Roald Dahl CHARLIE NİN ÇİKOLATA FABRİKASI ÇAĞDAŞ DÜNYA EDEBİYATI Roman Çeviren: Celâl Üster Resimleyen: Quentin Blake 51. basım
Roald Dahl CHARLIE NİN ÇİKOLATA FABRİKASI Çeviren: Celâl Üster Resimleyen: Quentin Blake
www.cancocuk.com cancocuk@cancocuk.com Yayın Koordinatörü: İpek Şoran Düzelti: Leyla Nebioğlu Kapak ve İç Tasarım: Gözde Bitir Tasarım Uygulama: Güldal Yurtoğlu 1. Basım: 1989 51. Basım: 30.000 adet, Mart 2015 ISBN 978-975-510-098-2 Charlie and The Chocolate Factory, Roald Dahl Roald Dahl, Nominee Limited, 1964 Resimler: Quentin Blake, 1995 Can Sanat Yayınları Ltd. Şti., 1997 Bu eserin yayın hakları Akcalı Telif Hakları Ajansı aracılığıyla satın alınmıştır. Tüm hakları saklıdır. Tanıtım için yapılacak kısa alıntılar dışında yayıncının yazılı izni olmaksızın hiçbir yolla çoğaltılamaz. Can Sanat Yayınları Yapım, Dağıtım, Ticaret ve Sanayi Ltd. Şti. Yayıncı Sertifika No: 10758 Hayriye Caddesi No. 2, 34430 Galatasaray, İstanbul Telefon: (0212) 252 56 75-252 59 89 Faks: 252 72 33 Kapak Baskı: Azra Matbaası; Sertifika No: 27857 Adres: Litros Yolu 2. Matbaacılar Sitesi D Blok Kat: 3 No: 3/2 Topkapı, Zeytinburnu, İstanbul İç Baskı ve Cilt: Ayhan Matbaası; Sertifika No: 22749 Adres: Mahmutbey Mah. Devekaldırımı Cad. Gelincik Sk. Güven İş Merkezi No: 6 Kat: 3 Bağcılar, İstanbul
Bu kitabın sahibi:...
Roald Dahl la ilgili bilinmesi gereken güzel öykülerinden başka şeyler de var... Bu kitap için yazara ödenen telif ücretinin %10 unun* Roald Dahl yardım kurumlarının çalışmalarına katkı için harcandıðını biliyor muydunuz? Roald Dahl Vakfı, Birleşik Krallık çapında epilepsi, kan bozuklukları ve sonradan olma beyin hasarlarından mustarip çocukların bakımından sorumlu uzman pediyatrik Roald Dahl hemşirelerine destek oluyor. Ayrıca beyin özrü, kan bozuklukları, okuma-yazma sorunları olan gençlere ve çocuklara bu sorunlar Roald Dahl için hayatı boyunca önemli olmuştu Birleşik Krallık hastaneleri ve hayır kurumlarının yanı sıra bizzat bu çocuklara ve ailelerine yaptıðı baðışlar yoluyla fiili yardımlarda bulunuyor. Londra nın hemen dışındaki Great Missenden de kurulan Roald Dahl Müzesi ve Öykü Merkezi, bir zamanlar Roald Dahl ın yaşadıðı ve kitaplarını yazdıðı Buckinghamshire Köyü ndedir. Müzenin merkezinde, çocuklarda okuma-yazma sevgisi oluşturmak maksadıyla kurulmuş, Roald Dahl ın yazdıðı mektup ve müsveddelerden oluşan benzersiz bir arşiv bulunur. Müze iki adet keyifli biyografik serginin yanı sıra interaktif bir Öykü Merkezi ne de ev sahipliði yapar. Bu müze, ailelerin ve öðretmenlerle öðrencilerinin, okuma-yazmanın ve yaratıcılıðın heyecanlı dünyasını keşfedeceði özel bir yerdir. www.roalddahlfoundation.org www.roalddahlmuseum.org Roald Dahl Vakfı (RDV), 1004230 numarasıyla tescillenmiş bir yardım kurumudur. Roald Dahl Müzesi ve Öykü Merkezi (RDMÖM), 1085853 numarasıyla tescillenmiş bir yardım kurumudur. Roald Dahl Yardım Vakfı, RDV nin ve RDMÖM nin çalışmalarını desteklemek amacıyla yeni kurulmuş bir yardım kurumudur. *Baðışlanan teliflerden komisyon düşülmüştür.
