21 Aralık 2012 CUMA Resmî Gazete Sayı : 28504 (Mükerrer) YÖNETMELİK

21 Aralık 2012 CUMA Resmî Gazete Sayı : 28504 (Mükerrer) YÖNETMELİK Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından: TEKERLEKLİ TARIM VEYA ORMAN TRAKTÖRLERİNİN AYDINLATMA VE IŞIKLI SİNYAL CİHAZLARININ YERLEŞTİRİLMESİ İLE İLGİLİ TİP ONAYI YÖNETMELİĞİ (2009/61/AT) BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı; 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu hükümleri uyarınca tekerlekli tarım veya orman traktörlerinin yapım ve kullanım bakımından karayolu yapısına ve trafik güvenliğine uyma zorunluluğunu yerine getirmek üzere, tekerlekli tarım veya orman traktörlerine aydınlatma ve ışıklı sinyal cihazlarının yerleştirilmesi ile ilgili olarak traktörlere AT Tip Onayı Belgesi verilmesine ilişkin hükümleri ve bunların uygulanmasına ait usul ve esasları belirlemektir. Kapsam MADDE 2 (1) Bu Yönetmelik; havalı lastik tekerlekli ve azami tasarım hızı 6 ila 40 km/saat olan tekerlekli tarım veya orman traktörlerine aydınlatma ve ışıklı sinyal cihazlarının yerleştirilmesi konusunda traktöre AT Tip Onayı Belgesi verilmesine ilişkin hususları kapsar. Dayanak MADDE 3 (1) Bu Yönetmelik; a) 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 29 uncu maddesine, 29/6/2001 tarihli ve 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanunun 4 üncü maddesine, 3/6/2011 tarihli ve 635 sayılı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 7 nci maddesine dayanılarak, b) Avrupa Birliğinin tekerlekli tarım veya orman traktörlerinin aydınlatma ve ışıklı sinyal cihazlarının yerleştirilmesi ile ilgili 13/9/2009 tarihli ve 2009/61/EC direktifine paralel olarak, hazırlanmıştır. Tanımlar MADDE 4 (1) Bu Yönetmelikte geçen; a) 2003/37/AT: 8/6/2008 tarihli ve 26900 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Tarım veya Orman Traktörleri, Bunların Römorkları ve Birbiriyle Değiştirilebilir Çekilen Makinaları ile Sistemleri, Aksamları, Ayrı Teknik Üniteleri ile İlgili Tip Onayı Yönetmeliğini, b) AT: Avrupa Topluluğunu, c) AT Tip Onayı Belgesi: Tekerlekli tarım veya orman traktörlerine aydınlatma ve ışıklı sinyal cihazlarının bu Yönetmelikte belirtilen hususlara uygun olarak yerleştirilmesi sonucunda traktör için verilen belgeyi, ç) Bakanlık: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığını, d) İmalatçı: Tip onayı veya yetkilendirme sürecinin bütün aşamalarında ve imalat uygunluğunun sağlanmasında Onay Kuruluşuna karşı sorumlu olan ve onay sürecinin konusu olan araç, sistem, aksam veya ayrı teknik ünitenin bütün imalat aşamalarında doğrudan yer almasının şart olmadığı kişi veya kuruluş ile temsilcileri, ayrıca, ürünün tedarik zincirinde yer alan ve faaliyetleri ürünün güvenliğine ilişkin özelliklerini etkileyen gerçek veya tüzel kişiyi veya imalatçı temsilcisini, e) İmalatçı temsilcisi: Bu Yönetmeliğin kapsadığı alanda yetkili kuruluşa karşı imalatçıyı temsil etmek ve onun adına hareket etmek üzere imalatçı tarafından görevlendirilen, gerçek veya tüzel bir kişiyi, f) Onay Kuruluşu: Tip Onayı Belgelerini veren, gerektiğinde geri alan, Teknik Servis görevlendiren, diğer onay kuruluşlarıyla muhatap olan ve bunlarla temasları yürüten, imalatçının üretim uygunluk düzenlemelerine uyup uymadığını belirlemekten sorumlu Bakanlığı, g) Tanıtım dosyası: Başvuru sahibi tarafından Teknik Servise veya Onay Kuruluşuna Bilgi Dokümanı (Tanıtım Belgesi) gereğince verilen bilgi, çizim, fotoğraf ve bunun gibi belgeleri içeren dosyayı, ğ) Tanıtım paketi: Tanıtım dosyasına Onay Kuruluşunun veya Teknik Servisin görevlerini yerine getirmeleri sırasında eklemiş oldukları deney raporları ve diğer belgeleri, h) Tanıtım paketi fihristi: Tanıtım paketi içinde bulunan belgelerin uygun bir şekilde numaralandırılarak veya bütün sayfaların tanımlanabilmesine imkan verecek şekilde işaretlenerek bir liste halinde yazılmasını, ı) Tarım veya orman traktörü: Tarım veya ormancılıkta kullanılan, ana işlevi çekme gücü sağlamak olan, aletleri çekmek, itmek, taşımak veya belirli araçları, makineleri veya römorkları tahrik etmek için özel olarak tasarlanmış, en az iki dingilli, lastik tekerlekli veya sonsuz paletli, yük ve yolcu taşımak için donatılabilen motorlu araçları,

i) Teknik Servis: Bir deney laboratuvarı olarak onay kuruluşu adına bizzat onay kuruluşu tarafından da yerine getirilebilecek gerekli deneyleri yapmak veya bir uygunluk değerlendirme kuruluşu olarak yine onay kuruluşu adına bizzat onay kuruluşu tarafından da yerine getirilebilecek ilk değerlendirmeyi ve diğer deney veya muayeneleri yapmak üzere Onay Kuruluşu tarafından görevlendirilmiş bir kuruluş veya kurumu, ifade eder. İKİNCİ BÖLÜM Uygulama Usul ve Esasları Tip Onayı Belgesi başvuruları ve işlemleri MADDE 5 (1) Tip Onayı Belgesi başvurusuna ilişkin hususlar aşağıda belirtilmiştir. a) Tekerlekli tarım veya orman traktörlerine aydınlatma ve ışıklı sinyal cihazlarının yerleştirilmesi konusunda traktör için AT Tip Onayı Belgesi başvuruları, tanıtım paketi içinde bulunan tanıtım fihristine uygun olarak düzenlenmiş tanıtım dosyasıyla birlikte EK-1 de belirtildiği şekilde imalatçı veya imalatçı temsilcisi tarafından Onay Kuruluşuna yapılır. Tanıtım paketi başvurudan itibaren onayın verildiği veya reddedildiği tarihe kadar Onay Kuruluşunun incelemesine açıktır. b) Tip Onayı Belgesi başvuruları, ancak bir onay kuruluşuna yapılabilir. Başvuru sahibi, başka bir ülkenin onay kuruluşuna başvuruda bulunmadığını bir yazı ile Onay Kuruluşuna bildirir. c) Onaylanacak her tip için ayrı bir başvuru yapılır. ç) Onay Kuruluşu, tekerlekli tarım veya orman traktörlerine aydınlatma ve ışıklı sinyal cihazlarının yerleştirilmesi konusunda örneği EK-2 de bulunan bir belge traktörün AT Tip Onayı Belgesine eklenir. Teknik servisler MADDE 6 (1) TS EN ISO/IEC 17025 ve/veya TS EN ISO/IEC 17020 veya eşdeğer ulusal veya uluslararası standartları sağlayan, deney ve analizleri yapabilecek laboratuvar ve/veya teknik imkânları bulunan resmi ve özel kurum ve kuruluşlar, yapılacak protokolle belirlenecek şartlar çerçevesinde Bakanlıkça teknik servis olarak görevlendirilir. Tedbirler MADDE 7 (1) Tedbirlere ilişkin hususlar aşağıda belirtilmiştir. a) Onay Kuruluşu, EK-1 in 1.5.7 sinden 1.5.2.1 ine kadar liste halinde verilen, AT Aksam Tip Onayı İşareti taşıyan mecburi veya ihtiyari aydınlatma ve ışıklı sinyal cihazlarının EK-1 de yer alan şartlara uygun olarak traktöre yerleştirilmesi halinde, aydınlatma ve ışıklı sinyal cihazlarının yerleştirilmesi ile ilgili gerekçelere dayanarak, bir traktörün AT tip onayının veya ulusal tip onayının verilmesini reddedemez, bu traktörün satışını, hizmete girmesini veya kullanımını yasaklayamaz veya tescilini reddedemez. b) AT tip onayını veren Onay Kuruluşu, EK-1 in 1.1 inde belirtilenlerin herhangi bir parçasında veya karakteristiklerinde yapılan herhangi bir değişikliğin bildirilmesini sağlamak için gerekli tedbirleri alır. Onay Kuruluşu, değiştirilmiş olan traktör tipinde ilâve deneylerin yapılmasının gerekli olup olmayacağını ve yeni bir deney raporunun hazırlanıp hazırlanmayacağına karar vermelidir. Bu tür deneyler, bu Yönetmeliğin şartlarına uygunsuzluk gösterdiğinde, değişiklik onaylanmaz. c) Bu Yönetmeliğin şartlarının teknik ilerlemelere uyarlanması için gerekli herhangi bir değişiklik işlemi, 2003/37/AT Yönetmeliğinin 21 inci maddesinde belirtilen hususlara uygun olarak yapılır. Bildirim MADDE 8 (1) Bildirime ilişkin esaslar aşağıda belirtilmiştir. a) Tekerlekli tarım veya orman ve ışıklı sinyal cihazlarının aksam tip onayı ile ilgili 2009/61/EC direktifine göre hazırlanan bu Yönetmeliğin uygulamaya konulduğu, AT üyesi ülkelerin onay kuruluşlarına, Gümrük Birliği Ortaklık Komitesine ve Avrupa Komisyonuna bildirilir. b) Tekerlekli tarım veya orman ve ışıklı sinyal cihazlarının traktöre yerleştirilmesi ile ilgili tip onayı konusunda görevlendirilen Teknik Servis AT üyesi ülkelerin onay kuruluşlarına, Gümrük Birliği Ortaklık Komitesine ve Avrupa Komisyonuna bildirilir. Muafiyetler MADDE 9 (1) Teknolojik olarak gelişmiş aydınlatma ve ışıklı sinyal cihazlarının traktöre yerleştirilmesi konusunda traktörlere Tip Onayı Belgesi talep edilmesi halinde, Avrupa Komisyonuna, Gümrük Birliği Ortaklık Komitesine ve diğer ülkelerin onay kuruluşlarına bilgi verilerek, Ulusal Tip Onayı Belgesi verilir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Geçici ve Son Hükümler İdari yaptırımlar MADDE 10 (1) Bu Yönetmelik hükümlerinin ihlali halinde, 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun hükümleri ile diğer ilgili mevzuat hükümleri uygulanır. Yürürlükten kaldırılan yönetmelik MADDE 11 (1) 15/10/2002 tarihli ve 24907 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Tekerlekli Tarım veya Orman Traktörlerinin Aydınlatma ve Işıklı Sinyal Cihazlarının Yerleştirilmesi ile İlgili Tip Onayı Yönetmeliği

