T.C. BAŞBAKANLIK Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü SAYI : B.02.1.SÇE.0.19.00.01-010.06.02-1421 ANKARA KONU: Sosyal ve Ekonomik Destek Uygulamaları 22.04.2011 GENELGE 2011 / 05 İLGİ: 03.09.2009 tarih ve 2009/11 sayılı Genelge. Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğünce yürütülen sosyal ve ekonomik destekler; 2828 sayılı Kurum Kanunu nun 9. Maddesi ile 26. Maddesine dayanılarak hazırlanan ve 28 Eylül 1986 tarih ve 19235 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Ayni ve Nakdi Yardım Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda yürütülmekte iken, zaman içinde duyulan ihtiyaç nedeniyle Sosyal Devlet olmanın gereği ihtiyaç içinde olan kişilere verilen desteklerin hak temelli olması gerçeğinden hareketle başta adı ve bazı maddeleri değiştirilen, Sosyal ve Ekonomik Destek Yönetmeliği 15.04.2011 tarih ve 27906 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunmaktadır. İlgili Yönetmelik de yapılan değişiklikler nedeniyle ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermek ve uygulamada birlik sağlamak amacıyla mevcut Genelgede gerekli değişiklikler yapılmış ve uygulanmakta olan 03 Eylül 2009 tarih ve 2009/11 sayılı genelge ve eki formlar yürürlükten kaldırılmıştır. SOSYAL VE EKONOMİK DESTEK UYGULAMALARI A )SOSYAL VE EKONOMİK DESTEKLERDE TEMEL AMAÇ Kurumumuz hizmetlerinde son yıllarda üzerinde durulan en önemli yaklaşım, aile birliğinin korunması yaklaşımıdır. Bu yaklaşımla çocuğun kendi aile ortamı dışında bir kuruma yerleştirilmesi yerine, şiddet ve istismar yaşanmadığı sürece kendi öz ailesi yanında yaşamına devam etmesine imkan sağlanmaktadır. Bu bağlamda, Kurumumuzca sağlanmakta olan sosyal ve ekonomik desteklerin en önemli fonksiyonu; Kurum un öncelikli hedef grubu olan başta korunmaya muhtaç çocuklar olmak üzere genç, yaşlı ve özürlülerin kurum bakımına alınmasına esas oluşturacak nedenin sadece ekonomik yoksunluk olması halinde, bu kişilerin korunma altına ya da kuruluşa
alınmadan sosyal ve ekonomik destek hizmetleri ile sosyal hizmetlerle desteklenerek ailenin parçalanmadan bir arada yaşamasına imkan sağlamasıdır. B ) TEMEL PRENSİPLER a) Kurum bakımı hizmeti son çare ve alternatif bir hizmet modeli olup; sadece ihmal, fiziksel duygusal ve cinsel istismar, cinsel taciz, kötü muamele, rehabilitasyon ihtiyacı ve çeşitli nedenlerle aile ve yakınları yanında bakılamayacak durumda olan çocuklar için uygulanacaktır. b) Talebin fazla, ödeneklerin sınırlı olması durumunda, korunmaya muhtaç çocuklara öncelik verilmesi nedeni ile sosyal ve ekonomik desteklerin zaman zaman bu kesimle sınırlandırılması yönünde getirilen düzenlemelere titizlikle uyulması gerekmektedir. Bütçe ödeneğinin bu kesimin ihtiyaçlarından fazla olması halinde diğer kişilere de destek verilebilecektir. Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin hangi bendinde yer alan kişilere destek verilebileceği her yıl belirlenip İl Müdürlüklerimize duyurulacaktır. B-1 Kurum bakımına alınan çocukların, ailesinin ve yakınlarının sosyal ve ekonomik destek ve sosyal hizmetler ile güçlendirilerek çocuklarını kurum bakımından en kısa zamanda geri almalarına yönelik çalışmalara öncelik ve ağırlık verilmesi amacı ile başlatılmış olan Aileye Dönüş ve Aile Yanında Destek uygulaması kapsamında teşkilatımızın gayretleri ile çocuklarımız aile veya yakınları yanında desteklenmektedir. B-2 İl ve İlçe Sosyal Hizmet Müdürlüklerince, çocuklarının korunma altına alınması için başvuruda bulunan ailelerin, bu isteminin sadece ekonomik yoksunluktan kaynaklandığının belirlenmesi durumunda, bu çocuklar için korunma kararı alınmamalıdır. Kurumumuzun sosyal ve ekonomik destek hizmetleri ile diğer koruyucu, önleyici, destekleyici ve geliştirici sosyal hizmetler, çocukların kendi yaşam ortamlarında ailesi veya yakınları yanında verilmelidir. Bu