İSKENDERUN DEMİR ve ÇELİK A.Ş 2011 FAALİYET RAPORU

İSKENDERUN DEMİR ve ÇELİK A.Ş 2011 FAALİYET RAPORU

İÇİNDEKİLER 3 Şirket Profili 5 Göstergeler 6 Kilometre Taşları 8 Yönetimin Mesajı 10 Yönetim Kurulu 11 Üst Yönetim 14 Çelik Sektöründeki Gelişmeler ve Beklentiler 18 Üretim 20 Kalite 22 Satınalma 24 Yatırımlar 26 İnsan Kaynakları 27 İş Güvenliği 28 Eğitim 30 Sağlık 31 Çevre 32 Yönetim Sistemleri 34 Toplumsal Katkı 35 Enerji Yönetimi 36 Bilgi Sistemleri 40 Finansal Durum (VUK) 22 > Yatırımlar 24 > İnsan Kaynakları 26 > Eğitim 28 > İş Güvenliği 30 > Sağlık 32 > Yönetim Sistemleri 34 > Çevre 36 > Toplumsal Katkı 38 > Enerji 40 > Bilgi Sistemleri 42 > Finansal Durum (VUK) [2]

Şirket Profili İSDEMİR, 2008 yılında devreye aldığı sıcak haddeleme tesisleri ile ülkemizin uzun ve yassı ürün üreten tek entegre tesisi olma özelliğini sürdürmektedir. İSDEMİR, 3 Ekim 1970 tarihinde Türkiye'nin güneyinde Akdeniz kıyısında, İskenderun'a 17 km mesafede, Payas (Yakacık) yöresinde kurulmuştur. Kurulduğu tarihte sosyal tesisleri ile birlikte toplam 16,75 milyon m 2 alan (fabrika alanı 6,8 milyon m 2 ) üzerine yerleşmiştir. 1975 yılında 1,1 milyon ton/yıl çelik blum üretim kapasitesi ile işletmeye alınan İSDEMİR, yapılan I. tevsiatla 1985 yılından itibaren 2,2 milyon ton/yıl üretim kapasitesine çıkarılmıştır. Uluslararası kalite standartlarında pik, blum, kütük, inşaat çelikleri gibi uzun mamul üretilmesi amacıyla kurulan İSDEMİR tesislerinde kok - sinter - yüksek fırın - çelikhane - sürekli döküm ve sıcak haddeleme prosesleriyle üretim yapılmaktadır. Ürünler iç piyasa yanında başta Güney Avrupa ve Orta Doğu ülkeleri olmak üzere tüm dünya ülkelerine ihraç edilmektedir. Yapılan Modernizasyon ve Dönüşüm Yatırımları (MDY) ile uzun ürünlerin yanı sıra 2008 yılından itibaren yassı ürün üretimine de başlanmıştır. İSDEMİR'in esas ürün gamında pik, kütük, kangal, slab, sıcak haddelenmiş rulo ve levha bulunmaktadır. Bu ürünlerin yanı sıra kok kömürü, oksijen, azot, argon, amonyum sülfat, granüle cüruf, katran ve benzol gibi yan ürünler de elde edilmektedir. İSDEMİR hisselerinin tamamı Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından, 31 Ocak 2002 tarihli Hisse Devir Sözleşmesi ile İSDEMİR'de yassı üretime geçilmesine yönelik yatırımların yapılması ve hisselerinin %11 inin İSDEMİR Çalışanları Yardımlaşma Vakfı na devredilmesi şartı ile ERDEMİR'e devredilmiştir. ERDEMİR hisse senetlerinin %46,2'si (Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'nın sahip olduğu hisselerin tamamı), Özelleştirme Yüksek Kurulu'nun 01.12.2005 tarih ve 2005/140 sayılı kararı doğrultusunda; 27 Şubat 2006 tarihinde hisselerinin tamamı OYAK'a ait olan ATAER Holding A.Ş.'ye devredilmiş olup, sözkonusu devirle beraber İS- DEMİR, OYAK çatısı altında faaliyet göstermeye başlamıştır. Halen İSDE- MİR hisselerinin %92,91'i ERDE- MİR'e, %7,09'u ise İSDEMİR Çalışanları Yardımlaşma Vakfı'na aittir. Sürekli gelişmeyi, yeni teknolojiler kullanarak çevreye olan duyarlılığı ile ürün ve hizmetlerde fark yaratmayı ana ilke kabul eden İSDEMİR'de, 2003 yılı içerisinde planlanan ve 2004 yılı içerisinde başlayan Modernizasyon ve Dönüşüm Yatırımları (MDY) büyük ölçüde tamamlanarak başlangıçta 2,2 milyon ton/yıl olan sıvı çelik kapasitesi 5,3 milyon ton/yıl seviyesine çıkarılmış olup uzun ürünün yanı sıra ağırlıklı olarak yassı mamul üretimi yapılmaktadır. 2012 yılı içerisinde İSDEMİR in Modernizasyon ve Dönüşüm Yatırımları tamamlanmış olacaktır. [3]

MİSYONUMUZ Demir - çelik pazarındaki payımızı sürekli artırmak, kaynaklarımızı etkin ve verimli kullanmak ve paydaşlarımıza olan sorumluluğumuzu yerine getirmektir. VİZYONUMUZ Demir - çelik sektöründe sürekli gelişen bir dünya şirketi olmak. DEĞERLERİMİZ > İş Sağlığı ve Güvenliği > Dürüstlük ve Şeffaflık > Sorumluluk ve Hesap Verebilirlik > Rekabet ve Adalet > Yaratılıcılık ve Katılımcılık > Paydaşların Mutluluğu > Çevreye Duyarlılık > Karşılıklı Saygı ve Sevgi > Şirketini Sahiplenmek ve Özverili Olmak [4]