(78/933/AT) yürürlükten kaldırılmıştır. Uygulama GEÇİCİ MADDE 1 (1) Tarım veya Orman Traktörleri, Bunların Römorkları ve Birbiriyle Değiştirilebilir Çekilen Makinaları ile Sistemleri, Aksamları, Ayrı Teknik Üniteleri ile İlgili Tip Onayı Yönetmeliği kapsamındaki tarım veya orman traktörlerinin aydınlatma ve ışıklı sinyal cihazlarının yerleştirilmesi için ilk defa tip onayı alacak araçlar 1/3/2013 tarihinden itibaren, tip onayı mevcut araçlar ise 1/9/2013 tarihinden itibaren bu Yönetmelikte belirtilen şartları sağlamak zorundadır. (2) 2003/37/AT kapsamındaki tarım veya orman traktörlerinin aydınlatma ve ışıklı sinyal cihazlarının yerleştirilmesi için, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girişinden önce Tekerlekli Tarım veya Orman Traktörlerinin Aydınlatma ve Işıklı Sinyal Cihazlarının Yerleştirilmesi ile İlgili Tip Onayı Yönetmeliğine (78/933/AT) göre AT Tip Onayı Belgesi olan araçların kapsam genişletmelerinde bu Yönetmelik hükümleri uygulanır. (3) 2003/37/AT kapsamındaki tarım veya orman traktörlerinin aydınlatma ve ışıklı sinyal cihazlarının yerleştirilmesi için, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girişinden önce Tekerlekli Tarım veya Orman Traktörlerinin Aydınlatma ve Işıklı Sinyal Cihazlarının Yerleştirilmesi ile İlgili Tip Onayı Yönetmeliğine (78/933/AT) göre AT Tip Onayı Belgesi olan araçların mevcut deney raporları Teknik Servis tarafından uygun görülmesi halinde kabul edilebilir. Ulusal tip onayı belgesi GEÇİCİ MADDE 2 (1) Avrupa Birliğinde uygulaması kabul edilene kadar traktöre AT Tip Onayı Belgesi yerine Ulusal Tip Onayı Belgesi verilir. Yürürlük MADDE 12 (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme MADDE 13 (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı yürütür. EK-1 AYDINLATMA VE IŞIKLI SİNYAL CİHAZLARININ YERLEŞTİRİLMESİ 1- Tarifler 1.1- Aydınlatma ve Işıklı Sinyal Cihazlarının Yerleştirilmesi Konusunda Traktör Tipi Aydınlatma ve ışıklı sinyal cihazlarının yerleştirilmesi konusunda traktör tipi aşağıdaki temel hususlar bakımından farklılık göstermeyen traktörlerdir. 1.1.1- Traktörün boyutları ve dış şekli, 1.1.2- Cihazların sayısı ve konumu Aşağıda belirtilenlerin traktörlerin farklı bir tipte olmadığı kabul edilir. Bu Ekin madde 1.1.1 ve madde 1.1.2 bakımından farklı, ancak söz konusu traktör tipi için belirtilen lambaların tip numarası, konumu ve geometrik görülebilirliğinde bir değişikliğe sebep olmayacak şekilde olan traktörler ve üzerinde isteğe bağlı lambalar takılı olan veya olmayan traktörlerdir. 1.2- Enine Düzlem Enine düzlem, traktörün boylamasına orta düzlemine dik, düşey bir düzlemdir. 1.3- Yüksüz Traktör 2003/37/AT Yönetmeliği EK-1 in madde 2.1.1 inde tarif edilen bilgi dokümanı modelindeki gibi çalışır haldeki traktördür. 1.4- Yüklü Traktör Yüklü traktör, dingiller arasındaki ağırlık dağılımını tespit eden imalatçının belirttiği gibi teknik olarak müsaade edilen en fazla ağırlıkla yüklü traktördür.

1.5- Lamba Lamba, yolu aydınlatmak için (far lambası) veya bir ışıklı sinyal yaymak için tasarımlanmış cihazdır. Arka plaka tescil lambaları ve geri yansıtıcılarda lamba olarak kabul edilebilir. 1.5.1- Eşdeğer Lambalar Eşdeğer lambalar, aynı işleve sahip ve traktörün tescil edildiği ülkede müsaade edilen lambalardır. Bu tür lambalar, bu Ekteki özelliklerin yerine getirilmesi şartı ile, onaylandıklarında traktöre yerleştirilmiş bulunan lambalardan farklı karakteristiklere sahip olabilir. 1.5.2- Bağımsız Lambalar Bağımsız lambalar, ayrı merceklere, ayrı ışık kaynaklarına ve ayrı lamba gövdelerine sahip lambalardır. 1.5.3- Gruplandırılmış Lambalar Gruplandırılmış lambalar, ayrı merceklere ve ayrı ışık kaynaklarına fakat ortak bir lamba gövdesine sahip cihazlardır. 1.5.4- Birleştirilmiş Lambalar Birleştirilmiş lambalar, ayrı merceklere fakat ortak bir ışık kaynağına ve lamba gövdesine sahip cihazlardır. 1.5.5- Karşılıklı Olarak Birleştirilmiş Lambalar Karşılıklı olarak birleştirilmiş lambalar, ayrı ışık kaynaklarına (veya farklı şartlarda çalışan bir tek ışık kaynağına), tamamen veya kısmen ortak merceklere ve ortak bir lamba gövdesine sahip cihazlardır. 1.5.6- Gizlenebilir Aydınlatma Lambası Gizlenebilir aydınlatma lambası, kullanımda olmadığında kısmen veya tamamen gizlenebilir bir fardır. Bu durum, hareketli bir kapak ile, farın yer değiştirmesi ile veya diğer herhangi bir uygun alet vasıtasıyla sağlanabilir. İçeri çekilebilir ifadesi, daha ziyade yer değiştirmenin gövde içerisine girerek gerçekleştiği gizlenebilir bir lambayı tanımlamak için kullanılır. 1.5.6.1- Değişken Konumlu Lambalar Değişken konumlu lambalar, traktöre göre hareket edebilecek şekilde yerleştirilmiş ve mercekleri gizlenemeyen lambalardır. 1.5.7- Uzun Huzme Farı Uzun huzme farı, traktörün önündeki uzun bir mesafe boyunca yolu aydınlatmak için kullanılan lambadır. 1.5.8- Kısa Huzme Farı Kısa huzme farı, karşıdan gelen sürücülerde ve diğer yol kullanıcılarında göz kamaşmasına veya rahatsızlığa neden olmaksızın, traktör önündeki yolu aydınlatmak için kullanılan lambadır. 1.5.9- Ön Sis Lambası

