ICCI 2018 TÜRKOTED Özel Oturumu Yenilenebilir Yakıtlarla Kojenerasyon 3 Mayıs 10:00-12:00
ÇÖP GAZI İLE KOJENERASYON ve ATIKSU ÇAMURUNUN GÜBREYE DÖNÜŞTÜRÜLMESİ 3 Mayıs 2018 Levent HACIOĞLU Elektronik Mühendisi Armağan Mühendislik ve Danışmanlık
Genel Bilgiler 4628 sayılı yasa ve daha sonra çıkarılan teşvikler (YEKDEM) ve 14.03.2013 tarihinde yürürlüğe giren 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ve buna bağlı olarak çıkarılan Yenilenebilir Kaynaklardan enerji üretimi ve Lisanssız Elektrik Üretimi yönetmelikleri ile Yenilenebilir kaynaklardan elektrik enerjisi üretimi hızla artmıştır.
Genel Bilgiler Bilhassa Çöp Gazı veya Biyogaz üretilerek gaz motorları ile elektrik enerjisi üretilen tesislerde %40 civarındaki verimle elektrik enerjisi üretimi ile yetinilmiş, açığa çıkan %45 civarındaki ısı enerjisinin kullanım ihmal edilmiştir. Ancak, tesisler büyüdükçe açığa atılan ısı enerjisinin çeşitli maksatlar için kullanımı da gündeme gelmiştir.
Samsun Büyükşehir Belediyesi Elektrik Üretim Santralı Samsun Büyükşehir Belediyesi nin, Katı Atık Depolama Sahası nda oluşan çöp gazını toplayarak elektrik enerjisine çeviren elektrik üretim santrali, Belediye ile imzaladıkları anlaşma kapsamında, Samsun Avdan Enerji tarafından 2012 yılında kurulmuştur ve işletilmektedir.
Samsun Büyükşehir Belediyesi Elektrik Üretim Santralı Bu çalışmalar çerçevesinde; 2013 yılı içerisinde ön ayrıştırma tesisi ve çöp sızıntı sularının organik atıklar ile karıştırılarak fermente edildiği Biyogaz Tesisi de devreye alınmıştır. Tesiste; 5 x 1200 kwe gücündeki Gaz Motor-Generatör üniteleri üretim yapmaktadır.
Samsun Büyükşehir Belediyesi Elektrik Üretim Santralı Elektrik Üretim Tesisi nde, her bir üniteden atık ısı kazanı ile 512 kw Gaz Motoru ceket suyu devresinden 600 kw ısı enerjisi elde edilmektedir. 5 adet Gaz Motor Generatör ünitesinden toplam 5.560 kw ısı enerjisi alınmaktadır.
Çamur Kurutma Blok Şeması
Çamur Kurutma İşlemi Elde edilen ısı enerjisi ile üretilen sıcak sular 80 C ve 140 C olarak Biyogaz Tesisi ne ve Kurutma Tesisi ne aktarılmaktadır. Kurutma Tesisi ne aktarılan ısı; sıcak havaya dönüştürülüp, fanlar yardımıyla üflenerek bantlı kurutucu ortamının 110 C olması sağlanır. Kurutma tesisinin hava debisi yaklaşık 80.000 m³/h tir.
Çamur Kurutma İşlemi SASKİ (Samsun Su ve Kanalizasyon İdaresi) tarafından işletilen Samsun Doğu İleri Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisi (AAT); Bafra AAT, Havza AAT, Alaçam AAT, Ayvacık AAT ve Terme AAT lerindeki biyolojik arıtmalarının arıtma çamuru bertaraf edilmek üzere Samsun Avdan Enerji ye teslim edilir.
Kurutma Tesisi Genel Görünüşü
Kurutma Tesisi Çamur Girişi
Kurutma Tesisi Çamur Girişi
Çamur Kurutma İşlemi Çamur, kurutma fırınında yaklaşık 1 saat tutulur. %75 civarında olan nem seviyesi, %8 - %10 seviyesine kadar düşürülür. Proses sonucu çıkan çamur min. %90 kuruluğunda yaklaşık 3200-3400 kcal enerji ihtiva eder. Kurutma tesisinin kapasitesi 150 ton/gün dür. Çamur kurutma tesisinde günlük 30 ile 50 ton kuru madde elde edebilmesi mümkündür.