Göstergeler [5]

Kilometre Taşları 3 Ekim 1970 İSDEMİR in Kuruluşu 24 Aralık 1972 I. Tevsiat Projesinin Başlaması 1975 I. Kok Bataryasının Devreye Girişi 1975 I ve II Nolu Turbo Jeneratörünün Devreye Girişi 1975 I. Pik Makinasının Devreye Girişi 21 Aralık 1975 I. Yüksek Fırının İşletmeye Girişi 1976 Sinter Tesisleri I. Kademesinin Devreye Girişi 1975-1976 Buhar Üretim Tesislerinin I. ve II. Kazanının Devreye Girişi 1976-1977 I,II ve III Nolu Oksijen Üretim Tesislerinin Devreye Girişi 1975-1976-1977 I, II ve III Nolu Turbo Körük Tesislerinin Devreye Girişi 1977 II. Kok Bataryasının Devreye Girişi 1977 Çelikhane I. ve II. Konvertörün Devreye Girişi 1978 Kangal Haddehanesinin Devreye Girişi 20 Ocak 1979 II. Yüksek Fırının Devreye Girişi 1984 Çelikhane III. Konvertörün Devreye Girişi 1984 Sinter Tesisleri II. Kademesinin Devreye Girişi 1984-1985 Buhar Üretim Tesislerinin III.-IV ve V. Kazanının Devreye Girişi 1984-1985-1988 III - IV ve V Nolu Turbo Jeneratörlerin Devreye Girişi 05 Eylül 1985 III. Yüksek Fırının Devreye Girişi 1985 III. Kok Bataryasının Devreye Girişi 1985-1986 IV-V Nolu Turbo Körük Tesislerinin Devreye Girişi 1986 IV. Kok Bataryasının Devreye Girişi 1985-1986 IV ve V Nolu Oksijen Üretim Tesislerinin Devreye Girişi 1991 Kangal Haddehanesinin Modernizasyonu Temmuz - Ekim 1993 Elektrikli ve Kimyasal Pota Metalurji Tesislerinin Devreye Girişi 31 Ocak 2002 Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Tarafından İSDEMİR Hisselerinin ERDEMİR e Devri 14 Aralık 2002 ERDEMİR Tarafından İSDEMİR Hisselerinin %11 inin Çalışanların Yararlandırılması Amacıyla İSDEMİR Çalışanları Yardımlaşma Sandığı Vakfı na Bedelsiz Olarak Devri 30 Aralık 2002 Vakfa Devredilmiş Hisselerin Çalışanlara Dağıtımı 21 Ağustos 2003 I Nolu Kütük Döküm Makinasının Devreye Girişi 31 Ekim 2003 II Nolu Kütük Döküm Makinasının Devreye Girişi 24 Nisan 2004 Kangal Haddehanesi Modernizasyonunun Ticari İşletmeye Alınışı 18 Mayıs 2004 Demineralize Su Tesisinin Ticari İşletmeye Alınışı 27 Şubat 2006 ERDEMİR Hisselerinin -OYAK'a Ait Olan- ATAER Holding A.Ş. ye Devredilmesi 28 Şubat 2006 Yüksek Fırın Gazı Gazometresinin İşletmeye Alınması 20 Nisan 2006 İsdemir de Doğalgaz Kullanımına Başlanması 08 Haziran 2006 Kok Gazı Gazometresinin İşletmeye Alınması 12 Temmuz 2006 VI. Hava Ayrıştırma Tesisinin Ticari İşletmeye Alınışı 15 Eylül 2006 Liman EF ve DE Rıhtımı İle 2 Adet Liman Vinci Yatırımının Tamamlanması 06 Ekim 2006 VII. Kireç Fabrikasının Devreye Alınışı [6]

