EGE ÜNİVERSİTESİ EGE MYO MEKATRONİK PROGRAMI

Transkript

1 EGE ÜNİVERSİTESİ EGE MYO MEKATRONİK PROGRAMI

2 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 2 PROGRAMLANABİLİR DENETLEYİCİ UYGULAMALARI İLERİ BUYRUKLAR

3 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 3 İLERİ BUYRUKLAR İleri Fonksiyon Blokları Saat Fonksiyonları

4 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 4 İleri Fonksiyon Blokları Bu kısım, aşağıdaki konuları kapsar:

5 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 5 İleri Fonksiyon Blokları ile İlişkilendirilmiş Bit ve Sözcük Nesneleri Açıklama İleri fonksiyon blokları, ana fonksiyon blokları ile benzer tipte adanmış sözcükler ve bitler kullanır fakat daha fazla programlama deneyimi gerektirir. İleri fonksiyon blokları aşağıdakileri kapsar: LIFO/FIFO Yazaçlar (%R) Tambur denetleyiciler (%DR) Hızlı sayıcılar (%FC) Çok hızlı sayıcılar (%VFC) Darbe genişlik modülasyonu çıkışı (%PWM) Darbe üreteç çıkışı (%PLS) Shift bit register'ı (%SBR) Kaydırma (Shift) sayıcı (%SC) Mesaj kontrol bloğu (%MSG)

6 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 6 Program tarafından Erişilebilir Nesneler Aşağıdaki tablo, çeşitli ileri fonksiyon blokları ile ilişkilendirilmi sözcükler ve bitlere genel bir bakış sunar. Aşağıdaki tablodaki yazma erişiminin, yapılandırma sırasında seçilen "Adjustable" ayarına bağlı olduğuna dikkat ediniz. Bunu ayarlamak, bu sözcüklere TwidoSoft veya operatör arayüzü ile erişilmesine izin verir veya reddeder.

7 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 7

9 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 9 İleri Fonksiyon Blokları için Programlama Prensipleri Genel Bakış Tüm Twido uygulamaları, Ladder Editöründe yazılmış olsalar bile, List programları formunda saklanır. "Dönüştürülemezlik" terimi, TwidoSoft'un, bir List uygulamasını Ladder olarak temsil etme ve daha sonra yeniden geri alma yeteneğine gönderme yapar. Ana fonksiyon bloklarındaki gibi, ileri fonksiyon blokları da, dönüştürülebilirlik kurallarını dikkate almak zorundadır. List dilindeki dönüştürülebilir fonksiyon bloklarının yapısı, aşağıdaki buyrukların kullanımını gerektirir: BLK: Blok başlangıcını ve fonksiyon bloğunun giriş kısmını işaret eder OUT_BLK: Fonksiyon bloğunun çıkış kısmının başlangıcını işaret eder END_BLK: Fonksiyon bloğunun sonunu işaret eder.

10 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 10 Adanmış Girişler ve Çıkışlar Hızlı Sayıcı, Çok Hızlı Sayıcı, PLS ve PWM ileri fonksiyonları, adanmış (dedicated) giriş ve çıkışlar kullanır ama bu bitler, herhangi tek bir blok tarafından kullanılması için özel olarak ayrılmamıştır. Dolayısıyla, bu adanmış kaynakların kullanımı yönetilmelidir. Bu ileri fonksiyonları kullanırken, bu adanmış giriş ve çıkışların nasıl tahsis edileceğini belirlemelisiniz. TwidoSoft, bu kaynakları yapılandırmak için, giriş ve çıkış konfigürasyon detaylarını görüntüleyerek ve eğer bir adanmış giriş veya çıkış, bir yapılandırılmış blok tarafından daha önceden kullanılmışsa, uyarı görüntüleyerek yardımcı olur. Aşağıdaki tablolar, adanmış giriş ve çıkışlara ve belirli özel fonksiyonlara bağımlılığı özetler.

