Afşin Taşkıran EnderUnix Çekirdek Takımı Üyesi afsin ~ enderunix.org www.enderunix.org/afsin
Özgür / Serbest Yazılım? İlk defa Richard Stallman tarafından ortaya atılmıştır. http://www.stallman.org/
Özgür / Serbest Yazılım? Oluşturulan bir yazılım herkese ait olmalıydı. Bilginin saklı olmaması ilkesini benimsedi. Bundan yola çıkarak kaynak kodlarının da herkes tarafından görülebilir ve geliştirilebilir olmasını kaydetdi.
Özgür / Serbest Yazılım? Özgürlük mü serbestlik mi? Ancak kodu yazan ilk programcının haklarının saklı tutulması gerektiğini düşündü.
Özgür / Serbest Yazılım? Özgür yazılım İngilizce deki free kelimesinin çift anlamlılığı yüzünden sıkıntı yaşamaktadır. Bir yazılımın özgür olarak dağıtılması bedavacılık değildir. Özgür yazılımlar: Pencere yöneticileri, internet araçları, sistem yazılımları, programlama araçları...
GNU Nedir? GNU projesi 1983 de başlamıştır. GNU nun açılımı : Gnu is Not UNIX dir.
GPL Nedir? GPL: General Public License ( Genel Kamu Lisansı) Özgür yazılımlar GPL ile birlikte dağıtılır. GPL lisanslı bir yazılımın kaynak kodlarını istediğiniz gibi değiştirirerek kullanabilirsiniz. Açık kaynak kodlu yazılımlardır. Yazılımın serbestçe dağıtılmasına izin verir. Ancak kaynak kodlarının kapatılmasına izin vermez
Peki ya Linux? Helsinki Üniversitesi' nde bir öğrenci Linus Torvalds... Minix işletim sistemini çok seviyor ancak istediği tüm özellikleri bulamıyordu.
Peki ya Linux? 1991 ağustos ayında hobi olarak bir işletim sistemi tasarlamaya başladı. Minix de olmasıni istediği özellikleri yeni işletim sistemine ekledi. 5 Ekim 1991 de Linux un ilk sürümü 0.02 yi MIT nin haber listelerinde Dünya ya duyurdu. Arkadaşlarının da ısrarıyla Linux un kaynak kodlarını internete verdi.
Peki ya Linux? GNU/Linux işletim sistemi tüm Dünya da büyük yankı buldu.
Linux Nedir? Linux aslında GNU/Linux işletim sisteminin sadece kerneline (çekirdeğine) verilen isimdir. Bir çok program ile bezenen Linux çekirdeği bir Linux dağıtımını oluşturur. Dosya listeleme komutu ( ls ) bile aslında Linux çekirdeği üzerinde çalışan bir programdır.
Linux çekirdeği... Kernel; hergün üzerinden binlerce taşıt geçen kavşakta duran trafik polisi gibidir. Donanım sürücülerine sahiptir. Herhangi bir yazılım, Linux dan bir donanım ya da yazılım için istekte bulunduğunda uygun donanım ya da yazılıma veriyi yönlendirir ve ondan gelen verileri alıp yazılıma iletir. Linux un en büyük avantajı modüler mimariye sahip olmasıdır.istenilen özellikler kolaylıkla eklenip çıkarılabilir.
Linux Çekirdeği
Linux çekirdeği... Linux çekirdeğinin en son kararlı sürümü 2.6.20.7 dir. Soldan sağa doğru dizin hiyerarşisi vardır. En baştaki 2 elektronik/donanım alanında çok büyük bir devrim olduğunda değişebilir. Ortadaki 6 ise kernelin donanım/yazılım sürücülerinde büyük değişiklikler olduğunda değişir.ortadaki rakam çift rakam ise kernelin kararlı, tek rakam ise test aşamasındaki kernel sürümü olduğunu anlatır. Sondaki 20 ise kernele eklenen ufak sayılabilecek değişikliklere göre artar. 7 rakamının olduğu basamak ise 2.6 çekirdek serisinin sonlarına doğru katılmıştır.minor değişiklikleri gösterir.
Linux çekirdeği... 1991-0.02 sürümü 1993-1.0 sürümü 1996-2.0 sürümü 1999-2.2 sürümü 2001-2.4 sürümü 2003-2.6 sürümü çıkmıştır.
