SAĞLIK HİZMETLERİNİN TEMEL AMACI Kişi, Aile ve Toplumların Sağlıklarının Korunması, Geliştirilmesi Hasta Olanların Tedavi Edilmesi Tedavi Edilenlerin Geri Kalan Yaşamlarını Sağlıklı Olarak Sürdürelebilmesi
ÇALIŞAN MEMNUNİYETSİZLİĞİNİN TEMEL SEBEPLERİ DEMOTİVASYON İŞ YAŞAM KALİTESİNİN YETERSİZLİĞİ DÜŞÜK MEMNUNİYET İŞ KALİTESİ SOSYAL YAŞAM MEMNUNİYETSİZLİĞİ FİZİKSEL ALTYAPI YETERSİZLİĞİ
ÖNEMLİ BİR UYARI!!! İş doyumu, çalışanların yaptıkları işten ve bu işi yaptıkları fiziki ortamdan ve ortamda mevcut atmosferden duydukları tatmin ile sağlar. Bağlılık, bireyin kendini kuvvetli bir biçimde, kurumun bir parçası gibi hissetmesi ve kendini o şekilde tanımlaması ile mümkün olur.
SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA MEMNUNİYETİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER ÇALIŞMA SÜRELERİ Mesai Saatleri Nöbet Süreleri Mesleki Riskler ÜCRET ADALETSİZLİĞİ Döner Sermaye Nöbet Ücretleri Emeklilik Fiili Hizmet MOBBİNG İŞ KAYNAKLI STRES İŞ YÜKÜ TÜKENMİŞLİK ŞİDDET
Ne Var? Mecburi Hizmet Var! Sağlıkta Şiddet Var! Personel Yetersizliği Var! Radyasyon Var! 7 Gün 24 Saat Çalışmak Var! Hasta Kuyrukları Var! Mobbing Var! Tükenmişlik Var! Ne Yok? Çalışanın Sesini Duyan Yetkili Yok! Mesleki Saygınlık Yok! Maddi Karşılık Yok!
ÜCRET Ülkeler Ücretler Hemşire Ücretleri Norveç 3.075 $ Almanya 2.244 $ Finlandiya 2.230 $ İngiltere 2.782 $ TÜRKİYE (Ek Ödeme Dahil) 943 $ Tayvan 996 $ Avrupa dan 3 Kat Fazla Çalışıyoruz Avrupa nın Yarısı Kadar Alamıyoruz YANİ; 6 KAT MAĞDURUZ! Kaynak: Worldsalaries.org
ÜCRET Ülkeler Pratisyen Hekim Ücretleri Ücretler ABD 8.189 $ İtalya 3.294 $ Finlandiya 3.794 $ İngiltere 6.045 $ TÜRKİYE (Ek Ödeme Dahil) 1.310 $ Tayvan 2.885 $ Avrupa dan 3 Kat Fazla Çalışıyoruz Avrupa nın Yarısı Kadar Alamıyoruz YANİ; 6 KAT MAĞDURUZ! Kaynak: Worldsalaries.org
ÇALIŞMA SÜRELERİ AVRUPA BİRLİĞİ TÜRKİYE ÖZELLİKLER Haftalık Çalışma Süresi 2003/88/EC sayılı AÇSD Hekimlerin çalışma süreleri haftalık 40 saati aşmayacaktır. 2368 sayılı Sağlık Personelinin Tazminat ve Çalışma Esaslarına Dair Kanun Kamu sağlık hizmetlerinde çalışan personelin haftalık kanunî çalışma süresi 45 saattir. Gece Çalışma 24 Saatlik Periyot İçin Maksimum 8 Saat Değişken Yıllık İzin Yılda 4 Haftalık Ücretli İzni Kapsar Hizmeti 1 Yıldan 10 yıla Kadar Olanlar için 20 gün, hizmeti 10 yıldan fazla olanlar için 30 gün Kaynak: http://www.ttb.org.tr/kutuphane/nobet_2011.pdf
İŞ YÜKÜ
İŞ YÜKÜ
SAĞLIK ÇALIŞANLARININ OLASI RİSKLERİ
STRES KAYNAKLARI Vasıfların Kullanılamaması Tekrarlayıcı İş Öğrenme Fırsatı Bulamama Belirsizlik İstem Çatışmaları Yetersiz Kaynaklar
SAĞLIK ÇALIŞANLARI psikolojik şiddet, duygusal baskı, duygusal zorbalık, duygusal saldırı Yaşıyor!
SAĞLIKTA ŞİDDET ARTMAKTADIR!