11 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 11 Sayma fonksiyonları ile kullanılırken:

12 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 12 Sayma fonksiyonları veya özel fonksiyonlar ile kullanılırken:

13 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 13 Adanmış Giriş ve Çıkışları Kullanmak TwidoSoft, adanmış giriş ve çıkışları kullanmak için aşağıdaki kuralları uygular. Adanmış G/Ç kullanan her bir fonksiyon bloğu, yapılandırılmalı ve sonrasında uygulama içinde referanslanmalıdır. Adanmış G/Ç, yalnızca, bir fonksiyon bloğu yapılandırıldığında ve bir program içinde referanslanmadığında tahsis edilir. Bir fonksiyon bloğu yapılandırıldıktan sonra, adanmış giriş ve çıkış, uygulama tarafından veya başka bir fonksiyon bloğu tarafından kullanılamaz.

14 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 14 Örneğin, eğer %PLS0'ı konfigüre ederseniz, %Q0.0.0'ı, %DR0'da (tambur denetleyici) veya uygulama mantığında (yani, ST %Q0.0.0) kullanamazsınız. Eğer bir fonksiyon bloğu tarafından ihtiyaç duyulan adanmış giriş veya çıkış, hali hazırda, uygulama tarafından veya başka bir fonksiyon bloğu tarafından kullanılmaktaysa, bu fonksiyon bloğu yapılandırılamaz. Örneğin, eğer %FC0'ı, bir yukarı sayıcı olarak yapılandırırsanız, %VFC0'ı, %I0.0.2'yi yakalama girişi olarak kullanması için yapılandıramazsınız. Not: Adanmış G/Ç'nin kullanımını değiştirmek için, nesne tipini "not used"a (kullanım dışı) ayarlayarak fonksiyon bloğunu yapılandırılmamış hale getiriniz ve sonra uygulamanızdaki, fonksiyon bloğuna dair referansları kaldırınız.

15 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 15 LIFO/FIFO Yazaç Fonksiyon Bloğu (%Ri) Açıklama Bir yazaç, 16-bitlik 16 Sözcüğe kadar depolama (saklama) yapabilen bir bellek bloğudur. Bunu iki farklı yolla yapar: Kuyruk (Queue), FIFO (First In, First Out- ilk giren ilk çıkar) olarak bilinir. Yığın (Stack), LIFO (Last In, First Out- son giren ilk çıkar) olarak bilinir. Aşağıda görülen, bir yazaç fonksiyon bloğu resmidir.

16 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 16 Yazaç fonksiyon bloğu, aşağıdaki parametrelere sahiptir:

17 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 17 LIFO Çalışması Açıklama LIFO çalışmasında (son giren ilk çıkar), girilen son veri, ilk alınacak olandır. Çalışma Aşağıdaki tablo LIFO çalışmasını tanımlar.

18 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 18 FIFO Çalışması Açıklama FIFO çalışmasında (ilk giren ilk çıkar), girilen ilk veri, ilk alınacak olandır. Çalışma Aşağıdaki tablo FIFO çalışmasını tanımlar.

19 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 19 Yazaçları Programlama ve Yapılandırma Açıklama Aşağıdaki programlama örneği, bir bellek sözcüğünün (%MW34), bir yazaca (%R2.I) yüklenmesini gösterir. Bu işlem, %I0.2 depolama isteği üzerine, eğer %R2 yazacı dolu değil (%R2.F=0) ise yapılmaktadır. Yazaçtaki depolama isteği, %M1 tarafından yapılıyor. Alım isteği, %I0.3 girişi tarafından yapılmakta ve %R2.O, %MW20 'ye, eğer yazaç boş değilse (%R2.E=0) yüklenmektedir. 1. Yazaçtaki bir depolama isteği, %M1 tarafından yapılmaktadır. 2. Bir bellek sözcüğü (%MW34), yazaca (%R2.I) yüklenmektedir. 3. Bu işlem, %I0.2'de bir depolama isteği üzerine %R2 yazacı dolu değilse (%R2.F=0) gerçekleştirilmektedir.