Linux, Unix midir? Gnu / Linux? Unix bir işletim sistemi ailesine verilen ortak bir isimdir. Linux (resmi olarak olmasa da ), OpenBSD, FreeBSD, Irix, Solaris, Aix... çeşitli Unix türevleridir. Linux, Unix sistemlerinin tüm avantajlarını taşır.çok kullanıcılı ve networklerde kullanılmak üzere tasarlanmıştır. Linux; çok kullanıcılı (multiusers), çokgörevli (multiprocessing) bir işletim sistemidir.
Kimler Linux kullanıyor? Ford Motor Comp., Ford Otosan IBM Süperonline, TNN.net, Bi-net, Turcom... gibi ana ve alt internet servis sağlayıcıları Marmara Univ., Mersin Univ., Odtu, Itu..(Türkiye deki üniversitelerin %91' i) ÖSYM Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Bankalar GSM Operatörleri
Nerede Linux Kullanılıyor? PC- Kişisel bilgisayarlar IBM S/390 Apple PowerPC Compac IPAQ Teba ocakları Casio saatleri Marsa giden uzay araçları
Neden Linux? Serbest bir Dünya! Farklı bir felsefe. Yazılım geliştirmek için ideal bir ortam Güvenilir ve güçlü Düşük sahip olma maliyeti Esnek (Modüler ve açık kodlu yapısı sayesinde) Çok hızlı büyüyor ve gelişiyor
Neden Linux Sunucu? Çok kullanıcılı, çok geniş, yüksek derecede güvenlik gerektiren sağlam ağlar için tasarlanmıştır. Hemen her servisi ve standartı destekler. Esnektir. Her duruma uyum sağlar. Açık kaynak kodlu olduğu için güvenliği onbinlerce programcı tarafından denetlenir ve düzenlenir. Uzaktan yönetimi çok kolaydır.sunucuya fiziksel müdahale gerektirmeyen herşeyi uzaktan yapabilirsiniz. Linux her durumda servis vermeye devam etmek için tasarlanmıştır.bir program kurduğunuzda ya da ayarlarını değiştirdiğinizde makineyi kapatıp açmanız gerekmez.
Neden Linux Masaüstü? Birbirinden farklı pencere yöneticileri (GNOME, KDE, WindowMaker...) kullanılabiliyor.tek bir görünüş ve pencere sistemine saplanıp kalmıyorsunuz. Seçme özgürlüğü.. Modern multimedia uygulamalarını destekliyor. Linux de virüs yok! Aldığınız bir dosyanın üzerine iki kere çift tıkladınız diye bilgisayarınız dağılmıyor. Çok geniş bir yelpazede seçebileceğiniz özgür yazılım desteği var.her gün onlarca Linux sürümünün yeni sürümü piyasaya çıkıyor. Aynı bilgisayarı binlerce kullanıcı birbirlerinin dosyalarına ve ayarlarına dokunmadan kullanabiliyor. Sistem yöneticisi tarafından erişim hakları kesin ve erişilemez şekilde ayarlanabiliyor.
Linux Dağıtımları Dünya üzerindeki çeşitli kişi,kurum ve kuruluşlar; amaçlarına uygun derledikleri bir Linux kerneli üzerine istedikleri yazılımları ekleyerek ve düzenlemeler yaparak kendi Linux sürümlerini oluşturmaktadırlar. Linux sürümleri arasında mimari olarak hiçbir fark yoktur.çünkü hepsi de Linux dur! Dünya da yüzlerce Linux dağıtımı bulunmaktadır. Siz de kendinize göre bir kernel derleyip isminizi taşıyan bir Linux dağıtımı oluşturabilirsiniz.
Linux Dağıtımları Çeşitli Linux dağıtımları: Gentoo << www.gentoo.org Pardus << www.pardus.org.tr Debian GNU/Linux << www.debian.org Ubuntu << www.ubuntu.com Mandriva << www.mandriva.com Slackware Linux << www.slackware.com Red-Hat Linux << www.redhat.com OpenSuSe Linux << www.suse.com Knoppix Linux << www.knoppix.net
Serbest Yazılım Dünyası www.enderunix.org http://devel.enderunix.org www.freshmeat.net www.sf.net www.kernel.org www.linux.org.tr
Adresler EnderUnix E-Posta Listeleri http://lists.enderunix.org EnderUnix Dökümanları http://www.enderunix.org/docs Günlüğüm http://www.enderunix.org/afsin/blog
Yararlanılan Kaynaklar Linux Nedir?; Afşin Taşkıran; www.enderunix.org/afsin https://people.chem.umass.edu/wiki http://www.kernel.org
Teşekkürler Samsun Valiliği Ondokuz Mayıs Üniversitesi Elektrik Mühendisleri Odası
Teşekkürler Afşin Taşkıran afsin ~ enderunix.org www.enderunix.org/afsin