Ön sis lambası, sis, kar yağışı, sağanak yağmur veya toz bulutları olması halinde yolun aydınlatılmasını iyileştirmek için kullanılan lambadır. 1.5.10- Geri Vites Lambası Geri vites lambası, traktörün arkasındaki yolu aydınlatmak ve diğer yol kullanıcılarına traktörün geri geldiğini veya geri gelmek üzere olduğunu ikaz etmek için kullanılan lambadır. 1.5.11- Yön Belirtme (Sinyal) Lambası Yön belirtme lambası, sürücünün yönünü sağa veya sola değiştirmek niyetinde olduğunu diğer yol kullanıcılarına göstermek için kullanılan lambadır. 1.5.12- Tehlike İkaz Sinyali Tehlike ikaz sinyali, traktörün diğer yol kullanıcılarına karşı geçici olarak özel bir tehlike oluşturduğuna dikkat çekmek için traktörün yön belirtici lambalarının tamamının aynı anda çalışmasını sağlayan cihazdır. 1.5.13- Fren (Stop) Lambası Fren lambası traktörün arkasındaki diğer yol kullanıcılarına traktör sürücüsünün servis freni yapmakta olduğunu göstermek için kullanılan lambadır. 1.5.14- Arka Tescil Plaka Lambası Arka tescil plâka lambası, arka tescil plâkasının takılmasının tasarlandığı boşluğu aydınlatmak için kullanılan cihazdır. Bu lamba farklı optik elemanlardan meydana gelebilir. 1.5.15- Ön Konum (yan) Lambası Ön konum (yan) lambası, traktörün varlığını ve önden bakıldığında genişliğini göstermek için kullanılan lambadır. 1.5.16- Arka Konum (yan) Lambası Arka konum (yan) lambası, traktörün varlığını ve arkadan bakıldığında genişliğini göstermek için kullanılan lambadır. 1.5.17- Arka Sis Lambası Arka sis lambası, yoğun siste traktörün arkadan daha kolay görülebilmesi için kullanılan lambadır. 1.5.18- Park Lambası Park lambası, bir yerleşim bölgesinde römorksuz olarak sabit bir şekilde duran traktörün varlığına dikkat çekmek için kullanılan lambadır. Bu tür durumlarda ön ve arka konum (yan) lambalarının yerini alır. 1.5.19- Uç Dış Kenar (Gabari) İşaret Lambası Uç dış uç kenar işaret lambası, en dış uç kenarların yakınında ve mümkün olduğu kadar traktörün üstüne yakın yerleştirilen ve traktörün bir uçtan diğer uca genişliğini açık bir şekilde göstermek için tasarlanmış bir lambadır. Bazı traktörlerde bu sinyalin amacı, traktörün yapısına özel dikkat çekmek suretiyle ön ve arka konum (yan) lambalarını tamamlayıcı olmaktır. 1.5.20- Geri Yansıtıcı

Geri yansıtıcı traktör ile bağlantısı olmayan bir ışık kaynağından gelen ışığın yansıtılması yolu ile, ışık kaynağının yanında bulunan gözlemciye traktörün varlığını göstermek için kullanılan bir cihazdır. Bu Yönetmeliğin amacı doğrultusunda aşağıda belirtilenler geri yansıtıcı olarak dikkate alınmaz: - Geri yansıtıcılı numara levhası, - Taşıtların bazı kategorilerini veya bazı çalışma yöntemlerini dikkate alarak, üye ülkelerin şartlarına uyum sağlamak üzere kullanılan diğer levhalar ve geri yansıtıcılı işaretlerdir. 1.5.21 - İş Lambası İş lambası, bir çalışma alanını veya çalışma işlemini aydınlatan bir cihazdır. 1.6- Lambanın Aydınlatma Yüzeyi 1.6.1- Bir Aydınlatma Cihazının Aydınlatma Yüzeyi Bir aydınlatma cihazının aydınlatma yüzeyi, (bu Ekin 1.5.7 ilâ 1.5.10 u arası) enine düzlem içindeki yansıtıcı tam açıklığının dikey izdüşümüdür. Lamba camı (veya camları) yansıtıcının tam açıklığının sadece bir kısmını kaplıyorsa, sadece bu kısmın izdüşümü dikkate alınır. Bir kısa huzme farda aydınlatma yüzeyi, mercek üzerindeki kesim hattı çizgisinin görünür izdüşümünün oluşturduğu kesim hattının kenarı ile sınırlıdır. Yansıtıcı ve cam ayarlanabilir ise, orta ayar konumu kullanılmalıdır. 1.6.2- Bir Geri Yansıtıcı Dışındaki Sinyal Lambasının Aydınlatma Yüzeyi Bir geri yansıtıcı dışındaki sinyal lambasının aydınlatma yüzeyi, (bu Ekin 1.5.11 ilâ 1.5.19 u arası) lambanın ışık yayan dış yüzeyi ile temas halinde ve referans eksenine dik bir düzlem içinde lambanın dikey izdüşümüdür. Bu izdüşüm, bu düzlemde yerleştirilen, her birinin referans ekseni yönünde var olan toplam ışık şiddetinin sadece %98 inin geçişine müsaade eden ekranların kenarları ile sınırlandırılmıştır. Aydınlatma yüzeyinin alt, üst ve yan sınırlarını belirlemek için sadece yatay ve düşey kenarlı ekranlar kullanılmalıdır. 1.6.3- Bir Geri Yansıtıcının Aydınlatma Yüzeyi Bir geri yansıtıcının aydınlatma yüzeyi, (bu Ekin 1.5.20 si) referans eksenine dik bir düzlem içinde geri yansıtıcının yansıtıcı yüzeyinin dikey izdüşümüdür ve bu izdüşüm geri yansıtıcının ışık izdüşüm yüzeyinin dış kenarlarına temas eden ve referans eksenine paralel olan düzlemlerle sınırlıdır. Aydınlatma yüzeyinin alt, üst ve yan sınırlarını belirlemek için sadece düşey ve yatay düzlemler kullanılmalıdır. 1.6.4- Işık Yayan Dış Yüzeyler Işık yayan dış yüzeyler, tanımlanan bir gözlem yönü için, gözlem yönüne dikey bir düzlem içindeki ışık yayan yüzeyin dik izdüşümüdür (EK-1/A daki çizime bakınız). 1.7- Referans Ekseni Referans ekseni, fotometrik ölçmeler için referans yön (H = 0, V = 0 ) olarak ve lambanın traktöre takılmasında kullanılan, lamba imalatçısı tarafından belirlenen ışık sinyalinin karakteristik eksenidir. 1.8- Referans Merkezi Referans merkezi, lamba imalatçısı tarafından belirtilen, referans ekseni ile ışık yayan dış yüzeyin kesişme noktasıdır. 1.9- Geometrik Görülebilirlik Açıları