20 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 20 Programlama Örneği Aşağıda, bir yazaç fonksiyon bloğu, dönüştürülebilir ve dönüştürülemez programlama örnekleri ile birlikte sunulmuştur.

21 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 21 Yapılandırma Yapılandırma sırasında girilmesi gereken tek parametre, yazaç tipidir: FIFO (varsayılan), veya LIFO

22 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 22 Darbe Genişlik Modülasyonu Fonksiyon Bloğu (%PWM) Açıklama Darbe Genişlik Modülasyonu (%PWM) fonksiyon bloğu, adanmış çıkış kanalları %Q0.0 veya %Q0.1 üzerinde bir kare dalga üretir. %PWM, ya sinyal genişliğini ya da duty cycle'ı değiştirmenize olanak sağlar. Bu iki kanal için, röle çıkışlı denetleyiciler, bir frekans kısıtlamasından dolayı bu fonksiyonu desteklememektedir. İki %PWM bloğu mevcuttur. %PWM0, %Q0.0.0 adanmış çıkışını kullanırken; %PWM1 %Q0.0.1 adanmış çıkışı kullanır. %PLS fonksiyon bloğu da aynı adanmış çıkışları kullanmaya çalışır, dolayısıyla bu iki fonksiyon arasında seçim yapmanız gerekmektedir.

23 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 23 PWM bloğu ve zamanlama diyagramı:

24 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 24 Parametreler Aşağıdaki tablo PWM fonksiyon bloğu parametrelerini listeler. Not: 1. Bu zaman tabanı, röle çıkışlı Twido denetleyiciler için önerilmez.

25 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 25 Periyotların aralığı Önayar değeri ve zaman tabanı, konfigürasyon sırasında değiştirilebilir. Bunlar, sinyal periyodu T=%PWMi.P * TB 'yi sabitlemek için kullanılır. Daha düşük yüzdelerin elde edilmesi için, seçilen %PWMi.P'nin daha büyük olması gerekir. Mevcut periyot aralıkları: ms ila 36.5 ms, ms adımlarda (27.4Hz - 7kHz) 0.57 ms ila 146 ms, 0.57 ms adımlarda (6.84Hz kHz) 10 ms ila 5.45 dakika, 10 ms adımlarda 1s ila 9.1 saat, 1 s adımlarda

26 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 26 Çalışma Çıkış sinyalinin frekansı, zaman tabanı TB ve önayar değeri %PWMi.P seçilerek ayarlanır. Programda %PWMi.R oranını değiştirmek sinyalin genişliğini modüle eder. Aşağıda, değişken duty cycle'lı PWM fonksiyon bloğu için bir darbe diyagramı verilmiştir. PWM fonksiyon bloğu için darbe diyagramı

27 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 27 Programlama ve Yapılandırma Bu örnekte, sinyal genişliği, program tarafından, denetleyici girişleri %I0.0.0 ve %I0.0.1'in durumuna göre değiştirilir. Eğer %I0.0.0 ve %I0.0.1, 0'a set edilmiş ise %PWM0.R oranı %20 ye ayarlanır. 1 durumundaki sinyal süresi şöyle hesaplanır: 20% x 500 ms = 100 ms. Eğer %I0.0.0, 1 e ve %I0.0.1, 0 a set edilmiş ise, %PWM0.R oranı %50'ye ayarlanır (süre 250 ms). Eğer %I0.0.0 ve %I 'e set edilmiş ise, %PWM0.R oranı %80'e ayarlanır (süre 400 ms).

28 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 28 Programlama örneği:

29 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 29 Darbe Üreteç Çıkışı Fonksiyon Bloğu (%PLS) Açıklama %PWM fonksiyon bloğu, adanmış çıkış kanalları %Q0.0 veya %Q0.1 üzerinde bir kare dalga üretir. %PWM, ya sinyal genişliğini ya da duty cycle'ı değiştirmenize olanak sağlar. Bu iki kanal için, röle çıkışlı denetleyiciler, bir frekans kısıtlamasından dolayı bu fonksiyonu desteklememektedir. ıki %PWM bloğu mevcuttur. %PWM0, %Q0.0.0 adanmış çıkışını kullanırken; %PWM1, %Q0.0.1 adanmış çıkışı kullanır. %PLS fonksiyon bloğu da aynı adanmış çıkışları kullanmaya çalışır, dolayısıyla bu iki fonksiyon arasında seçim yapmanız gerekmektedir.