BU KİTAPTA TANIŞACAKLARINIZ Charlie Bucket Bay Willy Wonka Augustus Gloop Mike Teavee Veruca Salt Violet Beauregarde Umpa Lumpalar
Roald Dahl Yazarın yayınevimizden çıkan diğer kitapları: BAY VE BAYAN KIL BÜYÜLÜ PARMAK CADILAR CHARLIE NİN BÜYÜK CAM ASANSÖRÜ DEV ŞEFTALİ DÜNYA ŞAMPİYONU DANNY GEORGE UN HARİKA İLACI KAPLUMBAĞA KOCA SEVİMLİ DEV KÜÇÜK ADAM BÜYÜRKEN MATILDA TEK BAŞINA YAMAN TİLKİ ZÜRAFA, PELİ VE BEN 1916 da Galler in Llandaff kentinde doğdu. 1932 de İngiltere nin tanınmış özel okullarından birini bitirdikten sonra, üniversiteye gitmek yerine Kanada daki Newfoundland e yapılan bir keşif yolculuğuna katıldı. II. Dünya Savaşı sırasında tanıştığı romancı C.S. Forester ın özendirmesiyle, orduda çalıştığı yıllarda başından geçen olayları yazmaya başladı. İlk kitabı, Walt Disney için yazdığı, sonradan sinemaya da uyarlanan Gremlins oldu. Kuralları hiçe sayan; ama zekice yazılmış çocuk kitapları ve büyüklere yö nelik korku öyküleriyle çok sevilen bir yazar olan Dahl, 1990 da Oxford da öldü.
CHARLIE NİN ÇİKOLATA FABRİKASI İçindekiler Karşınızda Charlie, 11 Bay Willy Wonka nın Fabrikası, 19 Bay Wonka ile Hint Prensi, 25 Esrarengiz İşçiler, 29 Altın Biletler, 34 İlk İki Talihli, 37 Charlie nin Doğum Günü, 45 İki Altın Bilet Daha Sahiplerini Buluyor, 49 Joe Dede Kumar Oynuyor, 55 Aile Bir Lokma Ekmeğe Muhtaç, 59 Mucize, 65 Altın Bilet te Ne Yazıyordu?, 71 Büyük Gün Geliyor, 79 Bay Willy Wonka, 83 Çikolata Odası, 91 Umpa Lumpalar, 97 Augustus Gloop Borunun İçine Kaçıyor, 101 Çikolata Irmağında, 111 Buluş Odası Erimez Tükenmez Bonbonlar ve Kıllı Karamelalar, 119 Kocaman Çiklet Makinesi, 125 Elveda Violet, 129
Geçitte, 139 Yuvarlak Görünen Kare Şekerler, 145 Veruca Ceviz Odasında, 149 Büyük Cam Asansör, 161 Tele-Çikolata Odası, 169 Mike Teavee Televizyonla Gönderiliyor, 175 Bir Tek Charlie Kalıyor, 189 Öteki Çocuklar Evlerine Dönüyorlar, 195 Charlie nin Çikolata Fabrikası, 199
Teo ya.. Bu kitaptaki beş çocuk: AUGUSTUS GLOOP Açgözlü bir oğlan VERUCA SALT Annesiyle babasının şımarttığı bir kız VIOLET BEAUREGARDE Sabahtan akşama kadar cak cak çiklet çiğneyen bir kız MIKE TEAVEE Televizyon izlemekten başka bir şey yapmayan bir oğlan ve CHARLIE BUCKET Kahramanımız
Karşınızda Charlie Þu gör dü ðü nüz iki ih ti yar, Bay Buc ket ýn an ne siyle ba ba sý: Jo sep hi ne Ni ne y le Joe De de. Bu iki ih ti yar da, Ba yan Buc ket ýn an ne siy le baba sý: Geor gi na Ni ne y le Geor ge De de. 11
Roald Dahl CHARLIE NİN ÇİKOLATA FABRİKASI Bu Bay Buc ket. Bu da Ba yan Buc ket. Bay Buc ket la Ba yan Buc ket ýn kü çük bir oðul la rý var. Adý, Char lie Buc ket. 12