GÖREVİNİZİ YERİNE GETİRİRKEN ŞİDDETLE KARŞI KARŞIYA GELME KONUSUNDA ENDİŞE YAŞIYOR MUSUNUZ? 18,08% EVET 81,92% HAYIR
SON BİR YIL İÇERİSİNDE PSİKOLOJİK/SÖZEL ŞİDDETE MARUZ KALMA DURUMU 1,74% VAR 98,26% YOK
Mobbing e ve Şiddete Maruz Kalan, Dışlanan, İş Verimi Alamayan, Stresli Koşullarda Çalışan, Meslekten Kaynaklı Risklere Maruz Kalma Korkusu Taşıyan, Keyfi Olarak Nöbet Uygulamalarına Maruz Kalan, Döner Sermaye Yönetmeliğinde Yapılan Değişiklik ve 663 te Gerçekleştirilen Düzenleme Sonrası Endişe Yaşayan Sağlık Çalışanları Yapılan Keyfi Uygulamalara Bağlı Olarak Tükenmişlik Yaşamaktadır!!
Polisler üzerinde yapılan bir çalışmada polislerin duygusal tükenmişlik düzeyleri 25,85 puan ( ki bu sağlık çalışanında 23,96) duyarsızlaşma boyutunda 10,55( sağlık çalışanında 9,51), kişisel başarı ise 25,13 (sağlık çalışanında 28,90) dir. Bu bağlamda Sağlık çalışanlarının tükenmişlik düzeylerinin polislerin tükenmişlik düzeylerine yakın olması, dikkate değer bir husustur.
Fırsatınız Olsa Mesleğinizi Değiştirir miydiniz? 39,2% 60,8% EVET HAYIR Kaynak: Sağlık Çalışanları Sosyo-Demografik Durum Belirleme ve Tükenmişlik Araştırması (2012), Sağlık-Sen
Fırsatınız Olsa Çalıştığınız Hastaneyi / Sağlık Kuruluşunu Değiştirir miydiniz? 44,5% 55,5% EVET HAYIR Kaynak: Sağlık Çalışanları Sosyo-Demografik Durum Belirleme ve Tükenmişlik Araştırması (2012), Sağlık-Sen
Sizi En Çok Kızdıran Nedir? 22,1% 10,3% 10,3% 7,2% 1,2% 24,3% 24,6% SAĞLIK BAKANLIĞI HASTANE YÖNETİMİ SENDİKALAR HASTA VE HASTA YAKINI MEDYA ÇALIŞMA ARKADAŞLARI DİĞER Kaynak: Sağlık Çalışanları Sosyo-Demografik Durum Belirleme ve Tükenmişlik Araştırması (2012), Sağlık-Sen
Hangisi Olsa Daha Mutlu Olurdunuz? 1,2% 9,7% 8,2% 0,6% 23% ADİL YÖNETİCİLER OLSAYDI İŞ YÜKÜM AZALSAYDI DAHA ANLAYIŞLI HASTA VE HASTA YAKINLARI OLSAYDI 12,5% 12% DEĞER VE SAYGINLIK GÖRSEYDİM İŞBİRLİĞİ VE PAYLAŞIM OLSAYDI 18,6% 14,1% GÜVENLİ ÇALIŞMA ORTAMIM OLSAYDI SICAK ÇAY İÇEBİLME İMKANIM OLSAYDI SPORTİF VE SOSYAL İMKANLAR OLSAYDI DİĞER Kaynak: Sağlık Çalışanları Sosyo-Demografik Durum Belirleme ve Tükenmişlik Araştırması (2012), Sağlık-Sen
Katılımcıların %68,6 sı ailesiyle yeterince vakit geçirememektedir. Katılımcıların %44, 1 i meslekten kaynaklı psikolojik sorun yaşamaktadır. Kaynak: Sağlık Çalışanları Sosyo-Demografik Durum Belirleme ve Tükenmişlik Araştırması (2012), Sağlık-Sen
Sağlık çalışanlarının %62,3 ü «hayatından» %72,4 ü «yaşam kalitelerinden» %79,3 ü «çalışma koşullarından» tam anlamıyla memnun değil! Kaynak: Sağlık Çalışanları Sosyo-Demografik Durum Belirleme ve Tükenmişlik Araştırması (2012), Sağlık-Sen
MECBURİ HİZMET
Pratisyen hekimlik, uzman hekimlik ve yandal uzmanlığı için ayrı ayrı asgari 300, azami 600 gün arasında değişen ve bu ünvanları almak için şart olan mecburi hizmet yükümlülüğüdür.
SENDİKAMIZIN KAZANIMI!! Hekim, 5. ve 6. Bölge il ve ilçe merkezleriyle, ayrıca Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen il ve ilçelerde DHY yi gerçekleştirmesi durumunda kendi isteği dışında söz konusu yerlerde tekrar DHY ye mecbur kalmaz.
