REKABET KURULU KARARI Dosya No : 2-15/2017 Karar Sayısı : 200/2017 Karar Tarihi : 11.12.2017 10 1. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER: Selim ALTINCIK (Başkan) Doç. Dr. Figen YEŞİLADA (Başkan Yrd.) Kubilay SEPETCİOĞLU (Üye) Av. Sezi SIDAL (Üye) Meliz ÖZKIRAÇ (Üye) 2. RAPORTÖR: Doğan Ö. Çörekcioğlu (Uzman) Özdil T. Nami (İdari Personel) 20 3. TARAFLAR 3.1. Bildirimde Bulunan Taraf Cyprus United Brands Trading Ltd. (MŞ 13589) Hacı Ali Sitesi, Blok 6, B.1-2 Gazeteci Hasan Tahsin Caddesi, Ortaköy LEFKOŞA 3.2. YoğunlaşmaTarafları Cyprus United Brands Trading Ltd. (MŞ 13589) M. Ali Rıza Özel& Sons Ltd. (MŞ486) 4. DOSYA KONUSU: 30 Cyprus United Brands Trading Ltd. (MŞ13589) in M. Ali Rıza Özel &Sons Ltd. (MŞ486) tarafından işletilen 1001 Extra veya 1001 isimli 6 adet mağazaya ait isim hakkı, demirbaşlar ve stoklarını, 6 yılık bir süre için imzalanacak PROTOKOL çerçevesinde 1 /16
devralması ile gerçekleşecek olan yoğunlaşma işlemi ile ilgili Kurul un 189/2017 sayılı kararına istinaden hazırlanan 2-15/2017YR sayılı İleri Değerlendirme raporu hk. 40 50 5. DOSYA EVRELERİ: Kurul kayıtlarına 17 Ağustos 2017 tarihli yoğunlaşma başvuru formu ve ekleri ile dosyalanan, Cyprus United Brands Trading Ltd. in, M. Ali Rıza Özel & Sons Ltd. e ait 1001 Extra veya 1001 isimli 6 adet mağazanın isim hakkı, demirbaşlar ve stoklarını sözleşme yolu ile gerçekleştirilecek olan yoğunlaşma işlemi ile ilgili olarak Kurul, 23.08.2017 tarih ve 147/2017 sayılı kararı ile işlemin Rekabet Yasası nın 8 inci maddesi tahtında yayımlanan Yoğunlaşmalar Tebliği kapsamında işleme alınmasına ve inceleme işlemleri ile ilgili olarak Uzman Doğan ÇÖREKCİOĞLU ve Raportör Özdil Talat NAMİ nin görevlendirilmelerine karar vermiştir. Gerekli tüm ilave bilgi ve belgelerin toplanmasının ardından 159/2017 sayılı tam bildirim kararı Kurul tarafından 26.09.2017 tarihinde alınmış ve taraflara bildirilmiştir. 10 Ekim 2017 tarihinde Kurul a sunulan 2-15/2017Y sayılı rapor ve 2-15/2017 sayılı dosya muhteviyatını değerlendiren Kurul,12-15/2017Y sayılı raporda, yoğunlaşma taraflarının pazar paylarındaki belirsizlikler ve devralınacak teşebbüsün finansal durumu, başvuruda yoğunlaşma işleminin gerekçesi olarak ifade edilmiş olmasına rağmen hazırlanan rapor ve eklerinde bu konuya ilişkin herhangi bir bilgi-belge yer almaması nedenleriyle Yoğunlaşmalar Tebliği nin 10(3) maddesi kapsamında ileri değerlendirme için 30 gün ek süre verilmesine, ileri değerlendirme işlemleri ile ilgili olarak Uzman Doğan ÇÖREKCİOĞLU nun ve Raportör Özdil Talat NAMİ nin Yasa nın 27 nci maddesi tahtında her türlü bilgi, belge ve yerinde inceleme yetkisi ile yetkilendirilmelerine karar vermiştir.4 Aralık 2017 tarihinde raportörler tarafından hazırlanan 2-15/2017YR sayılı İleri Değerlendirme raporu Kurul a sunulmuştur. 11 Aralık 2017 tarihinde yapılan Kurul toplantısında rapor değerlendirilmeye alınmıştır. 60 6. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: Dosya konusu yoğunlaşma işleminin 36/2009 sayılı Rekabet Yasası 7 nci maddesi tahtında Rekabet Yasası kapsamında olduğu,yoğunlaşma İşleminin 36/2009 sayılı Rekabet Yasası ve Madde (8) altında yapılan Yoğunlaşmalar Tebliği kapsamında bildirime tabi olduğu, işlem sonucunda 36/2009 sayılı Rekabet Yasası nın 7(2) maddesinde belirtilen nitelikte hakim konum yaratılmayacağı veya mevcut hakim konumu güçlendirilmesi yoluyla veya başka bir 2 /16
suretle pazarda rekabetin önemli ölçüde azaltılmasının söz konusu olmayacağına, bu nedenle dosya konusu işleme izin verilmesi gerektiği ifade edilmiştir. 70 7. İNCELEME VE DEĞERLENDİRMELER 7.1. TARAFLAR 7.1.1. Cyprus United Brands Trading Ltd. (MŞ 13589) 2008 yılında Resmi Kabz Memurluğu ve Mukayyitlik Dairesi nezdinde tescil edilmiş olan ve her türlü menkul, gayrimenkul mal alım ve satımı, işletmesi ve kiralanması işlerini yapan bir teşebbüstür. Başvuruda, Cyprus United Brands Trading Ltd. in 2016 yılı cirosunun ( ) TL olduğu belirtilmiştir. Teşebbüsün ortaklık yapısı aşağıdaki gibidir; Tablo 1: Cyprus United Brands Trading Ltd. ortaklık yapısı HİSSEDARİSMİ HİSSE MİKTARI HİSSE BEDELİ(TL) HİSSE ORANI(%) Abdullah Karakuş ( ) ( ) %4,90 Tekin Arhun ( ) ( ) %95,10 Kaynak: Cyprus United BrandsTradingLtd. in set onay belgeleri (Belge 4). 