12 TEMMUZ 2008 2008/2.DÖNEM A GRUBU STAJ ARA DEĞERLENDİRMESİ SORU VE CEVAPLARI SORU 1: 3568 Sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre, meslek mensubu olmanın genel şartlarını sayınız. CEVAP 1: Genel Şartlar Meslek mensubu olabilmenin genel şartları şunlardır: a) T.C. vatandaşı olmak (yabancı serbest muhasebeci malî müşavirler hakkındaki hüküm saklıdır). b) Medenî hakları kullanma ehliyetine sahip bulunmak. c) Kamu haklarından mahrum bulunmamak. d) Taksirli suçlar hariç olmak üzere; affa uğramış olsalar dahi ağır hapis veya 5 yıldan fazla hapis yahut zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlar ile istimal ve istihlak kaçakçılığı dışında kalan kaçakçılık suçları, resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma veya Devlet sırlarını açığa vurma, vergi kaçakçılığı veya vergi kaçakçılığına teşebbüs suçlarından dolayı hüküm giymiş bulunmamak. e) Ceza veya disiplin soruşturması sonucunda memuriyetten çıkarılmış olmamak. f) Meslek şeref ve haysiyetine uymayan durumları bulunmamak. (3568 Sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Madde: 4) SORU 2: Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre, sözleşmede bulunması gereken asgari bilgileri belirtiniz. CEVAP 2: Sözleşmede Bulunması Gereken Asgari Bilgiler Sözleşmelerde, en az aşağıdaki yazılı hususlara yer verilir; a) Tarafların açık adresleri, vergi daireleri ve vergi daireleri sicil numaraları, b) Yapılacak işlerin amacı, kapsamı, c) Tarafların karşılıklı sorumluluk ve yükümlülükleri, d) Ücret tutarı ve ödeme şekli, e) Sözleşme yeri, tarihi ve süresi. (Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Madde: 25)
SORU 3: Sosyal Sigortalar Kanununa göre bildirilmeyen sigortalılar için yapılacak işlemi belirtiniz. CEVAP 3: Bildirilmeyen Sigortalılar İçin Yapılacak İşlem Sigortalı çalıştırmaya başlandığının süresi içinde Kuruma bildirilmemesi halinde bildirgenin sonradan verildiği veya sigortalı çalıştırıldığının Kurumca tespit edildiği tarihten önce meydana gelen iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde ilgililerin sigorta yardımları Kurumca sağlanır. Sigortalı çalıştırmaya başlandığı Kuruma bildirilmiş veya bu husus Kurumca tespit edilmiş olmakla beraber, yeniden işe alınan sigortalılardan, süresi içinde Kuruma bildirilmeyenler için de, iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde gerekli sigorta yardımları Kurumca sağlanır. Ancak, yukarıdaki fıkralarda belirtilen sigorta olayları için Kurumca yapılan ve ilerde yapılması gerekli bulunan her türlü masrafların tutarı ile, gelir bağlanırsa bu gelirlerin 22 nci maddede sözü geçen tarifeye göre hesabedilecek sermaye değerleri tutarı, 26 ncı maddede yazılı sorumluluk halleri aranmaksızın, işverene ayrıca ödettirilir. (SSK Kanunu Madde :10) SORU 4: İş Kanununa göre sözleşmenin feshedilmesine itiraz ve usulü açıklayınız. CEVAP 4: Sözleşmenin Feshedilmesine İtiraz Ve Usulü İş sözleşmesi feshedilen işçi, fesih bildiriminde sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmadığı iddiası ile fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde iş mahkemesinde dava açabilir. Toplu iş sözleşmesinde hüküm varsa veya taraflar anlaşırlarsa uyuşmazlık aynı sürede özel hakeme götürülür. Feshin geçerli bir sebebe dayandığını ispat yükümlülüğü işverene aittir. İşçi, feshin başka bir sebebe dayandığını iddia ettiği