Kilometre Taşları 02 Kasım 2006 I. Slab Döküm Tesisinden İlk Slabın Alınışı 24 Ocak 2007 I. Slab Döküm Tesisinin Ticari İşletmeye Alınışı 13 Şubat 2007 III. Yüksek Fırının Modernizasyonu ve Tesisin Ticari İşletmeye Alınışı 18 Haziran 2007 Çelikhane Modernizasyonu Kapsamında Pota Fırınının Devreye Alınması 12 Eylül 2007 VI. Turbo Körük Tesisinin Ticari İşletmeye Alınışı 22 Eylül 2007 Çelikhane Modernizasyonu Kapsamında I. Konvertörden İlk Dökümün Alınışı 23 Ekim 2007 Cüruf Tumba Tesisinin Devreye Alınışı 07 Kasım 2007 Yeni Kükürt Giderme Tesisinin Devreye Alınışı 15 Kasım 2007 Pulvarize Kömür Enjeksiyon (PCI) Tesisinin Ticari İşletmeye Alınışı 30 Kasım 2007 V. Kok Bataryasında İlk Kokun Üretilmesi 28 Aralık 2007 380 kv EİH ve Şalt Tesisi Projesi Kapsamında Ünitelere Enerji Verilmesi 11 Şubat 2008 VI. Kok Bataryasında İlk Kokun Üretilmesi 14 Şubat 2008 II. Slab Döküm Tesisinde İlk Dökümün Gerçekleştirilmesi 22 Şubat 2008 Kok Yan Ürünler Tesisleri Modernizasyonunun Tamamlanması 05 Mart 2008 Kömür Hazırlama Tesisi Modernizasyonunun Tamamlanması 12 Mart 2008 Turbo Jeneratör Modernizasyonunun Tamamlanması 24 Mart 2008 VIII. Kireç Fabrikasının İşletmeye Alınışı 11 Haziran 2008 Kok Manipülasyon Tesisi Modernizasyonunun Tamamlanması 28 Haziran 2008 Liman Taramanın Tamamlanması 07 Temmuz 2008 VII. Hava Ayrıştırma Tesisinin İşletmeye Alınışı 29 Temmuz 2008 1&2 Slab Isıtma Fırınlarından İlk Üretimin Alınması 31 Temmuz 2008 Scada Sisteminin Devreye Alınışı 02 Ağustos 2008 Sıcak Haddehane Tesisinde İlk Bobinin Üretimi 15 Ağustos 2008 Atıkların Değerlendirilmesi-Toz Toplama Sisteminin Ticari İşletmeye Alınışı 17 Ekim 2008 VI ve VII Nolu Buhar Kazanlarının Ticari İşletmeye Alınışı 01 Kasım 2008 Sıcak Haddehane Tesisinin Ticari İşletmeye Alınışı 01 Aralık 2008 II. Slab Döküm Tesisinin Ticari İşletmeye Alınışı 01 Aralık 2008 Cevher Hazırlama ve Harmanlama Tesisi Modernizasyonu 01 Aralık 2008 Limanda ilave 2 adet Kargo Vincinin Ticari İşletmeye Alınışı 31 Aralık 2008 Hurda Hazırlama & Skal Kırma Tesisinin Ticari İşletmeye Alınışı 07 Temmuz 2009 Servis Suyu Temini Projesinin Ticari İşletmeye Hazır Olması 16 Eylül 2009 Çelikhane Modernizasyonu Kapsamında II. Konvertörden İlk Dökümün Alınışı 19 Ekim 2009 Makas ve Dilme Hatları Ticari İşletmeye Alınışı 06 Aralık 2010 Çelikhane Modernizasyonu Kapsamında III. Konvertörden ilk dökümün Alınışı 28 Haziran 2011 2. Sinter Fabrikasından ilk Sinterin Alınışı 19 Ağustos 2011 4. Yüksek Fırından ilk Dökümün Alınışı 17 Eylül 2011 Mevcut Kazanların Otomasyon Sisteminin Ticari İşletmeye Alınması 03 Ekim 2011 2. Sinter Fabrikasının Ticari İşletmeye Alınışı 01 Kasım 2011 4. Yüksek Fırının Ticari İşletmeye Alınışı [7]

Yönetimin Mesajı Fatih TAR Yönetim Kurulu Başkanı ve Murahhas Üye İsmail AKÇAKMAK Genel Müdür ve Yönetim Kurulu Üyesi Saygıdeğer ortaklarımız; 2010 yılı küresel kriz sonrası ekonomide belirli bir toparlanmanın ve çelik sektörü için olumlu gelişmelerin yaşandığı bir yıl olmuştu. 2011 in ilk yarısında bu toparlanma devam etse de, yılın ikinci yarısından başlayarak küresel ekonomide kriz beklentisinin ve belirsizliklerin arttığı bir döneme girilmiştir. Hammadde ve mamul fiyat dalgalanmaları geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi 2011 yılında da piyasaları etkilemiş olup, bu durumun 2012 de de devam etmesi beklenmektedir. Dünya ham çelik üretimi 2011 yılında %6,8 seviyesinde artarak 1,527 milyar ton olarak gerçekleşmiştir. Ülkemiz ham çelik üretimindeki büyüme oranı, 2010 yılında %15 iken 2011 yılında %17 ye yükselmiş ve ham çelik üretimindeki artış hızında Türkiye ilk 30 ülke arasında birinci sırada yer almıştır. Ülkemiz 2011 yılında 34,1 milyon ton ham çelik üretimi ile dünyada 10. sıradaki yerini korumuştur. Sektörümüzdeki yatırımların etkisi ile Türkiye yassı çelik arz talep dengesi tamamıyla değişmiş, kurulu kapasiteler tüketimin üzerine çıkmıştır. 2012 yılı itibarıyla ülkemizin yassı çelik ürünlerinde de net ihracatçı konumuna geleceği öngörülmektedir. Dünya Çelik Birliği nin değerlendirmelerine göre; dünya görünür nihai mamul çelik tüketiminin 2011 yılında bir önceki yıla göre %6,5 büyüyerek 1,4 milyar ton olacağı, 2012 yılında ise %5,4 büyüme ile 1,47 milyar tona ulaşacağı tahmin edilmektedir. Gelişmiş ekonomilerin 2000 yılında %58,4 olan nihai mamul çelik tüketim payının 2012 yılında %27,4 seviyelerine düşeceği değerlendirilmektedir. Diğer taraftan Çin in toplam tüketim içerisinde 2000 yılında %16 olan payının 2012 yılında %46 ya yükseleceği tahmin edilmektedir. Çelik sektörünün hammadde ve mamul fiyat dinamikleri, gelişmekte olan ülkelerdeki arz talep dengelerine, hammadde tedarikçilerinin politikalarına ve bölgesel ekonomik gelişmelere göre hızlı değişim gösterebilmektedir. Rekabet gücümüzün artırılması içinde bulunduğumuz koşullarda her zamankinden daha da önemli hale gelmiştir. Günümüz dünyasında bilgiye son derece hızlı ve kolay ulaşılabilmektedir. Tüm sektörlerde olduğu gibi, deneyimli, yeniliğe açık, dinamik ve proaktif yönetimin çelik endüstrisindeki önemi artmakta, şeffaf ve açık iletişim değer kazanmaktadır. ERDEMİR Grubu sürdürülebilir karlı büyüme, verimlilik artışı ve daha düşük maliyetler ile sürekli katma değer yaratan, pazar değerini artırarak, paydaşlarını dengeli bir biçimde bu geleceğe ortak eden bir şirketler grubu olmak hedefi ile çalışmaktadır. Dürüstlük ve şeffaflık ilkeleri çerçevesinde, açık ve kesintisiz iletişim ile uyum ve elbirliği içinde ileri gitmeye, Grup sinerjisini ortaya çıkarmaya büyük önem vermekteyiz. Memnuniyetle ifade etmek isteriz ki; Grubumuz, 2011 yılını başarıyla geride bırakmıştır. Tüm çalışanlarımız, tesisleri ve kaynakları etkin bir şekilde kullanarak, tasarrufa öncelik vererek, düşük maliyet ve müşterilerimizi memnun eden kalite ile optimum üretimi gerçekleştirerek 2011 yılında da ERDEMİR Grubu nu ileriye taşımaya yönelik kararlılıklarını [8]

