S E M İ N E R TÜRKİYE DE COĞRAFİ İŞARETLER ve BOLU 24 Kasım 2017 TÜRKİYE DE COĞRAFİ İŞARETLER Prof. Dr. Yavuz Tekelioğlu Yöresel Ürünler ve Coğrafi İşaretler Türkiye Araştırma Ağı (YÜciTA) Başkanı
TÜRKİYE DE COĞRAFİ İŞARETLER -TÜRKİYE BİR YÖRESEL ÜRÜNLER ÜLKESİDİR Zengin biyolojik çeşitlilik Geniş tarım toprakları Heterojen bir coğrafi yapı Çok miktarda ve çeşitli mikro klimaları (Vavilov Merkezi) önemli ölçüde ve kaliteli bir tarımsal üretime olanak tanımaktadır. -TÜRKİYE YÖRESEL BİLGİ VE BECERİLERİYLE ZENGİN BİR ÜLKEDİR Derin tarihi kökenleri Gelişmiş mutfak kültürü Otantik üretim yöntemleri Zengin el sanatları Zengin bir yöresel ürün katoloğuna çok sayıda ve kaliteli yöresel ürüne olanak tanımaktadır. (Türk Patent e göre, Cİ potansiyeli 2500 )
YASAL DÜZENLEME 1996-2017 DÖNEMİ : COĞRAFİ İŞARETLERİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME (KHK 1995/555) VE UYGULAMA YÖNETMELİĞİ 10 Ocak 2017 SONRASI SINAİ MÜLKİYET KANUNU ( 6769) KHK AMACI: Özellikleri bir yöreden, bilgi ve beceriden (know-how) kaynaklanan bir Coğrafi Adı sahte ve taklitlerine karşı korumak, 555 Sayılı KHK AB 2081/1992 Tüzüğünden uyarlanmıştır KHK ye GÖRE : -Tescille sorumlu olan kuruluş Türk Patent Enstitüsü dür. -Tüm ürünler için tescil alınabilir. -Koruma sadece Türkiye sınırları içinde geçerlidir -Tescilli ürünler üzerinde logo kullanımı öngörülmemiştir.
U Y G U L A M A 1996-10 Ocak 2017 DÖNEMİ: Verilen tescil Sayısı: 203 -Menşe Adı: 93 -Mahreç İşareti: 110 Tescil için yapılan başvuru sayısı: 404 10 Ocak 2017 Sonrası Verilen tescil Sayısı: 26 -Menşe Adı: 6 -Mahreç İşareti 23 Tescil için yapılan başvuru sayısı: 408 Kaynak: Türk Patent ve Marka Kurumu, 30 Eylül 2017 itibariyle
TESCİLLİ COĞRAFİ İŞARETLERİN ÜRÜN GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI ÜRÜN GRUPLARI TESCİL SAYISI % TESCİL MENŞE Adı TİPi MAHREÇ işareti Halı Kilim ve battaniyeler 27 11,8-27 Tarımsal Ürünler 59 25,8 57 2 Gıda Ürünleri 96 41,9 16 80 Alkollü ve alkolsüz İçecekler 10 4,4 9 1 Canlı Hayvanlar 4 1,7 4 - El sanatları Ürünleri 27 11,8 6 21 Doğal taşlar 5 2,2 4 1 Hizmet 1 0,4 1 - TOPLAM 229 100,0 97 132 Kaynak: TÜRK PATENT verilerinden tarafımızca hazırlanmıştır
TESCİLLİ TARIM VE GIDA ÜRÜNLERİNİN ÜRÜN GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI ÜRÜN GRUPLARI TESCİL SAYISI % TESCİL MENŞE Adı TİPi MAHREÇ İşareti Taze ve işlenmiş meyve, sebze ve tahıllar 59 36,8 57 2 Peynirler 8 5,0 4 4 Zeytin yağları 5 3,1 4 1 Et bazlı ürünler 5 3,1 3 2 Şekerleme, fırın ve pastacılık ürünleri 36 22,6 2 34 Hayvansal kaynaklı diğer ürünler 4 2,5 4 - Yerel yemekler 43 26,9 3 40 TOPLAM 160 100,0 77 83 Kaynak: TÜRK PATENT verilerinden tarafımızca hazırlanmıştır
