T.C. ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi İnfeksiyon Kontrol Komitesi Talimatları

Transkript

1 T.C. ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi İnfeksiyon Kontrol Komitesi Talimatları 1- Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesi İnfeksiyon Kontrol Talimatı 2- Anne Sütü Saklama Talimatı 3- Parenteral Solüsyon Hazırlama ve Uygulama Talimatı 4- Atık Yönetimi Talimatı 5- İzolasyon Önlemleri Talimatı 6- MRSA Kontrol Talimatı 7- El Hijyeni ve Eldiven Kullanımı Talimatı 8- Ameliyathane Temizliği Talimatı 9- Damar İçi Kateter ile İlişkili İnfeksiyonları Önleme Talimatı 10-Ventilatör İlişkili Pnömoni Önlenmesi Talimatı 11-Üriner Sistem İnfeksiyonlarını Önleme Talimatı 12-Cerrahi Aletlerin Yıkanması ve Temizliği Talimatı 13-Delici-Kesici Yaralanmalardan Korunma ve İzleme Talimatı 14-Endoskop Temizliği ve Dezenfeksiyonu Talimatı 15-Morg Temizlik Talimatı 16-Hemodiyaliz Ünitesi Enfeksiyon Kontrol Talimatı

2 OMÜ SUVAM Hastane İnfeksiyon Kontrol Komitesi AMAÇ Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesi İnfeksiyon Kontrol Talimatı Talimat No:1 Düzenleme Tarihi: Güncellenme Tarihi: Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde (YDYBÜ) hastane infeksiyonlarının önlenmesi ve kontrolü KAPSAM Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde çalışan ve hastayla teması olan herkesi kapsar. TEMEL İLKELER 1. YDYBÜ hastane infeksiyonları yönünden en riskli birimlerdir. İnfeksiyonların önlenmesinde bu birimlerde çalışacak olan personelin yoğun bakım konusunda bilgili, deneyimli ve hastane infeksiyonları konusunda ilgili olmaları esastır. A. Kuvözlerin Temizliği ve Dezenfeksiyonu Kuvözlerin temizliğinde tek kullanımlık bezler kullanılmalı ve tüm aşamalarda değiştirilmelidir. Temizlik günlük olarak yapılır. Ayrıca gözle görünür bir kirlenme varsa temizlik yapılır. 1. Kuvözde hasta varken; İşlem yukarıdan aşağıya doğru su ve deterjan ile silme ve ayrı bir bezle durulama şeklinde olmalıdır.

3 Ellerin en çok temas ettiği dış kapaklar, bu kapakları saran yastık ve kollar, gün içinde en az iki kez yer yüzey dezenfeksiyonu için uygun olan ve yenidoğan için toksik olmayan bir dezenfektanla silinmelidir. Kuvöz nemlendiricileri haftada bir kez ve bebek değişiminde steril edilmeli veya yüksek düzey dezenfekte edilmeli, dezenfeksiyon sonrası steril su ile doldurulmalıdır. Nemlendiriciler kullanılmadığı sürece kuru olarak muhafaza edilmelidir. 2. Hasta çıktıktan sonra; Kuvöz mutlaka dezenfekte edilerek kullanılmalıdır. Hasta uzun süredir yatıyor ise bebeklerde haftada bir, 1000 gr altındaki bebeklerde beş günde bir, bebek başka bir yere alınarak kuvözler dezenfekte edilmelidir. Önce kuvözün ayrılabilir tüm parçaları ayrılarak, yıkanabilir parçaları su ve deterjan ile yıkanmalı, diğerleri günlük temizlikteki gibi silinmelidir. Hastane infeksiyon kontrol komitesince düşük düzey dezenfektan olarak önerilen ajanlardan biri dezenfeksiyon amacı ile kullanılabilir. Önerilen oranlara uyulmalıdır. Yüzeyler kuruduktan sonra bebek kuvöze alınabilir. Kuvözlerin fan ve filtre sistemlerinin bakımı ve değişimi, üretici firma önerileri doğrultusunda yapılmalıdır. B. Ventilatör Temizliği ve Bakımı Ventilatörlerin dış yüzeyi günlük olarak su ve deterjanla, hastane infeksiyon kontrol komitesince düşük düzey dezenfektan olarak önerilen ajanlardan biri ile silinir. Ventilatör devreleri tek kullanımlık olmalıdır. Tek kullanımlık olmayan ısıya dayanıklı devreler uygun temizlik işleminden sonra basınçlı buhar otoklavında steril edilir. Isıya dayanıklı olmayan devreler yüksek düzey dezenfektan kullanılarak dezenfekte edilmelidir. Gözle görülür kirlenme ve işlev bozukluğu olmadıkça devreler değiştirilmemelidir. Devreler içinde oluşan sıvılar boşaltılarak hastaya gitmesi engellenmelidir. Sistemdeki bütün nemlendiricilerde steril distile su kullanılmalıdır. Nemlendirici filtreler mekanik fonksiyon bozukluğu gelişmediği veya gözle görülür kirlenme olmadığı sürece rutin olarak değiştirilmemelidir.