Yönetimin Mesajı sergilemişlerdir. Piyasaların olumsuz sinyalleri karşısında nakit yönetimi, satınalma maliyetlerinin düşürülmesi, stok seviyelerinin optimum seviyede tutulması gibi her türlü maliyet azaltıcı tedbirin uygulanması için gerekli önlemler alınmış ve her alanda risk yönetimi en önemli önceliğimiz olmuştur. Grubumuz yıl içinde yatırımlarını da programa uygun sürdürme başarısını göstermiştir. İSDEMİR de modernizasyon ve dönüşüm yatırımlarımız başarı ile tamamlanarak, üretime başlayan 4. Yüksek Fırınımız ile birlikte Grubumuzun ham çelik üretim kapasitesi 9 milyon tonu aşmıştır. Grubumuzda 2011 yılında 7,5 milyon ton ham çelik üretimi ve 6,7 milyon ton nihai mamul satışı yapılmıştır. 2011 yılında satış gelirlerimiz ise 8.921 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Başarılı performansımız mali sonuçlara da yansımış olup 1.006 milyon TL ile Grubumuz tarihinin en yüksek net karını elde etmiştir. Ekonominin iyi dönemlerinde dahi rekabetin hakim olduğu sektörümüzde, piyasalardan aldığımız işaretler 2012 de ihtiyatlı olmak gerektiğini göstermektedir. Önümüzdeki bu zor süreci bundan öncekilerde olduğu gibi yine başarı ile yönetmek için, hızlı karar alabilen, gelişmelere kendini hızla adapte edebilen, kriz dönemi yönetim tecrübesi olan, deneyimli ve birikimli kadrolara sahip bir Grup olarak tüm gayretimizle çalışacağız. Rekabetin koşulsuz şartı olan tasarrufa, verimliliğe, stok ve nakit yönetimine odaklandığımız, ortak hedefimizin maliyetlerin düşürülmesi olduğu bu dönemde de ERDEMİR Grubu olarak bugüne kadar olumlu etkilerini gördüğümüz önlemleri uygulamanın yanı sıra, temel iş stratejilerimizi piyasa gerekleri doğrultusunda sürekli gözden geçirmeye ve yeni çözümler üretmeye devam edeceğiz. Bu çabalarımızın Grubumuzu güvenli bir geleceğe taşıyacağına inanıyor, bizlere destek olan hissedarlarımıza, her zaman daha iyi, daha verimli, daha çok çalışma gayreti içindeki çalışanlarımıza, güvene dayalı uzun soluklu işbirliği içinde olduğumuz müşterilerimize ve tedarikçilerimize teşekkürlerimizi sunuyoruz. Saygılarımızla, Fatih TAR Yönetim Kurulu Başkanı ve Murahhas Üye İsmail AKÇAKMAK Genel Müdür ve Yönetim Kurulu Üyesi [9]

Yönetim Kurulu Fatih TAR Yönetim Kurulu Başkanı Murahhas Üye 08.03.2010 - Dinç KIZILDEMİR Yönetim Kurulu Başkan Vekili Murahhas Üye 27.02.2006 - Yeşim KURNA Yönetim Kurulu Üyesi 01.01.2007 - Nihat KARADAĞ Yönetim Kurulu Üyesi Murahhas Üye 30.09.2009 - Ertuğrul AYDIN Yönetim Kurulu Üyesi 18.03.2008 - Fatma CANLI Yönetim Kurulu Üyesi 08.03.2010 - İsmail AKÇAKMAK Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdür 05.05.2006 - [10] Mustafa YURDABAK Denetçi 18.03.2008-30.03.2011 Dilek SADIKOĞLU Denetçi 30.03.2011 - Ahmet Türker ANAYURT Denetçi 08.03.2010 -

Yönetim Üst Yönetim İsmail AKÇAKMAK Genel Müdür ve Yönetim Kurulu Üyesi 05.05.2006 - M. Uğur YILMAZ İşletmeler Genel Müdür Yardımcısı 06.02.2002 - Coşkun OKUTAN İnsan Kaynakları Genel Müdür Yardımcısı 01.03.2006 - Satınalma Genel Müdür Yardımcısı V. 10.08.2011 - Recep ÖZHAN Mali İşler Genel Müdür Yardımcısı 07.01.2005 - Teknik Hizmetler Genel Müdür Yardımcısı V. 01.10.2011-17.11.2011 Fikret BAŞBUĞ Teknik Hizmetler Genel Müdür Yardımcısı 06.02.2002-01.10.2011 Şafak ÇAPAR Satınalma Genel Müdür Yardımcısı 16.12.2008-10.08.2011 Erkan ESER Teknik Hizmetler Genel Müdür Yardımcısı V. 17.11.2011 - [11]