hizmetlerimiz devamlı bir hizmet olup; başarılı bir şekilde devam etmesi hem çocuklar hem de Kurumumuz açısından büyük önem arz etmektedir. İl müdürlüklerimizin konuya gerekli hassasiyeti göstermeleri ve bu hizmetin daha da güçlenerek ve yaygınlaştırılarak devam ettirilmesi hususunda gerekli gayret ve özeni göstermeleri gerekmektedir. C) SOSYAL VE EKONOMİK DESTEKLERDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR a) Süreli sosyal ve ekonomik destekler ilk olarak 1 yıl, bir yıldan sonra her iki yılda bir onaya bağlanmak kaydıyla uzun süreli olarak periyodik sıraya göre verilir. b) Geçici nakdi destekler ile süreli nakdi destekler aynı anda verilemez. c) Geçici nakdi destekler ile ayni destekler aynı anda verilebilir. d) Tabii afet ve olağanüstü haller dışında süreli nakdi destekler ile ayni desteler aynı anda verilemez. e) Yönetmelik gereğince verilecek ekonomik destekler il veya ilçe müdürlüklerince her ayın en geç 7 sine kadar verilir. f) Verilecek desteklerin onayda belirtilen süresinden önce kesilmesi
durumlarında; desteği kesilen kişiye daha sonraki süreçlerde tekrar destek verilmesi gerektiğinde, kesilen desteğin kalan süresi kadar destek verilir. g) Verilecek süreli ekonomik desteklerde, destek alacak kişiye en yakın ilgili banka şubesin de hesap açtırılması ve yapılacak görüşmelerle ücretsiz bankamatik kartı çıkartılması sağlanır. h)yatılı okullarda okumakta olan korunma kararlı veya korunma kararlı statüsündeki çocuklara, aileleri yanında kaldıkları yılda üç ay yaz tatili süresince sosyal ve ekonomik destek verilir. ı)korunma kararlı olup; yüksek öğretime devam edecek öğrencilerin kayıt ve harç giderleri belirlenen tarifeler üzerinden ödenir. i) Mükerrer işlemlerin önlenmesi bakımından sosyal ve ekonomik destek verilen çocukların il değiştirmesi halinde, hangi İl e taşındıklarının Kurumumuz Yönetim Bilişim Sistemine (YBS) işlenmesi ve sistem üzerinden dosya naklinin yapılması gerekmektedir. D) VERİLECEK DESTEK MİKTARI Sosyal Yardım Tutarının Oku Öncesi Çocuk %50 İlköğretime Devam Eden Çocuk %75 Orta Öğretime Devam Eden Çocuk %80 Yüksek Öğretime Devam Eden Çocuk %90 Yetişkinler için %40 dır Ailesi veya yakınları yanında desteklenen çocukların okula veya sanat öğretimine devam etmesi öncelikli hedef olup; çeşitli nedenlerle okula veya sanata devam edemeyen çocuklar için sosyal yardım tutarının % 50 si oranında ödeme yapılır. Yönetmeliğin geçici maddesinin süresi dolması nedeni ile dikkate alınmaması ve yönetmelik değişikliğinin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren yeni oranlar üzerinden ödeme yapılması gerekmektedir E) SOSYAL VE EKONOMİK DESTEKLERDE SORUMLULUKLAR a) Sosyal ve ekonomik destek uygulaması İl ve İlçe Sosyal Hizmetler Müdürlüklerinin temel görevlerindendir. Yapılan müracaatlar en kısa sürede sonuçlandırılmalıdır. Çocuk ve ailesi ile direkt iletişim içersinde bulunması nedeniyle grup sorumlusu çocuğun ailesi yanında sosyal ve ekonomik destek ile desteklenmesini kuruluş müdürüne önerebilir. Kuruluş müdürü çocuğa ilişkin sosyal inceleme raporu ve gerekli belgeleri düzenleterek destek kararını; sosyal çalışmacı bulunmaması halinde ise, öneriyi değerlendirilmek üzere İl veya İlçe müdürlüğüne gönderir. b) Süreli sosyal ve ekonomik desteklerde çocuk ve ailenin uyum durumları; kuruluştan aileye yeni döndürülen çocuklar için ilk yıl 6 ay aralıkla, daha sonra yılda en az bir kez süreyle izlenir ve konuya ilişkin düzenlenen izleme belgeleri dosyalarında saklanır. c) Resmi ve özel kurumlarca paylaşıma açılmış olan ( nüfus, ikametgah, sabıka, sosyal güvenlik, sosyal yardım ödemeleri vb.) verilerden yararlanılır ve müracaatçılardan gereksiz belge istenilmez. ç) Aileye Dönüş ve Aile Yanında Destek uygulaması kapsamında İlde yapılacak müracaatlar ve bu konuda diğer illerden istenilecek incelemeler öncelikle sonuçlandırılır.
