KOJENERASYON VE TRIJENERASYON İLE ÜRETİMDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ SEMPOZYUMU. Elektrik Üretiminde Enerji Verimliliği için KOJENERASYON

Transkript

1 KOJENERASYON VE TRIJENERASYON İLE ÜRETİMDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ SEMPOZYUMU Elektrik Üretiminde Enerji Verimliliği için KOJENERASYON 26 MART 2015 Kocaeli Yavuz Aydın Başkan TÜRKOTED

2 Küresel Elektrik Üretiminde Yakıt Dağılımı Doğal Gaz birincil enerji yakıtı oluyor

3 Fosil Yakıtlarla Elektrik Üretim Verimliliği KÜRESEL VERİMLİLİK - % MAXİMUM MİNİMUM KÜRESEL ORTALAMA %42 0 LİNYİT KÖMÜR KOK KÖMÜR D. GAZ KOMBİNE ÇEVRİM KOJENERASYON 3

4 Türkiye Kurulu Güç 2014 Sonu Toplam Güç MW HİDRO KÖMÜR RÜZGAR DOGAL GAZ SIVI YAKITLAR JEOTERMAL BİYOGAZ Doğal Gaz 26.2 GW %37.6 Rüzgar 3.7 GW %5 Kömür 14 GW %20.4 Hidro 23.5 GW % Yaz dönemi Puant GW Puant günü emre amade güç...44 GW

5 Fosil Yakıtlarla Elektrik Üretim Verimliliği TÜRKİYE VERİMLİLİK - % MAXIMUM MİNİMUM TÜRKİYE ORTALAMA %40 0 LİNYİT KÖMÜR İTHAL KÖMÜR D. GAZ KOMBİNE ÇEVRİM KOJENERASYON 5

6 Üretimde ve Tüketimde Kayıplar KAYIPLAR NET KULLANIM % 80 % 20 Kayıpların Dağılımı% ÜRETİM İLETİM DAĞITIM TÜKETİM NET KULLANIM 6

7 Enerji Verimliliğinde Kojenerasyon Yaşadığımız dünyada elektrik üretiminin % 80 i fosil yakıtlardan sağlanmaktadır. Türkiye de de benzer durum mevcuttur. Türkiye nin elektrik üretiminde Doğal gazın payı %45 in üzerindedir. Temiz, verimli ama pahalı olan bu Yakıtı en verimli yolla kullanıp ülkemizin enerji verimliliği savaşına katkıda bulunmak hepimizin görevidir. Doğal gazın Kombine çevrim teknolojileriyle elektrik üretiminde kullanılması linyitle sağlanan %32 verimi %60 lara taşımıştır. Hidro 16% Kömür 29% Rüzgar + Yeni 6% Gaz 48% 2014 Elektrik Üretimi Bir üst aşama olan Kojenerasyon teknolojisiyle verimlilik düzeyi %90 lara ulaşmaktadır. 7

8 Kombine Çevrim Santraller Temel amaç elektrik üretimidir En son teknolojilerle ulaşılan çevrim verimi %61 civarındadır yıllık dönemde bu rakamın en fazla %65-66 olabileceği 8 beklenmektedir

9 Kojenerasyonun prensibi 9

10 Kojenerasyon Santralleri Temel amaç Isı ve Elektriğin birlikte üretilmesidir. Kojenerasyon uygulamasında, kombine çevrimden elde edilen ısı son derecesine kadar değerlendirilip ya proses buharı olarak endustriyel tesislerde, veya ısıtma ve sıcak su olarak Ev/Ofis/Kampüs/AVM/Toplu Konut ihtiyaçlarında kullanılmaktadır. Bu yolla toplam verimde %90 ların üzerine cıkılabilmektedir. 10

11 Kurulu Güç İçinde Kombine Çevrim ve Kojenerasyon TÜRKİYE TOPLAM KURULU GÜÇ MW* % KOJEN KOMB ÇEVRİM MW %37.6 DOĞALGAZ HİDROLİK İTHAL KÖMÜR DOĞALGAZ LİNYİT-TASKÖMÜR RÜZGAR FUELOİL-MOTORİN-KATI 11 (*) 2014 Sonu; Tüm eski ve çalışmayan santraller dahil

12 Ko-Jenerasyon ve TriJenerasyon Tipik Uygulama Alanları Otogar Havalimanı Terminal Hastaneler Üniversite Kampüsleri Oteller Endüstriyel Tesisler Fabrikalar TOPLU KONUTLAR 12

13 Kojenerasyonun Ülke Kurulu Gücüne Oranı 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% BİRLEŞİK ISI VE GÜÇ KAPASİTESİ Türkiye de Kojen için MW büyüme potansiyeli mevcut 13

14 Doğalgazın Sektörlere Göre Tüketim Oranları 2013 Yılı Doğalgaz tüketimimiz 48 Milyar Metreküp olmuştur ise yaklaşık 50 Milyar dolayındadır. Doğal gaz tüketimde en büyük pay % 47,82 ile elektrik üretim sektöründe olup, bunu % ile sanayi sektörü, % 20 ile de konutlar izlemektedir. %6 %20 %23 %48 ELEKTRİK SANAYİ KONUT TİC+RESMİ RAFİNERİ DİĞER Yıllık Ortalama Sektörel Dağılım % 14

15 Kış Dönemi Doğalgaz Tüketim Oranları Kış Dönemi Sektörel Dağılım % %33 %37 ELEKTRİK SANAYİ %21 KONUT TİC+RESMİ RAFİNERİ 15