Çelik Sektöründeki Gelişmeler ve Beklentiler

2011 Yılında Dünya Çelik Sektörü Kaynak: Worldsteel - Dünya Ham Çelik Üretimi (03.02.2012) 2011 yılında dünya ham çelik üretimi 1,527 milyar tona ulaşmıştır. Gelişmekte olan ülkeler, 2011 yılında da dünya çelik üretiminden aldığı payı artırmıştır. 2008 yılı son çeyreğinde yaşanan talep daralmasına bağlı olarak üretimde, istihdamda ve gelirde önemli gerilemelerin yaşandığı dünya çelik sektörü, 2009 yılında toparlanma sürecine girmiş ve 2009 yılının Mart ayında 320 ABD doları seviyelerini gören sıcak mamul ihraç fiyatları 2009 yılında dalgalı bir seyir izleyerek artışını sürdürmüştür. Benzer süreç 2011 yılı ilk yarısına kadar devam etmiş, bu süreçte çelik üreticileri durdurdukları tesisleri yeniden devreye alarak üretimlerini artırmışlar ve aynı zamanda kapasite artışına yönelik projelerine de devam etmişlerdir. 2001-2010 yılları arasında dünya ham çelik kapasitesi 837 milyon ton artışla 1,9 milyar tona ulaşmış ve ham çelik kapasitesi 2000-2005 yıllarında %5, 2006-2010 yılları arasında ise %7 büyümüştür. 2011-2013 yıllarında ise 217 milyon ton artış ile dünya ham çelik kapasitesinin 2,12 milyar tona ulaşacağı tahmin edilmektedir. Kapasite artışları incelendiğinde en büyük kapasite artışının Çin liderliğinde gelişmekte olan ülkelerde olduğu 2011 yılının ilk yarısında artış göstererek %82 seviyelerine tutunmuştur. 2011 yılının ikinci yarısında Avrupa bölgesindeki ekonomik gelişmelere bağlı olarak yaşanan talep daralması nedeniyle kapasite kullanım oranı yılın ilk yarısındaki seviyelerini yakalayamamıştır. 2011 yılında yaşanan Japonya depremi, Ortadoğu daki siyasal çalkantılar, yıl içinde yaşanan kur değişimleri ve Avrupa bölgesindeki birçok ülkeyi etkisi altına alan ekonomik problemler talepte daralma meydana getirmiş ve çelik fiyatlarında keskin düşüşler yaşanmıştır. Talepte yaşanan daralma ve fiyat düşüşleri nedeniyle 2009 yılı başında gördüğümüz tesis kapatmaları ve üretim azaltmaları çelik üreticilerinin tekrar gündemine gelmiştir. Gelişmekte olan ülkelerdeki itici gücün bu buhrandan çıkışta en önemli etken olacağı değerlendirilmektedir. 2011 yılında dünya ham çelik üretimi %6,8 seviyesinde artış göstererek 1,527 milyar ton seviyesinde gerçekleşmiştir. 2011 yılı ham çelik üretimine göre ilk üç sırada 2010 yılında olduğu gibi Çin, Japonya ve ABD yer almıştır. Türkiye 34,1 milyon ton ham çelik üretimiyle 10. sıradaki yerini korumuştur. Üretim artış oranı sıralamasında ilk üç ülke Türkiye, Güney Kore ve Tayvan olmuştur. Dünya görünür çelik tüketiminin 2011 yılında, bir önceki yıla oranla %6,5 düzeyinde artışla 1,4 milyar tona ulaşması beklenmektedir. [14]

Çelik Sektöründeki Gelişmeler ve Beklentiler 2011 Yılında Türkiye Çelik Sektörü Ham çelik üretim artışı bakımından Türkiye, 2011 de küresel pazarda birinci sırada yer almıştır. Kapasite, üretim ve tüketim kriterleri açısından değerlendirildiğinde, Türkiye çelik sektörü son dönemde başarılı bir performans sergilemektedir. 2005 yılında 25,1 milyon ton seviyesinde bulunan ham çelik kapasitesi, 2011 yılında 47,1 milyon tona ulaşmıştır. Kriz sonrası dönemde hızlı bir toparlanma sürecine giren sektör, 2010 yılında 29,1 milyon ton olan ham çelik üretimini, 2011 de 34,1 milyon tona yükseltmiştir. Yakalanan büyüme ivmesinin 2012 yılında da sürmesi ve toplam üretimin 37 milyon tona yükselmesi beklenmektedir. Türkiye çelik sektöru; gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH), imalat sanayisi üretimindeki payı, ihracat, net döviz girdisi, istihdam, rekabet edebilirlik, yatırımlar, dışa açıklık ve makro ekonomik büyüklükler açısından ülkenin en önemli sektörlerinden biridir. Üretim ve tüketim verilerine göre, Türkiye yassı çelik ihtiyacının yarısını üreterek dışa bağımlı bir yapıda olan sektörun, ülkeye kazandırılan yeni yatırımlardan sonra oluşacak kapasite ile birlikte ülkenin ihtiyacını karşılayabilecek mertebeye ulaşarak 2013 yılından itibaren net ihracatçı konuma geçmesi beklenmektedir. Kriz sonrası dönemde uluslararası piyasalarda yaşanan talep daralması nedeniyle, Türkiye çelik sektörü ihracat alanında, geleneksel pazarlardan komşu ülke pazarlarına ve Latin Amerika ülkeleri gibi alternatif pazarlara yönelmeye başlamıştır. 2011 yılında, Türkiye nin toplam çelik ürünleri ihracatı miktar bazında %5,3 oranında artışla 18,5 milyon tona yükselmiştir. Artan yassı ürün üretiminin pozitif etkisiyle, sektörel ihracat/ithalat dengesinde ihracat lehinde önemli oranda artış yaşanmıştır. 2011 yılında çelik sektörünün toplam ihracat miktarı 18,5 milyon ton, ithalat miktarı ise 10,7 milyon ton olarak gerçekleşmiştir. Toplam yassı ürün ihracatında %51,2 ve sıcak haddelenmiş yassı ürün ihracatında ise, %77 oranında artış sağlanmıştır. Türkiye çelik sektörünün rakip ülke sektörleri karşısındaki başlıca rekabet üstünlükleri şunlardır: Üreticilerin özel sektör kuruluşlarından oluşması, Tesislerin büyük bir bölümünün yeni ve güçlü bir teknolojik altyapıya sahip olması, Kalifiye işgücünün ve teknik bilginin üst seviyede bulunması, Dünya standartlarında üretilen ürünlerin rekabetçi fiyatlarla uluslararası piyasalara sunulması, Türkiye nin canlı ve sürekli gelişen iç piyasası, Coğrafi olarak Türkiye nin Orta Doğu ve Kuzey Afrika gibi gelişmekte olan piyasalara yakın konumu, Sektör firmalarının teslimat süreçlerinde yakaladığı hız ve yetkinlik, Sektördeki kalite standartlarını artıran AB Mevzuatı na uyum çalışmaları. [15]