4 Oksijen flowmetre kapları içinde steril su kullanılmalıdır. Bu amaçla steril olmayan su, serum fizyolojik veya steril olmayan distile su kullanılmamalıdır. Oksijen flowmetre kapları içinde steril su miktarı azaldığında üzerine ekleme yapılmamalı, kaplar temizlenip dezenfekte edildikten sonra kuruması beklenmeli, kuruduktan sonra tekrar steril su konulmalıdır. Gezici oksijen tüpü ile transfer edilen hastalar için oksijen flowmetre kabına su konulmasına gerek yoktur. Hastanın mutlaka nemlendirilmiş hava alması gerekli ise kendi flowmetresi ile transfer edilmelidir. Nemlendirici kaplardaki ( humidifier ) sıvı azaldıkça üzerine ekleme yapılmamalı, kaplar temizlenip dezenfekte edildikten sonra kuruması beklenmeli, kuruduktan sonra steril su konulmalıdır. Yeni bir hasta için, bir önceki hastadan kalan nemlendirici kabı ( humidifier ) kesinlikle kullanılamamalı, her yeni hasta için temiz ve dezenfekte edilmiş bir nemlendirici kabı kullanılmalıdır. Nemlendirici devrelerindeki su günlük olarak değiştirilmelidir. Hasta başında bulunan aspirasyon kateterinin yıkanmasında kullanılan steril su her 8 saatte bir değiştirilmelidir. Nazal oksijen kateter ve maskelerin fonksiyonu bozulduğunda ve gözle görünür kontaminasyon saptandığında değiştirilmelidir. Her aspirasyon işleminde tek kullanımlık steril aspirasyon sondaları kullanılmalıdır. Aspirasyon sırasında, aspirasyon materyalinin hastanın gözüne sıçramamasına dikkat edilmelidir. Aspirasyon işlemi kesinlikle steril eldivenle yapılmalıdır. Laringoskop blade kısımları steril edilmeli veya yüksek düzey dezenfeksiyon sağlanmalıdır. Ambular, her kullanım sonrası temizlenip dezenfekte edilmelidir. OMÜ SUVAM Hastane İnfeksiyon Kontrol Komitesi Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesi ANNE SÜTÜ SAKLAMA TALİMATI Talimat No: 2 Düzenleme Tarihi: Güncellenme Tarihi:

5 1.AMAÇ: Anne sütünün aseptik koşullarda besin değerini kaybetmeden saklanarak yeni doğana ulaştırılması. 2. KAPSAM: Yenidoğanla ilgili herkesi kapsar. 3. TEMEL İLKELER Aseptik koşullarda sağdığınız sütü, steril süt saklama poşetlerine alınız, ağzını sıkıca kapatınız. Sütü, bebeğin içebileceği miktarlarda küçük kaplarda saklayın. Poşetlediğiniz her sütün üzerine bebeğin ismini ve tarihi yazınız. Sağdığınız sütü dondurmadan 72 saat ve dondurulmuş sütü erittikten sonra 24 saat buzdolabında (+1Ċ ile +4Ċarasında) saklayabilirsiniz. Buzlukta (-7Ċ ile 2Ċ arasında) 3 haftaya kadar saklanabilir. Derin dondurucuda (-18Ċ nin altında) altı aya kadar saklanabilir. Donmuş sütü buzdolabında yavaş olarak eritiniz. Sıcak suyun içinde (benmari usulü) hızlı olarak eritilebilir. Donmuş sütü oda sıcaklığında uzun süre bekleterek eritmeyiniz. Sütü fazla ısıtmayın, sütün kesilmesine ve bazı proteinlerin hasar görmesine neden olabilir. Bunun için mikrodalga fırınların kullanılması tercih edilmemelidir. Süt 1 saatten fazla oda ısısında bırakılmazsa ikinci kez kullanılabilir, daha sonraya kalan süt atılmalıdır. Eritilmiş sütü tekrar dondurmayınız. Sütü buzdolabının kapağına koymayınız. Sütler bir termos içerisinde buz ile taşınmalıdır.

6 OMÜ SUVAM Hastane İnfeksiyon Kontrol Komitesi 1.AMAÇ Parenteral Solüsyon Hazırlama ve Uygulama Talimatı Talimat No: 3 Düzenleme Tarihi: Güncellenme Tarihi: Parenteral solüsyonlarla gelişebilecek infeksiyonların önlenmesi, kontrolü ve hastaların uygun, doğru şekilde parenteral beslenmesini sağlamak. 2.KAPSAM Parenteral solüsyon hazırlayan ve kullanan tüm personeli kapsar. 3.TEMEL İLKELER Fiziksel Yapılanma TPN Ünitesi 4 ayrı birimden oluşmalıdır: 1. Dolum odası (dolum odası kendi arasında 2 kısımdan oluşmaktadır. Dolum ve giyinme odası) 2. Bilgi işlem odası 3. Depo 4. Personel odası 1-Dolum Odası Pozitif basınçlı oda olmalıdır. Dolum odası anti-bakteriyel özellikle döşenmelidir.

