1 OCAK - 30 EYLÜL 2005 ARA HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE MALİ TABLOLAR
30 EYLÜL 2005 VE 31 ARALIK 2004 TARİHLERİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLAR İçindekiler Sayfa KONSOLİDE BİLANÇOLAR... 1-2 KONSOLİDE GELİR TABLOLARI... 3 KONSOLİDE ÖZSERMAYE DEĞİŞİM TABLOLARI... 4 KONSOLİDE NAKİT AKIM TABLOLARI... 5 KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI NOTLAR (DİPNOTLAR)... 6-81 NOT 1 ORGANİZASYON VE FAALİYET KONUSU... 6-9 NOT 2 MALİ TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR... 10-11 NOT 3 UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ/MUHASEBE POLİTİKALARI... 12-26 NOT 4 HAZIR DEĞERLER... 27-28 NOT 5 MENKUL KIYMETLER... 28-32 NOT 6 FİNANSAL BORÇLAR... 32-33 NOT 7 TİCARİ ALACAK VE BORÇLAR / MÜŞTERİLERE VERİLEN AVANSLAR VE KREDİLER 34-36 NOT 8 FİNANSAL KİRALAMA ALACAKLARI VE BORÇLARI... 36-37 NOT 9 İLİŞKİLİ TARAFLARDAN ALACAKLAR VE BORÇLAR... 38 NOT 10 DİĞER ALACAKLAR VE BORÇLAR... 39 NOT 11 CANLI VARLIKLAR... 39 NOT 12 STOKLAR... 39 NOT 13 DEVAM EDEN İNŞAAT SÖZLEŞMELERİ ALACAKLARI VE HAKEDİŞ BEDELLERİ... 40 NOT 14 ERTELENEN VERGİ VARLIKLARI VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ... 40-41 NOT 15 DİĞER DÖNEN/DURAN VARLIKLAR VE KISA/UZUN VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER... 42-43 NOT 16 FİNANSAL VARLIKLAR... 44-46 NOT 17 POZİTİF/NEGATİF ŞEREFİYE... 47 NOT 18 YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKULLER... 47 NOT 19 MADDİ DURAN VARLIKLAR... 48 NOT 20 MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR.... 48 NOT 21 ALINAN AVANSLAR.... 49 NOT 22 EMEKLİLİK PLANLARI... 49 NOT 23 BORÇ KARŞILIKLARI... 49-50 NOT 24 ANA ORTAKLIK DIŞI PAYLAR/ANA ORTAKLIK DIŞI KAR/ZARAR... 51 NOT 25 SERMAYE/KARŞILIKLI İŞTİRAK SERMAYE DÜZELTMESİ... 52-53 NOT 26 SERMAYE YEDEKLERİ... 54-56 NOT 27 KAR YEDEKLERİ... 54-56 NOT 28 GEÇMİŞ YIL KAR/ZARARLARI... 54-56 NOT 29 YABANCI PARA POZİSYONU... 56-58 NOT 30 DEVLET TEŞVİK VE YARDIMLARI... 59 NOT 31 KARŞILIKLAR, ŞARTA BAĞLI VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER... 59-63 NOT 32 İŞLETME BİRLEŞMELERİ... 63-65 NOT 33 BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA... 65-72 NOT 34 BİLANÇO TARİHİNDEN SONRAKİ OLAYLAR... 73 NOT 35 DURDURULAN FAALİYETLER... 73 NOT 36 ESAS FAALİYET GELİRLERİ... 74 NOT 37 FAALİYET GİDERLERİ... 74 NOT 38 DİĞER FAALİYETLERDEN GELİR/GİDER VE KAR/ZARARLAR... 75 NOT 39 FİNANSMAN GELİRLERİ/GİDERLERİ... 75 NOT 40 NET PARASAL POZİSYON KAR/ZARARI... 76 NOT 41 VERGİLER... 76-78 NOT 42 HİSSE BAŞINA KAZANÇ... 78 NOT 43 NAKİT AKIM TABLOSU... 79 NOT 44 KONSOLİDE MALİ TABLOLARI ÖNEMLİ ÖLÇÜDE ETKİLEYEN YA DA KONSOLİDE MALİ TABLOLARIN AÇIK, YORUMLANABİLİRVE ANLAŞILABİLİR OLMASI AÇISINDAN AÇIKLANMASI GEREKLİ OLAN DİĞER HUSUSLAR... 80-81
30 EYLÜL 2005 VE 31 ARALIK 2004 TARİHLERİ İTİBARİYLE KONSOLİDE BİLANÇOLAR VARLIKLAR Sınırlı incelemeden Yeniden geçmemiş düzenlenmiş 30 Eylül 2005 30 Eylül 2005 Notlar EUR 000 (*) USD 000 (*) Bin YTL Bin YTL Dönen varlıklar: Hazır değerler 4.a 2.274.422 2.741.828 3.675.694 1.989.832 Menkul kıymetler (net) 5 2.346.465 2.828.675 3.792.122 1.165.165 Merkez Bankasındaki zorunlu karşılıklar 4.b 520.764 627.784 841.607 324.359 Ticari alacaklar (net) 7.a 2.484.145 2.994.649 4.014.626 3.215.788 Müşterilere verilen avans ve krediler 7.b 3.334.645 4.019.931 5.389.119 1.760.596 Finansal kiralama alacakları (net) 8 133.365 160.772 215.531 139.713 İlişkili taraflardan alacaklar (net) 9.a 14.341 17.288 23.176 32.267 Diğer alacaklar (net) 10 88.233 106.365 142.593 30.766 Canlı varlıklar (net) 11 - - - - Stoklar (net) 12 1.284.359 1.548.302 2.075.653 2.174.871 Devam eden inşaat sözleşmelerinden alacaklar (net) 13 17.469 21.058 28.231 2.063 Ertelenen vergi varlıkları 14 - - - - Diğer dönen varlıklar 15.a 336.854 406.079 544.389 378.373 Toplam dönen varlıklar 12.835.062 15.472.731 20.742.741 11.213.793 Duran varlıklar: Ticari alacaklar (net) 7.a - - - - Müşterilere verilen avans ve krediler 7.b 1.959.361 2.362.020 3.166.524 701.061 Finansal kiralama alacakları (net) 8 136.742 164.843 220.989 136.786 İlişkili taraflardan alacaklar (net) 9.a - - - - Diğer alacaklar (net) 10 - - - - Finansal varlıklar (net) 16 2.447.298 2.950.230 3.955.078 2.127.271 Pozitif/negatif şerefiye (net) 17 466.830 562.766 754.444 289.536 Yatırım amaçlı gayrimenkuller (net) 18 39.286 47.359 63.490 64.789 Maddi duran varlıklar (net) 19 2.964.425 3.573.629 4.790.807 4.067.183 Maddi olmayan duran varlıklar (net) 20 155.567 187.537 251.412 249.873 Ertelenen vergi varlıkları 14 258.326 311.413 417.480 212.643 Diğer duran varlıklar 15.b 53.867 64.937 87.055 45.858 Toplam duran varlıklar 8.481.702 10.224.734 13.707.279 7.895.000 Toplam varlıklar 21.316.764 25.697.465 34.450.020 19.108.793 (*) Euro ( EUR ) ve ABD Doları ( USD ) tutarlar, Yeni Türk Lirası ( YTL ) tutarları üzerinden 30 Eylül 2005 tarihindeki resmi T.C. Merkez Bankası ( TCMB ) EUR ve USD alış kurları kullanılarak hesaplanmış olup bu ara dönem konsolide mali tabloların bir parçası değildir (Not 2.5). 30 Eylül 2005 tarihi ve bu tarihte sona eren ara dönem itibariyle hazırlanan konsolide mali tablolar, 8 Aralık 2005 tarihli yönetim kurulu toplantısında onaylanmış ve yönetim kurulu adına Finansman Başkanı Rüşdü Saraçoğlu ve Muhasebe Müdürü Emine Alangoya tarafından imzalanmıştır. Takip eden dipnotlar ara dönem konsolide mali tabloların tamamlayıcı parçasını oluştururlar. 1
30 EYLÜL 2005 VE 31 ARALIK 2004 TARİHLERİ İTİBARİYLE KONSOLİDE BİLANÇOLAR YÜKÜMLÜLÜKLER Sınırlı incelemeden Yeniden geçmemiş düzenlenmiş 30 Eylül 2005 30 Eylül 2005 Notlar EUR 000 (*) USD 000 (*) Bin YTL Bin YTL Kısa vadeli yükümlülükler: Mevduatlar 6.b 7.899.454 9.522.832 12.766.308 3.455.566 Finansal borçlar (net) 6.a 2.511.839 3.028.034 4.059.383 2.063.890 Uzun vadeli finansal borçların kısa vadeli kısımları (net) 6.a 208.497 251.344 336.952 537.355 Finansal kiralama işlemlerinden borçlar (net) 8.b 3.189 3.845 5.154 5.739 Sigorta teknik karşılıkları 23.c 235.878 284.352 381.202 239.909 Diğer finansal yükümlülükler (net) 10 251.372 303.031 406.243 235.213 Ticari borçlar (net) 7.a 1.468.253 1.769.986 2.372.843 2.212.129 İlişkili taraflara borçlar (net) 9.b 19.966 24.069 32.267 96.819 Alınan avanslar 21 37.348 45.023 60.358 248.206 Devam eden inşaat sözleşmeleri hakediş bedelleri (net) 13 524 632 847 97 Borç karşılıkları 23.a 59.902 72.212 96.807 80.842 Ertelenen vergi yükümlülüğü 14 - - - - Diğer yükümlülükler (net) 15.c 1.307.793 1.576.546 2.113.520 616.273 Toplam kısa vadeli yükümlülükler 14.004.015 16.881.906 22.631.884 9.792.038 Uzun vadeli yükümlülükler: Mevduatlar 6.b 118.611 142.987 191.688 204.544 Finansal borçlar (net) 6.a 1.526.882 1.840.664 2.467.594 1.476.831 Finansal kiralama işlemlerinden borçlar (net) 8.b 5.141 6.197 8.308 7.066 Sigorta teknik karşılıkları 23.c 433.234 522.266 700.150 340.997 Diğer finansal yükümlülükler (net) 10 7.375 8.891 11.919 12.728 Ticari borçlar (net) 7.a - - - - İlişkili taraflara borçlar (net) 9.b - - - - Alınan avanslar 21 - - - - Borç karşılıkları 23.b 115.532 139.275 186.712 141.724 Ertelenen vergi yükümlülüğü 14 100.574 121.243 162.538 217.856 Diğer yükümlülükler (net) 15.d 49.167 59.270 79.458 66.629 Toplam uzun vadeli yükümlülükler 2.356.516 2.840.793 3.808.367 2.468.375 Toplam yükümlülükler 16.360.531 19.722.699 26.440.251 12.260.413 ANA ORTAKLIK DIŞI PAYLAR 24 2.062.319 2.486.136 3.332.914 2.692.108 ÖZSERMAYE: Sermaye 25 711.590 857.825 1.150.000 1.000.000 Karşılıklı iştirak sermaye düzeltmesi 25 - - - - Sermaye yedekleri 26 985.489 1.188.012 1.592.648 1.582.932 Hisse senetleri ihraç primleri 1.101 1.327 1.779 32 Hisse senedi iptal karları - - - - Yeniden değerleme fonu - - - - Finansal varlıklar değer artış fonu 9.370 11.296 15.143 7.174 Özsermaye enflasyon düzeltmesi farkları 975.018 1.175.389 1.575.726 1.575.726 Kar yedekleri 27 163.680 197.318 264.524 216.877 Yasal yedekler 20.748 25.012 33.531 27.100 Statü yedekleri - - - - Olağanüstü yedekler 155.012 186.868 250.515 214.646 Özel yedekler - - - - Sermayeye eklenecek iştirak hisseleri ve gayrimenkul satış kazançları 885 1.067 1.431 1.431 Yabancı para çevrim farkları (20.170) (24.315) (32.597) (22.080) Riskten korunma işlemi toplam karları/(zararları) 7.205 8.686 11.644 (4.220) Net dönem karı 267.597 322.590 432.464 508.193 Geçmiş yıllar karları 28 765.558 922.885 1.237.219 848.270 Toplam özsermaye 2.893.914 3.488.630 4.676.855 4.156.272 Toplam özsermaye ve yükümlülükler 21.316.764 25.697.465 34.450.020 19.108.793 Karşılıklar, şarta bağlı varlık ve yükümlülükler 31 (*) EUR ve USD tutarlar, YTL tutarlar üzerinden 30 Eylül 2005 tarihindeki resmi TCMB EUR ve USD alış kurları kullanılarak hesaplanmış olup bu ara dönem konsolide mali tabloların bir parçası değildir (Not 2.5). Takip eden dipnotlar ara dönem konsolide mali tabloların tamamlayıcı parçasını oluştururlar. 2