2012 Beklentileri 2012 yılı sonunda dünya ham çelik üretim kapasitesi 2,1 milyar tona ulaşırken çelik tüketiminin %73 ünün gelişmekte olan ülkeler tarafından gerçekleştirilmesi beklenmektedir. Dünya Çelik Birliği verilerine göre, 2010 yılında %15,1 oranında artan dünya çelik talebinin, 2011 yılında %6,5 ve 2012 yılında %5,4 oranlarında artış göstermesi 2012 yılında en güçlü büyümenin %11 ile Afrika ve %9,8 ile Orta ve Güney Amerika bölgelerinde yaşanması beklenmektedir. 2012 yılında beklenen 1,47 milyar ton görünür çelik tüketiminde, en büyük payın yine Çin e ait olacağı, buna rağmen, 2012 yılında tüketiminin %6 oranında artması beklenen Çin de büyüme oranının önceki yıllara göre düşük seviyelere gerileyeceği tahmin edilmektedir. Dünya Çelik Birliği, görünür çelik tüketiminin %73 ünün de gelişmekte olan ülkeler tarafından gerçekleştirileceğini tahmin etmektedir. Krizden çıkışta en büyük katkının gelişmekte olan ülkelerin itici gücü olacağı düşünülmektedir. Çin başta olmak üzere Asya ülkeleri de bu güçte önemli rol oynamaktadırlar. 2012 yılı itibarıyla 2,1 milyar tona ulaşacak olan dünya ham çelik üretim kapasitesinde yaklaşık 500 milyon ton fazlalığın devam edeceği öngörülmekte ve bu nedenle de çelik üreticileri maliyetlerini düşürmeye, yatay ve dikey bütünleşmelerle verimliliklerini artırmaya ve globalleşmeye önem vermektedirler. Avrupa Çelik Birliği EUROFER ise, 2012 yılında Avrupa da talep daralması öngörerek görünür talebin %2 gerileyeceğini ve ABD de güven artmaya başlasa da belirsizliklerin süreceğini tahmin etmektedir. Ayrıca Avro bölgesindeki durgunluğun 2012 ortalarına kadar süreceği ve global iyileşmenin 2013 yılını bulacağını tahmin etmektedir. Global ekonomideki yavaşlamaya paralel olarak, talep büyümesindeki yavaşlama riskinin ülkemiz çelik sektörünün de performansını olumsuz etkileyebileceği ve uluslararası piyasalardaki pozisyonunu koruyabilmek için zorlu rekabet koşulları ile mücadele etmek zorunda kalacağı değerlendirilmektedir. [16]