7 Dolum öncesi ve sonrasında HEKK yer-yüzey temizlik talimatlarına uyulmalıdır. Dolumlar laminer hava kabininde yapılmalıdır. Laminer hava kabini sınıf II-B olmalıdır. Hepa filtreler H14 olmalıdır. Hepa filtre yüzey hava hızı ölçümleri ortalaması 0.45 m/s ± % 20 sınırları içinde olmalıdır. Hepa filtre yüzeyinde farklı ölçüm yapıldığında da her nokta ölçümü ortalama hava hızının ± % 20 si sınırlar içinde olmalıdır. Filtre tıkanıklığı magnehelic lerle izlenebilmelidir. Laminer Airflow kurulumundan sonra hepa filtreler de yapılacak filtre bütünlüğü testi için % 100 ayar çubuğu bulunmalıdır. Kurulumundan sonra filtre bütünlüğü testi sonuçları, filtre yüzeyi ve çerçevesi için %0.01 limiti içinde olmalıdır. Hepa filtre vertikal yerleştirilecektir. Laminer Airflow da ön filtre bulunmalıdır. Cihazın iç çalışma alanı ölçüleri 120cm(en) *85cm (yükseklik) *65cm (derinlik). Bu ölçülere uygun 2 adet Hepa filtre yerleştirilmelidir.(60*120) Mevcut hepa filtrelerin yeterli olmaması durumunda laminazör yerleştirilmelidir. Cihazda ayrıca egzoz çıkışına gerek olmamalıdır. Laminer Airflow un iç çalışma zemini paslanmaz çelik olmalıdır. Laminer Airflow un içinde 2 adet priz bulunmalıdır. Laminer Airflow un içinde 1 adet serum askısı (10 ve üzeri kancalı) olmalıdır. Hepa filtrelerin bakımı düzenli yapılmalıdır. (Yılda 1 defa) Dolum cihazı, laminer hava kabini HEKK yer yüzey temizlik talimatlarına ve firma önerilerine uygun olarak yapılmalıdır. Cihaz bilgisayar ve manüel yöntemle çalışabilmelidir, belli hacimlerde dolumu yapabilme kapasitesine sahip olmalıdır. Etiket özelliği dolum yapan ünitenin isteğine göre ayarlanabilir olmalıdır, etikette makro ve mikro nutrientlerin miktarı, kalori içeriği ve dağılımı ( karbonhidrat, yağ, ozmolarite, PH, volüm miktarı, NPK/N oranı, dolum tarihi,

8 hasta adı soyadı ve servisi, kullanım süresi, kullanım saati mutlaka bulunmalıdır.) Cihaz kullanılan ürünlerin etkileşimini engellemek amacıyla isteğe göre karışım sırası ayarlanabilir olmalıdır. Cihazın dolum sırasında hata payı % ± 3 geçmemelidir. Cihaz her dolum öncesi otomatik olarak kendi kalibrasyonunu yapabilme yeteneğinde olmalıdır. Cihazdaki dolum yolları farkını belirlemek için renk veya rakam kodu cihaz üzerinde veya transfer set üzerinde bulunmalıdır. Cihaz farklı formülleri kesintisiz olarak hazırlayabilmelidir. Cihaz ve dolum odasının teknik özelliği yılda 2 kez sertifikalı elemanlar tarafından kontrol edilmelidir, eksik veya yanlışlık 24 saat içersinde giderilmelidir. Dolum cihazı milimetrik hataları engellemek amacıyla gravimetrik yöntemle çalışmalıdır. Cihaz ayrıca bilgisayara bağlanmalı ve bir program ile işletilmelidir. TPN izlem ve dokümantasyonu bilgisayar ile yapılabilmeli ve etikette görülebilmelidir. Dolumla ilgili geriye dönük, tüm hasta ve dolum bilgilerine bilgisayar sisteminden ulaşılabilmelidir. Dolum odasında iletişimi sağlayan dış pencere dolum odası görevlisi tarafından içeri açılabilen özellikte olmalıdır. Dolum odasında malzeme ve cihaz dizaynı dolum işlemini ve iş düzenini kolaylaştıracak biçimde yapılmalıdır Dolum odası sıcaklığı ºC olmalıdır. Dolum saatleri dışında ultraviyole ışın kullanılmalıdır. ( Senede bir değiştirilmelidir. ) Dolum odası kıyafetler steril ve ayrı olmalıdır. Dolum odasına direkt giriş olmamalı, ön giyinme kabin ayrı olmalıdır 2-Bilgi İşlem Odası Dolum odası ile iletişimi sağlayacak özellikte olmalıdır.

