YURT DIŞI YATIRIMLAR POLAT YETER
ENERJİ SEKTÖRÜ GW Büyüme Oranı Hidroelektrik & Marin Rüzgar Güneş Biyoenerji Jeotermal IRENA,Rethinking Energy,2017 2
AB ÜLKELERİ 2020 HEDEFLERİ AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİNDE ENERJİNİN YENİLENEBİLİR KAYNAKLARA ORANI (% brüt enerji tüketimi) Avrupa Birliği nin 2020 yılı için Enerji stratejisi 20-20-20 hedefleri ; HEDEFİNİ YAKALAYAN HEDEFİ Sera gazlarının en az %20 oranında azaltılması Yenilenebilir enerjinin AB nin enerji tüketimi içerisindeki payını en az %20 ye çıkarmak Enerji verimliliğini en az %20 oranında artırmak olarak belirlenmiştir 3
HİBRİT & DEPOLAMA Windlab ve Eurus Enerji nin birlikte Avustralya nın Queensland eyaletinde geliştirdikleri ve dünyanın ilk depolama sistemli hibrit santrali olma özelliği taşıyacak projede Vestas ve Tesla ekipmanları kullanılacaktır. Proje maliyeti 160 milyon USD ve kurulu gücü 60,2 MW olan santral; 12 adet Vestas V136 (3,6 MW) türbini ve Tesla nın 4MWh Lityum-İyon bataryaları ile hayata geçecek ve kontrolü tamamen Vestas sistemleri tarafından yapılacaktır. 43,2 MW 15 MW 2 MW + + 4
JHIMPIR RÜZGAR SANTRALİ nin %100 bağlı ortaklığı olan Pakistan Limited in Jhimpir bölgesinde inşa ettiği 33 türbinden oluşan ve 56,4 MW kurulu güce sahip rüzgar enerjisi santrali Pakistan ın yabancı yatırımla hayata geçen ilk rüzgar santralidir. Finansmanı IFC, ADB, ECO and Habib Bank tarafından sağlanan proje; Project Finance dergisi tarafından 2011 yılında, Orta Doğu nun En İyi Yenilenebilir Enerji Finansmanı Ödülü ne layık görülmüştür. 5
JHIMPIR HİBRİT PROJESİ de dünya trendlerini yakalayan bir şirket olarak; Jhimpir Rüzgar Santrali nin bulunduğu alana 30 MW güneş santrali için başvuru yaparak şirketin ilk hibrit santralinin çalışmalarına başladı. 6
Güç Üretim Üretim BATARYA PROJELERİ SABİT GÜÇ ÇIKIŞI PİK TALEBİN TRANSFERİ KESİNTİLER İÇİN YEDEK GÜÇ Yenilenebilir kaynaklardan gelen ihtiyaç fazlası enerji, sistemde depolanarak sabit güç çıkışı sağlayıp şebekedeki dengesizliği önler. Depolanmış enerji, santralin pik talebi karşılayamadığı zamanlarda devreye girerek şebeke dengesini sağlar. Talebi karşılamak için yeterli kurulu gücü olmayan ülkelerin sıkça karşılaştığı kesinti durumlarında devreye girerek sisteme eleketrik verir. Yenilenebilir Enerji + Depolama Batarya Sistemi Güç Çıkışı Asıl Yük Deşarj Talep Öteleme Deşarj Şarj Yumuşatılmış Yük Deşarj Şarj Zaman Zaman Zaman 7
BATARYA PROJELERİ Depolama Sistemlerinin Gelişmekte Olan Ülkeler için 2016-2025 Yılları Arasındaki Kapasite ve Gelir Artış Beklentisi MW Milyon $ $/kwh 2014-2024 Yılları Arasında Şebeke Ölçekli Enerji Depolama Sistemlerinin Ortalama Teknoloji Maliyet Trendi IFC, Energy Storage, 2017 8
TÜRKİYE DE DEPOLAMA VE HİBRİT Mevcut tesislerde hibrit üretim amacıyla yapılan taslak yönetmelik değişikliği 2015 yılında çıkarıldı, ancak bugüne kadar kabul edilip lisans yönetmeliğine girmedi. Bu nedenle mevcut hibrit sistemler ancak 1 MW tan küçük lisanssız santrallerde olabiliyor. Taslak yönetmelik bu hususların tebliğ ile düzenleneceğini belirtiyordu ancak herhangi bir gelişme olmadı. 9