2011 yılında İSDEMİR

Üretim İSDEMİR, Modernizasyon ve Dönüşüm Yatırımları nı, 2. Sinter Fabrikası ve 4 No lu Yüksek Fırının devreye alınmasıyla büyük oranda tamamlamıştır. Dünyada yaşanan ekonomik krizin etkileri 2011 yılında da devam etmiştir. Krizin etkilerini en aza indirebilmek amacıyla üretim projeksiyonlarımız yıl içerisinde mevcut konjonktüre göre en karlılığı sağlayacak şekilde yassı ve uzun üretim kabiliyetleri kullanılarak planlanmış ve üretimler gerçekleştirilmiştir. Bunun yanı sıra 2011 yılında İSDEMİR de 2002 yılından itibaren devam eden Modernizasyon ve Dönüşüm Yatırımları ndan, 2. Sinter Fabrikası ve 4 No lu Yüksek Fırın Tesisleri devreye alınarak yatırımlar ana hatlarıyla tamamlanmıştır. 2011 yılı, bu yatırımların tamamlanmasıyla üretimlerin büyük bir kısmında rekorların gerçekleştiği bir yıl olmuştur. 2. Sinter Fabrikası 28 Haziran 2011 tarihinde devreye alınmıştır. 2011 yılında 1. Sinter Fabrikası nda 2.102.968 ton, 2. Sinter Fabrikası nda 1.055.258 ton olmak üzere toplam 3.158.226 ton sinter üretimi yapılmıştır. Yüksek fırınlara parça cevher harmanı hazırlanmaya başlanarak 222.156 ton besleme yapılmıştır. 3.264.493 ton yerli cevher demir yolu ile, 2.773.290 ton ithal cevher gemi ile fabrikamıza gelmiştir. Tesislerimiz üzerinden ERDEMİR e 487.426 ton yerli cevher sevkiyatı gerçekleştirilmiştir. Kok Fabrikası tesislerinde 2011 yılında toplam 2.927.009 ton kömürün harmanlanmasıyla 1.964.439 tonu metalurjik kok ve döküm kok olmak üzere toplam 2.191.825 ton kok elde edilmiştir. Üretim fazlası olan 364.639 ton metalurjik kok ile 163 ton ceviz kok ve 16.995 ton amonyum sülfat satılmıştır. Ayrıca 16.487 ton benzol ve 52.531 ton katran ihracatı gerçekleştirilmiştir. 4. Yüksek Fırın yapım faaliyetleri tamamlanarak 17 Ağustos 2011 tarihinde devreye alınmıştır. Kasım ayında günlük 6.621 ton, aralık ayında 161.880 ton değerleri ile devreye alındığından itibaren en yüksek değerine ulaşmıştır. Yüksek fırınlarda 2011 yılı için öngörülen yerli demirli malzeme kullanım hedefi olan %55,3 oranı gerçekleştirilmiştir. Çelikhane ünitesinde, 06 Aralık 2010 tarihinde 3. Konverterin devreye alınmasıyla 2011 yılında 3 adet 200 ton kapasiteli konverterle çalışılmaya başlanmış ve çelikhane modernizasyonu tamamlanarak 5.200.000 ton/yıl sıvı çelik kapasitesine ulaşılmıştır. Ağustos ayında 4. Yüksek Fırın ın devreye girmesi ile yüksek fırınlar 5.200.000 ton/yıl sıvı çelik karşılığı sıvı ham demiri karşılayabilecek duruma gelmiştir. Eylül 2011 de ortalama 72 döküm/gün ve toplamda 424.504 ton/ay sıvı çelik üretimiyle çelikhane kapasitesi olan 5.200.000 ton/yıl sıvı çelik üretimi yapılabilirliği realize edilmiştir. 130 ton kapasiteli elektrikli pota fırınının 200 tonluk kapasiteye dönüştürülmesi ile ilgili çalışmalar tamamlanmış ve 09 Nisan 2011 tarihinde 200 tonluk pota ile ilk döküm alınarak üretime başlanmıştır. [18]

Üretim 2007-2011 ÜRETİM DEĞERLERİ (Bin Ton) 2007 2008 2009 2010 2011 Sıcak Maden 2.473,8 2.846,3 2.593,7 3.355,0 3.773,3 Sıvı Çelik 2.286,2 2.920,9 2.820,9 3.676,9 4.175,8 Esas Ürünler(*) 2.468,8 2.910,1 2.833,0 3.517,0 4.010,0 Külçe Pik 264,8 82,9 21,0 41,8 12,0 Slab 552,0 870,7 853,5 2.135,0 3.287,7 Kütük 1.685,5 1.980,8 1.896,1 1.441,7 813,6 Kangal 479,0 502,9 517,5 445,6 446,2 Rulo - 140,7 817,9 1.988,5 2.348 Nervürlü(**) 19,3 69,6 369,8 237, 0 4,0 (*) Pik, Kütük ve Slab ürünlerinin satışa sunulan kısımları ile Kangal ve Rulo üretimleri toplamıdır. (**) Nervürlü ürün fason olarak üretilmektedir. Bu dönüşüm ile kütük ve slab üretiminin aynı hat üzerinden yapılmasından dolayı karşılaşılan kalite problemlerinin minimize edilmesi ve pota fırını bakım faaliyetlerinin programlanabilmesi sağlanacaktır. 3 No lu konverterin devreye alınmasıyla beraber mevcutta kullanılmakta olan pota hazırlama stendlerinin kapasitesinin yetersiz olmasından dolayı yeni pota devirme stendi 14 Nisan 2011 tarihinde devreye alınmıştır. Mevcut maden çukurlarına gelen hat üzerinde olabilecek olası duruşlar da yüksek fırın tesislerini tehlikeye sokmamak, üretim kaybının önüne geçmek ve çelikhane kiriş değişimlerinde kullanmak üzere 3. Maden Çukuru Çelikhane A-B Holü hurda havuzu tarafında yapılmak üzere projelendirilmiştir ve 14 Kasım 2011 tarihinde kazı çalışmaları başlamıştır. "Curuf Tumba Tesisi nin İşletilmesi İşi" 01 Haziran 2011 tarihinde hizmet alımları yöntemi ile OMSAN firmasına devredilmiştir. Konverter çelik araba slip ring sistemlerinde sık sık karşılaşılan arızalardan dolayı 3 No lu konverter baralı sistem ile devreye alınmış ve elde edilen olumlu sonuçların neticesinde 31 Mayıs 2011 tarihinde 2 No lu konverter baralı sisteme dönüştürülme işi tamamlanmış olup, 01 Ekim 2011 tarihinde ise 1 No lu konverter çelik arabanın baralı sisteme dönüştürülmesi çalışmalarına başlanmıştır. Sürekli Kütük Döküm Tesisleri'nde üretilmiş olan 813,6 ton kütüğün 316 bin tonluk kısmı, kapalı döküm teknolojisi kullanılarak katma değeri yüksek 77 farklı kalitede gerçekleştirilmiştir. 1 No lu Slab Döküm Tesisi nde 56 kalitede ve 45 farklı ebatta 1.558.494 ton slab üretilmiştir. 2 No lu Slab Döküm Tesisi nde ise 2011 yılında 58 kalitede ve 37 farklı ebatta, 1.729.250 ton slab üretilmiştir. 2011 yılında Kangal Haddehanesi'nde; devamlı artan performans ile 10 farklı ebatta 50 farklı kalitede 446,2 ton luk üretim gerçekleşmiştir. 2010 yılı yüksek karbonlu üretimi oranı %29.87 iken 2011 yılında %33.92, ince ebat dağılımı (5.5 ve 6 mm) %67.30 iken %73.06 olarak gerçekleşmiştir Sıcak Haddehane 28 Temmuz 2010 yılında 10.290 ton/gün olan günlük üretim rekorunu 12 Nisan 2011 tarihinde 11.085 ton/gün olarak, 2010 Ekim ayında 202.281 ton/ay olan aylık üretim rekorunu da 2011 Ocak ayında 230.046 ton/ay olarak yenilemiştir. Ayrıca 1.988.507 ton/yıl olan yıllık üretimde de 2.348 Ton/Yıl a ulaşılarak yıllık üretim rekoru kırılmıştır. Aylık ve yıllık üretim artışları; arıza gecikmelerinin azaltılarak net çalışma oranının %80 den %83,8 e çıkarılması ve yapılan iyileştirmelerin; Slab fırınlarında yapılan şarj işleminin hızlandırılması ile bobin başına 14 saniye, kaba haddede pasolar arası bekleme süresi ve iki malzeme arası sürenin kısaltılarak bobin başına 20 saniye, bobin sarmada zincirli konveyör ve sıyırıcı arabada yapılan iyileştirmelerle bobin başına 15 saniye kazanılması ile gerçekleşmiştir. Bu iyileştirme çalışmaları ile 23 adet/saat olan üretim hızı 28 adet/saat e çıkarılmıştır. [19]