80 Teşebbüsün Direktörü Tekin Arhun, teşebbüs sekreterleri ise Memduh Yetim ve Tuğşen Çokbilen olarak görülmektedir. 7.1.1. M. Ali Rıza Özel& Sons Ltd. (MŞ486) 1978 yılında Resmi Kabz Memurluğu ve Mukayyitlik Dairesi nezdinde tescil edilmiş olan ve mağazacılık ve/veya perakende tüketim malları pazarlarında faaliyet gösteren bir teşebbüstür. Başvuruda teşebbüsün 2016 yılı cirosunun ( ) TL olduğu belirtilmiştir. Teşebbüsün ortaklık yapısı aşağıdaki gibidir; Tablo 2: M. Ali Rıza Özel &Sons Ltd.Ortaklık Yapısı HİSSEDAR İSMİ HİSSE HİSSE MİKTARI BEDELİ(TL) HİSSE ORANI(%) İdil Özel ( ) ( ) %13,52 Mehmet Özel ( ) ( ) %13,52 Nazım Özel ( ) ( ) %58,56 Nil Özel ( ) ( ) %13,52 3 /16
Tuncay Özel ( ) ( ) %0,89 Kaynak: M. Ali Rıza Özel &SonsLtd. in set onay belgeleri(belge 2). 90 Teşebbüsün DirektörleriTuncay Özel, Nazım Özel ve Mehmet Özel dir.teşebbüs sekreterliğini, Direktörlerden Nazım Özelyapmaktadır. 100 7.2. DOSYA KAPSAMINDA ELDE EDİLEN BİLGİ VE BELGELER 7.2.1 Taraflar Arasında İmzalanacak Olan Protokol Yapılan başvuruda, Kurul un gerekli onayı vermesinden itibaren en geç 15 gün içerisinde tarafların aralarında Protokol imzalayacağı, Kurul un bu yoğunlaşma işlemine onay vermemesi halinde ise anlaşmanın kendiliğinden geçersiz olacağı ve böyle bir durumda M. Ali Rıza Özel & Sons Ltd. in, Cyprus United Brands Trading Ltd. in bu anlaşma tahtında yapmış olduğu her türlü harcamayı ve/veya ödemeyi aynen derhal Cyprus United Brands Trading Ltd. e geri vereceği belirtilmiştir. 110 Kurul un gerekli onayı vermesi halinde imzalanacak olan protokolde özetle, 1001 Extra ve 1001 isimli 6 adet mağazanın söz konusu protokolün imzalandığı tarihten itibaren tüm demirbaşlarının, stoklarının ve işletme hakkının 6 yıllığına Cyprus United Brands Trading Ltd. e devredileceğini, Cyprus United Brands Trading Ltd in uygun görmesi halinde 1001 Extra ve/veya 1001 adı altında yeni işletmeleri faaliyete sokabileceği ve söz konusu mağazaların kullanım haklarını başka bir kişi ve/veya teşebbüse devredemeyeceği yer almaktadır. Protokolün sona ereceği 6 ncı yılın sonunda, Cyprus United Brands Trading Ltd., M.Ali Rıza Özel &Sons Ltd. den satın ve devraldığı tüm taşınır taşınmaz araç-gereç ve demirbaşları, yine ayni koşullarda devir tarihindeki değeri ile peşin olarak ödemesi halinde tekrardan M.Ali Rıza Özel & Sons Ltd. e devredeceği koşulu yer almaktadır. 120 Protokolün 15 inci maddesinde ise, tarafların protokolün sona ermesinin ardından dilerlerse %50-%50 oranında hisse sahibi olacakları bir teşebbüs kurabilecekleri yer almaktadır. Bu şekilde kurulacak olan yeni teşebbüse Cyprus United Brands Trading Ltd., söz konusu protokole konu olan tüm mağazaları, hak ve yükümlülükleri ile birlikte bedelsiz olarak içerisindeki araç-gereç, stok ve demirbaşı ile birlikte verecektir. 4 /16
130 Yoğunlaşma başvuru formu eklerinde yer alan 26.05.2017 tarihli ( ) sayılı faturanın ekinde bulunan demirbaşlar M. Ali Rıza Özel & Sons Ltd. tarafından Cyprus United Brands Trading Ltd. e ( ) TL karşılığı satılmıştır. Yine aynı tarihte yoğunlaşma işlemine konu 6 adet mağazanın demirbaşlarının M. Ali Rıza Özel & Sons Ltd. tarafından kullanımı hususundaki şartları belirleyen Kullanım Sözleşmesi imzalanmıştır. Sözleşme şartlarına göre, Cyprus United Brands Trading Ltd. demirbaşların kullanım haklarını M.Ali Rıza & Sons Ltd. e bıraktığı ve bunun karşılığında sözleşmede yer alan bedelleri ödemeyi kabul ettiği (ayda ( ) ve de M.Ali Rıza & Sons Ltd. in herhangi bir zamanda Cyprus United Brands Trading Ltd. e iki tarafın anlaşacakları belli bir miktar ödemek suretiyle sözleşme konusu demirbaşların mülkiyetini geri alma hakkına sahip olduğu yer almaktadır. Sözleşme süresinin 26.05.2017 ile 31.12.2018 tarihleri arasında olduğu ve taraflardan herhangi birinin yazılı bir ihbar vermemesi durumunda otomatik olarak 1 yıl uzayacağı belirtilmiştir. Kullanım sözleşmesinin imzalanmasının ardından, sözleşme gereği ödemesi gereken bedelleri ödeyemediği, mali ve/veya finansal sıkıntılarını çözememiş olması ve ayrıca mağazaların işletmesini devam ettirecek mali gücü kaybetmiş olmasından dolayı taraflar aralarında Ağustos 2017 de Prensip Anlaşması imzalamıştır. 