REHNİN PARAYA ÇEVRİLMESİ YOLUYLA TAKİP ( İİK m. 145-153) Stj. Av. Şeyma ÇELİK
Rehin, maddi hukuk bakımından birtakım özellikleri olan aynî bir teminattır. Bu özelliklerine uygun olarak, rehinli alacağın takip edilmesi de bir takım özellikler gösterecektir. Bu nedenle de İcra ve İflas Kanununda ayrıca düzenlenmiştir. Rehnin paraya çevrilmesi yoluna başvurulabilmesi için öncelikle bir rehin söz konusu olmalıdır. Borç muaccel olduğunda ödenmezse, rehin sahibi alacaklı, rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takibe başvurarak rehinli malın satılmasını ve satış bedelinden alacağının karşılanmasını isteyebilir. Ancak ödenmeyen alacak yerine rehinli malın kendisine verilmesini isteyemez, bu yönde yapılan anlaşmalar da geçersizdir. Rehnin paraya çevrilmesi yolu kural olarak bir ilamsız icra yoludur. Çünkü burada da rehin alacaklısının takip yapabilmesi için bir mahkeme ilamı göstermesi gerekli değildir. Fakat, alacak veya rehin hakkı veya her ikisi birden bir ilama bağlı ise, rehin alacaklısı ilamlı icra yoluna başvurur.
Rehnin Paraya Çevrilmesi Yoluna Başvurma Zorunluluğu (İİK m.45) Alacağı rehinle temin edilmiş bir alacaklı, alacağını takip yaparak elde etmek isterse, kural olarak önce rehnin paraya çevrilmesi yolu ile takip yapmalıdır. Yani önce rehne başvurma zorunluluğu (İİK m.45,i) şeklinde bir kural söz konusudur. İşte bu başvurma ile başlayıp, rehinin satılarak bedelinden rehin alacaklısının alacağının ödenmesi ile biten takip yoluna, rehnin paraya çevrilmesi yolu ile takip denir. Bu ilk önce başvurulan rehnin paraya çevrilmesi yolunda, icra dairesi rehnedilen malı satar ve bedeli ile rehin alacaklısının alacağını öder. Satış bedeli alacağı karşılamaya yetmezse, rehinli alacaklı, rehinle karşılanamayan kısım için haciz veya iflas yolu ile takip yapabilir. Rehne rağmen diğer takip yollarına başvurulması durumunda, süresiz şikayet söz konusu olur. Ancak bu zorunluluk, bir alacağın rehinle güvence altına alınmış kısmı içindir. Rehin dışında kalan alacak kesimi için icra ya da iflas takibi yapılabilir.
Rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takip yapma zorunluluğunun dört adet istisnası vardır; Sermaye Piyasası Kanunu nda tanımlanan konut finansmanından kaynaklanan rehinle temin edilmiş alacaklar ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığı nın rehinle temin edilmiş alacaklarının takibinde rehnin paraya çevrilmesi yolu ile takip yapılmadan doğrudan haciz yolu ile takip yapılabilir. Alacağı kambiyo senedine bağlı alacaklı, alacak rehinle temin edilmiş olsa dahi, rehnin paraya çevrilmesi yolu ile takibe başvurmadan, doğrudan kambiyo senetlerine özgü haciz veya iflas yoluyla takip yapabilir. İpotekle temin edilmiş olan faiz ve yıllık taksit alacakları için de, rehin alacaklısı rehnin paraya çevrilmesi yolu ile takip yapılmadan doğrudan haciz yolu ile takip yapabilir. Gemi üzerinde akdi veya kanuni rehin hakkı olan alacaklı, önce rehnin paraya çevrilmesi yoluna başvurmadan iflas yoluyla takip yapabilir.