30 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 30 Gösterim

31 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 31 Karakteristikler Sağdaki tablo, PLS fonksiyon bloğunun karakteristiklerini içerir:

32 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 32 Periyotların aralığı Önayar değeri ve zaman tabanı, yapılandırma sırasında değiştirilebilir. Bunlar, sinyal periyodu T=%PLSi.P * TB 'yi sabitlemek için kullanılır. Daha düşük yüzdelerin elde edilmesi için, seçilen %PLSi.P'nin daha büyük olması gerekir. Mevcut periyot aralıkları: ms ila 36.5 ms, ms adımlarda (27.4Hz - 7kHz) 0.57 ms ila 146 ms, 0.57 ms adımlarda (6.84Hz kHz) 20 ms ila 5.45 dakika, 10 ms adımlarda 2 s ila 9.1 saat, 1 s adımlarda

33 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 33 Çalışma Aşağıda, %PLS fonksiyon bloğunun darbe diyagramı verilmiştir.

34 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları Hızlı Sayıcı Fonksiyon Bloğu (%FC) Açıklama: Hızlı sayıcı fonksiyon bloğu (%FC) bir yukarı sayıcı ya da bir aşağı sayıcı olarak kullanılır. Dijital girişlerin yükselen kenarlarını, 5 khz frekansa kadar sayabilir. TWDLCA 40DRF Kompakt denetleyiciler dört adede kadar hızlı sayıcı kullanmak üzere yapılandırılabilirken, diğer Kompakt denetleyici serilerinde bu sayı maksimum üçtür. Modüler denetleyiciler sadece iki hızlı sayıcı kullanabilirler. Hızlı sayıcı fonksiyon blokları %FC0, %FC1, %FC2 ve %FC3 sırasıyla adanmış girişler %I0.0.2, %I0.0.3, %I0.0.4 ve %I0.0.5 i kullanır. Bu bitler kendi özel kullanımları için ayrılmamıştır. Bu bitlerin ataması yapılırken diğer fonksiyon bloklarının kullanımı ile birlikte düşünülmelidir. 34

35 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları Hızlı Sayıcı fonksiyon bloğu örneği Gösterim Aşağıdaki, bir Hızlı Sayıcı fonksiyon bloğu örneğidir. 35

36 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları Parametreler 36

37 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları Özel not: Eğer ayarlanabilir (adjustable) olarak yapılandırılmışsa, uygulama, ön-ayar değeri %FCi.P'yi ve mevcut değer %FCi.V'yi herhangi bir anda değiştirebilir. Fakat yeni bir değer, yalnızca giriş reseti aktif ise veya %FCi.D çıkışının yükselen kenarında ise hesaba katılır. Bu, bir tek darbe kaybı olmaksızın ardışıl farklı saymalara olanak sağlar. Çalışma: Yukarı sayıcı olarak yapılandırılmışsa, adanmış girişte bir yükselen kenar göründüğünde, mevcut değer, bir arttırılır. Değer ön-ayar değeri %FCi.P'ye eşit olduğunda, Tamam çıkış biti %FCi.D, 1 yapılır ve mevcut değer %FCi.V'ye sıfır yüklenir. Aşağı sayıcı olarak yapılandırılmışsa, adanmış girişte bir yükselen kenar göründüğünde, mevcut değer bir azaltılır. Değer sıfır olduğunda, Tamam çıkış biti %FCi.D, 1 yapılır ve ön-ayar değeri %FCi.P, mevcut değer %FCi.V'ye yüklenir. 37