140 150 7.2.2 Tedarikçi 1 ile yapılan görüşme (Belge 19) 23.11.2017 tarihinde Tedarikçi 2 yetkilisi ile yapılan görüşmede; - 1001 Extra Süpermarketler ile 8-10 yıldır çalıştıkları, - 1001 Extra Süpermarketlerin finansal zorluk içerisinde oldukları ve tedarikci firmanın söz konusu süpermarketlerden yaklaşık olarak ( ) TL alacağı bulunduğu, bu borcun ( ) bankasına ait olan çeklerin geri dönmesinden kaynaklandığı, - Dosya konusu devralma işleminin gerçekleşmesi halinde bu borcu Cyprus United Brands Trading Ltd. den tahsil edebilecekleri, - 1001 Extra Süpermarket Girne şubesinin, Girne ve Girne ye bağlı yerleşim yerlerindeki pazar payının tahmini olarak %0.1 olduğu, çok küçük bir mağaza olduğu, - Devre konu 1001 Extra Süpermarketlerin toplam satış rakamlarının 1 Kiler Süpermarket şubesinin yaptığı satış rakamına ulaşamadığı, - Tedarikçi 1 firmasının Girne ve Girne ye bağlı yerleşim yerlerinde yaptığı satış rakamlarının içerisinde Starling Süpermarket Beylerbeyi nin payının %0-5, Lapta şubesinin % 0-5, Alsancak şubesinin % 0-5ve son olarak Zeytinlik şubesinin % 0-5 olduğunu, 5 /16
- Söz konusu devralma işleminin pazarda hakim konum yaratmasının mümkün olmadığı ifade edilmiştir. 160 170 7.2.3 Tedarikçi 2 ile yapılan görüşme (Belge 20) 24.11.2017 tarihinde Tedarikçi 2 yetkilisi ile yapılan görüşmede; - Starling Süpermarket lerin Girne ve Girne ye bağlı yerleşim yerlerindeki toplam satışlar içerisindeki payının %10-20 olduğunu, tahmini pazar paylarının sırasıyla %0-5 Starling Alsancak, %0-5 Starling Beylerbeyi, %0-5 Starling Lapta ve %0-5 Starling Zeytinlik olduğu, - Söz konusu devralma işleminin ilgili pazarı hemen hemen hiç etkilemeyeceği, - 1001 Extra Süpermarket Girne şubesine satışlarının olmadığı, - 1001 Extra Süpermarketlerin ( ) TL lik vadesi dolmuş borcu olduğu, söz konusu borcun ( ) TL sinin( ), - 1001 Extra Süpermarket direktörü Mehmet Özel le 27 yıldır çalıştıkları, kötü bir dönem geçirmelerinden dolayı söz konusu borca ilişkin yasal bir işlem başlatmadıkları ve finansal sıkıntıdan çıkmalarını bekledikleri, - Söz konusu devralma işleminin gerçekleşmesi halinde Cyprus United Brands Trading Ltd. tarafından bu borcun kendilerine ödeneceği ifade edilmiştir. 180 7.2.4 Tedarikçi 3 ile yapılan görüşme (Belge 21) 28.11.2017 tarihinde Tedarikçi 3 yetkilisi ile yapılan görüşmede; - 4 adet Starling Süpermarket in Girne ve Girne ye bağlı yerleşim yerlerindeki satışların içerisindeki toplam pazar payının %0-5 olduğu, - 2017 yılı içerisinde geri dönen bir çekten sonra 1001 Extra Süpermarket ler ile nakit çalışmaya başladıklarını, son dönemlerde ise söz konusu süpermarketlerin yaşadığı finansal sıkıntılardan dolayı aktif ticari bir ilişkilerinin kalmadığını ve teşebbüsün kendilerine herhangi bir vadesi dolmuş borcu bulunmadığını, - 1001 Extra Süpermarket Girne şubesinin ağırlıklı olarak hediyelik eşya ürünlerinin satışını yaptığını ve söz konusu şubede hızlı tüketim malları satışının yok denilecek kadar az olduğunu, - Ve son olarak dosya konusu devralma işleminin ilgili pazarda hakim konum yaratma riskinin olmadığını ifade edilmiştir. 7.2.5 Tedarikçi 4 ten gelen bilgi ve/veya belge (Belge 23) 6 /16
190 23.11.2017 tarihli yazı ile Tedarikçi 4 ten bilgi ve/veya belge sonucunda 29.11.2017 tarihinde Kurul a gönderilen yazıda; - Starling Süpermarket lerin Girne ve Girne ye bağlı yerleşim yerlerinde sahip olduğu tahmini pazar payları, Starling Lapta şubesi için %0-5, Alsancak şubesi için %0-5, Beylerbeyi için %0-5 ve Zeytinlik şubesi için %0-5 olarak, - Girne 1001 Extra Süpermarket in Girne ve Girne ye bağlı yerleşim yerlerinde sahip olduğu tahmini pazar payı %0-5 olarak bildirilmiş, - 1001 Ekstra Süpermarket lerin söz konusu teşebbüsten almış olduğu ürünlere karşılık vadesinde ödenmemiş (karşılıksız konuma düşmüş) çeklerin dolayı bakiyesinin bulunduğu ve toplam tutarın ( ) TL olduğu bildirilmiştir. 