9 Bilgisayar ile karışım cihazı arasında bağlantı bulunmalıdır. Tüm veriler bilgisayardan cihaza aktarılabilmelidir. Hastaya ilişkin TPN istemleri özelliği bilgisayara doğru girilmelidir, doğruluğu çıkarılan etikette kontrol edilmelidir. Bilgi işlem odasında kullanılan araç gereç ve kırtasiye malzemeleri haricinde infeksiyona neden olabilecek malzeme bulundurulmamalıdır. Bilgi işlem odasının temizliği HEKK yer yüzey talimatına olarak yapılmalıdır. 3-Depo Özellikleri Dolum odasında kullanılacak olan tüm ürünlerin saklanması ve korunması serin ve ışıksız ortamda olmalıdır. Depolama sisteminde mutlaka son kullanım tarih takibi yapılmalıdır. Dış ambalajdaki herhangi bir bozulma durumunda ürün kullanılmamalıdır. Depo bir haftalık ihtiyacı karşılayacak özellikte ve ünite içindeki iş güzergâhını kolaylaştıracak yakınlıkta olmalıdır. Depo dolum odasından ayrı bir yerde ve farklı kapılardan giriş çıkışı sağlayacak özelikte olmalıdır. Parenteral Beslenme Torbası Sistem total parenteral nütrisyon (TPN) solüsyonlarını tek torbada toplama imkanı vermelidir. Sistem cihazı gerçek hacim hesaplaması için gravimetrik olarak ağırlık ölçümü prensibi ile çalışmalıdır. Cihaz ayrıca bilgisayara bağlanmalı ve bir program ile işletilmelidir. TPN izlem ve dokümantasyonu bilgisayar ile yapılabilmeli ve etikette görülebilmelidir. Pediatrik formdan, erişkin formlara kadar (500ml-1000ml-2000ml-3000ml) farklı torba tipleri bulunmalıdır. Torbada kullanılan malzeme hazırlanan karışımın stabilitesinin sağlanabilmesi, özellikle lipit emilimini azaltmak için geçimli EVA (etilen vinil asetat) olmalıdır. Torbada sıvı-ilaç enjeksiyonları için giriş olmalıdır ve bu port mikroorganizmaların tutulmasını engelleyecek özellikte olmalıdır.

10 Torbada TPN sıvısı hazırlandıktan sonra hastaya uygulamada kullanılmak üzere ayrı bir çıkış hattı olmalıdır ve serum setlerine uygun standart yapıda olmalıdır. Torbanın üzerinde görülebilir derecelendirmeler olmalıdır. Torba şeffaf, gamma sterilizasyonu ile steril edilmiş olmalıdır, taşınabilir olmalıdır. Torba hasta başı serum askılarına adapte edilebilmelidir. Transfer set 24 saat boyunca değiştirilmeden kullanılabilme özelliğine sahip olmalıdır. Torba sterilitesini korumak için sistemde filtre olmalıdır. Torba tekli steril paketler halinde kullanıma hazır olmalı ve son kullanma tarihi üzerinde olmalıdır. Torba ışıktan korunma özelliğinde olmalıdır. Dolum sırasında torba sistemden ayrıldığında sızıntıyı önleyecek üzere kilit sistemi bulunmalıdır. ( Geri açılmamak üzere ) Torba içindeki karışımın homojenliğinin korunması için setin cihaza sabitlendiği manifold üzerinde filtre bulunmalıdır. İnfüzyon seti Non-toksik PVC den üretilmiş olmalı Steril ve tekli paketlenmiş olmalı Hava girişi ve delme ucu olmalı Kapaklı bakteri filtresi olmalı Açma kapama klempi olmalı Damla ayar makinelerine uyumlu olmalı Enjeksiyon portu olmalıdır. Hortum uzunluğu ez az 1,5 m olmalı 20 damla=1 ml olmalı Hazne tabanında 15 mikronluk mayi filtresi olmalı Işığa duyarlı solüsyonları vermek için kullanılacak setler ışık geçirmeme özelliğine sahip olmalı Cihazla dolum torbası arasında madde akışını sağlayan transfer set tüm makro ve mikro nütrientlerle geçimli olmalıdır.

11 Set üzerindeki kodlama sıvı sıralanışı karıştırmamak için yapılan makinedeki renk veya rakam kodu transfer setindeki renk ve rakam koduyla uyumlu olmalıdır Set kullanım süreleri: 1. Kan, kan ürünleri ve lipit emülsiyonları(glikoz ve aminoasitlerle kombine olarak verilen üçlü solüsyonlar ve ya tek başına uygulanan lipit solüsyonları)için kullanılan infüzyon setleri 24 saat içinde değiştirilmelidir. 2. Sadece dekstroz ve aminoasit içeriyor ise infüzyon setlerinin 72 saatten önce değiştirilmemesi önerilir. 3. Propofol infüzyonu için kullanılan setler, 6 12 saatte bir değiştirilir. Parenteral sıvılar kullanım süreleri: Lipit içeren sıvıların infüzyonu 24 saatte tamamlanmalıdır. Sadece lipit solüsyonu infüzyonlar 12 saatte tamamlanmalıdır. TPN solüsyonları 24 saatte, sabit bir hızda ve infüzyon pompaları ile gönderilmelidir. Solüsyon ilaç uyumları: 1) İnsülin etki süresinin kısıtlı olmasından dolayı karışıma eklenmemeli Y setten ayrı hazırlanmış 6 saatlik torbalar halinde verilmelidir. İnsülin torbaya ve setlere yapışma özelliğinden dolayı %20 daha fazla verilmelidir. 2)Lipit Solüsyonları Lipit solüsyonları ile uyumlu ilaçlar: Aminofilin, kalsiyum klorür, Kloramfenikol, Simetidin, Benadril,Hidrokortizon, Sodyum Bikarbonat Lipit solüsyonları ile uyumsuz ilaçlar: Fenitoin (Dilantoin, Eptantoin, Heparin, Hidromorfin, HCI, Lorezepam, Midazolam, Morfin Sülfat, Fenobarbütal Sodyum, Potasyum Fosfat, Sodyum Fosfat, Ondansetron (Zofran) 3) Dekstroz Aminoasit solüsyonları Dekstroz Aminoasit solüsyonları ile uyumlu olmadığı bilinen ilaçlar: Asiklovir, Amfoterisin B, Bactrim, Diazepam, Metronidazol, Fenitoin(dilantin)