Önce rehne başvurma zorunluluğu müteselsil kefil hakkında uygulanmaz. Bu yüzden rehinle temin edilmiş alacak için ayrıca müteselsil kefil varsa alacaklı ona karşı haciz veya iflas yoluna başvurabilir. Rehinin paraya çevrilmesi yoluyla takip genel haciz yoluyla takibe benzemekle birlikte en büyük fark REHİNİN PARAYA ÇEVRİLMESİ YOLUYLA TAKİPTE, HACİZ PROSEDÜRÜN OLMAMASIDIR. Çünkü haczin amacı paraya çevrilecek mal ya da haklara el koymaktır. Oysa rehinde paraya çevrilecek mal ya da hak, takipten önce zaten güvence altına alınmıştır.
Buna göre rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takibin safhaları şöyledir; Rehnin paraya çevrilmesi yoluyla ilamsız takibin safhaları; 1- Takip talebi 2- Ödeme emri ve kesinleşmesi 3- Paraya çevirme (satış) 4- Paranın ödenmesi Rehnin paraya çevrilmesi yoluyla ilamlı takibin safhaları; ; 1- Takip talebi 2- İcra Emri 3- Paraya çevirme (satış) 4- Paranın ödenmesi
REHNİNİN PARAYA ÇEVRİLMESİ YOLUYLA İLAMSIZ TAKİP TAŞINIR REHNİNİN PARAYA ÇEVRİLMESİ YOLUYLA İLAMSIZ TAKİP Takip Talebi Alacaklının, alacağına ilişkin rehin hakkını bir ilama veya ilam niteliğinde belgeye bağlamaması halinde ilamsız takip yoluyla paraya çevrilecektir. Şöyle ki; genel haciz yoluyla takipteki ilamsız takibe oldukça benzer olan söz konusu takip talebinde; genel haciz yolundan farklı olarak rehnedilen malın ne olduğu, rehin üçüncü kişi tarafından verildiyse söz konusu kişinin isim ve adresi ve var ise sonradan tesis edilmiş rehin hakkının var olup olmadığı takip talebine yazılacaktır.
Ödeme Emri Takip talebini alan icra dairesi borçluya ödeme emri göndererek; - Ödeme süresinin on beş gün olduğunu, - Yedi gün içinde rehin hakkına itiraz etmez ve de on beş gün içinde ödeme yapmaz ise rehinin satılacağını, - Borçlu yedi gün içinde rehin hakkına açıkça itiraz etmezse, artık bu takipte rehin hakkını kabul etmiş sayılacağını, - Sadece rehin hakkına itiraz edilmesi halinde, alacaklının, rehinin paraya çevrilmesi yoluyla takipten vazgeçerek, takibin haciz yolu ile devamını isteyebileceğinin ihtarını yapar. Ödeme emri dışında icra dairesinin, varsa rehinli mal üzerinde alacaklı dışında sonradan gelen rehin hakkı sahiplerine de durumu bir ihbarname ile bildirmesi gerekir. Bu ihbarnamenin gönderilmesindeki amaç, sonradan gelen rehin hakkı sahiplerini yapılan takipten haberdar etmek ve bu şekilde haklarını korunmasını sağlamaktır.
Ödeme Emrine İtiraz Yedi günlük itiraz süresi içerisinde alacaklının rehin hakkına açıkça itiraz etmemiş olan borçlu, artık bu takipte alacaklının bildirdiği rehin hakkını kabul etmiş sayılır ve rehin hakkı tartışma konusu olamaz. Borçlu sadece rehin hakkına itiraz ederse, bununla ödeme emrindeki alacağı kabul etmiş olur. Bu durumda alacaklı rehin hakkına ilişkin itirazın iptalini ya da kaldırılmasını isteyebileceği gibi rehnin paraya çevrilmesi yolu ile takipten ve bununla itiraz edilen rehin hakkında vazgeçerek takibin aynı dosyadan, genel haciz yolu ile devamına, yani borçlunun mallarının haczedilmesini isteyebilir. Borçlu, yedi gün içinde ödeme emrine itiraz etmez veya on beş gün içinde borcu ödemezse ya da itiraz eder de itirazı mahkemece iptal edilir veya icra mahkemesince kaldırılırsa alacalı rehnedilmiş olan taşınır malın satılmasını altı ay içinde isteyebilir.