takdirde, bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Dava seri muhakeme usulüne göre iki ay içinde sonuçlandırılır. Mahkemece verilen kararın temyizi halinde, Yargıtay bir ay içinde kesin olarak karar verir. Özel hakemin oluşumu, çalışma esas ve usulleri çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir. (İŞ Kanunu Madde: 20) SORU 5: Gelir Vergisi Kanununa göre dar mükellefiyete tabi kimseler bakımından ticari kazancın elde edilmesini açıklayınız. CEVAP 5: Dar Mükellefiyete Tabi Kimseler Bakımından Ticari Kazancın Elde Edilmesi Dar mükellefiyete tabi kimseler bakımından kazanç ve iradın Türkiye'de elde edildiği aşağıdaki şartlara göre tayin olunur: Ticari kazançlarda; kazanç sahibinin Türkiye'de işyerinin olması veya daimi temsilci bulundurması ve kazancın bu yerlerde veya bu temsilciler vasıtasıyle sağlanması Bu şartları haiz olsalar dahi iş merkezi Türkiye'de bulunmayanlardan, ihraç edilmek üzere Türkiye'de satın aldıkları veya imal ettikleri malları
Türkiye'de satmaksızın yabancı memleketlere gönderenlerin bu işlerden doğan kazançları Türkiye'de elde edilmiş sayılmaz. Türkiye'de satmaktan maksat, alıcı veya satıcının veya her ikisinin Türkiye'de olması veya satış aktinin Türkiye'de yapılmış olmasıdır. İş merkezinden maksat ise, iş bakımından muamelelerin bilfiil toplandığı ve idare edildiği merkezdir. (GVK Madde: 7) SORU 6: Katma Değer Vergisi Kanununa göre, vergi sorumlusunu açıklayınız. CEVAP 6: Vergi Sorumlusu 1. Mükellefin Türkiye içinde ikametgâhının, işyerinin, kanunî merkezi ve iş merkezinin bulunmaması hallerinde ve gerekli görülen diğer hallerde Maliye Bakanlığı, vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla, vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutabilir. 2. Fiilî yada kaydî envanter sırasında belgesiz mal bulundurulduğu veya belgesiz hizmet satın alındığının tespiti halinde, bu alışlar nedeniyle ziyaa uğratılan katma değer vergisi, belgesiz mal bulunduran veya hizmet satın alan mükelleften aranır. Belgesiz mal bulundurdukları veya hizmet satın aldıkları tespit edilen mükelleflere, bu mal ve hizmetlere ait alış belgelerinin ibrazı için tespit tarihinden itibaren 10 günlük bir süre verilir. Bu süre içinde alış belgelerinin ibraz edilememesi halinde, belgesi ibraz edilemeyen mal ve hizmetlerin tespit tarihindeki emsal bedeli üzerinden hesaplanan katma değer vergisi, alışlarını belgeleyemeyen mükellef adına re'sen tarhedilir. Bu tarhiyata vergi ziyaı cezası uygulanır. Ancak belgesiz alınan mal ve hizmetleri satanlara, bu satışlarla ilgili olarak, vergi inceleme raporuna dayanılarak katma değer vergisi tarhiyatı yapıldığı takdirde, ziyaa uğratılan vergi ve buna ilişkin ceza ayrıca alıcılardan aranmaz. (KDVK Madde: 9) SORU 7: Vergi Usul Kanununa göre mühlet vermeyi açıklayınız. CEVAP 7: Mühlet Verme Zor durumda bulunmaları hasebiyle vergi muamelelerine müteallik ödevleri süresi içinde yerine getiremeyecek olanlara, kanunî sürenin bir katını, kanunî sürenin bir aydan az olması halinde bir ayı geçmemek üzere, Maliye Bakanlığınca münasip bir mühlet verilebilir. Bu mühletin verilebilmesi için: 1. Mühlet isteyen, sürenin bitmesinden evvel yazı ile istemde bulunmalıdır. 2. İstemde gösterilen mazeret, mühlet verecek makam tarafından kabule layık görülmelidir. 3. Mühletin verilmesi halinde verginin alınması tehlikeye girmemelidir. Maliye Bakanlığı mühlet verme yetkisini tamamen veya kısmen mahalline devredebileceği gibi bölgeler, iller, ilçeler veya sektörler ile iş kolları ya da mükellef grupları itibarıyla yazılı başvuru şartı aramaksızın da kullanabilir. (VUK Madde: 17)
