Öğrenme Güçlüğü. Yrd. Doç. Dr. Emre ÜNLÜ

Transkript

1 Öğrenme Güçlüğü Yrd. Doç. Dr. Emre ÜNLÜ

2 Öğrenme Güçlüğü Nedir? Normal yada normal üstü zekaya sahip olma Yaşından ve yeteneklerinden beklenilen düzeyde başarı elde edememe Dinleme, konuşma, okuma-yazma, akıl yürütme ile matematik becerilerinin kazanılmasında ve kullanılmasında önemli güçlükler %5-10

3 Öğrenme Güçlüğünü Tanılamada Dikkat Edilmesi Gerekenler Normal düzeyde zihinsel işlev Öğrencinin beklenilen ve mevcut performansı arasında önemli fark olması Öğrenme güçlüğüne diğer yetersizliklerin neden olmadığının farkında olma Bir ya da daha fazla akademik alanda zorluk çekme Merkezi sinir sisteminin doğru işlemediğini varsaymak

4 Öğrenme Güçlüğünün Nedenleri Merkezi sinir sisteminde bozukluk Genetik / Kalıtsal etmenler Biyokimyasal anormallikler Çevresel etmenler

5 Öğrenme Güçlüğü Nasıl Sınıflandırılır? Öğrenme Güçlüğü Kelime tanıma (Disleksi) Akıcı okuma Okuduğunu anlama Matematiksel hesaplama Matematiksel problem çözme Yazılı anlatım

6 Öğrenme güçlüğü olan bireylerin özellikleri Hiperaktivite Motor algılama yetersizlikleri Duygusal kararsızlık Koordinasyon bozuklukları Dikkat eksikliği(adhd) Dürtüsellik Hafıza bozuklukları Akademik güçlükler Sosyal beceri yetersizlikleri Bilgi işleme süreci bozuklukları Başarı için bilişsel stratejilerinin olmaması(metacognition) Dil (okuma, yazma, konuşma) ve matematik yetersizlikleri

7 Dilsel Güçlükler Anlama Kodlama Kelime tanıma Fonolojik farkındalık Disleksi Heceleme Yazma Düşünceleri yazılı olarak anlatma (Yazılı ya da sözlü olarak

8 Matematik Güçlükleri Hesaplama becerileri Kelime problemleri Uzaysal (uzamsal) ilişkiler Rakamları yazma Şekilleri kopyalama Matematiksel kavramları anlama

9 Öğrenme güçlüğü tipleri Disleksi o Dil becerilerinde problem, uzaysal ilişkileri anlamada problem, görsel ve işitsel bilgileri birleştirememe o Ses ve harfleri eşleme güçlüğü o Harfleri tersten yazma o Benzer harfleri birbiri ile karıştırma (p,b) o Çok adımlı yönergeleri anlamada güçlük o Kafiye problemleri

10 Diskalkuli Yunan ve Latince de kötü (dys) hesaplama (calculia-calculare) anlamına gelen Dyscalculia basit bir tanımlamayla; temel sayısal işlemlerde yaşanan kavrama ve hesaplama sorunu, zihinsel canlandırma güçlüğü olarak ifade edilebilir. Yapılan araştırmalara göre, Dünya da nüfusunun yaklaşık %6- %10 u kadarı Dyscalculia sorunu yaşamaktadır. Uluslararası tıp listelerinde DSM-IV, WHO ICD-10, DSM-IV kodlarıya tanımlanır. Beynin Celebral Cortex inde yer alan Temporal ve Parietal Loblarının birleşme yerindeki Angular Gyrus ta ve Brodmann Bölgesi 40 daki lezyonlarla alakalı kalıtımsal bir sorundur. Genetik araştırmalar sonucu 1, 2, 3, 5, 15 ve 18. genlerde aktif olduğu ortaya konulmuştur.

11 Dyscalculia problemi yaşayan bazı ünlüler: Cher, Albert Einstein, Hans Christian Andersen, Thomas Edison, Benjamin Franklin, Tom Cruise, Leonardo da Vinci, Walt Disney, Steven Spielberg, Auguste Rodin.

12 Disgrafi o Yazma becerilerinde; harf ve noktalama işaretleri, dilbilgisi kullanımı, metnin yapısını örgütleme, sözcük dağarcığı kullanımında güçlükler gözlenir. o Sıklıkla b-d, b-p,m-n,z-s, d-t, f-v, g-ğ harflerini ve 3-E, 6-9, 4-7, rakamlarını karıştırırlar. o Kalemi uygun pozisyonda tutamazlar ve kalem tutuşları zayıftır o Yazıları dağınık ve okunaksızdır o İmla kuralları ve noktalama işaretlerine uymazlar o Hece ya da sözcüğü ters yazarlar (koş şok,atkı-takı gibi) o Yazılı sınavlarda başarı düzeyleri düşüktür o Yaşıtlarına göre daha yavaş yazmaktadırlar

13 Disapraksi Dispraksi hareketi yönlendirennörolojik sürecine atıftayunanca kelime " praxis " geliyor. Bu süreç, bir fikir oluşturan bir eylem planlama ve bir hareket yürütme içerir. Dispraksi, ya da bu işlevleri yürüten zorluk, disleksi, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu ve duyusal entegrasyon bozukluğu gibi diğer koşullar ile var olabilir. Bir çocuk veya yetişkin dyspraxia muzdarip olabilir ki birçok ibretler vardır. Dyspraxia Motor Koordinasyon, İşaretler el becerisi, manipülasyon ve kavrama ve zayıf ince motor becerileri içerebilir. Büyük hareketleri de denge, duruş ve el-göz koordinasyonu alanlarında etkilenebilir.

14 Afazi Her insan dil kullanmaktadır. Konuşma, doğru kelimeleri bulma, anlama,okuma, yazma, ve mimik yapma dil kullanımının birer parçasıdır. Bu parçalardan bir veya daha çoğunun beyin hasarı neticesinde işlevini yitirmesine afazi denilmektedir. Bu nedenle afazi bireyin söylemek istediğini artık söyleyememesi anlamına gelmektedir. Kişi dili artık kullanamamaktadır. Afazinin beraberinde felç görülebilir ve/veya aşağıdakilerle ilgili sorunlar yaşanabilir: bilinçli hareket etme, çevreyi gözlemleme, odaklanma, girişimde bulunma, ve hafıza. Bireyler artık aynı anda iki işi yapamaz hale gelirler.

15

16