12 Dekstroz Aminoasit solüsyonları ile uyumlu olan ilaçlar: Aminofilin Ampisilin Kalsiyum glukonat Sefazolin Sefotaksim Seftazidim Seftriakson Simetidin Klindamisin Digoksin Dopamin Furosemid Penisilin G Ranitidin (zantak) Gentamisin Heparin Hidrokortizon İnsülin Lidokain Magnezyum sülfat Meperidine Metil prednizolon Metoklopramid (metpamid) Mezlosilin Morfin Norepinefrin Piperasilin Tobramisin TPN Hazırlama Kullanılan solüsyonların son kullanım zamanları geçmiş olmamalı görünümü bulanık olmamalı içinde partikül bulunmamalıdır. Çatlamış sızdıran solüsyonlar kullanılmamalıdır. Parenteral ilaçlar ve katkı maddeleri için mümkün olduğunca tek dozluk flakon ve ampuller kullanılmalıdır. Kullanılmadan önce ampul ve flakonların yüzeyi %70 lik alkolle 30 saniye silinmelidir. Tek dozluk ampul ve flakonlar içinde kalan ilaçlar tekrar kullanım için saklanmamalıdır. Multidoz flakon kullanılacak ise üretici firma talimatlarına uyulmalıdır. Sterilitesi bozulan multidoz flakonlar kullanılmadan atılır. İlaç sulandırmak için tek kullanımlık ampuller kullanılmalıdır Enjeksiyon portları giriş öncesi %70 alkol ve ya iyodoforla silinmelidir. Portlara mutlaka steril alet kullanılarak giriş yapılmalıdır. Hazırlanan solüsyon üzerine tarih, saat, kişi ismi mutlaka yazılmalıdır. Maske, bone, eldiven her giriş çıkış için yeni takılmalıdır.

13 Personel dolum öncesi ve sonrası HEKK el yıkama talimatlarına uymalıdır. Dolum odasına alınan tüm alet, cihaz ve kullanılacak ürünler steril olmalıdır. Haftalık kullanım malzeme miktarları depoya ilk giren ilk çıkan ilkesiyle yürütülmelidir. Dolum odasında kullanılacak ürünler dış ambalajından ayrılmalı, renk değişikliği olduysa kullanılmamalı, tarihi, ürün bilgisi kontrol edilmeli, ambalajı kirli, ezik ve darbe görmüşse kullanılmamalıdır. Her ürün dolum odasına alınmadan önce, fiziksel değişimi, yapısı, partikülü ve talimatı gözden geçirilerek takibi yapılmalıdır. Dolum odasında kullanılan bir ürün kırıldığında sıvının temas ettiği yer ve zemin HEKK yer yüzey talimatlarına uygun temizlenmelidir. TPN içine konulacak ilaçlar için steril ayrı enjektör kullanılmalıdır. Dolum sırasında transfer set ile dolum torbasının teması kesildiğinde veya torba kendini setten tamamen attığında transfer set değiştirilmelidir. Ünite içinde bulunan tüm birimlerdeki işlem temizden kirliye doğru yapılmalıdır. İnvazif girişimler ilgili tüm bilgiler kayıt edilmelidir.(yapan kişi, saat, tarih) Dolumla ilgili geriye dönük, tüm hasta ve dolum bilgilerine bilgisayar sisteminden ulaşılabilmelidir. Hazırlanan karışım torbaları hastaya ulaşıncaya kadar soğuk zincirde korunmalıdır. TPN solüsyonlar 4 8 C de saklanmalıdır TPN solüsyonları ısı ve ışıktan korunmalıdır Karışım torbasında fiziksel olarak bir değişim (partikül, renk değişimi, tortu, kıvam) gözlendiğinde torba atılmalıdır. Hazırlanmış olan tüm karışım torbaları özel, steril edilmiş konteynırlarda servislere ulaştırılmalıdır. Konteynırlar haftada bir steril edilmeli, ayda bir filtreleri değiştirilmelidir. Kullanılan karışım torbası stabilitesini koruyabilmek için dolum torbasına hasta başı ve dolum odasında geçimliliği bilinmeyen ilaçlar eklenmemelidir. TPN uygulanmasında kullanılan kateterler Kısa süreli beslenmede periferik ven tercih edilmelidir.

