1
BİRİNCİ BASAMAKTA LER İmmün sistemin farklı komponentlerinin gelişimi ve/veya fonksiyonlarını etkileyen genetik ve klinik olarak heterojen bir grup hastalıktır LERİN SINIFLANDIRMASI 1. Kombine T ve B hücre yetmezlikleri 2. Antikor eksiklikleri 3. İyi tanımlanmış immün yetmezlikler 4. İmmündisregülasyon hastalıkları 5. Fagositer sistem sayı ve/veya fonksiyon eksiklikleri 6. Doğal immünitedeki defektler 7. Otoinflamatuvar hastalıklar 8. Kompleman eksiklikleri IUIS, J Allergy Clin Immunol 2009;124:1161 78 2
GENETİK GEÇİŞ X e bağlı OR OD Akraba evliliği oranının yüksek olduğu ülkelerde OR formlar sık NE SIKLIKTA? TÜRKİYE DE DURUM Ochs H, Primary Immunodeficiency diseases, 2007 Notarangelo LG, J Allergy Clinical Immunology 2009 3
NE ZAMAN PİY? 4
5
ENFEKSİYON SAYISI Yılda 8 ÜSYE Yılda 4 Otit Yılda 2 Pnömoni Yılda 4 kanıtlanmış bakteriyel enfeksiyon 2 hayatı tehdit eden enfeksiyon ENFEKSİYON TİPİ Fırsatçı mikroorganizmalarla enfeksiyon o PCP o Atipik mikobakteri o Toxoplasma o CMV o Aspergillus o Cryptosporidum Aynı mikroorganizmayla tekrarlayan enfeksiyonlar o Salmonella o Mikobakteri o Pnömokok o HPV o HSV o EBV ENFEKSİYON SEYRİ Yoğun bakımda tedavi gerektiren Tedaviye dirençli Tekrarlayan ENFEKSİYON BAŞLANGIÇ YAŞI Antikor eksiklikleri 6. aydan sonra Diğer immün yetmezlikler her yaşta 6
KÖTÜ HİJYEN KOŞULLARI VEYA ENFEKSİYON AJANI İLE SIK KARŞILAŞMA Kreşe veya okula gitme Okula veya kreşe giden kardeş varlığı Bakımevlerinde kalan çocuklar Hijyen şartlarının iyi olmaması SİGARA DUMANINA MARUZİYET Düşük doğum ağırlığı SIDS insidansında artış 0 3 y alt solunum yolu enfeksiyonu insidansında artış 0 2 y otit insidansında artış 0 5 yaş arası wheezing sıklığında artış Pulmoner fonksiyonlarda kalıcı azalma Astım şiddetinde artış Sigara Enfeksiyon İlişkisi o Mukosilier klirens o Mikroorganizma penetransı o Mukoza ödemi östaki disfonksiyonu o IF gamma ya makrofaj yanıtının baskılanması 7
DOĞAL BARİYERLERİN BOZULMASI Deri veya mukoza bütünlüğünün veya organizmayı koruyan kimyasal veya biyolojik bariyerlerin bozulması KİSTİK FİBROZİS Tekrarlayan solunum yolu enfeksiyonu yakınması olan hastalarda ayırıcı tanıda düşünülmelidir ALLERJİK HASTALIKLAR Görülme sıklığı % 10 20 Semptomlar enfeksiyonla karışabilir Allerjik inflamasyon enfeksiyon ajanlarının penetrasyonunu kolaylaştırır KONJENİTAL ANOMALİLER VE ASPİRASYON SENDROMLARI Trakeaösefageal fistüller Yarık damak dudak Bronkojenik kistler Vasküler ring Konjenital kalp hastalıkları Gastroösefageal reflü Yutma disfonksiyonu ANATOMİK OBSTRÜKSİYON YARATAN NEDENLER 8
9
10
FİZİK İNCELEME Klinik bulgularla birlikte değerlendirildiğinde tanıya yön verebilecek önemli bulgular saptanır Fizik incelemenin normal olması primer immün yetmezliği ekarte ettirmez GELİŞİM Gelişim normal olabileceği gibi, ağır malnütrisyon ve gelişme geriliği de görülebilir Kombine immün yetmezliklere genellikle gelişme geriliği eşlik eder. DERİ BULGULARI Jeneralize eritrodermi o Omenn sendromu Cilt abseleri o Fagositer sistem defektleri Yüzün orta bölgesinde ve ekstremitelerde granulomatöz lezyonlar o MHC Klas I eksikliği Egzema o Wiskott aldrich sendromu o Hiper IgE sendromları o Netherton sendromu o Omenn Yaygın siğiller Molluscum contagiosum Terlemenin olmaması o Ektodermal displazi Peteşi o WAS Telenjiektaziler o Ataksi Telenjiektazi SAÇLAR Gümüş gri saçlar o Griselli sendromu Saçın ışık mikroskobunda incelenmesinde saç şaftında düzensiz yerleşmiş pigment kümeleri o Griselli sendromu Açık renk saç o Chediak Higashi o Hermansky Pudlak Alopesi o APECED o Ektodermal displazi 11
MUKOZA Persisten moniliazis o Kombine İY Herpetik stomatit o Kombine İY Gingivit o Fagosit defektleri Aft ve ülserler o Fagosit defektleri Mukozit o Fagosit defektleri Dişlerin yokluğu o Ektodermal displazi Çift sıra diş o Hiper IgE LENF BEZLERİ/ EKSTREMİTE / TIRNAKLAR Tırnak ve deride kandida o Kronik mukokutanöz kandidiazis BCG lenfadeniti o IL 12, IL 23/IFN GAMMA aks defektleri o SCID Lenf bezleri ve tonsil yokluğu Lenfadenit o KGH Kısa ekstremite o Kıkırdak saç hipoplazisi İskelet displazisi o SDS o Schimke DİĞER SİSTEMLER Karakteristik yüz görünümü Mikrosefali Kardiyak anomali Organomegali Omfalit/göbek düşmesinde gecikme İskelet anomalileri Ataksi ve telenjiektaziler 12
SIK TEKRARLAYAN ENFEKSİYON AKIŞ ŞEMASI LER Sanıldığı kadar nadir değil! Her yaşta başlayabilir! Her zaman ağır enfeksiyonla presente olmaz! LER Tanı ancak şüphe etmekle mümkün Bir çok klinisyenin PIY bilgileri Tıp fakültesinde anlatılanlarla sınırlı Geçerliliği azalmış durumda! 13