ENGELLİ HASTALARDA HEMŞİRELİK YAKLAŞIMLARI

Transkript

1 ENGELLİ HASTALARDA HEMŞİRELİK YAKLAŞIMLARI Hazırlayan: Yasemin KAYA Acıbadem Kayseri Hastanesi Poliklinik Eğitim Hemşiresi Hazırlanma Tarihi: 20/03/2012

2 ENGELLİ HASTA; u Doğuştan veya sonradan fiziksel,duygusal,zihinsel,ruhsal ve sosyal yeteneklerini çeşitli derecelerde kaybetmesi nedeniyle, toplumsal yaşama uyum sağlama ve günlük gereksinimlerini karşılama güçlüğü olan; u korunma, u bakım, u rehabilitasyon ve u destek hizmetlerine ihtiyaç duyan hastadır. 2

3 ENGELLİ HASTA; u Engelli hastalar, ayaktan ya da yatarak tedavi amacıyla sağlık kurumlarına başvurduklarında triyaj, kabul, muayene ve diğer işlemlerinde öncelikli hasta grubudur. 3

4 ENGELLİ HASTA; u Görme Engelli u İşitme Engelli u Bedensel Engelli u Zihinsel Engelli u Diğer Fiziksel Engelli Olmak üzere 5 grup engelli vardır. 4

5 Görme Engelli Hastalara Yaklaşım u Görme engelli hastaların bakımı, hasta ve yakınlarından alınan anamnez ve sağlık bilgilerine göre oluşturulur. u Görme engelli hastalara tüm uygulamalar için sözlü bilgilendirme yapılır. u Açıklamalarda hastanın zihninde resim çizmesine yardımcı olmaya çalışılır. 5

6 Görme Engelli Hastalara Yaklaşım u Görme bozukluğu olan hastaların dokunma hisleri çok iyi gelişmiştir. u Bu hastalara dokunmadan önce sözlü olarak bildirim yapılır,beklenmedik bir dokunuş onlarda ürkütücü olabilir ve anksiyeteyi arttırabilir. 6

7 Görme Engelli Hastalara Yaklaşım u Görme engelli hastaya refakat ederken hastanın koluna girilerek hasta desteklenir,kullandığı ekipman varsa kullanmasına izin verilerek komutla destek sağlanır. u Görme engelli hastalar düşme riski açısından değerlendirilir ve izlenir. 7

8 İşitme Engelli Hastalara Yaklaşım u İşitme engelli hastalarla yüz yüze iletişim sağlanmalıdır.yazılı materyal, resim ve model kullanımı ile iletişim desteklenir. u Özellikle bilgilendirmede uygulamalı eğitim önem taşır. u Bu hastalar genellikle dudak okur,bu yüzden iletişim esnasında sağlık personelinde maske varsa çıkarılmalıdır. u Hastayla iletişim bu yöntemlerle sağlanamadığı durumlarda gerekirse işaret dili tercümanı temin edilir. 8

9 İşitme Engelli Hastalara Yaklaşım u İşitme engelli hasta değerlendirilirken hemşiresi tarafından kullandığı işitme cihazı olup olmadığı sorgulanır ve ilgili formlara kaydedilir. u Ameliyat öncesi ve vibrasyonlu işlemlerden önce hasta bilgilendirilerek işitme cihazı çıkartılmalıdır. 9

10 Zihinsel Engeli Olan Hastalara Yaklaşım u Zihinsel engeller mental retardasyon, down sendromu ve psikiyatrik bozukluklar olarak görülebilir. u Hastanın değerlendirilmesine daha uzun zaman dilimi ayrılmalıdır. 10

11 Zihinsel Engeli Olan Hastalara Yaklaşım u Hastalar güvenlik yönünden sürekli izlenmelidir. u Hastaların özellikle acil servis kabullerinde ihmal ve suistimal riski göz önünde bulundurulmalıdır. 11

12 Zihinsel Engeli Olan Hastalara Yaklaşım u Zihinsel engelli hastalarda dikkatin dağılması en aza indirilmelidir. u Hastaların yalnız kalmalarına izin verilmez,refakatçinin mutlaka hasta yanında bulunması sağlanır. 12

13 Zihinsel Engeli Olan Hastalara Yaklaşım u Hastaya basit bir dille kısa açıklamalar yapılır;uzun cümleler kurulmaz. u Sözel övgüler kullanılır,pozitif destek sağlanır. u Hastaya verilen eğitimler sık sık tekrarlanır,hastanın uygulaması sağlanır. 13

14 Diğer Fiziksel Engelli Hastalara Yaklaşım u Diğer fiziksel engelli hastalara, dejeneratif nöromusküler hastalıklar (Multiple skleroz, amyotropik lateral sklerozis, serebral palsi) ve ortopedik bozuklukları (amputasyon, skolyoz, felç vb) olan kişiler dahildir. u Dejeneratif musküler hastalıklarda paralizi,görme problemi,motor fonksiyon kaybı,duyusal bozukluklar (sıcak ve soğuğun derecesini anlayabilme kaybı, mesane problemleri vb) sık görülür. Bu hastaların akut gelişebilecek hastalıklardan korunması sağlanır. 14

15 Diğer Fiziksel Engelli Hastalara Yaklaşım Ağız bakımı yetersizliği olabilir,ağız hijyeni konusunda hastaya destek sağlanır. Hastane içinde transfer mutlaka tekerlekli sandalye ile sağlanır. Multiple sklerozis hastalarının solunum kaslarının zayıflamasına bağlı olarak solunum problemleri gelişebilir.bu hastaların baş açısının en az 45 derece olacak şekilde olması ve düz yatırılmaması sağlanır. Sıcak soguk uygulamalarda dikkatli olunmalı,banyo su ısısının kontrolü hemşire tarafından sağlanmalıdır. Ampute hastalarda protez kullanımı ve hijyenik bakım eğitimi verilir.mevcut duruma diyabet Ya da vasküler bozukluk eşliğinde bu durum bakım planına yansıtılır. Hasta Hasta düşme düşme riski riski açısından açısından değerlendirilir değerlendirilir ve ve izlenir. izlenir. 15

16 Diğer Fiziksel Engelli Hastalara Yaklaşım u Selebral Palsili hastalarda 16

17 Diğer Fiziksel Engelli Hastalara Yaklaşım u Bedensel engeli olan hasta fiziksel hareketleri kısıtlı olacağından; olumsuz benlik saygısı gelişebilir.kişinin, geleceğe yönelik hedefler belirlenerek, yapamadığı aktivitelerde yapabildiklerini vurgulayarak, duygularını ifade etmesine fırsat vererek ve kişiye değerli olduğunu hissettirerek yardımcı olunmalıdır. 17

18 Engelli olmak Var olmak... Algılamak ya da algılanmak... Engelli olmak demek farklı olmak demektir. Diğer insanlar gibi. Her insan farklıdır. Kimisi uzundur, kimisi kısa. Kimisi yaşlıdır kimisi genç. Ya da kimisi siyah, kimisi beyaz Öyleyse bireysel bilince erişip kendi kendini kabul edip, kendi kendini tanıyıp, tüm eksiklikleriyle, tüm iyi yönleriyle kabul etmek gerekir. TASLAK TIR! Üzerind e çalışılm ası için hazırlan mıştır.

19 KAYNAKLAR u Aygün B.Acıbadem Dökümantasyon Sistemi,Engelli Hasta Bakım Talimatı,TD-T48,2010 u Çavuşoğlu H.Çocuk Gelişimi Hemşireliği,7.Baskı,Ankara 2002,s: u Görener H.Güler Y.Altay B.Zihinsel Engelli Çocukların Evde Bakımı ve Hemşirelik Yaklaşımı,2010,2:57-65 Tanrıkut A.Selebral Palsi Tedavi Süreci, u 19