38 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları Konfigürasyon ve Programlama Bu örnekte hızlı sayıcı izin girişi %I1.1 1'e set edilmişken, 5000'e kadar yukarı sayar. %FC0 için giriş, adanmış giriş %I0.0.2'dir. Ön-ayar değerine ulaşıldığında, %FC0.D; %FC0.R, %I1.2 VE %M0 tarafından resetleninceye kadar, "on" konumuna gelir ve orada kalır. 38

39 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları Özel Durumlar Aşağıdaki tablo, %FC fonksiyon bloğunun programlanması için özel durumların bir listesini içermektedir. 39

40 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları Çok Hızlı Sayıcı Fonksiyon Bloğu (%VFC) Açıklama Çok Hızlı Sayıcı fonksiyon bloğu (%VFC), TwidoSoft kullanılarak yapılandırılabilir ve aşağıdaki fonksiyonlardan herhangi birini gerçekleştirir: Yukarı/Aşağı Sayıcı Yukarı/Aşağı İki-Fazlı Sayıcı Tek Yukarı Sayıcı Tek Aşağı Sayıcı Frekansmetre %VFC, dijital girişlerin, 20 khz frekanslara kadar sayılmasını sağlar. TWDLCA 40DRF Kompakt denetleyiciler iki adet çok hızlı sayıcı bulundururken, diğer Kompakt denetleyiciler bir adet ÇHS yapılandırılabilir. Modüler denetleyiciler iki adede kadar çok hızlı sayıcı yapılandırılabilir. 40

41 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları Adanmış G/Ç Atamaları Çok Hızlı Sayıcı fonksiyon blokları, adanmış girişleri ve yardımcı giriş ve çıkışları kullanır. Bu giriş ve çıkışlar, kendi özel kullanımları için ayrılmamıştır. Bunların ataması, diğer fonksiyon bloklarının bu adanmış kaynaklar için kullanımı ile gözönünde bulundurularak yapılmalıdır. Aşağıdaki tablo, bu atamaları özetler: 41

42 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları %VFC0 %VFC1 42

43 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları Açıklamalar: Yuk./Aş.=Yukarı/Aşağı Ops. Kul.=Opsiyonel kullanım Kullanılmadığında, giriş veya çıkış, uygulama tarafından ana çevrimde yönetilmek üzere bir normal mevcut dijital G/Ç olarak kalır. %I0.0.2, kullanılırsa, %FC0 mevcut değildir. %I0.0.3, kullanılırsa, %FC1 mevcut değildir. %I0.0.4, kullanılırsa, %FC2 mevcut değildir. %I0.0.5, kullanılırsa, %FC3 mevcut değildir. 43

44 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları Gösterim Aşağıdaki, Çok Hızlı Sayıcının bir blok gösterimidir. 44

45 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları Parametreler Aşağıdaki tablo, çok hızlı sayıcı karakteristiklerini listeler. 45

50 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları Sayma Fonksiyonu Tanımı Çok hızlı sayma fonksiyonu, 20 khz'lik bir maksimum frekansa kadar, standart modda 0'dan 65535'e ve 0 dan 4,294,967,295 kadar bir aralıkta çalışır. Sayılacak darbeler, aşağıdaki şekilde uygulanır: %VFC1 IA ya 50

51 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları Fonksiyon Blokları hakkında Artma ve azalma işlemleri, yalnızca sayma fonksiyonu izinlenmiş ise, darbelerin yükselen kenarında gerçekleştirilir. Sayma modunda kullanılan iki opsiyonel giriş mevcuttur: ICa ve IPres. ICa, mevcut değeri (%VFCi.V) yakalamak için kullanılır ve %VFCi.C'de saklanır. ICa girişleri, %VFC0 için, %I0.0.3 ve eğer mevcutsa %VFC1 için, %I0.0.4 olarak belirlenir. IPres girişi aktif olduğunda, mevcut değer aşağıdaki yollarla etkilenir: %VFCi.V, 0'a reset edilir. Aşağı-sayma için, %VFCi.V, %VFCi.P'ye set edilir. Frekans sayma için, %VFCi.V ve VFCi.M, 0'a set edilir. Aynı zamanda, %VFCi.F'nin sıfıra reset edileceğine dikkat ediniz. IPres girişleri, %VFC0 için, %I0.0.2 ve eğer mevcutsa %VFC1 için, %I0.0.5 olarak belirlenir. 51