SORU 8: Tek Düzen Hesap Planı çerçevesinde Borç ve Gider Karşılıkları ile Sermaye Yedekleri hesap gruplarını tanımlayınız. CEVAP 8: Borç ve Gider Karşılıkları: Bilanço tarihinde belirgin olarak ortaya çıkan ancak tutarının ne olacağı kesin olarak bilinemeyen yada tutarı bilinmekle birlikte ne zaman tahakkuk edeceği bilinemeyen kısa ve uzun vadeli borçlar veya giderler için ayrılan karşılıkların izlendiği hesap grubudur. Dönem Karı Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılıkları, Dönem Karının Peşin Ödenen Vergi ve Diğer Yükümlülükleri, Kıdem Tazminatı Karşılığı, Maliyet Giderleri Karşılığı gibi hesapları içerir. Sermaye Yedekleri: Hisse senedi ihraç primleri, iptal edilen ortaklık payları ve yeniden değerleme değer artışları gibi sermaye hareketleri dolayısıyla ortaya çıkan ve işletmede bırakılan tutarların izlendiği hesap grubudur. Hisse Senedi İhraç Primleri, Hisse Senedi İptal Karları, MDV Yeniden Değerleme Artışları, İştirakler Yeniden Değerleme Artışları, Maliyet Bedeli Artışları Fonu gibi hesaplardan oluşur. SORU 9: Tam Maliyet Yöntemi ve Değişken Maliyet Yöntemi ni açıklayınız. CEVAP 9: Tam Maliyet Yöntemi: Üretim maliyeti oluşturulurken, Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderlerinin, Direkt İşçilik Giderlerinin, Değişken Genel Üretim Giderlerinin ve Sabit Genel Üretim Giderlerinin tümüyle göz önüne alındığı yöntemdir. Değişken Maliyet Yöntemi: Üretim maliyeti oluşturulurken, Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderlerinin, Direkt İşçilik Giderlerinin, Değişken Genel Üretim Giderlerinin tümüyle göz önüne alındığı yöntemdir. Bu yöntemde Sabit Genel Üretim Giderleri maliyet oluşumunda göz önüne alınmamaktadır. SORU 10: Aşağıdaki işlemlere ait günlük defter kayıtlarını yapınız. (Hesaplama kolaylığı sağlaması açısından KDV oranı % 10 kabul edilecektir) a-) Daha önce 2.500 YTL iş avansı verilen personel A şirket aracının bakımını yaptırdıktan sonra 2.200 YTL tutarında fatura ibraz etmiş, kalan tutarı iade etmiştir. b-) Geçici mizanda Alacak senetleri hesabının borç toplamı 32.800 YTL, alacak toplamı 16.700 YTL dir. Alacak senetlerinin bilanço günündeki değeri 15.400 YTL dir. c-) Maliyeti 18.000 YTL, birikmiş amortismanı 12.000 YTL olan demirbaşlar, yenilenmek amacıyla 5.000 YTL + KDV ye peşin olarak satılmıştır. d-) Aralıksız sayım yöntemini uygulayan işletme, maliyeti 15.000 YTL, satış bedeli 20.000 YTL + KDV olan ve daha önce tamamı kredili olarak satılmış bulunan mal için, müşteri işletmeye % 5 iskonto yapılmıştır. (sadece iskonto kaydı yapılacaktır)
e-) İşletme, 5 yıllığına kiraladığı işyeri için, 5.000 YTL + KDV tutarındaki tamir, bakım masrafını keşide ettiği çekle ödemiştir. CEVAP 10 a- 100- Kasa 300 191- İndirilecek KDV 200 770- Genel Yönetim Giderleri 2,000 195- İş Avansları 2,500 b- 657- Reeskont Faiz Giderleri 700 122- Alacak Senetleri Reeskontu 700 c- 100- Kasa 5,500 257- Birikmiş Amortismanlar 12,000 689- Diğ.Olağandışı Gider ve Zarar. 1,000 255- Demirbaşlar 18,000 391- Hesaplanan KDV 500 d- 611- Satış İskontonları 1,000 191- İndirilecek KDV 100 e- 770- Genel Yönetim Giderleri 5,000 191- İndirilecek KDV 500 103- Verilen Çekler ve Ödeme Emr. 5,500