Geometrik görülebilirlik açıları, lambanın görülebilmesi için gereken ışık yayan dış yüzeyindeki minimum üç boyutlu (uzay) açısal alanı belirleyen açıdır. Bu üç boyutlu açısal alan, merkezi lambanın referans merkezi ile çakışan, ekvatoru yere paralel olan küre parçaları ile belirlenir. Bu parçalar, referans eksenine göre belirlenir. Yatay açılar (b) boylama ve düşey açılar (a) enleme karşılık gelir. Lambanın geometrik görülebilirlik açıları içindeki ışık yayan dış yüzeyinin herhangi bir kısmında ışığın yayılmasına herhangi bir engel bulunmamalıdır. Onay istenirse, lambanın onaylandığı anda mevcut olan herhangi bir engele bu hükümler uygulanmamalıdır. 1.10- En Dış Kenar En dış kenar, aşağıda belirtilenlerin izdüşümünü dikkate almadan, traktörün boylamasına orta düzlemine paralel olan ve yanlardaki dış kenarı ile çakışan, traktörün her bir tarafındaki düzlemdir. 1.10.1- Lâstiklerin yere temas noktasına yakın yerlerinin ve lâstik basınç ölçerlerin bağlantılarının, 1.10.2- Tekerleklere takılabilen kaymayı önleyici herhangi bir cihazın, 1.10.3- Geri görüş (dikiz) aynalarının, 1.10.4- Yan yön belirtici lambalar, uç - dış hat işaret lambaları, ön ve arka konum (yan) lambaları ve park lambalarının, 1.10.5- Traktöre takılmış gümrük mühürleri ile bu mühürleri tutan ve koruyan cihazların. 1.11- Toplam Genişlik Toplam genişlik, madde 1.10 da tanımlanan iki düşey düzlem arasındaki mesafedir. 1.12 - Bir Tek Lamba Bir tek lamba, birbirinin aynı veya farklı, aynı işlev ve renge sahip, iki veya daha fazla lambanın herhangi bir birleşimidir. Lamba cihazlardan oluşursa, verilen enine düzlemde ışık yayan yüzeylerin toplam izdüşümü, belirtilen lambaların ışık yayan yüzeylerinin izdüşümlerini çevreleyen en küçük dikdörtgen alanın % 60 ını veya daha fazlasını kaplarsa onay gerektiğinde böyle bir birleşim bir tek lamba olarak onaylanır. Bu muhtemel birleşim uzun huzme farlarına, kısa huzme farlarına ve ön sis lambalarına uygulanmaz. 1.13 - İki Lamba veya Çift Sayıda Lambalar İki lamba veya çift sayıda lambalar, traktörün boylamasına orta düzlemine göre simetrik olarak yerleştirilirse ve traktörün en dış kenarlarına uzaklığı 400 mm den daha az olmayacak şekilde her iki kenarda uzanarak, uzunluğu 800 mm den daha az olmadığında, band şeklinde bir tek ışık yayan yüzeydir. Böyle bir yüzeyin aydınlatılması, mümkün olduğunca uçlara yakın yerleştirilmiş iki ışık kaynağından az olmayacak şekilde sağlanmalıdır. Birden fazla tek ışık yayan yüzeyin aynı enine düzlemdeki izdüşümleri, bu ışık yayan yüzeyi içine alan en küçük dikdörtgen alanın % 60 ından fazlasını kaplamak şartıyla, ışık yayan yüzey yan yana birden fazla sayıda elemandan oluşabilir. 1.14 - İki Lamba Arasındaki Mesafe

Aynı yöne bakan, iki lamba arasındaki mesafe, bu Ekin 1.6 sında belirtilen duruma göre tarif edilen iki aydınlatma yüzey çerçevesinin, söz konusu yöne dik bir düzlemdeki dikey izdüşümleri arasındaki mesafedir. 1.15 - İsteğe Bağlı Lamba İsteğe bağlı lamba, bulundurulması imalatçının takdirine bırakılmış bir lambadır. 1.16 - Çalışma İkaz Düzeni Çalışma ikaz düzeni, çalıştırılan bir cihazın düzgün olarak çalışıp çalışmadığının belirten bir ikaz cihazıdır. 1.17 - Devre Kapalı İkaz Düzeni Devre kapalı ikaz düzeni, cihazın çalıştığını gösteren fakat düzgün çalışıp çalışmadığının belirtmeyen cihazdır. 2 - AT TİP ONAYI İÇİN BAŞVURU 2.1 - Aydınlatma ve ışıklı sinyal cihazlarının yerleştirilmesi konusunda bir traktör tipi için AT tip onay başvurusu, traktörün imalatçısı veya imalatçı temsilcisi tarafından yapılmalıdır. 2.2 - Başvuruya aşağıdaki hususları içeren belgelerden üçer nüsha eklenmelidir. 2.2.1 Bu Ekin 1.1 inde belirtilen hususlar konusunda traktör tipinin bir açıklaması, 2.2.2 - İmalatçının aydınlatma ve ışıklı sinyal donanımı için belirttiği cihazların bir listesi. Liste, her çalışma için birden fazla cihaz tipini içerebilir. Her bir tip yeteri kadar tanımlanmalıdır (örneğin aksam onay işareti, imalatçının adı ve adresi, vb.). Listede ayrıca her çalışma için aşağıdaki ilâve hususlar veya eşdeğer cihazlar bulunabilir. 2.2.3- Aydınlatma ve ışıklı sinyal cihazının tamamının, traktörün farklı lambalarının konumunu gösteren taslak çizimi, 2.2.4- Bu Ekin 1.6 sında tanımlandığı gibi her bir lambanın aydınlatma yüzeyini gösteren taslak çizim/çizimler. 2.3- Bu Ekin madde 2.2.2 de belirtildiği gibi aydınlatma ve ışıklı sinyal donanımı takılmış bir yüksüz traktör ve onaylanacak temsilî traktör tipi, onay deneylerini yapmaktan sorumlu teknik servise sunulmalıdır. 2.4- EK-2 de verilen doküman, tip onayı dokümanına eklenmelidir. 3 - GENEL ÖZELLİKLER 3.1- Aydınlatma ve ışıklı sinyal cihazları, normal kullanım şartları altında ve maruz kaldıkları titreşim şartlarında, bu ekteki belirtilen karakteristikleri koruyacak ve traktörün bu ekin özelliklerine uygunluğunu sağlayacak şekilde takılmalıdır. Özellikle, lambaların ayarı rahatsız edici olumsuzluğa sebep olmamalıdır. 3.1.1- Traktörler, ayrılabilir ışıklı sinyal sisteminin kullanılmasını sağlamak üzere elektrikli bağlantılarla donatılmalıdır. Özellikle, ISO R 1724 (hususi otomobiller ve hafif ağırlıklı

römorklar veya karavanlara birden fazla özel olarak uygulanan 6 V veya 12 V luk elektrik sistemleri bulunan taşıtların elektrik bağlantıları) (birinci baskı, Nisan 1970) veya ISO R 1185 (Uluslararası ticarî taşımacılık amacıyla kullanılan 24 V luk elektrik sistemleri bulunan çekici ve çeken taşıtlar arasındaki elektrik bağlantıları) (birinci baskı, Mart 1970) standardlarında önerilen kalıcı olarak soket çıkışları ile donatılmalıdır. ISO R 1185 standardında temas 2 nin işlevi, soldan trafikte arka konum (yan) lambası ve uç dış kenar işaret lambası ile sınırlandırılmalıdır. 3.2 - Bu Ekin 1.5.7 si, 1.5.8 i ve 1.5.9 unda belirtilen aydınlatma lambaları, kolayca ayarlanacak şekilde monte edilmelidir. 3.3 - Işıklı sinyal cihazlarının tamamı için, traktöre takılan lambanın referans ekseni, karayolu üzerindeki traktörün bulunduğu düzlem ve traktörün boylamasına düzlemi ile paralel olmalıdır. Her yönde ±3 lik toleransa müsaade edilmelidir. Ayrıca imalatçı tarafından belirtilen takılma konusundaki her özel talimata uyulmalıdır. 3.4- Özel talimatların bulunmaması halinde lambaların yüksekliği ve hizalandırılması, düz ve yatay yüzey üzerine yerleştirilmiş yüksüz bir traktör ile kontrol edilmelidir. 3.5- Özel şartların bulunmaması halinde, bir çift oluşturan lambalar: 3.5.1 - Boylamasına orta düzlemine göre simetrik bir şekilde traktöre takılmalıdır, 3.5.2 - Boylamasına orta düzlemine göre diğer bir lambaya simetrik olmalıdır, 3.5.3 - Aynı kolorimetrik karakteristikleri sağlamalıdır, 3.5.4 - Esas olarak fotometrik karakteristikleri aynı olmalıdır. 3.6- Dış şekli simetrik olmayan traktörlerde, bu Ekin 3.5.1 ve 3.5.2 sindeki şartlar mümkün olduğu kadar karşılanmalıdır. Bu şartlar, boylamasına orta düzlemden ve zemin üzerinde bulunan düzlemden itibaren iki lamba arasındaki mesafe aynı ise, karşılanmış olarak kabul edilir. 3.7- Farklı işlevleri olan lambalar, her biri bir cihaza uygulanabilen şartlara uyumlu olması kaydıyla bu cihazda bağımsız veya gruplandırılmış, birleştirilmiş veya karşılıklı olarak birleştirilmiş olabilir. 3.8- Zeminden en fazla yükseklik, aydınlatma yüzeyinin en üst noktasından, en alt nokta ise aydınlatma yüzeyinin en altından ölçülmelidir. 3.9- Özel şartlar bulunmadığında, yön gösterge lambaları ve tehlike ikaz sinyali dışındaki hiç bir lamba yanıp sönen bir ışık yaymamalıdır. 3.10 - Hiç bir kırmızı ışık önden ve geri vites veya iş lambalarının dışında hiç bir beyaz ışık arkadan görünmemelidir. Aşağıdakiler sağlandığında bu şartın yerine getirildiği kabul edilir: 3.10.1 - Kırmızı ışığın önden görünürlüğü konusunda: Traktörün önündeki 25 m de yer alan enine düzlemdeki 1 numaralı bölge içerisinde hareket eden bir gözlemci tarafından kırmızı ışık gözlendiğinde doğrudan görülmemelidir (EK-1/B de Şekil 1 e bakınız).

