İskenderun Körfezi nde Endüstriyel Simbiyoz Projesi Tanıtımı

Transkript

1 İskenderun Körfezi nde Endüstriyel Simbiyoz Projesi Tanıtımı Ferda Ulutaş Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı PROJE BİLGİLENDİRME TOPLANTISI VE ÇALIŞTAYI 7 Mart 2012 Ceyhan Öğretmenevi/ ADANA

2 KAPSAM Kısaca Endüstriyel Ekoloji (Simbiyoz) İskenderun Körfezi nde Endüstriyel Projesi - Arka Plan İskenderun Körfezi nde Endüstriyel Projesi - Uygulama Aşaması Amaç, hedefler Önemli proje faaliyetleri Gerçekleştirilen faaliyetler Planlanan faaliyetler

3 Kısaca Endüstriyel Ekoloji (Simbiyoz)

4 ENDÜSTRİYEL SİMBİYOZ (ES) Endüstriyel simbiyoz doğadakine benzer şekilde birbirine yakın iki bağımsız endüstriyel işletme arasında madde ve enerji değişimi olarak tanımlanmıştır. Bu kapsamda, endüstriyel simbiyoz tercihen birbirine fiziksel olarak yakın olup, normalde birbirlerinden bağımsız çalışan iki veya daha fazla ekonomik işletmenin bir araya gelerek hem çevresel performansı hem de rekabet gücünü artıracak uzun süreçli ortaklıklar kurması ve dayanışma içinde çalışmasını temsil eder.

5 ÖRNEK ES UYGULAMALARI (TTGV Destekli) Yatırım: 2,800,000 Hatay: Geri dönüş süresi: 1.9 yıl Zeytin yağı üretiminden çıkan pirinanın (küspe) pirina odunu ve yağ üretimi amacıyla kullanılması Mevcut üretim tesisinden kaynaklanan pirina Bölgedeki diğer üretim tesislerinden kaynaklanan pirina Temiz Üretim Yeni Yatırım (Pirinadan odun ve yağ üretme tesisi) Endüstriyel Simbiyoz Odun Yağ

6 ÖRNEK ES UYGULAMALARI (TTGV Destekli) Yatırım: 330,000 $ Geri dönüş süresi: 2.4 yıl Lüleburgaz: Bira fabrikası atık bira mayasından yararlanılarak hayvan yemi katkı maddesi üretilmesi Bira fabrikası atık mayası Bira fabrikası atıksu arıtma tesisinden üretilen biyogaz Hammadde Yakıt Kurutma Presleme Vb. (farklı bir firma) Yem katkı maddesi

7 ENDÜSTRİYEL SİMBİYOZ OLASI ĠġBĠRLĠĞĠ ALANLARI Hammadde/ Malzeme - ortak satın alma - müşteri/ tedarikçi ilişkileri - yan-ürün uygulamaları - yeni hammadde/ malzeme pazarları Hayat Kalitesi/ Halkla ilişkiler - Entegre iş ve rekreasyon - Ortak eğitim fırsatları - Gönüllü ve halk programları - Bölgesel planlamaya dahil olma Ulaşım/ Lojistik - ortak tedarik - ortak sevkiyat - araçların birlikte bakım ve onarımı - alternatif paketleme - saha içi ortak nakliye - entegre lojistik Üretim Süreçleri - kirlilik önleme - fire azaltımı ve firelerin yeniden kullanımı - üretim tasarımı - ortak altyükleniciler - ortak ekipman/ teçhizat kullanımı - teknoloji paylaşımı ve entegrasyonu

8 ENDÜSTRİYEL SİMBİYOZ OLASI ĠġBĠRLĠĞĠ ALANLARI İnsan Kaynakları Bilgi ve İletişim Sistemleri Pazarlama - - eleman alımı - ortak fayda programları - sağlık programları - ortak hizmetler (güvenlik vb.) - eğitim - esnek çalışan atamaları - iç iletişim sistemleri - dışarı ile bilgi paylaşımları - izleme sistemleri - bilgisayar çözümleri - yönetim bilgi sistemleri Yeşil Etiket - Yeşil Markete Erişim - Ortak Pazarlama - Ortak Girişim - Yeni Katma Değerli Şirketler Çevre/ Sağlık/ Güvenlik Enerji - - kazaların önlenmesi - acil durum müdahalesi - atık azaltımı - çevre dostu tasarım - çevre bilgi sistemleri paylaşımı - ortak idari izinler Yeşil Binalar - Enerji Denetimi - Ortak Üretim - Enerji Firması Yan Ürünleri - Alternatif Yakıtlar