Çamur Kurutma Tesisi Yerleşimi
Çamur Kurutma Tesisi Yerleşimi
Tesisin kurutabildiği atıksu çamuru miktarı : 150 ton/gün (maksimum) Kurutma sonunda çıkan katı madde miktarı : 30 ton/gün (minimum) Buharlaştırılması gereken su miktarı : 120 ton/gün (maksimum) 1 kg suyu buharlaştırmak için gerekli enerji miktarı : 800 kcal/kg Doğal gaz alt ısıl değeri : 8.250 kcal/sm³
Atık ısıdan elde edilen toplam enerji 5 x (600 kw/saat + 512 kw/saat) : 5.560 kw/saat Atıksu çamurundan suyu buharlaştırmak için gerekli enerji miktarı (120 ton/gün x 800 kcal/kg) : 96.000.000 kcal/gün 4.000.000 kcal/saat 4.650 kw/saat
Biyogaz üretim tesisine iletilebilecek ısı Miktarı (5.560 kw/saat 4650 kw/saat) : 910 kw/saat Atık su çamurundan suyu buharlaştırmak için gerekli doğal gaz miktarı (4.000.000 kcal/saat / 8250 kcal/sm³) : 485 Sm³/saat : 3.878.788 Sm³ (8.000 saat için) (Samgaz 3. Kademe Serbest Tüketici Perakende Satış Fiyatına Göre) : ~397.072 TL
Elektrik Üretim Tesisi 1200 kwe 1200 kwe 1200 kwe 1200 kwe 1200 kwe Atık Isı Kazanı 140 C Sıcak Su (512 kw) Atık Isı Kazanı 140 C Sıcak Su (512 kw) Atık Isı Kazanı 140 C Sıcak Su (512 kw) Atık Isı Kazanı 140 C Sıcak Su (512 kw) Atık Isı Kazanı 140 C Sıcak Su (512 kw) HT Eşanjörü 80 C Sıcak Su (600 kw) HT Eşanjörü 80 C Sıcak Su (600 kw) HT Eşanjörü 80 C Sıcak Su (600 kw) HT Eşanjörü 80 C Sıcak Su (600 kw) HT Eşanjörü 80 C Sıcak Su (600 kw) 5 x (512 kw + 600 kw) = 5.560 kw Atık Isı Enerjisi Biyogaz Tesisi ne 910 kw Atık Isı Sıcak Hava Üfleme Fanlarına 4.650 kw Atık Isı Sıcak Hava Kurutulmuş Çamur Ön Depo Alanı na ( %8-10 Nem ) Çamur Kurutma Fırını (Bantlı Kurutucu) Atıksu Çamuru ( %75 Nem ) Lisanslı Bertaraf Tesisi ne Deponi Alanı na Gübre Olarak Kullanım Atık Isının Kullanımına ait Blok Şema
Çöp Gazı santralının atık ısılarını kullanmanın diğer faydaları : - Fanlı Su Soğutucuların (radyatör) daha az kullanılması sebebiyle, santral elektrik iç tüketiminden tasarruf, - Kullanılan ilave faydalı enerji (ısı) sebebiyle, toplam verimin artması, - Gaz Motoru bacalarından atmosfere daha düşük derecede bacı gazı salınması sebebiyle karbon emisyonlarının azalması, - Kurutma Tesisi nde hiç ithal fosil yakıt kullanılmamasıdır.
Özetle; çamur kurutmanın Kojenerasyon sistemi ile atık ısı kullanılarak yapılması, bu çamurların kurutulmasında kullanılacak ithal olan fosil yakıtlardan tasarruf sağladığı gibi, karbon emisyonunun düşürülmesinde ve atıklardan çevrenin korunmasında yararlı olacaktır. Böylece, Elektrik Piyasası Kanunları mızda belirtilen elektrik enerjisinin yeterli, kaliteli, sürekli düşük maliyetli ve çevreye uyumlu bir şekilde tüketicilerin kullanılmasına sunulması prensibi de gerçekleştirilmiş olmaktadır.
Çamur Kurutma Fırını
Çamur Kurutma Fırını
Kurutulmuş Çamur Ön Depo Alanı
Teşekkür ederim. Levent HACIOĞLU Elektronik Mühendisi Armağan Mühendislik ve Danışmanlık