Ýþ te Char lie. Mer ha ba Char lie. Na sýl sýn ba ka lým? Na sýl gi di yor? Ba kýn, si zin le ta nýþ tý ðý na ne ka dar se vin di. Al tý ye tiþ kin (siz yi ne de bir sa yýn is ter se niz), bir de kü çük Char lie Buc ket tan olu þan bu ai le ko ca kentin ký yý sýn da bir yer de, kü çü cük bir ah þap ku lü be de ya þý yor du. Der me çat ma eve zor sý ðý yor lar dý, on ca in sa nýn bun ca kü çük bir ev de ya þa ma sý hiç de ko lay de ðil di. 13
Roald Dahl CHARLIE NİN ÇİKOLATA FABRİKASI To pu to pu iki oda sý olan ev de bir tek ya tak var dý. Yatak, çok güç süz ve bit kin ol duk la rý için yaþ lý la ra veril miþ ti. O ka dar düþ kün dü ler ki ya tak tan çýk týk la rý gö rül me miþ ti. Ya ta ðýn bir ucun da Joe De de y le Jo sep hi ne Ni ne ya tar dý, öbür ucun da da Geor ge De de y le Geor gi na Ni ne. 14
Bay Buc ket ve Ba yan Buc ket ile kü çük Char lie ye ge lin ce, on lar öte ki oda da, ye re ser dik le ri dö þek ler de ya tar lar dý. Yaz la rý o ka dar kö tü sa yýl maz dý ama kýþ bas týr dý mý evin için de sa ba ha ka dar don du ru cu yel ler eser, bü tün ge ce tir tir tit rer ler di. Bý ra kýn da ha iyi bir ev al ma yý, ikin ci bir ya tak alacak ka dar bi le pa ra la rý yok tu. O ka dar yok sul du lar. Ai le nin tek ça lý þa ný, Bay Buc ket tý. Bir diþ ma cunu fab ri ka sýn da ça lý þý yor du. Sa bah tan ak þa ma ka dar bir sý ra nýn üs tün de otu rur, do lu tüp le rin te pe le ri ne mi nik ka pak lar ta kar dý. Ama diþ ma cu nu tüp le ri ne ka pak ta kan bir ada ma ne ka dar pa ra ve rir ler ki. Zaval lý Bay Buc ket ne ka dar sý ký ça lý þýr sa ça lýþ sýn, tüp ka pak la rý ný ne ka dar hýz lý ta kar sa tak sýn, ka zan dý ðý pa ra o ka dar bü yük bir ai le nin ih ti yaç la rý nýn ya rý sý ný bi le kar þý la maz dý. Ce bi ne, her ke se ye te rin ce yi ye cek ala cak ka dar bi le pa ra gir mez di. Ka zan dý ðý, kah val týda ek mek ve mar ga ri ne, öð le ye me ðin de haþ lan mýþ pa ta tes ve la ha na ya, ak þam ye me ðin de de la ha na çor ba sý na ye ter di an cak. Pa zar la rý bi raz da ha iyiy di. Yi ne ay ný ye mek le ri ye se ler de pa zar gün le ri ni dört göz le bek ler ler di çün kü her ke se bi rer ta bak faz la düþer di. Buc ketla rýn aç lýk tan öl dük le ri söy le ne mez di, ama hep si nin C har lie nin de de le riy le ni ne le ri nin, an nesiy le ba ba sý nýn, he le kü çük Char lie nin ken di si nin Roald Dahl CHARLIE NİN ÇİKOLATA FABRİKASI 15