TAŞINMAZ REHNİNİN(İPOTEĞİN) PARAYA ÇEVRİLMESİ YOLUYLA İLAMSIZ TAKİP Alacağı ipotekle teminat altına alınmış alacaklının elinde ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla ilamlı takip için gerekli belgeler yoksa başvurabileceği yol ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla ilamsız takiptir. İpotek hala mevcut bir alacak için kurulabileceği gibi henüz doğmamakla beraber ileride doğması kesin veya doğması muhtemel bir alacak için de kurulabilir. Bu durumda üç tür alacak için ipotek tesis edilebilir; 1- Halen mevcut bir alacağın temini için 2- İlerde kesin olarak doğacak bir alacağın temini için 3- İlerde doğma ihtimali olan bir alacağın temini için
Birinci halde, yani mevcut bir alacağın temini için ipotek hakkı kurulmuşsa; ipotek akit tablosu(ipotek tesisi hakkında tapu memuru tarafından düzenlenen resmi senet), kayıtsız şartsız bir para borcu ikrarını ihtiva ediyorsa, başvurulacak yol, ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla ilamlı takiptir. Buna karşılık, ikinci ve üçüncü hallerde, yani henüz doğmamakla beraber ileride doğması kesin veya doğması muhtemel bir alacak için ipotek hakkı kurulmuşsa; ipotek akit tablosu kayıtsız şartsız para borcu ikrarını içermiyorsa, o zaman başvurulacak yol, ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla ilamsız takiptir. Fakat alacak veya ipotek hakkı mahkeme ilamı ile tespit edilmişse o zaman gene ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla ilamlı takip yapılır.
Takip Talebi Takip talebi burada da genel haciz yoluyla takipteki gibidir. Oradakine ek olarak buradaki takip talebine, hangi taşınmazın ipotek edildiği ve ipotek edilen taşınmazın bir üçüncü kişiye ait ise, bu üçüncü kişinin isim ve adresi de yazılır. İpoteğe konu taşınmazın mutlaka borçlunun maliki olduğu bir taşınmaz olması gerekmez. Bu sebeple üçüncü kişilerin borçlu lehine teminat olarak gösterdikleri bir ipotek söz konusu ise bu taşınmaz da ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takibin konusu olabilir. Alacaklı takip talebine şu belgeleri eklemek zorundadır; 1- İpotek akit tablosunun tapu idaresince vermiş resmî bir örneği 2-İpotek, cari hesap veya kredi açma sözleşmesi gibi bir sözleşmenin teminatı olarak verilmişse, bu sözleşme ve bununla ilgili diğer belgeler Yetkili icra dairesi, ilamsız icrada yetkili icra daireleri veya taşınmazın bulunduğu yerdeki icra dairesidir. Takip talebini alan icra dairesinin, ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla ilamlı takiptekinin aksine, alacağın muaccel olup olmadığını inceleme yetkisi yoktur. Daire, takip talebine uygun bir ödeme emri hazırlayarak borçluya gönderir. İcra dairesi takip talebi üzerine satış hazırlıklarına başlar. Bu maksatla tapudan kayıt örneklerini ve belediyeden ima durumunu getirtir, takibin kesinleşmesini beklemeden kıymet takdirini yaptırır.