3.10.2 - Beyaz ışığın arkadan görünürlüğü konusunda: Traktörün arkasındaki 25 m de yer alan enine düzlemdeki 2 numaralı bölge içerisinde hareket eden bir gözlemci tarafından beyaz ışık gözlendiğinde doğrudan görülmemelidir (EK-1/B de Şekil 2 ye bakınız). 3.10.3 - Gözlemci tarafından görülen 1 ve 2 numaralı bölgeler aşağıda belirtilen ilgili düzlemlerle sınırlıdır: 3.10.3.1 - Yüksekliği, zeminden itibaren sırasıyla 1 m ve 2,2 m yükseklikteki iki düzlem ile, 3.10.3.2 - Genişliği, geniş pist üzerindeki traktörün toplam genişliğini sınırlayan, traktörün boylamasına orta düzlemine paralel olan düşey düzlemler ile temas halindeki nokta/noktalardan geçen, traktörün orta düzlemine göre dışa doğru sırasıyla ileriye ve geriye 15 lik bir açı yapan iki düşey düzlem ile, Birden fazla temas noktası varsa, 1 numaralı bölge için ileriye doğru en öndeki, 2 numaralı bölge için geriye doğru en arkadaki nokta seçilmelidir. 3.11 - Ön ve arka konum (yan) lambaları, varsa uç-dış hat işaret lambaları ve arka tescil plâka lambasının elektrik bağlantıları sadece bu lambalar aynı anda yanıp sönecek şekilde olmalıdır. 3.12 - Elektrik bağlantıları, bu Ekin 3.11 inde belirtilen lambalar yakılmadan, uzun huzme, kısa huzme far lambaları, ön ve arka sis lambaları yakılamayacak şekilde, olmalıdır. Uzun huzme veya kısa huzme farlarının ışıklı ikazları, kısa huzme farlarının kısa aralıklarda fasılalı yanışı veya uzun huzme farlarının fasılalı yanışından veya kısa huzme ve uzun huzme farlarının kısa aralıklarla birbiri ardına yanışından oluşuyorsa, bu şart uygulanmaz. 3.13 - Lambaların veya yansıtıcıların yaydığı ışık renkleri aşağıdaki gibi olmalıdır: - Uzun huzme farı: beyaz, - Kısa huzme farı: beyaz, - Ön sis lambası: beyaz veya sarı, - Geri vites lambası: beyaz, - Yön belirtme lambası: kehribar, - Tehlike ikaz sinyali: kehribar, - Fren lambası: kırmızı, - Arka tescil plâka lambası: beyaz, - Ön konum (yan) lambası: beyaz, - Arka konum (yan) lambası: kırmızı, - Arka sis lambası: kırmızı, - Park lambası: önde beyaz, arkada kırmızı, yan yön belirtme lambalarında birleştirilmiş ise kehribar, - İş lambası: şart yok, - Uç dış hat işaret lambası: önde beyaz, arkada kırmızı, - Üçgen şeklinde olmayan arka geri yansıtıcı: kırmızı. 3.14 - Devre kapalı ikaz düzeninin işlevi, çalışma ikaz düzeni ile yerine getirilebilir. 3.15 - Gizlenebilir Lambalar 3.15.1 - Kullanılmadığında gizlenebilen uzun huzme farları, kısa huzme farları ve ön sis lambaları haricindeki lambaların gizlenmesi yasaktır.

3.15.2 Bu Ekin 3.15.2.1 inde belirtilen arıza tek başına veya bu Ekin 3.15.2.2 sinde belirtilen arızalardan biri ile birlikte meydana geldiğinde aydınlatma cihazı kullanım konumunda kalmalıdır. 3.15.2.1 - Lambayı hareket ettiren gücün olmaması. 3.15.2.2 - Elektrik devresinde kesilme, iç direnç veya toprakla kısa devre, gizlenebilir cihazı çalıştırmak için tasarlanan enerjiyi kumanda eden veya ileten hidrolik veya pnömatik borularda, Bowden kablolarında, selenoidlerde veya diğer aksamlardaki hasarlar. 3.15.3 - Gizleme kumandasında bir hasar olması durumunda gizlenmiş aydınlatma cihazı, aletlerin yardımı olmadan kullanma konumuna getirilebilmelidir. 3.15.4 - Aydınlatma cihazları, kullanım konumlarına çalıştırılmadan getirme ihtimali olmadan bir tek kumanda ile kullanım konumuna getirilebilmeli ve yakılabilmelidir. Bununla birlikte uzun huzme ve kısa huzme farlarının gruplandırılması halinde, yukarıda belirtilen kumanda sadece kısa huzme farlarının çalıştırılması için gerekir. 3.15.5 - Sürücünün koltuğundan yakılmış farları, kullanma konumuna ulaşmadan önce kasten kapatmak mümkün olmamalıdır. Farların hareketi ile diğer sürücülerde tehlikeli bir göz kamaşması oluyorsa, sadece son konumlarına ulaştıklarında yanabilir. 3.15.6- Bir aydınlatma cihazı, -30 C ilâ +50 C sıcaklıklar arasında kumandanın ilk çalıştırılmasından itibaren üç saniye içerisinde tam açık konumuna ulaşabilme özelliğinde olmalıdır. 3.16- Değişken Konumlu Lambalar 3.16.1 - Aşağıdaki hususların sağlanması kaydıyla, iz genişliği 1150 mm veya daha az olan traktörlerde, yön belirtme lambaları, ön ve arka konum (yan) lambaları ve fren lambalarının konumları değiştirilebilir: 3.16.1.1 - Bu lambaların konumu değiştirilse bile görünürlükleri devam etmelidir. 3.16.1.2 - Bu lambalar, trafik şartlarına göre gerekli konumda kilitlenebilir. Kilitlenme otomatik olmalıdır. 4 - ÖZEL ŞARTLAR 4.1- Uzun Huzme Farı 4.1.1 - Varlığı İsteğe bağlıdır. 4.1.2 - Sayısı İki veya dört. 4.1.3 - Düzenleme

4.1.4 - Konumu 4.1.4.1 - Genişlik Aydınlatma yüzeyinin dış kenarları, traktörün en dış kenarlarına, kısa huzme farlarının aydınlatma yüzeyinin dış kenarlarından daha yakın olmamalıdır. 4.1.4.2 - Yükseklik 4.1.4.3 - Uzunluk Mümkün olduğu kadar traktörün önüne yakın, bununla birlikte yayılan ışık, traktörün arka dikiz aynaları ve/veya diğer yansıtıcı yüzeylerden doğrudan veya dolaylı olarak herhangi bir durumda sürücünün rahatsızlığına sebep olmamalıdır. 4.1.5 - Geometrik Görünebilirlik Kabul edilen bakış yönünde aydınlatılmayacak alanlardaki görünebilirlikte dahil olarak aydınlatma yüzeyinin görünebilirliği, aydınlatma yüzeyinin çevresini esas alan ve farın referans ekseni ile en az 5 lik bir açı meydana getirerek oluşan hatlar ile tanımlanan ıraksak alan içinde sağlanmalıdır. 4.1.6 Yön İleriye doğru. Doğru ayarda tutulması gereken cihazların dışında ve iki çift uzun huzme far bulunduğunda sadece kısa huzme olarak görev yapan fardan oluşan bir çift, yaklaşık olarak düşeye çok yakın bir eksende direksiyon kilitleme açısına göre dönebilir. 4.1.7 - Kısa huzme far ve diğer ön lambalarla gruplandırılabilir. 4.1.8 - Diğer herhangi bir lamba ile birleştirilemez. 4.1.9 - Karşılıklı olarak aşağıdakiler ile birleştirilebilir: 4.1.9.1 - Uzun huzme farı direksiyon kilitleme açısına göre dönmedikçe kısa huzme farı ile, 4.1.9.2 - Ön konum (yan) lambası ile, 4.1.9.3 - Ön sis lambası ile, 4.1.9.4 - Park lambası ile. 4.1.10 - Elektrik Bağlantıları 4.1.10.1 - Uzun huzme farları aynı anda veya çift olarak yakılabilir. Kısa huzmeden uzun huzmeye geçerken en azından bir çift uzun huzme yanmalıdır. Uzun huzmeden kısa huzmeye geçerken uzun huzme farlarının tamamı aynı anda sönmelidir. 4.1.10.2 - Uzun huzme yanarken aynı zamanda kısa huzmelerde yanık kalabilir. 4.1.11 - Devre Kapalı İkaz Düzeni Mecburî.