30 EYLÜL TARİHLERİNDE SONA EREN ARA DÖNEMLERE AİT KONSOLİDE GELİR TABLOLARI Esas faaliyet gelirleri Sınırlı Sınırlı incelemeden Yeniden incelemeden Yeniden geçmemiş düzenlenmiş geçmemiş düzenlenmiş 1 Ocak- 1 Ocak- 1 Ocak- 1 Ocak- 1 Temmuz- 1 Temmuz- 30 Eylül 30 Eylül 30 Eylül 30 Eylül 30 Eylül 30 Eylül 2005 2005 2005 2004 2005 2004 Notlar EUR 000 (*) USD 000 (*) Bin YTL Bin YTL Bin YTL Bin YTL Satış gelirleri (net) 36 10.601.617 12.780.302 17.133.273 16.412.040 6.008.537 5.834.696 Satışların maliyeti (-) 36 (8.804.552) (10.613.931) (14.229.036) (13.222.564) (4.984.257) (4.761.817) Brüt esas faaliyet karı 1.797.065 2.166.371 2.904.237 3.189.476 1.024.280 1.072.879 Faaliyet giderleri (-) 37 (1.251.765) (1.509.009) (2.022.977) (2.030.964) (674.293) (698.067) Net esas faaliyet karı 545.300 657.362 881.260 1.158.512 349.987 374.812 Diğer faaliyetlerden gelir ve karlar 38 55.797 67.264 90.174 129.645 23.383 25.271 Diğer faaliyetlerden gider ve zararlar (-) 38 (16.729) (20.166) (27.035) (45.138) (8.269) (12.075) Finansman gelirleri/(giderleri) (net) 28.030 33.790 45.299 (37.528) 34.873 9.185 Faaliyet karı 612.398 738.250 989.698 1.205.491 399.974 397.193 Net parasal pozisyon zararı - - - (60.248) - (5.945) Vergi öncesi kar 612.398 738.250 989.698 1.145.243 399.974 391.248 Vergiler 41 (157.034) (189.306) (253.783) (376.568) (89.882) (94.704) Ana ortaklık dışı pay öncesi kar 455.364 548.944 735.915 768.675 310.092 296.544 Ana ortaklık dışı kar 24 (187.767) (226.354) (303.451) (330.374) (129.706) (145.050) Net dönem karı 267.597 322.590 432.464 438.301 180.386 151.494 Hisse başına kazanç (YTL) 42 0,418 0,438 0,164 0,151 (*) EUR ve USD tutarlar, YTL tutarlar üzerinden 30 Eylül 2005 tarihindeki resmi TCMB EUR ve USD alış kurları kullanılarak hesaplanmış olup bu ara dönem konsolide mali tabloların bir parçası değildir (Not 2.5). Takip eden dipnotlar ara dönem konsolide mali tabloların tamamlayıcı parçasını oluştururlar. 3
30 EYLÜL TARİHLERİNDE SONA EREN ARA DÖNEMLERE AİT KONSOLİDE ÖZSERMAYE DEĞİŞİM TABLOLARI Sermaye Yedekleri Kar Yedekleri Birikmiş Karlar Riskten Sermayeye korunma eklenecek Özsermaye Finansal işlemi iştirak enflasyon varlıklar toplam hisseleri Hisse senetleri düzeltme değer Yasal Olağanüstü Yabancı para karları/ satış Geçmiş yıllar Dağıtılmamış Toplam Sermaye ihraç primleri farkları artış fonu yedek yedek çevrim farkları (zararları) kazançları karları karlar Toplam özsermaye 31 Aralık 2003 itibariyle bakiye - önceden raporlanan 789.750 32 1.699.460-16.449 181.326 (9.080) (21.083) - 602.181 435.008 1.037.189 3.694.043 Muhasebe politikası değişikliği - UMS 39 (Not 2) - - - 6.871 - - - - - (6.871) - (6.871) - 1 Ocak 2004 itibariyle bakiye - yeniden düzenlenmiş 789.750 32 1.699.460 6.871 16.449 181.326 (9.080) (21.083) - 595.310 435.008 1.030.318 3.694.043 Transferler - - - - - - - - - 435.008 (435.008) - - Finansal varlıklar değer artış fonu - - - (5.857) - - - - - - - - (5.857) Yabancı para çevrim farkları - - - - - - (1.157) - - - - - (1.157) Riskten korunma işlemi toplam karları - - - - - - - 8.130 - - - - 8.130 Dağıtılan temettü - - - - 10.651 33.320 - - - (94.150) - (94.150) (50.179) Net dönem karı - - - - - - - - - - 438.301 438.301 438.301 30 Eylül 2004 itibariyle bakiye 789.750 32 1.699.460 1.014 27.100 214.646 (10.237) (12.953) - 936.168 438.301 1.374.469 4.083.281 31 Aralık 2004 itibariyle bakiye - önceden raporlanan 1.000.000 32 1.575.726-27.100 214.646 (22.080) (4.220) 1.431 855.141 508.496 1.363.637 4.156.272 Muhasebe politikası değişikliği - UMS 39 (Not 2) - - - 7.174 - - - - - (6.871) (303) (7.174) - 31 Aralık 2004 itibariyle bakiye - yeniden düzenlenmiş 1.000.000 32 1.575.726 7.174 27.100 214.646 (22.080) (4.220) 1.431 848.270 508.193 1.356.463 4.156.272 UFRS 3 no lu standardın uygulaması-negatif şerefiye (Not 2) - - - - - - - - - 9.376-9.376 9.376 1 Ocak 2005 itibariyle bakiye 1.000.000 32 1.575.726 7.174 27.100 214.646 (22.080) (4.220) 1.431 857.646 508.193 1.365.839 4.165.648 Transferler - - - - - - - - - 508.193 (508.193) - - Sermaye artışı 150.000 1.747 - - - - - - - - - 151.747 Finansal varlıklar değer artış fonu - - - 7.969 - - - - - - - - 7.969 Yabancı para çevrim farkları - - - - - - (10.517) - - - - - (10.517) Riskten korunma işlemi toplam karları - - - - - - - 15.864 - - - - 15.864 Dağıtılan temettü - - - - 6.431 35.869 - - - (128.620) - (128.620) (86.320) Net dönem karı - - - - - - - - - - 432.464 432.464 432.464 30 Eylül 2005 itibariyle bakiye 1.150.000 1.779 1.575.726 15.143 33.531 250.515 (32.597) 11.644 1.431 1.237.219 432.464 1.669.683 4.676.855 Takip eden dipnotlar ara dönem konsolide mali tabloların tamamlayıcı parçasını oluştururlar. 4
30 EYLÜL TARİHİNDE SONA EREN YILLARA AİT KONSOLİDE NAKİT AKIM TABLOLARI Sınırlı incelemeden Yeniden geçmemiş düzenlenmiş 1 Ocak- 1 Ocak- 1 Ocak- 1 Ocak- 30 Eylül 2005 30 Eylül 2005 30 Eylül 2005 30 Eylül 2004 Notlar EUR 000 (*) USD 000 (*) Bin YTL Bin YTL İşletme faaliyetleri: Net kar 267.597 322.590 432.464 438.301 İşletme faaliyetlerinden sağlanan net nakitin net kar ile mutabakatına yönelik ayarlamalar: Ana ortaklık dışı kar 24 187.767 226.354 303.451 330.374 Amortisman ve itfa payları (net) 18, 19, 20 347.598 419.031 561.752 556.699 Karşılıklardaki değişiklikler 43 169.394 204.206 273.758 171.357 Net faiz gelirleri 43 (162.690) (196.123) (262.923) (288.903) Bankacılık sektörü faiz gelirleri 33.h, 43 333.918 402.540 539.647 472.771 Bankacılık sektörü faiz giderleri 33.h, 43 (167.245) (201.615) (270.285) (202.079) Maddi duran varlık satış karları (net) 38 (23.252) (28.030) (37.577) (20.082) Bağlı ortaklık satış karı 38 - - - (49.164) Vergi giderleri 41 157.034 189.306 253.783 376.568 İşletme varlık ve yükümlülüklerindeki değişiklik öncesi işletme faaliyetlerinden sağlanan net nakit 1.110.121 1.338.259 1.794.070 1.785.842 İşletme varlık ve yükümlülüklerindeki net değişim 43 (944.891) (1.139.068) (1.527.036) (2.205.990) Diğer duran varlık ve diğer yükümlülüklerdeki değişiklikler 43 (20.997) (25.313) (33.934) (14.355) Ödenen gelir vergileri 41 (177.977) (214.552) (287.628) (299.142) İşletme varlık ve yükümlülüklerindeki net değişiklik (1.143.865) (1.378.933) (1.848.598) (2.519.487) İşletme faaliyetlerinde kullanılan net nakit (33.744) (40.674) (54.528) (733.645) Yatırım faaliyetleri: Maddi ve maddi olmayan duran varlık satın alımı 18, 19, 20 (428.900) (517.041) (693.145) (682.470) Maddi ve maddi olmayan duran varlık satışından sağlanan nakit 48.026 57.896 77.615 188.915 Ana ortaklık dışı paylardaki değişim etkisi 5.685 6.854 9.188 980 Bağlı Ortaklık satışından sağlanan nakit - - - 98.942 Bağlı Ortaklık ve Müşterek Yönetime Tabi Ortaklık iktisabına ilişkin net nakit girişi 32 