T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü GEMİ KAYNAKLI KİRLİLİĞİN YÖNETİMİ 03 Aralık 2015
(Ulusal Uluslararası Mevzuat) Uluslararası Denizcilik Örgütü- MARPOL 73/78 SÖZLEŞMESİ Barselona Sözleşmesi Avrupa Birliği (EMSA) Bükreş Sözleşmesi 644 ve 648 sayılı KHK & 2872 sayılı Çevre Kanunu Gemilerden Atık Alınması ve Atıkların Kontrolü Yönetmeliği
Gemilerden Atık Alımı ve Atıkların Kontrolü Yönetmeliği kapsamında; Atık kabul tesislerinin lisanslandırılması Atık Alma Gemilerinin lisanslandırılması Atık Alma Gemisi ve Kabul Tesislerinin denetlenmesi Atık Kabul Tesislerinin Atık Envanterlerinin Kontrol ve Takibi Atık alım ücretlerinin belirlenmesi GEMİDEN ÇÖP ALIM İŞLEMİ
Ülke genelinde Bakanlığımız tarafından atık kabul tesisi onay belgesi ve muafiyet verilen 261 kıyı tesisinde atık alım hizmeti verilmektedir. Yönetmelik kapsamında, 38 Atık Alım Gemisi lisanslandırılmıştır. Ülkemizde Gemi Atık Yönetimi Sisteminin gözden geçirilmesi ve AB ye tam uyumun sağlanabilmesi için «Gemi Kaynaklı Deniz Kirliliğinin Önlenmesi İçin Kapasite Geliştirilmesi Projesi» başlatılmıştır. (2015-2017)
(Gemi Atık Takip Sistemleri - GATS) 150 GRT üzeri petrol tankerleri ve 400 GRT üstündeki liman dışı sefer yapan tüm gemilerin atıklarının takibini sağlamak amacıyla elektronik ortamda veri girişinin ve kontrolünün sağlandığı bir uygulamadır. Gemilerin atık bildirimleri ve atıkların alınmasından bertarafına kadar olan yönetimi GATS sistemi ile online olarak takip edilmektedir.
(Mavi Kart) Küçük deniz araçlarının operasyonel faaliyetlerinden kaynaklanan atıklarının takibini sağlamak için elektronik ortamda veri girişinin ve kontrolünün sağlanabildiği online bir gemi atık takip uygulamasıdır.
(Mavi Kart) Mavi Kart Uygulamasının Teknik Altyapısının Geliştirilmesi Genişletilmesi Projesi (2013-2015) ve Uygulama Alanlarının Web yazılımı yenilendi, Otomasyon ve elektronik sistem standardizasyonu sağlandı, Muğla da başlatılan uygulama tüm yurda yaygınlaştırıldı, Çevresel altyapı ihtiyacı belirlendi, Bilinçlendirme çalışmaları kapsamında, afiş broşür ve tanıtım filmi hazırlandı. Mavi Kart Sistemine Geçen Kıyı Tesisleri Tesis Özelliği Sayısı Mavi Kart Uygulanan Tesis Sayısı Özel Marina 40 39 Belediye Marina 14 12 TOPLAM 54 52 Kayıtlı Tekne Sayısı-Mavi Kartı Olan Tekne Sayısı TEKNE TÜRÜ SAYISI YATLAR 12,750 BALIKÇI TEKNELERİ 2,550 DİĞER 1,700 TOPLAM 17,000 İLİ ATIKSU ARITMA OLMAYAN BELDE ADI MUĞLA Torba Turgutreis Ören Karacasöğüt Selimiye- Bozburun ANTALYA Finike Demre AYDIN Kuşadası İZMİR Dikili Foça MERSİN Aydıncık Bozyazı
(İllegal Deşarjlar) Çevre Kanunu na Göre Verilecek İdarî Para Cezalarında İhlalin Tespiti ve Ceza Verilmesi ile Tahsili Hakkında Yönetmelik (Makbuz yönetmeliği) hükümleri çerçevesinde, 2011/9 Sayılı Yetki Devri Genelgesi ile illegal deşarjların tespiti ve cezai işlem uygulama yetkisi; Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Sahil Güvenlik Komutanlığı İstanbul, Kocaeli, Antalya ve Mersin Büyükşehir Belediye Başkanlıklarına devredilmiştir. YIL DENETLENEN GEMİ SAYISI CEZA KESİLEN GEMİ SAYISI UYGULANAN CEZA MİKTARI (TL) 2013 306 122 2.099.068,74 2014 612 293 4.821.393,70 2015 147 147 2.631.322,00 (İlk 6 ay) TOPLAM 1065 562 9.551.784,44 DENİZ KİRLİLİĞİ DENETÇİSİ EĞİTİMİ Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı, İstanbul, Kocaeli, Antalya ve Mersin Büyükşehir Belediye Başkanlığı denetim elemanlarına eğitim verilmiş ve sertifikalandırılmıştır
(Büyükşehir Belediyeleri) 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu, Çevre Kanunu ve Gemilerden Atık Alınması ve Atıkların Kontrolü Yönetmeliği çerçevesinde; Büyükşehir Belediyelerinin gemi kaynaklı atık alımına ilişkin iş ve işlemleri: Atık alım tesisi kurabilecek bir kıyı tesisine sahip olmak veya anlaşmak, Atık Yönetim Planlarını hazırlamak, atık alım gemisi gibi altyapı ihtiyaçlarına sahip olmak ve gerekli lisansları almak, Atık alım tesisini işletmeye haiz personeli bünyesinde bulundurmak, Mavi kart kapsamında gerekli altyapıyı oluşturmak, Yetki alanları içinde bulunan lisanslı kıyı tesisleri ile anlaşma yapmak,
İllegal Deşarjlar ve Yetki Devri (Büyükşehir Belediyeleri) 2009/13 Yetki Devri Genelgesi kapsamında yetki devri yapılan kurum kuruluşların 2872 sayılı Çevre Kanunu hükümlerine uyulup uyulmadığının etkin ve yeterli bir şekilde denetlenmeleri ve tespit edilen ihlallere idari yaptırım uygulamaları gerekmektedir. Bu nedenle; İhlalin tespiti için sürekli olarak havadan, karadan ve denizden kontrol ve izlemenin yapılabilmesi için gerekli haberleşme, ekipman ve teknik altyapıya, 2010/8 sayılı Gemilerden Kaynaklı Deniz Kirliliğinin Kontrolünde Görevlendirilecek Olan Deniz Kirliliği Denetim Personeli İle Bu Personele Verilecek Eğitime İlişkin Genelge kapsamında eğitilmiş yeterli sayıda deniz kirliliği denetim personeline sahip olunması gerekmektedir.
Değerlendirme konuları: Gemi kaynaklı atık yönetiminde büyükşehir belediyelerinin yetki ve sorumlulukları Denetim yetkisi ve illegal deşarjların engellenmesi Mavi kart uygulamasının yaygınlaştırılması ve etkin kullanımı 11
Arz ederim.