Ödeme Emri Takip talebini alan icra müdürü borçluya ve varsa taşınmazın sahibi üçüncü kişiye bir ödeme emri gönderir. Ödeme emrinde; - Ödeme süresinin 30 gün olduğunun, - Yedi gün içinde borca itiraz edilmez ve otuz gün içinde ödeme yapmaz ise alacaklının taşınmazın satılmasını isteyebileceğinin, - İpotek hakkına itiraz edilemeyeceğinin ihtarı yapılır. Ödeme Emrine İtiraz Borçlu ve varsa taşınmazın sahibi üçüncü kişi yedi gün içinde icra dairesine başvurarak itiraz edebilir. Bu itirazın süresi, şekli, sebepleri ve etkisi genel haciz yoluyla takipteki gibidir. Yalnız burada itiraz sebepleri bakımından bir sınırlama vardır: Borçlu, alacaklının ipotek hakkına itiraz edemez çünkü ipotek hakkı bir resmi senetle tespit edilmiştir. Ödeme emrine itirazın incelenmesi de, genel haciz yoluyla takipteki gibidir. Borçlu, yedi gün içinde ödeme emrine itiraz etmez ve otuz gün içinde borcu ödemezse veya itiraz eder de itirazı mahkemece iptal edilirse veya icra mahkemesince kaldırılırsa, alacaklı, ipotekli malın satılmasını ödeme emrinin tebliğinden itibaren bir yıl içinde isteyebilir.
REHNİNİN PARAYA ÇEVRİLMESİ YOLUYLA İLAMLI TAKİP TAŞINIR REHNİNİN PARAYA ÇEVRİLMESİ YOLUYLA İLAMLI TAKİP Alacak veya taşınır bir mal üzerindeki rehin hakkı veya her ikisi bir ilama veya ilam niteliğindeki bir belgeye bağlanmışsa, taşınır rehni sahibi alacaklı, rehnin paraya çevrilmesi yolu ile ilamlı takip yapabilir. Taşınır rehninin paraya çevrilmesi yoluyla ilamlı takip kanunda ayrıntılı şekilde düzenlenmemiş bu konuda ilamlı icraya ilişkin hükümlerin kıyasen uygulanacağı genel olarak belirtilmiştir. Rehin alacaklısının ilamlı takip talebini alan icra müdürü, borçluya, varsa rehinli malın maliki üçüncü kişiye İİK 32. Maddeye göre bir icra emri gönderir. Bu icra emri ile borçluya yedi gün içinde borcu ödemez ve icranın geri bırakılmasına ilişkin bir karar getirmezse rehnin satılacağı ihtar edilir. İcra emrini alan borçlu, yedi gün içinde borcu ödemez ve icranın geri bırakılması kararı da getirmezse, alacaklı, rehnedilmiş olan taşınır malın satılmasını icra emrinin tebliğinden itibaren altı ay içinde isteyebilir.
TAŞINMAZ REHNİNİN(İPOTEĞİN) PARAYA ÇEVRİLMESİ YOLUYLA İLAMLI TAKİP Bu ilamlı takip iki şekilde olabilir: 1 - Alacak veya ipotek hakkı veya her ikisinin bir ilâm veya ilâm niteliğindeki belgede tespit edilmiş olması halinde, ipotek alacaklısı ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile ilamlı takip yapabilir Alacaklı, takip talebi ile birlikte elindeki ilâm veya ilâm niteliğindeki belgeyi icra dairesine verir. Alacaklı, burada da her icra dairesinde takip talebinde bulunabilir. İpotek alacaklısının ilamlı takip talebini alan icra müdürü, borçluya ve varsa taşınmaz maliki üçüncü kişiye İİK m.32 ye göre yedi günlük ödeme süresi olan bir icra emri gönderir. Bu icra emri ile borçluya, yedi gün içinde borcu ödemez veya icranın geri bırakılmasına ilişkin bir karar getirmezse, ipotekli taşınmazın satılacağı ihtar edilir. Bu icra emrini alan borçlu, yedi gün içerisinde borcu ödemez ve icranın geri bırakılması hakkında bir karar da getirmezse, ipotek alacaklısı taşınmazın satılmasını icra emrinin tebliğinden itibaren altı ay içinde isteyebilir.
