PRT 403 Geç Asur-Geç Babil Arkeolojisi 12. Babil Arkeolojisine giriş. Nabupolazar ve Nabukadnezar Dönemi Babil, İştar Kapısı
Babil Kenti Kentin Geç Babil Dönemi plan şeması, 1.8 km. uzunluğunda şehrin etrafını çevreleyen dış duvarlarla birlikte kuvvetli bir şekilde tahkim edildiğini ortaya koydu. İç ve dış çevre duvarından oluşan savunma sistemi, pişmiş toprak tuğlalarla yapılmış, ayrıca bir hendek ve kuvvetli bir toprak set eklenmiştir. Dış duvarlar, Babil tepesinin kuzey bölümünü kapsayan Nabukadnezar ın yazlık sarayını içerir. İç çevre duvarları, çevresi 8.150 m yi bulan geniş dikdörtgen bir alanı çevirir. Fırat bu kesimi tam eşit olmayan iki alana ayırmaktadır. Yazıtlarında gösterdiği gibi şehir duvarlarının inşası en azından Geç Assur dönemine kadar uzanmaktadır. Kentin 8 kapısı vardır ve kısmen kazılabilmiştir. Yazıtlara göre bu kapıların adları biliniyor. Kentte bir çok cadde vardır. Caddelerin sistemi (şebekesi) rüzgar yönüne göre düzenlenmiştir. (kuzeydoğu, kuzeybatı, güneydoğu, güneybatı yönünde). Şehir kapılarının en meşhuru tuğlalarındaki kabartma süslemelere göre, İştar kapısıdır. Bu güçlü çift kapı, bastiyonlarla desteklenmiş olup, muhtemelen hepsi Geç Babil dönemine ait birden fazla inşa safhası göstermektedir. Bu yapı evreleri, duvarların süslenmesinde kullanılan tekniklerle belirlenmektedir.
Kuzeyden gelen İştar kapısına uzanan 250m uzunluğunda ve 20-24 metre genişliğinde bir merasim caddesi mevuttur. Bu yolun her iki tarafı kalın duvarlarla sınırlandırılmıştır. Duvarların alt bölümünde sırlı tuğlaların üzerinde kabartma olarak yapılmış, rozetlerle çevrelenen aslanlar vardır. Yazıtlara göre, şehir duvarının kuzeyinde yer alan sitadel, Nabukadnezar zamanında inşa edilmiştir. Sur sisteminin içine uzanan güney sitadelinin tarihi, Assur hakimiyetine kadar geri gider. Buradaki sarayın geniş 5 avlusu mevcuttur. Bu avlulu kompleks resmi işler ve residansa ayrılmıştır. 3. avludaki taht odasının cephesi, stilize hayat ağacı, rozetler ve bir aslan frizinin yer aldığı sırlı tuğlalarla süslenmiştir. Babil in merkezinde Esagila adında bir kutsal alan vardır. Burada Baş Tanrı Marduk a adanmış bir mabet yapısı mevcuttur. Amran İbn Ali Tepesi olarak bilinen bu alan zamanında 15m dan daha fazla kum ve moloz yığınıyla kaplıymış, dolayısıyla çoğu bölümü tüneller açılarak kazılmıştır. Bu alanın kuzeyinde Etemenanki olarak anılan kutsal alanda Babil kulesi olarak bilinen yapı vardır. Etrafında temenosu vardır. Yapı 91x91 m ebadında kare görünümlüdür.
Burası bir ziggurat şeklinde olup, yüksekliği 90m. Yapı bize Yeni Babil zigguratlarını tanıtmaktadır. En üst basamakta Tanrı Marduk kültü için yapılmış bir tapınak mevcutmuş. Yapının 51 m. yüksekliğinde ve 9 m. genişliğinde anıtsal bir merdiveni varmış. İştar kapısından gelen ve yeni yıl kutlamalarının yapıldığı tören yolu Etemenanki kutsal alanının güney köşesine uzanmaktadır. Buradan Fırat yönüne gidildiğinde 123m. zzunluğunda bir köprü yapılmıştır. Köprünün sadece 7 adet, duvarla çevrili payandaları kalmıştır.tören yolu çevresinde yoğunlaşan mabetler görülmektedir. İştar kapısının hemen yanında Ana Tanrıça Ninmah mabedi mevcuttur. Burası Assurbanipal tarafından yapılmıştır ve 53x35m ebadındadır. Mabet, avlu ve çevresindeki mekanlardan oluşuyor. Esas kutsal alanı, ikili cella şeklindedir. Bunlar enine cella şeklinde düzenlemiştir. Cella grubu ile bağlantılı mekanlar vardır. Mimari özellik III. Ur dönemi özelliğidir. Bunun yanında Gula mabedi vardır. Özellikleri Ninmah a benziyor. Marduk mabedi (Esagıla), ana bina 85x95m. Olup, ortada cella ve ikili cella grubu mevcuttur.
Strommenger, E.1962, no.61
Strommenger, E.1962, no.62-64
Strommenger, E.1962, no.65-66
Babil Koldewey,R.1913, şek.19
Babil Koldewey,R.1913, şek.16
Babil Koldewey,R. 1913, şek.21
Babil Koldewey,R. 1913, şek.24
Babil Koldewey,R. 1913, şek.27,29
Koldewey,R. 1913, şek.31,32 Babil
Koldewey,R. 1918 lev.9
Koldewey,R. 1918 lev.20
Babil Koldewey,R. 1913, şek.38
Babil Koldewey,R. 1913, şek.44,46
Koldewey,R. 1913, şek.119
Koldewey,R. 1913, şek.152