200 210 7.3. İLGİLİ PAZAR 7.3.1. İlgili Ürün Pazarı: Tüketim malları perakendeciliği, raf devir hızları yüksek, fiyatları düşük, satın alma kararı için fazla düşünülmeyen, kısa süreli stoklanan ve sürekli tüketilen gıda, içecek, kişisel bakım ürünleri, kozmetik ve temizlik ürünleri gibi ürünlerin son kullanıcılara satışı hizmetidir. Tüketim malları perakendeciliğine ilişkin olarak iki ilgili pazar tanımı yapılması mümkündür. Bunlar perakendeciyle son kullanıcı olan tüketicilerin bir araya geldiği perakende pazarı ve tedarikçiyle perakendecilerin buluştuğu alım pazarı olarak sayılabilir. Dosya konusu işlem, perakendeciyle tüketicilerin yer aldığı perakende düzeyde olan pazarda gerçekleşmiştir. Tüketim malları perakendeciliği bakımından, geçmiş tarihli KKTC Rekabet Kurulu yoğunlaşma başvurusu kararlarında 1 yapılan pazar tanımları da dikkate alındığında, ilgili ürün pazarı Tüketim Malları Perakende Pazarı olarak belirlenmiştir. 220 7.3.2. İlgili Coğrafi Pazar: Devralma işlemine konu olan süpermarketler Girne kazasında, Mağusa kazasında, Mağusa kazasına bağlı Serdarlı da, Lefkoşa kazasına bağlı Yenişehir ile yine Lefkoşa Kazasına bağlı Balıkesir de ve son olarak İskele kazasında yer almaktadır. İşlem konusu devralma sonucunda ortaya çıkacak olan yoğunlaşmanın pazardaki etkileri süpermarketlerin faaliyet göstermekte olduğu bölgelerde hissedilecektir. Bu nedenle, coğrafi pazar Girne ve Girne kazasına bağlı yerleşim yerleri, Lefkoşa ve Lefkoşa 1 Cyprus United Brands Kararı: Karar Sayısı: 108/2017, Tarih: 28.06.2017 Win Express Kararı: Karar Sayısı: 62/2017, Tarih: 27.04.2017 7 /16
kazasına bağlı yerleşim yerleri, Mağusa ve Mağusa kazasına bağlı yerleşim yerleri ile İskele ve İskele kazasına bağlı yerleşim yerleri ayrı olarak belirlenmiştir. 230 7.4. DEĞERLENDİRME 7.4.1 İşlemin 36/2009 sayılı Rekabet Yasası Kapsamında Olması 36/2009 sayılı Rekabet Yasa sının 7 nci maddesinde, kontrolde kalıcı değişiklik meydana gelecek şekilde iki veya daha fazla teşebbüsün birleşmesi, ya da bir veya daha fazla teşebbüsün tamamının ya da bir kısmının doğrudan veya dolaylı kontrolünün, hisse ya da mal varlığının satın alınmasıyla, sözleşmeyle veya diğer bir yolla bir ya da daha fazla teşebbüs veya hâlihazırda en az bir teşebbüsü kontrol eden bir ya da daha fazla kişi tarafından devralınması, bu yasa kapsamında yoğunlaşma işlemi sayılır denilmektedir. Bağımsız bir ekonomik birimin tüm işlevlerini kalıcı olarak yerine getirecek bir ortak girişimin oluşturulması da bu yasa kapsamında yoğunlaşma işlemi sayılan hallerden biri olarak belirlenmiştir. 240 Bildirim konusu yoğunlaşma işlemi Cyprus United Brands Trading Ltd. in M. Ali Rıza Özel &Sons Ltd. in sahip olduğu 6 adet (Mağusa Şubesi kapanmıştır) 1001 Extra ve 1001 isimli mağazaya ait isim hakkı, demirbaşlar ve stoklarını sözleşme yoluyla 6 yıllığına devralması ile ilgilidir. 36/2009 sayılı Rekabet Yasası 7 inci maddede ve 8(1) maddesi altında yapılan Yoğunlaşmalar Tebliğ nin 4 üncü maddesinde yoğunlaşma sayılan haller belirtilmiş ve sözleşme yolu ile devralma da bu hallerden biri sayılmıştır. Dosya konusu işlem ile 1001 Extra ve 1001 isimli 6 adet mağaza 6 yıllığına Cyprus United Brands Trading Ltd. in kontrolüne geçecektir. Bir diğer deyişle mağaza müşteri portföyü ve pazar payı da Cyprus United Brands Trading Ltd. e geçmiş olacaktır. İsim ile işletme hakkı, demirbaşlar ve stokların sözleşme yoluyla devri Rekabet Yasası kapsamında olup, 1001 Extra ve 1001 isimli mağazaların Cyprus United Brands Trading Ltd. e devri 36/2009 sayılı Rekabet Yasası bakımından bir yoğunlaşma işlemdir. 250 7.4.2 Yoğunlaşma İşleminin 36/2009 sayılı Rekabet Yasası ve Madde (8) 1 Altında Yapılan Yoğunlaşmalar Tebliği Kapsamında Bildirime Tabi Olması 36/2009 sayılı Rekabet Yasası nın Madde (8)1 altında yapılan Yoğunlaşmalar Tebliği nin 6 ncı maddesinde, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde faaliyet gösteren yoğunlaşmaya taraf teşebbüslerin herhangi birinin Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti piyasasında mal ve/veya hizmet satarak edindikleri yıllık toplam cironun bir önceki mali 8 /16