Kalite Yeni çelik kaliteleri geliştirilerek İSDEMİR ürün yelpazesi sürekli zenginleştirilmektedir. İSDEMİR, yenileme ve kapasite artırım yatırımlarının yanında Ar-Ge ve kalite çalışmalarına da önemli oranda butçe ayırarak rekâbet ustunluğunu surdurulebilir kılmaya odaklanmaktadır. Kalite çalışmaları kapsamında 2010 yılında 243 adet olan kütük kalite sayısı, 2011 yılı sonunda 246 adede ulaşmıştır. Slab kalite sayısı ise 2010 yılında 79 adetten 2011 yılında 101 adete yükseltilerek yassı ürün kalite sayısında yaklaşık %28 oranında artış sağlanmıştır. Kütük Yüksek mukavemetli yay teli imalatına uygun 1 adet 5.1075_01 kalite üretilmiştir. İnce tel üretimi çalışmalarına devam edilerek düşük karbonlu 1 adet 1.1006_05 kalite üretilmiştir. Profil imalatına uygun olarak üretilen S355 serisi kaliteye ek olarak 5.2355_09 kalite üretilmiştir. Slab Jant çeliği üretimi alanında 2.3922_50, 4.3942_50 kaliteleri [20] geliştirilmiştir. Soğuk haddelemeye uygun olarak üretilen 2.6108_50 kalitesi ve soğuk şekillendirmeye uygun 3.4942_50, 3.4946_50 kaliteleri oluşturulmuştur. Alaşımsız yapı çeliği alanında 3.3236_50 kalitesi üretilmiştir. Bu kalite 2.5234_50 döküm çelik kalitesi geliştirilerek mangan ve silis tasarrufu sağlayacak şekilde yeniden tasarlanmıştır. Ayrıca alaşımsız yapı çeliğine yönelik 4.6284_50 kalitesi oluşturulmuştur. Gemi imalatına yönelik kullanılan ABS standartlarına uygun 4.3736_50 döküm çelik kalitesi oluşturulmuştur. Katlamaya uygun yapı çeliği alanında 4.4044_50, 4.6044_50, 4.6252_53, 4.6252_54, 4.9435_50 kaliteleri oluşturulmuştur. Basınçlı kap imalatına yönelik 4.6335_50, 4.6342_50 kaliteleri oluşturulmuştur. LPG Tüp imalatına yönelik 4.6847_50 kalitesi oluşturulmuştur. API X65 ve X70 kalite petrol boru çelikleri üretiminin geliştirme çalışmaları kapsamında, 2010 yılı içerisinde 2 adet yeni İSDEMİR döküm çelik kalitesi geliştirilmiştir. (3.9070_52 ve 3.9070_53). Petrol boru imalatına yönelik 5.9255_51 kalitesi oluşturulmuş ve API 5CT J55 kalitesinin geliştirilmesine yönelik farklı analiz çalışmaları yapılmıştır. İnce taneli kaynaklanabilir kaliteye yönelik 5.9334_50 kalitesi oluşturulmuştur. Yüksek karbonlu olarak ziraat aletleri yapımında kullanılan 6.5630_50 kalitesi oluşturulmuş ve yine yüksek karbonlu olarak üretilen alaşımsız yapı çeliği 6.5031_50 kalitesi üretilmiştir. Kangal İnce tellik kalitelerin geliştirilmesine yönelik 1.1006_05 kalitesi üretilmiştir. Yüksek mukavemetli yay teli üretimine yönelik 1.1052_00, 1.1055_00, 5.1075_01, 5.1082_00