2- İpotek akit tablosunun kayıtsız şartsız bir para borcu ikrarını ihtiva etmesi halinde özel bir ilamlı icra yolu öngörülmüştür; Takip Talebi Buradaki takip talebi de, ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile ilamsız takipte olduğu gibidir. Ancak takip talebine ipotek akit tablosunun tapu dairesince verilen resmî örneği eklenir. İcra Emri Takip talebini alan icra müdürü, ipotek alacaklısının takip talebi ile birlikte kendisine vermiş olduğu ipotek akit tablosunun kayıtsız şartsız bir para borcu ikrarını ihtiva ettiğini ve alacağın muaccel olduğunu anlarsa, borçluya ve varsa taşınmaz sahibi üçüncü kişiye bir icra emri gönderir. İİK m.32 deki icra emrinden farklı olan, bu icra emrine şunlar yazılır: - Takip talebindeki kayıtlar, - Borcun otuz gün içinde ödenmesi gerektiği, - Borç otuz gün içinde ödenmez ve icra mahkemesinden icranın geri bırakılması hakkında bir karar getirilmezse, alacaklının taşınmazın satılmasını isteyebileceği ihtarı.
Borcun itfa edilmiş veya ertelenmiş olduğunu iddia eden borçlu, icra mahkemesinden icranın geri bırakılmasını isteyebilir. Burada da, borçlu borcun itfa edilmiş veya ertelenmiş olduğunu, yalnız m.33/i deki belgelerden biri ile ispat edebilir. Alacaklı, borçlunun gösterdiği adi bir ödeme belgesindeki (makbuzdaki) imzasını inkâr ederse, icra mahkemesi, bu belgedeki imza hakkında bir inceleme yapamaz, borçlunun icranın geri bırakılması talebini reddetmek zorundadır İcra mahkemesinin icranın geri bırakılması talebinin reddine ilişkin kararını temyiz eden borçlu veya rehin maliki üçüncü kişi, takip konusu alacağın yüzde on beşi oranında teminat yatırmadığı takdirde satış dâhil hiçbir icra işlemi durmaz. Temyiz talebinin reddi halinde bu teminat, ayrıca bir mahkeme hükmüne gerek kalmaksızın alacaklıya tazminat olarak ödenir. Borçlu otuz gün içinde borcu ödemez ve icra mahkemesinden icranın geri bırakıldığı hakkında bir karar da getirmezse, alacaklı icra emrinin tebliğinden itibaren bir yıl içinde taşınmazın satılmasın, isteyebilir.
Kredi Kurumları İle İlgili Özel Düzenleme 3494 sayılı Kanun ile İcra ve İflâs Kanunu na dâhil edilen 150/I maddesi 4949 sayılı Kanun ile yeniden düzenlenmiştir. Buna göre: Borçlu cari he sap veya kısa, orta, uzun vadeli kredi şeklinde işleyen nakdi veya gayri nakdi bir krediyi kullandıran tarafın (alacaklının) takip talebiyle birlikte icra daire sine verdiği ipotek akit tablosu kayıtsız ve şartsız bir para borcu ikrarını içermese bile, krediyi kullandıran taraf (alacaklı) krediyi kullanan tarafa (borçluya) ait cari hesabın kesilmesine veya yukarıda anılan türde bir kredi hesabının muaccel kılınmasına ilişkin hesap özetinin veya gayri nakdi kredi nin ödenmiş olması halinde tazmin talebinin veya borcun ödenmesine ilişkin ihtarın noter aracılığı ile krediyi kullanan tarafa kredi sözleşmesinde yazılı ya da ipotek akit tablosunda belirtilen adrese tebliğ edildiğini veya 68/b maddesi gereğince tebliğ edilmiş sayıldığını gösteren noterden tasdikli bir sureti icra müdürüne verirse, icra müdürü 149 uncu madde uyarınca işlem yapar. Yani, borçluya icra emri gönderir. Borçlu hesap özetine ve borcun ödenmesine ilişkin ihtara veya gayri nakdi kredi nedeniyle tazmin talebine suresi (8 gün) içinde ve usulüne uygun olarak itiraz etmiş olduğunu ispat etmek suretiyle icra mahkemesine şikâyette bulunabilir. Bu durumda icra mahkemesi, alacaklının alacağını 68/b maddesi çerçevesinde ispatlaması halinde borçlunun şikâyetini reddeder. İcra mahkemesinde yapılan inceleme sırasında, borçlu, borcun sona erdiğine veya ertelendiğine ilişkin resmî veya imzası ikrar edilmiş bir belge sunamazsa takibin durdurulması kararı verilemez.
