ile ilgili deneyimi olması Çocuğun işitme cihazı ile yapılan konuşma testleri ve rehabilitasyon programlarında yeterli performans göstermemesi

69

70 1.Çevredeki sesler küçük bir mikrofon aracılığıyla toplanır. 2.İnce bir kablo sesleri mikrofondan konuşma işlemcisine aktarır. 3.Konuşma işlemcisi sesleri yükseltir ve kodlanmış sinyallere dönüştürür. 4.Bu sinyaller kablolar aracılığıyla konuşma işlemcisinden iletken bobine gönderilir. 5.İletken bobin sinyalleri radyo dalgaları aracılığıyla deri altına yerleştirilmiş olan alıcıya gönderir. 6.Alıcı doğru miktardaki elektrik uyaranını uygun elektrodlara taşır. 7.Elektrodlar koklea içindeki işitme sinirlerini uyarır. 8.Elektrik sinyallerine dönüşen ses işitme sistemi aracılığıyla beyine iletilir

71 Kulak Arkası İşitme Cihazı Yükseltilmiş ses cihazın gövdesine yerleştirilen hoparlör tarafından boynuza oradan yumuşak hortumla kulak kalıbı ile kulak kanalına yollanılmaktadır. Kulak arkası cihazlar, küçük ve estetik olmaları nedeniyle cep tipi cihazlara göre daha çok rağbet görmektedirler.

72 Kulak İçi İşitme Cihazı Tüm elektronik parçalar kulak kalıbı içine yerleştirilmiştir. İki temel tasarım tipi bulunmaktadır : Konka modeli, dış kulağın şekline göre yapılırken; kanal modeli, sadece kulak kanalı içine yerleşir. Kulak içi modelleri kullanabilmek için kulak kanalının belli ölçü ve şekilde olması, çalıştırma ve bakım açısından iyi bir el becerisine ve görmeye sahip olunması gerekir. Sağ işitme cihazı üzerinde kırmızı, sol işitme cihazı üzerinde mavi bir işaret bulunur.

73 İşitme Cihazının Kontrol Edilmesi Görsel Kontrol Cihazın içinde pil var mı, pil yuvasına doğru yerleştirilmiş mi, pil yuvasında oksitlenme olmuş mu, kontrol düğmeleri rahat hareket ediyor mu? Gövdede çatlak veya kırık var mı? Hoparlörde çatlak ya da kırık var mı? Cihazın düğmeleri doğru ayarda mı? Kulak kalıbı ve hortumda yırtık ya da kırıklar var mı?

74 İşitsel Kontrol Çocuk basit ayırt etmeleri işitsel olarak yapabilmekte midir? Cihazın ötme sesi problemi var mı? Cihazı takmadan önce, pil kontrol edilir, ses dümesi en sona getirilerek bize kadar ulaşan güçlü ötme sesi dinlenir. Ötme sesi yeterli değilse pil değiştirilmelidir. Ötme sesinde kesiklikler varsa hortum ve kulak kalıbı yırtık ve kırılmalara karşı kontrol edilmelidir. Ses cızırtılı geliyor veya hiç ses gelmiyorsa önce hortuma bakılır, hortumda sorun yoksa cihazın hoparlörü arızalanmış olabilir.