4.1.12 - Diğer Şartlar 4.1.12.1 - Aynı anda yanabilen uzun huzmelerin en büyük şiddetlerinin toplamı 225 000 cd yi geçmemelidir. 4.1.12.2 - Bu en büyük şiddet, aksam tip onayı esnasında ölçülen özel en büyük şiddetlerin birbirine eklenmesiyle elde edilmeli ve ilgili onay belgesinde belirtilmelidir. 4.2 - Kısa Huzme Farları 4.2.1 - Varlığı Mecburî. 4.2.2 - Sayısı İki. 4.2.3 - Düzenleme 4.2.4 - Konumu 4.2.4.1 - Genişlik 4.2.4.2 - Yerden Yükseklik 4.2.4.2.1 - Sadece iki kısa huzme farı takılmışsa: - En az 500 mm, - En fazla 1200 mm. Traktörün kullanım şartları ile çalışma donanımı dikkate alınarak, tasarımdan dolayı 1200 mm lik yükseklik gözlenemiyorsa, bu mesafe 1500 mm ye kadar artırılabilir. 4.2.4.2.2 - Ön tarafına sökülüp takılabilen cihazların takılması için donatılan traktörlerde, elektrik bağlantıları aynı anda iki çift kısa huzme farını yakamayacak tarzda ise bu Ekin madde 4.2.4.2.1 de belirtilen lambalara ilâveten iki kısa huzme farına, 3000 mm lik bir yüksekliği geçmeyecek şekilde, müsaade edilir. 4.2.4.3 - Uzunluk Mümkün olduğu kadar traktörün önüne yakın, bununla birlikte yayılan ışık traktörün arka dikiz aynaları ve/veya diğer yansıtıcı yüzeylerden doğrudan veya dolaylı olarak herhangi bir durumda sürücünün rahatsızlığına sebep olmamalıdır. 4.2.5 - Geometrik Görünebilirlik Bu Ekin madde 1.9 da belirtilen a ve b açıları ile tanımlanır: a = 15 yukarı doğru ve 10 aşağı doğru, b = 45 dışarı, 5 içeri doğru, Bu alan içerisinde lambanın ışık yayan yüzeyinin hemen hemen tamamı görünebilir olmalıdır. Lambanın yanında panellerin veya donanımın diğer parçalarının bulunması, diğer sürücülerin rahatsızlığına sebebiyet verecek ikinci etki oluşturmamalıdır.

4.2.6 Yön 4.2.6.1 - Kısa huzme farının yönü direksiyonun son konumuna göre değişmemelidir. 4.2.6.2 - Kısa huzme farlarının yüksekliği 500 mm ye eşit veya daha büyük ve 1200 mm ye eşit veya daha küçükse, bu durumda kısa huzmeyi % 0,5 ilâ % 4 arasında alçaltmak mümkün olmalıdır. 4.2.6.3 - Kısa huzme farlarının yüksekliği 1200 mm den daha büyük ancak 1500 mm den daha büyük olmazsa, bu Ekin madde 4.2.6.2 de belirtilen % 4 lük sınır % 6 ya kadar artırılmalıdır. Bu Ekin madde 4.2.4.2.2 de belirtilen kısa huzme farları, lambadan itibaren 15 m de ölçüldüğünde, aydınlatılmamış bölgeyi aydınlatılmış bölgeden ayıran yatay hat, zemin ile lambanın merkezi arasındaki mesafenin sadece yarısına eşit bir yükseklikte konumlandırılacak şekilde ayarlanmalıdır. 4.2.7 - Kısa huzme farları, uzun huzme farları ve diğer ön lambalar ile gruplandırılabilir. 4.2.8 - Diğer herhangi bir lamba ile birleştirilemez. 4.2.9 - Karşılıklı olarak aşağıdakiler ile birleştirilebilir: 4.2.9.1 - Kısa huzme farı direksiyon kilitleme açısına göre dönmedikçe, bu far ile, 4.2.9.2 - Diğer ön lambalar ile. 4.2.10 - Elektrik Bağlantıları Kısa huzme kumandası, uzun huzme farlarının tamamını aynı anda söndürmelidir. Uzun huzmeler yanarken kısa huzmeler de aynı zamanda yanık kalabilir. 4.2.11 - Devre Kapalı İkaz Düzeni İsteğe bağlı. 4.2.12 - Diğer Şartlar Bu Ekin madde 3.5.2 deki şartlar, kısa huzme farlarına uygulanmamalıdır. 4.3 - Ön Sis Lambası 4.3.1 - Varlığı İsteğe bağlı. 4.3.2 - Sayısı İki. 4.3.3 - Düzenleme 4.3.4 - Konum 4.3.4.1 - Genişlik

4.3.4.2 - Yükseklik Zeminden itibaren 250 mm den daha az olmamalıdır. Aydınlama yüzeyi üzerindeki hiçbir nokta, kısa huzme farının aydınlatma yüzeyi üzerindeki en yüksek noktadan daha yüksek olmamalıdır. 4.3.4.3 - Uzunluk Mümkün olduğu kadar traktörün önüne yakın, bununla birlikte yayılan ışık traktörün arka dikiz aynaları ve/veya diğer yansıtıcı yüzeylerden doğrudan veya dolaylı olarak herhangi bir durumda sürücünün rahatsızlığına sebep olmamalıdır. 4.3.5 - Geometrik Görünebilirlik Bu Ekin madde 1.9 da belirtilen a ve b açıları ile tanımlanır. a = 5 yukarı doğru ve aşağı doğru, b = 45 dışarı doğru ve 5 içeri doğru. 4.3.6 Yön Ön sis lambalarının yönü direksiyon kilitleme açısına göre değişmemelidir. Karşıdan gelen sürücülerde ve diğer yol kullanıcılarında aşırı göz kamaşması veya rahatsızlığa neden olmaksızın ileriye doğru yönlendirilmelidir. 4.3.7 - Diğer ön lambalar ile gruplandırılabilir. 4.3.8 - Diğer ön lambalar ile birleştirilemez. 4.3.9 - Karşılıklı olarak aşağıdakiler ile birleştirilebilir: 4.3.9.1 - Dört farı varsa, direksiyon kilitleme açısına göre dönmeyen uzun huzme farları ile, 4.3.9.2 - Ön konum (yan) lambalar ile, 4.3.9.3 - Park lambası ile. 4.3.10 - Elektrik Bağlantıları Sis lambalarını uzun huzme veya kısa huzme farlarından bağımsız veya tersi şeklinde yakıp söndürmek mümkün olmalıdır. 4.3.11 - Devre Kapalı İkaz Düzeni İsteğe bağlı. 4.4 - Geri Vites Lambası 4.4.1 - Varlığı İsteğe bağlı. 4.4.2 - Sayısı Bir veya iki. 4.4.3 Yön