52 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları Fonksiyon Bloğu Çıkışları Hakkında Notlar Tüm fonksiyonlar için, mevcut değer, iki eşik ile (%VFCi.S0 ve %VFCi.S1) karşılaştırılır. Bu karşılaştırma sonucuna göre, bu iki bit nesnesi (%VFCi.TH0 ve %VFCi.TH1), eğer mevcut değer, karşılık gelen eşikten büyük veya eşiğe eşit ise 1'e set edilir; aksi durumda 0'a reset edilir. Refleks çıkışları (yapılandırılmışsa), bu karşılaştırmalara uygun olarak set edilir. Hiçbir (0), 1 veya 2 çıkışın yapılandırılabile-ceğine dikkat ediniz. %VFC.U, FB'nun bir çıkışıdır, ilişkilendirilmiş sayıcı değişmesinin yönünü verir (Yukarı için 1, Aşağı için 0). 52

53 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları Sayma Fonksiyonu Diyagramı 53

54 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları Tek Yukarı Sayıcı Çalışması Aşağıdaki, %VFC'nin bir tek yukarı sayıcı modunda kullanımına bir örnektir. Bu örnek için şu konfigürasyon elemanları set edilmiştir: %VFC0.P ön-ayar değeri, 17'dir. %VFC0.S0 aşağı eşik değeri, 14'tür ve %VFC0.S1 yukarı eşiği 20'dir. 54

55 Aşağıda bir zamanlama çizelgesi görülmektedir: Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları

56 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları Tek Aşağı Sayıcı Çalışması Aşağıdaki, %VFC'nin bir tek aşağı sayıcı modunda kullanımına bir örnektir. Bu örnek için şu konfigürasyon elemanları set edilmiştir: %VFC0.P ön-ayar değeri, 17'dir. %VFC0.S0 aşağı eşik değeri, 14'tür ve %VFC0.S1 yukarı eşiği 20'dir. 56

57 0 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları

58 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları Yukarı/Aşağı Sayıcı Çalışması Aşağıdaki, %VFC'nin bir yukarı-aşağı sayıcı modunda kullanımına bir örnektir. Bu örnek için şu konfigürasyon elemanları set edilmiştir: %VFC0.P ön-ayar değeri, 17'dir. %VFC0.S0 aşağı eşik değeri, 14'tür ve %VFC0.S1 yukarı eşiği 20'dir. 58

59 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları

60 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları Frekansmetre Fonksiyonunun Tanımı %VFC'nin frekansmetre fonksiyonu, IA girişi üzerinde bir periyodik sinyalin Hz cinsinden ölçülmesi için kullanılır. Ölçülebilen frekans aralığı 10Hz ile 20KHz arasındadır. Kullanıcı iki zaman tabanı arasında seçim yapabilir. Bu seçim, yeni bir nesne, %VFC.T (zaman tabanı) aracılığı ile yapılır. 100=100ms'lik zaman tabanı, 1000=1s'lik zaman tabanı (time base). %VFC.M (Frekans Ölçümü Geçerli) nesnesi ölçmenin tamamlandığını göstermek üzere 1 yapılır. 60

61 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları Frekansmetre Fonksiyonu Diyagramı 61

62 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları Frekansmetre Çalışması Aşağıdaki, %VFC'nin frekansmetre modunda kullanımına ait bir zamanlama diyagramı örneğidir. 62

63 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları Özel Durumlar Aşağıdaki tablo, %VFC fonksiyon bloğunun programlanması için özel durumların bir listesini içerir: 63