14 Uzun süreli parenteral beslenmede santral kateter öncelikle subklavian, jugular ven (uygulama ve komplikasyonları önleme kolaylığı nedeniyle) bölgeden takılmalıdır. (Femoral bölge tercih edilmemelidir.) Bütün kateterlerin takılması, bakımı kateter kullanım talimatına göre yapılmalıdır. Periferik parenteral beslenme tercih edilirse ozmolarite 800 mosm/l aşmamalı, aştığı takdirde santral ven kullanılmalıdır Kateter sadece mikro ve makro nütrientlerin verilebilmesi için beslenme amaçlı kullanılmalıdır. Beslenme kateteri kan almak, antibiyotik tedavisi v.b gibi uygulamalar için kullanılmamalıdır. Beslenme kateterinin günlük bakımında antibiyotikli krem kullanılmamalıdır. IV uygulama setleri 24 saatte bir değiştirilmelidir Prematürelerde parenteral beslenmede mutlaka yol içi filtre kullanılmalıdır Parenteral beslenmeye ara verildiğinde, kateter tıkanmasını engellemek veya geciktirmek amacıyla heparin kullanılabilir, ya da beslenme sırasında rutin filtre uygulanabilir.

15 OMÜ SUVAM Hastane İnfeksiyon Kontrol Komitesi Atık Yönetimi Talimatı Talimat No: 4 Düzenleme Tarihi: Güncellenme Tarihi: 1. AMAÇ: Hastanemizde üretilen tüm atıkların hasta, hasta yakınları, ziyaretçiler ve hastane çalışanlarının sağlığını tehdit etmeyecek şekilde toplanması, taşınması, ayrıştırılması, geçici depolanması ve kurumdan uzaklaştırılması ile ilgili standart bir yöntem belirlemek 2.KAPSAM: Hastane yönetimini, tüm birimleri, hastane çalışanlarını ve temizlik firması çalışanlarını kapsar. 3.TIBBİ ATIK: 1.Vücut sıvı ve salgıları (kan ve kan ürünleri dahil), 2.Vücut sıvı ve salgıları ile kontamine olmuş her tür atık, 3.Doku ve organ parçaları (patoloji atıkları dahil), 4.Bakteri ve virüs tutucu hava filtreleri, 6.Günü geçmiş veya artmış antineoplastik ilaçlar ve bu ilaçlarla kontamine olmuş her tür malzeme Kesici Delici Alet: Hastane ortamında kullanılan ve yaralanmaya neden olabilen kesici ve delici cisimler (bisturi, iğne ucu, vb.) Evsel Nitelikli Atık: Mutfak ve büro atıkları, cam, vb ambalaj

16 Uluslararası Tıbbi Atık Amblemi: Tıbbi atıkların toplandığı özel nitelikli torba veya kap ile bunların taşınmasında kullanılan özel taşıma arabalarının üzerinde bulundurulması gereken uluslararası amblem Tıbbi Atık Taşıma Arabası: Hastanede üretilen tüm tıbbi atıkların toplanarak geçici atık depolarına taşınmasında kullanılan arabalar Atık Taşıma Arabası (konteynır): Tıbbi atık olmayan tüm atıkların toplandıktan sonra geçici olarak biriktirildikleri ve Geçici Depolama Alanı na transfer edildikleri arabalar. Hastane Atık Sorumlusu: Hastane Yönetimi adına, hastanede atık yönetiminin ilgili talimata uygun olarak gerçekleştirilmesi için gerekli tüm basamakları denetleyen ve organizasyonu sağlayan kişi Evsel Nitelikli Atıklar için Geçici Depolama Alanı: Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ne uygun olarak evsel nitelikli atıklar için oluşturulan geçici depolama alanı Tıbbi Nitelikli Atıklar için Geçici Depolama Alanı: Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ne uygun olarak tıbbi atıklar için oluşturulan geçici depolama alanı Tıbbi Atık Personeli: Hastanedeki tüm birimlerden alınan tıbbi atıkları Tıbbi Atık Taşıma Arabasında toplayan ve geçici depolara güvenli bir şekilde taşınmasını sağlayan personel Kırmızı çöp torbası: Tıbbi atıkların toplanması için kullanılan, Tıbbi Atık Yönetmeliği nde tanımlanan şartlara uygun, her iki tarafında Uluslararası Tıbbi Atık Amblemi ile Dikkat Tıbbi Atık ibaresi bulunan kırmızı renkli plastik torba Mavi çöp torbası: Geri kazanılabilen cam malzemelerin toplanması için kullanılan mavi plastik torba

17 Siyah çöp torbası: Evsel nitelikli atıkların toplanması için kullanılan siyah plastik torbadır. Kesici-Delici Alet Kutusu: Delinmeye, yırtılmaya, patlamaya dayanıklı, su geçirmez, açılması ve karıştırılması mümkün olmayan, üzerinde Uluslararası Tıbbi Atık Amblemi ile Dikkat Kesici ve Delici Tıbbi Atık ibaresi taşıyan plastik veya aynı özellikte kartondan yapılmış kutudur. TEMEL İLKELER Evsel nitelikli atıklar ile tıbbi atıklar aynı taşıma arabası ile aynı anda taşınmamalıdır. Tıbbi atık içeren çöp torbalarından birisinin toplama veya taşıma aşamasında patlaması halinde bu torba hemen ikinci bir kırmızı çöp torbası içine konur ve toplama veya taşıma işlemine devam edilir. Patlama sonucu kirlenen yüzey temizlenir ve dezenfekte edilir. Açılarak boşaltma yapılmamalıdır. Her tür kesici-delici alet, kesici-delici alet kutularına atılmalıdır. Kesici-delici alet kutuları ¾ oranında doldurulmalı, tam olarak dolmaları beklenmemeli, kesinlikle sıkıştırılmamalıdır. Kesici-delici alet kutuları ¾ oranında dolduktan sonra ağızları kapatılıp uygun büyüklükte kırmızı çöp torbalarına konulduktan sonra geçici depolama alanına transfer edilmelidir. Ağızları açılarak boşaltma yapılmamalıdır Her tür kesici-delici alet, kesici-delici alet kutularına atılmalıdır.