9 Ġskenderun Körfezi nde Endüstriyel Simbiyoz Projesi Arka Plan

10 NEDEN İSKENDERUN KÖRFEZİ? Bakü Tiflis Ceyhan Boru Hattının terminal bölgesi. Enerji bölgesi, yeni rafineri projeleri mevcut. Sanayi yoğun bir bölge. Mevcut ve gelişen organize sanayi bölgeleri dikkat çekiyor. Çevre önemli bir konu; endüstriyel simbiyoz için yüksek potansiyel söz konusu. Yumurtalık Industrial Zone BTC Harbor BOTAŞ Harbor Ceyhan Energy Specialization Industrial Zone

11 ARKA PLAN İskenderun Körfezi nde Endüstriyel Simbiyoz Projesi Fizibilite Aşaması ( ) BTC ve Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) finansmanıyla: BM Kalkınma Programı (UNDP) tarafından ve Adana Sanayi Odası (ADASO) işbirliğiyle Adana, İskenderun, Mersin, Tarsus, Ceyhan, Osmaniye, Yumurtalık İskenderun Körfezi nde Endüstriyel Simbiyoz (ES) Projesi Fizibilite Aşaması ( ) - Bölgede kavram ile ilgili farkındalık ve ilgi - ES için önemli bir potansiyel - Bu kapsamda halen devam eden ve ES olarak tanımlanabilecek çeşitli ilişkiler - Uygulama aşaması için istek

12 ĠSKENDERUN KÖRFEZĠNDE ENDÜSTRĠYEL SĠMBĠYOZ Uygulama AĢaması 27 Aralık 2010 tarihinde BTC ve TTGV arasında yapılan hibe anlaşması ile Proje başladı. Proje Süresi: * Proje Bütçesi: ABD Doları Uygulayıcı Kuruluş: TTGV Finansman: BTC ( ABD Doları) + TTGV ve diğer ayni katkı ( ABD Doları) İşbirliği: International Synergies Ltd. Orta Doğu Teknik Üniversitesi (Prof. Dr. Göksel Demirer)

13 Ġskenderun Körfezi nde Endüstriyel Simbiyoz (ES) Projesi Uygulama AĢaması

14 ĠSKENDERUN KÖRFEZĠ NDE END. SĠMB. PROJESĠ Uygulama AĢaması Amaç: ES yaklaşımının, firmalar arası işbirliği ve dayanışmayı artırarak hem çevresel hem ekonomik getiriler sağlayan bir mekanizma olarak İskenderun Körfezi nde hayata geçirilmesi; Bu bölgesel uygulamadan edinilen deneyimle, kaynak verimliliğini artırarak düşük karbon ekonomisi ve sürdürülebilirlik politikalarına da hizmet edecek, Ulusal bir ES Programı nın geliştirilmesi için de önemli bir adım atılması öngörülmektedir.

15 ĠSKENDERUN KÖRFEZĠ NDE END. SĠMB. PROJESĠ Uygulama AĢaması Hedefler: ES uygulamalarının gerçekleştirilmesine yönelik teknik ve idari altyapının oluşturulması İskenderun Körfezi nde ES olanaklarının belirlenmesi ve pilot projelerin geliştirilip uygulamaya konulması İskenderun Körfezi nde ES uygulamalarına yönelik bir veri tabanı ve iletişim ağı oluşturulması Paydaşlar arasında ES uygulamalarının yaygınlaştırılması, bilgi ve deneyim paylaşımına yönelik iletişimin güçlendirilmesi Ulusal bir ES Programına yönelik uygulama modeli ve planının geliştirilmesi

