Yard. Doç. Dr. OKAY DURMAN Doğuş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Usul ve İcra-İflas Hukuku Anabilim Dalı İCRA VE İFLAS HUKUKU AÇISINDAN MALVARLIĞI VEYA TİCARİ İŞLETMENİN DEVRİ
KİTABIN ANA BAŞLIKLARI İCRA VE İFLAS HUKUKU AÇISINDAN MALVARLIĞI VEYA TİCARİ İŞLETMENİN DEVRİ Birinci Bölüm MALVARLIĞI VEYA TİCARİ İŞLETMENİN DEVRİ İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR I. MALVARLIĞI KAVRAMI...7 II. ÖZEL MALVARLIĞI...9 III. İŞLETME KAVRAMI... 23 IV. TİCARİ İŞLETME KAVRAMI... 26 İkinci Bölüm KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA VE TÜRK HUKUKUNDA MADDİ HUKUK AÇISINDAN MALVARLIĞI VEYA TİCARİ İŞLETMENİN DEVRİ I. ROMA HUKUKUNDA MALVARLIĞI VEYA TİCARİ İŞLETMENİN DEVRİ...57
xii II. İSVİÇRE HUKUKU NDA MALVARLIĞI VEYA TİCARİ İŞLETMENİN DEVRİ...59 III. ALMAN HUKUKUNDA MALVARLIĞI VEYA TİCARİ İŞLETMENİN DEVRİ...85 IV. TÜRK HUKUKUNDA MALVARLIĞI VEYA TİCARİ İŞLETMENİN DEVRİ... 100 Üçüncü Bölüm İCRA VE İFLAS HUKUKU AÇISINDAN MALVARLIĞI VEYA TİCARİ İŞLETMENİN DEVRİ I. MALVARLIĞI VE TİCARİ İŞLETMENİN DEVRİ HAKKINDAKİ İCRA VE İFLAS HÜKÜMLERİ... 143 II. ALACAKLILARINI ZARARA UĞRATMAK KASTIYLA HAREKET EDEREK MALVARLIĞINI VEYA İŞLETMESİNİ DEVREDEN BORÇLULARA KARŞI İPTAL DAVASI... 143 III. İPTAL DAVASINA KONU TASARRUFLAR VE ÖZELLİKLE ZARAR VERME KASTINDAN DOLAYI İPTAL...174 IV. İPTAL DAVASI BAKIMINDAN BORÇLUNUN TİCARİ İŞLETMESİNİ VEYA İŞYERİNDEKİ MALLARINI DEVRETMESİ...181 V. İİK m. 44 VE İİK m. 280/III UYGULAMASI... 190 VI. KAMU ALACAKLARININ TAHSİLİNDE TASARRUFUN İPTALİ DAVALARI... 205
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... vii YAZARIN ÖNSÖZÜ...ix KİTABIN ANA BAŞLIKLARI...xi İÇİNDEKİLER... xiii KISALTMALAR CETVELİ...xix GİRİŞ...1 Birinci Bölüm MALVARLIĞI VEYA TİCARİ İŞLETMENİN DEVRİ İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR I. MALVARLIĞI KAVRAMI...7 II. ÖZEL MALVARLIĞI...9 A. İflas Masası...11 B. Miras Hukukunda Özel Malvarlığı...13 C. Sermaye Piyasası Hukukunda Özel Malvarlığı...17 D. Aile Hukukunda Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi...21 III. İŞLETME KAVRAMI... 23
xiv IV. TİCARİ İŞLETME KAVRAMI... 26 A. Ticari İşletmenin Unsurları...32 1. Gelir Sağlamayı Hedef Tutma... 34 2. Devamlılık... 36 3. Bağımsızlık...37 4. Örgüt...39 5. Açıklık (Aleniyet)...39 6. Esnaf Faaliyeti Sınırlarını Aşma... 40 B. Ticari İşletmenin Kapsamı...42 1. Ticarethane... 44 2. Fabrika...45 3. Ticari Şekilde İşletilen Diğer Kuruluşlar...45 C. Ticari İşletmenin Malvarlığı...47 İkinci Bölüm KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA VE TÜRK HUKUKUNDA MADDİ HUKUK AÇISINDAN MALVARLIĞI VEYA TİCARİ İŞLETMENİN DEVRİ I. ROMA HUKUKUNDA MALVARLIĞI VEYA TİCARİ İŞLETMENİN DEVRİ...57 II. İSVİÇRE HUKUKU NDA MALVARLIĞI VEYA TİCARİ İŞLETMENİN DEVRİ...59 A. Konunun İsviçre Borçlar Kanunu ndaki Düzenlemesi...59 B. Borç Devrinin Niteliği... 60 C. Borç Devrinin Koşulları...61 D. Malvarlığı Devri Sözleşmelerinin Şekli... 63 E. Malvarlığı Devrinin Kapsamı... 64
F. İsviçre Birleşme Kanunu nun Yürürlüğe Girmesi ve İBK m. 181 in Değişikliğe Uğraması... 69 1. Genel Olarak İsviçre Birleşme Kanunu Üzerine... 69 a. Birleşme Kanunu ndan Önceki Düzenleme... 69 b. Kanunun Hazırlık Çalışmaları... 69 c. Kanunun Amacı...70 d. Kanunun Yapısı...70 i. Birleşme (Fusion)...71 ii. Bölünme (Spaltung)...71 iii. Tür Değiştirme (Umwandlung)...71 iv. Malvarlığının Devri (Vermögensübertragung)...71 2. Birleşme Kanunu na Göre Malvarlığının Devri...73 a. Genel Olarak...73 b. Malvarlığının Devrinden Doğan Müteselsil Sorumluluk... 80 c. Malvarlığının Devrinde İlave Teminat Gösterilmesi...81 d. Vakıflar, Emeklilik Fonları ve Kamu Kuruluşları Açısından Malvarlığının Devri... 82 3. Birleşme Kanunu na Göre Malvarlığı Devri - İBK m.181 İlişkisi... 83 III. ALMAN HUKUKUNDA MALVARLIĞI VEYA TİCARİ İŞLETMENİN DEVRİ...85 A. Yürürlükten Kaldırılan BGB m.419...85 B. HGB m. 25... 94 IV. TÜRK HUKUKUNDA MALVARLIĞI VEYA TİCARİ İŞLETMENİN DEVRİ... 100 A. Tanım ve Kavram... 100 B. Devir İçin Aranan Şartlar... 106 1. Devir Sözleşmesi... 106 2. İhbar veya İlan...110 C. Genel Olarak Devrin Hüküm ve Sonuçları... 115 xv
xvi D. Tarafların Sorumlulukları... 123 E. BK m. 179 a İlişkin Değerlendirme... 133 F. İsviçre Birleşme Kanunu ile TTK Tasarısı ve BK m. 179 Arasındaki İlişki... 134 G. Borcun Nakline İlişkin Kuralların Uygulanması... 135 H. Markanın Devri İle Ticari İşletmenin Devri Arasındaki İlişki... 138 I. Ticaret Unvanının Devri-Ticari İşletmenin Devri İlişkisi...141 J. Sözleşmelerin Devri- Ticari İşletmenin Devri İlişkisi...141 Üçüncü Bölüm İCRA VE İFLAS HUKUKU AÇISINDAN MALVARLIĞI VEYA TİCARİ İŞLETMENİN DEVRİ I. MALVARLIĞI VE TİCARİ İŞLETMENİN DEVRİ HAKKINDAKİ İCRA VE İFLAS HÜKÜMLERİ... 143 II. ALACAKLILARINI ZARARA UĞRATMAK KASTIYLA HAREKET EDEREK MALVARLIĞINI VEYA İŞLETMESİNİ DEVREDEN BORÇLULARA KARŞI İPTAL DAVASI... 143 A. İptal Davalarının Tarihi Gelişimi... 143 1. Roma Hukukunda... 143 2. Alman Hukukunda... 145 3. İsviçre ve Türk Hukukunda... 151 B. İptal Davasının Hukuki Niteliği... 157 C. İptal Davası ile Muvazaa Davası ve Butlana Tabi Tasarruflar Arasındaki İlişki... 159 D. İptal İsteminin İleri Sürülmesi... 166 E. İptal Davalarında Görev ve Yetki... 166
xvii F. İptal Davasında Taraflar... 169 G. İptal Davası Açma Süresi... 172 H. İptal Davasında Yargılama Usulü... 173 III. İPTAL DAVASINA KONU TASARRUFLAR VE ÖZELLİKLE ZARAR VERME KASTINDAN DOLAYI İPTAL.174 A. Genel Olarak...174 B. Zarar Verme Kastından Dolayı İptal...178 IV. İPTAL DAVASI BAKIMINDAN BORÇLUNUN TİCARİ İŞLETMESİNİ VEYA İŞYERİNDEKİ MALLARINI DEVRETMESİ...181 V. İİK m. 44, BK m. 179 VE İİK m. 280/III UYGULAMASI... 190 VI. KAMU ALACAKLARININ TAHSİLİNDE TASARRUFUN İPTALİ DAVALARI... 205 SONUÇ...211 BİBLİYOGR AFYA... 223 MADDE İNDEKSİ... 235