260 yılın mali tablolarına göre 2,000.000 (iki milyon) Türk Lirası ve üzerinde olması halinde Rekabet Kuruluna bildirim yapılıp onay alınmadan uygulamaya konulamaz hükmü ile hangi tür yoğunlaşmaların Kurul un iznine tabi olduğunu belirtilmektedir. Bu çerçevede işlem taraflarından birinin dahi 2016 yılı cirosunun 2,000,000 TL üzerinde olması yoğunlaşma işleminin bildirime tabi olması şartını karşılayacaktır. Teşebbüslerin ciroları incelendiğinde, Cyprus United Brands Trading Ltd. isimli teşebbüsün 2016 yılı cirosunun ( ) TL olduğu görülmektedir. Bunun nedeni teşebbüsün daha önceden devraldığı Starling isimli süpermarketlerin işletmesini ayni ekonomik bütünlük içeresinde olduğu Cyprus United Retail Ltd. in gerçekleştirmesidir. Devre konu mağazaların işletmesini gerçekleştiren M. Ali Rıza Özel & Sons Ltd. in 2016 yılı cirosu ise ( ) TL olduğu tespit edilmiştir. Dolayısıyla, tarafların cirolarının Yoğunlaşmalar Tebliği nin 6 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinde öngörülmüş olan eşikleri aştığı, bu sebeple bildirim konusu işlemin 36/2009 sayılı Rekabet Yasası kapsamında bildirime tabi olduğu tespit edilmiştir. 270 280 7.4.3 Yoğunlaşma İşleminin, Yoğunlaşmalar Tebliği Çerçevesinde Değerlendirilmesi Yoğunlaşmalar Tebliği 10 uncu maddesi uyarınca, bir yoğunlaşmanın değerlendirilmesinde, Kurul, yoğunlaşmanın olumlu ve olumsuz etkilerini inceleyerek, yoğunlaşmanın piyasa rekabetini önemli ölçüde etkileyecek yeni bir hakim konum yaratıp yaratmadığına veya mevcut bir hakim konumu güçlendirip güçlendirmediğine bakar ve özellikle aşağıda belirtilenleri değerlendirir: a) İlgili Piyasa Yapısı, b) Birleşmenin mevcut veya potansiyel rakipler üzerindeki etkileri, c) Rakiplerin pozisyonları, piyasa payları, ekonomik ve mali güçleri, d) Tedarikçi ve müşteri bulabilme olanakları ve seçenekleri, e) Yoğunlaşma taraflarının iç ve uluslararası piyasalarda fiili ve potansiyel rekabet edebilirlik düzeyi, f) İlgili mal ve/veya hizmetlerde arz ve talep eğilimleri, g) Teknik ve ekonomik gelişme eğilimleri, h) Tüketici refahı, i) Diğer hususlar. Tebliğin 10(2) maddesine göre de, tek başına ya da birlikte hakim durum yaratmaya veya hakim durumu daha da güçlendirmeye yönelik olarak, ülkenin bütünü veya bir 9 /16
kısmında rekabetin önemli ölçüde azaltılması sonucunu doğuran yoğunlaşmalara izin verilmez. 290 300 310 Dosya konusu işlem, M. Ali Rıza Özel &Sons Ltd. tarafından işletilen 1001 Extra ve 1001 isimli mağazaların finansal zorluk nedeni ile Girne kazasında, Mağusa kazasında (mağaza kapanmıştır), Mağusa kazasına bağlı Serdarlı da, Lefkoşa kazasına bağlı Yenişehir ile Balıkesir de ve son olarak İskele kazasında yer alan 6 adet mağazanın sözleşmeler yoluyla 6 yıllığına devredilmesidir. Devre konu 6 mağazanın 5 i Cyprus United Brands Trading Ltd. in sahip olduğu Starling Süpermarketlerin faaliyetinin olmadığı coğrafi pazarlarda yer almaktadır. Dolayısıyla Lefkoşa, Mağusa ve İskele bölgelerinde, devralma işlemi tüketim malları perakende pazarında herhangi bir pazar payı artışına, dolayısıyla da bir yoğunlaşmaya neden olmayacak ve ilgili pazarlarda etkin rekabetin azalması veya kısıtlanması sonucunu doğurmayacaktır. Cyprus United Brands Trading Ltd. in sahip olduğu Starling Süpermarket lerin ve 1001 Extra ve 1001 isimli mağazaların faaliyetlerinin kesiştiği Girne ve Girne Kazasına bağlı yerleşim yerlerinde ise devralma işlemi sonrası Cyprus United Brands Trading Ltd. in pazar payında tahmini olarak %0-5 luk bir değişiklik yaşanacaktır. Söz konusu coğrafi pazarda yer alan Starling Süpermarket isimli 4 adet mağazanın ilgili pazardaki pazar payı toplamı tahmini %10-20 veya altında olarak görülmektedir. Yoğunlaşma işlemi sonrası bu rakam yaklaşık olarak %10-20 veya altında olacağı öngörülmektedir. İşlem sonrası Cyprus United Brands Trading Ltd. ilgili pazarda küçük bir pazar payı elde edecektir. Dünya rekabet otoritelerince kabul edilen görüş, yüksek pazar payının hakim konumun en büyük göstergesi olduğudur. 36/2009 Rekabet Yasası 6 ncı madde altında düzenlenen Hakim Konum Tespitinde Kullanılacak Kriterler Tebliği de, %40 ve üzeri pazar payı hakim konuma ilişkin en büyük gösterge kabul etmektedir. Dosya konusu işlemde Cyprus United Brands Trading Ltd., Girne ve Girne kazasına bağlı yerleşim yerlerindeki pazar payı rapotörler tarafından hazırlanan 2-15/2017YR sayılı İleri Değerlendirme raporunda görüldüğü %10-20 veya altında olacağından söz konusu coğrafi bölgede hakim konum yaratma riskinin düşük olduğu kanaati oluşmaktadır. Pazarın genel yapısı incelendiğinde, gerek mevcut rekabet ortamının seviyesi gerekse potansiyel rekabet koşullarının varlığı nedeniyle hakim konum riskinin oluşması ihtimalinin son derece düşük olduğu kanaati oluşmaktadır. Şöyle ki, hızlı tüketim malları perakendeciliği pazarı genel olarak pazara giriş engellerinin az olduğu bir alandır. Söz 10 /16