Roald Dahl CHARLIE NİN ÇİKOLATA FABRİKASI bü tün gün aç lýk baþ la rý na vu rur, mi de le ri ezim ezim ezi lir di. En çok da Char lie nin içi ký yý lýr dý. An ne siy le ba basý ço ðu za man ken di pay la rý na dü þe ni ona bý rak sa lar da bü yü me ça ðýn da ki bir ço cuk için ye ter li de ðil di bu. Char lie hep la ha na dan, la ha na çor ba sýn dan da ha doyu ru cu, da ha lez zet li ye mek le rin öz le mi ni çe ker di. Ama ca ný nýn en çok is te di ði þey ÇÝ KO LA TA y dý. Sa bah la rý yü rü ye rek oku la gi der ken dük kân la rýn vit rin le rin de ki di zi di zi çi ko la ta la rý gö rür, bur nu nu ca ma da ya yýp içi gi de rek sey re da lar dý on la rý. Öte ki ço cuk la rýn iki de bir cep le rin den çý kar dýk la rý gü ze lim çi ko la ta la rý ha pýr hu pur göv de ye in dir dik le ri ni görmek, Char lie için iþ ken ce den fark sýz dý. Char lie Buc ket, çi ko la ta yý yýl da bir kez, do ğum gü nün de ta dar dý. Ai le de her kes doğum gü nü için para bi rik ti rir, o bü yük gün gel di ðin de Char lie ye kü çük bir par ça çi ko la ta ar ma ðan edi lir di. Char lie o muh teþem doğum gü nü sa bah la rý ný ip le çe ker, eli ne tu tuþtu ru lan çi ko la ta par ça sý ný ya nýn dan hiç ayýr ma dý ðý kü çük tah ta ku tu ya bü yük bir özen le yer leþ ti rir, som al týn dan bir ha zi ney miþ gi bi sak lar dý. Bir kaç gün eli ni sür me ye ký ya maz, bak mak la ye ti nir di. En so nun da da ya na ma yýp çi ko la ta nýn kâðý dý ný bir ke na rýn dan sýyý rýp açar, o ne fis ta dý di li ne ya vaþ ya vaþ ya yýl sýn di ye ucun dan mi ni cik bir par ça ko pa rýp að zý na atar dý. Erte si gün bir mi nik par ça da ha ko pa rýr, gün ler ce böy le 16
sü rer gi der di. Böy le ce, ufa cýk doğum gü nü çi ko la tasýy la bir ay dan faz la ida re eder di Char lie. Ama çi ko la ta de li si kü çük Char lie ye en çok ne yin acý ver di ði ni si ze he nüz söy le me dim. Ona dükkân larýn vit rin le rin de ki di zi di zi çi ko la ta la rý sey ret mek ten ya da öte ki ço cuk la rýn gü ze lim çi ko la ta la rý ha pýr hupur göv de ye in dir dik le ri ni gör mek ten da ha bü yük acý ve ren þey den da ha söz et me dim. Char lie için ak la haya le sýð ma ya cak ka dar bü yük bir iþ ken ce olan þey ney di bi li yor mu su nuz? Kent te, Char lie nin otur du ðu ev den gö rü le bi len bir yer de KOS KO CA MAN BÝR ÇÝ KO LA TA FAB RÝ KA SI var dý! Ak lý nýz alý yor mu? Hem o bil di ði niz ko ca man çi ko la ta fab ri ka la rýndan da de ðil di bu fab ri ka. Dün ya nýn en bü yük, en ün lü çi ko la ta fab ri ka sýy dý! Adý na WON KA NIN FAB RÝ KA SI di yor lar dý. Sa hi bi Bay Willy Won ka y dý. Kim se on dan da ha gü zel çi ko la ta ya pa maz dý. Üs te lik göz ka maþ tý rý cý, gör kem li bir yer di bu ra sý! Ýçe ri ye kos ko ca de mir ka pý lar dan gi ri li yor du, yük sek du var lar la çev riliy di, ba ca la rýn dan du man lar yük se li yor, ta içer ler den tu haf cý zýr tý lar ge li yor du. Kü çük Char lie Buc ket, sa bah oku la gi der ken, ak þam okul dan dö ner ken gün de iki kez fab ri ka nýn ka pý la rý nýn önün den ge çer di. Her ge çi þin de adým larý ný ya vaþ la týr, bur nu nu ha va ya kal dý rýr, çi ko la ta la rýn Roald Dahl CHARLIE NİN ÇİKOLATA FABRİKASI 17