YABANCI ÜLKELERDEN BAŞVURULAR COĞRAFİ İŞARET ADI ÜLKESİ BAŞVURU TİPİ BAŞVURU SONUCU TARİHİ Prosciutto di Parma PARMA JAMBONU İTALYA MENŞE TESCİL ALDI 18.12.2007 Scotch Whisky İSKOÇ Viskisi İSKOÇYA MENŞE TESCİL ALDI 02.06.2008 PARMİGİANO REGGİANO Parmesan Peyniri İTALYA MENŞE BEKLEMEDE 2011 GRANA PADANO İTALYA MENŞE BEKLEMEDE 2014 GORGONZOLA İTALYA MENŞE BEKLEMEDE 2016 Hellim/Halloumi HELLİM Peyniri K.KIBRIS Türk Cum. MENŞE TESCİL ALDI 10.10.2008 Champagne ŞAMPANYA FRANSA MENŞE TESCİL ALDI 30.3.2017
AVRUPA BİRLİĞİ BAŞVURULARI DOOR veri tabanı
AVRUPA BİRLİĞİ NDE TESCİLİ YAPILAN İLK TÜRK COĞRAFİ İŞARETİ 21. 12. 2013
AVRUPA BİRLİĞİ NDE TESCİLİ YAPILAN İKİNCİ TÜRK COĞRAFİ İŞARETİ 18.Subat.2016 AYDIN İNCİRİ
AVRUPA BİRLİĞİ NDE TESCİLİ YAPILAN ÜÇÜNCÜ TÜRK COĞRAFİ İŞARETİ 17 Temmuz 2017,, MALATYA KAYISISI
AVRUPA BİRLİĞİ BAŞVURULARI DOOR veri tabanı 30 Eylül 2017 ÜRÜN ADI Başvuru Tipi Başvuru Tarihi ANTEP BAKLAVASI PDO (MENŞE) TESCİL EDİLDİ 21.12.2013 AYDIN İNCİRİ PDO (MENŞE) TESCİL EDİLDİ 18.02.2016 AYDIN KESTANESİ PDO (MENŞE) 8.09.2015 AFYON SUCUĞU PGI (MAHREÇ) 8.09.2013 AFYON PASTIRMASI PGI (MAHREÇ) 8.09.2013 İNEGÖL KÖFTE PGI (MAHREÇ) 17.9.2014 MALATYA KAYISISI PDO (MENŞE) TESCİL EDİ,LDİ 07.07. 2017 BAYRAMİÇ BEYAZI PGI ( MAHREÇ) 25.11.2016 TAŞKÖPRÜ SARIMSAĞI PDO (MENŞE) 4.01.2017
AVRUPA BİRLİĞİ BAŞVURULARI DOOR veri tabanı 30 Eylül 2017 ÜRÜN ADI Başvuru Tipi Başvuru Tarihi KAYSERİ MANTISI PGI (MAHREÇ ) 22/05/2017 KAYSERİ SUCUĞU PGI (MAHREÇ) 22/05/2017 KAYSERİ PASTIRMASI PDO (MENŞE) 22/05/2017 ANTEP FISTIĞI PDO (MENŞE ) 21/07/2017
OriGIn ÜYELİKLERİ 30 Eylül 2017 K U R U M A D I ERZİNCAN TİCARET VE SANAYİ ODASI (KURUCU ÜYE) ERZURUM TİCARET BORSASI İZMİR TİCARET BORSASI KAYSERİ TİCARET ODASI ÖZENER MARKA PATENT DANIŞMANLIK OFİSİ TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ YÖRESEL ÜRÜNLER VE COĞRAFİ İŞARETLER TÜRKİYE ARAŞTIRMA AĞI
OriGIn ÜYELİKLERİ 30 Eylül 2017 K U R U M A D I EDREMİT TİCARET ODASI GELENEKSEL ALKOLLÜ İÇKİ ÜRETİCİLERİ DERNEĞİ ANTAKYA TİCARET VE SANAYİ ODASI ALAŞEHİR TİCARET BORSASI
SORUNLAR 1997-2017 Dönemi sorunları: 1- Temel Yasanın çıkarılamaması (21 yıl) 2-Kurumsal yapılanmanın (Yönetişim) gerçekleştirilememesi 3- Denetimlerin yapılamaması SONUÇ: Türkiye de Coğrafi İşaretlerle ilgili uygulama 21 yıl boyunca tescil al-tescil ver şeklinde yürütülmüştür.
DİKKATİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER