Program Amaçları, Yeterlilikleri ve Asgari Ölçütlerin Belirlenmesi Çalışmaları Prof.Dr.Mehtap Malkoç Doğu Akdeniz Üniversitesi KKTC 8.SABDEK Toplantısı 31 Mart 2018,Muğla
Eğitimde değişim Öğrenme ve öğrenim çıktılarına dayalı sistemde; Geleneksel Öğreten (öğretmen) merkezli Öğrenen (öğrenci) merkezli yaklaşım önemini yitirmekte yaklaşım önem kazanmaktadır. Bu değişim; Program geliştirme Öğretim Öğrenimin ölçülmesi ve değerlendirilmesi Kalite güvencesi kavram ve işlemlerinin yeniden ele alınmasını gerektirmektedir.
Bologna Süreci Öğrenci merkezli öğrenme Bireysel öğrenmenin güçlendirilmesi Öğrenme ve öğretme ile ilgili yeni yaklaşımlar Etkili destek ve rehberlik
Sağlık Bilimleri alanında ne tür yeterliliklerle donanmış mezunlar arzuluyoruz? Ülkemizdeki tüm fakülteler, bu yeterlilikleri standart düzeyde karşılıyor mu? İstihdam Mevcut öğretim kadrosu, alt yapı ve olanaklarımız mezun yeterliliklerinin sağlanması adına yeterli Ar-Ge midir? Komisyonu Kaç fakülteye, kaç bölüme, kaç programa, kaç öğretim elemanına ihtiyacımız var mı? Nasıl planlayacağız?? Alt Yapı Komisyonu, SB Eğitiminde kaliteyi güvence Asgarialtına ölçütler alabilir miyiz? Bilimsel altyapımızın rekabet düzeyi nedir? Mezunlarımızın istihdam verileri ne diyor? Eğitim Komisyonu, ÇEP
Altyapı Komisyonu İsim Görev Üniversite Bölüm Prof.Dr.Mehtap Malkoç Başkan Doğu Akdeniz FTR Yrd. Doç. Dr. Mevlüde Kızıl (Raportör) Üye Hacettepe Beslenme Prof.Dr.Hülya Erbağcı Asıl Üye Zirve Tıp Doç. Dr. Ükke Karabacak Üye Acıbadem Hemşirelik Prof.Dr.Ruhi Selçuk Tabak Üye Lefke Avrupa Halk Sağlığı Prof. Dr.Handan Tüzün Üye Doğu Akdeniz FTR Doç.Dr.Hülya Gökmen Özel Üye Hacettepe Beslenme Prof.Dr.Hülya KAYIHAN Üye Hacettepe Ergoterapi Yrd.Doç. Dr. Ayşen KÖSE Üye Hacettepe Dil ve Konuşma Terapisi Prof.Dr. Pınar BAYHAN Üye Hacettepe Çocuk Gelişimi Öğr.Gör. Berrak Yiğit Üye Medipol Protez Ortez Öğr.Gör. Nur Feyzal Kesen Üye Selçuk Sosyal Hizmet Prof.Dr. Mukadder Mollaoğlu Üye Cumhuriyet Hemşirelik Doç.Dr.Musa Özata Üye Selçuk Sağlık Yönetimi
Misyon Mevcut sağlık bilimleri fakültelerinin ulusal ve uluslararası standartlara ulaşması için fiziksel ve akademik alt yapı çalışmalarını yapmak; Sağlık Bilimleri Fakültelerinin minimum yeterlilik koşullara ulaşması için gerekli çalışmaları yapmak Vizyon Ulusal ve uluslararası standartlara uygun, çağdaş eğitim ve öğretimin gerekliliklerini karşılayan, teknolojik gelişim ve değişimlere uyum gösterebilen, temel alt yapıya sahip Sağlık Bilimleri Fakültelerinin oluşumuna yol gösterici olmak.
SWOT Alt Yapı Komisyonun oluşturulması, statejik planlamanın yapılması 2.SABDEK toplantısı29-30 Haziran 2015,KKTC
SWOT Güçlü Yönler Gelişen öğretim teknolojisi Öğretim üyesi yetiştirme programının varlığı Geniş istihdam alanı Yeni açılan yüksek lisans ve doktora programları SABDEK in kurulmuş olması SABAK ın kurulmuş olması
Zayıf Yönler Nitelik ve nicelik açıdan yetersiz akademik/idari kadro Öğretim ortamlarında teknolojik donanım yetersizliği Bazı bölümlerde öğretim üyesi başına düşen öğrenci sayısının fazla olması Bazı bölümlerde sınırlı istihdam olanakları Fiziki koşul yetersizlikleri (sınıf, ofis, laboratuar, klinik uygulama alanları) Akademik altyapının heterojen olması Çekirdek eğitim programlarının (ÇEP) geliştirilmemiş olması ve minimum standartların belirlenmemiş olması Finansal yetersizlikler
Fırsatlar Çekirdek eğitim programlarının altyapı çalışmalarının başlatılmış olması İletişim teknolojisinin gelişmesiyle üniversiteler arası iletişimin kolay kurulması Fakülte yöneticilerinin işbirliği istekleri Minimum standartların belirlenme çalışmlarının başlatılması Ortak kararların alınabilmesine olanak sağlanması Fiziki koşul ve donanımların geliştirlmesine yönelik teknolojilerin varlığı
Tehditler Minimum koşulların sağlanamamış olması Farklı müfredat programlarının kullanılması Öğrenci kalitesinin giderek düşmesi Sağlık bilimleri fakültelerinin plansız bir şekilde açılıyor olması Ülke istihdam kapasitesinin üzerinde öğrenci kontenjanlarının olması Ulusal ve uluslararası akreditasyon kurullarına üyeliğin olmayışı
STRATEJİK AMAÇLAR Sağlık bilimleri alanında eğitimde minimum yeterlilikleri belirlemek Minimum fiziki koşulları belirlemek Minimum akademik kadro koşullarını belirlemek Alt yapı güçlendirilmesi adına projeler geliştirmek ve uygulamaya koymak 2Güncel ve gelişmekte olan teknolojileri kavrayan, alanında yetkin profesyonellerin yetiştirilmesine katkı sağlamak.
STRATEJİK HEDEFLER Alt çalışma gruplarının oluşturulması (3 ay) Mevcut alt yapı durumunu analiz etmek (6 ay) Alt yapı projelerinin geliştirilmesi için ilgili birimlerle işbirliği sağlamak (1 yıl) İleri teknolojik alt yapıya yönelik modelleri incelemek, standartlar oluşturmak ve eğitimler düzenlemek (2 yıl) Fizikel ve akademik koşulların yerine getirilmesini sağlamak (2 yıl)
YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ Kademeler Profil Diploma Kademe Tanımlayıcıları Öğrenme Çıktıları Öğrenim Yükü Krediler(AKTS) Amaçlar: Şeffaflık, Tanınma, Hareketlilik KALİTE GÜVENCESİ
Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi Alana Özgü Yeterlilikler Program Çıktıları Ders Öğrenme Çıktıları (Kazandırılan Yetkinlikler)
YETERLİLİKLER PROGRAM KAZANIMLARI Eğitim amaçları, bir programın eğitsel misyonunu nasıl planlamayı sağladığını ve paydaşlarının gereksinimlerini nasıl karşılayacağını bildiren açık, genel ifadelerdir. Programın eğitim amaçları, mezunların bir programı bitirmelerini izleyen birkaç yıl içinde gerçekleştirmeleri beklenenleri tanımlayan ifadelerdir. Programın öngörülen eğitim amaçlarını sağlayabilmesi için programdan beklenen program kazanımları nın belirlenmesi gerekir. Ulusal Ulusal düzeyde düzeyde Yeterlilikler yükseköğretim yükseköğretim Çerçevelerinin yeterlilikleri yeterlilikleri arasındaki gözönünde ilgi tutulabileceği ilişkiyi bulundurularak açıklayan, ve bu herhangi ulusal sayede ve uluslararası bir meslek paydaşlarca alanındaki farklı ülkelerin yeterliliklerin tanınan yeterliliklerini ve ilişkilendirilebilen, ilgili paydaşların yeterliliklerin birbirleriyle belirli ilişkilendirilebileceği görüşleri alınarak belirli bir düzen bir düzen içerisinde içerisinde yapılandırıldığı şemsiye (üst) bir sistemdir. çerçevelerdir. yapılandırıldığı bir sistemdir. Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi Bölüm Misyonu Temel Alan Yeterlilikleri Paydaş Görüşleri Eğitim Amaçları Program kazanımları Program kazanımları; öğrencilerin programdan mezun oluncaya kadar kazanmaları gereken bilgi ve becerileri tanımlayan ifadelerdir. Dış paydaş görüşleri (Mezunlar, işverenler, meslek odası temsilcileri, danışma kurulu) İç paydaş görüşleri (Öğretim üye ve elemanları, bölüm personeli, öğrenciler,..) Ders Öğrenme kazanımları
Yüksek Öğretim Kurumlarından Beklentiler: Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi ve Alan Yeterlilikleri doğrultusunda yükseköğretim programlarının (lisans, yüksek lisans ve doktora) program yeterliliklerini öğrenme çıktılarına dayalı olarak tanımlamaları, Program yeterliliklerinin başarılmasını sağlayacak ders/modüllerin belirlenmesi, Ders/modüllerin öğrenme çıktılarının belirlenmesi, Ders/modüller için öğrenci iş yükünün ve ACTS kredilerinin hesaplanarak sürekli kalite geliştirme çalışmalarına entegre edilmesi beklenmektedir.
Temel Alan, Yeterlilik Düzeyi ve Yeterlilik Türünü seçerek programını gözden geçirme
TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ(TYYÇ) LİSANS 1. Ortaöğretimde kazanılan yeterlikler üzerine kurulan, alanındaki en güncel bilgileri içeren ders kitapları, uygulama araç ve gereçleri ve diğer bilimsel kaynaklarla desteklenen ileri düzeyde bilgi ve kavrayışa sahip olmak, bunları kullanabilmek (BİLGİ) 2. Alanında edindiği ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanabilmek, Alanındaki kavram ve düşünceleri bilimsel yöntemlerle inceleyebilmek, verileri yorumlayabilmek ve değerlendirebilmek, sorunları tanımlayabilmek, analiz edebilmek, kanıtlara ve araştırmalara dayalı çözüm önerileri geliştirebilmek. (BECERİLER) 3. Bir yabancı dili kullanarak alanındaki bilgileri izleyebilmek ve meslektaşları ile iletişim kurabilmek (Avrupa Dil Potföyü Genel Düzeyi: B1 Düzeyi) (KİŞİSEL VE MESLEKİ YETKİNLİKLER) 4. Alanının gerektirdiği düzeyde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanabilmek (Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı Düzeyi: İleri Düzey) (KİŞİSEL VE MESLEKİ ETKİNLİKLER )
ÇEP
90
BÖLÜMLER AKTİF İNAKTİF TOPLAM ACİL VE AFET YÖNETİMİ 1 1 2 BESLENME VE DİYETETİK 17 1 18 ÇOCUK GELİŞİMİ 7-7 DİL VE KONUŞMA TERAPİSİ 2 1 3 EBELİK 6 1 7 ERGOTERAPİ 2 3 5 FİZYOTERAPİ VE REHABİLİTASYON 15 1 16 GERONTOLOJİ - 2 2 HEMŞİRELİK 18-18 SAĞLIK YÖNETİMİ 11-11 SOSYAL HİZMET 5 1 6 SPOR BİLİMLERİ 1 1 2 ODYOLOJİ 4 4 8 PERFÜZYON - 1 1 TOPLAM 89 17 106 SABDEK; Alt Yapı Komisyonu Raporu2015
BÖLÜMLER (BİLGİ ALINAN FAKÜLTE SAYISI) ÖĞRENCİ SAYILARI (MİN-MAX) ÖĞRENCİ SAYILARI (X ± SD) ACİL VE AFET YÖNETİMİ (1) 10 10 BESLENME VE DİYETETİK (16) 60-510 240,4 ± 143,2 ÇOCUK GELİŞİMİ (7) 1-374 217,3 ± 143,6 DİL VE KONUŞMA TERAPİSİ (2) 10-108 59 ± 69.3 EBELİK (5) 7-427 269,8 ± 159,9 ERGOTERAPİ (2) 10-173 91,5 ± 115,3 FİZYOTERAPİ VE REHABİLİTASYON (14) 59-614 321,2 ± 190,2 GERONTOLOJİ (-) - - HEMŞİRELİK (17) 80-1174 535,9 ± 358,3 SAĞLIK YÖNETİMİ (11) 30-607 191,6 ± 171,4 SOSYAL HİZMET (4) 60-348 192,5 ± 147,1 SPOR BİLİMLERİ (1) 176 176 ODYOLOJİ (4) 61-224 159,8 ± 72,4 PERFÜZYON (-) - - SABDEK; Alt Yapı Komisyonu Raporu,2015
BÖLÜMLER (BİLGİ ALINAN FAKÜLTE SAYISI) ACİL VE AFET YÖNETİMİ (1) ÖĞRETİM ELEMANI SAYISI (MİN-MAX) ÖĞRETİM ELEMANI SAYISI (X±SD) BESLENME VE DİYETETİK (18) 2-62 11,4 ± 13,8 ÇOCUK GELİŞİMİ (6) 3-16 11,2 ± 5,2 DİL VE KONUŞMA TERAPİSİ (2) 2-10 6,0 ± 5,7 EBELİK (5) 3-9 6,4 ± 2,4 ERGOTERAPİ (1) 17 17 FİZYOTERAPİ VE REHABİLİTASYON (14) 2-105 17,2 ± 25,9 GERONTOLOJİ (-) - - HEMŞİRELİK (18) 4-66 19,8 ± 15,0 SAĞLIK YÖNETİMİ (11) 2-20 7,1 ± 5,6 SOSYAL HİZMET (4) 2-14 8,3 ± 5,7 SPOR BİLİMLERİ (1) 4 4,0 ODYOLOJİ (4) 1-26 6,8 ± 9,7 PERFÜZYON (-) SABDEK; Alt Yapı Komisyonu Raporu,2015
BÖLÜMLER (BİLGİ ALINAN FAKÜLTE SAYISI) ÖĞRENCI/ÖĞRETİM ELEMANI ACİL VE AFET YÖNETİMİ (1) BESLENME VE DİYETETİK (18) 21,08 ÇOCUK GELİŞİMİ (6) 19,4 DİL VE KONUŞMA TERAPİSİ (2) 9,8 EBELİK (5) 42,2 ERGOTERAPİ (1) 5,3 FİZYOTERAPİ VE REHABİLİTASYON (14) 18,6 GERONTOLOJİ (-) HEMŞİRELİK (18) 27,1 SAĞLIK YÖNETİMİ (11) 26,9 SOSYAL HİZMET (4) 23,2 SPOR BİLİMLERİ (1) 44 ODYOLOJİ (4) 23,5 PERFÜZYON (-) SABDEK; Alt Yapı Komisyon Raporu,2015
Eğitim Alanlarının Sayısı 60 50 53 47 40 30 20 10 0 28 17,1 16 13 11 7,3 7,6 2 4,2 1 1 1 1 3,5 3,9 1 1 1 1 MİN MAX ORTALAMA Hemşirelik Lisans Eğitimi Çalıştayı, 2017 SABDEK; Alt Yapı Komisyon Raporu,2015
Ofis ve Sosyal Alanlar Ofis ve Sosyal Alanlar Min-Max (X ± SD) İdari mekanların sayısı, 2-61 12,7 ± 14,3 İdari mekanların alanı, m 2 30-1126 315,7 ± 287,2 Öğretim elemanı ofis sayısı 6-175 38,6 ± 40,6 Öğretim elemanı ofis alanı, m 2 69-2927 829,4 ± 782,5 Sosyal mekanların sayısı 1-7 2,5 ± 1,8 Sosyal mekanların alanı, m 2 30-9513 1526,3 ± 3053,6 SABDEK; Alt Yapı Komisyon Raporu,2015
Asgari Ölçütleri Belirlenen Programlar Beslenme ve Diyetetik Dil ve Konuşma Ergoterapi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Hemşirelik Sağlık Yönetimi İş Sağlığı ve Güvenliği Çocuk gelişimi Ebelik
Sorunlar Kontenjanlardaki hızlı artışın devam etmesi Öğretim üyesi sayısının yetersizliği Dersliklerin ve labaratuvarların kapasite ve fiziki koşullarının yetersizliği Derslerin Klinik Uygulamaları için gerekli alanların yetersizliği
BOLOGNA SÜRECI AVRUPA YETERLİLİK ÇERÇEVESİ ULUSAL YETERLİLİK ÇERÇEVESİ ALAN YETERLİLİKLERİ PROGRAM ÇIKTILARI/YETERLİKLERİ DERS /MODÜL ÖĞRENME KAZANIMLARI ÖĞRENME VE ÖĞRETME YÖNT.ECTS/AKTS ÖLÇME DEĞERLENDİRME SÜREKLİ İYİLEŞME KALİTE
Fırsatlarımız Çekirdek Eğitim Programlarımızın kabulü Asgari ölçütlerin tamamlanması SABAK
Sağlık Bilimleri eğitiminin sadece üniversite eğitimiyle sınırlı olmaması, öğrenme sürecinin aktif profesyonel hayatta da devam etmesi gerektiği, hızla gelişen teknolojinin bunu zorunlu kıldığı önemle dikkate alınmalıdır. Çağdaş üniversitenin temelinde, araştırmayı destekleyen bir eğitim ve öğretim uygulaması yer almaktadır. Öğretim üyelerinin yapacakları araştırma projeleri, ders içeriğinin daha iyi özümsenmesini sağlayacaktır.
Kütüphane ve laboratuarların önemi Öğrencilerin dersleri, sadece bir ders olarak görmeyerek, incelenen konuların doğasını öğrenmeleri için araştırmaya yönelmelerine ve bilim dallarını sevmelerine yardımcı olacaktır. Ulusal ve uluslararası yayınlarla donatılmış bir kütüphane, öğrencilere araştırma şevki verecek,çalışmalarında daima yeniliğe açık olmalarına ışık tutacaktır.
Teknolojiyi yakından izleyerek oluşturulan araştırma ve geliştirme laboratuarları, öğrencileri araştırmaya yönlendirecek, teorik bilgilerinin deneysel çalışmalarla bütünleşmesini sağlayacaktır İyi bir eğitim ekipmanı ile donatılmış, iyi aydınlatılmış, havalandırması iyi, öğrenci sayısına uygun, yeterli sayıda sınıflar bulunmalıdır.
Yol Haritamız ne olmalı? Tüm fakülteler, Ar-Ge çalışmalarına ağırlık vermeli ve uluslararası araştırma kuruluşları ve diğer üniversitelerle yakın işbirliği içinde bulunarak, bilgi ve deneyim alışverişinin hızlı, ekonomik ve verimli bir şekilde gerçekleştirilmesine katkı sağlamalıdır.
Doğru Yeterliliklerle Donanmış Mezunlar? Yeterlilikler garanti altına alınmalıdır! Alana özg yeterlilikler garanti altına nasıl alınacak? Ne yapmalıyız? Tüm paydaşlarla çalıştaylar yapılmalı ve alana özgü yeterliliklere ulaşılmada kriterler belirlenmelidir.
Sağlık Bilimleri eğitiminde ideal olana ulaşma ve sürekli iyileşmenin sağlandığı bir eğitim sürecinin yapılandırılması önemlidir. Ulusal ve uluslararası düzeyde belli standartların sağlanması, eğitimin son ürünü olan sağlık profesyoneli adaylarının kalitesini artıracaktır. Akreditasyonun temel kavramları minimum akademik standartlar ve değerlendirmedir.