MÜŞTEREK HÜKÜMLER SATIŞ İSTEME SÜRESİ Alacaklı ödeme ve icra emrinin tebliğinden itibaren altı ay içinde taşınır rehnin satışını isteyebilir; taşınmaz rehnin satışını ise aynı tarihten itibaren bir yıl içinde isteyebilir. Alacaklı bu altı ay veya bir yıllık içinde rehinli malın satışını istemezse, yapmış olduğu rehnin paraya çevrilmesi yolu ile takip düşer. Genel haczi yolundakinden farklı olarak, burada takip düşmekte, yani iptal edilmektedir. Bu altı ay veya bir yıllık satış isteme süresini geçiren alacaklının, eski takibe devam etmesi mümkün olmayıp, yeni baştan rehnin paraya çevrilmesi yolu ile takip yapması gerekir.
PARAYA ÇEVİRME USULÜ Rehinli mallar, genel haciz yolundaki hükümlere göre hacizli mallar gibi, icra dairesi tarafından satılır. Alacaklı için birden fazla taşınmaz rehin gösterilmişse, alacaklı bunların hepsinin satışını aynı zamanda istemelidir. Bunu üzerine, icra müdürü şu iki ihtimale göre hareket eder: 1) Taşınmazlar aynı malike ait ise, icra müdür bunlardan ancak satımı zor olanları satar. Bunlardan elde edilen parayı alacaklıyı tatmine yetiyorsa, o zaman diğerlerinin satışına gerek kalmaz. 2) Taşınmazlar başka başka kimselere ait ise, o zaman rehnedilmiş bütün taşınmazların satılması istenir, alacağı karşılayacağı miktar elde edilene kadar satış yapılır ve elde edildiği paradan alacaklının alacağı ödenir. PARALARIN PAYLAŞTIRILMASI Paraların paylaştırılması da genel haciz yolundaki gibidir. Rehnin satış tutarı bütün rehinli ala cakları ödemeye yetmezse, icra dairesi bir sıra ve pay cetveli düzenler.
REHİN AÇIĞI BELGESİ İki türlü rehin açığı belgesi vardır: Geçici Rehin Açığı Belgesi Kesin Rehin Açığı Belgesi
GEÇİCİ REHİN AÇIĞI BELGESİ (m.150/f) Rehnin paraya çevrilmesi yolu ile takip devam etmekte iken, rehnin satışı sonucunda elde edilecek paranın rehin alacaklısının alacağına yetmeyeceği (onu karşılamayacağı) anlaşılırsa, alacaklı isterse icra dairesi kendisine bir geçici rehin açığı belgesi verir. Geçici rehin açığı belgesi verilmesinin amacı, önce rehinli takip yapma zorunluluğundan doğan sakıncanın giderilmesidir. Alacaklı, bu geçici rehin açığı belgesine dayanarak, aynı takip dosyasında (yani yeni bir haciz takibi yapmadan), alacağının rehinle karşılanamayacağı tahmin edilen kesimi için, icra dairesinden borçlunun diğer mallarının haczedilmesini isteyebilir. Elinde geçici rehnin açığı belgesi bulunan alacaklı, rehnin satılıp açık kesin olarak belli olmadıkça haczettirdiği malların satışını isteyemez. Diğer alacaklarının talebi ile hacizli mallar satılırsa, elde edilen paradan rehin alacaklısının hissesine düşen para, rehin satılıp açık kesin olarak belli oluncaya kadar kendisine ödenmez; icra dairesince muhafaza olunur. Rehin alacaklısı, her halde, rehin satışı sonucunda alacağının tahsil edilmeyen kısmını borçlunun diğer hacizli mallarından rüçhansız olarak alınır.
