www.pwc.com.tr UFRS Bülten Taşınmazların Yeniden Değerlemesine Olanak Veren Kanunun Ertelenmiş Vergi Haziran 2018 Uluslararası Finansal Raporlama Standartları Bülteni
Konu Konu 25 Mayıs 2018 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan kanun değişikliği ile finans ve bankacılık sektöründe faaliyet gösteren şirketler, sigorta ve reasürans şirketleri, emeklilik şirketleri ve emeklilik yatırım fonları, münhasıran sürekli olarak işlenmiş altın, gümüş alım-satımı ve imali ile uğraşan şirketler ve yabancı para birimiyle defter tutmasına izin verilen mükellefler hariç bilanço esasına göre defter tutan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin aktiflerinde kayıtlı taşınmazların bir defalık yeniden değerlemesine olanak sağlanmıştır. İçerik Bu kanun değişikliği ile yeniden değerleme yapılması zorunlu değildir. Kapsama giren gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, istemleri halinde, bu olanaktan yararlanabileceklerdir. Taşınmaz kapsamına giren varlıklar sat-kirala-geri al işlemine veya kira sertifikası ihracına konu edilen taşınmazlar dışındaki arazi, tapu siciline ayrı sayfada kaydedilen bağımsız ve sürekli haklar, kat mülkiyeti kütüğüne kayıtlı bağımsız bölümlerdir. Yeniden değerleme ise Vergi Usul Kanunu nun mükerrer 298. maddesine göre belirtilen yöntem ve orana göre 30 Eylül 2018 tarihine kadar yapılabilecektir. Yeniden değerleme sonucunda oluşacak değer artışı, bilançonun pasifinde özel bir fon hesabında gösterilecektir. Değer artışı buna göre, yeniden değerleme sonrası ve öncesi net bilanço aktif değerleri arasındaki farktır. Fon hesabı, yasal kayıtlarda, yeniden değerlemeye konu her bir taşınmaz için ayrı izlenecektir. Özel fon hesabında gösterilen değer artış tutarı üzerinden %5 oranında vergi ödenecektir. 2
Bu tutarın serameyeye ilave dışında herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakledilmesi veya işletmeden çekilmesi durumunda, bu tutar gelir veya kurumlar vergisine tabi olacaktır. Bu düzenleme ile fona alınan tutarın sermayeye ilave dışında herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakli veya işletmeden çekilmesi makul bir işletme yönetimi tarafından mümkün gözükmemekle birlikte fon tutarı üzerinden ödenecek verginin mahsubu veya gider yazılması hususu henüz yayımlanmamış olan tebliğ ile netlik kazanacaktır. Beklenti özkaynaklar altında kaydedilecek olan fon üzerinden ödenecek %5 lik verginin (Kanunen Kabul Edilmeyen Gider) KKEG olarak beyanname üzerinden matraha ilave edilmesi gerekliliğidir. TMS 12 açısından bakıldığında bahsi geçen kanun değişikliği neticesinde, yeni düzenlemelerin ertelenmiş vergi hesaplamalarında dikkate alınması gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Buna göre, yeni düzenleme kapsamı dahilindeki işletmeler isteğe bağlı yeniden değerleme yaptıklarında, yeniden değerledikleri varlıklarının vergiye esas değerleri ile finansal raporlamaya esas defter değerleri arasında geçici farklar oluşabilecektir. Geçici farklar iki farklı senaryo dahilinde ele alınabilir; a. Yeni düzenleme ile vergiye esas değerin finansal raporlamaya esas defter değerini aştığı durumda aradaki fark ilerideki dönemlerde geri kazanılacak vergileri belirten ertelenmiş vergi varlığının doğmasına neden olacaktır. b. Yeni düzenleme ile vergiye esas değerin finansal raporlamaya esas defter değerinin altında kaldığı durumda aradaki fark ilerideki dönemlerde ödenecek vergileri belirten ertelenmiş vergi yükümlülüğünün doğmasına neden olacaktır. 3
Ek olarak, taşınmaz kapsamına giren yeniden değerlemesine izin verilen bu varlıkların defter değerlerinin ne şekilde ve hangi dönemde geri kazanılacağı da hesaplamalarda önemlidir. Bu varlıklar üzerinden hesaplanan ertelenmiş vergi borçları ve ertelenmiş vergi varlıklarının, geri kazanım şekline ve dönemine bağlı olarak uygulanacak olan vergi oranı ile de tutarlı olarak hesaplanması gerekmektedir. (TMS 12 P 47, 51-51C) Örneğin arsa, amortismana tabi değildir. Bu nedenle, iki yıl süreyle elde tutulan bir arsa için satış yoluyla geri kazanıma ilişkin varsayımın aksi ispat edilemeyeceğinden, ertelenmiş vergi borcu ya da alacağı arsanın finansal raporlamaya esas defter değerinin satışı yoluyla geri kazanılmasına ilişkin vergisel sonuçları yansıtacağından, 5 Aralık 2017 tarihli Resmi Gazete de yayımlanan yönetmeliğe istinaden %75 den %50 ye indirilen istisna ile, 2018, 2019 ve 2020 dönemlerine isabet eden kazançlar için hesaplanan ertelenmiş vergi kalan %50 nin %22 si, bu dönemlerin dışındaki dönemler için %50 nin %20 si olacak şekilde hesaplanmalıdır. Son olarak, taşınmaz kapsamına giren varlıkların TMS ye göre sabit kıymet veya yatırım amaçlı gayrimenkul olması ve sırasıyla yeniden değerleme modeline veya gerçeğe uygun değer yöntemine göre muhasebeleştirilmesi durumunda hesaplanan ertelenmiş vergi varlığı ya da borcunun, işlemin doğrudan özkaynaklarda ya da doğrudan kar veya zararda muhasebeleştirilmesine bağlı olarak aynı yerde dikkate alınması gerekliliği ise unutulmamalıdır. (TMS 12 P 58, 61A) 4
Sorularınız için bize danışabilirsiniz... PwC Türkiye TFRS Danışmanlık Ekibi TFRSturkiye@tr.pwc.com 2018 PwC Türkiye. Tüm hakları saklıdır. Bu belgede PwC ifadesi, PwC ağını veya PwC ağının üyesi olan bağımsız ve farklı tüzel kişiliklerden oluşan PwC Türkiye yi ifade etmektedir. Daha detaylı bilgi için www.pwc.com/structure adresini ziyaret edebilirsiniz.