d) Periyodik izleme sonucunda, aileye sosyal ve ekonomik destek verilmesini gerektiren koşullarının ortadan kalkması durumunda verilen destek kesilir, çocuğun korunma kararlı olması halinde korunma kararı kaldırılması işlemlerine de başlanır. f) İl Müdürlükleri adına gönderilen sosyal ve ekonomik destek ödeneklerinin ilçe müdürlükleri ile koordineli bir şekilde kullanılmasına dikkat edilir. g) Korunma kararlı olup sosyal ve ekonomik destekle ailesi veya yakınları yanında bakılmakta iken reşit olan çocukların, 3413 sayılı Kanundan yararlandırılması ile ilgili iş ve işlemler, 18 Mayıs 2010 tarih ve 2010/08 sayılı Form A belgesi, 3413 sayılı Kanundan Yararlanacak Gençler Genelgesi çerçevesinde yürütülür. F) AYNİ DESTEK MAL VE MALZEMELERİNİN ALINMASI VE DAĞITIMINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR a) Ayni destek olarak verilecek mal ve malzemeler, yönetmeliğin 20 inci maddesi gereğince genel mevzuata göre satın alınır. Sosyal inceleme raporuna ekli ayni sosyal ve ekonomik destek planında cinsi ve birim fiyatları gösterilen malzemelerin toplam tutarına göre yetkili olan makamdan onay alındıktan sonra destek verilir. b) Depolanamayan ve kişinin ihtiyacına göre verilmesi uygun görülen tıbbi araç-gereç ile rehabilitasyon amaçlı protez araç- gereçlerinin alınacak sağlık raporları, reçete ve fatura gibi belgelerin ibraz edilmesi durumunda tutarlarına göre makam onaylarının alınmasından sonra nakdi olarak ödenmesi mümkündür. Bunun yanında Yönetmeliğin 20 inci maddesine göre ayni desteklerde kullanılmak üzere bağışlanmış mal ve malzeme için de aynı işlemler yapılır. G) YBS VERİ GİRİŞLERİNDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR Sosyal ve ekonomik desteklerle ilgili tüm iş ve işlemler ( Ödenek Planlaması dahil ) Kurumumuz Yönetim Bilişim Sistemi ( YBS ) üzerinden izleneceğinden, - YBS nde yer alan tüm bölümlerin eksiksiz doldurulması, - Ödenek planlamasına esas olacak bir sonraki ay yardım başlatılacak kişilere ait verilerin zamanında YBS ne işlenmesi, - Her ayın ilk iş gününde o ay yardım yapılacak kişilere ilişkin YBS den aylık ödeme listesinin oluşturulması ve tahakkuka eklenerek ödemelerin yapılması, - Ödemeye esas belge YBS nden her ayın 1 inde alındığından o tarihten sonraki veri girişlerinin bir sonraki ayda değerlendirilecek şekilde yapılması gerekmektedir. Aksi halde İl Müdürlüklerimiz ile Genel Müdürlüğümüz arasında çelişkiler ve gönderilecek ödenek miktarında tutarsızlıklar meydana gelecektir. Bu genelgeden önce konu ile ilgili yayınlanmış genelge ve uygulanmış olan her türlü formlar yürürlükten kaldırılmış olduğundan; bu genelge dışında konu ile ilgili daha önce gönderilmiş genelge hükümlerine göre işlem yapılmaması ve geçmişte kullanılmış olan formların kesinlikle kullanılmaması hususunda bilgi ve gereğini arz ederim.