18 Kırmızı çöp torbaları normal servislerde ve polikliniklerde tedavi odalarında, Yoğun Bakım Ünitelerinde, Ameliyathane ve Hemodiyaliz Ünitesinde ofis alanları dışında tüm alanlarda bulundurulmalıdır. Bunlar dışında kırmızı çöp torbası konulması gereken alanlar Enfeksiyon Kontrol Komitesi nin önerileri doğrultusunda belirlenir. Hasta bakım hizmeti verilen tüm alanlarda (hasta odası, muayene ve tedavi odaları, ameliyathane, hemodiyaliz, vb.) kesici-delici alet kutusu bulundurulmalıdır. Kırmızı çöp torbası bulunmayan bir alanda üretilen tıbbi atık en yakındaki kırmızı torbalı çöp kovasına veya kesici-delici alet kutusuna atılmalıdır. Atık toplama işlemi sırasında mavi veya siyah bir çöp poşetinin içinde tıbbi atık bulunduğunun görülmesi durumunda temizlik personeli bu çöp poşetini uygun boyda kırmızı bir çöp poşetinin içine koyarak tıbbi atık şeklinde ortamdan uzaklaştırmalıdır. Kesinlikle ayrıştırma yapma yoluna gidilmemelidir.

19 OMÜ SUVAM Hastane İnfeksiyon Kontrol Komitesi İzolasyon Önlemleri Talimatı Talimat No: 5 Düzenleme Tarihi: Güncellenme Tarihi: 1. AMAÇ Hastane ortamından kaynaklanabilecek infeksiyonları veya kolonizasyonu önlemek için gerekli kontrol önlemlerini belirlemek, olası salgınları önlemektir. 2.KAPSAM Hastanedeki tüm birimleri ve çalışanları kapsar. A) Standart önlemler Hastanın tanısına ve infeksiyonu olup olmadığına bakılmaksızın bütün hastalara uygulanan önlemlerdir. Tüm hastaların kan ve vücut sıvılarının potansiyel olarak HIV, HBV ve diğer kan yoluyla bulaşan patojenlerle kontamine olabileceğinin düşünülmesini içermektedir. B) Bulaşma yoluna yönelik önlemler Temas önlemleri Damlacık önlemleri Hava yolu önlemleri Standart Önlemler Kan, Ter dışındaki tüm vücut sıvıları (semen, vajinal sekresyonlar, serebrospinal, sinoviyal, plevral, peritoneal, perikardiyal ve amniyotik sıvılar), Bütünlüğü bozulmuş deri, Mukoz membranlar için uygulanır

20 Hastanın kanı ve vücut sıvılarıyla temas ihtimali varlığında: Eldiven, maske ve koruyucu önlük/elbise giyilmeli, Eldiven çıkartıldıktan sonra el hijyeni sağlanmalıdır. 1. Eldiven: Kan, vücut sıvıları, salgılar ve çıkartılar, kontamine eşyalar, mukozalar ve bütünlüğü bozulmuş deriye dokunmadan önce eldiven giyilmelidir Aynı hastada farklı girişimler için eldiven değiştirilmelidir Kullanımdan sonra hiçbir yere dokunmadan eldivenler çıkarılıp el hijyeni sağlanmalıdır. El hijyeni sağlandıktan sonra hastanın çevresindeki yüzeylere dokunulmamalıdır. 2. Maske, yüz-göz koruyucu: İşlemler sırasında vücut sıvıları, salgılar, çıkartılar ve kan sıçrama olasılığı olduğunda göz, burun ve ağız mukozasını koruma amaçlı kullanılmalıdır. Damlacık izolasyonunda kullanılmalıdır. Steril-aseptik işlemler sırasında ağız florasındaki bakterilerden hastayı korumak için kullanılmalıdır. 3. Önlük: İşlemler sırasında vücut sıvıları, salgılar, çıkartılar ve kan sıçrama riskinin olduğu durumlarda deri ve giysilerin kirlenmesini önlemek için tek kullanımlık temiz önlük giyilir. Kirlenen önlük dış yüzüne dokunmadan çıkarılmalı ve eller yıkanmalıdır. 4. Hasta bakım malzemeleri: Kan, vücut sıvıları, salgılar ve çıkartılar, kontamine eşyalar, mukozalar ve deriye dokunmadan, giysiler ve diğer malzemeler, başka hastalar ve çevre kontamine edilmeden uzaklaştırılmalıdır Bir kullanımlık malzemeler hemen atılmalı, tekrar kullanılacak olanlar uygun yöntemlerle steril/dezenfekte edilmelidir 5. İğneler:

21 Hiçbir zaman yeniden kılıfına geçirilmemeli, ucu bükülmemelidir. Kullandıktan sonra delinmeye dirençli kaplar içinde biriktirilerek uzaklaştırılmalıdır. 6. Yatak çarşafları Çevreyi kontamine etmeden uygun şekilde çamaşırhaneye gönderilmelidir Bulaşma Yoluna Yönelik Önlemler Temas önlemleri, Damlacık önlemleri, Hava yolu önlemleri A) Temas Önlemleri: Mikroorganizmaların infekte ya da kolonize hastalardan direkt temas ya da indirekt temasla (infekte objelerle temas) bulaşmasını engellemek için kullanılır. Temas İzolasyonu Hasta mümkünse tek kişilik odaya alınmalıdır, bu mümkün değilse aynı mikroorganizma ile infekte/kolonize hasta ile aynı odaya yerleştirilir (kohort uygulaması). Hasta ile veya çevresindeki cansız yüzeylerle temas ederken steril olmayan temiz eldiven giyilmelidir. Hasta ile veya odasındaki yüzeylerle temasın fazla olmasının beklendiği durumlarda, hastada idrar veya gaita inkontinansı olması, ileostomi, kolostomi veya açık drenaj varlığında odaya girerken eldivene ek olarak steril olmayan temiz bir önlük giyilmelidir. Eldiven ve önlüğün hasta odasını terk etmeden önce veya hasta başından ayrılırken çıkarılmalıdır. El hijyeni sağlanmalıdır. Eldiven ve önlük çıkarılıp el hijyeni sağlandıktan sonra hastanın yakın çevresindeki yüzeylerle temas edilmemelidir. Odalar veya hastalar arasında eşya ve tıbbi malzeme transferi önlenmelidir. Ortak tıbbi eşya kullanılacaksa uygun bir şekilde Sterilizasyon/dezenfeksiyon yapıldıktan sonra kullanılmalıdır. Temas İzolasyonu Endikasyonları: Epidemiyolojik önem taşıyan çoğul dirençli bakteriler:

22 MRSA ( Metisilin dirençli Staphylococcus aureus) VRE (Vankomisin dirençli enterokok) (sıkı temas izolasyonu) Acinetobacter P. aeruginosa ESBL-pozitif Klebsiella, E.coli, vb. Diğer: C. difficile, enterohemorajik E. Coli 0157:H7, Shigella, hepatit A, rotavirus Kutanöz difteri, HSV, impetigo, bit, uyuz, zoster (dissemine veya immünsuprese konakçıda) Viral/hemorajik infeksiyonlar (Lassa, Ebola, Kırım-Kongo) RSV, PIV veya enteroviral infeksiyonlar. B)Damlacık Önlemleri Büyük partiküllü (> 5µm) damlacıkların geçişinin önlenmesinde kullanılır. Bulaşmanın engellenmesi için kaynak ve duyarlı kişi arasında yakın mesafe (yaklaşık 1 m) olmalıdır. Damlacık yoluyla yayılan ciddi hastalıklar: İnvaziv H. influenzae tip B infeksiyonu, -Menenjit, pnömoni, epiglottit ve sepsis İnvaziv Neisseria meningitidis infeksiyonu, (menenjit, pnömoni ve sepsis) Difteri, Mycoplasma pneumonia Boğmaca Pnömonik veba Çocuklarda streptokokal (grup A) farenjit, pnömoni ve kızıl Adenovirus İnfluenza Kabakulak Parvovirüs B19 Kızamıkçık Damlacık Önlemleri Hasta tek kişilik odaya alınmalıdır Eğer tek kişilik oda yoksa aynı mikroorganizma ile infekte ve başka infeksiyonu olmayan bir hasta ile aynı odayı paylaşabilir

23 Eğer farklı tanılı hastalarla aynı odayı paylaşması gerekiyorsa yataklar arası mesafe en az 1 m olmalıdır Özel havalandırma gerekmez Oda kapısı açık olabilir Sağlık personeli hastaya 1 metreden yakın mesafede çalışırken maske takmalıdır Hasta çok gerekmedikçe oda dışına çıkmamalıdır. Oda dışına çıkacaksa cerrahi maske ile çıkarılmalıdır. C) Hava Yolu Önlemleri: Tüberküloz, Kızamık, Su çiçeği Yaygın zoster infeksiyonu, SARS İnfeksiyonları için uygulanır. Pulmoner tüberküloz tanısı veya şüphesi olan hasta; Odaya giren tüm sağlık personeli N95 solunum maskesi takılmalıdır. Kızamık, suçiçeği tanısı olan hasta; Odasına duyarlı kişiler girmemelidir. Mutlaka girmesi gerekiyorsa N95 solunum maskesi ile girmelidirler. Bağışık iseler maske takmalarına gerek yoktur. Özel havalandırma ya da ventilasyon sistemi gereklidir. Saatte 6-12 kez hava değişimi sağlanmalıdır. Hava akımı koridordan odaya olmalıdır (negatif basınç) Odadan çıkan hava sisteme tekrar dönüyorsa veya yakın boşluklara gidiyorsa HEPA filtre kullanılmalıdır. Uygun oda yoksa uygun odası olan bir merkeze hasta gönderilmelidir Oda kapısı kapalı tutulmalıdır. Çok geçerli nedenler olmadıkça hasta oda dışına çıkarılmaz. Çıkması gerekiyorsa cerrahi maske takılır.