320 330 konusu pazara giriş engeli değerlendirmesi yapıldığında, yeni bir market açılması için öne çıkan temel unsurların uygun arsa veya bina bulunması, sermaye ve belediyeden alınması gereken izinlerin olduğu görülmektedir. Bu gibi izinleri almak son derece kolaydır ve yüklü bir sermaye ihtiyacına da gerek bulunmamaktadır. Girne ve Girne ye bağlı yerleşim yerlerinde hali hazırda aktif olan küçüklü büyüklü takriben 125 tane market ve/veya süpermarket bulunmaktadır. Bölgede Tempo, Lemar ve Supreme gibi büyük süpermarketler yer almaktadır. Ayrıca çok kısa bir süre içerisinde Lefkoşa bölgesinde faaliyet gösteren, marka gücü ve bilinirliği yüksek olan Metropol Süpermarket in Girne bölgesinde yeni bir şube açacağı bilgisine ulaşılmıştır. Bir diğer deyişle, devralma sonrası oluşacak yapıya rakip oluşturabilecek yeterli sayı ve güçte aktörün pazarda faaliyet gösterdiği ve pazara yeni girişlerin olacağı görülmektedir. Dosya muhteviyatı incelendiğinde ilgili pazarın üst pazarında yer alan üç tedarikçi ile yapılan görüşmelerdeki ifadelerden söz konusu devralma işleminin pazarda hakim konum yaratma riskinin mümkün olmadığı ve/veya son derece düşük olduğunun kanaatine varılmıştır.(belge 19, 20 ve 21).Devralma öncesi ve sonrası pazar payı verilerinden işlemin, yoğunlaşmada küçük bir artışa neden olacağı ancak, rekabetin seviyesi dikkate alındığında ilgili pazarlarda hakim konum yaratılmasına yol açacak düzeyde bir yoğunlaşma doğurmayacağı kanaatine varılmıştır. 7.4.3.1 1001 Extra ve 1001 İsimli Mağazaların Yaşadığı Finansal Sorunlar ve Batan Teşebbüs Savunması 340 350 İnceleme konusu bir işlemin taraflarından birinin batan bir teşebbüs olması durumunda, rekabeti azaltıcı etkileri olan bir işleme izin verebilir. Bunun için gerekli temel koşul, işlem sonrasında piyasadaki rekabet düzeyindeki azalmanın söz konusu işlem yüzünden olmamasıdır. Bir başka ifadeyle, söz konusu işleme izin verilmese bile piyasadaki rekabetin düzeyi en az işleme izin verilmesi durumunda olduğu kadar azalacaksa, bu temel koşul sağlanmış demektir. Batan teşebbüs savunmasını dikkate alırken şu kriterler kullanılmaktadır; Batan teşebbüs olduğu iddia edilen teşebbüs yaşadığı finansal güçlükler nedeniyle birbaşka teşebbüsün kontrolüne geçmediği takdirde yakın gelecekte piyasa dışına çıkma mecburiyetinde kalmalıdır. İnceleme konusu yoğunlaşma işlemi haricinde rekabeti daha az kısıtlayıcı başka bir alternatif yol bulunmamalıdır. birleşmeye izin 11 /16
verilmemesi halinde, batan teşebbüs olduğu iddia edilen teşebbüsün varlıklarının kaçınılmaz biçimde piyasa dışına çıkacak olması gerekmektedir. 2 360 370 Yapılan değerlendirmeler ışığında dosya konusu başvuru işleminin rekabeti kısıtlayıcı etkilerinin olmadığı kanaati oluşmuştur. Söz konusu başvuru konusu işlemin rekabeti kısıtlayıcı bir işlem olmamasına rağmen, Kurul, 1001 Extra ve 1001 isimli mağazaların finansal sıkıntılardan dolayı pazar dışına çıkma tehlikesi bulunduğunu ve söz konusu süpermarketlerin pazar dışına çıkması halinde ilgili pazarda rekabetin daha da kısıtlanacağını dikkate almıştır. 17.08.2017 tarihinde Kurul kayıtlarına giren başvuru formunda da yer aldığı üzere, bildirime konu olan işlemin amacının, 1001 Extra ve 1001 isimli mağazaların işletilmesi ve elde edilecek gelirle M. Ali Rıza Özel & Sons Ltd. in söz konusu marketlere mal tedarik eden işletmelere olan borçlarının ödenmesini sağlamak olduğu görülmektedir. Nitekim dosya başvuru sürecinde, Mağusa bölgesinde bulunan 1001 Extra Süpermarket binasının sahibinin, M.Ali Rıza Özel & Sons Ltd. den olan alacağını tahsil edememesinden dolayı ve yaşanılan anlaşmazlıklar nedeniyle 1 Kasım itibarıyla söz konusu şubenin kapatıldığı bildirilmiştir (Belge 24). Ayrıca, 1001 Extra ve 1001 isimli mağazaları devralacak olan Cyprus United Brands Trading Ltd. direktörü Hüseyin Ekrem Ergil in tarafımıza 28.11.2017 tarihinde tebliğ ettiği ve keza 1001 Extra ve 1001 isimli mağazaların tedarikçilere olan borçlarının belirtildiği (Belge 22) belgede ise vadesi dolmuş ve/veya gününde ödenmemiş borçların takriben toplam ( ) TL olduğu ifade edilmiştir. İlgili pazarın bir üst pazarında yer alan bazı tedarikçilerle de yapılan görüşmelerde, 1001 Extra ve 1001 isimli mağazalardan alacaklarının olduğu, şu an için alacaklarını tahsil edemediklerini ve bu devralma işleminin gerçekleşmesi halinde alacaklarını tahsil edebilmek için Cyprus United Brands Trading Ltd. ile görüşmelere başlayıp, söz konusu alacaklarını tahsil yoluna gidecekleri belirtilmiştir (Belge 19, 20 ve 23). 