Bilindiği üzere, 5. ve 6. hizmet bölgelerinde 4924 sayılı Kanuna göre hekim ve uzman hekim çalıştırılmakta bu durum hekime maddi açıdan avantaj sağlamaktadır. 5. ve 6. bölgede 4924 e göre olan kadroların sayısının artırılarak DHY kurası öncesi bu kadroların açıklanması sağlanmalı ve il merkezlerinde yandal uzmanları yanında uzmanlık kadroları da açılmalıdır. Böylece devlet hizmet yükümlülerinden gönüllü olanların bu kadrolara atanması sağlanarak kura öncesi rahatlama sağlanmalıdır.
Yurt dışı görevlendirmelerinin de (Somali, Sudan, vd.), Devlet Hizmet Yükümlülüğü sürelerinden sayılması cazip bir uygulamadır. Ancak, buralarda görev yapan hekimlerin, yurt dışında görev yaptığı sürelerin, mecburi hizmet yaptıkları yere göre değerlendirilmesi uygulama birliği açısından doğru değildir. (ör: Hakkari ve Ankara) Öneri; Burada DHY süreleri yüksek olan dezavantajlı illerden gelen hekimler de Somali veya Sudan gibi ülkelerde görev yaptığında 6. bölge sürelerinden yararlandırılmalıdır.
Özellikle hekim dışı personelin yıllarca aynı ilde çalışmaya mecbur kalıp, tercih ettiği başka bir yere gitmek için hizmet puanı toplamaya çalışması da aslında fiilen bir mecburi hizmet kurgusudur.
Her ilin, hatta o ildeki ilçenin devlet hizmet yükümlülüğü süresi göreceli bir şekilde farklılık arz etmektedir. Bu konuda bilimsel temele ve hakkaniyete dayalı çalışmalar yapılmalıdır. Devlet Hizmet Yükümlülüğü bitiminde yöneticilerin kendi inisiyatifiyle 5-6 aya kadar uzatmalar söz konusu olmaktadır. Bu durumun önüne geçilmelidir. Özellikle 5. ve 6. bölgelerde 4924 kadroları artırılarak devlet hizmet yükümlülüğü kurası öncesi bu kadroların ilan edilmesi ve gönüllüğe göre bu kadrolara atama yapıldıktan sonra kura olması önemlidir.
Mecburi hizmet sağlık çalışanlarını memnun etmemektedir. Mecburi hizmetin gönüllük çerçevesinde gerçekleştirilmesine önem verilmelidir. Bu gönüllülüğün özellikle mali ve kıdem gibi özlük haklarına yansıyan kazanımlarla teşviki noktasında gerekli çalışmalar yapılmalıdır. 4924 Sayılı Yasa dikkate alınarak diğer isteyen sağlık çalışanlarına da hak tanınmalı ve maddi unsurlarla motive edilmelidir. Hekimlerde olduğu gibi isteyen hekim dışı sağlık personeli için de, asıl kadrosu yerinde kalması kaydıyla 4924 e göre tercih yapılmasına imkan tanınmalıdır. Bu sayede sağlık çalışanlarının maddi kazanımlar elde etmesinin yanı sıra istihdam güçlüğü çekilen yerlerde de gönüllülük esasına göre personel yeterliliği sağlanacaktır.
Hasta memnuniyeti kadar çalışan memnuniyetine de önem verilmelidir. Sağlık çalışanlarının örgütsel bağlılığı geliştirilmeli ve iş motivasyonları artırılmalıdır. İstihdam artırılmalı ve yeni istihdam politikaları oluşturulmalıdır. İş güvencesinden yoksun bırakılan taşeron personel uygulamalarına son verilmelidir. Çalışan güvenliği konusunda etkin çalışmalar yapılmalıdır.
Sağlıkta şiddetin önüne geçilmelidir. Sağlık çalışanlarının ücretlerinde ciddi iyileştirmeler yapılmalıdır. İş yükünün ağırlığı ve çalışma şartlarının olumsuzluğu ile tetiklenen mobbing in önüne geçilmelidir. Mecburi hizmet uygulamasına son verilerek, gönüllülüğün teşviki sağlanmalıdır. Adaletsiz döner sermaye sistemi bir an önce düzeltilmelidir.
Sağlık çalışanlarının motivasyonunu artıracak etkinlikler düzenlenmelidir. 663 KHK da yöneticilerin hangi kriterlere göre başarılı ya da başarısız sayıldığının belli olmadığı bir durum söz konusudur. 663 Sayılı KHK da yöneticilerin sadece niceliğe dayalı, özellikle sadece çıktılara dayalı bir güdülenme ve bu noktada sağlık çalışanlarının örselenmesi söz konusudur. Sadece mecburi hizmete ihtiyaç duymadan gönüllük esasına dayalı çalışmalar yürütülmelidir.