283.819 342.145 458.680 (47.262) Yatırım faaliyetlerinde kullanılan net nakit (91.370) (110.146) (147.662) (440.895) Finansman faaliyetleri: Sermaye ve emisyon primi artışı 93.896 113.192 151.747 - Ödenen temettüler (53.413) (64.389) (86.320) (50.179) Ana ortaklık dışı paylara ait sermaye artışı 24 88.733 106.968 143.400 33.561 Ana ortaklık dışı paylara ödenen temettüler 24 (142.318) (171.565) (230.000) (118.718) Kısa vadeli kredilerde artış 581.755 701.309 940.174 631.630 Uzun vadeli kredilerde artış 513.106 618.551 829.230 391.025 Bankacılık sektörü harici finansman geliri 39, 43 106.399 128.265 171.952 205.056 Bankacılık sektörü harici finansman gideri 39, 43 (110.384) (133.068) (178.391) (186.845) Finansman faaliyetlerinden sağlanan / (kullanılan) net nakit 1.077.774 1.299.263 1.741.792 905.530 Riskten korunma işlemi toplam karları 9.610 11.584 15.529 8.130 Ana ortaklık dışı paylara ait riskten korunma işlemi karı 461 556 745 503 Yabancı para çevrim farkları (1.444) (1.741) (2.334) (1.157) Ana ortaklık dışı paylara ait çevrim farkları (1.689) (2.037) (2.730) 185 Nakit ve nakit benzerlerindeki net artış/(azalış) 959.598 1.156.805 1.550.812 (261.349) Nakit ve nakit benzeri değerlerin dönem başı bakiyesi 4.a 1.213.314 1.462.656 1.960.836 2.092.507 Nakit ve nakit benzeri değerlerin dönem sonu bakiyesi 4.a 2.172.912 2.619.461 3.511.648 1.831.158 (*) EUR ve USD tutarlar, YTL tutarlar üzerinden 30 Eylül 2005 tarihindeki resmi TCMB EUR ve USD alış kurları kullanılarak hesaplanmış olup bu ara dönem konsolide mali tabloların bir parçası değildir (Not 2.5). Takip eden dipnotlar ara dönem konsolide mali tabloların tamamlayıcı parçasını oluştururlar. 5
NOT 1 - ORGANİZASYON VE FAALİYET KONUSU Koç Holding A.Ş. ( Koç Holding ) 11 Mart 1963 tarihinde Türkiye de kurulmuştur. Koç Holding in fiili faaliyet konusu her nevi ticari, sınai, zirai ve mali maksatlarla kurulmuş veya kurulacak anonim ve limited, yerli ve yabancı şirketlerin sermayelerine ve idarelerine iştirak etmek, aracılık ve menkul kıymet portföyü işletmek amacı gütmeksizin her nevi hisse senetlerini satın almak, satmak, başka hisselerle değiştirmek, iştiraklerini arttırmak, azaltmak veya sona erdirmektir. 30 Eylül 2005 tarihi itibariyle Ana Ortaklık Koç Holding in, Bağlı Ortaklıklar ının ve Müşterek Yönetime Tabi Ortaklıklar ının (hepsi birlikte Grup olarak adlandırılmıştır) toplam personel sayısı 74.437 dir (31 Aralık 2004: 59.513). Koç Holding in kayıtlı adresi aşağıdadır: Nakkaştepe Azizbey Sok. No: 1 Kuzguncuk-İSTANBUL Koç Holding, Sermaye Piyasası Kurulu na ( SPK ) kayıtlıdır ve hisseleri 10 Ocak 1986 tarihinden itibaren İstanbul Menkul Kıymetler Borsası nda ( İMKB ) işlem görmektedir. 30 Eylül 2005 tarihi itibariyle, Koç Holding in hisselerinin çoğunluğunu elinde bulunduran hissedarlar ve hisse oranları aşağıdaki gibidir (Not 25): Koç ailesi üyelerinin sahip olduğu şirketler 42,29 Koç ailesi üyeleri 26,60 Vehbi Koç Vakfı 7,17 Koç Holding Emeklilik Vakfı 1,97 Diğer 21,97 Koç Holding in temel faaliyetleri Türkiye de olup, Grup un faaliyetleri altı sektör altında toplanmıştır: Otomotiv Finans (*) Dayanıklı tüketim Gıda ve perakende Enerji Diğer (**) % 100,00 (*) Finans sektörü bankacılık, sigorta ve tüketici finansmanı olmak üzere üç gruptan oluşmaktadır. Bu konsolide mali tablolarda yer alan sektörel bilgi sunumu açısından bankacılık, leasing, faktoring, portföy yönetimi, saklama ve aracılık hizmetleri, bankacılık sektörü içerisinde yer almaktadır. (**) Grup un diğer sektörü içerisinde uluslararası ticaret, turizm, bilim teknolojileri ve inşaat sektörleri yer almaktadır. Bu sektörlerdeki şirketlerin ticari hacmi düşük olduğundan ayrı raporlanabilir sektör olarak dikkate alınmamışlardır. Coğrafi bölümlere ilişkin bilgilere Türkiye haricindeki coğrafi bölümlerin önemlilik arz etmemesi sebebiyle konsolide mali tablolarda yer verilmemiştir. 6
NOT 1 - ORGANİZASYON VE FAALİYET KONUSU (Devamı) Koç Holding in Bağlı Ortaklıklar ı ( Bağlı Ortaklıklar ), faaliyette bulunduğu ülkeler, temel faaliyet konuları ve sektörleri aşağıda belirtilmiştir: Bağlı Ortaklıklar Ülke Faaliyet konusu Sektör Beldesan Otomotiv Yan Sanayii ve Tic. A.Ş. ( Beldesan ) Türkiye Üretim Otomotiv Beldeyama Motorlu Vasıtalar San. A.Ş. ( Beldeyama ) Türkiye Üretim Otomotiv Birmot Birleşik Motor Sanayi ve Tic. A.Ş. ( Birmot ) Türkiye Ticaret Otomotiv Döktaş Ticaret ve San. A.Ş. ( Döktaş ) Türkiye Üretim Otomotiv Otokar Otobüs Karoseri Sanayi A.Ş. ( Otokar ) Türkiye Üretim Otomotiv Otokoç Otomotiv Tic. ve San. A.Ş. ( Otokoç ) Türkiye Ticaret Otomotiv Otomotiv Lastikleri Tevzi A.Ş. ( Otomotiv Lastikleri ) Türkiye Ticaret Otomotiv Otoyol Sanayi A.Ş. ( Otoyol ) Türkiye Üretim Otomotiv Koç Allianz Hayat ve Emeklilik A.Ş. ( Koç Allianz Hayat ) Türkiye Hayat Sigortası Finans Koç Allianz Sigorta T.A.Ş. ( Koç Allianz Sigorta ) Türkiye Sigorta Finans Koç Tüketici Finansmanı ve Kart Hizmetleri A.Ş. ( Koç Finans ) Türkiye Tüketici finansmanı Finans Arçelik A.Ş. ( Arçelik ) Türkiye Üretim Dayanıklı Tüketim Ardutch B.V. ( Ardutch ) Hollanda Holding Dayanıklı Tüketim Beko Deutschland GmbH ( Beko Deutschland ) Almanya Ticaret Dayanıklı Tüketim Beko Electronics Espana S.L. ( Beko Espana ) İspanya Ticaret Dayanıklı Tüketim Beko Elektronik A.Ş. ( Beko Elektronik ) Türkiye Üretim Dayanıklı Tüketim Fusion Digital Technology Ltd. ( Fusion ) İngiltere Teknoloji gelişimi Dayanıklı Tüketim ve uygulaması Beko France S.A. ( Beko France ) Fransa Ticaret Dayanıklı Tüketim Beko Llc. ( Beko Llc ) Rusya Üretim Dayanıklı Tüketim Beko Polska S.A. ( Beko Polska ) Polonya Ticaret Dayanıklı Tüketim Beko Plc. ( Beko Plc ) İngiltere Ticaret Dayanıklı Tüketim Blomberg Werke GmbH ( Blomberg Werke ) Almanya Üretim Dayanıklı Tüketim Blomberg Vertriebsgesellschaft mbh ( Blomberg Vertrieb ) Almanya Dağıtım Dayanıklı Tüketim Elektra Bregenz AG ( Elektra Bregenz ) Avusturya Ticaret Dayanıklı Tüketim Raupach Wollert GmbH ( Raupach ) Almanya Holding Dayanıklı Tüketim SC Arctic SA ( Arctic ) Romanya Üretim Dayanıklı Tüketim Sherbrook International Ltd. ( Sherbrook ) İngiltere Ticaret Dayanıklı Tüketim Türk Demir Döküm Fabrikaları A.Ş. ( TDDF ) Türkiye Üretim Dayanıklı Tüketim Demrad Döküm Ürünleri Sınai ve Tic. A.Ş. ( Demrad ) Türkiye Üretim Dayanıklı Tüketim DD Heating Limited ( DD Heating ) İngiltere Ticaret Dayanıklı Tüketim Panel Radyatör Sanayi ve Ticaret A.Ş. ( Panel ) Türkiye Üretim Dayanıklı Tüketim Düzey Tüketim Malları Pazarlama A.Ş. ( Düzey ) Türkiye Ticaret Gıda ve perakende Limited Liability Company Rambutya ( Rambutya ) Kazakistan Perakende Gıda ve perakende Migros Türk T.A.Ş. ( Migros ) Türkiye Perakende Gıda ve perakende Ramstore Macedonia D00 ( Ramstore Makedonya ) Makedonya Perakende Gıda ve perakende Ramstore Bulgaria A.D. ( Ramstore Bulgaria ) Bulgaristan Perakende Gıda ve perakende Ramstore Sınırlı Sorumlu Türk Gıda Müessesesi ( Ramstore ) Azerbaycan Perakende Gıda ve perakende Tat Konserve Sanayi A.Ş. ( Tat Konserve ) Türkiye Gıda Gıda ve perakende Tat Tohumculuk A.Ş. ( Tat Tohumculuk ) Türkiye Tarım Gıda ve perakende 7