4.4.4 - Konum 4.4.4.1 - Genişlik 4.4.4.2 - Yükseklik Yerden yüksekliği 250 mm den az, 1200 mm den çok olmamalıdır. 4.4.4.3 - Uzunluk Traktörün arkasında. 4.4.5 - Geometrik Görünebilirlik Bu Ekin madde 1.9 da belirtilen a ve b açıları ile tanımlanır: a = 15 yukarı doğru ve 5 aşağı doğru. b = 45 sadece bir lamba varsa sağa ve sola doğru. b = 45 (iki lamba varsa) dışarı doğru ve 30 içeri doğru 4.4.6 Yön Geriye doğru. 4.4.7 - Diğer herhangi bir arka lamba ile gruplandırılabilir. 4.4.8 - Diğer lambalar ile birleştirilemez. 4.4.9 - Diğer lambalar ile karşılıklı olarak birleştirilemez. 4.4.10 - Elektrik Bağlantıları Sadece, geri vitese takıldığında ve motoru çalıştıran ve durduran kumanda cihazı motorun çalışmasını mümkün kılacak bir konumda ise yanabilir. Yukarıdaki şartlardan biri yerine gelmediğinde yanmamalı veya yanık kalmamalıdır. 4.4.11 - İkaz Düzeni İsteğe bağlı. 4.5 - Yön Belirtme Lambası 4.5.1 - Varlığı (EK-1/C ye bakınız) Mecburî. Kategori 1, Kategori 2 ve Kategori 5 e giren yön lambalarının traktör üzerindeki montaj şekli, A dan D ye kadar verilen düzenleri oluşturur. A düzenlemesine, sadece toplam uzunluğu 4,60 m yi aşmayan ve aydınlatma yüzeylerinin dış kenarları arasındaki mesafe 1.60 m den daha fazla olmayan traktörlerde müsaade edilir. B, C ve D düzenlemeleri traktörlerin tamamına uygulanır. Ek yön belirtme lambaları isteğe bağlıdır. 4.5.2 - Sayısı Cihazların sayısı, bu Ekin madde 4.5.3 de belirtilen düzenlemelerden birine karşılık gelen sinyalleri yayabilecek kadar olmalıdır.

4.5.3 - Düzenleme (EK-1/C ye bakınız) A - İki ön yön belirtme lambası (1inci Kategori), - İki arka yön belirtme lambası (2nci Kategori). Bu lambalar bağımsız, gruplandırılmış veya birleştirilmiş olabilir. B - İki ön yön belirtme lambası (1inci Kategori), - İki tekrarlayan yan yön belirtme lambası (5inci Kategori) - İki arka yön belirtme lambası (2nci Kategori). Ön ve tekrarlayan yan lambalar, bağımsız, gruplandırılmış veya birleştirilmiş olabilir. C - İki ön yön belirtici lambası (1inci Kategori), - İki arka yön belirtici lambası (2nci Kategori). - İki tekrarlayan yan belirtici lamba (5inci Kategori) D - İki ön yön belirtici lamba (1inci Kategori), - İki arka yön belirtici lamba (2nci Kategori). 4.5.4 - Konum 4.5.4.1 - Genişlik Traktörün boylamasına orta düzleminden en uzak aydınlatma yüzeyi kenarı, traktörün en dış kenarından 400 mm den daha fazla olmamalıdır. İki aydınlatma yüzeyinin iç kenarları arasındaki mesafe 500 mm den daha az olmamalıdır. Arka yön belirtme lambası ile karşılık gelen arka konum (yan) lambası arasındaki düşey mesafe 300 mm den daha fazla olmadığında, traktörün en dış kenarı ile arka yön belirtme lambasının dış kenarı arasındaki mesafe, traktörün en dış kenarı ile karşılık gelen arka konum (yan) lambasının en dış kenarı arasındaki 50 mm lik mesafeden daha fazla olmamalıdır. Ön yön belirtici lambalarda aydınlatma yüzeyinin, kısa huzme farlarının veya varsa sis lambalarının aydınlatma yüzeyinden uzaklığı 40 mm den az olmamalıdır. Yön belirtme lambasının referans eksenindeki ışık şiddeti en az 400 cd ya eşit ise daha küçük bir mesafeye müsaade edilir. 4.5.4.2 - Yükseklik Yerden yükseklik: - Kategori 5 teki yön belirtme lambaları için 500 mm den az olmamalı, - Kategori 1 ve Kategori 2 deki yön belirtme lambaları için 400 mm den az olmamalı, - Tüm kategoriler için 1900 mm den fazla olmamalıdır. Eğer traktörün yapısı azami yükseklik değerinin sağlanmasını mümkün kılmıyorsa, Kategori 5 yön belirtme lambaları ile Kategori 1 ve Kategori 2 deki yön belirtme lambalarının, aydınlatma yüzeyinin en yüksek noktası, A, B, D düzenlemeleri için 2300 mm olabilir; Kategori 1 ve Kategori 2 yön belirtme lambalarının diğer düzenlemelerinde bu ölçü 2100 mm olabilir. - İsteğe bağlı yön belirtme lambaları için 4000 mm ye kadar müsaade edilir. 4.5.4.3 - Uzunluk Yan yön belirtme lambasının (B ve C düzenlemeleri) aydınlatma yüzeyinin referans merkezi ile traktörün toplam uzunluğunun ileriye doğru sınırından geçen enine düzlem arasındaki mesafe 1800 mm yi geçmemelidir. Traktörün yapısı minimum görünürlülük açılarının uygunluğuna imkân sağlamıyorsa, bu mesafe 2600 mm ye kadar artırılabilir. 4.5.5 - Geometrik Görülebilirlik Yatay açı (EK-1/C ye bakınız).

Düşey açı, yatayın 15 üzerinde ve altında. Yüksekliği 1500 mm den az olan, B ve C düzenlemelerinin tekrarlayan yan, yön belirtme lambalarında yatayın altındaki düşey açı 10 ya kadar azaltılabilir. Aynı durum B ve D düzenlemelerinin 1inci Kategorisindeki yön belirtme lambalarına da uygulanır. 4.5.6 Yön İmalatçı tarafından yerleştirme için özel şartlar belirtilmişse gözlenmelidir. 4.5.7 - Gizlenebilir olmayan bir veya daha fazla lamba ile gruplandırılabilir. 4.5.8 Bu Ekin madde 4.5.3 de belirtilen düzenlemelere uygun olanların dışında, diğer bir lamba ile birleştirilemez. 4.5.9 - Yön belirtme lambalarının 5 inci Kategoride olması durumunda, sadece park lambası ile karşılıklı olarak birleştirilebilir. 4.5.10 - Elektrik Bağlantıları Yön belirtme lambaları, diğer lambalardan bağımsız olarak yakılmalıdır. Traktörün bir tarafındaki yön belirtme lambalarının tamamı bir kumanda ile ve aynı fazda yanıp sönmelidir. 4.5.11 - Çalışma İkaz Düzeni Mecburi olan bütün yön lambaları sürücü tarafından direkt görülmeyecektir. İkaz düzeni, ışıklı veya sesli veya her ikisi de olabilir. Işıklı ise, tekrarlayan yan yön belirtme lambalarının dışındaki yön belirtme lambalarının herhangi birini arızalanması durumunda, sönen veya yanıp sönmeksizin yanık kalan veya yanıp sönme sıklığında önemli bir değişiklik gösteren, yanıp sönen bir lamba olmalıdır. Tamamen sesli ise, net bir şekilde işitilebilir olmalı ve herhangi bir arıza durumunda çalışma sıklığında önemli değişiklik göstermelidir. Bir traktör römork çekmek için donatılmışsa, çeken taşıtın ikaz düzeni böyle bir şekilde oluşturulmuş traktör birleşimi üzerindeki yön belirtme lambalarının herhangi birisinin arızasının fark edilmesini mümkün kılmıyorsa, römork üzerindeki yön belirtme lambaları için traktör özel bir ışıklı çalışma ikaz düzeni ile donatılmalıdır. 4.5.12 - Diğer Şartlar Işık, dakikada 90 ± 30 defa yanıp sönmelidir. Işıklı sinyal kumandasının çalıştırılmasından itibaren bir saniyeden fazla olmayan bir süre içinde ışık yanmalı bir ve bir buçuk saniyeyi geçmeden ilk sönme olmalıdır. Traktör bir römorku çekmek için müsaade edilmişse, traktörün üzerindeki yön belirtme lambalarının kumandası, aynı zamanda römorkun yön belirticilerini de çalıştırmalıdır. Bir yön belirtme lambasının kısa devre haricinde arızalanması durumunda, diğerleri yanıp sönmeye devam etmeli ancak bu durumdaki sıklık belirtilenden farklı olabilir. 4.6 - Tehlike İkaz Sinyali 4.6.1 - Varlığı Mecburî. 4.6.2 - Sayısı Bu Ekin 4.5 ine karşılık gelen başlıklar altında belirtildiği gibi.