16 Kojenerasyon ile Verimlilik ve Tasarruf Türkiye Yıllık Doğalgaz Tüketimi Milyar M3 40 Milyar TL Elektrik + Evsel Isıtma Milyar M3 Tasarruf- Milyar TL/Yıl 28 Milyar TL KOJEN MW 16

17 Dünyada Bölgesel / Toplu Konut Isıtmasında Kojenerasyon Günümüzde Bölgesel Isıtma veya Toplu Konut Isıtması dünyada çok yaygın olarak kullanılmaktadır. Avrupa da ısıtma ve soğutma enerji tüketiminin %50 sini teşkil eder. Sadece Avrupada 5,000 den fazla sayıda bölgesel ısıtma sistemi mevcuttur. Bu tesislerin %50 den fazlası Kuzey Avrupa ülkelerinde konuşlandırılmıştır. 17

18 Avrupada Kojenerasyon Teşvikleri EU Enerji Verimliliği Direktifi (2012/27/EC) ( EED ), 25 Ekim 2012 de uygulamaya geçti. Ülkelerden Kojenerasyona teşvik için eylem planlarını yenilemeleri isteniyor. Yüksek verimli Kojenerasyon için Megawatt sınırı yok Muhtelif Teşvik yöntemleri uygulanıyor Vergi Muafyeti veya indirimi, Şebeke bağlantısında öncelik, zorunlu veya öncelikli ısı alım-satımı, subvansiyon, Minimum alım fiyatı, vb. Biyoenerji sistemi veya yakıtları kullananlara özel ayrıcalık, daha yüksek teşvik ve alım fiyatı Bölgesel ısıtma sistemlerine yönelik zorunlu ilave teşvik uygulamaları

19 Ülkelere Göre Kojenerasyon Teşvikleri Country Incentives Fransa Capacity premium & cost recovery via public tax Regulated tariffs Income tax credit 15-25% & access to eco interest loan Feed in premium, obligation to purchase electricity, guaranteed purchase price Ingiltere Reduced VAT of VAT% & access to green loan Preferential business rates and capital allowance for highly efficient CHP Feed in tariffs, (some additional for biogas too) ROC incentives that can be traded Tax exemption for supply to non-domestic sector Italya Contribution to costs for 2-5 years Energy Efficiency Certificates Tax reduction/ exemption Dispatching privileges /Priority dispatch by grid (high efficiency) Israel 20% subsidy Safety Net- Become IPP if lose customer Preferred tariff Spain Compensate for capex & opex to achieve 7% ROI over 25 years (bespoke for each plant) Germany Feed in payment Grid connection & priority dispatch by DNO Heat network capex contribution with >60% cogen

20 Ülkelere Göre Kojenerasyon Teşvikleri Country Incentives Netherlands <41.5% P&E investment costs Tax exemption Feed in Tariff premium (RE mkt price prod cost) Subsidy for heat producers Subsidies for house owner & small businesses Austria Grant for up to 30% investment costs (high efficient) Feed in tariff Certificate/Points System for District Heating CHP Greece Feed in tariff or increased tariffs for biogas/mass if no state subsidy provided (varies by fuel sources) Poland Subsidy via certificate system until 18 & highest subsidy for gas / biogas CHP Romania Feed in tariff for 15 yrs varies by source location dx, tx, heat or electricity supply) Slovakia Feed in tariff for 15 years Bulgaria Feed in tariff for 8 years (but risk of payback as per 14) Preferential prices bespoke to each plant (high efficient CHP) Estonia 32 /Mwh subsidy for 12 yrs from start of production Subsidy but on hold by gov t until after election Mar 15

21 Ülkelere Göre Kojenerasyon Teşvikleri Country Incentives Croatia Feed in Tariffs for 12 years Loan for RES Energy projects Slovenia Feed in tariff for 15 yrs (varies by fuel source) Premium tariffs (licensed generators) Subsidies & access to grants & loans Serbia Feed in tariff for 12 yrs (varies by fuel source) Cyprus Grant /fund support for RES & energy savings 15-55% capital investment Feed in tariff for 20 yrs Bosnia & Herzogovina Feed in tariffs Kosovo Feed in tariffs (7.13c /kwh) Montenegro Feed in tariffs (vary by fuel)

22 Sonuç ve Öneriler Yıllık ortalaması %20 dolayında olan Konutların doğalgaz tüketimi Aralık- Mart kış döneminde % 33 ortalamaya ulaşmaktadır. Isınma amaçlı talebin arttığı kış döneminde tasarruf ve çözüm için Birleşik Isı ve Elektrik sistemleri -yani- Kojenerasyon sistemi anahtar önem taşımaktadır. Toplu Konut, bölge/mahalle, Kampüs, AVM, Ofis/Plaza Grupları gibi uygulama alanlarında Kojenerasyona dönüşüm için teşvikler tesis edilmelidir. Teşvikler Avrupa Ülkelerindeki gibi Yatırımda ve İşletmede vergi muafiyeti veya indirimi Şebeke Baglantısında Öncelik Lisans işlemlerinde öncelik ve kolaylık Minimum alım veya destek fiyatlaması Toplu Konut, mahalle ve bölge uygulamalarında yasal destekler Isı kullanım ve alım-satımına yönelik yasal düzenlemeler Uygulamaları ile yapılabilir 22