16 ĠSKENDERUN KÖRFEZĠ NDE END. SĠMB. PROJESĠ Uygulama AĢaması - Önemli faaliyetler: Hazırlık ve altyapı çalışmaları (ekip oluşturma, danışma kurulu, sektörel ve bölgesel analiz, literatür çalışmaları, örnek uygulamaların derlenmesi) Bölgede ES olanaklarının belirlenmesi ve uygulamalar (firma havuzu, firmalarla görüşmeler, veri toplama, değerlendirme ve analiz, fizibilite çalışmaları, çalıştaylar, teknik çalışma grupları, uygulama-destek) Bölgesel ES ağı ve veri tabanı çalışmaları (firmalar ve hizmet sağlayıcılar ile ilişkiler ağının başlatılması, veri tabanı, sürdürülebilirlik ile ilgili önlemler)

17 ĠSKENDERUN KÖRFEZĠ NDE END. SĠMB. PROJESĠ Uygulama AĢaması - Önemli faaliyetler: Yaygınlaştırma ve paydaşlarla iletişim (Web sitesi, broşür, vb. materyaller, toplantılar) Ulusal bir ES Programı model ve önerisi (finansman kaynakları, model geliştirme, danışma kurulu ve paydaşlardan görüş alma, vb.) Proje yönetim ve raporlama

18 YAKLAŞIM Bölgesel ve ulusal bazda katılımcılık ve güçlü iletişim (firmalar, kamu kurumları, diğer) Danışma Kurulu Tüm proje faaliyetleri Teknik çalışmalar (TTGV bilgi ve deneyimi, akademik destek, uluslararası işbirliği, sektörel uzmanlar, vb. ile işbirliği, vd.) Ulusal ve uluslararası gelişmelerin takibi Pilot uygulamalar ve olası bir ulusal program için ulusal ve uluslararası finans kaynaklarının takibi Sürdürülebilirlik Proje sonrası ağın gelişmesi ve faaliyetlerin sürmesi yerel arayüz Ulusal program önerisi TTGV nin mevcut hizmet ve faaliyetlerine entegrasyon

19 GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER Hazırlık ve altyapı çalışmaları Proje ekibi oluşturuldu, eğitim faaliyetleri tamamlandı. Proje danışma kurulu oluşturuldu. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Çukurova Kalkınma Ajansı Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı Adana Sanayi Odası Ceyhan Ticaret Odası Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Hacı Sabancı OSB Müdürlüğü BOTAŞ BOTAŞ Int. Ltd. (BIL) İSKEN Toros Tarım Tiltay Gıda ve Ex-Imp Firmaları Sektörler Arası İşbirlğine Dayalı İstihdamı Geliştirme ve Girişimciliği Destekleme Projesi International Synergies Ltd. ODTÜ BTC TTGV

20 GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER Hazırlık ve altyapı çalışmaları Bölgesel ve sektörel analiz çalışmaları gerçekleştirildi, proje ilk faz çıktıları değerlendirildi, raporlar hazırlandı. Literatür çalışması yapıldı, örnek uygulamalar derlendi.

21 GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER Yaygınlaştırma ve paydaşlarla iletişim 5 Mayıs 2011 tarihinde İngiltere Büyükelçiliği nde Projenin Lansmanı gerçekleştirildi. Proje tanıtım broşürü hazırlandı.

22 GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER Yaygınlaştırma ve paydaşlarla iletişim Saha ziyaretleri gerçekleştirilerek sanayi kuruluşları ve ilgili paydaşlarla görüşmeler gerçekleştirildi. Adana (Ceyhan ve Yumurtalık dahil) ve Osmaniye bölgelerinde 5 kurum ve 21 firma ziyareti gerçekleştirildi.