64 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 64 Saat Fonksiyonları Açıklama Twido denetleyiciler, Gerçek-Zaman Saati opsiyonu (GZS) gerektiren bir gün zamanı saati fonksiyonuna sahiptir ve aşağıdakileri sağlar: Takvim blokları, önceden tanımlı zamanlarda olayları kontrol etmek için kullanılır. Zaman/tarih damgalama (stamping) zaman ve tarihleri, olaylara atamak ve olay Twido gün zamanı saatine, TwidoSoft Software (Yazılım) menüsündeki Schedule Blocks (Takvim Blokları) seçilerek erişilebilir. Gün zamanı saati, bir program tarafından da ayarlanabilir. Eğer batarya, denetleyici kapatılmadan önce, en az altı saat boyunca şarj edilmiş ise, denetleyici kapatıldığında, saat ayarları 30 güne kadar çalışmaya devam eder. Gün zamanı saati, 24-saat formatındadır ve artık yılları da hesaba katar.

65 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 65 GZS Düzeltmesi Değeri GZS Düzeltmesi değeri, GZS'nin doğru çalışması için gereklidir. Her bir GZS ünitesi, ünite üzerine yazılmış kendi düzeltme değerine sahiptir. Bu değer, TwidoSoft'ta Controller Operation diyalog kutusundaki Configure RTC (GZS'yi Konfigüre Et) opsiyonu kullanılarak yapılandırılabilir.

66 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 66 Takvim Blokları Açıklama Takvim Blokları, önceden tanımlı bir ay, gün ve zamandaki aksiyonları kontrol etmek için kullanılır. Maksimum 16 takvim bloğu kullanılabilir ve herhangi bir program girişine ihtiyaç duymaz. Not: Sistem biti %S51'i, Gerçek-Zaman Saati (GZS) opsiyonunun yerleştirilmiş olduğunu doğrulamak için kontrol ediniz. Takvim bloklarının kullanılması için GZS opsiyonu gereklidir.

67 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 67 Parametreler Aşağıdaki tablo, bir takvim bloğu için parametreleri listeler.

68 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 68 Takvim Bloklarını İzinlemek Sistem sözcüğü %SW114'ün bitleri 16 takvim bloğunun her birinin çalışmasını izinler (bit, 1'e set edilir) veya iptal eder (bit 0'a set edilir). %SW114'deki takvim bloklarının atanması: Default olarak (veya bir soğuk yeniden başlatmadan sonra) bir sistem sözcüğünün tüm bitleri, 1'e set edilir. Program tarafından bu bitlerin kullanımı opsiyoneldir. Takvim Bloklarının Çıkışı Aynı çıkış (%Mi veya %Qj.k) birkaç blok tarafından atanmışsa, bu nesneye son olarak atanan, bu blokların herbirinin sonucunun "OR'lanmışıdır" (aynı çıkış için birkaç "çalışma aralığı" olması mümkündür).

69 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 69 Örnek Aşağıdaki tablo, bir yaz ayı sulama programı örneği için parametreleri göstermektedir:

70 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 70 Takvim bloğu, aşağıdaki program kullanılarak, bir anahtar veya %I0.1 girişine bağlı bir nem dedektörü aracılığıyla iptal edilebilir. Aşağıdaki zamanlama diyagramı, %Q0.2 çıkışının aktivasyonunu gösterir.

71 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 71 Program aracılığıyla Zaman Tarihleme Tarih ve zamanın her ikisi birden, sistem sözcükleri %SW50 ila %SW53'te mevcuttur. Bu yüzden, güncel tarih ve zaman ile anlık değerler veya ayar noktalarını (setpoints) içerebilen sözcükler %MWi (veya %KWi) arasında aritmetik karşılaştırmalar yaparak, denetleyici programı içinde zaman ve tarih damgalama gerçekleştirmek mümkündür.