Roald Dahl CHARLIE NİN ÇİKOLATA FABRİKASI çev re yi sa ran muh te þem ko ku su nu de rin de rin içi ne çe ker di. Bu ko ku ya ba yý lýr dý Char lie, ken din den ge çer di! Fab ri ka ya gir mek, içer de ki þen li ði gör mek için ne ler ver mez di ki! 18
Bay Willy Wonka nın Fabrikası Char lie, ak þam la rý su ya ti rit la ha na çor ba sý ný içtik ten son ra mut la ka de de le riy le ni ne le ri nin yattığı oda ya uð rar, on la rýn an lat týk la rý hi kâye le ri can ku laðýy la din le dik ten son ra da iyi ge ce ler di le yip yat ma ya gi der di. Ýh ti yar la rýn hep si de dok sa nýn üs tün dey di. El le ri, yüz le ri ku ru erik ler gi bi bu ruþ muþ, bir de ri bir ke mik kal mýþtı. Gün bo yun ca baþ la rý ný sý cak tut mak için tak ke le ri ni çý kar ma dan ya ta ðýn için de bir bir le ri ne so ku lup ya tar lar, Char lie oda la rý na ge lin ce ye ka dar uyuk la yýp du rur lar dý. Ama ka pý nýn açýl dý ðý ný ve Charlie nin, Ý yi ak þam lar, Joe De de ve Jo sep hi ne Ni ne; iyi ak þam lar, Geor ge De de ve Geor gi na Ni ne, de diði ni duy ma ya gör sün ler, dör dü bir den ya ta ðýn için de di ki li ve rir di. Se vinç ten öy le gü zel gü lüm ser ler di ki yaþ lý, bu ru þuk yüz le ri mut lu luk la ay dýn la nýr dý. Baþ 19
Roald Dahl CHARLIE NİN ÇİKOLATA FABRİKASI lar lar dý an lat ma ya. Bu kü çük ço cu ða âþýk tý lar. Charlie ha yat la rý nýn bi ri cik ýþý ðýy dý, ak þa ma ka dar yo lu nu göz ler ler di. Ço ðu za man Char lie nin an ne siy le ba ba sý da ge lir, ka pý nýn ora da du rur, ih ti yar la rýn an lat týk la rý hi kâ ye le ri din ler ler di. Böy le ce, ih ti yar la rýn oda sý her ak þam ya rým saat ka dar þen le nir, dü ðün ye ri ne döner di; ne aç lýk ka lýr dý ne yok sul luk, tüm yok sun luk lar unu tu lur du. Char lie bir ak þam yi ne ih ti yar la rýn oda sý na gir di, Won ka nýn Çi ko la ta Fab ri ka sý nýn dün ya nýn en büyük çi ko la ta fab ri ka sý ol du ðu ger çek ten doð ru mu? di ye sor du. Dör dü bir den, Doð ru mu? di ye ba ðýr dý lar. Elbet te doð ru! Ne de mek ya ni, yok sa bil mi yor muy dun? Öbür le ri nin en az el li ka tý dýr! 20