380 7.4.4 Başvuru Dosyası Kapsamında Bulunan ( ) Sayılı Fatura nın Değerlendirilmesi Yoğunlaşma başvuru formu eklerinde yer alan 26.05.2017 tarihli ( ) sayılı ve ( ) TL tutarındaki fatura ile M. Ali Rıza Özel & Sons Ltd. in sahip olduğu 6 adet 1001 Extra veya 1001 isimli mağazalara ait fatura ekindeki tüm demirbaşların (tüm araç-gereç, jeneratör, klima ve/veya havalandırma sistemleri, sanayi tip mutfaklar ve buralarda 2 Birleşme ve Devralmalarda Batan Teşebbüs Savunması, Alpay M.O.(2004) Rekabet Kurumu Yayınları 12 /16
bulunan her türlü araç-gereç, tüm raflar stantlar, kasalar, buzdolapları ve/veya soğutma sistemleri ve benzeri tüm demirbaşlar) M. Ali Rıza Özel & Sons Ltd. tarafından Cyprus United Brands Trading Ltd. e satıldığı tespit edilmiştir 390 36/2009 Rekabet Yasası nın 7 nci maddesi yoğunlaşma işlemlerini düzenlemektedir. 7. (1) Kontrolde kalıcı değişiklik meydana getirecek şekilde; (A) İki veya daha fazla teşebbüsün birleşmesi, ya da; (B) Bir veya daha fazla teşebbüsün tamamının ya da bir kısmının doğrudan veya dolaylı kontrolünün, hisse ya da malvarlığının satın alınmasıyla, sözleşmeyle veya diğer bir yolla bir ya da daha fazla teşebbüs veya halihazırda en az bir teşebbüsü kontrol eden bir ya da daha fazla kişi tarafından devralınması bu Yasa kapsamında yoğunlaşma işlemi sayılır. Bağımsız bir ekonomik birimin tüm işlevlerini kalıcı olarak yerine getirecek bir ortak girişimin oluşturulması da yukarıdaki (B) bendi anlamında bir yoğunlaşma işlemidir. 400 (2) Ülkenin tamamında ya da bir bölümünde bir mal veya hizmet piyasasında, hakim konum yaratılması veya mevcut hakim konumun güçlendirilmesi yoluyla veya başka bir suretle rekabetin önemli ölçüde azaltılması sonucunu doğuracak yoğunlaşma işlemleri yasaktır. 410 Yoğunlaşma başvuru formu eklerinde tespit edilen faturalı satış işlemini Yasa nın 7 inci maddesi tahtında değerlendirdiğimizde; Yoğunlaşma başvuru formu eklerinde yer alan 26.05.2017 tarihli ( ) sayılı faturanın ekinde dökümü bulunan demirbaşların M. Ali Rıza Özel & Sons Ltd. tarafından Cyprus United Brands Trading Ltd. e satılması sonucunda M. Ali Rıza Özel & Sons Ltd. in yönetim yapısında herhangi bir değişiklik yaratmadığı görülmüştür. Söz konusu fatura ekinde dökümü verilen demirbaşların Cyprus United Brands Trading Ltd. tarafından satın alınması Cyprus United Brands Trading Ltd. ın Pazar Payında herhangi bir artış ve/veya artış ihtimali yaratmadığı ve kontrolde kalıcı bir değişiklik yaratmadığı nedenleri ile Yasa nın 7 inci maddesi tahtında bir yoğunlaşma işlemi olarak değerlendirilemeyeceği tespit edilmiştir. 8. SONUÇ: Kurul un 10.11.2017 tarih ve 189/2017 sayılı kararına istinaden görevlendirilen Uzman Doğan Ö. ÇÖREKCİOĞLU nun ve Raportör Özdil T. NAMİ tarafından hazırlanan, 13 /16
04.12.2017 tarihinde Kurul a sunulan 12-15/2017YR sayılı İleri Değerlendirme Raporu ve 2-15/2017 sayılı dosya muhteviyatını değerlendiren Kurul, 420 430 1. Dosya konusu yoğunlaşma işleminin 36/2009 sayılı Rekabet Yasası 7 nci maddesi tahtında yoğunlaşma işlemi olduğuna, 2. Söz konusu yoğunlaşma işleminin 36/2009 Rekabet Yasası ve Madde (8) altında yapılan Yoğunlaşmalar Tebliği kapsamında bildirime tabi olduğuna, 3. İşlem sonucunda 36/2009 Rekabet Yasası nın 7(2) maddesinde belirtilen nitelikte hakim konum yaratılmayacağı veya mevcut hakim konumu güçlendirilmesi yoluyla veya başka bir suretle pazarda rekabetin önemli ölçüde azaltılmasının söz konusu olmayacağına, bu nedenle dosya konusu işleme izin verilmesine, 4. Yoğunlaşma işlemi hakkındaki gerekçeli kararın 60 gün içerisinde Resmi Gazete de yayımlanmasının ardından Yüksek İdare Mahkemesinde dava yolu açık olmak üzere, Figen YEŞİLADA ve Sezi SIDAL ın yoğunlaşma konusunun birden çok işlemden oluştuğu ancak tek dosyada yer alması gerektiği düşüncesiyle farklı gerekçe ile OYBİRLİĞİ ile karar verilmiştir. Meliz ÖZKIRAÇ Üye Av. Sezi SIDAL Üye 440 Kubilay SEPETCİOĞLU Üye Doç. Dr. Figen YEŞİLADA Başkan Yardımcısı Selim ALTINCIK Başkan FARKLI GEREKÇE 14 /16