NOT 1 - ORGANİZASYON VE FAALİYET KONUSU (Devamı) Bağlı Ortaklıklar Ülke Faaliyet konusu Sektör Aygaz A.Ş. ( Aygaz ) Türkiye LPG Enerji Opet Aygaz Bulgaria E.A.D. ( Opet Aygaz Bulgaria ) Bulgaristan Dağıtım Enerji Opet Aygaz BV ( Opet Aygaz BV ) Hollanda Dağıtım Enerji Birleşik Oksijen Sanayi Gazlar A.Ş. ( BOS ) Türkiye Kimyasal Enerji Akpa Dayanıklı Tüketim LPG ve Akaryakıt Ürünleri Pazarlama A.Ş. ( Akpa ) (*) Türkiye Ticaret Enerji Entek Elektrik Üretimi A.Ş. ( Entek ) Türkiye Güç üretimi Enerji Mogaz Petrol Gazları A.Ş. ( Mogaz ) Türkiye LPG Enerji Ayvalık Marina ve Yat İşletmeciliği San. ve Tic. A.Ş. ( Ayvalık Marina ) Türkiye Turizm Diğer Bilkom Bilişim Hizmetleri A.Ş. ( Bilkom ) Türkiye Ticaret Diğer Beko Ticaret A.Ş. ( Beko Ticaret ) Türkiye Ticaret Diğer Bozkurt Tarım ve Gıda San. A.Ş. ( Bozkurt ) Türkiye Tarım Diğer İzocam Ticaret ve Sanayi A.Ş. ( İzocam ) Türkiye Üretim Diğer Kav Danışmanlık Pazarlama ve Ticaret A.Ş. ( Kav Danışmanlık ) Türkiye Danışmanlık Diğer Koçnet Haberleşme Teknoloji ve İletişim Hizm. A.Ş. Bilgi ( Koçnet ) Türkiye teknolojileri Diğer Koç Sistem A.Ş. ( Koç Sistem ) Türkiye Teknoloji Diğer Koç Yapı Malzemeleri A.Ş. ( Koç Malzeme ) Türkiye Ticaret Diğer Marmaris Altınyunus Turistik Tesisleri A.Ş. ( Mares ) Türkiye Turizm Diğer Palmira Turizm Ticaret A.Ş. ( Palmira ) Türkiye Turizm Diğer Ram Dış Ticaret A.Ş. ( Ram Dış Ticaret ) Türkiye Dış Ticaret Diğer Ram Pacific Ltd. ( Ram Pacific ) Çin Dış Ticaret Diğer RMK Gemi Yapım Sanayi A.Ş. ( RMK Marine ) Türkiye Üretim Diğer Set Oto Ticaret ve Turizm A.Ş. ( Setoto-Avis ) Türkiye Oto kiralama Diğer Setur Servis Turistik A.Ş. ( Setur ) Türkiye Turizm Diğer Tek-Art Kalamış ve Fenerbahçe Marmara Turizm Tesisleri A.Ş. ( Tek-Art Marina ) Türkiye Turizm Diğer (*) Bursa Gaz ve Tic. A.Ş., Akpa Dayanıklı Tüketim LPG ve Akaryakıt Ürünleri Pazarlama A.Ş. ( Akpa ) adıyla faaliyetlerine devam etmektedir. 8
NOT 1 - ORGANİZASYON VE FAALİYET KONUSU (Devamı) Koç Holding in Müşterek Yönetime Tabi Ortaklıklar ı ( Müşterek Yönetime Tabi Ortaklıklar ), temel faaliyet konuları, sektörleri ve müteşebbis ortakları aşağıda belirtilmiştir (Not 3.1): Faaliyet Müteşebbis Müşterek Yönetime Tabi Ortaklıklar Ülke konusu Sektör Ortak Ford Otomotiv Sanayi A.Ş. ( Ford Otosan ) Türkiye Üretim Otomotiv Ford Motor Co. Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş. ( Tofaş ) Türkiye Üretim Otomotiv Fiat Auto S.p.A Türk Traktör ve Ziraat Makinaları A.Ş. ( Türk Traktör ) Türkiye Üretim Otomotiv CNH Global NV Trakmak Traktör ve Ziraat Makinaları A.Ş. ( Trakmak ) Türkiye Ticaret Otomotiv CNH Global NV Koç Fiat Kredi Tüketici Finansmanı A.Ş. ( Fiat Finans ) Türkiye Finans Finans Fiat Auto S.p.A. Koç Finansal Hizmetler A.Ş. ( Koç Finansal Hizmetler veya KFS ) Türkiye Holding Finans UniCreditoItaliano Koçbank A.Ş. ( Koçbank ) Türkiye Bankacılık Finans UniCreditoItaliano Koçbank Azerbaijan Ltd. ( Koçbank Azerbaycan ) Azerbaycan Bankacılık Finans UniCreditoItaliano Koç Faktoring Hizmetleri A.Ş. ( Koç Faktoring ) Türkiye Faktoring Finans UniCreditoItaliano Koç Finansal Kiralama A.Ş. ( Koç Lease ) Türkiye Leasing Finans UniCreditoItaliano Koçbank Nederland N.V. ( Koçbank Nederland ) Hollanda Bankacılık Finans UniCreditoItaliano Stiching Custody Services KBN ( Stiching Custody ) Hollanda Saklama Finans UniCreditoItaliano Koç Portföy Yönetimi A.Ş. ( Koç Portföy ) Türkiye Portföy Yönetimi Finans UniCreditoItaliano Koç Yatırım Menkul Değerler A.Ş. ( Koç Menkul ) Türkiye Aracılık Finans UniCreditoItaliano Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. ( Yapı Kredi Bankası ) Türkiye Bankacılık Finans UniCreditoItaliano Yapı Kredi Bank Deutschland ( Yapı Kredi Deutschland ) Almanya Bankacılık Finans UniCreditoItaliano Yapı Kredi Bank Holding B.V. ( Yapı Kredi Holding ) Hollanda Finansal danışmanlık Finans UniCreditoItaliano Yapı Kredi Bank Nederland N.V. ( Yapı Kredi Nederland ) Hollanda Bankacılık Finans UniCreditoItaliano Yapı Kredi Emeklilik A.Ş. ( Yapı Kredi Emeklilik ) Türkiye Sigortacılık Finans UniCreditoItaliano Yapı Kredi Faktoring A.Ş. ( Yapı Kredi Faktoring ) Türkiye Faktoring Finans UniCreditoItaliano Yapı Kredi Finansal Kiralama A.O. ( Yapı Kredi Finansal Kiralama) Türkiye Leasing Finans UniCreditoItaliano Yapı Kredi Moscow ( Yapı Kredi Moscow ) Rusya Bankacılık Finans UniCreditoItaliano Yapı Kredi Portföy Yönetimi A.Ş ( Yapı Kredi Portföy ) Türkiye Portföy Yönetimi Finans UniCreditoItaliano Yapı Kredi Sigorta A.Ş. ( Yapı Kredi Sigorta ) Türkiye Sigortacılık Finans UniCreditoItaliano Yapı Kredi Yatırım Menkul Değerler A.Ş. ( Yapı Kredi Menkul ) Türkiye Aracılık Finans UniCreditoItaliano Yapı Kredi Yatırım Ortaklığı A.Ş. ( Yapı Kredi Yatırım ) Türkiye Yatırım ortaklığı Finans UniCreditoItaliano Grundig Multimedia B.V. Hollanda Teknoloji gelişimi Dayanıklı Tüketim Alba Plc. ( Grundig Multimedia ) ve uygulaması Grundig Benelux B.V., Netherlands ( Grundig Benelux ) Hollanda Satış sonrası servis Dayanıklı Tüketim Alba Plc. Grundig Australia Pty. Limited ( Grundig Australia ) Avustralya Satış sonrası servis Dayanıklı Tüketim Alba Plc. Grundig Danmark A/S, Denmark ( Grundig Danmark ) Danimarka Satış sonrası servis Dayanıklı Tüketim Alba Plc. Grundig Espana S.A., Spain ( Grundig Espana ) İspanya Satış sonrası servis Dayanıklı Tüketim Alba Plc. Grundig Magyarország Kft., Hungary ( Grundig Hungary ) Macaristan Satış sonrası servis Dayanıklı Tüketim Alba Plc. Grundig Intermedia GmbH, Germany ( Grundig GmbH ) Almanya Satış sonrası servis Dayanıklı Tüketim Alba Plc. Grundig Italiana SpA, Italy ( Grundig Italy ) İtalya Satış sonrası servis Dayanıklı Tüketim Alba Plc. Grundig (Schweiz) AG, Switzerland ( Grundig AG ) İsviçre Satış sonrası servis Dayanıklı Tüketim Alba Plc. Grundig Norge AS, Norway ( Grundig Norway ) Norveç Satış sonrası servis Dayanıklı Tüketim Alba Plc. Grundig OY, Finland ( Grundig Finland ) Finlandiya Satış sonrası servis Dayanıklı Tüketim Alba Plc. Grundig Portuguesa, Lda, Portugal ( Grundig Portugal ) Portekiz Satış sonrası servis Dayanıklı Tüketim Alba Plc. Grundig Polska Sp. z o.o., Poland ( Grundig Polska ) Polonya Satış sonrası servis Dayanıklı Tüketim Alba Plc. ISG Intermedia Service GmbH, Germany ( ISG Intermedia ) Almanya Satış sonrası servis Dayanıklı Tüketim Alba Plc. Grundig Svenska AB, Sweden ( Grundig Sweden ) İsveç Satış sonrası servis Dayanıklı Tüketim Alba Plc. Arçelik LG Klima San. ve Tic. A.Ş. Klima Dayanıklı ( Arçelik LG Klima ) Türkiye üretimi Tüketim LG Electronics Inc. Limited Liability Company Ramenka Gıda ve ( Ramenka ) Rusya Perakende Perakende Enka İnş. ve San. A.Ş. Koçtaş Yapı Marketleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. İnşaat ve ( Koçtaş Yapı Market ) Türkiye ev araçları Perakende B & Q Holding BV Opet Petrolcülük A.Ş. ( Opet ) Türkiye Petrol Enerji Öztürk ailesi Opet Madeni Yağ ve Katkıları San.ve Tic. A.Ş. Üretim ve ( Opet Madeni Yağ ) Türkiye Dağıtım Enerji Öztürk ailesi Opet Dış Tic. ve Nakliyat A.Ş. ( Opet Dış Ticaret ) Türkiye İthalat Enerji Öztürk ailesi Opet Gıda ve İhtiyaç Mad. Tur. San İç ve Dış Ticaret A.Ş. ( Opet Gıda ) Türkiye Gıda Dağıtımı Enerji Öztürk ailesi Opet International Limited ( Opet International ) İngiltere Ticaret Enerji Öztürk ailesi Opet Trade BV ( Opet Trade BV ) Hollanda Ticaret Enerji Öztürk ailesi Opet Trade Ireland ( Opet Trade Ireland ) İrlanda Ticaret Enerji Öztürk ailesi TBS Denizcilik ve Petrol Ürünleri Liman benzin Ticaret A.Ş. ( TBS ) Türkiye tedarikçisi Enerji Öztürk ailesi Kofisa Trading Company S.A. ( Kofisa Trading ) İsviçre Dış Ticaret Diğer Koratrade S.A. Netsel Turizm Yatırımları A.Ş. ( Netsel ) Türkiye Turizm Diğer Toray İnşaat A.Ş. Ultra Kablo Televizyon ve Medya ve Doğan Yayın Telekomünikasyon San. ve Tic. A.Ş. ( Ultra Kablo ) Türkiye Komünikasyon Diğer Holding A.Ş. Konsolide mali tablolarda yer alan raporlanabilir sektörlerin amacına uygun olarak, Koç Holding in solo mali tabloları Diğer sektörü içerisinde sınıflandırılmıştır (Not 33). 9