72 Zaman/Tarih Damgalama Açıklama Sistem sözcükleri %SW50 ila %SW53; bir çevresel (peripheral) cihaz üzerinde görüntüleme için veya cihaza iletim için yararlı olan güncel tarih ve zamanı BCD formatında içerir. Bu sistem sözcükleri, bir olayın zaman ve tarihini saklamak için kullanılabilir. Not: Tarih ve zaman, opsiyonel Operatör Ekranı kullanılarak da ayarlanabilir. Bir Olayı Tarihlemek Bir olayı tarihlemek için; atama işlemleri kullanmak, sistem sözcüklerinin içeriğini dahili sözcüklere transfer etmek ve daha sonra bu dahili sözcükleri işlemek yeterlidir (örneğin, birimi görüntülemek için EXCH komutu aracılığıyla iletim). Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları

73 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 73 Programlama Örneği Aşağıdaki örnek, %I0.1 girişi üzerindeki bir yükselen kenarın nasıl tarihleneceğini gösterir. Bir olay saptandığında, sözcük tablosu aşağıdakileri içerir: Not: (1) 0 = Pazartesi, 1 = Salı, 2 = Çarşamba, 3 = Perşembe, 4 = Cuma, 5 = Cumartesi, 6 = Pazar.

74 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 74 Sözcük Tablosu Örneği 19 Nisan 2002, Pazartesi, 13:40:30 için örnek veri: Son Durmanın Tarih ve Zamanı Sistem sözcükleri %SW54 ila %SW57, son durmanın (stop) tarih ve zamanını içerir ve %SW58 sözcüğü, son durmanın nedenini BCD formatında gösteren kodu içerir.

75 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 75 Tarih ve Zamanı Ayarlamak Açıklama Tarih ve zaman ayarları, aşağıdaki yöntemlerden biri kullanılarak güncellenebilir: TwidoSoft Set Time (Zamanı Ayarla) diyalog kutusunu kullanınız. Bu diyalog, Controller menüsünden Controller Operations (Kontrolör İşlemleri) seçilerek görüntülenen Controller Operations diyalog kutusunda mevcuttur. %SW50 ila %SW53 sistem sözcüklerini veya sistem sözcüğü %SW59'u kullanınız. Tarih ve zaman ayarları, yalnızca denetleyici üzerinde GZS opsiyon kartuşu (TWDXCPRTC) kurulu olduğunda güncellenebilir.

76 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 76 %SW50 ila %SW53'ü Kullanmak Sistem sözcükleri %SW50 ila %SW53'ü, tarih ve zamanı ayarlamakta kullanmak için, %S50 biti, 1'e kurulmalıdır. Bu işlem, aşağıdakilere yol açar: %SW50 ila %SW53 sözcüklerinin, dahili saat aracılığıyla güncellenmesini iptal eder. %SW50 ila %SW53 sözcüklerine yazılmış değerleri, dahili saate iletir.

77 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 77 Programlama örneği:

78 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 78 Sözcükler %MW10 ila %MW13; yeni tarih ve zamanı, BCD formatında içerecektir ve sözcükler %SW50 ila %SW53'ün kodlamasına karşılık gelecektir. Word tablosu, yeni tarih ve zamanı içermek zorundadır: 19 Nisan 2002, Pazartesi için veri örneği: %SW59'u Kullanmak Tarih ve zamanı güncellemek için bir başka yöntem, sistem biti %S59'u ve tarih ayarlama sistem sözcüğü %SW59'u kullanmaktır. %S59 bitini 1 yapmak, mevcut tarih ve zamanı, %SW59 sözcüğü aracılığıyla ayarlamaya olanak sağlar. %SW59, tarih ve zaman bileşenlerinin herbirini, bir yükselen kenarda arttırır veya azaltır.

79 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 79 Uygulama Örneği Aşağıdaki ön panel, dahili saatin (clock) saatini (hour), dakikalarını ve saniyelerini değiştirmek için yaratılmıştır. Kontrollerin tanımı: Saatler/Dakikalar/Saniyeler anahtarı, sırasıyla %I0.2, %I0.3 ve %I0.4 girişlerini kullanarak, değiştirilecek zaman göstergesini seçer. Push buton "+"; seçilen zaman göstergesini, %I0.0 girişini kullanarak arttırır. Push buton "-"; seçilen zaman göstergesini, %I0.1 girişini kullanarak azaltır.

80 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 80 Aşağıdaki program, panelden girişleri okur ve dahili saati ayarlar.