4.6.3 Düzenleme Bu Ekin 4.5 ine karşılık gelen başlıklar altında belirtildiği gibi. 4.6.4 - Konum Bu Ekin 4.5 ine karşılık gelen başlıklar altında belirtildiği gibi. 4.6.4.1 - Genişlik Bu Ekin 4.5 ine karşılık gelen başlıklar altında belirtildiği gibi. 4.6.4.2 - Yükseklik Bu Ekin 4.5 ine karşılık gelen başlıklar altında belirtildiği gibi. 4.6.4.3 - Uzunluk Bu Ekin 4.5 ine karşılık gelen başlıklar altında belirtildiği gibi. 4.6.5 - Geometrik görünebilirlik Bu Ekin 4.5 ine karşılık gelen başlıklar altında belirtildiği gibi. 4.6.6 - Yön Bu Ekin 4.5 ine karşılık gelen başlıklar altında belirtildiği gibi. 4.6.7 - Gruplandırılabilir / Gruplandırılamaz Bu Ekin 4.5 ine karşılık gelen başlıklar altında belirtildiği gibi. 4.6.8 - Birleştirilebilir / Birleştirilemez Bu Ekin 4.5 ine karşılık gelen başlıklar altında belirtildiği gibi. 4.6.9 - Karşılıklı olarak birleştirilebilir / Birleştirilemez Bu Ekin 4.5 ine karşılık gelen başlıklar altında belirtildiği gibi. 4.6.10 - Elektrik Bağlantıları Sinyal, yön belirtme lambalarının tamamının aynı fazda çalışmasını sağlayabilen ayrı bir kumanda ile çalıştırılmalıdır. 4.6.11 - Devre Kapalı İkaz Düzeni Mecburî, bu Ekin madde 4.5.11 de belirtilen ikaz düzeni/düzenleri ile birlikte çalışabilen yanıp sönen ikaz ışığıdır. 4.6.12 - Diğer Şartlar Madde 4.5.12 de belirtildiği gibi traktör, bir römorku çekmek için donatılmış ise, tehlike ikaz sinyali kumandası aynı zamanda römork üzerindeki yön belirtme lambalarını da çalışır duruma getirilebilir özellikte olmalıdır. Motoru çalıştıran ve durduran cihaz, motorun çalışmasının mümkün olmadığı bir konumda olsa dahi tehlike ikaz sinyali çalışabilir özellikte olmalıdır. 4.7 - Fren Lambaları 4.7.1 - Varlığı Mecburî. 4.7.2 - Sayısı

İki. 4.7.3 - Düzenleme 4.7.4 - Konum 4.7.4.1 - Genişlik Birbirinden uzaklığı 500 mm den az olmamalıdır. Aracın toplam genişliği 1400 mm den az ise, bu mesafe 400 mm ye kadar düşürülebilir. 4.7.4.2 - Yükseklik Yerden yükseklik 400 mm den az, 1900 mm den fazla olmamalı, veya aracın karoserisinin biçimi bu ölçüler içerisinde kalmayı mümkün kılmıyorsa, 2300 mm den fazla olmamalıdır. 4.7.4.3 - Uzunluk Traktörün arkasında. 4.7.5 - Geometrik Görünebilirlik Yatay açı: Dışa ve içe doğru 45. Düşey açı: Yatayın 15 üzerinde ve altında. Lamba yerden 1500 mm den daha az bir yükseklikte ise, yatayın altındaki düşey açı 10 ye, lambalar yerden 750 mm den daha az yükseklikte ise, 5 ye kadar azaltılabilir. 4.7.6 - Yön Traktörün arkasına doğru. 4.7.7 - Bir veya daha fazla arka lamba ile gruplandırılabilir. 4.7.8 - Diğer bir lamba ile birleştirilemez. 4.7.9 - Arka konum (yan) lambası veya park lambası ile karşılıklı olarak birleştirilebilir. 4.7.10 - Elektrik Bağlantıları Servis freni yapıldığında ışık yanmalıdır. 4.7.11 - Çalışma İkaz Düzeni İsteğe bağlı. Mevcut ise, ikaz düzeni, fren lambaları arızalandığında sürekli yanan bir ikaz lambası olmalıdır. 4.7.12 - Diğer Şartlar Fren lambalarının ışık şiddeti, arka konum (yan) lambaların ışık şiddetinden bariz bir şekilde daha fazla olmalıdır. 4.8 - ARKA TESCİL PLAKA LAMBASI 4.8.1 - Varlığı Mecburî. 4.8.2 - Sayısı Cihaz, tescil plâkası yerini aydınlatabilecek şekilde olmalıdır.

4.8.3 - Düzenleme Cihaz, tescil plâkası yerini aydınlatabilecek şekilde olmalıdır. 4.8.4 - Konum Cihaz, tescil plâkası yerini aydınlatabilecek şekilde olmalıdır. 4.8.4.1 - Genişlik Cihaz, tescil plâkası yerini aydınlatabilecek şekilde olmalıdır. 4.8.4.2 - Yükseklik Cihaz, tescil plâkası yerini aydınlatabilecek şekilde olmalıdır. 4.8.4.3 - Uzunluk Cihaz, tescil plâkası yerini aydınlatabilecek şekilde olmalıdır. 4.8.5 - Geometrik Görünebilirlik Cihaz, tescil plâkası yerini aydınlatabilecek şekilde olmalıdır. 4.8.6 Yön Cihaz, tescil plâkası yerini aydınlatabilecek şekilde olmalıdır. 4.8.7 - Bir veya daha fazla arka lambalarla gruplandırılabilir. 4.8.8 - Arka konum (yan) lambaları ile birleştirilebilir. 4.8.9 - Diğer bir lamba ile karşılıklı olarak birleştirilemez. 4.8.10 - Elektrik Bağlantıları Cihazı, sadece arka konum (yan) lambaları ile aynı zamanda yanmalıdır. 4.8.11 - Devre Kapalı İkaz Düzeni İsteğe bağlı. Varsa, çalışması ön ve arka konum (yan) lambaları için gereken ikaz düzeni ile sağlanmalıdır. 4.9 - Ön Konum (Yan) Lambaları 4.9.1 - Varlığı Mecburî. 4.9.2 - Sayısı İki veya dört (bu Ekin 4.2.4.2.2 sine bakınız). 4.9.3 - Düzenleme 4.9.4 - Konum 4.9.4.1 - Genişlik

Traktörün boylamasına orta düzleminin aydınlatma yüzeyindeki en uzak noktası, traktörün en dış kenarından 400 mm den daha fazla uzak olmamalıdır. İki aydınlatma yüzeyinin birbirlerini takip eden iç kenarlar arasındaki açıklık 500 mm den daha az olmamalıdır. 4.9.4.2 - Yükseklik Yerden yükseklik 400 mm den az 1900 mm den daha fazla olmamalı veya karoserisinin biçimi yukarıda belirtilen 1900 mm içerisinde olmayı mümkün kılmıyorsa 2300 mm den daha fazla olmamalıdır. 4.9.4.3 - Uzunluk Lambalar ileriye doğru ayarlanmak ve bu Ekin 4.9.5 inde belirtilen geometrik görünebilirlik açıları uygun olmak kaydıyla, şart yoktur. 4.9.5 - Geometrik Görünebilirlik Yatay açı; İki ön konum (yan) lambalarında: içeri doğru 10 ve dışarı doğru 80. Bununla birlikte karoserin biçimi 10 de olmayı mümkün kılmıyorsa, içeri doğru 10 lik açı 5 ye kadar azaltılabilir. Toplam genişliği1400 mm yi aşan traktörlerde, karoserinin biçim 10 de olmayı mümkün kılmıyorsa, bu açı 3 ye kadar azaltılabilir. Düşey açı; Yatayın 15 üzerinde ve aşağısında. Lambanın yerden yüksekliği 1500 mm den az ise yatayın altındaki düşey açı 10 ye kadar azaltılabilir ve bu yükseklik 750 mm den az ise 5 ye kadar azaltılabilir. 4.9.6 Yön Öne doğru. 4.9.7 - Diğer herhangi bir ön lamba ile gruplandırılabilir. 4.9.8 - Diğer herhangi bir lamba ile birleştirilemez. 4.9.9 - Diğer herhangi bir ön lamba ile karşılıklı olarak birleştirilebilir. 4.9.10 - Elektrik Bağlantıları Özel şart yoktur. 4.9.11 - İkaz Düzeni Mecburidir. Bu ikaz düzeni sürekli olarak yanmalıdır. Cihaz panel aydınlatması sadece ön konum (yan) lambalarla aynı zamanda yakılabiliyorsa, bu düzen gerekli değildir. 4.10 - Arka Konum (Yan) Lambaları 4.10.1 - Varlığı Mecburidir. 4.10.2 - Sayısı İki. 4.10.3 - Düzenleme Özel şart yoktur.