NOT 2 - MALİ TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR 2.1 Uygulanan Muhasebe Standartları Koç Holding in ara dönem konsolide mali tabloları, Sermaye Piyasası Kurulu ( SPK ) tarafından yayımlanan muhasebe ve raporlama ilkelerine ( SPK Muhasebe Standartları ) uygun olarak hazırlanmıştır. SPK XI-25 no.lu Sermaye Piyasalarında Muhasebe Standartları tebliğinde ( Tebliğ ) kapsamlı bir muhasebe ilkeleri seti yayınlamıştır. Anılan tebliğde, alternatif olarak Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu ( IASB ) tarafından çıkarılmış olan Uluslararası Finansal Raporlama Standartları nın uygulanmasının da SPK Muhasebe Standartları na uyulmuş sayılacağı belirtilmiştir. SPK, 17 Mart 2005 tarihinde almış olduğu bir kararla, Türkiye de faaliyette bulunan ve SPK Muhasebe Standartları na uygun mali tablo hazırlayan şirketler için, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere enflasyon muhasebesi uygulamasının gerekli olmadığını ilan etmiştir. Dolayısıyla ara dönem konsolide mali tablolarda, 1 Ocak 2005 tarihinden başlamak kaydıyla, IASB tarafından yayımlanmış 29 No lu Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama standardı ( UMS 29 ) uygulanmamıştır. 31 Aralık 2004 tarihli mali tablolar ise, Yeni Türk Lirası nın 31 Aralık 2004 tarihindeki satın alma gücüyle ifade edilmiştir. Ara dönem konsolide mali tablolar ve ilgili dipnotlar yukarıda bahsedilen SPK nın izin verdiği alternatif uygulama çerçevesinde ve SPK tarafından 20 Aralık 2004 tarihli duyuru ile uygulanması zorunlu kılınan formatlara uygun olarak sunulmuştur. Koç Holding ve Türkiye de kayıtlı olan Bağlı Ortaklıklar ı ve Müşterek Yönetime Tabi Ortaklıklar ı, kanuni mali tablolarının Türk Ticaret Kanunu na ( TTK ), vergi mevzuatına, T.C. Maliye Bakanlığı tarafından yayınlanan Tek Düzen Hesap Planı na, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından yürürlüğe konulan Muhasebe Uygulama Yönetmeliği ve Bankalar Kanunu na ve Sigorta Murakabe Kanunu ve Sigorta Mevzuatı na uygun olarak Yeni Türk Lirası cinsinden hazırlamaktadır. Yabancı ülkelerde faaliyet gösteren Bağlı Ortaklıklar ın kanuni mali tabloları faaliyet gösterdikleri ülkelerde geçerli olan kanun ve yönetmeliklerine uygun olarak hazırlanmıştır. SPK Muhasebe Standartları na göre hazırlanan bu mali tablolar menkul değerleri ile gösterilen finansal varlık ve yükümlülüklerin dışında, tarihi maliyet esası baz alınarak Yeni Türk Lirası olarak hazırlanmıştır. Ara dönem konsolide mali tablolar, tarihi maliyet esasına göre hazırlanmış kanuni kayıtlara SPK Muhasebe Standartları uyarınca doğru sunumun yapılması amacıyla gerekli düzeltme ve sınıflandırmalar yansıtılarak düzenlenmiştir. 2.2 Yüksek enflasyon dönemlerinde mali tabloların düzeltilmesi Uygulanan muhasebe standartlarında da belirtildiği üzere Türkiye de faaliyette bulunan ve SPK Muhasebe Standartları na uygun mali tablo hazırlayan şirketler için, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere enflasyon muhasebesi uygulamasının gerekli olmadığını ilan etmiştir. Bu sebeple, Grup 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren enflasyon muhasebesi uygulamamıştır. 31 Aralık 2004 tarihli konsolide mali tablolar, YTL nin 31 Aralık 2004 tarihindeki satın alma gücüyle ifade edilmiştir. Uluslararası Muhasebe Standardı 29 ( UMS 29 ), Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama, yüksek enflasyonlu bir ekonomiye ait para birimi esas alınarak hazırlanan mali tabloların bu para biriminin bilanço tarihindeki satın alma gücünden hazırlanmasını ve önceki dönem mali tablolarının da karşılaştırma amacıyla aynı değer ölçüleri kullanılarak yeniden düzenlenmesini öngörmektedir. Karşılaştırma amacıyla verilen finansal bilgilerin yeniden düzenlenmesi, Devlet İstatistik Enstitüsü ( DİE ) tarafından açıklanan ve ülke çapında geçerli olan Toptan Eşya Fiyatı Endeksi nden ( TEFE ) türetilen düzeltme katsayısı kullanılarak yapılmıştır. 31 Aralık 2004 tarihine kadar hazırlanan konsolide mali tabloların düzeltilmesinde kullanılan endeksler ve düzeltme katsayıları aşağıda gösterilmiştir. Tarih Endeks Düzeltme katsayısı 3 Yıllık kümülatif % 31 Aralık 2004 8.403,8 1,000 69,7 30 Eylül 2004 8.069,7 1,041 88,7 31 Aralık 2003 7.382,1 1,138 181,1 10
NOT 2 - MALİ TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı) 2.3 Yeni Türk Lirası 30 Ocak 2004 tarihli Resmi Gazete de yayınlanan Türkiye Cumhuriyeti Devleti nin Para Birimi Hakkındaki 5083 sayılı kanun uyarınca, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Yeni Türk Lirası ( YTL ) ve Yeni Kuruş ( YKr ), Türkiye Cumhuriyeti nin yeni para birimi olmuştur. Yeni Türk Lirası nın alt birimi Yeni Kuruş tur (1 YTL = 100 YKr). Bir önceki para birimi olan Türk Lirası değerleri YTL ye dönüştürülürken 1 milyon Türk Lirası, 1 YTL ye eşit tutulmaktadır. Buna göre, Türkiye Cumhuriyeti nin para birimi Türk Lirası ndan altı sıfır atılarak sadeleştirilmiştir. Hukuki sonuç doğuran tüm yasa, mevzuat, idari ve hukuki işlem, mahkeme kararı, kıymetli evrak ve her türlü belgenin yanı sıra ödeme ve değişim araçlarında, Türk Lirası na yapılan referanslar, yukarıda belirtilen dönüşüm oranı ile YTL cinsinden yapılmış sayılmaktadır. Sonuç olarak, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren YTL, mali tablo ve kayıtların tutulması ve gösterimi açısından Türk Lirası nın yerini almış bulunmaktadır. SPK nın 30 Kasım 2004 tarihli duyurusuna istinaden, 30 Eylül 2005 tarihinde sona eren döneme ilişkin ara dönem konsolide mali tablolar, karşılaştırma amacıyla kullanılacak olan bir önceki döneme ait finansal verileri de dahil olmak üzere, YTL cinsinden gösterilmiş, önceki dönem mali tabloları da sadece karşılaştırma amacıyla YTL cinsinden ifade edilmiştir. 2.4 Yabancı ülkelerde faaliyet gösteren Bağlı Ortaklık ve Müşterek Yönetime Tabi Ortaklıklar ın mali tabloları Yabancı ülkelerde faaliyet gösteren Bağlı Ortaklıklar ın ve Müşterek Yönetime Tabi Ortaklıklar ın mali tabloları, faaliyet gösterdikleri ülkelerde geçerli olan kanun ve yönetmeliklere uygun olarak hazırlanmış olup SPK Muhasebe Standartları uyarınca doğru sunumun yapılması amacıyla gerekli düzeltme ve sınıflandırmalar yansıtılarak düzenlenmiştir. İlgili yabancı ortaklıkların varlık ve yükümlülükleri bilanço tarihindeki döviz kuru, gelir ve giderler ortalama döviz kuru kullanılarak Yeni Türk Lirası na çevrilmiştir. Kapanış ve ortalama kur kullanımı sonucu ortaya çıkan kur farkları özsermaye içerisindeki yabancı para çevrim farkları kalemi altında takip edilmektedir. 2.5 EUR ve USD çevrimi SPK Muhasebe Standartlarına uygun hazırlanan ara dönem konsolide mali tablolarda gösterilen EUR ve USD tutarlar, YTL tutarları üzerinden 30 Eylül 2005 tarihindeki TCMB tarafından duyurulan 1,6161 YTL = 1 EUR ve 1,3406 YTL = 1 USD resmi kurları kullanılarak hesaplanmış olup bu ara dönem konsolide mali tabloların bir parçası değildir. 2.6 Muhasebe politikalarındaki değişiklikler ve önceki dönem tarihli mali tabloların düzeltilmesi Uluslararası Muhasebe Standardı 39 ( UMS 39 ), Finansal Araçlar, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yeniden düzenlenmiştir. Buna göre, satılmaya hazır finansal varlıklara ilişkin kazanç ve kayıpların, bu varlıklar mali tablolardan çıkarılana kadar, doğrudan özsermaye içerisinde mali tablolara alınması gerekmektedir. Grup, 31 Aralık 2004 tarihine kadar satılmaya hazır finansal varlıklara ilişkin kazanç ve kayıpları gelir tablosunda muhasebeleştirmiştir. Grup, ilgili standardın yeniden düzenlenmesi sebebiyle, satılmaya hazır finansal varlıklara ilişkin muhasebe politikasında değişiklik yapmıştır. Dolayısıyla, Grup, muhasebe politikasındaki söz konusu değişikliği geriye dönük olarak uygulamış, önceki dönemlerde açıklanan ilgili karşılaştırmalı tutarları yeni muhasebe politikası önceden kullanılmaktaymış gibi düzelterek yeniden düzenlemiştir. Grup, ayrıca; Uluslararası Finansal Raporlama Standardı 3 ( UFRS 3 ), İş Birleşmeleri, gereğince önceki dönemlerde gerçekleşen iktisaplardan kaynaklanan negatif şerefiyelerin kayıtlı tutarlarını bilançolardan çıkartarak açılış birikmiş karlarına yansıtarak yeniden düzenlenmiştir (Not 3.15). 2.7 Karşılaştırmalı bilgiler Mali durum ve performans trendlerinin tespitine imkan vermek üzere, Grup un konsolide mali tabloları önceki dönemle karşılaştırmalı hazırlanmaktadır. Grup, 30 Eylül 2005 tarihi itibariyle bilançosunu 31 Aralık 2004 tarihi itibariyle hazırlanmış bilançosu ile 1 Ocak - 30 Eylül 2005 ara hesap dönemine ait gelir tablosu, nakit akım tablosu ve özsermaye değişim tablosunu ise 1 Ocak - 30 Eylül 2004 ara hesap dönemi ile karşılaştırmalı olarak düzenlemiştir. 11