YURT DIŞI YATIRIM ÜLKE ANALİZİ Politik Riskler Ekonomik Riskler Terör Riski İklimsel Risk Ülkenin İstikrarı İki Ülkenin İlişkisi SEKTÖR ANALİZİ Regülasyonlar Enerji İhtiyacı Talep Tahmini Yatırım Tahminleri Eğitimli İnsan Gücü Teşvikler PROJE ANALİZİ Alanın Uygunluğu Tarife Mekanizması Kur Riski Lojistik için Konum İzin Süreçleri Finansman 10
YURT DIŞI YATIRIM POTANSİYELİ AVRUPA FRANSA Conract-for-Difference (CfD) 3 GW ; 6 X 500 MW 1. periyot için tavan fiyat 74,8 /MWh olarak belirlenmiştir. 2015 yılında rüzgar enerjisine dayalı 21,1TWh (toplam üretimin %3,86si) olan üretimin 2020 yılında 57,9TWh e (toplam üretimin %10,6sı) çıkarılması planlanmıştır 2023 yılında toplam rüzgar ve güneş enerji kurulu gücünün 43 GW a çıkartılması hedeflenmektedir. 2023 yılında onshore rüzgar enerji kurulu gücünü minumum 21,8 GW a, 2030 da ise 45 GW a yükseltmeyi hedeflemektedir. 2030 yılında elektrik tüketiminin %40 ını yenilenebilir kaynaklardan sağlamayı planlamaktadır. 11
YURT DIŞI YATIRIM POTANSİYELİ AVRUPA İSPANYA Mayıs 2017 de yapılan 3000 MW yenilenebilir enerji ihalesinde, kapasitenin 2919 MW ını rüzgar projeleri ortalama 43 /MWh fiyatla Avrupa daki en düşük fiyatlı onshore rüzgar ihalesi oldu. Temmuz 2017 de yapılan 5037 MW lık 2.ihalede ise 40 kazananın; 3909 MW solar projesi 1128 MW rüzgar projesi olmuştur. o 2020 yılında elektrik tüketiminin %40 ını yenilenebilir kaynaklardan sağlamayı planlamaktadır. o 2020 yılında rüzgar kurulu gücünü 38 GW a çıkartarak elektrik tüketiminin %20,8 (78,3TWh) unu rüzgar enerjisinden karşılamayı planlamaktadır. 12
YURT DIŞI YATIRIM POTANSİYELİ MENA ÜRDÜN Ortalama rüzgar hızı 7 m/s nin üzerinde olan Ürdün ün rüzgar ihaleleri; Tafilla (117 MW) - Fujaij (89 MW) FIT 115 $/MWh Round 1 240 MW - 4 proje - FIT 115 $/MWh şeklinde sonuçlanmıştır. Round 2 şebeke yetersizliği yüzünden iptal edilmiştir. TUNUS TÜRKİYE LÜBNAN SURİYE FİLİSTİN ÜRDÜN IRAK Ürdün 2020 yılında yenilenebilir enerji kurulu gücünü 1,6 GW a yükselterek elektrik ihtiyacının %20 sini buradan karşılamayı hedeflemektedir. LİBYA MISIR 13
YURT DIŞI YATIRIM POTANSİYELİ MENA SUUDİ ARABİSTAN Şubat 2017 de açılan 700 MW lık ihalenin; Suudi Arabistan 2023 yılında kadar, 60 projeye yapılacak 30-50 milyar $ yatırım ile yenilenebilir enerji kurulu gücünü 9,5 GW üzerine çıkartmayı hedeflemektedir. 300 MW güneş 400 MW rüzgar projelerine ayrılmıştır. Ekim in ilk haftasında açıklanan sonuçlara göre; 17,8 $/MWh fiyat ile güneş projeleri için şimdiye kadar teklif edilen en düşük ihale fiyatı oldu. Rüzgar sonuçların Kasım ayında açıklanması beklenmektedir. 14
USD / MWh RÜZGAR İHALELERİ 200 İTALYA 180 160 140 GÜNEY AFRİKA 120 ÜRDÜN BİRLEŞİK KRALLIK 100 80 60 PERU BREZİLYA FAS AVUSTRALYA ŞİLİ KANADA ARJANTİN ALMANYA HİNDİSTAN 40 20 MISIR MEKSİKA İSPANYA TÜRKİYE 0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 15
ZORLU ENERJİ TEŞEKKÜR EDERİZ 21