(Rekabet Kurulu nun 11.12.2017 tarih ve 200/2017 sayılı kararının 1 nci, 2 inci ve 3 üncü maddelerine) 450 460 470 Başvuru ekleri ve dosya muhteviyatı incelendiğinde, karar metninde bildirime konu işleminin ve/veya dosya konusunun Cyprus United Brands Ltd. in M. Ali Rıza Özel & Sons Ltd. in sahip olduğu 6 adet (Mağusa Şubesi kapanmıştır) 1001 Extra Süpermarket isimli mağazaya ait isim hakkı, demirbaşlar ve stoklarını sözleşme yoluyla 6 yıllığına devralması ile ilgili olduğu ifade edilmiş olmasına rağmen iki farklı aşamada gerçekleşen anlaşma ve/veya satış ve/veya sözleşme işlemlerinden oluşan iki farklı yoğunlaşma olduğu görülmektedir. Şöyle ki, M. Ali Rıza Özel & Sons Ltd. in (devreden) 26.05.2017 tarihinde Cyprus United Brands Trading Ltd. e (devralan) devredenin tüm mağazalarında bulunan tüm araç-gereç, jeneratör, klima ve/veya havalandırma sistemleri, sanayi tip mutfaklar ve buralarda bulunan her türlü araç-gereç, tüm raflar stantlar, kasalar, buzdolapları ve/veya soğutma sistemleri ve benzeri tüm demirbaşın üzerindeki mülkiyet hakkını sayılı fatura tahtında (..) TL ye devrettiği görülmektedir. Bu işlemin 36/2009 sayılı Yasa nın 7 nci maddesi tahtında değerlendirildiğinde, mülkiyet hakkından doğan tüm tasarruf haklarının devredilmiş olması nedeni ile her ne kadar yönetimde bir değişiklik olmasa da teşebbüsün faaliyetlerini devam ettirebilmesi için gerekli olan tüm demirbaşın aynı ilgili ürün pazarında faaliyet göstermekte olan Starling Supermarketleri kontrol eden Cyprus United Brands Trading Ltd. e devri hukuki olarak kontrolde kalıcı değişikliğin gerçekleşmesi sonucunda bir yoğunlaşma işlemi olarak kabul edilmesi gerekmektedir. Nitekim Birleşme ve Devralma Sayılan Haller ve Kontrol Kavramı Hakkında Kılavuz un 3.1.2. başlığı altında Kontrolün elde edilmesi açısından, teşebbüs üzerinde belirleyici etkinin gerçekten uygulamaya konulduğunu veya konulacağını göstermek gerekli olmayıp bu etkiyi uygulamaya koyma olanağını elinde bulundurmak yeterlidir 3 şeklinde düzenlenmiştir. Buna ilaveten Avrupa Komisyonu nun 108/C 95/01 sayılı tebliğinde de benzer ifadeler yer almaktadır. Aynı tarihte taraflar arasında akdedilmiş olan bahse konu taşınır malların, devredenin kullanım ve tasarrufuna verildiği Kullanım Sözleşmesi nin süresinin 26.05.2017 ile 31.12.2018 tarihleri arasındaki dönemi kapsadığı görüşmüştür. Sözleşme şartlarına göre tarafların sözleşmenin yenilenmeyeceğini beyan etmediği sürece sözleşmenin kendiliğinde 1 yıl uzamış addedileceği belirtilmiştir. Ancak tarafların 3 aylık süre sonunda bu sözleşmeyi feshederek aralarında yeni şartlar ile anlaşmaya vararak bir protokol hazırlamaları sonucunda kullanım sözleşmesinin uygulamada kısa süreli olması nedeni ile kontrolde kalıcı bir değişiklik yaratmadığı için bir yoğunlaşma işlemi olarak kabul edilmemiştir. 3 TC Rekabet Kurumu tarafından 16.07.2013 tarih ve 13-45/583-RM(9) sayılı karar ile yayınlanan kılavuz 15 /16
480 Taraflar arasında akdedilmesi planlanan Protokol ün konusunun daha önce fatura ile devralana satılmış olan tüm taşınır mallara ilaveten devredenin mal sahibi olduğu ve/veya kiracı sıfatına ve/veya tasarruf hakkına haiz olduğu 6 mağazanın işletme ve tasarrufu ile tüm stoklarının devredilmesidir. Dosya konusu yoğunlaşma işleminin 26.05.2017 tarihinde fatura tahtında devredilen tüm taşınır mallar ile Ağustos 2017 de akdedilen Prensip Anlaması ile Protokol de bahsedilen devredenin mal sahibi olduğu ve/veya kiracı sıfatına ve/veya tasarruf hakkına haiz olduğu 6 mağazanın işletme ve tasarrufu ile tüm stoklarının devredileceğidir. Dolayısıyla farklı tarihlerde iki yoğunlaşmanın gerçekleşmesi hususunda anlaşılmış olup bu yoğunlaşmalar tek bir dosya ile bildirilmiş olması nedeni ile tek dosyada değerlendirilmesinde bir sakınca yoktur. 490 Av. Sezi SIDAL Üye Doç.Dr. Figen YEŞİLADA Başkan Yardımcısı 16 /16