NOT 3 - UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ/MUHASEBE POLİTİKALARI Bağlı Ortaklıklar ve Müşterek Yönetime Tabi Ortaklıklar için uygulanan muhasebe politikaları, gerekli olduğu durumlarda, Grup tarafından uygulanan muhasebe politikaları ile tutarlılığın sağlanması amacıyla değiştirilmiştir. 3.1 Grup Muhasebesi a) Ara dönem konsolide mali tablolar aşağıda (b) den (f) ye kadar olan maddelerde belirtilen esaslara göre hazırlanan Ana Ortaklık Koç Holding in, Bağlı Ortaklıklar ının ve Müşterek Yönetime Tabi Ortaklıklar ının (hepsi birlikte Grup olarak adlandırılmıştır) hesaplarını içerir. Konsolidasyon kapsamına dahil edilen şirketlerin mali tablolarının hazırlanması sırasında, SPK Muhasebe Standartlarına uygunluk ve Grup tarafından uygulanan muhasebe politikalarına ve sunum biçimlerine uyumluluk açısından, gerekli düzeltme ve sınıflandırmalar yapılmıştır. b) Bağlı Ortaklıklar, Koç Holding in ya (a) doğrudan ve/veya dolaylı olarak kendisine veya Koç ailesinin belirli üyelerine ve sadece bu aile üyeleri tarafından kontrol edilen şirketlere (hepsi birlikte Koç ailesi üyeleri olarak adlandırılmıştır) ait olan ve Koç Holding in üzerinde oy haklarına sahip olduğu (bundan ekonomik bir faydası olmadığı halde) hisseler neticesinde şirketlerdeki hisselerle ilgili oy hakkının %50 den fazlasını kullanma yetkisine sahip olduğu ya da (b) oy hakkının %50 den fazlasını kullanma yetkisine sahip olmamakla birlikte mali ve işletme politikaları üzerinde fiili hakimiyet etkisini kullanmak suretiyle, mali ve işletme politikalarını Koç Holding in menfaatleri doğrultusunda kontrol etme yetkisi ve gücüne sahip olduğu şirketleri ifade eder. 30 Eylül 2005 tarihi itibariyle konsolidasyona tabi tutulan Bağlı Ortaklıklar, oy hakları ve etkin ortaklık oranları aşağıda gösterilmiştir: Koç Holding in Bağlı Etkin Ortaklıklar daki Koç ailesi Toplam ortaklık doğrudan ve dolaylı üyelerinin oy oy hakları Bağlı Ortaklıklar oranları (%) oy hakları (%) hakları (%) (%) Akpa 65,78 74,87 23,50 98,37 Arctic 37,13 94,86-94,86 Arçelik 39,14 39,14 12,63 51,77 Ardutch 39,14 100,00-100,00 Aygaz 40,68 40,68 10,53 51,21 Ayvalık Marina 49,13 95,57 4,43 100,00 Beko Deutschland 39,14 100,00-100,00 Beko Elektronik 46,47 67,65 4,65 72,30 Beko Espana 39,13 100,00-100,00 Beko France 39,12 99,96-99,96 Beko Llc 39,14 100,00-100,00 Beko Plc 19,57 50,00 50,00 100,00 Beko Polska 39,14 100,00-100,00 Beko Ticaret 39,00 39,00 60,00 99,00 Beldesan 79,13 79,13 14,63 93,76 Beldeyama 63,30 79,99 0,01 80,00 Bilkom 82,28 99,94 0,06 100,00 Birmot 99,10 99,25 0,75 100,00 Bloomberg Vertrieb 39,14 100,00-100,00 Bloomberg Werke 39,14 100,00-100,00 BOS 40,64 98,43 1,57 100,00 Bozkurt 73,92 83,89 16,11 100,00 DD Heating 23,05 50,00 50,00 100,00 Demrad 46,10 100,00-100,00 Döktaş 51,10 51,10 2,57 53,67 Düzey 31,69 32,27 60,89 93,16 Elektra Bregenz 39,14 100,00-100,00 Entek 27,46 65,13-65,13 Fusion 44,15 95,00-95,00 İzocam 18,57 20,07 41,13 61,20 Kav Danışmanlık 18,98 18,98 29,76 48,74 (*) Koç Allianz Hayat 49,87 51,00-51,00 Koç Allianz Sigorta 43,41 43,41 3,68 47,09 (*) Koç Finans 64,62 94,50 5,50 100,00 Koç Malzeme 43,18 43,18 46,34 89,52 12
NOT 3 - UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ/MUHASEBE POLİTİKALARI (Devamı) Koç Holding in Bağlı Etkin Ortaklıklar daki Koç ailesi Toplam ortaklık doğrudan ve dolaylı üyelerinin oy oy hakları Bağlı Ortaklıklar oranları (%) oy hakları (%) hakları (%) (%) Koç Sistem 41,14 41,14 50,94 92,08 Koçnet 86,06 100,00-100,00 Mares 36,81 36,81 33,46 70,27 Migros 51,06 51,06 0,02 51,08 Mogaz 38,33 80,55 8,42 88,97 Opet Aygaz Bulgaria 29,78 100,00-100,00 Opet Aygaz BV 29,78 100,00-100,00 Otokar 44,09 45,27-45,27 (*) Otokoç 99,10 99,25 0,75 100,00 Otomotiv Lastikleri 46,42 46,63 41,42 88,05 Otoyol 53,95 53,95 10,18 64,13 Palmira 9,80 20,78 79,22 100,00 Panel 34,57 100,00-100,00 Ram Dış Ticaret 42,48 83,44 14,66 98,10 Ram Pacific 40,29 96,92-96,92 Rambutya 26,04 51,00-51,00 Ramstore Bulgaria 51,06 100,00-100,00 Ramstore Makedonya 50,55 99,00-99,00 Raupach 39,14 100,00-100,00 RMK Marine 53,84 66,90 33,10 100,00 Ramstore 48,38 94,75-94,75 Setoto-Avis 20,34 40,17 59,83 100,00 Setur 47,14 81,07 18,67 99,74 Sherbrook 23,54 80,00-80,00 Tat Konserve 47,54 52,87 8,67 61,54 Tat Tohumculuk 17,26 33,00 3,00 36,00 (*) TDDF 46,10 46,10 24,11 70,21 Tek-Art Marina 50,50 51,94 46,85 98,79 (*) Koç Holding in söz konusu Bağlı Ortaklıklar daki oy hakları %50 den az olmakla birlikte Koç Holding bu şirketlerin mali ve işletme politikalarını yönetmek için hakimiyet etkisini kullanmaktadır. Grup un Bağlı Ortaklıklar ından Mako Elektrik Sanayi ve Ticaret A.Ş. nin ( Mako ) satışı ile ilgili 30 Aralık 2004 tarihi itibariyle hisse satış sözleşmesi imzalanmış ve kontrolün ortadan kalktığı tarih itibariyle konsolidasyon kapsamından çıkartılmıştır (Not 16). Bağlı Ortaklıklar a ait bilançolar ve gelir tabloları tam konsolidasyon yöntemi kullanılarak konsolide edilmiş olup Koç Holding ve Bağlı Ortaklıklar ın sahip olduğu payların kayıtlı iştirak değerleri ilgili özsermayeler ile karşılıklı olarak netleştirilmiştir. Koç Holding ile Bağlı Ortaklıklar arasındaki grup içi işlemler ve bakiyeler konsolidasyon işlemi sırasında silinmiştir. Koç Holding in sahip olduğu hisselerin kayıtlı değerleri ve bunlardan kaynaklanan temettüler, ilgili özsermaye ve gelir tablosu hesaplarından netleştirilmiştir. Bağlı Ortaklıklar, faaliyetleri üzerindeki kontrolün Grup a transfer olduğu tarihten itibaren konsolidasyon kapsamına alınmış ve kontrolün ortadan kalktığı tarihte de konsolidasyon kapsamından çıkarılmıştır. Gerekli görüldüğünde, Bağlı Ortaklıklar için uygulanan muhasebe politikaları Grup tarafından uygulanan muhasebe politikaları ile tutarlılığın sağlanması amacıyla değiştirilmiştir. 13
NOT 3 - UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ/MUHASEBE POLİTİKALARI (Devamı) c) Müşterek Yönetime Tabi Ortaklıklar, Koç Holding ve Bağlı Ortaklıklar ının bir veya daha fazla müteşebbis ortak tarafından müştereken yönetilmek üzere, bir ekonomik faaliyetin üstlenilmesi için bir sözleşme dahilinde oluşturulmuştur. Koç Holding bu müşterek kontrolü, kendisinin doğrudan ya da dolaylı olarak sahip olduğu hisselerden veya Koç ailesi üyelerinin ve ilişkili tarafların sahip olduğu paylara ait oy haklarını onlar adına kullanma (ekonomik bir yarar beklemeksizin) yetkisinden yararlanarak sağlamaktadır. Müşterek Yönetime Tabi Ortaklıklar oransal konsolidasyon yöntemi kullanılmak suretiyle konsolidasyon kapsamına alınırlar. Oransal konsolidasyon yönteminde, Müşterek Yönetime Tabi Ortaklıklar a ait mali tablolarda yer alan varlık, yükümlülük, özsermaye, gelir ve giderler Grup un sahip olduğu toplam oy hakları ile konsolidasyon işlemine tabi tutulmaktadır. 30 Eylül 2005 tarihi itibariyle Müşterek Yönetime Tabi Ortaklıklar, oy hakları ve ortaklık oranları aşağıda gösterilmiştir: Koç Holding in Müşterek Yönetime Etkin Tabi Ortaklıklar daki Koç ailesi Toplam Müşterek Yönetime ortaklık doğrudan ve dolaylı üyelerinin oy oy hakları Tabi Ortaklıklar oranları (%) oy hakları (%) hakları (%) (%) Arçelik LG Klima 22,61 50,00-50,00 Fiat Finans 37,59 37,59 0,27 37,86 Ford Otosan 38,01 38,46 0,67 39,13 Grundig AG 23,24 50,00-50,00 Grundig Australia 23,24 50,00-50,00 Grundig Benelux 23,24 50,00-50,00 Grundig Danmark 23,24 50,00-50,00 Grundig Espana 23,24 50,00-50,00 Grundig Finland 23,24 50,00-50,00 Grundig GmbH 23,24 50,00-50,00 Grundig Hungary 23,24 50,00-50,00 Grundig Italy 23,24 50,00-50,00 Grundig Multimedia 23,24 50,00-50,00 Grundig Norway 23,24 50,00-50,00 Grundig Polska 23,24 50,00-50,00 Grundig Portugal 23,24 50,00-50,00 Grundig Sweden 23,24 50,00-50,00 ISG Intermedia 23,24 50,00-50,00 Koç Faktoring 30,75 50,00-50,00 Koç Finansal Hizmetler 30,77 40,58 9,42 50,00 Koç Lease 30,85 50,00-50,00 Koç Menkul 30,75 50,00-50,00 Koç Portföy 30,74 50,00-50,00 Koçbank 30,70 50,00-50,00 Koçbank Azerbaycan 24,62 40,00-40,00 Koçbank Nederland 30,77 50,00-50,00 Koçtaş Yapı Market 38,12 49,90 0,10 50,00 Kofisa Trading 50,00 50,00-50,00 Netsel 27,78 55,00-55,00 Opet 18,87 45,33 4,67 50,00 Opet Dış Ticaret 18,87 50,00-50,00 Opet Gıda 18,87 50,00-50,00 Opet International 18,87 50,00-50,00 Opet Madeni Yağ 18,87 50,00-50,00 Opet Trade BV 18,87 50,00-50,00 Opet Trade Ireland 18,87 50,00-50,00 Ramenka 25,53 50,00-50,00 Stiching Custody 30,77 50,00-50,00 TBS 9,44 25,00-25,00 Tofaş 37,59 37,59 0,27 37,86 Trakmak 39,38 39,38 17,35 56,73 Türk Traktör 37,50 37,50-37,50 Ultra Kablo 26,72 50,00-50,00 14