Pe ki, Bay Willy Won ka dün ya nýn en us ta çi ko lata cý sý mý? Joe De de, yat tý ðý yer den doð ru la rak, Ca ným oðlum, de di, Bay Willy Won ka gel miþ geç miþ çi ko la tacý la rýn en müt hi þi, en ya ma ný dýr, onun çi ko la ta la rý na kim se akýl sýr er di re mez! Bu nu bil me yen yok tur! Ün lü ol du ðu nu bi li yor dum, Joe De de. Ne ka dar us ta ol du ðu nu da duy muþ tum... Yaþ lý adam, Us ta ne ke li me! di ye ba ðýr dý. Us ta ha fif ka lýr! Ger çek bir çi ko la ta si hir ba zý dýr Willy Wonka! Çi ko la tay la mu ci ze ler ya ra týr! Ya la ným var sa söyle yin, can la rým! Öbür le ri baþ la rý ný usul ca sal la ya rak onay la dý lar: Ya la nýn yok, ta ma men doð ru sun. Hem de dos doðru sun. Roald Dahl CHARLIE NİN ÇİKOLATA FABRİKASI 21
Roald Dahl CHARLIE NİN ÇİKOLATA FABRİKASI Bu nun üze ri ne Joe De de, Char lie ye dön dü, Ne ya ni, de di, Bay Willy Won ka nýn fab ri ka sý ný hiç anlat ma dým mý ben sa na? Kü çük Char lie, Ha yýr, hiç an lat ma dýn, di ye karþý lýk ver di. Bak sen þu iþe! Na sýl ol muþ da an lat ma mý þým! O za man þim di an lat, Joe De de, lüt fen. Ta mam, yav ru cu ðum, an la ta ca ðým. Þöy le ya nýma otur da gü zel gü zel din le ba ka lým. Joe De de en yaþ lý la rýy dý. Tam dok san al tý bu çuk ya þýn day dý, da ha ne ol sun. Tüm yaþ lý lar gi bi se ve cen ve ký rýl gan dý, bü tün gün ner dey se hiç ko nuþ maz dý. Ama ak þam la rý, sev gi li to ru nu Char lie oda ya gir di mi, si hir li bir deð nek deð miþ çe si ne genç le þi ve rir di. Bitkin li ðin den eser kal maz, bir de li kan lý gi bi ka bý na sýðmaz, aþ ka ge lir di. Joe De de, Bay Willy Won ka müt hiþ bir adam dýr! di ye an lat ma ya baþ la dý. Öy le lez zet li, öy le ne fis çiko la ta lar yap mýþ týr ki tek mil çi ko la ta fab ri ka la rý bir ara ya gel se o ka dar gü ze li ni ya pa maz! Jo sep hi ne Ni ne, Yer den gö ðe ka dar hak kýn var! di ye ba ðýr dý. Üs te lik o çi ko la ta la rý dün ya nýn dört bir ya ný na gön de ri yor! Öy le de ðil mi, Joe De de? Öy le, bir ta nem, öy le. Da ha sý var, yer yü zü nün tüm hü küm dar la rý, tüm baþ kan la rý onun çi ko la ta la rýný yer ler. Hem yal nýz çi ko la ta mý yap tý ðý ný sa ný yorsun! Yok ca ným, yok efen dim! Bay Willy Won ka nýn 22
YAŞ Roald Dahl + CHARLIE NİN ÇİKOLATA FABRİKASI 8 9 10 11 Charlie nin çocukları heyecanlandıran, büyükleri gülümseten öyküsü Charlie; annesi, babası, iki ninesi ve iki dedesiyle, büyük bir kentin bitiminde, küçük bir tahta barakada yaşamaktadır. Yoksuldurlar. Charlie çikolataya bayılır, ama alacak parası yoktur. Biriktirilen parayla, yılda bir kez, küçük bir çikolata girer evlerine. Bu büyük kentte, Charlie lerin evinden bile görülen, kocaman bir çikolata fabrikası vardır; dünyanın en ünlü çikolatalarını üretir. Günlerden bir gün, fabrikanın sahibi Bay Wonka, imparatorluğunu devredeceği bir varis seçmek için yarışma düzenlediğini açıklar; Charlie de adaylardan biridir... ISBN 978-975-510-098-2