KESİN REHİN AÇIĞI BELGESİ Rehin, 1) Satış isteyen alacaklının alacağına derece itibariyle rüçhanı olan diğer rehinli alacaklarının tutarından fazla bir bedelle alıcı çıkmadığı için satılmazsa, 2) Satılıp da satış bedeli takip yapmış olan rehnin alacaklısının alacağına yetmezse, rehin alacaklısına birinci halde bütün alacağı için, ikinci halde ise geri kalan (karşılanamayan) alacağı için bir belge verilir; buna kesin rehin açığı belgesi denir. Burada, rehnin paraya çevrilmesi yolu ile takip sonuçlandığı, rehin açığı kesin olarak belli olduğu ve ortada geçici bir durum kalmadığı için, bu belgeye (geçici rehin açığı belgesinin karşıtı olarak) kesin rehin açığı belgesi denir.
Kesin rehin açığı belgesinin hükümleri şunlardır: - Alacaklı, rehin açığı belgesini gösterip, rehnin paraya çevrilmesi yolu ile takip yaptığını, ancak alacağını kısmen veya tamamen alamamış olduğunu ispat ederek, borçluya karşı haciz veya (borçlu iflâsa tâbi ise) iflâs takibi yapabilir. - Alacaklı bir yıl içinde haciz yolu ile takip yaparsa, borçluya yeniden icra veya ödeme emri tebliğ edilmesine gerek yoktur. Bir yıl geçtikten sonra, alacaklının rehin açığı belgesine dayanarak yeniden takip yapması gerekir. Rehin açığı belgesinin verildiği takip, rehnin paraya çevrilmesi yolu ile ilamsız takip idi ise, alacaklı, rehin açığı belgesine dayanarak ancak ilamsız takip yapabilir ve bu takipte borçluya ödeme emri yerine icra emri tebliğ edilmiş olması kanuna aykırıdır. - Kesin rehin açığı belgesi, m.68,i anlamında borç ikrarını içeren senet niteliğindedir. Bu hüküm, rehnin paraya çevrilmesi yolu ile ilamsız takip sonucunda verilen rehin açığı belgesi içindir. İlamlı takip sonucunda verilen rehin açığı belgesi dayanağı olan ilam veya ilam niteliğindeki belge ile birlikte gene ilâm hükmünde olduğundan, ona dayanarak yapılacak takip gene ilamlı takip olacaktır.
İlamsız takipte, rehin açığı belgesinin m.68,i anlamında borç ikrarını içeren senet niteliğinde olması, etkisini ancak bir yıl sonra gösterir. Çünkü bir yıl içinde borçluya ödeme emri göndermeye gerek olmadığından ödeme emrine itiraz ve dolayısıyla itirazın kaldırılmasını sağlayacak bir belgeye gerek yoktur. Rehin açığı belgesi, borç ödemeden aciz belgesinin diğer hükümlerinden yararlanamaz. Mesela alacaklı, rehin açığı belgesine dayanarak iptal davası açamaz. Rehin açığı belgesi ile takip yapılır ve borçlunun malları haczedildikten sonra, alacaklı buna rağmen tatmin edilemezse, o zaman alacaklıya bir borç ödemeden aciz belgesi verilir.
Kaynakça Prof. Dr. Baki KURU-Prof. Dr. Ramazan ARSLAN-Prof. Dr. Ejder YILMAZ, İcra ve İflas Hukuku Ders Kitabı, Ankara: Yetkin Yayınları, 2014 Prof. Dr. Hakan PEKCANITEZ-Prof. Dr. Oğuz ATALAY-Prof. Dr. Meral SUNGURTEKİN ÖZKAN-Prof. Dr. Muhammet ÖZEKES, İcra İflas Hukuku Ders Kitabı, İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2017 Mahmut Coşkun, Açıklamalı-İçtihatlı İcra ve İflas Kanunu, Cilt 3, İstanbul: Seçkin Yayıncılık, 2016