23 GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER Yaygınlaştırma ve paydaşlarla iletişim Bölgede Bilgilendirme Toplantıları gerçekleştirildi. Toplamda yaklaşık 140 katılımcı ile gerçekleştirildi. 22 Eylül ADASO 1 Aralık MTSO

24 GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER Yaygınlaştırma ve paydaşlarla iletişim Proje web sitesi hazırlandı. Proje faaliyetler ve ES kavramı/uygulamaları ile ilgili güncel veri akışı sağlanıyor:

25 GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER Yaygınlaştırma ve paydaşlarla iletişim Medya ile ilişkiler yürütüldü. Proje faaliyetleri ve ES konusu yerel/ ulusal medyada yer aldı.

26 GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER Yaygınlaştırma ve paydaşlarla iletişim Medya ile ilişkiler yürütüldü. Proje faaliyetleri ve ES konusu yerel/ ulusal medyada yer aldı.

27 GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER Bölgesel ES ağı ve veri tabanı çalışmaları Firma havuzu oluşturuldu, bölgede ES Üyelik Sistemi oluşturuldu. 50 Firma üye oldu. Veri tabanı oluşturuldu. Firma ziyaretleri gerçekleştirildi, firma görüşleri alındı, üyelikler oluşturuldu. "Endüstriyel Simbiyoz ağımıza siz de üye olun, siz de işbirliği olanaklarından yararlanın" Üyelik Sistemi Firma Bilgi Formu

28 GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER Bölgede ES olanaklarının belirlenmesi ve uygulamalar ES olanaklarının belirlenmesine yönelik çalıştaylar gerçekleştirildi. Firmalar bir araya getirildi, bağlantılar kuruldu. Yaklaşık 400 ES olanağı belirlendi. Firmalara olanaklar ile ilgili raporlar gönderildi. 22 Eylül ADASO 1 Aralık MTSO

29 GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER Bölgede ES olanaklarının belirlenmesi ve uygulamalar Firmalarla iletişim sürdürüldü. Firmalarla birlikte ayrıntılı çalışma gerektiren 10 olanağın belirlenmesi için önceliklendirme çalışması başlatıldı. Önceliklendirme kriterleri belirlendi (danışma kurulunun görüşüne sunuldu.) FİNANSAL KONULAR YASAL KONULAR ÇEVRESEL ETKİ UYGULANMA KOLAYLIĞI FİRMALARIN KAPASİTESİ VE YAKLAŞIMI ETKİ ALANI BÖLGESEL KRİTERLER

30 GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER Bölgede ES olanaklarının belirlenmesi ve uygulamalar Bazı öncelikli olanaklar belirlendi. (10 olanağın belirlenmesi Ceyhan Çalıştayı ndan sonra tamamlanacak.) Belirlenen bazı olanaklar için fizibilite çalışmaları başlatıldı. (Firma ziyaretleri, planlama, çalışma grupları, vb.) Öncelikli olanaklarda yer alan sektörlerden biri olarak demir çelik sektörü için ilgili derneğin toplantısına katılım sağlandı; atıkların değerlendirilmesine ilişkin ayrıntılı bir çalışma (mevzuat, esneklikler, vb.) yapıldı, hazırlanan rapor ilgili paydaşlara iletiliyor.

31 PLANLANAN FAALİYETLER Endüstriyel simbiyoz ağına üye firmaların sayısının arttırılması yönünde çalışmalar devam edecektir. (İskenderun Körfezi ve diğer) ES olanaklarının önceliklendirmesi tamamlanacaktır. Fizibilite çalışmalarına devam edilecektir. Söz konusu ES olanaklarının hayata geçmesine yönelik olarak finansman kaynakları araştırılacak, proje süre ve olanakları çerçevesinde gerekli destek ve katkı sağlanacaktır. Süregelen diğer ES ilişkileri takip edilecektir. Tanıtım ve iletişim faaliyetlerine devam edilecektir. Danışma Kurulu toplantıları gerçekleştirilecektir. Projenin tamamlanması aşamasında sürdürülebilirliğe yönelik faaliyetler gerçekleştirilecektir. Yerel bir arayüz ile çalışma olanakları değerlendirilecektir. Ulusal bir program önerisi geliştirilecektir.

32 TEŞEKKÜRLER Ferda UlutaĢ Çevre Projeleri Grubu Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı Cyberplaza B-Blok Kat: 5-6 Bilkent/Ankara