NOT 3 - UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ/MUHASEBE POLİTİKALARI (Devamı) Koç Holding in Müşterek Yönetime Etkin Tabi Ortaklıklar daki Koç ailesi Toplam Müşterek Yönetime ortaklık doğrudan ve dolaylı üyelerinin oy oy hakları Tabi Ortaklıklar oranları (%) oy hakları (%) hakları (%) (%) Yapı Kredi Bankası (*) 17,63 50,00-50,00 Yapı Kredi Deutschland (*) 17,19 50,00-50,00 Yapı Kredi Emeklilik (*) 16,56 50,00-50,00 Yapı Kredi Faktoring (*) 17,63 50,00-50,00 Yapı Kredi Finansal Kiralama (*) 17,35 50,00-50,00 Yapı Kredi Holding (*) 17,63 50,00-50,00 Yapı Kredi Menkul (*) 17,63 50,00-50,00 Yapı Kredi Moscow (*) 17,63 50,00-50,00 Yapı Kredi Nederland (*) 17,63 50,00-50,00 Yapı Kredi Portföy (*) 16,63 50,00-50,00 Yapı Kredi Sigorta (*) 16,46 50,00-50,00 Yapı Kredi Yatırım (*) 9,88 50,00-50,00 (*) Yapı Kredi Bankası ve Bağlı Ortaklıklar ı 28 Eylül 2005 tarihli Hisse Alım Sözleşmesi sonrasında konsolidasyon kapsamına dahil edilmiştir (Not 44.c). d) Grup un Koç ailesi üyeleri ile birlikte toplam oy haklarının %20 nin altında olduğu veya %20 nin üzerinde olmakla birlikte Grup un ve Koç ailesi üyelerinin önemli bir etkiye sahip olmadığı veya konsolide mali tablolar açısından önemlilik teşkil etmeyen; teşkilatlanmış piyasalarda işlem görmeyen ve makul değerleri güvenilir bir şekilde belirlenemeyen satılmaya hazır finansal varlıklar, maliyet bedelleri üzerinden, varsa, değer kaybı ile ilgili karşılık düşüldükten sonra konsolide mali tablolara yansıtılmıştır (Not 16). Grup un, Koç ailesi üyeleri ile birlikte oy haklarının %20 nin altında olduğu veya Koç Holding in önemli bir etkiye sahip olmadığı ve aktif piyasalarda kote pazar fiyatları olan ve rayiç değerleri güvenilir bir şekilde hesaplanabilen satılmaya hazır finansal varlıklar, rayiç (makul) değerleriyle konsolide mali tablolara yansıtılmıştır. e) Bağlı Ortaklıklar ın net varlıklarında ve faaliyet sonuçlarında ana ortaklık dışı paya sahip hissedarların payları, konsolide bilanço ve gelir tablosunda ana ortaklık dışı pay olarak gösterilmektedir. Koç Holding in hissedarı olan bazı Koç ailesinin üyeleri ve bu aile üyeleri tarafından kontrol edilen şirketler bir kısım Bağlı Ortaklıklar ın sermayesinde pay sahibidirler. Konsolide mali tablolarda bu aile üyelerinin ve şirketlerin payları ana ortaklık dışı paylar olarak belirtilmiş ve Grup un net varlıklarına ve faaliyet sonuçlarına dahil edilmemiştir. f) Müşterek Yönetime Tabi Ortaklıklar a ait tüm işlemler ve bakiyeler bu konsolide mali tablo dipnotlarında Grup un etkin ortaklık oranları dikkate alınarak gösterilmiştir. 3.2 Karşılaştırmalı Bilgiler Cari dönem konsolide mali tabloların sunumu ile uygunluk sağlanması açısından karşılaştırmalı bilgiler gerekli görüldüğünde yeniden sınıflandırılmıştır. 3.3 İlişkili taraflar Bu ara dönem konsolide mali tabloların amacı doğrultusunda, ortaklar, Koç Holding üst düzey yönetimi ve yönetim kurulu üyeleri, aileleri ve kendileri tarafından kontrol edilen ve önemli etkinliğe sahip bulunulan şirketler ile konsolidasyona dahil edilmeyen Bağlı Ortaklıklar, ilişkili taraflar olarak kabul ve ifade edilmişlerdir. Olağan faaliyetler nedeniyle ilişkili taraflarla yapılan işlemler genel olarak piyasa koşullarına uygun fiyatlarla gerçekleştirilmiştir. 15
NOT 3 - UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ/MUHASEBE POLİTİKALARI (Devamı) 3.4 Finansal varlıklar Grup, finansal varlıklarını makul değeriyle ölçülen ve gelir tablosuyla ilişkilendirilen, vadeye kadar elde tutulacak ve satılmaya hazır finansal varlıklar olarak sınıflandırmıştır. Makul değeriyle ölçülen ve gelir tablosuyla ilişkilendirilen finansal varlıklar, piyasada kısa dönemde oluşan fiyat ve benzeri unsurlardaki dalgalanmalardan kar sağlama amacıyla elde edilen veya elde edilme nedeninden bağımsız olarak kısa dönemde kar sağlamaya yönelik bir portföyün parçası olan menkul değerlerdir. Makul değeriyle ölçülen ve gelir tablosu ile ilişkilendirilen finansal varlıklar, bilançoya, ilk olarak işlem maliyetleri de dahil olmak üzere maliyet değerleri ile yansıtılmakta ve kayda alınmalarını takip eden dönemlerde makul değerleri ile değerlemeye tabi tutulmaktadır. Yapılan değerleme sonucu oluşan kazanç ve kayıplar kar/zarar hesaplarına dahil edilmektedir. Grup, 1 Ocak 2005 tarihinden geçerli olan revize UMS 39 Finansal Araçlar uyarınca daha önce alımsatım amaçlı finansal varlıklar olarak sınıflandırdığı menkul kıymetlerini makul değeri ile ölçülen ve gelir tablosu ile ilişkilendirilen finansal varlıklar olarak yeniden sınıflandırmıştır. Vadesine kadar saklama niyetiyle elde tutulan ve fonlama kabiliyeti dahil olmak üzere vade sonuna kadar elde tutulabilmesi için gerekli koşulların sağlanmış olduğu, sabit veya belirlenebilir ödemeleri ile sabit vadesi bulunan ve işletme kaynaklı krediler ve alacaklar dışında kalan menkul kıymetler Vadeye kadar elde tutulacak finansal varlıklar olarak sınıflandırılmıştır. Satılmaya hazır finansal varlıklar, işletme kaynaklı krediler ve alacaklar ile vadeye kadar elde tutulacak ve makul değeriyle ölçülen ve gelir tablosuyla ilişkilendirilen finansal varlıklar dışında kalan finansal varlıklardan oluşmaktadır. Bunlar, yönetimin bilanço tarihinden sonraki 12 aydan daha kısa bir süre için finansal aracı elde tutma niyeti olmadıkça veya işletme sermayesinin arttırılması amacıyla satışına ihtiyaç duyulmayacaksa ki bu durumda dönen varlıklar içinde dahil edilir, duran varlıklara dahil edilmiştir. Grup finansal varlıkları ile ilgili sınıflandırma işlemini ilgili varlıkların edinilmesi sırasında yapmakta olup düzenli bir şekilde gözden geçirmektedir. Vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar etkin faiz oranı yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş bedel üzerinden değerlenmektedir. Satılmaya hazır finansal varlıklar ise kayda alınmalarını izleyen dönemlerde rayiç ( makul ) değerle değerlenmiştir. Borsalarda veya teşkilatlanmış diğer piyasalarda aktif olarak işlem gören satılmaya hazır finansal varlıklar borsa fiyatı ile işlem görmeyenler ise indirgenmiş nakit akımı, karşılaştırılabilir işlemler/şirketler gibi değerleme yöntemleri uygulanarak tespit edilmiş makul değerleri ile gösterilir. Borsalarda işlem gördüğü halde işlem hacminin ihraç edildiği tutara nispeten ihmal edilebilir ölçüde düşük olan borç senetleri ise TCMB nin açıkladığı gösterge niteliğindeki fiyatlar kullanılarak değerlenmiştir. Grup un %20 nin altında oy hakkına sahip olduğu veya %20 nin üzerinde oy hakkına sahip olmakla birlikte önemli bir etkiye sahip olmadığı finansal varlıkların ve konsolide mali tablolar açısından önemlilik teşkil etmediğinden konsolidasyona dahil edilmeyen Bağlı Ortaklıklar ın veya Müşterek Yönetime Tabi Ortaklılar ın borsaya kayıtlı herhangi bir makul değerinin olmadığı, makul değerin hesaplanmasında kullanılan diğer yöntemlerin uygun olmaması nedeniyle makul değerin güvenilir bir şekilde ölçülemediği finansal varlığın kayıtlı değeri elde etme maliyeti tutarından varsa, değer düşüklüğü karşılığının çıkarılması suretiyle değerlenmiştir. Satılmaya hazır finansal varlıkların makul değerlerindeki değişikliklerden kaynaklanan kazanç ve kayıplar finansal varlığın mali tablolardan çıkarıldığı tarihe kadar özsermayede finansal varlıklar değer artış fonu hesabında takip edilir (Not 2.6). Satılmaya hazır finansal varlık olarak sınıflandırılmış olan borçlanmayı temsil eden finansal varlıkların makul değer değişikliği bu finansal varlıkların bilanço tarihindeki makul değerleri ile iskonto edilmiş bedelleri arasındaki fark olarak hesaplanmaktadır. Satılmaya hazır finansal varlıklar mali tablolardan çıkarıldıklarında, özsermayede makul değer yedeğinde takip edilen ilgili kazanç ve zararlar gelir tablosuna transfer edilir. 16
NOT 3 - UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ/MUHASEBE POLİTİKALARI (Devamı) 3.5 Satış ve geri alım anlaşmaları Satış ve geri alım anlaşmaları ( repo ) çerçevesinde satılan finansal varlıklar konsolide mali tablolarda vadeye kadar elde tutulacak veya satılmaya hazır finansal varlıklar sınıflandırılarak rayiç değer ile değerlenmekte ve elde edilen fonlar ise mevduatlarda gösterilmektedir. Söz konusu repo anlaşmaları ile belirlenen satış ve geri alış fiyatları arasındaki farkın döneme isabet eden kısmı için iç iskonto oranı yöntemine göre gider reeskontu hesaplanmaktadır. Ters repo konusu finansal varlıklar karşılığı verilen fonlar konsolide mali tablolarda ters repo alacakları olarak nakit ve nakit benzeri değerler altında muhasebeleştirilir. Söz konusu ters repo anlaşmaları ile belirlenen alış ve geri satış fiyatları arasındaki farkın döneme isabet eden kısmı için iç iskonto oranı yöntemine göre gelir reeskontu hesaplanır ve ters repoların maliyetine eklenmesi suretiyle muhasebeleştirilir. 3.6 Ticari alacaklar ve şüpheli alacak karşılıkları Grup tarafından bir alıcıya ürün veya hizmet sağlanması sonucunda oluşan ticari alacaklar ertelenmiş finansman gelirlerden netleştirilmiş olarak gösterilirler. Ertelenmiş finansman gelirleri sonrası ticari alacaklar, orijinal fatura değerinden kayda alınan alacakların izleyen dönemlerde elde edilecek tutarlarının etkin faiz yöntemi ile iskonto edilmesi ile hesaplanır. Belirlenmiş faiz oranı olmayan kısa vadeli alacaklar, orijinal etkin faiz oranının etkisinin çok büyük olmaması durumunda, fatura değerleri üzerinden gösterilmiştir. Grup, tahsil imkanının kalmadığına dair objektif bir bulgu olduğu takdirde ilgili ticari alacaklar için şüpheli alacak karşılığı ayırmaktadır. Söz konusu bu karşılığın tutarı, alacağın kayıtlı değeri ile tahsili mümkün tutar arasındaki farktır. Tahsili mümkün tutar, teminatlardan ve güvencelerden tahsil edilebilecek meblağlar dahil olmak üzere tüm nakit akışlarının, oluşan ticari alacağın orijinal etkin faiz oranı esas alınarak iskonto edilen değeridir. Şüpheli alacak tutarına karşılık ayrılmasını takiben, şüpheli alacak tutarının tamamının veya bir kısmının tahsil edilmesi durumunda, tahsil edilen tutar ayrılan şüpheli alacak karşılığından düşülerek diğer gelirlere kaydedilir. 3.7 Müşterilere verilen avans ve krediler ve değer düşüklüğü karşılıkları Grup tarafından doğrudan borç vermek veya mal ve hizmet sağlamak amacıyla oluşan finansal varlıklar, müşterilere verilen avans ve krediler olarak sınıflandırılır ve iskonto edilmiş maliyet bedelinden değer düşüklüğü karşılığı düşülerek kaydedilir. Bütün kullandırılan krediler ve avanslar, para müşterilere transfer edildiğinde mali tablolara kaydedilir. Grup, kullandırılan kredi tutarlarının tahsil edilmeyecek olduğunu gösteren objektif bir bulgu olduğu takdirde verilen avans ve krediler için bir kredi değer düşüklüğü karşılığı ayırmaktadır. Karşılık tutarı, kredinin kayıtlı değeri ile tahsili mümkün tutar arasındaki farktır. Tahsili mümkün tutar, teminatlardan ve güvencelerden tahsil edilebilecek meblağlar da dikkate alınmak üzere tüm nakit akışlarının, kredinin oluştuğu zamanki orijinal etkin faiz oranı esas alınarak iskonto edilen cari değeridir. Kredi değer düşüklüğü karşılığı, ayrıca bilanço tarihindeki kredi portföyü içerisinde olası zararların bulunduğuna dair objektif bir delili olan zararları da kapsar. Kredi değer düşüklüğü karşılığı, Grup un kredi risk politikası, mevcut kredi portföyünün genel yapısı, müşterilerin mali bünyeleri, mali olmayan verileri ekonomik konjonktür ve geçmiş deneyimler dikkate alınarak tahmin edilir. Ayrıca karşılık tutarları Bankalar Kanunu nun ve yasal mevzuatların belirlediği kuralları da içermektedir. 17
NOT 3 - UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ/MUHASEBE POLİTİKALARI (Devamı) Yıl içinde ayrılan karşılıklar o yıl gelirinden düşülmektedir. Tahsili mümkün olmayan kredi ve alacaklar bütün yasal işlemler tamamlandıktan sonra kayıtlardan silinmektedir. Daha önce karşılık ayrılan kredi ile ilgili alacaklar tahsil edildiğinde ayrılan karşılık tutarı karşılık hesabından düşülerek gelir hesaplarına yansıtılmaktadır. 3.8 Faktoring alacakları / Faktoring ücret ve komisyonları Üçüncü şahıslara doğrudan para sağlamak yoluyla oluşturulan faktoring alacakları iskonto edilmiş maliyet bedelinden varsa değer düşüklüğü karşılığı düşülerek kaydedilir. Karşılığın tutarı, faktoring alacakları portföyünün hacmi, karakteri, geçmiş deneyimler ve genel ekonomik şartların yorumlaması sonucu belirlenir. Yıl içinde ayrılan karşılıklar o yıl gelirinden düşülmektedir. Tahsili mümkün olmayan faktoring alacakları bütün yasal işlemler tamamlandıktan sonra kayıtlardan silinmektedir. Daha önce karşılık ayrılan faktoring alacakları tahsil edildiğinde ayrılan karşılık hesabından düşülerek gelir hesaplarına yansıtılmaktadır. 3.9 Ertelenmiş finansman gelirleri/giderleri Ertelenmiş finansman gelirleri/giderleri vadeli satışlar ve alımların üzerinde bulunan finansal gelirler ve giderleri temsil eder. Bu gelirler ve giderler, kredili satış ve alımların süresi boyunca, etkin faiz oranı yöntemi ile hesaplanır ve finansman gelir ve giderleri kalemi altında gösterilir (Not 39). 3.10 Stoklar Stokların maliyeti tüm satın alma maliyetlerini, dönüştürme maliyetlerini ve stokların mevcut durumuna ve konumuna getirilmesi için katlanılan diğer maliyetleri içerir. Stokların maliyeti ticari mallar için ağırlıklı ortalama metodu ile hesaplanmaktadır. Stoklar, maliyet bedelinin veya net gerçekleşebilir değerin düşük olanı ile değerlenir. Net gerçekleşebilir değer, olağan ticari faaliyet içerisinde oluşan tahmini satış fiyatından, tamamlanma maliyeti ve satışı gerçekleştirmek için gerekli satış maliyetlerinin indirilmesiyle elde edilen tutardır (Not 12). 3.11 Yatırım amaçlı gayrimenkuller Mal ve hizmetlerin üretiminde kullanılmak veya idari maksatlarla veya işlerin normal seyri esnasında satılmak yerine, kira elde etmek veya değer kazanması amacıyla veya her ikisi için elde tutulan araziler ve binalar yatırım amaçlı gayrimenkuller olarak sınıflandırılır. Yatırım amaçlı gayrimenkuller elde etme maliyetinden birikmiş amortismanın düşülmesi suretiyle gösterilmektedir. Yatırım amaçlı gayrimenkuller (araziler hariç) doğrusal amortisman metoduyla faydalı ömürleri üzerinden amortismana tabi tutulmuştur (Not 18). Yatırım amaçlı gayrimenkuller olası bir değer düşüklüğünün tespiti amacıyla incelenir ve bu inceleme sonunda yatırım amaçlı gayrimenkullerin kayıtlı değeri, geri kazanılabilir değerinden fazla ise, karşılık ayrılmak suretiyle geri kazanılabilir değerine indirilir. Geri kazanılabilir değer, ilgili yatırım amaçlı gayrimenkulün mevcut kullanımından gelecek net nakit akımları ile net satış fiyatından yüksek olanı olarak kabul edilir. 18